________________
પડે છે. છતાં જયાં વાતાવરણ પવિત્ર નથી ત્યાં તમે ધર્મનું વાતાવરણ ઊભું કરો તો કાંઈ ધર્મ અપવિત્ર થવાનો નથી. ધર્મ કાંઈ અભડાય નહિ. લગ્નવાડીમાં ધર્મનું કામ થાય પણ દહેરાસરઉપાશ્રયમાં લગ્ન ન થાય. અપવિત્રતાથી વાસિત જગામાં પવિત્ર વસ્તુ થાય પણ પવિત્રમાં અપવિત્ર ન થાય.
સભા - ધર્મ નથી અભડાતો તો શું વાંધો ? ઉપાશ્રયો આપી શકાય ખરા?
સાહેબજી:-પરંતુ દહેરાસર-ઉપાશ્રયનું વાતાવરણ બગડે છે. ધર્મ તો શાશ્વત શુદ્ધ છે પણ ધર્મ કરવા આવવું છે તેને માટે ધર્મના સ્થાનનું શુદ્ધ વાતાવરણ જ ઉપયોગી છે. તેને બગાડાય નહિ ને? ન છૂટકે આવાં સ્થાનોમાં (વાડીમાં) આવી ક્રિયાઓ થાય, કારણવશાત અપવાદથી વાડીઓ ધર્મ કરવા માટે ઉપયોગમાં લઈ શકાય, તે શાસ્ત્રમાન્ય છે, કારણ કે ધર્મ અપવિત્ર વાતાવરણને પણ પવિત્ર બનાવવામાં સહાય કરે છે.
અત્યારે અમુક મોટા ઉપાશ્રયો છે. તેમાં તમારે બારે મહિના સાધુની જરૂર નથી. એટલા સીધુ પણ નથી, અને આવે તો પણ તમારે તો ઉપાશ્રયના એક ખૂણામાં પડ્યા રહે. પર્યુષણ પત્યાં એટલે તમારે કામ પત્યુંને? મોટા મોટા ઉપાશ્રયો ખાલી રહે છે. તમારા આવા વિસ્તારમાં ઉપાશ્રયોની કિંમત કેટલી થાય? અત્યારે તમારે ત્યાં નવા વિચારોવાળા બોલે છે કે
આટલી મોટી મિલક્ત છે તો તેનો ઉપયોગ કરી પૈસા ઊભા કરીએ. સામાજિક રીતે તેનો ઉપયોગ કરીએ તો શું વાંધો? આમ પણ આપણા જૈનોને લગ્ન કરવામાં ઘણાને જગાની અગવડ પડે છે, તો આ ઉપાશ્રયો આપીએ', અને હા, આવું ઘણા ઠેકાણે શરૂ પણ થયું છે. પણ તે ખોટું છે..
સામાજિક સત્કાર્યો પણ જો ધર્મસ્થાનકોમાં ન થાય તો પછી પાપના કામની તો વાત જ ક્યાંથી કરાય? અમે એમ કહીએ કે કારણવશાત વાડીમાં ધર્મનું કામ થાય, એટલે કહેશે, “આપણે પહેલા આને વાડી તરીકે બનાવીએ અને પછી ઉપાશ્રયના કામમાં લેવાની' આવા કુતર્કો વાપરીને જે કામ કરે છે તેઓને ખબર છે કે આમાં લાંબા ગાળે કેટલું નુકસાન થશે?
હવે આગળ વિચારીએ. અમને સાધુને પણ નિમિત્તની અસર થઈ શકે છે. થાય જ તેવો એકાન્ત નથી. ખરાબ નિમિત્તમાં અમારે આવવું નહિ તેવી પ્રભુની અમને આશા છે. માટે જ બ્રહ્મચર્યની નવ વાડ મૂકી ને? શું કામ? અમે એવા માણસો છીએ કે તરત જ વિકારો ઊભા થાય? પણ અસર થવાની સંભાવના છે, માટે દૂર રહેવું તેવી આશા છે. શું પાંચ રૂપિયાની નોટ પડી હશે, તો જોઈને અમારો લોભ જાગશે? છતાં અમારે પૈસાને અડવાનું નહિ ને?પછી તો પાસે રાખવાની વાત જ ક્યાં? ક્યાંય પણ દરવાજા ખુલ્લા રાખ્યા નથી. માટે જ _ * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * અનેકાંતવાદ
૮૯
