________________
» સચિત્ર વારિ સંવ.
[ વર્ષ ૮ આલોક તથા પરલોકમાં દુઃખનું મુખ્ય તેમજ વિધવા કે જેને પતિ વિયોગનું અસહ્ય કારણ એક અજ્ઞાન છે. જ્ઞાનથી જ કન્યાઓને દુઃખ પડેલું છે, જેને દેરાણી-જેઠાણું ભાઈપોતાની શક્તિઓને સારી રીતે ઉપયોગમાં ભેજાઈ વિગેરેનાં મહેણુઠાણું ખાવાં પડે છે લાવવાની યોગ્યતા પ્રાપ્ત થાય છે. મેગ્યતા વિગેરે અનેક દુઃખ સહન કરવો પડે છે. હોવાથીજ જન્મ પર્વત પરના ઉપકારમાં અજ્ઞાનથી વિધવાઓને ઘણું દુઃખ માલમ શક્તિ ખર્ચાય છે, નહીં તો દુરૂપયોગ હોવાથી પડે છે, જે સુજ્ઞાન હોય તે સધવા કરતાં પણું , શાક, દુઃખ, પશ્ચાતાપ અને પારકાંની સાથે અધીક સુખને ભેગવી શકે છે, તેથી વિધવાનું ઈર્ષા તથા ઠેષમાં મન ભમે છે અને માન, દુઃખ દૂર કરવા માટે એનો સુમતિરૂપી મત્સર, કષાય પિતામાં વધીને આત્માને સખી સાથે સબંધ કરો, કારણકે સુમતિ આલોકમાં દુઃખી અને પરલોકમાં પાપી કરે સુખી સાથે નિમગ્ન થઈ રહે ત્યારે ક્ષણિક છે, માટે કન્યાઓને શિક્ષા વગર રહેવા દેવી પતિવિયેગનું દુઃખ યાદ આવતું નથી અને એ તેણી પર ઘણો મોટો અપકાર છે, તેથી સદા અલૈકિક આનંદમાં રહે છે, માટે ખાસ અજ્ઞાનને દૂર કરવું જોઇએ,
કરીને વિધવા બહેનોને સુશિક્ષા આપવી જોઈએ - જે કે પુસ્તકના શિક્ષણ વગર સ્વમુખથી
કે જેથી તેઓ એક નિરૂપયોગી નિમય તથા સાચાં દૃષ્ટાંતવર્તનથી પણ શિક્ષણ
સમાન ન રહે. જીવનને સદુપયોગ અર્થાત
પરોપકાર કરી પોતાનું જીવન સુધારે અને આપી શકાય છે અને એવું શિક્ષણ પુસ્તકોના શિક્ષણ કરતાં પણ મનમાં એક ઉત્તમ દૃઢ
આખી જન જાતિને એક આદર્શરૂપ આદઅસર પેદા કરે છે, તે પણ પુસ્તકદ્વારા શિક્ષણ આપવું ખાસ જરૂરનું છે-અનેક સુશિક્ષાને પ્રચાર કરવા માટે ગામે શાસ્ત્ર વા પુસ્તકો સ્વયં ભણવાના કારણથી ગામ જૈન કન્યાશાળા, દરેક પ્રાંતમાં સ્વતંત્રતાથી મનનો સદુપયોગ અને સુશિક્ષા- શ્રાવિકાશ્રમ તેમજ હિંદુસ્થાનનું એક મોટું નો લાભ થાય છે--તેથી અક્ષરજ્ઞાનારા શ્રાવિકાશ્રમ ઉઘાડવું જોઈએ, કે જેથી જન કન્યાઓને શિક્ષણ આપવું પણ પરમ આ
કન્યાશાળામાં કન્યા કેળવણી લઈને ધમધારિવશ્યકીય છે. એમાં શક નથી કે જે લોક કન્યા- મી. નીતિમાન, સુશીલ માતા અને ચગ્ય ગૃહિણી ઓ ઉપર પુસ્તકોના પરિશ્રમનો ભારે બોજો
પેદા થાય, તેમજ પ્રાંત-પ્રાંતમાં આશ્રમોમાં નાંખી દે છે તથા પરણ્યા પછી તેઓ પાસે સધવાઓ પણ સુશિક્ષા પ્રાપ્ત કરી પિતાની મગજનું બહુજ કામ લે છે તે સ્ત્રીઓનું ગ્રહસ્થાશ્રમ યોગ્ય રીતે ચલાવે તેમજ વિધવાઓ : શરીર ધણું કરીને આ નિર્બળતાને પ્રાપ્ત
પણ સુશિક્ષા પ્રાપ્ત કરે અને પછી એક મેટા થાય છે કે તેઓને સંતાનને લાભ થતો નથી. આશ્રમની સહાયતા લઈને ઉપદેશીકા, તથા તેથી વિચારપૂર્વક ઉપયોગી અને હલકી અધ્યાપિકાની યોગ્યતાને મેળવીને પોતપોતાના શિક્ષા પુસ્તકેદ્વારા કન્યાઓને જરૂર આપવી સમીપવર્તી ગામોમાં જઈને જૈનજાતિને અજ્ઞાનજોઈએ. અજ્ઞાન, જીવને વૈરી છે તેને દુર રૂપી નિદ્રામાંથી જગાડે. કરવાને માટે સધવા, વિધવા અને કુંવારી
બંધુઓ ! આપ પોતાના નજીવા સ્વાકા સવને કેળવણી આપે, જેથી સધવા સુધ- તે દર કરી, આપને આશ્રિત જે વિધવા રી પોતાના ગૃહસંસાર સુધારે અને કન્યા ન હોય, તેને આશ્રમ જેવી સંસ્થાને સુધરી ભવિષ્યની સુશીલ માતા થાય. સંયોગ કરવો તથા મારી બહેને તમે પણ
