Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad

Page 141

૧૪૦
દશવૈકાલિકમૂલસૂત્રસટીક અનુવાદ • વિવેચન - ૧૧૨ થી ૧૧૯ -
બે માણસ એક વસ્તુના સ્વામી હોય, તેમાં એક તે વસ્તુના દાન માટે નિમંત્રે, તો દેવાતા તે આહારને ઉત્સર્ગથી ન ઇચ્છે. પણ બીજાના અભિપ્રાયની રાહ જુએ. તેની દષ્ટિ- હોઠ આદિ આકારથી તેને આ દેવાતું દાન ઇષ્ટ છે કે નહીં તે જોઈને ગ્રહણ કરવા કે ન કરવા વિચારે. - *- બંને ખાતા કે ખવડાવતા હોય, બંને સ્વઇચ્છાથી નિમંત્રણા કરે ત્યારે આ વિધિ છે - જે એષણીય - દોષ રહિત હોય તો અપાતું ગ્રહણ કરે.
વિશેષ કહે છે. ગર્ભવતી માટે તૈયાર કરાયેલ અનેક પ્રકારના દ્રાક્ષપાન, ખંડ, ખાધકાદિ હોય, તે ખવાતું હોય તો ન લેવું, જેથી તેણીને આપણાથી અભિલાષા નિવૃત્ત ન થતાં ગર્ભપતનાદિ દોષ ન થાય. પણ ખાધા પછી વધેલ હોય તો સ્વીકારે. કેમકે તેણીનો અભિલાષ પુરો થયો હોય છે. એ પ્રમાણે નવ માસવાળી ગર્ભવતી સ્ત્રી સાધુ નિમિત્તે ઉભી થાય કે બેસે અને આહારાદિ આપે, તો તેવા ભોજન-પાન સંતોને ન કલ્પે. અહીં સ્થવિર કલ્પીને તે દેનારી ઉઠ-બેસ કર્યા વિના આપે તો કહ્યું. જિનકીને તો ગર્ભ રહે તે પહેલાં દિવસથી સર્વથા અકલવ્ય જ છે. બાળક કે બાલિકાને સ્તનપાન કરાવતી હોય તો, અહીં નપુંસક પણ સમજી લેવું. આ બાળક આદિને ભૂમિ ઉપર રડતાં મૂકીને જો ભોજન - પાન લાવે તો લેવા ન કલ્પે. વૃદ્ધ સંપ્રદાય એવો છે કે
ગચ્છવાસી સાધુ, દુધ પીતા બાળકને મૂકીને વહોરાવે તો ન લે, પણ જો બીજી કોઈ સ્તનપાન કરાવતી હોય તો બાળક ન રડતો હોય તો આહારાદિ ગ્રહણ કરે, જો રડતો હોય તો ગ્રહણ ન કરે. જો બાળક ત્યારે સ્તનપાન ન કરતું હોય, પણ સ્તનપાન યોગ્ય હોય અને ડે તો લેવું ન કહ્યું, ન ડે તો લેવું કહ્યું. ગચ્છ નિર્ગત અર્થાત્ જિનકભી મુનિ હોય તો ધાવવા યોગ્ય બાળક રડે કે ન ડે, સ્તનપાન કરતું હોય કે ન કરતું હોય, તો પણ તેણીના હાથે લેવું ન કલ્પ, ઇત્યાદિ - x- કેમકે બાળકને ભૂમિ ઉપર મૂકતા કે પાછો લેતા અસ્થિરપણું થાય તો બાળકને દુઃખ થાય અથવા બિલાડી નાના અસમર્થ બાળકને માંસનો લોચો સમજી પકડી લે. તેથી અનંતરોક્ત ભોજન - પાન સંયતોને અકલ્પિક છે. • x x•
વધું શું કહેવું? ઉપદેશનો સાર કહે છે - જો આહાર - પાન કલ્પનીય કે અકલ્પનીય ધર્મ વિષયક હોવા વિશે હોય - તે ઉદ્ગમ આદિ દોષયુક્ત છે કે નહીં, તેવી શંકા હોય તો તેવું લેવું ન કલ્પે. દેનારનો નિષેધ કરીને કહે - મને તે પ્રકારનું લેવું ન કલ્પે.
• સૂત્ર - ૧૨૦, ૧૨૧ -
પાણીનો ઘડો, પત્થરની ઘંટી, પીઠ, શિલાપુત્ર, માટી આદિના લેપ કે શ્લેષ દ્રવ્યોથી અથવા બીજી કોઈ દ્રવ્યથી ઢાંકેલ વાસણનું મુખ શ્રમણ માટે ખોલીને આહાર દેનારીને નિષેધ કરે અને કહે કે મને આવા પ્રકારે આહાર લેવો ન કહ્યું.