________________
આત્મકલ્યાણનું સાધન કહ્યું છે, પણ તમે તેમાં ક્રિયાને રદબાતલ કરો છો જે યોગ્ય નથી. અમે એમ નથી કહેતા કે જ્ઞાન નકામું જ છે. અમે પ્રસંગે જ્ઞાનની વાત પણ કરીએ છીએ. હું તમને અત્યારે માત્ર ક્રિયાનું કેટલું મહત્ત્વ છે તે સમજાવું છું. વ્યવહારનયથી આત્મકલ્યાણ ક્રિયાથી જ સિદ્ધ થાય.
સભાઃ- અમે સામાયિક કરીએ પણ તેના માટેનું જ્ઞાન ન હોય તો શું ફળ મળે ?
સાહેબજી:- સામાયિક જે રીતે બતાવ્યું છે તે રીતે તમે જો કરો, તો ભલે તેનું જ્ઞાન ન હોય તો પણ તેનું ફળ ચોક્કસ મળશે. ડૉક્ટર જે પ્રમાણે દવા લેવાનું કહે છે તે પ્રમાણે ખાશો, તો ચોક્કસ સાજા થશો; તેમ વિધિપૂર્વકની ક્રિયા જોઈએ. તેનાથી ચોક્કસ આત્મકલ્યાણ થશે તેમ વ્યવહારનય કહે છે.
સભા - ડૉક્ટરે જે કીધું તેટલું તો જ્ઞાન જોઈએ ને?
સાહેબજી -એટલું મેળવ્યા પછી પણ જો દવા લેવાની ક્રિયા ન કરો તો સાજા થવાય? ક્રિયા પણ વિધિપૂર્વકની ન કરો.તો સાજા ન થવાય. જેમ સવારના લેવાની દવા સાંજે લો, સાંજની સવારે લો, ખાધા પહેલાં લેવાની દવા ખાધા પછી લો અને ખાધા પછી લેવાની દવા ખાધા પહેલાં લો, તો સાજા ન થવાય. . .
જ્ઞાન તો ભાડૂતી પણ મળી શકે છે, પણ ક્રિયા કર્યા વગર તો સાજા ન જ થવાય. વકીલની સલાહ મુજબ કેસને ચલાવો તો મૂખ પણ કેસ જીતી જાયને? કેસ ચલાવવાની ક્રિયા કરવી પડે. પણ પછી ભલે તે કાયદાનો જાણકાર ન હોય તો પણ કેસ જીતી જાય. તમારે સંસારમાં બધે ક્રિયાનું ફળ માનવું છે, પણ અહીંયાં જ તમારે નથી માનવું. ક્રિયાનું મહત્ત્વ નથી પણ જ્ઞાનથી જ ખરું ફળ મળે છેઆવું તમે માનો, તો અપેક્ષાએ વ્યવહારનય તમે જીવનમાં સ્વીકાર્યો નથી એમ કહેવું પડશે. વ્યવહારનય કહે છે જ્ઞાન જ્ઞાન શું કરો છો? અજ્ઞાની પણ કેટલાય તરી ગયા છે અને જ્ઞાનને મેળવીને પણ કેટલાય ડૂબી ગયા છે. જેમ અભવિ પણ ઘણાં શાસ્ત્રો ભણે છે, છતાં આત્મકલ્યાણના માર્ગમાં એકડો પણ નથી માંડી શકતો.
સભા - એનું કારણ શું?
સાહેબજી:-એ (અભવિ) સાચી ક્રિયા નથી કરતો માટે. વ્યવહારનય એવું નથી કહેતો કે ઉટપટાંગ ક્રિયા કરો તો પણ ફળ મળે. ક્રિયા જેમતેમ કરવાથી ફળ ન મળે, તો એકલા જ્ઞાનથી પણ ફળ નથી મળવાનું.
* એક એક જ સ ક લ ક એક જેલ એક એક રોક એક જ ક ક ક લ હ જ એક એક ક ક ક ોક અનેૉંતવાદ
૧૩૧
