________________
कपिला
૩૪
करतोया વિદ્યા (૨). મહેસુર રાજયમાં આવેલી નદી ૩૯ માં છે. લાસેનની ઈડિ એન્ટિ. માં
વિશેષ. (માત્રયપુરાણ અ રર૦ ર૭). આપેલા નકશામાં એમ જણાવ્યું છેપરંતુ મી. પાશ્રમ. ગંગા નદીના મુખ આગળ સાગર- પઈટર બંગાળના મિદનાપુર જિલ્લામાં વહેતી દ્વીપમાં આવેલો કપિલને આશ્રમ. (બૃહત કાશાઈ નદી તે જ કાપિશા એમ જણાવે ધમપુરાણુ, મધ્યખંડ અ૦ ૨૨). સાગર- છે, એ ખરું છે. (એંશી કટ્રીઝ ઈન દ્વીપમાં ઘણી ખાડીઓ અને ઘણું નાના ઈસ્ટર્ન ઈંડિયા, જ એ સે. બંગાળ બેટ આવેલા છે. તેમાંના એકમાં તેની આગ્નેય ૫૦ ૬૬, ભા-૧, ૧૮૯૭ પા. ૮૫; મુકુન્દદિશાની તરફ કપિલમુનિના દેવળનું ખંડેર | રામ ચક્રવતીની કવિ કંકણ ચંડી).
આવેલું છે. સાગરસંગમાં જુઓ. | સર્વિતિરામગંગા નદીની ભાઈશુ નામની પfપાશ્રમ (૨). ગુજરાતમાં આવેલું સિદ્ધપુર | શાખા તે. (લેસેનની ઈષ્ઠિ Ale 2 પા નામે નાનું શહેર.
૫૪૪; રામાયણ અ૦ સર્ગ ૭૧). કવિરાજ. હિંદુકુશના ઢળતા પ્રદેશ ઉપર ઓપિ- થી.કાપિસ્થળ તેજ.કાપિસ્થળ શબ્દ જુઓ.
ચનથી પશ્ચિમે દસ મિલ પર આવેલું કુશન | વંધ. સારિયુલને પ્રદેશ અને તેની પામીરમાં તે. વસ્તુતઃ કાબુલ નદીની ઉત્તર પ્રદેશ તે તદુમ્બાશમાં આવેલી રાધાની તશખુરવાન. કપિશા કહેવાતો. ચીનાઈ મુસાફરોએ એને સુંઠ્યાંગે એને “કી–પ-ત” એ નામે વર્ણવી કિપિન કહ્યો છે. કાહિસ્તાનની ઉત્તર સીમા છે. (સર હેત્રી યુલને માર્કેપલો પુત્ર
ઉપર પંઝશીર અને તાગાઓની ખિણમાં 1, પા. ૧૫૪, ૧૬૩, ૧૬૬, ડા૦ સ્ટીનનું - પ્રદેશ તે કપિશા એ જુલિયનને અભિપ્રાય ખેાળાનનાં રેતીમાં દટાયેલાં ખંડિયેરે” + છે. બીલ આર. ડબલયુ. સી. પાઠ પા૦ ૭ર). કુપથ શબ્દ જુઓ. * પિપ એન).
વટવાના. અલાહાબાદથી એકતાળીશ મિલ - પાણિનીએ “કાપિશા”કહ્યો છે તે જ આ પ્રદેશ ઉપર વાયવ્યમાં આવેલું તે જ, એ જગાએ
છે. ટોલેમી કબુરા નદી અગર કાબુલ નદીની શક્તિનો-પાર્વતીને હાથ કપાઈ ગયો હતો ઉત્તરે અઢી અંશ (૧૫૦ મેલ) પર આવેલ તેથી એ શકિતપીઠ ગણાય છે. (ફયુરનું પ્રદેશ તે કપિશા એમ કહે છે. (જ૦ એ. એશ્વેટ મેન્યુમેંટ). સેવ બં, ૧૮૪૦ પા૦ ૪૮૪).
વાદાન (૨). પૂર્વે સમુદ્રને પેલે કાંઠે તામ્રકાબુલ નદીની ઉત્તરે આવેલો ઉત્તર અફ
લિપિની સામે આવેલું (રકિયા) આરાઘાનીસ્તાનનો પ્રદેશ તે કપિશા એમ સર
કાનનું નામ હોય. પૂર્વ સમુદ્ર એટલે બંગાળાને રામકૃષ્ણ ગોપાળ ભાડારકરનું કહેવું છે.
ઉપસાગર, (કથાસરિત્સાગર ભા૦૧ અ૨ ઇંએટિવ પુ. ૧, પા. ૧૩૬).
૧૮૩નીકૃત ભાષાન્તર પુ.૧પ૦૧૩૬). કપિશાનગરી એક કાળે ગાંધારની રાજા | રોકા. રંગપુર, દિનાકપુર અને લેદરા ધાથી હતી. (રેસની ટિકિવ-ઈડિયા જીલ્લાઓમાં થઈને વહેતી પવિત્ર નદી વિશેષ. પાર ૧૪૧).
મહાભારતના સમયમાં એ નદી કામરુપ અને અફઘાનિસ્તાન એજ કપિશ એમ નિર્ણિત બંગાળાની સીમા ગણતી. (મહા. ભાર થયું છે. ( અં૦િ પુર ૧૮૭૨, પા. ૨૨). વનપર્વ અ૦ ૮૫). એના વહેણના પ્રદેશને વાપરા (૨). ઓરિસામાં આવેલી નદી સુવર્ણ પહેલાં ! કહેતા. (સ્કંદપુરાણુ) અને કુરતી
રેખા એ કપિશા એમ રઘુવંશ સર્ગ ૫ . પણ કહે છે.
Aho ! Shrutgyanam
