________________
ગણિત-સિદ્ધિ
રૂપિયા અને પૈસાની રકમેાને સરવાળા કરવાના પ્રસ ંગે વારવાર આવ્યા જ કરે છે, તેથી તે અ ંગે પણ ચેડો અભ્યાસ કરી લેવા જોઇએ. ધારો કે રૂા. ૩-૬૨ અને રૂા. ૫–૨૭ ના સરવાળા કરવા છે, તે શું કરશે ? અહીં ચાલુ પદ્ધતિએ પ્રથમ પૈસાનો સરવાળા કરીને પછી રૂપિયા તરફ જશેા,
-
તે કામ ગુંચવણમાં પડશે અને સમય વધારે લાગી જશે. અહી રૂપિયાનો સરવાળો પ્રથમ કરવે અને પૈસાનો સરવાળો પછી કરવા. તેમાં રૂપિચા વધે તે રૂપિયાના સરવાળામાં ચડાવી દેવા. આ રીતે ા ૩-૬૨ અને રૂા. ૫ – ૨૭ નો સરવાળો ૩ + ૫ = ૮ રૂપિયા અને ૬૨ + ૨૭ = ૮૯ પૈસા આવશે. અથવા રૂા. ૪ – ૨૮ અને રૂા. ૨ – ૮૧ નો સરવાળો કરવા હાય તા ૪ + ૨ = ૬ અને ૨૮ + ૮૧ = ૧૦૯ = ૧ રૂપિયા ૯ પૈસા, કુલ છ રૂપિયા ને ૯ પૈસા આવશે. આ રીતે હિંસાખ કરવાનું ડહાપણભર્યુ” લેખાશે. આવી રકમે બે થી વધુ હાય, એટલે કે ત્રણ ચાર અથવા પાચ હેાય તે પણ તેને સરવાળો મેાઢથી થઈ શકે છે. જેમ કે
શ. ૬
રૂા. ૨
શ. ૪
-
૩૭ અનાજ
૧૫ શાકભાજી
૧૫ નાં ફળ
S
અહીં ૬ – ૩૭, ૮ – પર, ૧૨ – ૬૭ એમ ગણતાં
જવાબ આવી જાય છે.
અથવા
