________________
માર્ગદર્શન આપીએ છીએ. પણ ધર્મ અનુષ્ઠાનનું પરિપૂર્ણ જ્ઞાન તે કાંઈ ન જાણ્યું હોય તો પણ ફળ મળે છે. ક્રિયા કરનાર, વગર જ્ઞાને આરાધના કરે છે અને ફળ મેળવે છે. ઉપવાસનું પચ્ચખ્ખાણ લેતાં પહેલાં તે માટેનું બધું જ્ઞાન મેળવીને પછી પચ્ચખ્ખાણ લો છો ? અજ્ઞાની આત્માની પાસે પણ અમે તપ-ત્યાગ-સંયમ કરાવીએ છીએ. અમારી પાસે કોઈપણ આવે તો કહીએ કે આત્મકલ્યાણ માટે ધર્મ કરો. તેના માટે દર્શન-પૂજા-તપ-ત્યાગ-સંયમ બધું બતાવીએ છીએ. પરંતુ સામાયિકશું, પૂજા શું, વીતરાગનું સ્વરૂપ શું, આ બધામાં પહેલાં તત્ત્વ જાણી લો, પછી જ ક્રિયા કરો, તો તેમાં જ તેની આખી જિંદગી પૂરી થઈ જાય, અને ધર્મ કરવાનો અભરાઈ ઉપર જ રહે. માટે જ્ઞાનવાદીને પૂછું છું કે મર્યા પછી ધર્મ કરવાનો છે? જ્ઞાન વગરની ક્રિયા ફોગટ હોય તો તમે શું નવરા છો કે તમને ગોંધી રાખવા અને ક્રિયા કરાવીએ છીએ? જો અમારા કહ્યા પ્રમાણે ક્રિયા કરશો તો ચોક્કસ લાભ મળશે જ. પરંતુ ક્રિયા કરવામાં જો અવળચંડાઈ કરો તો એમાં અમારી જવાબદારી નથી. ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ ક્રિયા કરો તો નક્કી ફળ મળે છે.
સભા - આવું તો આજે જ સાંભળવા મળ્યું.
સાહેબજીઃ- પરંતુ આ બધું શાસ્ત્રમાં છે જ, ભલે તમે ઓછું જાણતા હો, પણ જ્ઞાનીના કહ્યા પ્રમાણે ક્રિયા કરશો તો ફળ મળશે. પણ જ્ઞાન નથી તો ક્રિયાશું કામની તેવું મનાય નહિ.
સભા - તમે જે ક્રિયા કરાવો છો તે તમારા જ્ઞાનના આધારે ક્રિયા કરાવાય છે.
સાહેબજી - હા, પણ શું મારું જ્ઞાન તમારામાં પેસી જાય છે? તમે ડૉક્ટરના જ્ઞાનના કારણે જ દવા લઈને સાજા થાઓ છો ને? માર્ગદર્શનમાં ક્યાંય મારું જ્ઞાન તમારામાં આવી ગયું? તમે મારા માર્ગદર્શન પ્રમાણે માત્ર ક્રિયા કરી છે. તેને જ્ઞાન મળી ગયું તેમ ના કહેવાય. નહિતર મારું જ્ઞાન તમારામાં સંક્રાન્ત થઈ ગયું કહેવાય. દર્દી જ્ઞાન વગર ક્રિયા કરે છે. દા.ત. સારો ડૉક્ટર છે. તેને તેના વિષયમાં “એ' ગ્રેડનું જ્ઞાન છે. રાષ્ટ્રીય સ્તરે તેની આખી જિંદગીની કારકિર્દી છે. એવા ડૉક્ટરની દવા લેનાર દર્દી આખી જિંદગી ડોબો રહ્યો અને ડૉક્ટર એવો ને એવો જ્ઞાની રહ્યો. તેના માર્ગદર્શન મુજબ સારવાર કરવાથી દર્દી કાંઈ ડૉક્ટર બની જતો નથી. અહીંયાં પેશન્ટ જ્ઞાન મેળવ્યું છે કે ક્રિયા કરી છે? ફક્ત ક્રિયા કરી છે અને ફળ મેળવ્યું છે. આ પ્રત્યક્ષ વસ્તુ છે. માર્ગદર્શનમાં સીધું જ્ઞાનનું આદાનપ્રદાન * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * અનેકાંતવાદ
૧૪૫
