Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad

Page 130

૧૨૯
૪T-1 ૫૬ થી ૫૯
• સૂત્ર - ૫૬ થી ૫૯ -
(૫૬) “પહેલું જ્ઞાન અને પાછી દયા” એ પ્રમાણે બધાં સંયત સ્થિત રહે. અજ્ઞાની શું કરશે ? તે શ્રેય કે પાપને શું જાણશે ?
() સાંભળીને જ કલ્યાણને જાણશે, સાંભળીને જ પાપને જાણશે, બંનેને સાંભળીને, જે શ્રેય છે, તેનું આચરણ કરે.
(૫૮) જે જીવને જાણતો નથી, જે જીવને જાણતો નથી. જીવાજીવને ન જાણતો. તે સંયમને કઈ રીતે જાણો ?
(૫૯) જે જીવને પણ જાણે છે, આજીવને પણ જાણે છે. જીવાજીવને જાણતો, તે જ સંયમને જાણી શકો,
૦ વિવેચન - પ૬ થી ૫૯ -
પહેલું જ્ઞાન - જીવનું સ્વરૂપ જાણીને તેના રક્ષણનો ઉપાય સમજવો તે. પછી તથાવિધ જ્ઞાન ભણીને દયા - સંયમ, તેની એકાંત ઉપાદેયતાથી ભાવથી તેમાં પ્રવૃત્તિ થાય છે. એ પ્રકારે જ્ઞાનપૂર્વક ક્રિયાના સ્વીકાર રૂપે બધાં પ્રજિત રહે. જે અજ્ઞાની છે - સાધ્યના ઉપાયના જ્ઞાનથી રહિત છે, તે શું કરશે ? અંધની માફક બધે પ્રવૃત્તિ - નિવૃત્તિ નિમિત્તનો અભાવ થશે. અથવા શું કરતો જાણે કે આ નિપુણ હિત કાલોચિત છે કે તેથી ઉલટું છે. તેથી તેનું કરેલું પણ ભાવથી ન કર્યા જેવું છે. કેમકે સમગ્ર નિમિત્તનો અભાવ છે. - X- તેથી જ્ઞાનાભ્યાસ કરવો જોઈએ. તથા કહે છે કે -
સાંભળીને સાધન - સ્વરૂપ - વિપાકને જાણે છે. મોક્ષને પામે છે અથવા કલ્યાણ એટલે દયા જે સંયમ સ્વરૂપ છે. તથા સાંભળીને જે પાપ - અસંયમ સ્વરૂપને જાણે છે. સાંભળ્યા વિના નહીં. જેથી આ પ્રમાણે જાણીને સાધુએ નિપુણ હિત કાલોયિતને આયરવું. આ જ અર્થને સ્પષ્ટ કરતાં કહે છે - જે પૃથ્વીકાયિકાદિ ભેજવાળા જીવોને જાણતો નથી. સંયમ ઉપઘાતી મધ- હિરણ્યાદિ અજીવને જાણતો નથી. તે જીવાજીવને ન જાણનારો સંયમને કઈ રીતે જાણશે? તેથી જે જીવોને જાણે, આજીવોને પણ જાણે. એવો જીવાજીવનો જ્ઞાતા જ સંયમને જાણશે.
• સુત્ર - ૬૦ થી ૧ -
(૬૦) જે જીવને આને આજીવને, બંનેને વિશેષ રૂપે જાણે છે ત્યારે સર્વે જીવોની બહુવિધ ગતિને જાણે છે. (૬૧) જ્યારે સર્વે જીવોની બહુવિધ ગતિને જાણે છે, ત્યારે પુન્ય, પાપ, બંધ અને મોક્ષને જાણે છે. (૬૨)
જ્યારે પુન્ય, પાપ, બંધ અને મોક્ષને જાણે છે ત્યારે જે દિવ્ય અને જે માનનીય ભૌગ છે, તેનાથી વિરક્ત થાય છે. (૬૩) રરે તે ઉક્ત ભોગોથી વિરત થાય છે ત્યારે બાહ્ય અને આખ્યતર સંયોગોનો ત્યાગ કરે છે. (૬૪) જયારે તે ઉક્ત સંયોગોનો ત્યાગ કરે છે. ત્યારે માંડ થઈને ચીનગાર ધર્મમાં પ્રવેજિત થાય છે. (૬૫) જ્યારે ઉક્ત રીતે પ્રજિત થાય છે, ત્યારે ઉત્કૃષ્ટ સંવર રૂપ અનુત્તર ધર્મને સ્પર્શે છે. (૬૬) જ્યારે ઉક્ત સાનુત્તર 2િ6/9]
Jain Leucator nternational