Book Title: Darshanik Kosh Part 01
Author(s): Chhotalal N Bhatt
Publisher: Gujarat Varnacular Society Ahmedabad

View full book text
Previous | Next

Page 32
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (ર૭) અપૂવિ –કમાળાન્તરેTT પ્રાણુ અપેક્ષા છે એવાં ઉચ્ચારણ માત્રમાં જે આનિિધક અપૂર્વવિધિઃ જે અર્થ તે (ઉક્ત) વિધિ ! પૂર્વી (પૂર્વથી ચાલતી આવેલી પ્રથા ) રહેલી વાક્યથી ભિન્ન એવાં પ્રત્યક્ષાદિક પ્રમાણ વડે 1 છે, તેથી રહિતપણું અર્થાત પૂર્વના જેવીજ અપ્રાપ્ત હોય, તે અર્થને પ્રાપક જે વિધિ, જેની આનુપૂર્વી હોય તે, તે અપૂર્વ વિધિકહેવાય છે, જેમ-“જાતિ- ३ सजातीयोचारणानपेक्षोच्चारणकवृत्यारहित મેનસ્વામી ત” “વર્ગની ઇચ્છી- | (ઉપરને મળતો જ અર્થ છે.) વાળાએ જ્યોતિષ્ઠમ યાગ વડે યજન કરવું.” ४ पूर्वकल्पीयानुपूर्वासमानानुपूर्वीघटितत्वम् । આ અપૂર્વ વિધિ છે, કેમકે સ્વરૂપ ફળના, સાધન રૂપે એ જ્યોતિષ્ટમ યાગ આ વિધિ- 1 ( ! (વેદાંતમાં) પૂર્વકલ્પની આનુપૂર્વીની સમાન વાય સિવાય બીજા કોઈ પ્રમાણુવડે પ્રાપ્ત છે આનુપૂર્વીથી જે ગેહવાયેલું હોય તેપણું. નથી, માટે આ વિધિ અપૂર્વ વિધિ કહેવાય છે. S (મીમાંસામાં) લગાવવામાં –#ાર્યનિમિત્તચોરોડામ- વારસામાન્યમ્ ! પિતાના સજાતીય સવ કાર્યની નિમિત્તભૂત બે વસ્તુઓને ઉચ્ચારણની અપેક્ષાવાળું જે ઉચ્ચારણનું પરસ્પર સંબંધ છે. | સમાનપણું તે. ____ अपेक्षाबुद्धिः-अनेकैकत्वविषयिणी बुद्धिः अविच्छिन्नव्यवहारत्वे सम्प्रदायाविच्छेदत्वे અનેક એવાં એકત્વને વિષય કરનારી જે | વા સ્થ#ર્યમાળારૂંવ જેનો વ્યવહાર વચમાં બુદ્ધિ તે અપેક્ષા બુદ્ધિ જેમ. આ એક. આ તે તૂટી ગયો ન હોય, અથવા સંપ્રદાય એક એ બુદ્ધિ બે એકવને વિષય કરે છે; અવિચ્છિન્ન ચાલ્યો આવ્યો હોય, એમ તેમ આ એક, આ એક, આ એક, એવી | હાઈને જેના કર્તાનું સ્મરણ કેઈને જ નથી, બુદ્ધિ ત્રણ એકત્વને વિષય કરે છે. આવી ! તેવું હોવાપણું. રીતે દરેક છૂટા ટી એક એક દ્રવ્યવિષયક | અકસિવિનિં-(સાંખ્યમત) આત્મા બુદ્ધિ તે અપેક્ષાબુદ્ધિ. ( પુરૂષ કોઈની પ્રકૃતિ નથી કે કોઈની વિકૃતિ વિનાવિનાશપ્રતિયોગિની વૃદ્ધિઃ વિના નથી, માટે તે અપ્રકૃતિઅવિકૃતિ કહેવાય છે. શકે કરેલા વિનાશને પ્રતિયોગી જે વિનામ્ય અપ્રતિ – રમ્મવિનામ: જ્યાં (પદાર્થ) તે સંબંધી બુદ્ધિ તે અપેક્ષાબુદ્ધિ. | આરંભ કરવો જોઈએ ત્યાં અનારંભ હોવો તે. કેમકે વિનાશ એ વિનાસ્યની અપેક્ષા રાખે છે.! ___ अप्रतिमा-उत्तरार्हपरोकं बुद्वापि उत्तरस्याअपोहा--शिष्यस्य मिथ्याग्रहणापाकरणापाकરાસામર્થના શિષ્ય મિથ્યા અર્થ ગ્રહણ કર્યો ર્તિવરાજુમાવતિના પ્રતિવાદીના પ્રશ્ન હોય તેને દૂર કરવાનું સામર્થ્ય. વાક્યને ઉત્તર આપો એગ્ય જાણ્યા છતાં ૨. સિદ્ધાન્તરિક્ષાનિરાળામર્થ્ય | પણ ઉત્તર ન સૂઝી આવવાથી જે મૂગા સિદ્ધાન્તના પ્રતિપક્ષેનું નિરાકરણ (ખંડન) 'હેવું તેનું નામ અપ્રતિભા. (આ એક કરવાનું સામર્થ્ય. નિગ્રહસ્થાન છે.). - અપચવ—જેને કર્તા કઈ પુરૂષ અપ્રતિસ્થાનિય –પ્રતિસંખ્યાથી ન હોય તે અપરુષેય કહેવાય. જેમ વેદનો | ભિન્ન એવો વસ્તુનો નાશ. એટલે “હું આ કર્તા કે પુરૂષ નથી માટે વેદ અપાય છે. વસ્તુને નાશ કરીશ' એવી બુદ્ધિ સિવાય જે ૨. વાર્થજ્ઞાનાપેક્ષવારા માત્ર ત્યાનુપૂર્વી વસ્તુને નાશ તે અપ્રતિસંખ્યા નિષેધ રચવા વાક્યર્થ જ્ઞાનમાં જે ઉચ્ચારણની ! કહેવાય છે. For Private And Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124