________________
૧૩૮ આગમનું દિગ્દર્શન
[ પ્રકરણ અને નાટ્યવિધિ કરે છે. એને પૂર્વ ભવ મહાવીર સ્વામી કહે છેઃ એ સોમિલ નામને કદાદિ જાણનારે બ્રાહ્મણ હતે. એણે પાર્શ્વનાથ પાસે જઈ 'જરા ઈત્યાદિ તેમજ સરસવ વગેરે વિષે પ્રશ્ન પૂછી બેધ પામી દીક્ષા લીધી. એક વેળા એને મિથ્યાત્વનો ઉદય થયે. મધ્યરાત્રિએ એને વિચાર આવ્યો કે મારે આ વારાણસીની બહાર સૂર્ય ઊગતાં આંબાં વગેરે ઝાડ રોપવાં. પછી એણે એમ કરી તેને સારી રીતે ઉછેર્યા.
એક વેળા એણે લેઢાનાં કડાહ અને કડછી તેમજ તાપસનાં તાંબાનાં વાસણ વગેરે ઘડાવી વિવિધ પ્રકારના આહાર તૈયાર કરાવી અને સ્વજનાદિને જમાડી અને ઉપયુક્ત કડાહ વગેરે લઈ ગંગાને કિનારે જે જાતજાતના વાનપ્રસ્થ તાપસે હતા તે પૈકી “દિશાપોખિય' (દિશાક્ષિત અર્થાત્ દિશાઓ-તરફ જળ છાંટનાર) તાપસ પાસે દીક્ષા લીધી. એણે અભિગ્રહ લીધે કે જીવન પર્યંત નિરંતર છ ઇદ્ર વડે દિશાચક્રવાલ” તપ કરી બે હાથ ઊંચા રાખી સૂર્યની સન્મુખ મુખ રાખી આતાપને લેવી. પહેલા અને પારણે એ આતાપના-ભૂમિ( તડકે તપવાની જગ્યા )થી ઊતરી વલ્કલના વસ્ત્ર પહેરી પોતાની ઝુંપડીએ આવ્યું. પછી એણે બે કિઢિણુની પકાવડ રચી પૂર્વ દિશામાં જળ છાંટયું. પછી આ દિશામાં જે સેમ મહારાજા (લોકપાલ) છે તે પ્રસ્થાનને માર્ગે ચાલેલા (ધર્મ, સાધનમાં પ્રવૃત્ત થયેલા) રોમિલ બ્રાહ્મણ-ઋષિનું રક્ષણ કરે એમ વારંવાર એણે એની પ્રાર્થના કરી. ત્યાર બાદ કન્દ, મૂળ, છાલ, પાંદડાં, ફૂલ, ફળ, બીજ અને હરિયાળી લેવાની રજા આપે એમ કહી એ પૂર્વ દિશામાં ચાલ્યો. કદ વગેરે લઈ કાવડ ભરી અને ડાભ( દર્ભ ), કુશ, પત્તામોડ ( ઝાડની શાખા ઉપરથી તેડેલાં પત્રે), સમિધ અને કાઇ ગ્રહણ કરી એ પિતાની ઝુંપડીએ આવ્યો. એણે કાવડ મૂકી વેદિકા બનાવી અને એ
૧-૨ જુઓ પૃ. ૮૩. ૩ આની એક લાંબી યાદી મૂળમાં જે અપાયેલી છે તે જ આવવાઇ (પૃ. ૨૪, સુ. ૭૪)માં તેમજ વિયાહ૦ (સુ ૧૧, ઉ. ૯, સુત્ત ૪૧૦ )માં પણ છે. છતાં ભલામણ કરાઈ નથી. ૪ વિયાહ૦ (સ ૭, ૩, ૯; સુ. )માં આ શાખ વપરાય છે. આ તાપસનું વાંસનું બનાવેલું પાત્ર છે. ૫ “મૂળમાં સંકાઈય” શબ્દ છે. ટીકાકાર અને અર્થ “ભાર વહન કરવાનું ચન્ન” કરે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
