________________
સત્તરમું ] ન .
૧૭૯ ૪૭ પદ્યો છે. એમાં પહેલામાં તીર્થકરની અને બીજાં બેમાં મહાવીરસ્વામીની સ્તુતિ છે. એની પછીનાં ૧૪ પદ્યોમાં સંધની નગર, ચક્ર, રથ ઈત્યાદિ રૂપક દ્વારા સ્તુતિ છે. ૨૩-૪૩ પધોમાં ર૭ શ્રમણની સ્તુતિ છે, અને આમ એ “શેરાવલી” છે. આ આગમને મુખ્ય વિષય પાંચ જ્ઞાનરૂપ ભાવનંદીના પ્રકારો અને ઉપપ્રકારનું નિરૂપણ છે. આ આગમમાં નિર્દેશાયેલી કેટલીક કથાઓનું કાલિપદ મિત્રે સંતુલન કર્યું છે. આ આગમમાં સુ ૪૧માં અનેક જૈન ગ્રન્થનો ઉલ્લેખ છે. એ જોતાં આની તેમજ અણુઓગદારની રચના વહેલામાં વહેલી ઈ. સ.ના ત્રીજા સૈકામાં ને મોડામાં મોડી ઈ. સ. ના પાંચમા સૈકામાં થઈ હોય એમ લાગે છે. દૂષ્પગણિના શિષ્ય દેવવાચક આ આગમના કર્તા મનાય છે. કેટલાક
એમને જ દેવદ્ધિગણિ ક્ષમાશ્રમણ ગણે છે. હરિશ્ચન્દ્રમણિએ તે પ્રશ્નપદ્ધતિ(પૃ. ૩)માં આ બન્નેને ભિન્ન ગણ્યા છે, અને એ વ્યાજબી છે.
વિવરણદિ–નંદી ઉપર પ્રાચીનમાં પ્રાચીન વિવરણ તે જિનદાસગણિ મહત્તરે જઈણ મરહદ્દીમાં શકસંવત ૧૫૯૮ (વિ. સં. ૩૩)માં રચેલી યુણિ છે. આ તેમજ આના ઉપરની હરિભદ્રસૂરિકૃત ટીકા અને વિશેસાની અમુદ્રિત ગાથાઓ ઋ. કે. સંસ્થા તરફથી એક પથારૂપે ઇ. સ. ૧૯૨૮માં છપાયેલી છે. આમાં આનન્દસાગરસૂરિજીએ હરિભદ્રસૂરિના સમય ઉપર પ્રકાશ પાડ્યો છે. મલયગિરિસૂરિએ આ આગમ પર સંસ્કૃતમાં ટીકા રચી છે. એ ઈ. સ. ૧૨૩૫માં પૂર્ણ કરાઈ એમ HIL (Vol. II, p. 59)માં ઉલ્લેખ છે. આ ટીકા મૂળ તેમજ ગુજરાની બાલાવબોધ સહિત તેમજ એકલા મૂળ સહિત પણ છપાઈ છે. અમાલક
૧ વી. સં. જે. કા.(પૃ. ૧૧૯-૧૨૦)માં કહ્યું છે કે આ થેરાવલી ગુસક્રમવાળી નથી, કિન્તુ યુગપ્રધાનના કમવાળી છે. ૨ જુઓ UHQ (Vol. XIX, Nos. 3–4)માં છપાયેલે એમને લેખ નામે “Some tales of Ancient Isarael, their originals and Parallels”. ૩ જુઓ H C D J (પૃ. ૧૧૫). ૪ જુઓ નંદીની ગુણિ (પત્ર ૧૦). ૫ આની ધણીખરી હાથપોથીમાં આ વર્ષ છે. છપાયેલી આવૃત્તિમાં શક ૫૦૦નો ઉલ્લેખ છે. આ તેમજ શક ૫૯૮ને આનન્દસાગરસૂરિજી લિપિકાળ ગણે છે. ૬ જુઓ પૃ. ૧૧. ૭. જુઓ પૃ. ૧૭.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org