________________
कुशस्थल
રિાનાર રાજધાની હતું, વાયુપુરાણમાં એને કુશસ્થલિ ગુફાવત (રૂ). લાહોરથી નૈઋત્યમાં બત્રીસ નામે વર્ણવ્યું છે. (વાયુ પુર ઉત્તર૦ અહ મૈલ પર આવેલું પંજાબનું કાશુર તે. ર૬). શ્રી રામચન્દ્રની પછી ગાદી પર આવતાં રાવત ). કુશપુર, બીજુ નામ કુશભવનકુશે પિતાની રાજધાની અયોધ્યામાંથી અહીં પુર. શ્રી રામચન્દ્રજીના પુત્ર કુશની રાજધાની આણી હતી. (રઘુવંશ સગ ૧પ લોટ, (રઘુવંશ ૨૦ ૧પ મલેક ૯૭). એ જ ૯ સગ ૧૬૦ ૨૫).
અયોધ્યામાં આવેલું સુલ્તાનપુર. કુરારથ૪. કનેજિ. (હેમંકોપ).
ગુફાવતો (૧). બુદ્ધ ભગવાનનું જ્યાં મૃત્યુ થયું રાથઢી. ગુજરાતમાં આનર્તની રાજધાની !
હતું તે કુશીનાર અગર કુશીનગર. (મહાદ્વારકા તે. કુશસ્થળીના ખંડેર ઉપર શ્રીકૃષ્ણ
પરિનિખાનસુત્ત, સેક્રેડ બુક ઓફ ધી દ્વારકા વસાવ્યું હતું (હરિવંશ અ૦ ૧૧૨).
ઈસ્ટ પુત્ર ૧૧ પાઠ ૧૦૦; કેબ્રિજની થર્ટી (૨.) ઉજજયની (સ્કંદપુત્ર અવં૦.
છપાવલી જાતક કથાઓ પુત્ર ૫ પાત્ર ખંડ + ૦ ૨૪, ૩૧ )
૧૪૧-કુશજાતક). ગુફાનપુર. મગધની જુની રાજધાની રાજગર
રાવત (૬). ઉજજયિનીના ક્રૂર રાજા પાળકને તે. એનું બીજું નામ ગિરિવૃજ પુર હતું
માર્યા પછી આભારવંશકર આર્ય કે ચારુદત્તને | (બીલનું રેકર્ડ ઓફ વેસ્ટર્ન કંકી-ભાગ
આપેલું વેણુ અગર વેણગંગાના તટ ઉપર ૨ પા૦ ૧૪).
આવેલું સ્થળ વિશેષ (મૃચ્છકટિક અં૦ કુશાવર્ત નાસિકથી એકવીસ મેલ પર આવેલા
૧૦-૫૧). ચુંબકમાં ગોદાવરીના મૂળ પાસે આવેલા કુંડ વિશેષ..
ગુફાના. આ સ્થળે બુદ્ધ ભગવાનનું નિર્વાણ પુરાવર્ત (૨). હરદ્વારમાં આવેલો ગંગાનદીને થયું હતું. પ્રો. મેશ્વમુલ્લરના કહેવા મુજબ એ એક પવિત્ર ઘાટ વિશેષ.
બનાવ ઈ. સ. પૂર્વે ૪૭૭ માં બન્યો હતે. રાવતી. ગુજરાતનું દ્વારકા તે (નીલકંઠની
પણ સીલેનની વર્ષ સૂચી, તેમ જ છે. લેસે.
નના મત મુજબ એ બનાવ છે. સ. પૂર્વે લવ પ ઉપરની ટીકા. વનવ. મહા
૫૪૩ માં બન્યો હતે. (જુઓ-ગેડસ્ટભારત૮ અ ૧૬૦,) છદ્યાકુના ભત્રિજા આનર્ત એ પુર વસાવ્યું હતું. એનું બીજું નામ
કરનું પાણિની-પાર ૨3૧-૨૩૩). આ કુશસ્થલી હોઈને એ આનર્ત દેશની રાજ
નિર્વાણ અજાતશત્રુના રાજ્યના આઠમા વર્ષમાં ધાની હતું. (શિવપુ- ભા૬ અ૦ ૬૦).
અને બુદ્ધ ભગવાનની ઉમ્મરના એંશીમા વર્ષમાં
થયું હતું. આ સ્થળ તે હાલનું “કેસીયા ” પુરાવતી (૨). વિંધ્ય પર્વતના પાદપ્રદેશમાં
એમ પ્રોફેસર વિલ્સનનું કહેવું છે. આ સ્થળ વસેલી નગરી વિશેષ (રામા, ઉત્તર૦ ગોરખપુરથી પૂર્વે સાડત્રીસ મૈલ અને બોટેઅ. ૧૨૧) વખતે એ જુની દર્ભાવતી પણ યાની વાયવ્યમાં આવ્યું છે. બુદ્ધ ભગવાનનું હોય. દર્ભાવતીનું હાલનું નામ ડાઈ. નિર્વાણ માલિયાનના કુશિનારના શાલવૃક્ષોના ડભઈ ભરુચથી ઈશાનમાં આડત્રીશ મૈલ પર કુંજમાં બે શાલવૃક્ષની વચ્ચે રાત્રિના ત્રીજા આવેલું છે. અર્વાચીન કાળમાં એને સુંદર પ્રહરમાં થયું હતું. એઓશ્રી મરણકાળે માથું કિલો પ્રસિદ્ધ છે અને વડોદરાના ગાયકવાડના ઉત્તર તરફ રાખીને જમણે પડખે સુતા હતા. રાજ્યમાં આવેલ છે. એ શ્રી રામચન્દ્રના પુત્ર (મહાપરિનિખાન સુર-સે. બુઈ કુશની રાજધાની હતું.
માળા, પુર ૧૧, પા૦ ૧૦૩, ૧૧૬).
Aho! Shrutgyanam
