Book Title: Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad
View full book text
________________
૧/- ૧ અર્થ પૂર્વે કહેલ છે. અહીં સાધુઓ એ ધર્મીનો નિર્દેશ છે. શેષ સાધ્ય ધર્મ છે. આ પ્રતિજ્ઞા નિર્દેશ છે. હવે હેતુ નિર્દેશ કહે છે - જે હેતુ અહિંસાદિમાં પારમાર્થિક હોય તેવા નિરુપચરિત અથમાં. “આદિ' શબ્દથી મૃષાવાદાદિ વિરતિ લેવી. બીજા કહે છે - સદ્ભાવથી નિરુપચરિત સર્વ દુઃખના ક્ષયને માટે પ્રયત્ન કરે છે
• 0 - હવે પ્રતિજ્ઞા શુદ્ધિ કહે છે - • નિયુક્તિ - ૯૪ - વિવેચન
જે પ્રકારે જિન શાસનમાં નિશ્ચયથી રક્ત એવા સાધુધર્મ પાળે છે - છ જવનિકાય પરિજ્ઞાનથી સાધુઓ કરવું- કરાવવું આદિ પરિવર્જનથી રક્ષણ કરે છે. અકલંક ધર્મ પાળે છે. તે પ્રમાણે અન્ય તીર્થિકો પાળતા નથી. જે રીતે સાધુઓમાં પરિપાલના ઉપાય દેખાય છે. તે બીજામાં દેખાતો નથી. અહીં “ઉપાય' ગ્રહણ કરવાથી શાસ્ત્રોક્ત ઉપાય જ અહીં વિચારવો, પુરૂષ અનુષ્ઠાન નહીં. કાપુરુષો પણ વિતથનારી હોય છે.
• નિક્તિ - ૯૫ - વિવેચન
અન્ય ધર્મોમાં પણ “ધર્મ” શબ્દ રૂઢ હોવાથી તેને તેઓ જેમ-તેમ પ્રશંસે છે. ત્યારે તે કેમ ન માનવો? આ તમારું કહેવું અયોગ્ય છે. અન્યના બતાવેલ અનુષ્ઠાન - ચરકાદિ ધર્મ સાવધ છે. જિનેશ્વરે તેને પ્રશંસેલ નથી. તથા છ જવનિકાયના પરિજ્ઞાનાદિનો પણ તેમને અભાવ હોવાથી પ્રશંસનીય નથી. ગ્રન્થ વિસ્તાર ભયથી વિશેષ કહેતા નથી.
• નિર્યુક્તિ - ૯૬ : વિવેચન
અન્યમાં “ધર્મ' શબ્દ ઉપચારથી જાણવો, પણ પરમાર્થથી તો જિનશાસનમાં છે. જેમકે સિંહ શબ્દનું પ્રાધાન્ય સિંહમાં જ છે. ઉપચારથી માણવક આદિમાં છે. કોઈ શૂરવીર બળવાનું અને ક્રોધી હોય તો તે સિંહની ઉપમાને પામે, પણ ઉપચાર ધર્મ ન ગણીને અહિંસા નામક ધર્મ જ લેવો.
• ભાષ્ય - ૧ - વિવેચન
આ ઉક્ત બતાવેલ પ્રતિજ્ઞાની શુદ્ધિ છે. અહિંસાદિ પાંચમાં પણ હેતુ સદ્ભાવ વડે વર્તે છે. તેની પૂર્વે વ્યાખ્યા કરી છે. પણ શુદ્ધિ કહેવાને માટે ભાષ્યકારે ફરી લીધેલ છે. તેથી કહે છે - હેતુની વિશુદ્ધિ, વિષય વિભાસાનું વ્યવસ્થાપન કરવું તે વિશુદ્ધિ. આ ત્યાં પ્રયોગ છે.
• ભાષ્ય - ૨ - વિવેચન
જેનાથી ભોજન, પાન, ઉપકરણ, વસતિ, શયન, આસનાદિ માટે પ્રયત્ન કરે છે. કઈ રીતે? જેથી પ્રાસુક, ન કરેલ, ન કરાવેલ ન અનુમોદેલ, અનુદિષ્ટ એવી વસ્તુ ભોગવવાનો આચાર છે, જેમનો તેવા. તેમાં “અસુ' - પ્રાણ, જેમાંથી પ્રાણ ચાલ્યા ગયા છે, તે પ્રાસક- નીજીવ, તે કહેલ પણ હોય, તેથી કહે છે- અકૃત. તે કરાવેલ પણ હોય, તેથી કહ્યું - અકારિત, તે અનુમત પણ હોય તેથી અનનુમત કહ્યું છે. ઉદ્દેશથી કરેલ
પણ હોય, તેથી કહ્યું અનુદિષ્ટ. આ પરિજ્ઞાનનો ઉપાય બતાવેલો છે. તે સકલ પ્રદાનાદિ Jain Education International For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
