________________
પન્દરમ્ ] આવલ્સય
૧પ૭ નિબન્ધ–આવસ્મયગુણિને સમય ઈ. સ. ૬૦૦-૬પ૦ને માનનારા છે. અર્નસ્ટ લેયમને આવસને લગતા સાહિત્ય વિષે જર્મન ભાષામાં વિસ્તૃત નિબંધ લખે છે. એનું નામ Ubersicht der Avas'yaka-Literatur? is 249 2 HA1 247710 418 Friederi. schen De Gruyter & Co. તરફથી હેમ્બર્ગથી ઈ. સ. ૧૯૩૪માં છપાયો છે. આમાં વેતામ્બર તેમજ દિગમ્બર એ બને સમ્પ્રદાયોમાં આવસ્મયને શું સ્થાન છે તે બતાવાયું છે. વળી આવસ્મયનિજજુત્તિને ખૂબી ભરેલો સાર અપાય છે, અને નિજજુત્તિમાં આવતા વિષયને ભાસ વગેરેમાં આવતા વિષયે સાથે સરખાવાયા છે. વિશેષમાં આવસ્મયચુણિ અને આવયની હારિભદ્રય ટીકામાં જે પરસ્પર વિશેષતા છે તે સર્વ હકીકત મૂળ પાઠ સહિત રજૂ કરાઈ છે. આ ઉપરાન્ત વિશેસાનું વિસ્તારથી વિવેચન કરાયું છે, અને એ ઉપરની કટ્ટાચાર્યની ટીકામાંથી પણ કેટલાક પાઠો ઉદ્દત કરાયા છે. આ નિબન્ધમાં આવયનિજજુત્તિ અને વિસામાં આવતા ગણધરવાદને લગતું જે પ્રકરણ છે તેને ગુજરાતી અનુવાદ જે. સા. સં. ( ખડ ૨, . ૧, પૃ. ૮૨-૯૧ )માં અપાયે છે, જ્યારે એના પૃ. ૮૦-૮૧માં જર્મન નિબન્ધનો પરિચય અપાયો છે કે જેનો સારાંશ મેં ઉપર આવ્યો છે. લેખનું નામ “છે. હ્યુમન અને આવશ્યકસૂત્ર” એમ રખાયુ છે. આ નિબન્ધમાં જે વૈદિક અવતરણે ગણધરવાદમાં જવાય છે તેનાં મૂળને નિર્દેશ છે, અને એ ખાસ મહત્વની બાબત છે. જર્મન નિબંધ જેમની પાસે ના હોય તેને જે. સા. સં. (નં. ૨, અં. ૧)નાં પૃ. ૮૪–૯ર જેવાં ઘટે. ૨ઉપર્યુક્ત જર્મન નિબન્ધની હિન્દીમાં વિષયસૂચી કૅ. બનારસીદાસે “અનુવાદકી આવશ્યકતા નામના લેખમાં આપી છે.
ઉત્તરઝયણ (ઉત્તરાધ્યયન)--આ આગમનું નામ પ્રાયઃ નાન્યતર
૧ એજન (પૃ. ૫૬). ૨ જુએ . સ. પ્ર. (વ. ૧૧, અં. ૮–૯). ૩ “ઉત્તરજઝ” એવું પણ નામાતર છે. જુઓ આવસ્મયનિષુત્તિ (ગા. ૮૨). તવાથધિ. (અ. ૧, સૂ. ૨૦)ને ભાગ્યમાં “ઉત્તાધ્યાયાઃ” એ ઉલ્લેખ છે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
