Book Title: Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad
View full book text
________________
૧૬૮
દશવૈકાલિકમૂલસૂત્ર-સટીક અનુવાદ વાપરતા પહેલાં કે પછી ગૃહસ્થ કાચું પાણી વાપરશે, તેથી - - સાધુને તેનું વાસણ લેવું ન કહ્યું. તે જ કારણે તેવા વાસણમાં ગોચરી ન કરે.
• સુત્ર - ૨૭૮ થી ૨૮૦ -
(૨૭૮) સાધુ અને સાધ્વીને માટે આનંદી, પલંગ, માંચા અને આસાલક ઉપર બેસવું કે સર્વે અનાયરતિ છે. (૨૭૯) તીર્થકર દેવો દ્વારા કથિત આચારનું પાલનકત નિન્જને બેસવું જ પડે તો પ્રતિલેખન કર્યા વિના આસંદી, પલંગ ઇત્યાદિ ઉપર બેસે કે સુવે નહીં. (૨૮૦) આ બધાં શયન, આસન ગંભીર છિદ્રવાળા હોય છે. તેમાં સમ્ર પ્રાણીનું પ્રતિલેખન કરતું દુ શક્ય હોય છે. તેથી આનંદી આદિ ઉપર બેસવું - સતું વર્જિત છે.
વિવેચન - ૨૭૮ થી ૨૮૦ -
ગૃહસ્થના પાત્રમાં ભોજનથી થતાં દોષ કહ્યા, તેનાથી ચૌદમી સ્થાન વિધિ કહી. હવે પંદરમી સ્થાન વિધિ કહે છે - આનંદી આદિ પ્રસિદ્ધ છે. તેમાં આશાલક એટલે અવખંભયુક્ત આસન વિશેષ તે સાધુઓને અનાચરિત - ન સેવવા યોગ્ય છે. સાધુને તેમાં બેસવું, સૂવું ઇત્યાદિ ન કલ્પે. કેમકે તેમાં પોલાણ હોય છે. તેનો અપવાદ કહે છે - નિષધા – એક આદિ વસ્ત્રરૂપ છે. ક – નેતરની બનેલી. નિગ્રન્થ સાધુ. ચક્ષુ આદિ વડે પ્રત્યુપેક્ષિતન હોય, તો બેસવું આદિ ક્રિયા કરે. કેવા નિર્ગળ્યો? તે કહે છે - તીર્થકરે કહેલા અનુષ્ઠાનરત. અહીં અપડિલેહીત આનંદી આદિમાં બેસવા આદિનો નિષેધ કરવાથી ધર્મકથાદિમાં અને રાજકુળ આદિમાં પડિલેહણ કર્યા પછી બેસવું આદિની વિધિ કહી છે. તેમાંના દોષ કહે છે - અપ્રકાશવાળા સ્થાનમાં રહેલા પ્રાણીવાળા આનંદી આદિમાં તે જીવો દુwત્યુપેક્ષણીય થાય છે, બેસવા આદિથી તેમને પીડા થાય છે. તે કારણે સાધુઓ તેનો ત્યાગ કરે છે.
સૂત્ર - ૨૮૧ થી ૨૮૪ -
(૨૮૧) ભિક્ષાર્થે પ્રવેરોલ સાધુને (ગૃહસ્થને ઘેર) નૈસલું સારું લાગે છે, તે આ પ્રકારના અનાચારને તથા અબોધિરૂપ ફળને પ્રાપ્ત થાય છે. (૨૮૨) ત્યાં બેસવાથી બ્રહારતનું પાલન કરવામાં વિપત્તિ, પાણીના વધથી સંયમઘાત, ભિક્ષાચારોને અંતરાય અને ઘરનાને ક્રોધ ઉત્પન્ન થાય છે. (૨૮૩) વળી - બહારની અગતિ થાય, સ્ત્રીઓ પ્રતિ પણ શંકા ઉપજે છે. તેથી આ કુશીલતા વધારનાર સ્થાનનો સાધુ દૂરથી જ ત્યાગ કરે, અપવાદ - (૨૮૪) વૃદ્ધત્વ પ્રસ્ત, વ્યાધિથી પીડિત અને તપસ્વી એ ત્રણમાંથી કોઈને ગૃહસ્થના ઘેર બેસવું કહ્યું છે.
• વિવેચન - ૨૮૧ થી ૨૮૪ - પલ્ચક સ્થાન વિધિકહી, તે કહેવાથી પંદરમું સ્થાન કહેવાયું હવે ૧૬-માં સ્થાનને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
