Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad

Page 67

દશવૈકાલિકમૂલસૂત્ર-સટીક અનુવાદ નથી. એમ માનીને ભિક્ષા આપવાને રસોઈ બનાવે કે સાધુઓની અનુકંપા થાય, તે પ્રમાણે પુન્ય નિમિત્તે ગૃહસ્થો રસોઈ કરે છે. એવું કોઈ કહે. તેનો ઉત્તર આપે છે - કાંતાર, દુકાળ, જવરાદિમાં તથા રાત્રિમાં એવા મોટા કષ્ટમાં સાધુઓ જે શ્રેષ્ઠ છે, તે
ઓદનાદિ કેમ ખાતા નથી? જો કે તે વખતે ગૃહસ્થો રાત્રિમાં અતિ આદરથી રાંધે છે. પણ ચતુર્વિધ આહારથી વિરત સુવિહિત સાધુ તે આહાર લેતા નથી. - વળી -
• નિયુક્તિ - ૧૧૪ થી ૧૧૬ - વિવેચન
(૧૧૪) ઘણાં ગામ - નગરો - દેશોમાં, જ્યાં સાધુ હોતા નથી, છતાં ત્યાં રંધાય છે. કેમકે રાંધવું એ ગૃહસ્થોની પ્રકૃતિ છે. આ અર્થને સ્પષ્ટ કરતાં કહે છે - (૧૧૫) ગૃહસ્થની આ પ્રકૃતિ છે કે ગામ, નગર અને નિગમમાં પોતાના તથા પરિજનને માટે યોગ્ય કાળે રાંધે છે. (૧૧૬) ત્યાં તપસ્વી શ્રમણ કે ઉધત વિહારી પરકૃત- પરનિષ્ઠિત ને ગ્રહણ કરે છે. બીજાના માટે આરંભ કરેલ અને બીજા માટે રાંધેલ, ધૂમરહિત - અંગાર રહિત અથતિ રાગ-દ્વેષ વિના ઓદનાદિ આહારની ગવેષણા કરે છે. શા માટે? મનોયોગ આદિ કે સંયમયોગની સાધનાર્થે, પણ વર્ણાદિને માટે નહીં.
૦ પ્રક્ષેપ ગાથા - ૧ - વિવેચન
નવકોટિ પરિશુદ્ધ, તેમાં આ નવ કોટિ છે - ન હણે, ન હણાવે, હણનારને ન અનુમોદે. એ પ્રમાણે ખરીદે કે પકાવે નહીં, આ બધાંથી પરિશદ્ધ, તથા ઉગમ - ઉત્પાદના - એષણા શુદ્ધ. આ વસ્તુતઃ સર્વ ઉપાધિ વિશુદ્ધિ કોટિ જણાવવાનું છે. આવું શુદ્ધ ભોજન શા માટે ખાય? છ સ્થાનના રક્ષણને માટે. તે આ - વેદના, વૈયાવચ્ચ, ઇર્ષા સમિતિ માટે, સંયમ નિમિત્તે, જીવન નિર્વાહાર્થે, ધર્મ ચિંતાર્થે. આ પણ ભવાંતરમાં પ્રશસ્ત ભાવના અભ્યાસથી અહિંસાના પાલનાર્થે છે - X- x.
• નિર્યુક્તિ - ૧૧૦ - વિવેચન આ દૃષ્ટાંત શુદ્ધિ પ્રતિપાદિત કરી. ઉપનય સૂત્રમાં કહે છે. તે આ - • સૂત્ર - ૩ -
એ પ્રમાણે લોકમાં જે મુક્ત સાધુ છે. તેઓ પુષ્પમાં ભમરાની જેમ દાન-ભોજનની એષણામાં રત રહે છે.
૦ વિવેચન - ૩ -
આ પ્રકારે પ્રત્યક્ષ પરિભ્રમણ કરતાં તપસ્વી - શ્રમણો દેખાય છે. શ્રમણમાં બીજા ધર્મી પણ હોય, જેમ કે - શ્રમણો પાંચ ભેદે છે, નિર્ગસ્થ, શાક્ય, તાપસ, ગરિક, આજીવક. તેથી કહે છે - “મુક્ત' બાહ્ય અત્યંતર ગ્રંથીથી. જેઓ અટીકીપ અને બે સમુદ્ર પ્રમાણ લોકમાં વિધમાન છે. આના દ્વારા સમય ક્ષેત્રમાં સાધુ સદા વિધમાન છે, તેમ જણાવ્યું. જ્ઞાનાદિને સાધે તે સાધુ.
(શંકા) “મુક્ત' કહેવાથી સાધુ કહેવી જ ગયા, પછી કહેવાની શું જરૂર? (સમાધાન) વ્યવહારથી નિલવો પણ મુક્ય હોય છે. તે સાધુઓ નથી. તેના વિચ્છેદ માટે કહેલ છે. વર્તમાન તીર્થની અપેક્ષાથી આ સૂત્ર છે. અથવા જે લોકમાં સાધુઓ છે. For Private & Personal Use Only
www.jalnelibrary.org