Book Title: Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad
View full book text
________________
૧૮૨
દશવૈકાલિકમૂલસૂત્ર-સટીક અનુવાદ આદિ થાય. વાગવિધિ પ્રતિષેધ અધિકારથી જ આ કહે છે - સાવધ વ્યાપારનું વચન પારકાને માટે ત્રણે કાળ સંબંધી, જાણીને ન બોલે.
• સૂત્ર - ૩૩૪, ૩૩૫ -
કોઈ સાવધકાર્ય થઈ રહેલ હોય તો તેને જોઈને - સારું કર્યું, સારું પકાવ્યું, સારું છેલ્લુ, સારું હરાયું, સારું થયું - મર્યો, સુનિષ્ઠિત, સુતષ્ઠિત ઇત્યાદિ સાવધ વચનો મુનિ ન બોલે. પણ બોલવું પડે તો - પ્રયત્નથી પકાવેલ છે, છેદેલ છે, કાપેલ છે, એ પ્રમાણે બોલેશુંગારાદિ કર્મબંધ હેતુક કન્યા સૌંદર્ય જોઈને એમ કહે કે - પ્રયત્નપૂર્વક લાલનપાલન કરાયેલ છે, તથા આ પ્રહાર ગાઢ છે, એવા નિદોંષ વચન બોલે.
૦ વિવેચન - ૩૩૪ થી ૩૩૫ -
ત્યાં રહીને આ પ્રમાણે ન બોલે- સભાની બાંધણી સારી છે. સહમ્રપાકાદિ સુ પક્વ છે. વનાદિ સારી રીતે છેલ્લા છે, ક્ષુદ્રનું ધન સારી રીતે કરાયુ છે, દુમન મર્યો તે ઠીક થયું, અભિમાનીનું ધન ઠીક વપરાયું, કન્યા બહુ સુંદર છે, ઇત્યાદિ સાવધ વચનને મુનિ વર્ષે. કેમકે તેમાં અનુમતિ આદિ દોષ લાગે. નિરવધ વચન ન વર્જી. આણે સારી વૈવાવચ્ચ કરેલ છે. સારું બ્રહ્મચર્ય પાળેલ છે, સારી રીતે સ્નેહબંધન છેધુ છે, આ શૈક્ષનું ઉપકરણ ઉપસર્ગમાં ગયું તે ઠીક, પંડિત મરણથી સાધુ મર્યા તે સારું છે. અપ્રમત્તપણે મનિપણું પાળી કર્મનો અંત કર્યો તે સારું છે. આ મુનિની ક્રિયા ઘણી સુંદર છે ઇત્યાદિ. હવે આની અપવાદ વિધિ કહે છે -
ગૃહસ્થ પાપ કરીને બનાવેલ વસ્તુમાં મુનિ મૌન રહે. પણ અપવાદે બોલવું પડે તો, જેમકે - બિમાર માટે ઓસડ લાવવા જરૂર કહે કે પ્રયત્નથી સારું પકાવેલ છે - Xવન પ્રયત્નથી છેડાયુ છે, જેથી સાધુને લીલું ઘાસ આદિ ન નડે. આ સુંદર કન્યાએ પ્રયત્નથી દીક્ષા લીધી છે.- -
• સૂત્ર - ૩૩૬ થી ૩૩૯ -
(૩૩૬) આ વસ્તુ સર્વોત્કૃષ્ટ છે, બહુમૂલ્ય છે, અતુલ છે, આના જેવી બીજી કોઈ વસ્તુ નથી. આ વસ્તુ અવિકેય છે, અવર્ણનીય છે, પીતિકર છે ઇત્યાદિ વચનો ન બોલે. (૩૩૭) હું તમારો બધો સંદેશો અવશ્ય કહી દઈશ. અથવા તમે તેને આ બધો સંદેશો આપજે, એમ ન બોલે. પરંતુ પૂર્વાપર વિચારીને બોલે, જેથી કર્મબંધ ન થાય. (૩૩૮) સારું થયું - ખરીધુ, સારું થયું વેચ્યું, આ ખરીદવા યોગ્ય નથી, આ ખરીદવા યોગ્ય છે. આ વસ્તુ લઈલો, આ તેંચી દો આવા વ્યવસાયિક વચનો ન બોલે. (૩૩૯) સાલ મૂલ્ય કે બહુમૂલ્ય વસ્તુ ખરીદવા કે વેચવાના વિષયમાં પૂછે તો પ્રસંગ ઉપસ્થિત થતાં સાધુ - સાળી નિરવધ વચન બોલે.
• વિવેચન - ૩૩૬ થી ૩૩૯ : ક્યારેક વ્યવહારના સંબંધમાં કોઈ પૂછે કે ન પૂછે તો પણ આ પ્રમાણે ન બોલે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
