________________
સત્તરમું ]
૧૮૧ સગડભઆિ, ખોડ(ઘેડ)મુહ, ૩ કપાસિઅ, નાગસુહુમ, કનકસમિતિ, વૈશેષિક (દર્શન), બુદ્ધવચન, ઐરાશિક, કાપિલિક, લેકાયત, કિતન્ન, માઠર, પુરાણ, વ્યાકરણ, "ભાગવ, પાતંજલિ, પુરૂદેવય, લેખ, ગણત, શકુનરુત, નાટકાદિ અથવા ૭૨ કળા અને સાંગોપાંગ ચાર
વેદને મિથ્યા-શ્રત કહેલાં છે. આ ગ્રન્થ મિથ્યાદીષ્ટએ મિથ્યાત્વરૂપે ગ્રહણ કરેલાં હોવાથી એ મિથ્યા-શ્રત છે, પણ સમ્યગ્દષ્ટિ તે એને * કોટલ ” તરીકે નિર્દેશ હોય એમ લાગે છે. કોડિલચને સૂયગડશુહિણુ ( પત્ર ૨૦૮ )માં “ચાણક્કદિલ ” તરીકે ઉલ્લેખ છે. સૂયગડ ( સુય. ૧, અ. ૯ )ના ૧મા પદમાં “ અઠ્ઠાવય અને ઉલેખ છે. એને શીલા કસૂરિ ચાણક્યનું અર્થશાસ્ત્ર ગણે છે. પાઇચ અસત્યમાંથી એક અવતરણ વસુદેવહિંડી( પ. ૪૫)માં અને એક એહનિસ્તુતિ (પત્ર ૧૫ર આ)માં અપાયેલ છે.
૧ આનું સ્વરૂપ જાણવામાં નથી. ૨ ઘટકમુખે ચારાયણ, સુર્વણનાભ, ગોનદીંચ, ગેણિકાપુત્ર અને કચુમારની પેઠે બાભ્રવ્યને એક ભાગ લઈ જે કામશાસ્ત્ર રચ્યું તે આ હશે. કૌટિલ્ય અર્થશાસ્ત્ર( પ. ૨૫૩ )માં કાત્યાયન, ભારદ્વાજ, ચારાયણ, કિંજક, પિશુન અને પિશુ-પુત્રની સાથે સાથે ઘેટકમુખને રાજનીતિજ્ઞ તરીકે ઉલ્લેખ કર્યો છે. કામસૂત્ર (પૃ. ૧૮૮)માં પણ ઘટકમુખનો ઉલ્લેખ છે. ૩ હનિમ્નત્તિના ભાસ ( મા. ૧૧-૧૨ )માં “કપાસ ” નામના એક નાનકડા ગ્રન્થનો ઉલ્લેખ છે તે જ આ “કપાસિય” છે? ૪૬ આનું સ્વરૂપ જાણવામાં નથી. છ પક્ષીને અવાજ તેમજ શુકનનું જ્ઞાન એમ આના બે અર્થ થાય છે. એમાંથી ગમે તે અર્થ અત્ર ઘટી શકે છે. એહનિજુત્તિ( ગા. ૧૦૯–૧૧૦)માં કેટલાંક શુભ શુકને ગણવાયાં છે. ૮ ઠાણ ( ઠા. ૩, ૬. ૩; સુ. ૧૮૫ )માં રિઉના ( દ) જઉગ્લેઅ ( યજુર્વેદ ) અને સામવેય ( સામવેદ )ને એમ ત્રણને ઉલેખ છે, જ્યારે વિયાહ૦ (સ. ૨, ઉ. ૧ )માં તેમજ આવવાઇય ( સુ. ૩૮, પૃ. ૯૧ અ–આ )માં આ ઉપરાન્ત અથવણ ( અથર્વવેદ ), પાંચમા વેદરૂપ ઇતિહાસ અને છ વેદરૂપ નિઘંટુને ઉલેખ છે. આવસ્યચણિયું ( ભાગ ૧, પત્ર ૨૧૫ )માં કહ્યું છે કે આર્ય વેદે ભરત વગેરેએ કર્યા છે.
એમાં તીર્થકરની સ્તુતિઓ, સાધુન ને પ્રાવને ધર્મ, શાન્તિકર્મ વગેરેનું નિરૂપણ છે. અનાર્ય વેદ સુલસા, યાજ્ઞવલ્કય વગેરેએ બનાવ્યા છે. સૂયગડચુણિણ(પત્ર ૧૬ )માં આ બે નામે ઉપરાન્ત તડુગ્રીવનું નામ છે. આવસ્મયચુણિમાં દ્વાદશાંગીને “ વેદ ” કહેલ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
