Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad

Page 147

૧૪૬
દશવૈકાલિકમૂલસૂત્ર-સટીક અનુવાદ પ્રતિક્રમે. (૧૬૪, ૧૬૫) પછી તે સંયત સાધુ ગમનાગમનમાં અને ભોજનપાન લેવામાં લાગેલ બધાં અતિચારોનું યથાક્રમે ઉપયોગપૂર્વક દિરતન કરીને ત્રાજુમા અને અનુદ્વિગ્ન સંયમી આવ્યાક્ષિપ્ત ચિત્તથી ગરની પાસે આલોચના કરે તથા જે રીતે ભિક્ષા લીધી હોય તે જ પ્રકારે નિવેદન કરે. (૧૬૬, ૧૬) જે આલોચના સગફ પ્રકારે ન થયેલ હોય અથવા જે આગળ • પાછળ કરી હોય, તેનું પ્રતિક્રમણ કરે. કાર્યોત્સર્ગ આમ ચિંતવે - અહો ! જિનેશ્વરોએ સાધુઓને મોક્ષ સાધનાના હેતુભૂત સંયમી - શરીર ધારણ કરવાને નિરવધ વૃત્તિનો ઉપદેશ આપેલ છે.
(૧૬૮) કાયોત્સર્ગને નમસ્કાર મિત્ર દ્વારા પારિત કરીને જિન સંતવ કરે, પછી સ્વાધ્યાયનો પ્રારંભ કરે, પછી ક્ષણવાર મનિ વિશામ લે. (૧૯) વિશ્રામ કરતો તો તે કર્મ નિરાના લાભનો અભિલાષી મુનિ આ હિતકર અને ચિંતવે કે - જો કોઈ સાધુ મારા ઉપર અનુગ્રહ કરે તો હું તરી જાઉં. (૧૦૦) તે પ્રીતિભાવથી સાધુઓને યથાક્રમે નિમંત્રણા કરે. જે તેમનામાંથી કોઈ સાધુ ભોજન કરવા ઈચ્છે તો તેમની સાથે ભોજન કરે. (૧૧) જે કોઈ સાથ આહાર લેવા ન ઇચ્છે તો તે કલો જ પ્રકાશયુક્ત પાત્રમાં અને આહારના કણને નીચે છાંયા વિના જ્યણાપૂર્વક ભોજન કરે.
• વિવેચન - ૧૬૨ થી ૧૧ -
વસતિને આશ્રીને ભોજનવિધિ કહે છે - કદાચ બીજા કારણોના અભાવમાં સાધુ વસતિમાં આવીને ભોજન કરવા ઇચ્છે તો આ વિધિ છે. વિશુદ્ધ આહારાદિ સહ વસતિમાં આવે, ત્યાં બહાર જ સ્થાનને જોઈને વિધિપૂર્વક ત્યાં રહી અન્ન-પાન તપાસી લે. તપાસીને નૈધિકી કરી - “નમો ખમાસમણાણ” બોલી, અંજલિ જોડીને વસતિમાં પ્રવેશે. પછી ગુરૂ સમીપે “ઇરિયા વહિયાએ ' સૂત્ર બોલીને, કાયોત્સર્ગ કરે. તે કાયોત્સર્ગમાં અનુક્રમે સર્વે અતિચાર આલોવે. કયા અતિચાર ? ગમનાગમનના અતિચાર તથા ભોજન - પાનનાજે અતિચાર, તે સંયત સાધુ કાયોત્સર્ગમાં હૃદયમાં સ્થાપે. તે અકુટિલમતિ વાળો, બધે ભૂખ આદિનો જય કરી પ્રશાંત થઈ, અન્યત્ર ઉપયોગ રાખ્યા વિના વિધિપૂર્વક ગુરુની પાસે નિવેદન કરે. જે પ્રકારે કોઈ હાથ ધોતી હતી, તેની પાસે લીધું છે.
કદાચ કોઈ સૂક્ષ્મ દોષ અજાણપણાથી કે વિસરી જવાથી રહેલ હોય, પૂર્વકર્મકે પશ્ચાત્કર્મ થયેલ હોય, તો ફરીથી આલોચના ઉત્તરકાળે તેને પ્રતિક્રમે તે સૂક્ષ્મ અતિચારને “ઇચ્છિત પડિક્કમિઉ ગોઅરચરિઆએ' ઇત્યાદિ સૂત્ર ભણીને કાયોત્સર્ગમાં રહીને આ પ્રમાણે ચિંતવે- “અહો જિહં અસાવજ્જાઇ ગાથા. જેનો ગાથાર્થ કહ્યો. વિશેષ વૃત્તિ આ છે . અહો' વિસ્મયની વાત છે. અસાવધ - અપાપ, દેસિયા - ઉપદેશેલ છે. મોક્ષાઘા - સમ્યગદર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર સાધન, સાધુને દેહને ધારણ કરવા માટે બતાવેલ છે. “નમો અરિહંતાણં” બોલીને કાયોત્સર્ગ પારીને