Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad

Page 114

૪ - ૩૨
૧૧૩ જે આ અનેક પ્રકારના ત્રણ પ્રાણી છે, તે આ પ્રમાણે છે - અંડજ, પોતજ, જરાપુજ, રસજ, સંવેદન, સમૂર્ણિમજ ઉદભજજ અને પપાતિક, જે કોઈ પ્રાપ્તિમાં અભિક્રમણ, પ્રતિક્રમણ, સંકુચિત, પ્રસારિત, શદ કરવો, ભ્રમણ કરવું, ત્રસ્ત થવું, ભાગવું આદિ ક્રિયાઓ થાય તથા જે આગતિ અને ગતિના વિજ્ઞાતા હોય છે કીટ, પતંગ, કુથ, કીડી છે, તે બધાં બે ઇંદ્રિયો, બધાં તેઅંતિયો, બધાં સઉરિદિયો બધાં પંચેન્દ્રિયો, બધાં તિરસોનિક. બધાં નારક, બધા મનુષ્યો, બધાં દેવો અને બધાં પ્રાણી પરમ સુખ સ્વભાવવાળા છે. આ છઠ્ઠો અવનિકાલ કસકાય કહેવાય છે.
૦ વિવેચન - ૩૨ -
સંભળાય તે મૃત - પ્રતિ વિશિષ્ટ અર્થ પ્રતિપાદન ફળ વાળું વાગ્યોગ માત્ર ભગવંતે કહેલ વચન પોતાના કર્ણમાં પ્રવેશેલ અને ક્ષાયોપશામિક ભાવે પરિણામને પ્રગટ કરનાર કારણ તે શ્રુત કહેવાય છે. તે શ્રુત- અવધૂત - અવગૃહીત એ એકાર્થક પર્યાયો છે. સૂત્રમાં મા શબ્દ આત્મ પરામર્શ છે. હે આયુષ્યમાન ! આમંત્રણ છે, તે સુધર્માસ્વામી જંબૂસ્વામીને કહે છે. તે ભગવતે રામોસરણમાં કહેલ, તે મેં સાંભળેલ. ભગ - સમગ્ર ઐશ્વર્યાદિ રૂપ છે. - x- તે જેને હોય તે ભગવાન - વર્ધમાન સ્વામી. તેઓએ કેવલજ્ઞાન પામીને આ કહેલ છે :
આ “છ જીવનિકાય' નામે અધ્યયન છે. આ લોક કે પ્રવચનમાં, અન્ય તીર્થકરના પ્રવચનમાં છ જવનિકાયનો અર્થ બધે સમાન છે. “મેં સાંભળેલ છે” આના વડે- આત્મા પરામર્શથી એકાંત ક્ષણભંગ દૂર કરવા કહે છે. તે ક્ષણ ભંગમાં આ પ્રમાણે અર્થની ઉત્પત્તિ થાય - ૪. હે આયુષ્યમાન ! ઉત્તમ ગુણથી બનેલ આમંત્રણ વચન વડે ગુણવાળા શિષ્યને આગમનું રહસ્ય આપવું, પણ ગુણરહિતને ન આપવું તે તેની અનુકંપાની પ્રવૃત્તિ છે. આ સિદ્ધાંતનું રહસ્ય તુચ્છ બુદ્ધિવાળાનો નાશ કરે છે. વળી આયુ તે પ્રધાન ગણ છે. આયુ લાંબુ હોય તો પોતે પહેલાં ભણી પછી શિષ્યોને ભણાવી પરંપરા ચાલુ રાખે. “તે ભગવંતે કહ્યું” એ વયનથી એમ સૂચવેલ છે કે - મેં મતિ કલ્પનાથી કહ્યું તેમ નહીં, પણ શાસ્ત્ર પારdભ્ય દશવિલ છે. અસર્વશે અને આત્મજ્ઞાન વિમુખ પુષે આત્માનો ઉલટો, સમ્યક રીતે અવિચારીત, પરલોક સંબંધી ઉપદેશ ન આપવો. કેમકે તેથી વિપર્યયનો સંભવ છે. - x
હવે સૂત્રના એક દેશને બીજી રીતે કહે છે.
આઉસંતેણ૦ એ ભગવંતનું વિશેષણ છે. આયુષ્યવાળા ભગવંત અર્થાત્ “ચીરંજીવ' એ મંગળ વચન છે. અથવા જીવિત ભગવંતે સાક્ષાત કહ્યું છે. આ વચન વડે ગણધરો દ્વારા પરંપરાગમ થયું. જીવન વિમુક્ત અનાદિ શુદ્ધ બોલનારનો અપોહ કહ્યો. કેમકે દેહાદિ અભાવે તથાવિધ બોલવાના પ્રયત્નનો અભાવ થાય. - X- અથવા એવસંતો' અર્થ લેતા ગુરુના ચરણમાં વસતા, આના વડે શિષ્યએ સદા ગુરુ ચરણ સેવી, થયું તે કહ્યું છે. તેથી જ્ઞાનાદિની વૃદ્ધિ થાય છે. અથવા આમુસંતેણ પાઠ લેતા - ડિB/a]