Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad

Page 101

૧૦૦
દશવૈકાલિકમૂલસૂત્ર-સટીક અનુવાદ રાધારણ, ચિકિત્સાધર્મ, ઉપનત, જ્યોતિસમારંભ, શાશ્ચાતર પિંડ, સંદી, પર્યક, ગૃહોતરનિષધા, ગાત્ર ઉદ્વર્તન, ગૃહ ચાવ, રાજીવવૃત્તતા, તમાનિતભોજિત્વ, આતુર સ્મરણ, અનિર્વતમૂલક, શૃંગબેર, છાખંડ, સરિકંદ, સચિત્તલ, કાચા ફળ, બીજ, આપકવ સીવર્સલ, સંવલનામક, રુમા લવણ, સામુદીનામક, પશુ સાર, કાલાલવાણ, લૂપન, વમન, વસ્તિકર્મ વિરેચન, સજન, દંતધાવન, ગાત્રામ્બેગ, વિભૂષણ.
(૨૬) જે સંયમમાં ઉક્ત છે, લઘુભૂત વિહારી છે, નિગ્રન્થ મહર્ષિ છે, તેમના માટે આ બધું અનાચી છે.
• વિવેચન - ૧૦ થી ૨૬ :
અહીં સંહિતાદિ ક્રમ સુગમ છે. તેથી ભાવાર્થ કહે છે:-- સંયમ - ધ્રુમપુપિકામાં બતાવેલ સ્વરૂપવાળા શોભન પ્રકારે આગમની રીતિથી જેનો આત્મા સુસ્થિત છે, તે સુસ્થિતાત્મા, જે વિશેષ પ્રકારે બાહ્ય આવ્યેતર પરિગ્રહથી વિપ્રમુક્ત, પોતાને તતા બીજાને અને ઉભયને દુઃખથી રક્ષે છે. પોતાને રે તે પ્રત્યેક બુદ્ધ, પર ને રક્ષે તે તીર્થંકર કેમકે પોતે તરેલા છે, સ્વ-પરને તારનારા તે સ્થવિરો. તેમને આ કહેવાનાર (બાબતો) એકલવ્ય છે. કોને? સાધુને. મહર્ષિ એટલે યતિ. અથવા મોટું શીલ. તે આદરવાની ઇચ્છાથી મહર્ષિ - - અહીં એમ જાણવું કે જેઓ સંયમમાં સુસ્થિત છે, તે જ uિસૂક્ત છે. -- એ પ્રમાણે બધે કહેવું બીજા પશ્ચાનુપૂર્વીથી કહે છે - મહર્ષિ છે માટે જ નિર્ચન્થ છે, ઇત્યાદિ.
- હવે અનાચરિત કહે છે - (૧) ઔદેશિક - સાધુને આશ્રીને દેવા માટે બનાવેલ તે (૨) કીત સાધુ. સાધ્વી માટે ખરીદ કરેલ છે. (૩) નિયાગ - આમંત્રિત પિંડનું નિત્ય ગ્રહણ. (૪) અભિહડ - પોતાના ગામથી સાધુ નિમિત્તે સામું લાવીને આપે. અહીં સ્વગ્રામ, પરગ્રામ આદિ ઘણાં ભેદોવાળું જાણવું. (૫) રાત્રિભોજન- દિવસે લીધેલું રાત્રે ખાય વગેરે ચાર ભંગો.
(૬) સ્નાન- દેશથી કે સર્વથી. દેશ ખાન તે કાળ-મૂત્રના સ્થાન સિવાય બીજા સ્થાને ધોવું, આંખની પાંપણ પણ ધોવે તે દેશ સ્નાન. સર્વ સ્નાન પ્રસિદ્ધ છે (૭ થી ૯) ગંધમાં કોઠપુરાદિ, માલ્યમાં માળા, વીંઝણો - પંખો - x- (૧૦) સંનિધિ - જેનાથી આત્મા દુર્ગતિમાં લઈ જવાય તે- ઘી, ગોળ આદિનો સંચય. (૧૧) ગૃહસ્થના વાસણ, (૧૨) રાજપિંડ- રાજનો આહાર - *- (૧૩) સંબોધન - હાડકાં, માંસ, ચામડી, રોગ એ ચારેના સુખ માટે મર્દન.
(૧૪) દંત બાવન - આંગળી આદિથી દાંતને સાફ કરવા. (૧૫) સંપ્રશ્ન - સાવધ, ગૃહસ્થને આશ્રીને કેમ ચાલે છે? અથવા હું કેવો લાગું છું ઇત્યાદિ. (૧૬) દેહપ્રલોકન - અરિસા આદિમાં જોવું. અહીં દેશિકચી વીંઝણ સુધીના દોષો આરંભ પ્રવર્તન રૂપ છે. સંનિધિચી દેહ પ્રલોકન સુધી પરિગ્રહ અને પ્રાણાતિપાતાદિ છે. તે સ્વ બુદ્ધિએ વિચારવા.