________________
ગુણાકાર અને વિશેષ
૧૩૩ તે ત્યાં ચાલુ પદ્ધતિનો આશ્રય લઈ શકાય નહિ. એ તે દ્રાવિડી પ્રાણાયામ જેવું કામ બની જાય પરંતુ અહીં ૨૭૪૩૦ = ૮૧૦ અને ર૭ ૪ ૬ = ૧૬૨ એમ ગણ ૯૭૨ જવાબ તરત જ આપી શકાય. અથવા ૪પ ને ર૭ વડે મૌખિક ગુણવા હોય તે ચાલુ પદ્ધતિ ભારે પડે. ત્યાં ૪૫ x ૩૦ = ૯૦૦ અને ૫ x 9 = ૩૧૫ = ૧૨૧૫ આ રીતે જવાબ આપવાનું વધારે સગવડભર્યું રહે.
૪-અનુષ્ફળતા પર ખાસ ધ્યાન આપો
ગુણાકાર કરવાની રીતે ઘણું છે, પણ તેમાં અનુકૂળતા પર ખાસ ધ્યાન આપવાનું છે. જે રીત જ્યા વધારે અનુકૂળ લાગે, ત્યાં તેને ઉપયોગ કરો. દાખલા તરીકે ૪૧૭ ને ૧૫ વડે ગુણવા છે, તે જેને ચાલુ પદ્ધતિ અનુકૂળ આવી ગઈ હાય, તે નીચે પ્રમાણે સીધે ગુણાકાર કરે :
(૧) ૪૧૭ ૪ ૧૫ = ૬૨૫૫. (૨) અથવા તે તે માટે નીચે પ્રમાણે પદો માડે:
૪૧૭ ૪ ૧૫
૨૦૮૫ ૪૧૨૭ ૪
૬૨૫૫
(૩) અથવા ૧૫ વડે ગુણવાની જે રીત બતાવી છે, તે અનુકૂળ આવી ગઈ હોય તો આ પ્રમાણે ગણના કરે ?
