Book Title: Digambar Jain 1915 Varsh 08 Ank 01
Author(s): Mulchand Kisandas Kapadia
Publisher: Mulchand Kisandas Kapadia

View full book text
Previous | Next

Page 90
________________ » રિવર જૈન. ૧૮ છે, તે જે શરીરને આત્મા ગણનારા તેપણ કરી જવામાં તેને ઉપયોગ કરી લેશે. એજ અન્ય વિકાસ કે જ્ઞાનવિકાસ એટલે ન કરે કે પ્રકારે બહિરાત્માને ગુણદ્રષ્ટિવાળો મનનું મતિજ્ઞાનના ૩૪૦ ભેદને પામે ! અને શ્રુતજ્ઞાન પણ જ્ઞાન મેળવી તેને કાબુમાં રાખી, શુભ કે બુદ્ધિજન્યજ્ઞાન-સર્વ જગતને યથાર્થ સમજી વ્યવહાર ધર્મમાં પ્રવર્તવશે, માટે લેખક ગુણપિતાને વિચાર કરી શકે. આ પ્રમાણે વિકાસ- દ્રષ્ટિવડે બહિરાત્માને જોવાની, તેજ પ્રકારે કમને માનનારા Evolutionists જ્ઞાનરૂ૫ શીખવાની ભલામણ કરી શરીરે બળવાન, થશે. માટે ગુણદ્રષ્ટિ વડે બહિરાત્મા પાસેથી ઇંદ્રિયે જયવાન, મને શુભ મતિમાન કરી આપણે મતિજ્ઞાન અને શ્રતજ્ઞાનની પરાકાષ્ટા બાહ્ય જગતનો જય કરી પિતાની બાહ્ય પ્રાપ્ત કરી શકીએ, એ વાત જૈનના લક્ષમાં પણ ઉન્નતિ સાધે એમજ થવું જોઈએ. આણવી જોઈએ. જેમ આત્મા જ્ઞાનરૂપ હોવા- માટે શરીરની આશાતના કરવી એ જ્ઞાન થી બહિરાત્મા પણ માને અને શ્રુતજ્ઞાન પ્રાપ્ત ની, દર્શનની, ચારિત્રની, વીર્યની, આશાકરી શકે છે, તે જ પ્રકારે આત્મા દર્શનસ્વ- તના કરવા બરાબર છે, અને તેની રૂપ હોવાથી બહિરાત માં ચક્ષુદર્શન, અને અચક્ષ- આરાધના કરવી એ જ્ઞાન, દર્શન, દર્શનની પણ પૂર્ણતાએ પહોંચી શકે. વળી ચારિત્ર અને વીર્યની આરાધના રૂપ છે, બહિરામાં જે શરીરને જ હું માને છે, તે વળી લેખક એમ કહે છે કે બહિરાત્માશરીરને શુભ આચરણે પણ પ્રવર્તાવી, ઈદ્રિ- વાળાએ તેમાં દેશદર્શન કરી, મન, ઇંદ્રિય કે ચાને પણ નિયમમાં લાવી, મનને વિજય ક- શરીરાદિનો જય કરવા કરતાં, તેને અને તેના કારી, ચારિત્ર એટલે Character પણ પિ મેંને છોડયાં છે, અને તેમ કરી અંતરાત્મત્વ અને તાની ગુણદ્રષ્ટિએ સુધારી શકશે. પછી પરમાત્મત્વ પામ્યા છે. આ ગુણદ્રષ્ટિનો વળી આત્મા વીર્ય સ્વરૂપ હોવાથી શરીરને માર્ગ ક્રમવાર છે, અને તે બલિરાત્મા ને આત્મા માનનારા શારિરીક બળમાં, મને એટલે શરીર, ઇન્દ્રિય, મનને ત્યાગ નહિ પણ બળમાં અને નીતિબળમાં પણ ઉત્તમોત્તમ તેને જય કરી પછી અંતરાત્મા થઇ પરમાત્મા થઈ શકશે. થવાનો માર્ગ છે. જેમ વિષયોમાં ફસનારો આજ પ્રકારે આત્મા પોતે અનંત ગુણ- જયકર્તા નથી; તેમ તેથી ભાગનારો પણ તેને વાન હોવાથી શરીરને આત્મા માનનારા સંપૂ- જય કરનારો ને કહેવાય. જેમ શત્રુના હાથમાં ણે નહિ પણ શરીરના, ઇંદ્રિયોના અને મનના ફસાનાર જય કરનારો ન કહેવાય તેમ શત્રઅનેક ગુણોથી વાસિત થઈ, પિતાની ઉન્નતિ થી ભાગનારા તેપણુ જય કરનારો ન કરી શકશે. કહેવાય, પરંતુ તેનો જય કરી પિતાની શુભેસ્પષ્ટતાની ખાતર ફરીથી કહેવું પડે છે છા પ્રમાણે પિતાની ઉન્નતિ તે માર્ગે કે આત્મા જ્ઞાનસ્વરૂપ હોવાથી માણસને ગણ- ચલાવે તેણેજ તેને જય કરેલો ગણાય. દ્રષ્ટિવડે જોતાં શિખવાથી તેમને શરીરનું સારું જેમ સેમલ ઝેર છે, માટે નિરુપયોગી જ્ઞાન થશે, અને શરીરને સઉપયોગ એતો છે એમ જાણનાર સોમલને જ કરી શકે સમજી શકશે. તેજ પ્રકારે આમા જ્ઞાનસ્વરૂપ નહિં, પરંતુ સેમલ ને મારી તેની ભસ્મ કરનારા હેવાથી તેમને ઈદ્રિનું જ્ઞાન થશે, અને તેને ઉપયોગ કરી જાણે તેમ તે વિષયોથી તેની શકિત તે જોતાં જોતાંમાં ઘણી જ પ્રાપ્ત કરનારા વિષયોને જીતનારા કેમ ગણાય? પરંતુ કરી શકશે. બાહ્ય જગત્નું પૂર્ણ જ્ઞાન પ્રાપ્ત વિષયોમાંથી વિષભાગને કાઢી તેને સદ્દઉપયોગ શેવાળ

Loading...

Page Navigation
1 ... 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170