Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad

Page 145

૧૪૪
દશવૈકાલિકમૂલસૂત્ર-સટીક અનુવાદ ધૂળથી વ્યાસ, આવા પ્રકારનું આપે તો લેવું ન કહ્યું તેમ કહે.
ઘણાં ઠળીયા વાળ, પુગલ-માંસ, અનિમિષ - મત્સ્ય, ઘણાં કાંટાવાળું, આ કાળ આદિની અપેક્ષાથી લેવાનો નિષેધ છે. બીજા કહે છે - વનસ્પતિ અધિકારથી તેવા પ્રકારના “ફળ' જાણવા. તેથી - અસ્થિક વૃક્ષફળ, તેંદકી ફળ, શાભલિ - વાલ આદિ કલિ. તેના દોષ કહે છેઃ- તેમાં ખાવાનું થોડું અને ફેંકવાનું ઝાઝું હોય છે. તેથી દેનારીને નિષેધ કહીને કહે કે - મને તેવા પ્રકારે કલ્પતું નથી.
• સૂત્ર • ૧૫૦ થી ૧૫૬ -
(૧૫૦) એ જ પ્રમાણે - સારું કે ખરાબ પાણી, ગોળના ઘડાનું ધોવાણ, લોટનું ધોવાણ, ચોખાનું ધોવાણ, તેમાંનું કોઈપણ તુરતનું ધોયેલ હોય તો સાધુ તેને ગ્રહણ ન કરે. (૧૫૧) જો પોતાની મતિ કે દષ્ટિથી, પૂછીને કે સાંભળીને જે ધોવાણાને જાણી લે કે આ ઘણાં વખતનું ધોયેલ છે, તથા નિશક્તિ થઈ જાય તો (૧૫) આજીવ અને પરિણત જાણી સંયમી મનિ તેને ગ્રહણ કરે. જે તે જળના વિષયમાં શકિત થાય તો રાખીને નિશ્ચય કરે. (૧૫૩) તે દાતાને કહે કે - ચાખવા માટે થોડું પાણી મને હાથમાં આપો આ પાણી અતિ ખાટ, દુગધી, મારી તરસ છીપાવવા સમર્થ તો નથીને ? (૧૫૪) જે તે પાણી ઘણું ખરું ઇત્યાદિ હોય તો દેનારીને ના પાડે કે આવું પાણી મને વૈવું ન કહ્યું. (૧૫૫) જો તે પાણી અનિચ્છાથી અથવા અન્ય મનસ્કતાથી ગ્રહણ કરી લીધું હોય તો સ્વર્ય ન પીએ કે કોઈ બીજા સાધુને પીવા ન આપે. (૧૫૬) તે સાધુ એકાંતમાં જઈ, ત્યાં અચિત ભૂમિને જોઈને, જ્યણાપૂર્વક તે પાણી પરઠની દે. પરઠવ્યા પછી સ્વસ્થાને આવી પ્રતિક્રમણ કરે.
• વિવેચન : ૧૫૦ થી ૧૫૬ -
અશનવિધિ કહી, હવે પાન વિધિ કહે છેઃ જેમ સારા ખરાબ અશનમાં કહ્યું, તેમ પાનમાં કહે છે. ઉચ્ચ - વર્ણાદિયુક્ત દ્રાક્ષપાનાદિ. એવચ્ચ - વર્ણાદિ હીન, દુર્ગધી, ઓસામણાદિ કે ગોળના ઘડાનું ધોવાણ. સંસ્વદજ - લોટનું ધોવાણ. આ બધું અશનની માફક ઉત્સર્ગ - અપવાદ વડે ગ્રહણ કરે. આવું પાણી અપરિણત હોય તો પણ વર્ષે. હવે તેની વિધિ કહે છે.
જો તે ચોખાનું ધોવાણ તુરતનું જાણે. કઈ રીતે જાણે ? બુદ્ધિથી કે જોઈને. મતિ - તેના ગ્રહણની કર્મના બુદ્ધિ. દર્શન - વણદિ પરિણત કે સૂત્રાનુસાર. ધોયાને કેટલો સમય થયો તે ગૃહસ્થને પૂછીને, જો ઘણો કાળ થયો જાણે તો તે નિઃશંકિત થાય છે, પછી ગ્રહણ કરે છે.
ઉષ્ણોદક આદિની વિધિઃ ઉષ્ણોદકને નિર્જીવ અને પરિણત જાણીને - ત્રણ ઉકાળાનું જાણીને, આવુ પાણી સંયત ગ્રહણ કરે. પણ તે દુર્ગધીન હોય, દેહને ઉપકારક હોય તેવું મતિથી જાણીને લે. જો તેને શંકા જાય તો તે જળ ચાખીને નિશ્ચય કરે. તેની