________________
अरण्य
अर्धगंगा પાંચમી, સદીમાં ગુપ્ત વંશના વિક્રમાદિત્યે અગિરિ. મદ્રાસ ઇલાકામાં દક્ષિણ આર્કિટમાં અયોધ્યાનાં જુનાં પવિત્ર સ્થળોને સારોદ્ધાર આવેલું તિરુવન્નુમલાઈ અથવા ત્રિમાલી તે કરાવ્યો હતો. આ રાજા બ્રાહ્મણ ધર્મને ( એપી. ડ૦ ૫૦ ૩, પા. ૨૪૦ ) અનુયાયી હતો. ઈ. સ. ના સેળમા સૈકામાં સ્કંદ પુરાણમાં એને અરુણાચલ કહેલ છે. સંપ અને સનાતને વૃંદાવનનાં પવિત્ર સ્થળોને ( અણુ, મહાભ્ય, ઉત્તર અ૦ ૧ ) આમ જ સારોદ્ધાર કરાવ્યો હતો. બૌદ્ધ અહીં અરૂણાચલેશ્વર અને અર્ધનારીશ્વર પ્રખ્યકારોએ અયોધ્યાને સાકેત અને લેમિયે મહાદેવનાં દેવળ છે. (વિસનને મેકેઝીને સગડ એવું નામ આપ્યું છે. ( સાકેત સંગ્રહ પા૦ ૧૯૧ ) શબ્દ જુઓ)
Mા. કુરુક્ષેત્રમાં આવેલી સરસ્વતીની શાખા મuથ. નવ અરણ્ય પવિત્ર ગણાય છે. તેમનાં ( મહાભારત, શલ્ય, અ૦ ૪૪)માર્કડ નામઃ સૈધવ, દંડકારણ્ય, નૈમિશારણ્ય,
તે જ આ, એમ જનરલ કન્નિ હેમનું કહેવું કુરજાંગાળ, ઉપલાવૃત્ત, (ઉત્પલાવૃત્ત)
છે, પહેલઆ (પૃથદક) ની ઈશાને ત્રણ મૈલ અરણ્ય, જંબુમાર્ગ, પુષ્કર અને હિમાલય,
ઉપર જ્યાં આ નદી સરસ્વતીને મળે છે એ (રવી પુરાણ અ૦ ૯૪) આરણ્યક
સ્થળને અરૂણાસંગમ કહે છે. ( આક0. શબ્દ જુઓ. વન શબ્દ પણ એ જ અચ
સેટ રિપાટ ઘુડ ૧૪, પ૦ ૧૦૨ ) વાચક છે.
મriad. અરુણગિરિ તે જ. ચિદાંબરમ શબ્દ કરવા. કાશ્મિરમાં આવેલું ગુલુર અગર વેલુર
જુઓ. અહીં મહાદેવની અગ્નિ વા તેજમય સરોવર, (ટનરને મહાવંશ, પા૭૨) મહાજજતિકને (મધ્યાન્તિકે) અરવાલોના નાગ
મહાવઢ. કૈલાસની પર્વતમાળાની પશ્ચિમે રાજાને બૌધ્ધ મતમાં લોધા હતા, અશોકે
આવેલો પર્વત વિશેષ (બ્રહ્માંડ પુરાણ
અ૦ ૫૧ ). આ મહાજજતિકને ધર્મ પ્રચાર કરવા કાશ્મિર
અો . અલકનંદા જેમાં થઈને વહે છે તે અને ગાંધારમાં મેકલ્યો હતો. કાશ્મિરની
ગરવાળનો પ્રદેશ. ( સ્કંદપુરાણ, અવની ખીણમાં આ સરોવર મોટામાં મોટું છે. આ
ખંડ, ચતુરાસાતલિંગ, અ૦ ૪૨ ) એની સરોવરમાં શિંગડાં પૂષ્કળ થાય છે. વસ્તીને
રાજધાની શ્રીનગર. મેટો ભાગ એના ઉપર પિતાને નિર્વાહ
અક્ષેત્ર. પદ્મક્ષેત્ર તે જ. કેનારક અથવા કાળું કરે છે. વનસ્પતિશાસ્ત્રમાં પાણીમાં થતી
પેગોડા. પુરીથી ૧૯ માઈલ દૂર વાયવ્યમાં આ વનસ્પતિને ટ્રાપ બિસ્પિોરા કહે છે.
ઓરીસામાં આ સ્થળ આવેલું છે. અહીં ( ટનનું ગેઝેટિયર )
“કાણાદિય” નામે સુર્યનું દેવળ છે. એને દિપુર. શિવિ દેશની રાજધાનીના નામ
સૂર્યક્ષેત્ર પણ કહે છે. (બ્રહ્માંડપુરાણ અ૦ અરીકપુરનું સંસ્કૃત . એ કયાં હતું તે ૨૭) કોનાર્ક શબ્દ જુઓ. . અદ્યાપિ નક્કી થયું નથી. વખતે ટેલેમીએ | તિથિ. બિયાસ (વિપાશા ) નદીનું નામ, પંજાબની ઉત્તરે આવેલા એષ્ટિોથાને ( ઋવેદ ). :
માટે કહ્યું છે તે આ જ સ્થળ હશે. સર્ષની. બાહુદા ( ધબલા ) નદીનું નામાન્તર, શરિથ૮. કુશસ્થળ અને પાણપ્રસ્થ તે જ. ( હેમકેષ) યા. સાત કાસિસમાંનું એક (મહાભાવ અiા . કાવેરી નદીનું નામાન્તર. ( હેમકેષ
વનઆ૦ ૮૪). મહાકૌશિક શબ્દ જુઓ. હરિવંશ, ખંડ ૧ અ૦ ૨૭)
Aho! Shrutgyanam
