________________
ભાગાકારની ટૂંકી અને સહેલી રીતે
૧૫૫:
ભાગાકારમાં ઘણી વખત શેષ વધતા હાય છે. તેવી રકમને પણ ૭૧ વડે આ જ રીતે ભાગી શકાય. જેમકે ૨૭પ ને છણા વડે ભાગવા છે, તા-~~
ચાલુ પદ્ધતિ
૨૭૫ -
- ૨૭૫
=
૭
૧૫
૫ × વ
=
૫૫ = ૧૩૦ = ૩૬
ટ્રંકી રીત
૨૭૫ ૪ ૪ = ૧૧૦૦ - ૩૦ = ૧૧૦ × ૩ = ૩૬ ૪-સાડા બાર વડે ભાગવાની રીત
કોઈ પણ સંખ્યાને સાડા બાર વડે ભાગવાનું કામ કઠિન તેા છે જ, પણ તેને સરલ અનાવવુ હાય તે બનાવી શકાય છે. તે માટે આટલુ' જ કરવાનું કે ભાજ્ય રકમને ૮ વડે ગુણુવી અને તેને ૧૦૦ વડે ભાગવી. આઠ વડે ગુણવાનુ કામ સહેલુ છે અને ૧૦૦ વડે ભાગવાનું કામ તા તેથી પણ સહેલુ છે. તે ભાજ્ય રકમના છેડે બે શૂન્ય હાય તા તેને ઉડાવી દેવાથી જ ૧૦૦ ના ભાગાકાર થઈ જાય છે. આ રીતે ૪૫૦ ને ૧૨ વડે ભાગવા હાય તેા આ પ્રમાણે ભાગી શકાય :
૪૫૦ x ૮ = ૩૬૦૦
૧૦૦ = ૩૬
અથવા ૧૪૦૦ ને ૧૨ વડે ભાગવા હાય તો આ પ્રમાણે ભાગી શકાય ઃ
