________________
સભા - આવી પથ્થરની મૂર્તિથી ધ્યાન ધરી આત્મા પરમાત્મપદને પામી શકે ખરો?
સાહેબજી:- હા, ચોક્કસ પરમાત્મ સ્વરૂપને પામી શકાય. અનંતા અનંત આત્માઓ આ જ મૂર્તિના આલંબનથી પરમાત્મા બન્યા છે. હજુ અનંતા અનંત આત્માઓ આ જ મૂર્તિ દ્વારા પરમાત્મા બનશે અને બની રહ્યા છે. પરમાત્માનું સાચું ધ્યાન કરવા માટે આ જ સાધન છે. કાંઈ હોટલ, સિનેમા, થિએટરોમાં વીતરાગનું ધ્યાન થશે? તમને ટી.વી. જોતાં વિકારી ભાવો કેમ થાય છે? આલંબન વિકારી છે માટે. અત્યારે તમારું સ્તર શું છે? તમે નિમિત્ત, વાતાવરણને પરવશ છો. આની સામે કોઈ નકારનો દાવો કરી શકે ખરો? તમને જેવા વાતાવરણમાં મૂકીએ તેવા ભાવો તમને થાય છે. જો તમને વિકારી વાતાવરણમાં મૂકીએ તો તમારી હાલત શું થાય? માટે જ ભગવાને આજ્ઞા કરી છે કે સારા વાતાવરણમાં રહેવું, સારાં આલંબનો લેવાં.
આ જગતમાં નિર્વિકારી એવા પરમાત્માનું ધ્યાન કરવા પ્રશમરસ ઝરતી મૂર્તિ જેવું બીજું કોઈ સારું આલંબન છે? આપણે તો કલ્યાણ કરવા સાથે જ સંબંધ છે. પ્રશાંતતા, સૌમ્યતા, વિકારશૂન્યતા, ધીરગંભીરતા આંખો દ્વારા ઝરતાં લાગે, તેવી તેમની મુદ્રા છે, ભલે તે જડ હોય. તમે જે પ્રતિમા ભરાવો છો તેમાં ક્યાંય સીધા ભગવાન આવીને બેસી જાય છે તેવું શાસ્ત્રમાં કહ્યું નથી. મહાવીર પ્રભુ તો મોક્ષે ગયા છે. તેમનો આત્મા સિદ્ધશિલા પર છે.
સભા:- તો પ્રાણપ્રતિષ્ઠા કેમ કરાવે છે?
સાહેબજી:-તે એક પ્રકારનો અધ્યારોપ છે. આપણા ધર્માચાર્યો પરમાત્મા સાથે સમાપત્તિ લઈને પોતાના જ આત્માની મૂર્તિમાં પ્રતિષ્ઠા કરે છે. તેમાં કાંઈ ભગવાનનો આત્મા સીધો ઊતરી આવતો નથી. આ બધી સુસંગત-તર્કબદ્ધ વાતો છે. તેમાં ભગવાનની ચેતના સ્થાપિત થતી નથી. તેઓ તો મોક્ષમાં જ રમે છે, મહાલે છે. તે કાંઈ દોડીને અહીં થોડા આવશે! પણ આપણે મૂર્તિને સાક્ષાત ભગવાન માનીને પૂજીએ છીએ, તે આપણા હિત માટે પૂજીએ છીએ. અજુગતા વિચારો કરવાથી દોષ લાગે છે. મૂર્તિ પર કે તીર્થ પર આફત આવે ત્યારે રક્ષણ તમારે કરવાનું કે ભગવાન કરશે? ભગવાનની ચેતના મૂર્તિમાં છે જ નહીં માટે તમારે જ કરવાનું છે.
સભા - દિલને મંદિર બનાવી તેમાં જ આપણે પ્રભુને સ્થાપિત કરીને ભજીએ તો?
સાહેબજી:- આ તમે જે બોલ્યા, તે વાત તો બહુ જ સરસ છે. પ્રતિષ્ઠા કરીને પ્રભુને પધરાવી દો. બરાબર. હવે હું તમને પૂછું કે મંદિર એટલે શું? મંદિર એટલે પવિત્ર જગા. તેના
* * * * * * * * * અનેકાંતવાદ
* * * * * * * * *
# # #
# # # #
# # # #
૮૭
