________________
૫૫
कूर्मक्षेत्र
केदार અગર અક્ષરથનદી નામની નાની નદીને ટઢપુત્ર. કેરલ અગર ચેરા તે જ. (અશકને કિનારે એ આવેલું હતું. આ નદી ચંબલ ગિરનારનો લેખ: ભાડારકરનું અલિંનદીમાં પડે છે. ( માભા ન૦ અ૦ હિસ્ટ્રી ઓફ ડકન, ભાવ ૩ પાગ ૧૦) ૩૦૬; બહસં૦ અ૦ ૧૦ કલાક ૧૫) ચંદ્રગિરિ નદીના દક્ષિણ મલબાર કાંઠો એ શહેરને કુતી એ કહેતા. ( મહાભાર
આ પ્રદેશમાં આવ્યું હતું. ( વિ૦ ૦ ભીખ૦ અ૦ ૯; વિરાટ અર ?)
મિથનો અલી હિસ્ટ્રી ઓફ ઇન્ડિયા કૃત્રિ. ગામ જીલ્લામાં ચિકાકાલથી પૂર્વમાં
પા૦ ૧૬૪); એને કારલપુત્ર પણ કહેતા. આઠ મૈત, દરીઆ કિનારે આવેલું છે તે
વેરાવન. સંતાલ પરગણામાં આવેલ વૈદ્યનાથ ચૈતન્ય પ્રભુ અહીં આવ્યા હતા. ( શ્યામ
તે. (ડા, ર૦ લ૦ મિત્રનું “ઓન ધી લાલ ગોસ્વામીનું “ગેડસુંદર” પાત્ર
ટેપલ ઓફ દેવઘડ”, જ૦ ૧૮૮). હાલ એને શ્રી કૂર્મ કહે છે.
૦ ૦ કૂર્મવન કુર્માચલ તેજ.
બં; ૧૮૮૩ પા૦ ૧૭૨ ). ૪. કયુમાયુન (જ. એ. એ બં, પુત્ર | તુમટવર્ષ. ચકસ યાને એક્ષક નદીના પ્રદેશ ૧૭, પા૫૮૦, જે માં ૦ પુરાવ મનુષ્ય સહિત તુર્કસ્તાન. (વિષ્ણુપુત્ર અ૦ ૨; ખંડનાં અવતરણો આપ્યાં છે, અને મા- માર્કડપુત્ર અ૭ ૫૯) પૂર્વના ઈતિહાસમાં ધરખંડ (કેદારખંડ) જુઓ. એને કૂર્મન તુર્કસ્તાનને દેતીકિપત્યક કહ્યું છે. તુર્કની પણ કહેતા. તેમ જ કુમારવન પણ કહેતા, પ્રાચીન જાતિ કિયચક ઉપરથી આ નામ આ નામ વિકૃત થઈ કયુમાઉન બન્યું છે. પડયું છે. જેમ ખીવના ખનાતને બખારાનું પૂર્વે એની રાજધાની ચંપાવતી હતી, જેને ખનાત અને ખેકંડના ખવાતને ફરગાન ફર્માચલ પણ કહેતા. એની વર્તમાન રાજ
કહેવાય છે તેમ ખરેઝમને ઉરગેજ કહેતા; ધાની અોરા છે. એની પશ્ચિમ સીમાએ એ ખરેઝમ કેતુમાલવર્ષમાં આવી જાય છે. ત્રિશૂળ પર્વત આવેલું છે. એનાં શિખરો ઈ. સ. ૧૨૨૫માં ઝંઘીસખાનના વિજયકાળ ઘાટ ત્રિશૂળ જેવો હોવાથી પર્વતનું આ નામ સુધી જે કે રાશનમાં બગદાદનું રાજ્ય પડયું છે. પૂણદેવી યાને અન્નપૂર્ણા દેવીનું હતું. તોપણ બખારા, સમરકંદ, મર્વ, પ્રસિદ્ધ દેવળ ધુમાઉનમાં પૂર્ણગિરિમાં આવેલું કરશી (નકશેબ) અને બ૮ખજેને ઉમ-ઉલૂછે. આખા દેશભરમાંથી યાત્રાળુઓ ત્યાં આવે બિલાદ એટલે શહેરોની મા કહેતા તે–એ છે. (જ. એ. સા. બં. પુ. ૧૭. પાવ
ઇરાનમાં મનાતાં. ખોરાશાનને એ કાળે “સૂર્યનો પ૭૩). સમુદ્રમંથન કાળે મંદરાચળને પિતાની
પ્રદેશ” કહેતા (સ્ત્રીની મધ્ય એશિયામાં પીઠ પર ધારણ કરવા સારૂ વિષ્ણુ ભગવાને
મુસાફરી. પ્ર૦ ૧૨ પાઠ ૩૩૯-૩૬૭). કમવતાર અહીં લેવાવાટમાં જ લીધો હતો. વાર. મેંદાકિન અને દુધગંગા નદીના (જય એ સાવ બં૦ પાઠ પ૯૦ ) સંગમ ઉપર દક્ષિણ તટે આવેલા કાદારનાથ તે. મંદારગિરિ શબ્દ જુઓ.
એ મહાદેવનાં બાર જ્યોતિર્લિંગમાંનું એક છે. ૨. બીઆસ અને સતલજની વચ્ચેનો પ્રદેશ.
કદારનાથનું દેવાલય રૂઢહિમાલય પર્વતમાળાદશરથનાં નાનાં રાણી અને રામચન્દ્રનાં માંથી કાટખૂણે નિકળતા પર્વત ઉપર આવેલું ઓરમાન મા કેયાના પિતાના રાજ્યનો છે. સંયુક્ત પ્રાંતમાં ગરકાવ જીલ્લામાં મહાપ્રદેશ (મહાભાર૦ સભા અ૦ સ૮૬૮)
પંથાની ટેકરીની નીચે રૂદ્રહિમાલયની ટેકરી ગિરિજપુર શબ્દ જુઓ.
આવેલી છે. (અમરેધર શબ્દ જુઓ.)
Aho! Shrutgyanam
