________________
ચૌદ ]
૧૫૧ અને વવહાર એ શિક્ષાને કેમ અમલ કરે તે બતાવે છે. નિસીહ આના કરતાં અર્વાચીન છે.
ક -મલયગિરિરિના કહેવા મુજબ પચ્ચખાણુ’ નામના નવમા પુણ્વને “આયાર ' નામના ત્રીજા વત્થના વીસમા પાહુડમાં ભૂલ ગુણ અને ઉત્તર ગુણેને અંગે અપરાધ થતાં પ્રાયશ્ચિત નિરૂપાયાં હતાં. કાલક્રમે પુલ્વને અભ્યાસ રહ્યો નહિ ત્યારે પ્રાયશ્ચિત્તોને ઉછેદ થતો અટકાવવા માટે ભદ્રબાહુસ્વામીએ ક૫ અને વવહારની રચના કરી અને એ બન્નેને અંગે “સૂત્રસ્પર્શિક ' નિજજુત્તિ રચી.
આવૃત્તિ ને વિવરણદિ–શુબ્રિગે કપ ઈ. સ. ૧૯૦૫માં મન લિપિમાં છપાવ્યું હતું. એ ઉપરથી આ છે સુત્ત નિસીહ અને વવહાર સાથે છે. સા. સં. સમિતિએ છપાવ્યું. ક૫ ઉપર ભદ્રબાહુવામીએ જે નિજmતિ રચી હતી તે એના ઉપરના લઘુ માસમાં ભળી ગઈ છે એમ મલયગિરિસૂરિએ એના ઉપરના વિવરણ (પૃ. ૨ )માં કહ્યું છે. ક૫ ઉપર સંદદાસગણિ ક્ષમાશ્રમણકૃત જે લધુ ભાસ છે તેના ઉપર આ વિવરણ છે. એ અપૂર્ણ રહેતાં ક્ષેમકીર્તિસૂરિએ એ પૂરું કર્યું છે અને એનું નામ “સુખાવલ ટીકા ' રખાયું છે. આ બધું
છપાય છે. કપ ઉપર એક બીજું મોટું ભાસ છે. એને “બ્રહદ્દભાગ્ય’ કહે છે. એ લઘુ ભાસ તેમજ આ છે સુર ઉપરની બે ચુરિયું પછી
૧ તત્વાથ૦િ ( અ. ૧, સૂ. ૨૦ )ના ભાષ્ય(પૃ. ૯૦ )માં દશા, કલ્પ અને વ્યવહાર પછી આને નિર્દેશ છે. ૨ આ મુદ્રિત વિવરણ અને ટીકાનાં પૃ. ૫૩, પ૩-૪, ૫૬, ૮૦, ૧૧૦, ૧૧૧-૨, ૨૨૧, ૨૫૩, ૯૯, ૯૯-૧૦, ૧૬૩૦, ૫૭–૮, ૮૮-૯, ૧૯૪૭-૮ અને ૫૬–૭માં એકેક કથા છેઆ પૈકી પહેલી ૧૧ લૌકિક છે, પછીની ૩ ઐતિહાસિક અને છેલી ધાર્મિક છે. આ પન્દર કથાને હિન્દી સારાંશ પુ. કામ અપાવે છે. ૩ જે પાંચ ભાગ બહાર પડ્યા છે ( જુઓ ૫. ૧૮) તેમાં પાંચમા ઉસ સુધીનું ભાસ અને એટલે સુધીની ટીકા છપાયેલ છે, જથારે મલયગિરિસૂરિકૃત વિવરણ જે લગભગ અડધી પીઠિકા સુધીનું જ મળે છે તે પૂરેપૂરું પૃ. ૧-૧૦૬માં છપાયું છે. મૂળને અંગેનું તેરમું પરિશિષ્ટ જુદી પુસ્તિકારૂપે પ્રસિદ્ધ કરાયું છે. આમાં બાવીસ બાબતે અપાઈ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
