Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ ********degdegC zrIjainadharmAlyuya graMthamAlA [3] gujarAtanA vIra maMtrI tejapAlano vijaya. ( gAdhrA, pAvAgaDha ane cAMpAneranA aprakeTa itihAsa sAthe ) / / / / lekhakaH-- 5. lAlacaMdra bhagavAndAsa gAMdhI. prakAzakaH-- abhayacaMdra bhagavAndAsa gAMdhI haeNrIsa rIDa, bhAvanagara (kAThiyAvADa). vIra sa. H -------- U....www 1991 www6007-0ona-nungo09:
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamAvRtti 1000 mudraka H zAha gulAmada lallubhAi, zrI maheAdaya prInTIMga presa, dANApITha-bhAvanagara.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ itihAsa--premIone sAdara samarpita 9980005a0aaaths000 appease-oppose 0000000 . . . . . . ............................... 000/-.-..:::.. Jogan. 20degdeg degdegdegdegdeg
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrIzvara tejapAla, anupama panI sAthe AbU lUNasIha-vasahImAM mUti. [ 'AbU nA le. pra. nA saujanyathI ]
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ oooooooooooooi eeeeeeeeeeeeee chao. che viSayAnukramaNikA. 000000000000000000000000000000 maMtrIzvara tejapALa, anupamA patnI che. jaina saMgha. cAMpAneranA rAjA sAthe ( 1) jayasiMhathI sanmAnita sAmadevasUri viSayAnukramaNikA 1-2 jayasiMha cahuANanA rAjyamAM nivedana 1 mahimUda begaDAnA smaraNAMjali 2-4 madAphara pAtazAhanA lekhakanAM sva. patnI (phaTa 2) bAdharazAha , samrATu akabaranA prAstAvika 5 thI 4 * vikramanI 17 mI sadImAM akATa , 18 mI , gadhrAnA rAjA -8 cAMpAneramAM nemijina pAvAgaDha-cAMpAnera sAthe vikramanI 19mI sadImAM che. jenone ItihAsa 9-46 arvAcIna ullekha vikramanI 12 mI sadImAM briTIza sAmrAjyamAM , 13 mI , vikramanI 20 mI sadImAM pAvakagirinA zikhara para vIra di. jene praveza vikramanI 15 mI sadImAM pAvAgaDhamAM saMbhavanAtha maM: tejapAlane vijaya 1-37 vikramanI 16 mI sadImAM prastAva . upasaMhAra 1-4
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] maMtrIzvaranAM smAraka [ gira- godhAne gaDha nAramAM, zatruMjayamAM, AbumAM, gadhrAmAMthI grahaNa karela bharUcamAM ] 47 rAja-vaibhava aitihAsika ghaTanA-nirdezaka 7-8 anya rAjanI sthApanA 26 gadhrA, ghUghula 8-10 jya-smAraka jinamaMdira 27 maMtrIone saMdeza 10-12 vaDodarA, aTA, vanasaramAM ghUghulanAM kepa-vacane 12 smArake maMtridUtanAM sAMtvana vacano 13 DabhoImAM smArake 28 ghUghulanuM abhimAna, dUta,bheTa14-15 resa-saMgama para(cANodamAM),30 viradhavalanI viziSTatA 15 kuMbhezvara tIrthamAM , , bIDuM jhaDapanAra varatejapAla16-17 pAvAgaDhamAM sarvatobhadra 30-33 yuddhanI taiyArI, maMgalAcaraNa 10 dhoLakAmAM pravezatsava 33 prasthAna, senAbUha 18 mAnIne mAnabhaMga 34 ghUghala raNamedAnamAM 18-21 vijyI vIranuM sanmAna 35-37 yuddha-prAraMbha 21 ai. vizeSa nAmenI anukramaNikA tejapAlanuM protsAhana che 38-para tejapAla ane vIra ghUghula 23 lekhakanI 24 varSanI tejapAlane vijaya 24-25 sAhitya-DAyarI 1-8 N - IN ka R.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ (c) nivedana lu A aitihAsika lekha, prAraMbhamAM jaNAvyA pramANe jainadharma prakAza" nA suvarNa vizeSAMka mATe lakhavAmAM Avyo hato, paraMtu pha. zu. 15 sudhImAM mekalavA sUcavAyela lekha, ahIMthI citrI pUrNimAe ja pUrNa karI bhAvanagara mekalI zakAya hate. jaina dharma prasAraka sabhAnA mAnanIya pramukha zrImAna zeTha kuMvarajIbhAIe tenI pahoMca lakhatAM tA. 21-4-35 nA patramAM te tarapha sadbhAva darzAvatAM jaNAvyuM hatuM ke " lekha maLyo paNa bahu meDe maLe. * have te aMka pUre chapAI gayo x x lekha vAMcI gayo chuM. atyupayegI che. prayAsa ghaNe lIdhA che. prastAvanA asarakAraka che. have to tene jubIlI aMka vibhAga bIjAmAM dAkhala karazuM. * * temAM yogya sthAne samAsa karazuM. x x" paraMtu kudaratanA koI ajJAta saMketa pramANe tyArapachInA tA. 28-5-35 nA patramAM teoe jaNAvyuM ke "vaizAkha-jeThanA aMkamAM jubIlI saMbaMdhI hakIkta ja mukavAnI che. x x eTale e aMkamAM tamAre lekha nahIM AvI zake. asADanA aMkamAM jarUra mUkazuM." ane aSADanA aMkamAM A lekhane sthAna ApavA khAsa IcchA darzAvatAM x x "te badhAmAM ApanA lekhane agrapada ApavAnuM che." vigere tA. 4-6-35 nA patramAM paNa jaNAveluM; paraMtu A lekha, udeza pramANe vizeSAMkamAM prakaTa na thaI zakyo te sAmAnya aMkamAM mUkAva egya na lAgatAM "graMtharUpe prasiddha karavo e vicAra thayo ane pariNAme aMkoTa, godhA, pAvAgaDha ane cAMpAneranA mahatvanA aprakaTa itihAsa sAthe vibhUSita thaIne A rIte prakAzamAM Ave che. -lekhaka.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ smaraNAMjali " aghaTitaghaTitAni ghaTayati sughaTitaghaTitAni jarjarIkurute / vidhireva tAni ghaTayati yAni pumAn naiva cintayati // "" vidhinI vicitra ghaTanAthI suTita thayelAM snehI aTita rIte viTita thAya; tyAre vidyamAna vivekI snehI, tenuM madhura kiM vA karuNa smaraNa, zabdo dvArA zuM vyakta karI zake che ? tema chatAM, bhAratavarSanA A sajjanee ane sannArIoe peAtAnAM snehInAM saMsmaraNA aneka rIte karyAM che. temanA smaraNArthe tathA zreya, puNya ane yAvRddhi mATe dAnAdi aneka satkavyA karyAM che, aneka citrA, pratimA, mUrtiyA, madirA jevAM smArakA karAvyAM che. pavitra pustakA racAvyAM che, lakhAvyAM che. temanA avinAzI yAdehanI rakSA karI temane amara banAvavA zakaya prayatnA avazya karyAM che. prastuta vIra maMtrIzvara tejapAle potAnA samasta snehI saMbaMdhI kuTuMba-parivAra ane upakArI sajjaneAnAM apUrva adbhuta smArakA karAvyAM hatAM, temAM tenI patnI anupamAnuM paNa viziSTa saMsmaraNa che. anupama sadguNa-zIlazAlinI, satka byAmAM preranArI, saddharmIniSTa, sAkSAt lakSmI jevI anupamanA smaraNArthe zrIzatruMjayamAM 1 tejaHpAla iti pradhAnanivaheSvekaraca mantrIzvara "> stajjAyA'nupamA guNairanupamA pratyakSalakSmIrabhUt // * --prabaMdhaciMtAmaNi [ pra. 4 ].
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 anupama sarAvara karAvyuM hatuM, ane AnUmAM tenA tathA tenA putra lAvaNyasiMha( lUNasIha )nA puNyArthe, teminAthanu adbhuta zilpakalAmaya maneAhara devAlaya( lUNasIha-vasahI ) racAvyuM hatuM; tyAM devAdhidevanA parame pAsakarUpamAM peAtAnI tathA anupamAnI mUrti paNa karAvI hatI. jenuM citra( phoTA ) ahiM prAraMbhamAM mUkavAmAM Avyu che; tenA anukaraNarUpe, 350 varSo pachI meAgala zahenazAhe peAtAnI priyatamAnA smaraNArthe karAvela AtrAne! tAjamahAla daSTigeAcara thAya che--e cirasthAyI smAraka snehIonAM apUrva saMsmaraNA nathI zuM ? tema sAmAnya manuSya, yathAzakti kare te te zuM ayeAgya lekhAya ? A sthaLe du:khabharyuM. Atma-nivedana prakaTa karavAnI karuNa karaja upasthita thai che. nAmathI ane sadguNAthI uparyukta anupamAnuM smaraNa karAvatI eka vyakti, AzAbharI yuvAnImAM praveza karatAM, 22 varSa jeTalI vayamAM--gata varSoMmAM ( vi. saM. 1990 ASADha va. 12 ) A paMkticeAnA lekhaka sAthene 8 varSane dAMpatya saMbaMdha tajIne akALe paralAMka- pravAsinI thai che ! bhAvanagaranI smazAnabhUmimAM bhasmIbhUta thatA enA dehane duHkhI hRdayeAe azrubharI najare nIhALyo che !! sajjana kuzala DaoNkTarAnI tathA vaidyonI kiMmatI salAhane ane davAone, vidhinI pratikUlatAe, saphaLa thavA dIdhI nahi, vaDodarAthI talAjA, bhAvanagara tarapha karelAM prayANAne azubha yAgavALAM banAvyAM; jenI jIvana-jyAtine ujavita rAkhavA karelA upacArAne, prabhu-prA nAone, saMtAnA zubhAzIrvAdene paNa durdeve niSphaLa karyAM, jenAM mAta-pitA, blenA ane bhAi vigerenA tathA anya svajaneAnA aneka prayatnane sArthaka thavA dIdhA nahi ! ! ! kSaya jevI bhayaMkara vyAdhie jenA dehane mahinAo panta gherI atikSANu, saMtapta karyAM, evI du:khamaya viSama sthitimAM-
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratikUla saMge vacce paNa jenA pavitra AtmAe ucca prakAranI zAMti, hiMmata, addabhuta vairya, viveka ane DahApaNu darzAvyAM. atikSINa azakta thayelA durbala dehe paNa, dAdarethI paDatI pitAnI be varSanI bAlikA(ci. kaumudI)ne jhIlI bacAvI levA jeNIe phALa bharI. aMtima dine mRtyu-zasyAthI paNa jeNIe svajanakuTuMbanA zreyamATe aikyanI bhavya zubha bhAvanA prakaTa karI, sarva jIvo pratye kSamApanA karI. prabhu-prArthanA, tIrthastavana-zravaNa-maraNa ane svAdhyAya-dhyAnamAM citta ekAgra karyuM. lAbhazrIjI jevAM vayovRddha pUjya sAdhvIjInAM darzana ane aMtima ArAdhanAno suyoga meLavyA. mRtyunI AgAhI thatAM, khoLAmAM mAthuM mUkI sadAne mATe vidAya mAgatI patnIne, jIvana bacAvavA asamartha nIvaDato svajana, abujalAMjali sivAya zuM ApI zake ? ISTa jananA viyoganuM AghAtakAraka viSama duHkha anubhava sAro premI paNa anya zuM karI zake ? jene nirdoSa AnaMdI snehALa saraLa saumya svabhAva najara sAme taravare che. jenI sAcI Teka, sAcuM kahevAnI hiMmata, vyavahAra-dakSatA ane jenA vinaya, viveka, vidyA-kalA-prema Adi sazuNene snehIo saMbhAre che, jenuM kuTuMba-vAtsalya bhUlAtuM nathI, tenA viyeganI vArSika tithie (svargavAsanI saMvatsarImAM) tenA AtmAne parama zAMti IcchatAM, nivApAMjalirUpa A smaraNAMjali sama chuM. A ladhu kRti jenI zubha bhAvanAbharI preraNAthI prakaTa thAya che, te AtmAe adhiSThita karelA dehanI pratikRtinI yojanA ahiM ucita lekhAze. vi. saM. 1991 che. ASADha va. 12 vaDodarA, -lekhaka.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ a. sau. anupamA ( 5. lA. bha. gAMdhInAM sadgata patnI) sva0 vi. saM. 1990 ASADha vida 12 seAma.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAstAvika. . (5) vAdanuM sadImAM A lekha(pR. 28)mAM jaNAvyA pramANe maMtrIzvara tejapAle vaDAdarA pAsenA je utkaTaaMkeTa puramAM AdIzvara jinanuM pavitra dhAma karAvyuM hatuM, te, vikamanI 9 mI sadImAM aMkoTapura nAmathI jANItuM 84 gAmavALA tAlukA-pragaNAnuM mukhya aitihAsika nagara jaNAya che. samasta mahAzabdo (birU-TAITala)ne prApta karanAra, mahAsAmaMtanA adhipati, suvarNavarSa (suvarNa vaSavanAra), rASTrakUTavaMzI lATedhara karkarAje zakanRpa saM. 734(vi. saM 869)mAM ve. zu. 15, siddhazamI AvAsathI vaDapadraka gAma(vartamAnamAM zrImaMta sarakAranI rAjadhAnI vaDedarA)ne mAtA-pitAnA tathA pitAnA A leka ane paralokanA puNya-cazanI abhivRddhi mATe brahmadAya tarIke AkhyAne ullekha, tAmrapatramAM maLe che. valabhI(vaLA)thI vinita bhaTTa semAdityanA putra cAtuvidya brAhmaNa bhAnubhaTTane dhArmika kriyAvRddhi mATe apAyela uparyukta vaDapadraka gAma, pahelAM, A aMkeTTakanA caturvedI brAhmaNane apAyeluM hatuMte samaye A akoTaka(vaDedarAnI pazcimamAM)nI mukhyatAvALI corAzImAM gaNAtuM hatuM. [ vizeSa mATe juo ja. meM. so. . 8, pR. 20 tathA I. e. . 12, pR. 116]. hAlamAM je nAnuM gAma akeTA nAmathI oLakhAya che. samayanI balihArI che !!!
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIra maMtrIzvara tejapAle vikamanI teramI sadInA aMtamAM gedhrAnA je ghaghula rAjA para gadhrAnA rAjA vijaya meLavyuM hatuM, te kayA vaMzane hate? athavA tenA pitA ke pUrvaja keNa hatA? te saMbaMdhamAM koI ullekha maLI zakyo nathI, tema chatAM vi. saM. 1ra74 mAM gedhAmAM racAyelA chakammuvaesa apabhraMza graMthanA ullekha parathI jaNAya che ke tyAM cAlukyavaMzane kaha(kRSNa)rAjA hato. ethI anumAna thaI zake ke ghUghula, tene putra yA vaMzaja uttarAdhikArI haze. gA. e. sirIjhamAM prakaTa thanArA e graMthamAM gadhrA 1 suprasiddha vidvAna amitagati muninI paraMparAmAM, mAthurasaMghamAM thayelA caMdrakIrti muninA sodara ziSya amarakIrti gaNi sArA kavi thaI gayA, jeNe saM. prA. aneka graMtha racyA hatA. teo godhA nivAsI nAgara kulanA, kahaura vaMzanA, guNapAla ane cacciNinA suputra hatA. teoe potAnA laghubaMdhu aMbapasAya(aMbAAmraprasAda)nI prArthanAthI vi. saM. 1274 nA bhAdrapada 14 guruvAre gRhasthAnAM par karmonAM upadezavALa, apabhraMza bhASAmAM 14 saMdhimaya cha--vAso graMtha eka mAsamAM e hatuM - Uvarapura-caLavaLe reja x 4 yuni janpharavaMsavinaya ! x x aMvvapasAe cacciNiputte gihicchakkammapavittipavitteM / guNavAlaho sueNa virayAviu avarehi mi( vi ) maNeNa saMbhAviu / / bAraha sayai sasatta-cayArihi, vikkamasaMvvaccharaho visAlihi / gayahimi bhadavayaho pakkhaMtari, guruvAsarammi cauddasivAsari // eke mAseM ehu samatthiu, sai lihiyau Alasu avahatthiu /
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane tyAMnA cAlukayavaMzI rAjA kaNDa( kRSNa )nA piracaya maLe che ke: " gUrjara dezanA mahItaTa( mahIkAMThA ) nAmanA madhya deza, bahupradezavALA che. te nagarA, AkarA ane zreSTha gAmevaDe gherAyelA che. vividha prakAranI saMpattivaDe samRddha che. tyAM gAda(gAlraha-gAdhrA) nAmanuM nagara che, te vicitra devezeAnA dhAmarUpa hAi jANe svarga heAya tevuM jaNAya che. tyAM rahelA zelatA prAsAdeAnI paktiyA zaraRtunAM vAdaLAMnI tRSAne( ? ) vahana kare che; ane dhvajAnI ghugharIonA madhura dhvanivaDe jANe potAnI atisiddha samRddhine devA pAse kahe che. anya dezamAMthI AvelA leAkeA je nagarane joine, pramudita thaIne manamAM mAne che ke-lakSmIprakAzavALA, A nagara AgaLa, anya nagaranuM prakRSTa varNana karavuM e ucita nathI. jANakAra, te nagarane, cAlukayavaMzI, naya( nIti )ne zreSTha nareMdra ( kRSNa ) pAlana karatA hatA; je khAA ane AMtara zatruonA vidhvaMsaka hatA tathA cha darzanAnu bhaktipUrvaka sanmAna karatA hatA. jANe rAjamaMDalamAM devatva re 1 aha gujjaravisayaho majjhi desu NAmeNa mahIyaDU vahupae / NayarAyara-varagAmahi Niruddhu NANApayArasaMpaisamiddhu // tahi yaru atthi godaha yaNAmu Na saggu vicittasuresadhAmu / pAsA yaha paMtiu jaha sahaMti sarayanbhaho timANaM varhati // dhaya- kiMkiNi kalaravehi sariddhi NaM kahai surahaM pAsi yaisiddhi ||
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ utpanna thayu, jANe kSAtradharme deha darzAvyA (mUrtarUpe prakaTa thayeA ), evA saghaLA vakhatamAM rAja-vidyAne vicAranAra, tenA jevA bIjo koi pRthvImAM nathI. jenA rAjyamAM buddhizALI leAkeA dharma, paropakAra, zubhadAna, nitya mahAtsava dvArA sukhane anubhava karatA hatA. du:kha, bhikSane leza paNa jANatA na hatA. tyAM RSabha jinezvaranuM uMcu, sabhADe zAlatu, caMdra jevuM caityagRha( jinama Mdira ) hatu, jenA darzInavaDe durita( pApa )nA vilaya thAya che ane je leAkeAvaDe puNyahetu manAya che. " A le[ pR. 27 ]mAM jaNAvyA pramANe maMtrIzvara tejapAle geAdhrAmAM karAvelu khIjA tIrthaMkara ajitanAthanuM maMdira, uparyu kta maMdira pachInuM hAi khIju jainamaMdira gaNAya. 1 ghattA / desAgayaloyahi jAyapamoyahi, jaM Nievi maNi maNNiyaI / yo saMkAsa lachipayAsau, jayaru aNNu Na pavaNiyai // tahi cAlukkavaMsi NayajANau, pAlai kaNha NariMda - pahANau / jo bajjhatarArividdhaMsaNu, bhattie sammANiyacchaddaMsaNu / NivavaMdigga(ya) devattaNu jAyau, khattadhammu NaM darasiyakAya u / sayalakAlabhAviyaNivavijjara puhaI ko vi Natthi taho vijjau // dharmI-parovacAra-muddavALa6, pizcamanUtana-vruddhisamALar / jAsu rajji jaNu eyai mANai, dukkhu duhikkhu seru Na viyANai // risaho jiNesaho tahi ceIharu, tuMgu sahAsohiMu NaM sasaharu / daMsaNeNaM jasu duriu vilijjai, puNNaheu jaM jaNi maNijjai || ,,
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAvAgaDha--cAMpAnera sAthe zve. jainAnA itihAsa. pAvakigira( pAvAgaDha ) para, cakrezvarI devIe ApelA varadAnavALA, vIrathI 48mA paTTa para vikramanI 1ra thayelA, zve. A rakSitasUrie( u. mI sadImAM, vijayacaMdre ) vi. saM. 115( 6 )9 mAM] vidhipakSa(acalagaccha) pravartAvye hatA--ema jahAMgIranA amAtya ugrasenapura( AgarA )- nivAsI esavALa lADhAgeAtravALA kurapAla ane sAnapAle vi. sa. 1670 mAM aMcalagacchanA kalyANasAgarasUri dvArA pratiti karAvelA zreyAMsanAtha-maMdiranI prazastimAM ullekha che [ jaina sAhityasa Mzodhaka kha. 2 jo, a. 1 ]. anyatra acalagaccha-paTTAvalImAM ullekha maLe che ke-- uparyuM kta A rakSite pAvAgaDhamAM mahAvIra-maMdiranAM darzIna karyA hatAM. ' zve. jaina matrIzvara tejapAle pAvAgaDhamAM 1sarvAMtAbhadra prAsAda karAvyAnuM A lekha[pR. 30-32]mAM, vi.sa. 1497 mAM racAyelA vastupAla-caritra( sa. kAvyagraMtha )nA AdhAre jaNAvyuM che. vizeSamAM maMtrIzvara vikramanI 13 mI sadImAM, 1 cAMpAnera-pAvAgaDhamAM aneka rAjya-parivatanA ane AsmAnI- sulatAnInA yuga vItyA pachI paNa, te matrIzvare tyAM karAvelAM smArakAnA avazeSa dRSTigeAcara thAya che-- << x te( jumA masada )nI khArIomAM ane ghummaTAmAM je
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 tejapAlezatrujaya para racAvela nadIzvaranA karma sthAya mATe kaeNTeliyA jAtinA pASANunA 16 thAMbhalAe A pAvaka parvatathI jalamArge ANyA hatA. evA ullekha, vi. saM. 1361 mAM racAyelA prakha'dhaciMtAmaNi vastupAla-teja:pAlaprama dha ]mAM maLe che. prastuta maMtrIzvara tejapALe pAvakiri( pAvAgaDha ) para karAvelA satAbhadra prAsAdamAM pAvagirinA mUlanAyaka tarIke kayA tIrthaMkaranI zikhara para pratimAnI pratiSThA karAvI hatI ? te vIra tyAM spaSTa pratipAdana karyuM nathI; tema chatAM anyatra anveSaNa karatAM jaNAya che ke--tyAM bhagavAna vIranI pratimA mukhyatayA hatI. upayukta ma MtrIzvaranA samakAlIna mahendrasUri (dhe. jaina vidhipakSIya ) nAmanA vidvAn AcArye prAkRta bhASAmAM 111 gAthApramANa tI mAlA-stAtra raceluM che; temAM anya kAtarakAma ane zilpakaLA darzAvI che, te ajAyakhI pamADe tevI che. AbunA pahADa upara AvelA delavADAnAM jainama dizamAM je prakAranI ATha pAMdaDIvALA kamaLanI racanA karavAmAM AvI che. tevA ja prakAranI AkRtie atra paNa jovAmAM Ave che. phera mAtra eTaleA che ke te jainamadirAnA kAtarakAmamAM zilpIe peAtAnI badhI akkala vAparelI dekhAya che. tyAre ahiMyA tenI theADI rUpareSAnuM ja jJAna thAya che. ''--cAMpAneranAM khaMDiyerA [bhadrakALI pR. 247]. --A lekhakane khabara nahi hAya ke Akh(delavADA )nAM manehara zilpakalAmaya smArakAnI racanA karAvanAre pAvAgaDhamAM paNa tevuM smAraka racAyuM hatuM, je kAla-baLe krivA sattA--baLe palaTAi gayuM che!
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthonuM smaraNa karyA pachI 77 thI 80 gAthAomAM, bharuaccha(bharUca)mAM, azvAvabodha, samalikAvihAra tIrthamAM rahelA munisuvratasvAmIne namana karyA pachI 81 mI gAthAmAM, staMbhanapura(khaMbhAta)mAM rahelA, prAtihAryanA saMnidhAnavALA pArthane vandanA sAthe pAvakagiri(pAvAgaDha)nA zreSTha zikhara para rahelA, duHkharUpI dAvAnalane zAMta karavAmAM nIra jevA vIranI stuti karI che. 1 " sannihiyapADihere pAsaM vaMdAmi thaMbhaNapurammi / virtvasi sutra-nIra zune varaM " -tIrthamAlA [ vi. saM. 1923 mAM muMbaImAM zA. hIrajI haMsarAja dvArA pra. ratnasAra bhAga bIje pR. 31, gAthA 81]. A tIrthamAlA tetranI 93 mI gAthAmAM, Abu paranA vastupALa( tejapALa )kRta jina-bhavanane paNa nirdeza karyo che, jenI pratiSThA vi. saM. 1287 mAM thaI hatI-ethI A stotra tyArapachI svalpa samayamAM racAyuM haze-ema anumAna karI zakAya. kavie 40 mI, 69 mI gAthAmAM tathA aMtima 111 mI gAthAmAM paNa yuktithI zrImad mahendrasUri nAmanuM sUcana karyuM che. " evamasAsaya-sAsayapaDimA thuNiA jiNiMdacaMdAgaM / sirimaMmahiMdabhuvaNiMda-caMda muNiviMdathuya-mahiyA // " merUtuMgasUrinA zatapadI-samuddhAramAM tathA vidhipakSa(aMcalagaccha) nI paTTAvalImAM jaNAvyA pramANe mahendrasUrino janma vi. saM. 1228 mAM, dIkSA vi. saM. 1237 mAM, sUripada vi. saM. 1263 mAM, gacchanAyakapada vi. saM. 1271 mAM ane svargavAsa vi. saM. 1309 mAM 82 varSanI vaye taravADAmAM thaye hato. tenI kRti tarIke tyAM A stotrane sUcavyuM che.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 pAvAgaDhanI taLeTImAM vaselA caMpakanera( cAMpAnera )nA nivAsI prAgvATa(peAravADa) sA. guyake vikramanI 15 ane ke. vAghAke vi. saM. 1490 mAM mI sadImAM karAvelA pacatIrthInA tathA zAMtinAthaprAsAdanA AlekhyapaTA' ( kapaDA para Alekhela tIrtha -prAsAda-citrA ) pATaNanA sa'ghavIpADAnA tADapatrI pustakabhaMDA[ na. 240 ]mAM sUcavAyela che[ jue gA. e. si. pATaNa jaina bha. kayATalAga vA. 1, pR. 154 ]. A citrA cAMpAnera, pAvAgaDhanAM ve. jainamaMdirAnAM jaNAya che. vikramanI 15 mI sadInA chellA bhAgamAM, jaina zve. tapAgacchamAM suprasiddha sAmasuMdarasUrinA pAvAgaDhamAM mahAn vidvAn ziSya bhuvanasuMdarasUri sabhavanAtha. thaI gayA. ( gururkha )nuM smaraNa munisu MdarasUrie vi.sa. 1466 mAM gurvAvalI( padya 423 )mAM karyuM che ane jemaNe bhaTTa vAdIndranA mahAvidyAviDaMbana graMtha para vidvattAbharyAM vivaraNaTippanAdi ( je gA. e. sa. na. 12 mAM prasiddha ) racyAM che. te vidvAne yAtrAdi-prasaMge jinezvarAnAM tIrthonAM bhaktibhAvabharyA aneka stAtrA racyAM hatAM; temAM pAvaka bhUdhara ( pAvAgaDha parvata ) para rahelA 3 jA tIrthaMkara za'bhavanAthanu 9 padyamaya sa. stotra paNa che; jenAM 8 padyonu chellu caraNa A pramANe che--'tuve pAvaje mUdhare rAmavuM tam / > 1 maneAhara ve. jainamaMdiravALA uparyukta AlekhyapaTanA phoTA, dhI IMDIA seAsAyaTI laMDana dvArA 1932 mAM prakaTa thayela IMDIana A enDa leTamAM rA. rA. nAnAlAla cI. mahetA AI. sI. esa. nA paricaya lekha( pR. 71 thI 78 ) sAthe prakAzamAM Avela che.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha -pAvaka parvata para rahelA te saMbhavanAtha(trIjA tIrthakara )nI huM stuti karuM chuM. pAvakadurga-maMDana A saMbhavajina-stavananuM prAraMbha padya A pramANe che - " mahAprAtihAryazriyA zobhamAnaM suvarNAdivapratrayIdIpyamAnam / ___ sphuratkevalajJAnavallIvasantaM stuve pAvake bhUdhare zambhavaM tam // " temAM pAvAgaDhane muMDarIkAcala-zatruMjaya parvatanA avatArarUpe varNavatuM 5 muM padya A pramANe che- " sthitaM puNDarIkAdhalasmAvatAre'khilakSmAdharazreNizRGgArahAre / tRtIyaM jinaM kundadantaM bhadantaM stuve pAvake bhUdhare zambhavaM tam // " cAMpAnera puranA mukuTa jevA pavitra pAvakAdri para rahelA saMbhavanAtha(ve. jinamUrti) pratye bhaktibhAva preratuM bhuvana nAgarbhita chelluM padya, temAM A pramANe che- " cAMpAnerapurAvataMsavizadaH( de ) zrIpAvakAdrau sthitaM ___ sArva zambhavanA yakaM tribhuvanAlaGkArahAropamam / / itthaM yo gurubhaktibhAvaphalitaH saMstauti taM vRNvate tA: sava ne motsavamAmAnvitA: " prakaTa thatA jainastotradoha [ bhA. 2 je, pR. 186-167 ] tapAgacchanA sumatisuMdara AcAryanI madhura vANuM sAMbhaLIne mAMDavagaDha(mALavA)ne viziSTa vikramanI 16 mI saMghapati vellAka, sulatAnanuM pharamAna sadImAM che. meLavI saMgha laI yAtrAe cAlyo hato. jaina saMghe ratalAmamAM para saMghavIo sAthe saMgha pati-tilaka dharAvI IDaragaDha, jIrAvAlA, 1 pra. sArAbhAI navAba dvArA prApta.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Abu, rANapura vigeremAM yAtrA karI vellAke AcAryazrIne suvarNa vigere nANAMthI vadhAvyA hatA ane sAthenA 300 saMyatene veSa-vastrAdi paherAmaNIthI satkRta karyA hatA. ane te ja saMghavIe te vakhate e ja AcArya dvArA semasAgaragaNine vibudha(pa.)pada apAvyuM hatuM. pAvakazela(pAvAgaDha) para rahelA zaMbhavanAthane praNAma karyA pachI hRdayamAM zAMti pAmatA te saMghavIo mALavA dezamAM potAnA sthAne pahoMcyA hatA."--evo ullekha, vi. saM. 1541 mAM paM. semacAritragaNie racelA guruguNaratnAkara kAvyamAM maLe che. vi. saM. 1508 mAM vai. va. 13 prAgvATa sAle tapAga7nA ratnazekharasUri dvArA pratiSThita karAvelI 24 pratimAomAMthI babbe pratimAo bhinna bhinna sthAnamAM sthApI hatI, temAMthI be pratimA caMpakameru( cAMpAnera )mAM paNa sthApI hatI [ juo jina vi. prAcIna jenalekhasaMgraha bhA. 2, le. 372 ] vi. saM. 1517 mAM bheja-prabaMdha vigere racanAra ratnamaMdiragaNie upadezataraMgiNI [ ya. vi. caM. pR. 6 ] mAM puruSapravartita tIrtho jIrApallI, phalavadhi, kalikuMDa, kurkaTezvara, pAvaka, ArAsaNa, saMkhezvara, cArUpa vigere sUcavatAM prastuta pAvAgaDhane paNa pAvaka zabda dvArA sUcavela che. 1 " tenaiva somasAgaragaNestadA yairadAyi vibudhapadam / pAvakazaile zambhavanAthamathAnamya saGkezAH / / hRdi nivRtimantaste mAlavanIvRti nijAlayAnApuH // " -guruguNaratnAkara kAvya [ sarga 3, padya 91-93 ]
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 hatA. vi. saM. 1524 mAM pratiSThAsome racelA semasabhAgya kAvya sarga 10, padya 3ra thI 4ra ]mAM jaNAvyuM che ke - vi. saM. 149 mAM rANapura(mAravADa)mAM, siddha puranA rAjavihAra jevuM "tribhuvanacAMpAneranA rAjA dIpaka" jinamaMdira, tapAgacchanA sema jayasiMhathI suMdarasUri dvArA pratiSThita karAvanAra sanmAnita suprasiddha poravADa vaNika dharaNAzAhe emadeva. tyAM madhuravacanabhASI emadeva vAcasUri kane AcArya padavImAM sthApita karAvyA hatA. guru-gaNAdhIzanI AjJAthI ujajayaMta( giranAra )mAM saMghapati lakSe ane gadAsacive karAvelAM ghaNA jinabiMbanI pratiSThA karanArA tathA vAcaka vi. pada ApanArA te prabhAvazAlI AcArya emadevasUrie cAMpAnera-pAvAgaDhanA suprasiddha rAjA jayasiMha, jUnAgaDhanA rA. maMDalika ane mevADanA mahArANA kuMbhakarNane madhuravANI, kavitA-zakti, samasyA-pUrti vigerevaDe hRdayamAM camatkRta karyo hatA-te saMbaMdhamAM temanA samakAlIna vidvAna kaviyenA ullekhe tarapha lakSya ApavuM joIe. uparyukta pratiSThAsome semasaibhAgya kAvyamAM sUcavyuM 1 tapAgacchanAyaka samasuMdarasUrie racelAM, yuSyadakSmaddazabdaprayogavALAM 18 stotra ya. vi. caM. nA jaina stotra saMgraha bhA. 1 lAmAM pra. ne temanA ziSya prastuta guNavAna semadevagaNie gurubhakitathI zuddha karyA hatAM tathA te para saMkSipta avamUrNi vi. saM. 1497mAM racI hatI. pATaNanA jainasaMghanA pu. bhaMDAra(DA. 40)mAM rahelI tenI pratimAM spaSTa ullekha che.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke-"utkaTa zatruone jItanAra, rAja-teja-pratApavaDe sUrya je, mevADane svAmI te A kuMbhakarNa rAjA, je (madevasUri) nI navAM kAvya racavAnI kaLAvaDe hRdayamAM harSita thaye hato ane tene zrIharSa kavithI paNa zreSTha kavi mAnate hato. jeNe(semadevasUrio ) pUrI karelI navA mahAna arthavALI, vidvAna vaDe varNana karAtI samasyAne sAMbhaLIne jIrNadurga(junAgaDha)ne svAmI maMDalika rAjA, pitAnA hRdayamAM camatkAra pAmyo hato. zatruone kaMpAvanAra, capakanera(cAMpAnera)ne nAyaka, dAtA ane vizuddha caritravALe, rAjAomAM mukuTa je, jayasiha rAjA, je(emadevasUri)nAM vacanevaDe, prasanna thaIne potAnA sanehIo sAthe jaldI pitAnuM mAthuM DelAvate hato. jagamAM upamA na ApI zakAya evA rUpavaDe kAmadevanA ahaMkArane naSTa karanAra, caMdra jevA ujajavala yazavaDe samasta vizvane zobhAvanAra, cAturyavaDe bRhaspati jevA, atitejasvI, naradeva(rAjAo )thI namana karAyelA te madevasUri zobhatA hatA." 1 " zrImedapATapatirutkaTazatrujaitraH zrIkumbhakarNanRpatirnRpatigmabhAnuH / yannavyakAvyakalayA hRdaye jaharSa zrIharSato'yamadhikaM ca kaviM sa mene // zrIjIrNadurgavibhumaNDaliko narendro yatpUritAM navamahArthayutAM samasyAm / AkarNya karNapuTakena sakarNavAM tUrNaM svakIyahRdaye sa camaccakAra // pratyarthikampakaracampakaneranetA dAtA'vadAtacarito jayasiMhabhUpaH / samprINitaH praNayibhiH saha yadvacobhistUrNa sma ghUrNayati maulimilezamauliH / /
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 vi. saM. 1541 mAM paM. semacAritragaNie paNuM guru guNaratnAkara kAvyamAM ene anusaratuM sUcavyuM che ke - jeoe(semadevasUrie) taruNavayamAM hovA chatAM paNa, rAja-sabhAmAM harSa varSAvatAM vAvaDe, vidyA saMbaMdhI vivAdevaDe madamatta thayelA vAdIonuM nivAraNa karIne potAnI kavitA-kalAnA atizayathI kuMbhakarNa rAjAne raMjita karyo hate. jeoe(semadevasUrie) pitAnI vANunI madhuratA, kavitA, samasyA-pUrti vigerevaDe pAvakavani 5(pAvAgaDhanA rAjA) jayasiMha, ane jIrNadurga(junAgaDha)nA rAjA rA maMDalika vigere narendronA hRdayamAM camatkAra pamADyo hate. jagadanupamarUpadhvastakandarpadarpaH zazivizadayazobhiH zobhitAzeSavizvaH / padanatanaradevaH somadevaH sa sUrizcaturimasurasUribhUribhA bhAsate sma // " -semasaubhAgyakAvya jaiina jJAnaprasAraka maMDaLa, muMbaI dvArA pa. sarga 10, padya 38 thI 41 ]. -samasaubhAgya-Tippana cA. smA. graM. ra2 paTTAvalI-samucaya bhA. 1, pR. 39 ]mAM jaNAvyuM che ke - "mahAbAdI samarthavyAkhyAtA mevADAdhipatikuMbhakarNa-jIrNadurgAdhipatimaMDalika-cAMpAnerAdhipatijayasiMhapUjitaH samarthakaviH shriisomdeji. " bhAvArtha-mahAvAdI, samartha vyAkhyAtA ane samartha kavi semadevasUri, mevADanA adhipati kuMbhakarNa, jIrNadurga( jUnAgaDha)nA adhipati maMDalika ane cAMpAneranA adhipati-rAjA jayasiMhavaDe pUjita-satkRta-sanmAnita thayA hatA.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ jeo, rAjAone raMjana karavAnI kalA ane balavaDe bapabhaTTi jevA, vizAla buddhivaDe bRhaspati jevA, kudaSTiene jItanArA hovAthI devasUri jevA, tathA aneka sta ane stutio karavAvaDe je jinaprabha jevA hatA. te vAcakanAyaka semadevagaNine, te prasiddha gaNadhArI(gacchanAyaka) ratnazekharasUrie, rANapura nagaramAM, saMghapati dharaNe karelA mahotsava pUrvaka sUripada ApyuM hatuM. " rAjA jayasiMha cahuANanA rAjyamAM hAlola gAma pAse nAnI umaravANa gAmamAM rahelA kUvA uparanA zilAlekha parathI jaNAya che pAvAgaDhanA rAjA ke-vi. saM. 15rapamAM mAgha va. 8 zanijayasiMhane vAre, pAvakadurga(pAvAgaDha) para uparyukta paricaya mahArAja jayasiMhadevanuM rAjya vija yavaMta hatuM. cahuANavaMzamAM pRthvIrAja pramukha ghaNA rAjA thaI gayA. e ja vaMza-kulamAM tilaka jevA thayelA [ raNathaMbheravALA] hammIradevanA kulamAM thayelA 1 " vidyAvivAdamadameduravAdivRndaM vAkyairnivArya nRpaparSadi harSavarSeH / yai raJjitaH svakakavitvakalAtirekAt kSullairapi kSitipatiH kila kumbhakarNaH // zrIpAvakAvanipasajayasiMha-jIrNadurgeza-maMDalikahAma(rA pra)mukhA nrendraaH| AtmIyagImadhuratA-kavitA-samasyApUrtyAdinA hRdi camatkRtimApitA yaiH|| bhUjAniraJjanakalAbalabappabhaTTikalpAstvanalpadhiSaNA dhiSaNAnukArAH / ye devasUrisadRzAH kudRzAM jayitvAnnaikastava-stutividhAnajinaprabhAbhAH // tebhyo dadurnagararANapure kSaNaudhe sUreH padaM dharaNasaGghapatipraNIte / zrIsomadevagaNivAcakanAyakAnAM zrIratnazekharavarA gnndhaarinnste||" -guruguNaratnAkara kAvya [ sarga 1, padya 107-110 ya. vi. .]
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaMgarAjezvaranA putra A jayasiha rAjA hatA. jeo pUrva puruSono uddhAra karavAmAM dhIra, zrIzaktinAra bhakta, nitya suvarNa ane gAyanuM dAna karanAra, kijene zAsana ApanAra ati dAna, pratApI rAjAdhirAja hatA. temanA AdezathI uparyukta AMmaNuM gAmamAM potAnI mAtA kAmAdevInA puNya mATe pUrvokta kU karAvyuM hatuM. aNahilavADa pATaNa(gujarAta)mAM prAgvATa khUhachAkhA | (vIsA poravADa)mAM mukuTa jevA chADA pATaNanA che. jaina zeThanA vaMzamAM khImasiMha ane sahasA saMghavIoe nAmanA be udAracarita saMghavI, vikamanI pAvAgaDhamAM karA- 16 mI sadInA prAraMbhamAM thaI gayA. vela maMdira ane jemaNe potAnA kuTuMbanI sAdhvI sAdhu mUrti-pratiSThA labdhine tapAgacchanA jayacaMdrasUridvArA 1 vijayanagaranA rAja devarAya(mallikArjuna bIjA)nA darabAranA kIrtikara kavi gaMgAdhare "gaMgAdAsa-pratApavilAsa" nAmanuM nATaka racyuM hatuM, temAM sUcavyA pramANe ukta nATakakAra, dvArakAnI yAtrA karI, amadAvAda nagaramAM gujarAtanA sulatAnanI sabhAnA vidvAnane cUpa karI, cha mahinA sudhI tyAM rahyo hato. pachI tyAMthI nIkaLIne te pAvAcala(pAvAgaDha)nA adhIvara ane caMpakapura (cAMpAnera)nA iMdra uparyukta gaMgAdAsa rAjAne maLyo hato. te kavinI kavitAthI saMtuSTa thayelA te rAjAe bahumAna-dAno dvArA parituSTa karI kavine potAnA caritranA abhinayavALuM nATaka karavA kahyuM hatuM. te pramANe racAyeluM lekottara te nATaka, cAMpAnera jaI mahAkAlInA mahotsava upara pUrvokta rAjAnI samakSa bhajavavAmAM AvyuM hatuM, jemAM e rAjAe amadAvAdanA sulatAna sAme karelA yuddha-parAkramanuM varNana che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahatsavapUrvaka pravartinI padavImAM sthApita karAvI. jemaNe caMpakanera samIpanA atyacca zikharavALA pAvakagiri (pAvAgaDha) para ahaMtanuM citya ane tyAM AhaMta(jinanuM) atiproDha biMba karAvyuM hatuM, jenI ucca prakAranI pratiSThA paNa, te baMnee harSotsavapUrvaka vi. saM. 1527 mAM poSa va. panA sudivase karAvI hatI. je baMne saMghavIe vi.saM 1533mAM saMgha-sanmAna karatAM, anna-dAna ApatAM, sukSetre mAM dravya sthApatAM, tathA jinamatanI prabhAvanA karatAM zatruMjaya, giranAra vigeremAM mahAna yAtretsava karyo hate. dAna-zAlA, dIne ddhAra, sAdharmika bhakti, rUpAnANAvALA samyagdarzana-medanI lahANuM, gaccha-paridhApanikA, pratimA-pratiSThA, gurunAM pada-sthApana, aiDha pravezatsava, tIrNoddhAra, parepakAra vigere sarta dvArA jinazAsananI prabhAvanA karanArA e baMne sadagRhasthoe tapAgacchanA lakamasAgarasUri, samajayasUri vigere AcAryonA sadupadezathI vi. saM. 1538mAM cikeza(jJAna bhaMDAra)mAM pitAnA dravyavaDe samagra jinasiddhAMta lakhAvyuM hatuM. temAMthI maLI AvatI pustikA onA aMtamAM temanI vistRta prazasti (pATaNa ta. saM.)thI temane paricaya prApta thAya che. 1 " zrImaJcapakanera-pAvakagirau prottuMgazRMge'hata icaityaM tatra ca biMbamAItamatiprauDhaM pratiSThAM tathA / tasyocairmuni-dRga-zara-kSiti[1527]mite varSe saharSotsavaM poSAsatapaMcamIzuddhi cau vAcavatu 1ra " 2 " sotkarSa zikhi-zaMbhunetra-viSaya-kSmA [1533] saMkhyavarSe sadA 'pyannAvAritadAna-mAnavidhibhiH zrIsaMghasanmAnanaiH /
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi. saM. 1529 mAM jeTha vada 7 guruvAre caMpakapuramAM aMcalaga cheza jayakesarisUrinA upacAMpAneranA ve. dezathI gurjaravaMzanA maM. nagarAja jenee pratiSThita suzrAvake pitAmahanA puNyamATe karAvI, karAvelI mUrti zrIsaMghadvArA pratiSThita karAvela zAMti nAthabiba, DeImAM sAmaLA pArzvanAtha-jinAlayamAM che. [ juo buddhi. jenI pratimAlekhasaMgraha bhA. 1, se. 29] mahimuda vegaDA (begaDhA)nA rAjyamAM. A pAtazAha mahimuda begaDAnA samayamAM paNa tyAMnA nagarazeTha cAMpazI metA vigere che. jenuM prAdhAnya jaNAya che. jeonI preraNAthI haDALAnA atidhanADhya chatAM sAdA sukSetrArthanivezanairjinamataM prodbhAsayaMtau ca yau zrIna-vatASi mAtrovaM vaRtu: * 14 | " vasu-tri-rArabhU [128] vize x x x zrIsaMvAdhipaSI(vA)maliMda-sAkSasau vAnyAvida / 20 " -pATaNa tapAgaccha bhaM. DA. 30 1 je vakhate aNahilapura pATaNamAM pAtasAha mahimuda suratrANanuM rAjya hatuM ane tenA vijayakaTaka(sainya chAvaNI)nI sthiti caMpakanera sthAnamAM hatI. te vakhate vi. saM. 1545mAM mArga. va. 2 zukravAre, viSNuzarmAnA prasiddha paMcAkhyAna(paMcataMtra)nA, A dhanaratnasUrie karelA samuddhAranI eka prati, siddhapuravAsI duve vAchAnA putrane bhaNavA mATe prAgvATavaMzI maM. kezavanA putra maM. bhImAnA putra maMtrI Asadhare puNyodaya mATe lakhAvI hatI-
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara khemA dedarANa jevA udAra saMgrahastha vikarALa duSkALa vakhatanA upADI lIdhelA, vArSika rakSAbhArathI "annadAtA" "dukALa-bhaMjaka" "zAha" jevAM vaNiku jenasamAjanAM birUdane sAcAM karI batAvyAM hatAM. durjananAM mukhane baMdha karAvI zAhavaTane sAcavI hatI. e vRttAnta jANavA mATe kavi lakSmIrane vi. saM. 1721 mAM racele khemAne rAsa [etihAsika rAsasaMgraha bhA. 1, ya. vi. caM. pra.] je joIe. paM. vivekadhIragaNie vi. saM. 1587mAM racelA iSTArtha- sAdhaka nAmanA zatruMjayadvAra prabaMdha/u. 2,lo. 16mAM zAhi mahimaMda vegaDane paricaya ApatAM jaNAvyuM che ke teNe yuddhavaDe jIrNadurga ane caMpakadurga(cAMpAneragaDha) lIdhA hatA. uparyukta prabaMdhanA aMtamAM mUkela rAjAvalI- kekamAM, gujarAtanA sulatAnemAM vi. saM. 1515 thI para varSa paryata tenuM rAjya tathA teNe grahaNa karela pAvakAcala (pAvAgaDha) ane jIrNa durga(jUnAgaDha)nuM sUcana che. " svastizrI saMvat 1545 varSe mArgasara vadi pakSe dvitIyAyAM tithau zukre dine zrIpattana[zrI]madaNahillapurapattane vAstavyazrIpAtasAhazrImahimudasuratrANarAjye vijayakaTakasthiticaMpakanerasthAne piM / rAjyaromiM / xx" pATaNa saMdha, jUnA bhaMDAranI prati DA. 30 1 " mahimuMda-kutubadInau zAhimahimuMdavegaDastadanu / yo jIrNadurga-caMpakadurgau jagrAha yuddhana // zatrujyatIrthoddhAra-prabaMdha [ AtmAnaMda sabhA bhAvanagarathI pra. u. 2, 0 16 ]. 2 saM. 1515 va0 mahimuMdavegaDurAjyaM va0 52 pAvakAcalajIrNadurgau gRhItau / ' -rAjAvalI-kAjIka.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 duSkALanA vikaTa varSamAM zAha birUdanI zobhA vadhAranAra khemAzAhanA rAsamAM vi. saM. 1721 mAM kavi lakSmIrane te sthaLanuM varNana karatAM jaNAvyuM che ke - gujara deza che guNanI, pAvA nAmeM gaDha besaNuM meTA zrIjina taNA prAsAda, saraga sarIzuM mAMDe vAda. 2 vase sehara taleTI tAsa, cAMpAnera nAme suvilAsa; gaDha maDha maMdara piola prakAsa, sahabhUmImAM uttama AvAsa. varaNa aDhAra tyAM suSi vase, sabhA deSi manasu lase vepArInI nahI re maNuM, sAtase hATa saraIyAM taNuM. pAtasAha tihAM paragaDo, rAjya kare meMmmada vegaDo; satarase gujajarane dhaNi, jiNe bhujabale kIdhI pohavi ghaNi. 6 x x x x nagarazeTha ne cAMpasI, ahanisa dharmaNi mati vasI. 9" vi. vi. vi. saM. 1547mAM mAgha zu. 13 caMpakane ravAsI gUjarajJAtinA sA. sadayavache tapAgacchI sumatisAdhusUridvArA pratiSThita karAvela zItalanAtha biMba(paMcatIthI) amadAvAdamAM, devasAnA pADAmAM, pArzvanAtha jinAlayamAM che [juo buddhi. jainapratimAlekha-saMgraha bhA. 1, le. 1088]. vi. saM. 155lmAM caMpakanevAsI che. dharaNake, nigamAvirbhAvaka IMdranaMdisUri dvArA pratiSThita karAvela zAMtinAthabiMba, banArasa sUtaTelAnA jainamaMdiramAM che [ juo-pU, nAharajenalekhasaMgraha bhA. 1, se. 404].
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 pAtazAha madAphara( mujaphphara)nA rAjyamAM. gujarAtanI pavitra pRthvInuM pAlana, jyAre madAphara pAtazAha karatA hatA, te vakhate, poracAMpAneranA che. vADavaMzamAM puruSa ane padamAInA putra zrImAne lakhA- vardhamAna nAmanA guNavAna gRhastha thaI velAM jenAme gayA. jenI patnInuM nAma maNuM ane parAkramI putronAM nAma 1 udayakiraNa, 2 sahastrakiraNa, 3 vijayakiraNa ane 4 siMghA (?) hatAM. piSadha vigere dharmakRtya karanArA, aIcchAsananI unnatimAM sAvadhAna e sahastha, jayakezarisUri vidhipakSa-(aMcalagaccha)nA ziSya kIrtivalabhagaNinA upadezathI vizeSa prakAre dharmaruci thayA hatA. putroe vistArelA yazavALA te vadhamAnazeThe bhujAthI upArjita karelA dravyane saphaLa karavA 11 aMgasUtre lakhAvyAM hatAM. e jenAgamanA lekhanane AraMbha, caMpakadurga(cAMpAnera)mAM vi. saM. 1567 mAM thayo hato. 1 " zrImadgUrjarajanapadapadmapratibodhataruNamArtaDaH / pRthvIM pAti pavitrAM madApharaH pAtasAhirayaM // 1 // iti saMtativitatayazAH saphalIkartuM bhujArjitaM sAraM / ekAdazAMgasUtrANyalekhayad vardhamAno'yaM // 7 / / zrImacaMdu. pUtaY(? vidhi) che ! dara-ra-tithimitavarSa tainAtamanAmaH 8 | -pATaNamAM, laherubhAInA bhaMDAra DA. 1 mAM jJAtAsUtranI pratinA aMtamAM prazasti. pAtazAha mahimUdanA paTTaprabhAkara tarIke A pAtasAha madA
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 jemano ja na rabArI dIkSA vira mAM tapAgacchanA adhIza hemavimalasUri, ke jemane janma vi. saM. 1540 mAM kA. zu 15, jemanI pAtazAha madA- dIkSA vi. saM. 1528 mAM lakSmIsAgarapharanA darabAramAM sUrinA hAthe thaI hatI ane jemane che. jaina kavio sUripada vi. saM. 1548 mAM paMcalAsA gAmamAM sumatisAdhusUri dvArA mAtAzAhe karelA mahotsavapUrvaka apAyuM hatuM, ane jemane gacchanAyapada AkhyAne mahecchava ilaprAkAra( IDaragaDha)mAM koThArI sAyara zrIpAle karyo hato. te AcArya vi. saM. 1572mAM IlaprAkAra(iDaragaDha)thI cAlIne staMbhatIrtha( khaMbhAta ) AvatAM, kapaTavANijya( kapaDavaMja )mAM padhAryA hatA. te samaye da. ANaMda nagaramAM sarvatra talIA teraNa, dhvajAropaNa vigere prakAranA utsavapUrvaka sulapharasAhana nAmane nirdeza, vi. saM. 1587 nA zatruMjayaMtIrthanA uddhAranI prazastinA zilAlekhamAM che. paM. vivekadhIragaNie racelA zatrutIrthoddhAra-prabaMdha(u. 2, le. 17)mAM mujaphara nAma dvArA teno paricaya karAvyo che ke -"te lakSaNa(vyAkaraNa), sAhitya ane saMgItazAstrano jANakAra hato. vidvAnone AdhAra tathA vIralakSmIne vara hato. te potAnI prajAne pitAnI prajJa prajA ( saMtAna)nI jema pAlana karato hato. zAkaMdara vigere tenA putro hatA. moTA putra zakaMdare naya, vinaya, bhakti, zakti vigere guNavaDe yukta hoI pitAnuM ane prajAnuM citta haryuM hatuM.' jAvalI kASTakamAM mujajapharanuM rAjya saM. 1567 thI va. 15. mAsa che ane di. 4 sUcavyuM che. te pachI sakaMdaranuM rAjya saM. 1582 mAM caitra zu. 3 thI mAsa 2 ane di. 7 tathA mahimuMdanuM rAjya 4 va. 6 thI mAsa 2 ane di. 11 paryata hatuM.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAnane AvavAnA samayanI jema temano pravezotsava karyo hato. te jANe koI durjane mudAphara pAtazAha AgaLa kahyuM ke A pravezatsava karyo." tethI spaDavaMjamAM baMdA mekalyA. gurujI tyAMthI pahelethI ja cAlIne cUNela gAma pahoMcI gayA hatA. zrI pUjya rAte zrAvake AgaLa kahyuM ke-vinna che, ethI ame cAlyA jaIzuM." rAtre cAlyA ane ejhIMdrA gAme pahoMcI gayA. A tarapha baMdA cUNela gAma pahoMcyA ane pUchayuM ke-gurujI kayAM che? gAmanA rAjAe kahyuM ke "ahe jANatA nathI, ahiMthI kyAMya cAlyA gayA." baMdA tyAMthI pAchA vaLyA. gurujI khaMbhAtamAM padhAryA, saMghe utsava karyo. durja. nee cADI karI. gurujIne bejAoe baMdInA sthAna(kedakhAnA)mAM rAkhyA. saMghanI pAsethI 12000 TaMkA jUnAM nANuM pramANe lIdhA. gurujIe manamAM vicAryuM ke AvI rIte badhe thAya, te atyaMta duSkara thAya" ema vicAra karI AyaMbila tapa karI, sUrimaMtra ArAdhatAM adhiSThAyakanuM vacana thayuM ke -"AkSepa kare, dravya pAchuM vaLaze.' pachI zatAthI paM. harSakulagaNi, paM. saMghaharSagaNi, paM. kuzalasaMyama gaNi, zIghrakavi paM. zubhazIlagaNi vigere cAra gItArthone caMpakadurga(cAMpAnera)mekalyA hatA. teoe tyAM jaIne sulatAnane potAnI kAvyakalA darzAvI, raMjita karI, dravya vALIne gurune vaMdana karyuM hatuM." 1 "tat jJAtvA pina tasadamuddAra kom xx" 2 "parUvAta zatAthI . durSavarALa-paM. saMgharSaNa. gura
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 vi. saM. 1571 mAM tapAgaccha kutabapurA zAkhAnA AcArya iMdranaMdisUrinA ziSya pradasuMdarasUrinA upadezathI caMpakaneradurganA zrIsaMghe jIrNoddhAra karAvelI devakulikA ullekha nADalAI(desUrI jIle, mAravADa)mAM che [ juo pU. nAharane jenalekhasaMgraha bhA. 1, le. 850]. vi. saM. 1576 mAM caitra va. 8 budhavAre caMpakaneravAsI zrIzrImAlajJAtinA do. dhUsake vRddhatapApakSanA dhanaratnasUridvArA pratiSThita karAvela suvidhinAthabiMba, khaMbhAtamAM, khAravADAmAM mahAvIra jinamaMdiramAM che [buddhi. jaina pra. lekhasaMgraha bhA. 2, le. 1033]. vi. saM. 1579 mAM ve. zu. 12 ravivAre caMpakanagaravAsI vRddhaprAgvATa jJAtinA che. sivAe sAdhupUNimApakSanA bha. municaMdrasUri dvArA pratiSThita karAvelI AdinAtha-catuviMzatikA jesalameramAM thIrUzAha zeThanA jainamaMdiramAM che. [jUo-pU. nAhara jenalekhasaMgraha bhA. 3, le. ra457]. saMyamagaNi-zIghrakavipaM. zubhazIlagaNiprabhRtigItArthAzcatvAraH caMpakadurga prahitAH / taistatra gatvA suratrANasya svakAvyaraMjanakalA darzayitvA dravyaM vAcivA 2 zrI guruM vaMdu -tapAgaccha la. pau. paTTAvalI [ vi. saM. 1636 mAM hemasomasUri gacchAdhipati thayA, te samayaparyatanI. prAcavidyAmaMdira, vaDodarA ha. li. prati pa. 1-2 ] - I. sana 1511-14 (vi. saM. 1567-70) daramyAna gujarAtamAM AvelA phiraMgI musAphara bArasAe cAMpAnera nagaranI mahattA ane tenI AsapAsanA pradezanI phaLadrupatA vigere saMbaMdhamAM ullekha karyo che.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 pAtazAha bAdharazAhanA rAjyamAM uparyukta mahimuda vegaDa pachI thayelA mujapharanA putrAmAM zakaMdararAjAne nA bhAI bAdhara bAdharazAhe hato. je pratApI ane sAhasI hate. cAMpAneramAM pUrve thayelA rAjaputranAM caritrane karmAzAhanuM sAMbhaLanAre te(zAhajAdo) pRthvInuM kareluM nirIkSaNa karavAnA vyasanathI keTalAka samAna paricAraka jane sAthe mahelathI nIkaLe hate. vikamarUpI dhanavALo e, pura, nagara ane pattanonuM AkramaNa karato anukrame citrakUTadurga ( cittoDa ) gaye hato. tyAMnA rAjAe tene bahumAna ApyuM hatuM. osavALa vaMzanA talAzAhanA satpanna karamA zAha, tyAMnA rAjA ratnasiMhanA rAjya-vyApArabhAra-ghareya (pradhAna) hatA. tenI sAthe ene atyaMta mitratA thaI hatI. karamAzAha paNa priyavacana, bhajana, vastra dvArA enuM bahumAna karatA hatA. jyAre e zAhajAde tyAMthI javA mATe tatpara thaye, tyAre rastAmAM bhAtA mATe karamAzAhe lAkha Take ApyA hatA. ethI bAdharazAhe pitAne jIvita paryanta vANI sUcavyo hato. karamAzAhe pitAnI laghutA ane namratA darzAvI rAjya prApta thatAM, zatruMjaya para pratiSThA karavArUpa potAnuM eka vacana karavA sUcavyuM hatuM, je teNe jaldI svIkAryuM hatuM. gUrjara maMDalanA e adhipe karamAzAhanI rajA laI prasthAna karyuM. mujaphara pAtazAhe aMtamAM zakaMdarane rAjya-dhara karyo
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ hate tene ane mahimundane paNa thoDA divasamAM durjanee mArI nAkhyA hatA. vizvAsu mANase mokalelA e vRttAMtane sAMbhaLIne videzamAM rahelA bAdharazAha pAcho pharyo ane caMpakadurga(cAMpAnera) pahoMce; te ja vakhate rAjya para sthApita thaye. vi. saM. 1583 bhAdrapada zu. 2 guruvAre tene rAjyAbhiSeka thayo. pratApa vistAryo. zatru ane mitra tathA apakArI ane upakArIo tarapha egya pravRtti karI. e prasaMge kRtajJa-ziromaNi bAdharazAhe upakAranuM smaraNa karatAM zrImAn karmAzAhane AmaMtraNa karyuM. karmAzAha tyAM jaldI AvyA ane aneka suvastuone Dhagale bheTa karatAM bAdharazAhane bheTyA. bAdharazAha ubhA thaI kamazAhane banne hAthavaDe bheTyA ane sabhA-samakSa khUba stuti karI ke A mahAre parama mitra che, pahelAM duravasthAthI kadarthanA pAmatAM hAre uddhAra A dayAlue karyo hato." ema bolatA pAtazAhane 1 " vRttAntamAptaprahitaM nizamya videzago bAdharazAhirenam / pratyAvRtazcampakadurgamApa tadaiva rAjye viniviSTa eva / / zrIvikramArkAd guNa-dik-zarendumitAsvatItAsu samAsu 1583 jajJe / rAjyAbhiSeko nRpabAdharasya proSThadvitIyAdivase gurau ca // " -zatrujyatIrthoddhAra-prabaMdha [ u. 2, 20 ra9, 30 ] 2 " AgAt kilAkAritamAtra evopadIkRtAnekasuvastuzailaH / karmastato bAdharabhUmipAlo'pyutthAya dordhyA ca tamAliliGga // tuSTAva bADhaM pariSatsamakSamaho ! mamAyaM paramo vayasyaH / kadarthitaM prAg duravasthayA mAM samuddadhArAzu dayAlureSaH // " -za. tI. [u. 2, zlo. 39-40]
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmAzAhe aTakAvyA ane pitAnI laghutA darzAvI. bAdharazAhe karamAzAhane zreSTha vastro, AbhUSaNe, pAnabIDuM vigere ApI, sanmAna karI AvAsa apAvyA. karamAzAha deva-gurune namana karI, yAcakone ghaNuM dhana ApI mahotsava pUrvaka rAjAe ApelA AvAse rahyA hatA. te zrImAna tyAM rahelA emadhIragaNi pAse dharmopadeza sAMbhaLatA hatA ane haMmezAM AvazyakAdi kRtya karatA hatA. * * bAdharazAhe eka divase tuSTa thaIne kahyuM ke-"he mitra! huM tAruM priya zuM karuM? mhArA mananI prIti mATe A(rAjaya)mAMthI samRddha deza vigere kaMIka grahaNa kara." zatruMjayano uddhAra karavA cAhatA kazAhe pratyuttaramAM jaNAvyuM ke-"ApanI prasannatAthI hAre saghaLuM che, mAtra eTaluM ja IcchuM chuM ke zatruMjaya parvata para mahAre vizAla tradevI sthApavI che, e mATe AjJA Apo. je mATe Ape pahelAM citrakUTa( cittoDa)mAM paNa svIkAreluM che te vacana pALavAne samaya atyAre upasthita thayela che." e pachI pAtazAhe ruci pramANe karavA pharamAvI nirvina kArya- siddhi mATe zAsanapatra(pharamAna) ApyuM. je pachI vi. saM. 1587 caitra(gu. va.) va. 6 ravivAre mahatsavapUrvaka zatruMjaya tIrthane uddhAra thaye. u. vinayamaMDananI sAhAsyathI bhaTTAraka vidyAmaMDanasUrie mUlanAyaka pratimAnI pratiSThA karI hatI. e ja samayamAM racAyela IsTArthasAdhaka zatruMjaya 1 A prabaMdha sAkSara zrIyuta jinavijayajIthI ai. sAra, upaghAtAdithI vibhUSita saMpAdita thaI, vaDodarAnA sva. zrImAna jhaverI
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthoddhAra-prabaMdhamAM enuM vistRta varNana che, tathA zatrujaya paranI prazastinA zilAlekhanA prAraMbhamAM ane madhyamAM paNa e pAtazAha bAdha(da)razAhanA nAmanuM ane pharamAnanuM maraNa che. vi. saM. 1587 mAM . va. 7 somavAre caMpakadurgamAM, aMcalagacchAdhIza guNanidhAnasUrinA upadezathI zrIzrIvazanA do. nAkara ThAkura vi. karAvela ane zrIsaMghadvArA pratiSThita karAvela AdinAthabiMba, khaMbhAtamAM, daMtALavADAnA zAMtijinAlayamAM che [ juo buddhi. jenapratimA-lekha saMgraha bhA. 2, le. 683]. lIlAbhAinI Arthika sahAyatAthI bhAvanagaranI AtmAnaMda sabhA dvArA prakAzita thaI gayela che. 1 " svastizrIgUrjaradharitryAM paatsaahshriimhimuudpttttprbhaakrpaatsaahshriimdaaphrsaahpttttodyotkaark-paatsaahshriishriishriishriishriibaadrsaahvijyraajye| saMvat 1587 varSe rAjyavyApAradhuraMdharaSAnazrImajhAdaSAnavyApAre zrIzatrujayagirau zrIcitrakUTavAstavya-do0 karamAkRtasaptamoddhArasatkA kArtAi i .. Agatya gaurjare deze vivekena narAyaNe / vasaMti vibudhA lokAH puNyazlokA ivAdbhutAH // tatrAsti zrIdharAdhIzaH zrImad bAhadaro nRpaH / tasya prApya sphuranmAnaM puMDarIke samAyayau // zrImaryAdA]fNatIrAvanArAvAya guMce xx" -epigrAphi iDikA veM. 2, pR. 42-47
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 vi. saM. 1600 vai. zu. 2 cAMpAneravAsI esavAlajJAtinA sA. laTakaNunI bhAryA lalatAdenA zreya mATe tenA putroe (rIDA, rAjapAla ane ratanapAle) kharataragacchanA u. vidyAsAgara dvArA pratiSThA karAvela zAMtinAthabiMba, khaMbhAtamAM khAravADAmAM staMbhanapArzvanAtha-jinamaMdiramAM che. [[ buddhi. jenapratimA-lekhasaMgraha bhA. 2, le. 1053]. semavimalasUri, vikramanI 19mI sadInA chellA caraNathI, 17mI sadInA bIjA caraNa sudhI vidyamAna hatA. jemane janma vi. saM. 1570mAM kaMsArIpura vi. 17 mI sadI- ( khaMbhAta pAse )mAM prAgvATajJAtimAM mAM cAMpAneranA thayA hatA. jenI dIkSA vi. saM. 1574 pArekhe ema- mAM ahammadAvAdamAM tapAgacchanA hemavimalasUrine vimalasUri dvArA thaI hatI. jene gaNipada pUre abhigraha vi. saM. 1590mAM khaMbhAtamAM, pati pada vi. saM. 1594 mAM sIrAhImAM, vAcakapada vi. saM. 155 mAM vIjApuramAM tathA sUripada vi. saM 1597mAM ahammadAvAdamAM sAbhAgyaharSasUridvArA apAyuM hatuM. vIjApuranA do. tejAe karelA cAra lAkhanA vyayapUrvaka, 300 sAdhuo ane saMgha sAthe vimalAcalanI yAtrA karI ahammadAvAda tarapha pAchA vaLatAM [ vi. saM. 1602 mAM ] uparyukta AcAye 9 me abhigraha grahaNa karyo hate ke-"mauna rahevuM, zayana na karavuM, AhAra grahaNana kare. caMpakadurga(cAMpAnera)nA pArikha kAlAnA putra pArekha jIvarAja, ghare belAvIne 4 khAje 4 thuM nyUna jyAre Apaze,
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 tyAre pAraNuM karIza; nahi te 'pattana(pATaNa)mAM jaine pAraNuM karIza.' te abhigraha ceAthe divase pUrNa thayA hatA. tyArapachI vi. sa. 1602 mAM temaNe ahammadAvAdamAM ceAmAsuM karyuM hatuM. teoe ANu dasAmane vi. sa'. 1925 mAM AcArya pada ane vi. sa. 1630mAM vandanadApana (gacchanAyakapada) ApyuM hatuM, paraMtu vi. sa. 1636mAM AnadasAmane svargavAsa thatAM jemasAmane sUripada ApI teo vi. sa. 1937mAM svargavAsI thayA hatA [ vizeSa mATe jue tapAgaccha la. pI. paTTAvalI, e. sajjhAyamAlA tathA vi. sa. 1619 mAM naMdurabAramAM upayu kta ANu dasAme racela, e. jaina g. kAvyasaMcaya pu. 134 thI 149 mAM. pra sAmavimalasUri-rAsa, vadhAvuM sajjhAya vi. vi. ]. samrAT akabbaranA rAjyamAM. zahenazAha akambaranA pratibeAdhaka ane sanmAnita, tapAgacchanA suprasiddha hIravijayasUrinA vikramanI 17 paTTadhara vijayasenasUri; jenuM suripada, mI sadImAM vi. saM. 1628 mAM arhammadAvAdamAM ane jemanA svargavAsa vi. sa. 1671 mAM akakhkharapuramAM thayeA hateA. te vi. saM. 1630 mAM pATaNamAM pattArUDha thayA pachI gurunI AjJA lai vi. sa. 1632mAM ve. zu. 13 Adu cAMpAnerapuramAM padhAryA hatA. tyAM jayavaMta nAmanA dhanADhya zeThe jagatane pramAda ApanArA meTA utsava pUrvaka A AcArya dvArA prADha pratiSThA karAvI hatI. te jaina zve. mUrtiyAnI pratiSThA karyAnA aneka ullekhA upalabdha thAya che. jaina ane zaivazAstranA pAra1 "AdAya dAmeva gurornidezaM mUrdhnA'tha mUrdhanya RSIzvarANAm / krameNa so'pApamavApa caMpAneraM puraM durgamadurgamUrtiH //
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 34 gAmI A sUrijIe surata baMdaramAM mizracitAmaNi pramukha bhaTTa sabhya samakSa paMDitenI parSadamAM vivAda karatA, jema tema apasiddhAMta belatA bhUSaNa nAmanA digaMbara AcA ne jItyA hatA. [ vijaya prazasti mahAkAvya sarca 8, 40 thI para tathA vijayadevamAtAmya-pariziSTa vi. vi.] upara mahammada vegaDAnA prasaMgamAM darzAvelA ullekha pramANe, vi. saM. 1741 mAM kavi lakSmIvikramanI 18 mI rane khemA zAhanA rAsamAM jaNAvyA sadImAM pramANe pAvAgaDha para, svarga sAthe vAda kare tevA uMcA moTA jina-prAsAde hatA. vi. saM. 1746 mAM jaina muni zIlavijayajIe tIrtha zreSThIbhyasabhyo jayavaMtanAmA tatrotsardattajagatpramodaiH / dhanAnyapo'mbhoda ivaiSa varSannakArayat prauDhatamA pratiSThAm // AcAryavaryAH puri tatra zubhre trayodazAhve'hni ca mAsi rAdhe / ande'va dRk-pAvaka-bhUpa[1632]saMkhye kRtvA pratiSThAM vidadhurvihAram // " -hemavijayagaNie racela vijayaprazasti mahAkAvya [ sarga 8, . 37-39 ya. vi. graMthamAlAmAM pra. ]. uparyukta kAvyane vyAkhyAkAra paM. guNavijaye tapAgaNapatiguNapaddhatimAM jaNuvyuM che ke - " taizcaMpAneradurge 1632 varSe pratiSThA kRtA" u. meghavijaye tapAgaccha-paTTAvalI [pAvalI-samuccaya pR. 89] mAM jaNAvyuM che ke___" zrIgurumiH saM. 1632 varSe cAMpAneradurge smhotsvmnekaahtratimAtAnAM pratiSThA tA . " evI rIte u. ravivardhana gaNie padAvalI-sAroddhAra vi. mAM paNa sUcana karyuM che.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 mAlA prAcIna tIrthamALAsaMgraha bhA. 1, pR. 122, saM. vijayadharmasUri, pra. 2. vi. graMthamALA) cAMpAneramAM mAM "caMpAneri nemijirNoda, mahAkAlI nemijina devI sukhakaMda.kathana dvArA sUcita karyuM che ke cAMpAneramAM nemijinendra (mUlanAyakavALuM)-jinamaMdira hatuM ane mahAkAlI devInuM sthAnaka hatuM. vidhipakSa( aMcalagaccha)nA AcArya vidyAsAgarasUrinA paTTadhara udayasAgarasUrie pAvAgaDhanI mahAkAlikAnI tathA sAcA devanI yAtrA vi. saM. 1797 mAM karI hatI-ema nityalAbha kavie vi. saM. 1798 mAM racelA vidyAsAgarasUri- rAsa (e. rAsasaMgraha bhA. 3, 5. vi. caM.) parathI jaNAya che. prasiddha kavi paM. padmavijayajIe vi. saM. 1828mAM racelA, potAnA guru uttamavijayanA nirvANavikramanI 19 rAsa(DhAla 8-9 jena e. rAsamALA bhA. mI sadImAM 1 saM. mo. da. dezAI)mAM sUcavyuM che ke cAMpAnerathI AvelA kamalazAha zeThanI vinati parathI paM. uttamavijayajIe vi. saM. 1822nuM comAsuM cAMpAneramAM karyuM hatuM, ane upadhAna vigere kiyA karAvI hatI; jene svargavAsa vi. saM. 18ra7 mAM thayo hato. mIrAte sikaMdarI, mIrAte ahammadI tathA tabakAti akabUrI vigere graMthonA AdhAre lakhAyela "hiTerIkala skeca oNpha dha hIla pheTsa oNpha pAvAgaDha Ina gujarAta' nAmanA mejara je. Dabalyu. TasananA mananIya lekha[ iDiyan enTikaverI 1877 jAnyuArInA vai. 6. pa. 1 thI 9 mAM pra.)mAM, pAvAgaDhanA uparanA killAmAM jainenAM
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 ghaNuM devAlayanA avazeSe havAnuM paNa sUcana che. cAMpAnera ane pAvAgaDhane bhaugolika Avazyaka paricaya, I. e. 1880 nA va. 9, pR. 221 mAM prakaTa thayela che. jemsa kempabela sAhebanA aMgrejI gejhiTTIara graMthanA sArarUpe kavi narmadAzaMkare muMbaI arvAcIna sarakAranA hukamathI taiyAra karela gUjarAta ulekhe sarvasaMgraha( muMbaI ilAkAnA sarakArI keLavaNu khAtA taraphathI san 1887 mAM prakaTa thayela pR. 465 thI 468)mAM cAMpAnerane paricaya Ape che. temAMthI sAra bhAga nIce darzAvavAmAM Ave che - pAvAgaDhanI IzAna keNa tarapha maleka upara, vaDodarAthI pUrvamAM pacIseka mela upara ane godharAnI dakSiNe 4ra mela upara cAMpAnera sUcavela che. hAlamAM tyAM ja bhIla tathA nAyakaDA rahe che. bAkI ujaDa. AgaLa nAmAMkita zahera hatuM. vanarAjanA samayamAM cAMpA(vANiyo ke kaNabI)e cAMpAnera vasAvyuM. 11mAM saikAmAM rAmagoDa tuvAra pAvApati hatA, paNa e aNuhilavADa pATaNane maMDalezvara haze. cAMpAnera, anahilavADa rAjyane pUrva bhAgamAM jabare kile gaNAto hato. alAuddIne pATaNa para AkramaNa karyA pachI cahANa rajapU 1 vizvAmitrI nadInuM uddagamasthAna, vaDodarAthI 28 mAIla pUrvamAM, samudra sapATIthI 2800 phITa uMco agamya durga che. 3 keza uMcAImAM ane 12 koza gherAvAmAM. 2 phArbasa sAhebanI rAsamALA( gU. bhA. pR. 40)mAM zuravIra mahAmAtya jaba vaNikane ja cApA tarIke sUcavela che. 3 vi. saM. 1512 mAM kavi padmanAbhe racelA kAnhaDade prabaMdha [ zrIyuta DI. pI. derAsarI berIsTara mahAzaya dvArA saM. khU. 1.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ tenA adhInamAM hatuM, teoe 1484 mAM cAMpAnera khAyuM; jenA vaMzaje choTAudepura ane devagaDha bAriyAmAM rAjasattA calAve che. hAla pAse nAnI umaravAnathI maLelA lekhamAM cAMpAneranA cohANa rAjAonAM nAma 1 rAmadevathI 11 cuMbakabhUpa, 12 gaMgarAjezvara ane 13 jayasiMgadeva jaNAvyAM che. ' IzAnakeNa taraphanA DhaLAva para, pAvAgaDhanA kilA nIce rajapUta cAMpAnera hatuM. I. san 1418 mAM zaherane ghere. khaMDaNI ApavI paDI hatI. I. san 1450 mAM bahu sapaDAyA hatA, te paNa DuMgarIne baLe cAMpAneranA rajapUta pitAnI svataMtratA ane moTapa rAkhI rahyA hatA. paDezanA rAjA ane IDaranA rAva sAthe laDAIo thaI hatI. - I. san 1483nA dukALamAM mahamUda begaDhAnA saradAra kaDI 66 thI 68 ] mAM jaNAvyuM che ke-alAvadIna pAtazAhe gUjarAta para AkramaNa karatAM, anya mukhya nagare sAthe cAMpAnerane paNuM cAMpyuM hatuM "alAvadIna pAtasAha kerI, tu varatAvI ANa. 66 bhaNuM kaTaka upaDyAM asAuli, gaDhamAMhi mehasuM thANuM; gUjarAta desa hIlelyu, ati kIdhuM tarakANuM. 67. asAuli, dhUlakuM, khaMbhAti, sUrati naI nera; bIjAM nagara ketalAM kahII, caMpaI cAMpAnera. 68."
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 malika Asade cAMpAneranA mulakamAM lUMTa karI hatI. rAvaLa jesiMge tene harAvI mArI nAkhyA hatA.1 mahamUda begaDAe tenuM vera levA vaDAdare phIja meAkalI hatI. rAvaLe mALavAnA sulatAna gyAsuddInanI madada mAgI hatI. 1 A jayasiMha patAi rAvaLa nAmathI oLakhAtA hatA, tenA ane mahammada begaDAnA samayathI cAMpAnera ane pAvAgaDha mahu prasiddhimAM AvyuM che ane te sabaMdhamAM aneka daMtakathAo pracalita thai che. fAsa sAhebanI rAsamALAmAM tathA tevAM khIjA aneka ai. pustakAmAM e saMbaMdhamAM keTaluMka lakhAyeluM maLI Ave che. marAThI bhASAmAM racAyela * pAvAgaDhacA pAvADA ' sayAjI sAhityamAlA [ pu. 94 ] mAM DeAdyAce' marAThI sAhitya [ pR. 16 thI thI 18 ] mAM prakaTa thayela che. * . prasiddha navalakathAkAra rA. nArAyaNa va. Thakkare racela ' bhadrakALI athavA pAvAgaDhane pralaya [ gujarAtI patranI 1968 nI bheTa ] navalakathA sAthe pariziSTa pR. 243 thI 262 mAM cAMpAneranA miDacere| ane pAvAgaDha nAmanA rA. naTavaralAla i. dezAi khI.e. e lakhelA lekha prakaTa thai gayA che. zrIyuta ramaNalAla va. dezAie racela ' pAvAgaDha ' buka sayAjI khAlajJAnamAlA[ pu. 7]mAM prakAzita thayela che. rA. dhIrajalAla TA. zAhe ' pAvAgaDhane pravAsa ' prakaTa karela che. le. jagajIvanadAsa dayALajI meAdIe lakhela vaDAdarAnA vaibhava ( sayAjI bAlajJAnamALA pu. 20)mAM jaNAvyuM che ke-- re pAvAgaDhanA DuMgara uparanuM (?) cAMpAnera zahera TUTIne vaDAdarA vaselu (?) hAvAthI vaDeAdarAnA ghaNA leAkeA daravarSe kALakAmAtAnAM darzana karavA pAvAgaDha jAya che. '' tyAM ' jatAM khAra ne AvatAM aDhAra' kahevata TAMkI che.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 mahamUda doSada AvyA ke mALavAnA sulatAna pAEA sUryAM hatA. mahamUde 1484mAM cAMpAneramAM masajInA pAyeA nAkhyA hatA ane tyAMnA killA kabje karyo hatA. musalamAnI dharma na svIkAratAM, ghAyala thayelA rAvaLane mArI nAkhyA hatA. musalamAna thanAra rAvaLanA putrane ' nijhAma ula mulka ' khitAba ApI amIra banAvyA hatA. cAMpAnerane mahamUde mahamUdAbAda' nAma ApI rAjadhAnIrUpe banAvyuM hatuM. killA, masada, mahelA baMdhAvyA. makAnA, bagIcAo, kuvArA khArAsAnInA kIsakhathI karAvyA. amIrA, vajIrAne melASI vasAvyA. makAnA vigerethI te maneAhara thayuM hatuM. 1 149 mAM sulatAne cAMpAnerane mulaka ujaDa vALavA Aja mAkalI hatI. vAtra--kAMThe ( ahammadAbAdathI 18 mAila ) mahamUdAbAda vasAvyuM. 1484( 3 )mAM gujarAtamAM dukALa, cAMpAneranA mulakamAM humalA. cAMpAneranA rAjAe humalA karanArane harAvI, ghaNAM mANasAne kApI e hAthI tathA dhaNA dhADA rAjyamAM ANyA. cAMpAneranA rAjAe vakIla meAkalI mAphI mAgI. tene asvIkAra. 20 mAsa gherA [ 1483 nA eprilathI 1484 nA Di. ]. yukitaprayukita, rAvaLa ane rAjapUtAnu vIratAbharyuM yuddha. divAna DuMgarazI dhavAyA. rAjaku varane saiummulkane havAle karI musamAnI dhama bhaNAvyA - mujaphpharazAha 1523-1paracha dvArA ' nijhAmumulka ' --mirAte sika MdarI (gA. hA. dezAi. gujarAtaneA arvAcIna itihAsa).
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ kerI, sukhaDanAM jhADa, ImAratI kAmanAM lAkaDAM, dhAradAra taravAra, cakyakti raMgavALuM rezama ane vepAra-dhaMdhA mATe cAMpAnera vakhaNAyuM hatuM. gujarAta ane mALavAnA maitrIsaMbaMdhathI zaheranI AbAdAnI vadhI hatI. Aphata veLA khajAne saMtADavAne DuMgarI kAmanI che evuM sulatAne vicAryuM. I. san 1514 mAM cAMpAnera pUrI jAhojalAlImAM hatuM. dhAnya-phala-pAka, pazu-dhana vigerethI samRddha hatuM. zikArI jagyAo paNa hatI. 1536 mAM bahAdurazAha mRtyu pAmatAM sudhI cAMpAnera, gujarAtanuM rAjakIya rAjadhAma hatuM. te pachI pAchI amadAvAda rAjadhAnI. gujarAtanuM mALavA parathI uparIpaNuM gayuM ke cAMpAnerane vepAra tUTyo. I. san 1554 pachI ra0 varSanA bakheDAmAM gujarAtane tema cAMpAnerane khUba khamavuM paDayuM. akambare 1573 thI 1605 mAM gUjarAtamAM vyavasthA karI, paNa cAMpAneranI AbAdAnI na thaI. 17mA saikAnI zarUAtamAM tyAMnI havA zarIrane nabaLuM banAve tevI ane pANuM jhera jevuM thayuM. zahera ghaNuM dudarzAmAM hatuM.' 1 I. sana 1728(vi. saM. 1784)mAM kaMtAjInA putra kRSNajI(marAThA)e ekAeka hale karI cAMpAnerane killo lIdho hatA, ane temanA kArabhArIo khaMDaNIne hissA ugharAvavA gujarAtamAM rahevA lAgyA hatA. cImanAjIrAve cAMpAnera pAsene pradeza luMTyo hato.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 1803mAM briTIza lIdhuM tyAre tyAM mAtra 500 mANasanI vastI hatI. phAjanuM Agamana jANuM ghaNuM vastI bhAgI gaI hatI. azakta, regI vigere rahI gayA hatA.' 181ramAM 400 ghara hatAM, jemAMnAM ardhA bahArathI AvI vaselAM hatAM. 1829mAM rezamI kApaDanA vaNakaramAM kelerAthI ghaTADe thayo hato. musabhAnI rAjyakALamAM thayelI masajade, 1536 nI sikaMdarazAha vi. nI kabare, mInArA, kUvA, taLAve, mahele ane jahAMpanAhakeTa, phArasI lekha vi.nAM nizAne tathA mahamUdazAhanA beTA mujhapharazAhanuM nAma vi. jaNAya che. rastAnI dakSiNa DuMgarInI taLeTI pAse gharanA bhAMgA tuTA pAyA ne thoDAMka jaina deharAM che, te rajapUta cAMpAneranI jagA batAve che." [. 468] briTIza sAmrAjyamAM. 1853 nA julAInI 31mIe briTIza sarakAranI vyavasthA taLe AvyuM, tyAre te ghaNuM kharUM ujaTha hatuM. vasatine eka bhAga ja rahyo hato. jaMgala pAvavA ane kheDUte 1 I. sana 1803 nA eM. sa. mAM pAvAgaDha bri. aMgrejanA tAbAmAM gayuM hatuM. Di. mAM sarajeaMjana gAmamAM kelakarAra thayA tenI rUe pAvAgaDha ane dehada siMdhiyAne pAchAM ApavAmAM AvyAM hatAM. ( gU. sa. saM. pR. 370 )
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4ra vasavA Ave tevuM karavA rUA. 1259 khayA paNa navI vastI thaI nahiM. traNa bhAga marI gayA ne eka bhAga bhAgI gaye. polIsanA sIpAIo sivAya tyAMnA raIzamAM garIba ne regI evAM keLI nAyakaDAnAM ja kuTuMba che." upara jaNAvelI viSama paristhitimAM cAMpAnera-pAvAgaDhanI bhUmine chellI salAma karatA ve. jena samAje aspRdayavALA anyAnya sthAna tarapha prayANa karatAM pitAnA pUjya devenI keTalIka mUrtiyone paNa sAthe lIdhI ane nirbhaya sthAnamAM padharAvI. ethI khAlI paDelA e sthAna para avasara sAdhI anya samAje adhikAra jamAvya.ve. jenasamAjanI agra I. sana 1836mAM godharAnA nAyakaDA vigeree tophAna karyuM hatuM. paMcamahAla sidhiyAne tAbe hato, pahADI mulaka upara gavAliyarathI rAjya calAvavuM muzkela lAgyAthI I. sana 1853 mAM paMcamahAlane vahIvaTa 10 varSa mATe siMdhiyAe aMgreja sarakArane se.. I. sana 1857nA baLavA vakhate paMcamahAlanA musalamAna tathA jamInadAree dehadane ghere ghAlyo hato. I. sana 1859 mAM tAtiyA TopI paMcamahAlamAM Avela hato. I. sana 1861 mAM paMcamahAlane badale gvAliyara pAsene pradeza laI siMdhiyAe te aMgreja sarakArane ApI dIdhe. I. sana 1868 mAM paMcamahAlamAM bakheDA thayA hatA. jerIA nAyake camatkAra batAvyo hato. -gujarAtane arvAcIna ItihAsa (go. ha. desAI) bAbU sAdhucaraNaprasAdanA hiMdI bhAratabhramaNa [ naM. 4, pR. 388-9 ka. 1969 ]mAM jaNAvyuM che ke
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaNya saMsthAo ane tenA AgevAne pitAnA pUrvajonA kIrtimaya smArakane pitAnA adhikAramAM rAkhI saMbhALavAmAM bedarakAra rahyA ! athavA asamartha-niSphaLa nIvaDyA! tene ItihAsa aprakaTa che, chatAM vicAravA yogya che. - I. sana 1885 vi. saM. 1941 mAM prakaTa thayela ri. li. epha. e. ri. pI. bee presIDesI . 8, 97]mAM DaoN. je. barjese IDiyana enTiverI hai. 6, 5. 1 tathA vai. 9, 5. 221nA sUcana sAthe paMcamahAlane paricaya karAvatAM e AzayanI sAMketika guDha noMdha karI che ke pAvAgaDhanA zikhara para rahelA kAlikA mAtAnA maMdira nIcenA bhAgamAM ati prAcIna jaina maMdirone jaththo che ke jene punarudAra, thoDA sudhArA-vadhArA sAthe hAlamAM te maMdirane kAje je jaine karI rahyA che, temanA taraphathI thoDA vakhata pahelAM ja karAvavAmAM Avela che. je 1535mAM dilhInA humAyue cAMpAnera lUMTayuM hatuM. (kabaje karyuM hatuM. akabaranAmA, gU. sa. saM. ) 1536 mAM amadAvAda, gujarAtanI rAjadhAnI thayuM. 1853 mAM aMgrejI prabaMdha. 1861 mAM siMdhiyAe aMgrejI rAjya pAsethI jhAMsInI pAsenI bhUmi laI paMcamahAla temane ApI dIdhuM. 1877 (vi. saM. 1933)mAM paMcamahAla jUda jillo revAkAMThA pi. e. ne AdhIna thayo." q * At the top the sbrine of Kalika Mata
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ di. jene DAIrekaTarInA se. ThA. bha. jhaverI dvArA muMbaI veMkaTezvara sTIma presamAM chapAI vi. saM. vikramanI ra0 mI 170 mAM prakaTa thayela bhA. digaMbara jaina sadImAM yAtrAdarpaNa hiMdI(pR. 278 thI 280) di. jainene praveza mAM pAvAgaDha( siddhakSetra)ne paricaya, prAcInatA batAvavA gAthA TAMkI Ape che. te pustakamAM jaNAvyA pramANe vi. saM. 144 mAM mAha zu. 8 cAMpAnera gAmamAM jainamaMdira( di.)nI pratiSThA thaI. dharmazAlA vigere banyuM. vi. saM. 18(29)38 thI, mAha zu. 13 thI 3 divasa sudhI meLo bharAvA lAge. pAvAgaDha caDatAM 6 ThA daravAjAnI bahAra bhIMtamAM di. (?) jenapratimA and a small group of Jain temples just below it, of considerable age, but recently renewed and modified by the Jain who are re-occupying them." ( Ind. Ant. Vol. I; VI IX, 221 ) (Revised Lists of Antiquarian Remains in the Bombay Presidency VIII, 1885. p. 98 by J. Butgess). 1 " rAmasuvA veNNi jaNA lADaNariMdANa paMca koDIo / pAvAvaro vyAcA no tehiM " bambaI prAntake prAcIna jaina smAraka 1982 mAM pra. pR. 14]mAM che. zItalaprasAdajIe A gAthAne nirvANakAMDa nAmanA keAI prAkRta AgamanI sUcavI che.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmAsana nA phITa uMcI umerelI sUcavI tenA para lakhela saM. 1134 jaNAvyA che. nagArakhAnA daravAjAthI di. () jenenAM lAkho rUA. nI lAgatavALAM pAMca maMdira jaNAvI temAM di. (?) jaina pratimAo ane suMdara nakazI kAme dIvAlamAM ukerelAM jaNAvyAM che. paraMtu te jIrNAvasthAmAM ane aMdara pratimAo na hovAnuM jaNAvyuM che. chAziyA taLAva pAsenA 3 maMdire vinA pratibiMbanAM jIrNa paDyAM jaNAvyAM che. temAMnuM 1 maMdira zikharabaMdha bilakula taiyAra, mAtra eka taraphanI thoDI divAla paDelI jaNAvI che. dUdhiyA taLAva upara be prAcIna jIrNa maMdira jaNAvI temAMnA ekano uddhAra saM. 197 mAM thaye jaNAve che. temAM rahelI ramaNIya 10 pratimAmAMthI 6 pratimAo para e ja saMvat kanakakIrti nAma sAthe lakhela jaNAvyuM che. 1 para rAmakIrti, anya pratimAo para 1548, tathA 1646, 1965 vAdibhUSaNa, 1969 sumatikIrti nAma jaNAvyuM che. AgaLa sIDinI baMne tarapha 8 di. () jenI pratimA jaNAvI pachI upara kAlakA devInuM maMdira jaNAvyuM che. e sIDiyathI eka tarapha thoDuM cAlatAM pahADanI Toca para rAmacaMdrajInA suputra lava ane aMkuza baM. prAM. smA. mAM kuza nuM nirvANa sthAna, tene sAkSAt mokSamahala ane e pahADa parathI 5 keTi muni [upara TakelI gAthAmAM jaNAvela] mukti padhAryA!! jaNAve che."
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 sAra, gujarAta, mAravADa( rAjapUtAnA ), mALavA, mevADa ane dillI jevA vistRta dezeAnAM mahArAjgyAnI sthApanA, vRddhi ane unnati-pragati karavAmAM varSo paryanta upasa hAra ucca rAjyAdhikArIrUpe tathA anyAnya prakAre kiMmatI phALa ApanAra, cAvaDA, sAlakI ane caiAhANa jevA rajapUta rAjavaMzeAne ja nahi; musalamAna, meAgala pAtazAheAne ane chevaTe briTIza sAmrAjyanA sUtradhArAne paNa ucca prakAranI sahAyatA--sevA samarpanArA sagRhastheAthI; tathA dharma ane nItinA pavitra mAge preranArA prabhAvazAlI, sadguNI sacca ritra vidvAn dharmopadezaka guruothI gAravazAlI thayela ve. jainasamAja, vastupAla, tejapAla jevA peAtAnA pUrvajonA vijaya-smArakAnA bhUlAI gayelA prAmANika itihAsane vAMce, vicAre, samaje. teNe pramAdathI, bhayathI, bedarakArIthI athavA anyAnya kAraNeAthI keTaluM gumAvyuM ? kai rIte gumAvyuM ? kSudra AMtara kalaheAthI, ane pramAdAthI thayelI tenI nima latAnA lAbha laI khIjAoe kramaza: kevI yukti prayuktithI AkramaNeA karyo? e gaMbhIra itihAsane samajavA zaktimAnlR thAya, sAvadhAna thAya ane jAgRta thai pAtAnA pUrvajonA sadguNNAne ane gaiAravabharyA smArakone saMrakSavA tatparatA darzAve; te A parizrama sala thayeA mAnIzuM. lA. bha. gAMdhI.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ gujarAtanA vIra maMtrI tejapAlano vijaya. [ le. 5'. lAlaca', bha. gAMdhI, prAcyavidyAmaMdira, vaDAdarA, ] maMgalamaya AnaMda-prasaMga upasthita thayA che ke dIrghAyu: zrIjainadharma prakAzanI 50 vaSaeNnI sevAnA smAraka tarIke suvarNa - mahAtsava-samiti dvArA suvarNa -vizeSAMkanI ceAjanA karavAmAM AvI che. temanA AmaMtraNane mAna ApI amhAre paNa yathAzakti naivedya dharavuM joie-ema vicArI yathAmati kaMika lakhavA pravRtta thatAM gujarAtanA pratiSThita pavitra uttama puruSAnAprAcIna jaina maMtrIzvarAnA ujajavala kArakirdI bharyA suvaNaeN maya itihAsa dRSTi-samakSa upasthita thAya che; tyAre bIjI taraphathI keTalAMka varSothI gujarAtanA keTalAka sAkSaroe saM. prA. e. AdhArabhUta mUla graMthanA ajJAnathI athavA dhama bheda, varNa bheda jevA game te AMtiraka kAraNe, jANatAM ke ajANatAM asaMbaddha ane asaMbhivata kalpanA karI te mahApuruSAne kalaMkita adhama darzAvavA karele buddhinA vicitra anucita upayoga najare caDe che. gujarAtanu gArava darzAvavAnI gheASaNA karatA, gujarAtane sAMskArika vyakti tarIke samajAvavA mahAprayatna karatA, gujarAtanA nAmAMkita navalakathAkAre gujarAtanI viziSTa vibhUtiyAne manasvI kalpanAothI aliTata rUpamAM rajI karI, peAtAnI zaktine avaLe mArge utArI gujarAtanA
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) sAkSara-samAjane zaramAvyuM che. kalA ane rasikatAnA mana mAnyA piSaNane nAme sAcA ItihAsane chupAvI viparIta vidhAna karatAM bhIMta nahi paNa pAye ja bhUlelA e sAkSare ne-navalakathAkArene ItihAsanuM kevuM jJAna che? athavA sAcA ItihAsa pratye keTalo prema che? yA gujarAta pratye keTaluM mAna che ? sAcI guNagrAhatA ane kRtajJatA keTalA aMzamAM che? athavA guNemAM doSa AviSkaraNa karavArUpa asUyA-asahiSNutA keTalI hade pahoMcI che ? te jana-samAja AgaLa prakaTa karyuM che. ethI paNa saMtoSa na thatAM vidyArthisamAjamAM-gujarAtanI ucharatI yuvakaprajAmAM e kusaMskArarUpI viSa prasarAvavA thayelA prayatna paNa jANItA che. "jati ke jamata" jevAM kalpita prakaraNodvArA ane kalpita pAtrasaMbaMdhadvArA vilakSaNa prakAre jaina-dharmane ane samAjane ninda, tiraskArapAtra, dhikkAravA egya dhRNitarUpamAM darzAvatAM temanA svairavihArI mutsadI magajane zAMti nathI vaLI. suprasiddha hemacaMdrAcArya tarapha cApala karavAthI, ke gujarAtanI rAjamAtA pavitra satI mayaNallAne taraMgI kalpanAothI vicitra agya prema-saMbaMdhavALI darzAvavAthI ja saMtoSa nathI tha. mahAmAtya muMjAla, maMtrIzvara udayana, vADmaTa, AmrabhaTa ane sAMtU, sajajana jevA mAnanIya, ItihAsaprasiddha gujarAtanA yaza:zeSavidehI viziSTa adhikArIone, zrAvaka vaNikU jaina samAjane nIce darzAvavA, karI zakAya teTale vacana-bANa-prayoga karI tucchakAratAM ke adhama sUcavatAM bhAgye ja saMkeca thaye jaNAya che. ghanazyAma athavA rA. ka. mA. munazInI navalakathAo (pATaNanI prabhutA, gujarAtane nAtha, rAjAdhirAja vi.) vAMcanArAo
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) joI zake che ke bIjAo para dharmanjhanunano mithyA Aropa mUkanArA lekhake svayameva keTalo badho utkaTa dharma-prema jhanUna) keLavyuM che? ItihAsanI agamya philasUphI uccAratA apUrva itihAsavettAe keTalI badhI nyAyavRtti darzAvI che! keTaluM badhuM mAdhyacca jALavyuM che? keTalI satya-priyatA sUcita karI che? ema karatAM svadeza-prema ke svadeza-droha darzAvyo che? e etihAsika nAme oLakhAtI ItihAsa-vinAzaka navalakathAo vAMcanArA ane sAcA ItihAsane tulanAtmaka buddhithI jANanArA ja samajI zake tema che. jena-samAja ane dharma tarapha bhrama vA ajJAna phelAvanArAo sAme jainadharmaprakAze sAco prakAza ApavA adhI sadImAM keTale aMze prayatna karyo che? athavA have te potAnI praDha avasthAmAM tevo prayatna karI potAnA nAmane sArthaka karI kevI rIte dIpAvaze? athavA jana-samAjane sAce prakAza ApavAmAM te keTale aMze saphaLa thaze-te jovAnuM rahe che. uparyukta maMtrIzvarenA saMbaMdhamAM A lekhake "gUrjazvaranA maMtrIzvare" nAmanA nibaMdhamAM etihAsika draSTie svapa prayatna karela hovAthI ahiM mAtra piravADa vaNi suprasiddha jaina maMtrIzvara vastupAlanA anuja sahodara kSAtrateja dharanAra tirdhara vIra maMtrI tejapAlanI eka tejasvI aitihAsika vijya-kathA raju karavA IcchA che. je parathI "vanarAja cAvaDe" jevI navalakathAmAM "zUravIra ane zrAvaka" jevAM prakaraNe dvArA zrAvaka jena-samAja tarapha karAyele niMdya AkSepa keTale anucita ane asthAne hato e paNa samajI zakAze. | vikramanI teramI sadInA chellA caraNamAM-vi. saM.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) 1ra76thI 1296 sudhI maMtrIzvara vastupAlanI tathA vi. saM. 1304 sudhI tenA laghubaMdhu tejapAlanI asAdhAraNa sevAnu saddabhAgya gujarAtane maLyuM hatuM. e maMtrIzvarAnA suputrA jayaMtasiMha ane lAvaNyasiMha vigerenI sevA paNa temAM saMmizrita thayelI hatI. gujarAtanA e sapUta vaphAdAra bahAdUra ane dAnavIra dhaniSTha maMtrIzvarAnA sadguNabharyA satka vyamaya itihAsane--sAcA sapUrNa jIvana-caritrane AlekhavuM e eka asAdhAraNa kArya che. emanAM jIvananu kaMika digadarzIna emanA samakAlIna ane nikaTavatI aneka kavIzvarAe vizvasanIyarUpamAM sa. ane prA.mAM tathA prA. gu. mAM, gadyamAM ane padyamAM grathita kareluMche; je aneka graMthAmAM, prazastiyeAmAM ane zilAlekhAmAM sadbhAgye hAla paNa upalabdha thAya che. tene suvyavasthita, susaMkalita, susabaddha karavAmAM supratibhA sAthe viziSTa parizrama ane avakAza joIe. A lekhake ATheka varSa upara 'vIramaMtrI vastupAlanA dharma prema ' ( jaina 1926 me )mAM tathA 'siddharAja ane jenA ' ( jaina 1927 me) nAmanA lekhamAM prasaMgavazAt uparyukta maMtrIzvara vastupAla sa MbaMdhamAM tathA temanI kIrti vistAranArA kavionI kRticeAnI nAmAvalI tarapha aMguli-nirdeza karyA hatA. ahIM mAtra tejapAlanI eka zaiArya kathA darzAvavA pUratA prayatna che. maMtrIzvaranAM smArakA. * giranAramAM maMtrIzvara tejapAle keTalAMka cirasthAyI viziSTa smArake karAvyAM hatAM temAMnAM keTalAMka adyApi vidyamAna paNa che. mukhya A pramANe jANavAmAM AvyAM che teNe giranAranI
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) nIce pitAnA nAme tejalapura karAvyuM hatuM. jyAM gaDha, maTho, paraba, manahara ghare ane ArAme(bagIcA)nI zreSTha racanA karAvavAmAM AvI hatI. te ja nagaramAM pitAnA pitAnA smAraka tarIke "AsarAja-vihAra" evA nAmathI, suzobhita pArzvajina-maMdira karAvyuM hatuM, tathA pitAnI mAtAnA nAmathI vistRta kumara-sarovara karAvyuM hatuM. tathA giranAra para namIzvaranAM traNa kalyANakAne sUcavatuM ghaNuM uMcuM jinabhuvana racAvyuM hatuM.-ema e maMtrIzvarenA samakAlIna tathA temanA smAraka dharmasthAnane vi. saM. 1287 thI 120 lagabhagamAM pratiSThita karanArA dharmaguru vijayasenasUrie revaMtagiri-rAsa(gA. e. si. prAcIna gurjarakAvyasaMgraha bhA. 1, kaDavuM 1, kaDI 9, 10 tathA kaDavuM 2juM kaDI 17)mAM tathA bAlacaMdrasUrie vasaMtavilAsa mahAkAvya [ gA. e. si. sarga 12, se. 48 thI 50] mAM jaNAvyuM che. jinaprabhasUri vigeree tIrthakalpa(raivatakalpa) vigeremAM paNa uparyukta ghaTanAenuM sUcana karyuM che. vijayasenasUriziSya udayaprabhasUri vigeree dharmAlyudaya mahAkAvya (saMghapati-carita) vigeremAM sUcavyA pramANe te maMtrIe tyAM tapasvI jaTAdharane gAmanuM zAsana-dAna apAvI vastrApathanA mArgane tathA saMghane saMtAparahita karyo hate. zatruMjaya para karAvela naMdIzvara tIrthanI racanA ane tyAM pitAnI patnI anupamAnA smAraka tarIke zatruMjayamAM zilAbaddha karAvelA svaccha miSTa jala pUrNa "anupama sarevara ne ullekha tenA samakAlIna uparyukta udayaprabhasUri vigere kavioe karyo che.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrIzvara tejapAle pitAnI patnI anupamA ane putra lAvaNyasiMha(luNasIha )nA puNyArtha AbumAM vi. saM. 1287 mAM Aba upara prati SThita karAvela "lUNasIha-vasahI" nAmanuM apUrva manohara zilpakalAvALuM smAraka jaga-prasiddha che. temanA samakAlIna kavi jayasiMhasUrie vi. saM. 1286 lagabhagamAM racelA hammIra-madamardana nAmanA saM. prA. nATaka (gA. e. si. prakAzita)mAM sUcita karyuM che ke-uparyukta maMtrIzvaranA gujarAtanI anupama sevAnA apUrva avasaramAM e lAvaNyasihe paNa amUlya sahAyatA karI hatI. mahArANA vIsaladevanA samayamAM bhRgukaccha(bharUca)mAM vi. saM. 1298 mAM paMcakulanA adhikAramAM e lUNasIhanuM prAdhAnya hatuMema e samayamAM lakhAyela dezInAmamAlAnA upalabdha tADapatrI pustaka parathI jaNAya che. [ juo gA. e. si. pATaNa bhaMga karyo. va. 1, pR. 69]. te bharUcanA zakunikA-vihAra-munisuvrata-jinamaMdiranI 25 devakulikAone paNa uparyukta jayasibharUcamAM hasUrinA upadezathI maMtrIzvara tejapAle suvarNadaMDethI vibhUSita karI, maMtrIzvara udayananA suputra aMbAnI kIrtine vizeSa ujavala karI hatI, ema eja jayasiMhasUrikavie prazastidvArA prakAzita karyuM che. maMtrIzvara vastupAla sAthe tejapAlanAM paNa vAstavika kIrti-kavane aneka kavIzvaree uccAryA che. Abu, giranAra jevA atyacca pavitra sthAnamAM karAvela ramaNIya manahara cirasthAyI smArakAmAM zilAlekharUpe ane aneka graMtharatnamAM
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) e prazastiye upalabdha thAya che. je sarvanuM uddhAraNa ahiM azakya che. vi. saM. 1299mAM maMtrIzvara vastupAlanA svargavAsa thayA pachI paNa, vi. saM. 1303 mAM aNahilapATaka (pATaNa)mAM, mahArAjA vIsaladevanA rAjyasamayamAM, mahAmAtya tejapAlanA adhikAra vakhate lakhAyeluM AcArAMgasUtra-vRttivALuM tADapatra pustaka khaMbhAtamAM upalabdha thAya che [pITarsana ri. 1, pR. 40 ]. je pachInA varSamAM vi. saM. 1304 mAM e maMtrIzvara tejapAla divaMgata thayAne duHkhada ullekha maLe che. dhoLakA (gujarAta)ne mahArANA vIradhavalanA prIti pAtra e vIra maMtrIzvara tejapAle gadhrAnA aitihAsika abhimAnI rAjA ghUghula para AkramaNa ghaTanA-nirdezaka karI vIratApUrvaka vijaya meLavyuM hatuM. e prasaMga ahiM sUcavavAno che. A aitihAsika ghaTanAne saMkSepa-vistArathI prAcIna be vidvAnee pitAnA graMthamAM jaNAvI che. hammIra jevA sveccha vIrene paNa haMphAvI tenA madanuM mardana karavAmAM paNa saphaLa amUlya sevA arpanArA pratApI mutsaddI e maMtrIzvarane jhaLahaLatI kArakidIvALo susamaya vItyA pachI pacAseka varSomAM dIvA pAchaLa aMdhAruM hoya tema gujarAta, musabhAnI AkramaNa ane AdhipatyamAM mUkAye; te samayamAM vidyamAna, vi. saM. 1387 mAM prAkRta dvayAzrayavRtti racanAra tathA ratnAkarAvatArikApaMjikA, nyAyakaMdalIpaMjikA, caturabhItiprabaMdha ( vinedakathA-saMgraha-AMtarakathA-saMgraha ), Saddanasamucaya, neminAtha phAga vigere racanA karanAra, vi. saM. 1801 mAM
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) merUtuMgasUrinA staMbhanaMdra-prabaMdhane zuddha karanAra rAjazekharasUrie vi. saM. 1405mAM dillImAM racela prabaMdhakeSacaturvizatiprabaMdhana vastupAlaprabaMdha )mAM uparyukta ghaTanA- prasaMga saM. gadyamAM saMkSepamAM sUcavyuM che; paraMtu paM. jinaharSagaNie vi. saM. 147 mAM citrakUTapura(cittoDa)mAM racelA saM. padyamaya harSoka kAvya vastupAla-caritramAM vistArathI A aitihAsika prasaMga darzAvyA che. sAthe gadhrA, pAvAgaDha, vaDodarA, DaI vigere AsapAsanA pradezamAM te maMtrIzvare pitAnA vijayane smaraNa karAvatAM karAvelAM dhArmika smArakojinamaMdire vigerenuM paNa tyAM sUcana karyuM che. e baMnegraMthanA mukhya AdhAra para A nibaMdhanI saMkalanA che. uparyukta pustakonA bhASAMtarakAroe ane anya lekhakoe temAM keTalAka pheraphAra karyo che. phArbasa sAhebanI rAsamALA bhA. 2 jA mAM vAghelA viSe bhASAMtarakartAnA vadhArAmAM, zAstrI tra. kA. nA vIradhavalaprabaMdha (buddhiprakAza pu. 13)mAM, rA. rA. ge. hA. dezAInA gujarAtanA prAcIna ItihAsamAM, vIraziromaNi vastupAla athavA pATaNanI caDatI paDatI (bhAga 1 le.) jevI navalakathAmAM ane rA. tA. po. aDAlajAnI vIranI vAta(sacitra bhA. 3 jA)mAM madamardana nAmanI vArtAmAM, vIsamI sadI jevAM mAsikamAM ane ekAda citrapaTamAM (sanemAnI philamamAM) A aitihAsika ghaTanAne utAravA keTalAka prayatna thaye che; paraMtu vAstavika ItihAsa, mUla graMthamAM kevA svarUpamAM maLe che, te prakAzita karavAnI AvazyaktA hoI A prayatna upagI thaze evI AzA che. uparyukta paM. jinaharSagaNie vastupAlacaritranA trIjA prastAvamAM pratipAdana karyuM che ke
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 9 ) " pRthvIrUpI strInA lalATane zeAbhAvatu tilaka jevuM, ramaNIya saMpattiyAnA dhAmarUpa gAmrA nAmanuM nagara che.1 kAMtAnI jema mahedrI gadhrA nI, mRdu ane zItala tara MgarUpI mahuvaDe, tamarUpI palaMga para rahelA je( nagararUpa pita )ne AliMgana kare che." - raNAMgaNamAM paDelA te te prasiddha subhaTAnAra agAnA sthAnamAM ahiM aneka svayaMbhU za MbhunAM liMgA thayAM che. ' e vigere prakAranA Azcarya upajAvanArA pravAdAvaDe jyAMnI birUdAvalI, AvanArA leAkeAnA cittane spaSTa rIte vinAda pamADe che. je sthAna, gujarAtanI bhUmi taraphathI mALavA tarapha janArA leAkeAne zrama dUra karanAra hAI vizrAma mATe thAya che. tyAM gavanA pa ta jevA, mahAtejasvI maMDalIka rAjA ghUghula hatA. je, dharmonI maryAdAnu ullaMghana karI ghAra karma karatA hatA. vikaTa AkRtivALA e rAjA vizvAsaghAta, lAMca vigere ghaNAM pAA karavAmAM tatpara banyA hatA ane viSNuneAnA samUhane paNa luMTatA hatA. satpada ghUghula 1. pra. ke. mAM mahItaTa(mahIkAMThA) dezamAM jaNAvyuM che. 2. pra. ke. mAM 101 rAjapUtA sUcavyA che. 3. hI. 2. kApaDiyAdvArA saMzodhita caturvi zati-prabaMdhamAM prakAzita svayaM tu pA yukta jaNAtA nathI. 4. prAcyavidyAma Mdira, vaDeAdarAnI vastupAla-caritranI ha. li. pratimAM ghaNIvAra vRddhila nAma darzAvyuM che. pa. pra. keA. mAM jaNAvyu che ke te gujarAtanI bhUmimAM AvavA icchatA sArthone grahaNa karatA(pakaDatA) hateA.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) sthApana karavAmAM niSa evA kavinA aMta:karaNanI vRtti jema zreSTha artha-samUhane grahaNa karavAmAM tatpara hoya che, tema te (ghUghula)nA aMta:karaNanI vRtti paNa bIjAnA dravyasamUhane grahaNa karavAmAM sadA tatpara rahetI. jenA sarva pUrvajo ailukya (solaMkI) rAjAnI AjJAne sarva prakAranAM sukha ApanArI samajI, vazaMvada banI AnaMdapUrvaka zeSA caDAve tema mastaka para dhAraNa karatA hatA, paraMtu duHzAsana je, anyAyI subhaTane agresara A (ghUghula), te AjJAne pitAnA mastaka para dhAraNa karato na hato. rAjA(varadhavala)nI AjJAthI eka vakhate maMtrIzvara vastupAla ane tejapAle prakaTa vacana maMtrIono belanArA revaMtadeva nAmanA bhaTTane saMdezA saMdeza sAthe tenI tarapha meka. bolanArAomAM zreSTha evA e bhadde jaldI tenI rAjadhAnI (gadhrA)e pahoMcI ghUghula rAjAne AzIrvAda Ape ke jayalakSmIne bheTanAra ucca bhujAvaDe jene pracaMDa mahimA che e, mUrtimAna virarasa, rAjAone guru vaDila), godhAne rAjA ghUghula jayavaMta che; je, gujarAtanA rAjA ane mAlavAnA rAjA e baMnenI vacce (sarahadamAM) guphAmAM, ahaMkArI zatrurUpI hAthIone vidAravAmAM samartha siMhanI jema gAje che ? 1 "mUrto vIrarasaH kSitIzvaragururjIyAjjayazrIpari- dhvaGgottuGgabhujApracaNDamahimA godhrAdhipo ghUghulaH / yaH zrIgaurjararAja-mAlavanRpadvandvAntare kandare dRptAridvipakoTipATanapaTuH paJcAnano garjati // "
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 11 ) rAjAe anujJAta karelA, yathAyeAgya Asanane ala'kRta karI A bhaTTe maMtradranA sa MdezA nivedita karyo ke-' rAjan! samasta rAjAevaDe sevAtA, gujarAtanA rAjeMdra vIradhavala rAjA, mastakapara abhiSeka karavAnI cAgyatAne dhAraNa kare che. satyabhAmA( satya teja lakSmI )thI yukta, lIlAmAtramAM ali-malavAnAne baMdhana karanAra, yaza ane dayAvaDe AnaMda utpanna karanAra je zrImAn ( vIradhavala ) puruSAttama che ( zrIkRSNanA pakSamAM satyabhAmA, ali-aMdhana, yazeAdA ane lakSmI saMbaMdhI artha prasiddha che). je ( vIradhavala ), yuddhamAM khANeAvaDe duzmanAne jaldI dIrgha nidrA ( maraNa ) ApIne, jayalakSmI sAthe, vRddhi(vyAja ) sAthe jIvita grahaNa kare che. tenA sacivAdhIza, cakrapANi ( kRSNa )ne uddhava jevA, sphuratA prajJA-vaibhavathI bhuvanamAM adbhuta evA vastupAla che; tathA jagane jItanAra, buddhialavAn maMtrI tejapAla, te( vastupAla )ne laghukha che. jenI prekSA-pratibhAne prApta karavAne devAnA guru bRhaspati paNa icche che. he rAjan! AMtarika prIti dhAraNa karatA te ane matrIzvarAe ApanA hitamATe mhArA mukhadvArA evI rIte nivedana karyuM" che ke " Apa, sarva rAjAonI paktimAM guNAvaDe maNi jevA vikhyAta hAvA chatAM dharma ane nItine nAza karanArUM dhAra karma zA mATe karA che ? te anyAyane jaldI mUkA, nyAyamAnA musAphara thAo; kAraNa ke atyutra puNyAnu ane atyugra evAM pApAnu phaLa A lAkamAM ja maLe che--evuM smRtivacana che.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) vizvane pAvana karanAra, vIradhavala rAjAnA zAsanane zreyanI abhivRddhi mATe zeSAnI jema sadA mastaka para dhAraNa kare; anyathA kRtakRtyatA karI bhIma, cAmuMDa, sAMgaNa vigere rAjAenI paMkti(maraNAvasthA)mAM pitAne sthApe." bhaTTanAM evAM vacana sAMbhaLI, kepathI tapatA aMgavALA, ghora vikama dhAraNa karanArA rAjA ghUghule ghUghulanAM pratyuttararUpe uccAryuM ke -"aho ! kepa-vacano, A baMne durAtmA vANiyAonuM paNa kevA prakAranuM sAhasa che? ke, amane (rAjAone) paNa dUta dvArA AdezanuM nivedana kare che ! kharekhara, e baMnene potAnI pahelAnI avasthA bhUlAI gaI lAge che, jethI rAjAnI paNa AvI rIte tiraskAra-viDaMbanA karavAmAM Ave che. kahyuM che ke-avaMza( hInavaMza )mAM paDele rAjA, mUrkhane putra chatAM thayela paMDita, ane dhana prApta karanAra adhana; te jagatane tRNa jevuM mAne che." te tuM hArA A kathanane te baMne adhama sacine kaheje ke-"siMha haraNanA zAsana( hukama)ne mAthe caDAve?" paNa rAja-madanA unmAdathI vivaza thayelA cittavALA e baMne durAcArI nI jema tema bele. kahyuM che ke -"sUryamaMDalathI uSNatA prApta karanAra vAlukA(retI)ne samUha, jema tape che, tema bIjA pAsethI lakSmI prApta karanAra nIca atyaMta tape che." te anucita karma karanArA e baMnenI, nadInA taTapara rahelA jhADanI jema nizca najIkamAM ja paDatI thavAnI. kahyuM che ke "aucityathI alana thavuM,
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ (13) buddhine viparyAsa ane moTAo sAthe virodha sarvasva-vinAzanAM e 3 kAraNe che.ema kahIne te bolate baMdha rahyo. pachI bhaTTa, ghUghula pratye belyo ke-vaNikanA putra hovAnA kAraNathI te baMne maMtrIonI maMtridUtanAM avajJA na kare. kharekhara, sUrya, caMdra sAMtvana-vacane. jevA pratApI ane prabhAvALA te bane, sarva rAjAone sanmArga darzAvavA mATe ja pRthvI para utaryA che. guNonA AdhArarUpa, prabhAmaya, maMtrIo-rUpI dIvAo jo na hoya te, ahaMkAravaDe aMdha banelA rAjAo nItinA mAge kevI rIte jaI zake? he rAjan ! kumArapALane maMtrI, udayanane putra zrImAna Agradeva, vaNika mAtra hovA chatAM paNa zuM vikramI na hate? je sAhasika puruSe "rAja-pitAmaha" birudathI prakhyAta evA rAjedra mallikArjunane yuddhamAM jItIne tenA mahelanuM sarvasva grahaNa karyuM hatuM.' e sAMbhaLI kepathI lAlacoLa mukhavALe thayela ghUghula 1 "maucityasvarAnaM vurvidharcAno virodhatA ! maHi sad sarvasvanAze zarabatram . " 2 "dandhiA dharaNInAthAH kathaM yAntu nayAdhvani ? / yadi na syurguNAdhArA mantridIpAH prabhAmayAH // Amradevo na kiM rAjan ! zrImAnudayanAGgajaH / mantrI kumArapAlasya vaNigmAtro'pi vikramI ? // mallikArjunarAjendra rAjarAjipitAmaham / nirjitya sAhasI yuddhe vezmasarvasvamagrahIt // "
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) be ke -"mahAre jyavALo A ghUghulanuM bhuja, vANiyAo sAthe yuddha karatAM abhimAna, lAje che. raNasaMgrAmamAM mahArA bAhu daMDanI khujalInA rasane keNa pUraze? e tuM mane kahe, athavA khAMDekhAMDAnI yuddhakaLAmAM rahelI hArI kuzalatAne keNa meLavI zakaze ? dhraDha naredro sAthe rudra raNasaMgrAma khelavAmAM asAdhAraNa rasavALA A mhArA bAhuo vANiyAnA putra para vijaya meLavavAnA utsAhamAM lAje che; te paNa tuM jaldI jaIne te baMne durAzane mekala, sarvanA bhuja-mAdAone yuddha ja kaheze." e pramANe kahIne te bhaTTa)ne sonAnA dAnathI saMtoSa pamADIne ghUghule meka. teNe jaIne saghaLuM potAnA svAmI maMtrIone kahyuM. tyAra pachI gedhrAnA haThIlA rAjAe (ghaghule) tenI pAchaLa ja zUdeva nAmanA bhaTTane vIraghUghulane dhavala pAse meka. teNe paNa AvIne, dUta. jenuM zAsana rAjAvaDe lalATa para caDAvAtuM hatuM, jemAM baMne paDakhAM be maMtrirA( vastupAla ane tejapAla )vaDe zobhatAM hatAM, jenuM moTuM ejas (teja) jaNAtuM hatuM, evA caMdravaMzanA muktAmaNi jevA rAjA(vIradhavala)ne joI, vismaya ane AnaMdayukta thaIne A pramANe AzIrvAda Ape ke - sakaLa kaLAonA keza(khajAnA)ne ullasita karatI jetaladevIvaDe yukta, rAjyane niSkaTaka pRthvIvALuM banAvatA vastupAla sAthe zrIkaraNamAM praDha anubhavI pratibhAvALA
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 15 ) tejapALava anusarAtA hai cAlukayadeva! ( vIradhavala !) jyAM sudhI A sUrya tape che, tyAM sudhI Apa bhUmaMDalane dhAraNa karo. huM vIradhavala rAjana ! Ape kaliyugamAM, kRti samUha( sajjane )mAM dAna-lIlAevaDe sUrya -putra( kaNa )nA sAkSAtkAra karAvyeA che. " tyAra pachI te druta khelyA ke-- peAtAne puruSAthI A( parAkramI puruSA )mAM agresara mAnatA, ane ghUghule melelI anya samasta rAja-maMDalane aMta:puranA tiraskAravALI sthAnamAM karatA, (strI jevA gaNatA) gAdhrAnI bhUminA cakravartIe-ghUghule Apane bheTa. kAjaLanI DabbI ane rekAMcaLI sAthe sADI bheTa karI che. " sabhya-maMDalIe te bheTAMne STigeAcara karIne krodha dhAraNa karatAM te(thUthula )nA vikalavIradhavalanI bhAva( gAMDapaNa ) mAnyA. te samaye viziSTatA caulukayo( sAla kI )mAM caMdra jevA vIradhavale sahaja hAsya sAthe sakaLa sabhAne amRta siMcatI evI vANI uccArI ke-" ApanA rAjAe peAtAnA vazane ucita evA AcAra sAkSAt (6 1 yukto jaitalladevyA sakalamapi kalAkozamullAsayantyA rAjyaM niSkaNTako bharamupanayatA vastupAlena sAkam / tejaH pAlena ca zrIkaraNapariNataprAtibhenAnuyAto "" dhattAM caulukyadeva ! kSitivalayamayaM yAvadambhojinIzaH // 2 prabaMdhakASamAM kAMcaLInuM sUcana nathI.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 16 ) rIte sUcavatAM A bheTarNa yukta ja karyuM che." te bheTAne rAjAnI AjJAthI maMtrIe khajAnAmAM mUkAvIne te zreSTha bhaTTane dAna ane mAnavaDe AnaMda pamADI visarjita karyo. rAjAnuM mitabhASipaNuM, ane sabhAnI nItibharI sthiti, e jANune aMta:karaNamAM camatkAra pAmelA te bhadde paNa jaIne pitAnA rAjA( ghUghula)ne te kahyuM. tyAra pachI cAlukya bhUpAla(vAghelA viradhavala), bhUminA pApasamUha jevA ghUghulane uccheda gadhrAnA rAjA karavA mATe sahaja ciMtAtura manavALA thayA sAthe yuddha karavA chatA, caMdra jema udayAcalane zobhAve bIDuM jhaDapanAra tema siMhAsanane alaMkRta karI rahyA koNa? hatA. be bAjU birAjelA bRhaspati ane zuka jevA baMne maMtrIo (vastupAla ane tejapAla)vaDe te zobhatA hatA. sadAcArI, vikhyAta-vikramI tArA jevA dapatA seMkaDe rAjaputra( rAjapUte )vaDe cataraphathI Azrita thayelA hatA. spRhAvALA cakora jevA, vividha dezomAMthI AvelA ucca prakAranA kavi-kuMjaravaDe je( vIradhavala)ne guNa-samUha gavAI rahyo hate. pUrve thaI gayelA bhujabalazAlI vikama, muMja, bheja vigere rAjAonA dAna ane temanA adabhuta prabadhe jene zreSTha paMDita vaDe saMbhaLAvAI rahyA hatA. teo sarva joI rahyA hatA, tevAmAM A(mahArANuM vIradhavala) svayaM bolyA ke- dhrAnA adhipati sAthe yuddha karavA mATe bIDuM keNa grahaNa karaze?" ghaNe vakhata thavA chatAM paNa jyAre keIpaNa bhUpAle (sAmaMte ke rAjapUte) te bIDuM
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) grahaNa karyuM nahi, ethI utpanna thayelI adhika lajajAvaDe mahArANA vIradhavale mukha-kamala nIcuM karyuM (nIce joyuM). te vakhate, duzmanane kaMpAvanArA, bAhubalavAna tejapAle pitAnA jayeSTha sahodara(vastupAla)nI vIra tejapAla anumatithI te bIDuM grahaNa karyuM. ethI adhika prasanna thayelA viradhavale tene paMcAMga prasAda (pAMce aMganAM AbhUSaNe) ApIne potAnI sabhAmAM tenI prazaMsA karI uccAryuM ke-" vipattimAMthI pRthvIne uddhAra karanAra AvA vIraputronI mAtA te ja kharI rIte putravatI che." tyAra pachI rAjyanAM kAryone vicAra karI, sUrya-samAna prabhAvALo (pratApI) maMtrI (vastuyuddhanI taiyArI pAla), pitAnA laghubaMdhu (tejapAla) maMgalAcaraNa sAthe pitAnA AvAse AvyA. prayANa nI sAmagrI mATe potAnA kSatrine niyukta karIne, zarIrazuddhi mATe kalyANavidhipUrvaka snAna karIne, potAnA yaza jevAM, joyelAM( ujajvala) vastro paherIne, ratnamaya AbhUSaNothI vibhUSita thayelA te bane uttama maMtrI e saMvara-saMyukta thaI ullasatI bhaktithI ghara-maMdiramAM jinezvaranI aSTaprakArI nirdoSa pUjA karI. tyAra pachI harSita aMta:karaNavALA, prakaTa prabhAvaDe dedI pyamAna lAgatA iMdra ane upedra jevA, sadAcArIomAM dhuraMdhara evA te baMne maMtrIzvaree seMkaDe rAjapUte sAthe page cAlatAM, nagaranA alaMkArarUpa jinamaMdire AvIne zakrapUjya evAM jinabiMbanI vidhipUrvaka vividha prakAre pUjA
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) karI. jagannAthanI stuti karI, yazreSTha dAnAvaDe yAcakone AnaMda pamADyo. tyAra pachI dharmazAlAe AvI gurujIne namaskAra karI, jina-pUjA vigeremAM preraNA karanArI, zubha zakunAdi phaLa sUcavatI temanI dha dezanA sAMbhaLI. devapUjAnA nizcala nizcayavALA ucita niyamA grahaNa karI, te ane peAtAne ghare AvyA. zrImAn matrIe supAtrAne dAna ApI, yAcakAne prasanna karI, vividha dezeAmAMthI AvelA sAdharmika ane peAtAnA piravAra sAthe Sasa-saMskAravALu sukha karanArU bhAjana karyuM. prasthAna tyArapachI caulukaya bhUpAla( mahArANA vIradhavala )nA AdezathI dezanA adhipatio( sAmata rAjA ) sAthe tathA gheADA, hAthI ane subhaTAnI senAethI paravarelA, asAdhAraNa pracaMDa sainyanA cAlavAthI uDatI dhULavaDe nirAlaMba mA( AkAza )mAM bIjI pRthvI racatA hoya tema, ati prauDha hAthI para ArUDha thayela, cAlatA cAmarAvaDe ane peAtAnA kIrti-maDala jevA zveta chatravaDe zAbhatA, yamarAjanA jevA dussaha, zatruone kapAvanAra mahAmAtya tejapAla, gAdhrAnA rAjAne jItavAnI icchAe cAhyA. * niveda na pAmave--kaTALavuM nahi-e lakSmInuM mUla che. ' e subhASitane saMbhAratA subuddhisenA-vyUha mAn maMtrIe meTAM prayANeAdvArA jaldIthI anukrame mAhedrI nadI utaryAM pachI, rAmacaMdrajIe sAgara taryAM pachI apUrva vAnarAdhIzAne yathA
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) gya parituSTa kyA hatA tema, pitAnA sainyane dInatArahita sajaja karIne temAMthI keTaluMka sainya, pitAnA svAmI(rAjA)nA zatrurAjAnA nagara(gadhrA)nI sImamAM gAye haravA vigere mATe tvarApUrvaka kahyuM ane pote pAchaLanA bhAganI rakSA karavAmAM vicakSaNa banI pAchaLa sthira rahyo. AgaLa gayelA utsAhI te sainya samasta bhUtalane kaMpA vatAM gadhrAnA sImane vegapUrvaka dabAvyuM. yukti-prayuktithI AkaMda ApanArAM, prANa haranArAM bANeghaghulane raNu- vaDe, rAjAo(kSatriya)nI jema yuddha karatA medAnamAM lAva. vALane sarva aMgemAM jarjarita karIne gokuLane vALyuM. govALee tatkALa nagaramAM AvIne Idra sarakhA tejasvI bhUmipAla (ghUghula) AgaLa Akroza karatAM pikAra karyo ke-" ApanA jotajotAmAM paNa keI pApIo vaDe kSatriyanA AcArane tajIne, hoDIo samudramAM laI javAya tema gAye harAya che-laI javAya che. tethI kSatriyanA dharmane AgaLa karI daDe doDe, kemake-gAyanuM rakSaNa karavuM-e ja kSatriyenuM parama puNya che." e sAMbhaLIne krodhavaDe vikarALa mukhavALa, parAkramIemAM prakhyAta thayele, meghanI jema ghaNuM gAjate ghaDyula kSaNavAra vicAravA lAgyo ke "aho ! hArA jevo rAjA jIvata hovA chatAM, pAdaramAM AvIne vairIo dvArA gAyanuM haraNa e azrutapUrva(pUrve kadi na sAMbhaLeluM) zuM saMbhaLAya che? te vasumatI-netA (pRthvI-nAyaka), kSatrimAM adhama gaNAya ke jenA jIvatAM gaMgA jevI gAye harAya. kahyuM che ke-vRtti(AjIvikA) kapAvAnA prasaMge, kijA
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ). tinA maraNamAM, svAmI pakaDAvAnA prasaMge, gAye grahaNa karAtAM, zaraNe AvelAnI rakSA karavAmAM, strInA haraNamAM, mitrenI Apatti nivAravAnA prasaMge pIDitAnI rakSA karavAmAM parAyaNa-manavALA evA je(kSatriya) zastra grahaNa karatA nathI-hathiyAra uThAvatA nathI, teone joI sUrya paNa bIjA sUryane jevA zodha kare che." evo vicAra karIne tarata ja ghara vikramavALe, potAne vIra mAnanAra, mahAmAnI ghUghula, raNanA Avezane vaza thayela chata, jAte ja bakhtara grahaNa karIne, AkAza ane pRthvInA madhyabhAgane bharI denArA, raudra vAghonA mahAdhvanivaDe devone paNa trAsa pamAData, zobhatI pAkhararUpI be pAMkhavaDe pakSirAja (gaDa) jevA vegavALA azvaratna para ArUDha thaIne, praDha matsaravALe thaIne, seMkaDe sattvazAlI asvAra rAjAo (gheDe caDelA kSatriya) sAthe, gAye haranArA te duzmananI pAchaLa AvyuM. gAye haranArA, tene darzana detA hatA, paraMtu kaI eka sthAnamAM sthira rahIne yuddha karatA na hatA ane zatruone trAsa pamADatA hatA. temane joIne bamaNuM utsAhI thayelA sAhasika mahAbAhu ghUghula rAjAe vAdyonA zabdo vaDe temane yuddha mATe bolAvyA. teo paNa kapaTathI keI eka sthaLe sthira rahIne yuddha mATe saMraMbha karatA hatA, pAchA kolAhala karatA utAvaLe pagale nAsatA hatA. evI rIte kapaTa-yuddhanA 1 "vRtticchedavidhau dvijAtimaraNe svAmigrahe gograhe samprApte zaraNe kalatraharaNe mitrApadAM vAraNe / AtaMtrANaparAyaNaikamanasAM yeSAM na zastragraha stAnAlokya vilokituM mRgayate sUryo'pi sUryAntaram // "
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 21 ) prayogathI kheda pamADatAM teoe rAjA(ghUghula)ne, krodhavaDe AkAnta thayelA maMtrIe saMketa karelI bhUmimAM Aryo. raNa-raMgathI taraMgita thayelA te mahAna vire (ghule) paNa potAnI sImanA ullaMghanane jANyuM nahi. tyAra pachI sUrya je dusaha tejapAla, baMne bAjUe rahelA rAjAo(sAta)nA parivAra yuda-prAraMbha sAthe akasmAtu prakaTa thayo. goghAnA rAjAe te sainyane tarapha skurAyamAna joIne "nice maMtrInuM A kapaTa che" ema hRdayamAM nizcaya karyo. te paNa dhIratA dhAraNa karI te vIre(ghaghule) maMtrinA saiinya sAthe yuddha karavA mATe pitAnA moTA uddhata bhaTone preryA ane tejavaDe agni je dusaha e pite jAte caDAIne vizeSa puSTa karate chate adhika prahAra karavA lAge. jaganA pralayane sUcavatI, maMtrirAjanI utkaTa senA paNa yuddha karavA mATe AgaLa vadhI. tyAra pachI raNane AraMbha thayo. ghaghule meghanA mArga( AkAza )mAM bAvaDe ghera durdina karavA chatAM paNa Azcarya che ketejapAlanuM duzamananA samUhamAM meTo tApa utpanna protsAhana karyo hato. teNe maMtrInA sainyane bhagna karyuM, e bhayabhIta thaIne kSaNamAM ahiM tahiM palAyana karI gayuM. te vakhate niDara, zreSTha virene agraNI tejapAla maMtrI, bhayaMkara saMgrAmarUpI sAgaramAM merunI jema dhIra (aDaga nizcala) rahIne pitAnI samIpamAM rahelA,
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 22 ) lajjA ane dAkSiNya dhAraNa karanArA, zuddhavaMzamAM utpanna thayelA, bhujaparAkramavaDe zeAlatA 1rAjAe( sAmA)ne uddezI khelyA ke vRtrAsura jevA krUra ane sAhasasa'padAnA pUra jevA A ghUghule devasenA jevI ApaNI senAne nasADI mUkI, teA A sthAnamAMthI nAsatAM ApaNI zI gati thAya ? sajjane duzmanAne pITha detA nathI ane paranArIAne vakSa:sthala detA nathI. A raNa-sImamAM atyAre koi paNa zaraNu nathI. tethI ahiM maravuM athavA jayalakSmIne varavu e ja yukta che. pRthvImAM ane zuddha pakSavALA te ja kSatriyA prazaMsA karavA ceAgya gaNAya che, je dhArA(taravAranI dhArarUpa ) tIrthamAM abhiSikta thayA chatA yazarUpI caMdanavaDe carcita thAya che. peAtAnA rAjAnA RNathI rahita thaIne vizvamAM atizaya saubhAgyavALA te devapaNu prApta karIne devAMganAothI paravaryA chatA harSa pAme che; athavA raNuraMgamAM durdAma dveSIonA dehanA leAhIrUpI kuMkumeAvaDe bhUSita aMgavALA thaI vijayalakSmIne seve che. kahyu` che ke-- 'yuddhamAMthI pAchA na pharanArA, svAminA kAryamAM maranArA sevAne svargamAM akSaya vAsa ane dharaNItala para kIrti thAya che.' svAmI mATe prANAnA parityAga karanArA uttama sevake te gatine prApta kare che; ke je gatine yavA ( yajJa karanAra ) ke ceAgIe prApta karI zakatA nathI. tethI ApaNe atyAre AdaravALA thaine tevA prakAranuM ucita karIe, ke je byadvArA jagatmAM jaya meLavanAra, atizaya jyeSTha gujaredra lAje nahi." 1 prabaMdhakASamAM cha rAjapUtA sUcavyA che.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 23 ) * puruSAne dharmathI ja jaya prApta thAya che, ane dharma, deva-gurunA smaraNathI thAya che' ema svayaM cittamAM vicAra karIne sacivezvare( tejapAle ) te vakhate, duzmanAnA samUha para jayalakSmIne vazIkaraNa karavAmAM kAmaNa jevAM, gurue kathana karelAM, bhaktAmara mahAstAtranAM e vRttonu, gheADA para rahyA chatAM ja manamAM kSaNavAra smaraNa karyuM; kemake, pUjgyAnI stuti ane pUjyenuM saMsmaraNa, e manuSyane ApattinA samayamAM AlekhanarUpa thAya che. tyAra pachI dhyAnanA mAhAmyathI AkarSAyelA, tejanA pujavaDe sUrya maMDalanA tejane jhAMkhuM paDinArA, saMtuSTa manavALA, mahAyakSa kaeNpaTTI ane devAnI svAminI aMkhikA, te kha Mnene te vakhate peAtAnA ane khabhA para rahelAM pratyakSarUpe jovAthI e matrI pAtAnA vijayane nizcaya karIne, prameAda pAmyA. yuddhamAM jemanA utsAha vadhAryo hateA, te rAjapUte sAthe, subhAnA agraNI tejapAle rASatejapALa ane vALA thaIne jAte ja ghUghula rAjA sAthe vIra ghaghala. bhayaMkara saMgrAma karyAM. zatrunA sainyarUpI mahAsAgaramAM pasaratAM maMtrIzvare vaDavAnalanI jema phreSi-maMDalane sArI rIte sUkavI nAkhyuM. mahAdyamI A maMtrI, pracaMDa tejavaDe dIpatA, vIra-ziAmaNi evA gAdhrAnA rAjAne prApta karI harSita thayA. pRthvIne AdhAra ApavAmAM sama ane vajrathI paNa bhedI na zakAya evI rAjAnI AkRtine jotAM vismita thayelA A (tejapAla ) vicAravA lAgyA ke-- ahA! geAdhrAnA rAjAnI kAMti, rUpa, bhuja-sauSThava ane sattvazAlitA atyAre keTalI khathI AzcaryakAraka jovAmAM Ave che!! tejavarDa aMdhakAra
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 24 ) dUra karanArA, sUrya jevA tejapAlane joI sUryakAMta jevA zrImAn thula adhika dIpavA lAgyuM. tyAra pachI utsAhI mukha-dIsivALA tejapAla, meghanI jema pracaMDa garjanA karatAM maMDalezvara( ghUghula ) pratye kheAlyA ke--' durAcAravALA nAnA AdhAra!, dharAne bhAra karanArI sthitivALA anAtmajJa! peAtAne na samajanAra he rAjana! cAlukyakulamAM sUrya jevA, gujarAtanA rAjA( vIradhavala )ne te je hAthe ajanagRha (mezanI DabbI) vigere bheTaNuM karyuM, te peAtAnA hAtha tuM mane jaldI darzAva.' kAnane AmaLanArA te vacanane sAMbhaLIne saLagatA agninI jema ruSTa thayelA ghula paNa eNyeA ke-- ziSTajanA pratye dveSa karanAra ! kUTa-buddhi-khalavaDe utkaTa ! sadA lAMcarUpI mAMsa grahaNa karavAvaDe kalaMkita thayelA re re ! pApI ! peAtAnI pUrva avasthAne zuM bhUlI jAya che ? evI rIte rAjAonI avajJA karatAM nizce tuM jIvatA rahI zakIza nahi. skurAyamAna vairIe pAsethI meLavelI jayalakSmIne krIDA karavAnA maMdira jevA A te ja hAtha che, paraMtu tArA jevA vANiyArUpI kIDAneA vadha karavAmAM kharekhara lAje che. siMhane haraNa sAthe athavA garuDane kAgaDA sAthe; tema tArI sAthe mArI raNakrIDA kIrti mATe ke jayalakSmI mATe na thai zake.' tyAra pachI kApavaDe vikarALa banelA te anenuM yuddha, kirAta ane arjunanI jema devA ane dAnavAdvArA paNa du:khe joI zakAya tevuM thayuM. te vakhate prakaTa parAkramavALA khIjA vIrAe paNa svAmInA kAryamAM utsuka thaI eka bIjAne khelAvI ceAga pramANe yuddha karyuM. tyAra pachI matrirAje divyamalanA ullAsathI lIlApUrvaka kSaNavAramAM tejapAlanA vijaya.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ (25) ja vizvamAM kaMTaka jevA te(ghela)ne ghoDA parathI nIce pADI nAkhyA ane tevA prakAranA vIrarasanA AvegavALA rasavaDe bharapUra manavALe mahAbhuja(parAkramI) maMtrI te ja kSaNe tenA upara paDyo. tyAra pachI sacivAgraNIe(tejapAle) pApothI bharapUra evA te (ghUghula)ne bhujA dabAvavApUrvaka jaladIthI iMbaMdha-pUrvaka bAMdhyuM. saghaLA subhaTa bhayabrAMta thaIne jatA rahyA, tevAmAM te te(ghaghulIne jIvate ja siMhanI jema lAkaDAnA pAMjarAmAM pUryo. tyAra pachI brahmAMDanA madhyabhAgane pUranArA, nizAna(vAdyo)ne bhayaMkara vaDe diggajone paNa trAsa pamADatA ane durAcArI rAjAone bhaya pamADatA sacivezvara(tejapAla) jayalamIne hAtha karI(varI) jaladI chAvaNanA sthAne pahoMcyA ane teNe jineMdrane zubha ATha prakAravaDe pUjIne yuddhathI utpanna thayelA pitAnAM karmarUpI raja:puMjanuM pramArjana karyuM. tyAra pachI balavaDe utkaTa evA agresara bhaTevaDe ceta raphathI rakSA karAtA, karmanI gAMThanI jema godhAne gaDha, bhedI na zakAya evA ane atyaMta | durgama evA godhAnA durga(gaDhakilA)ne pracaMDa bAhu-daMDavALA maMDalezvarothI paravarelA maMtrIe apUrvakaraNamAM rakta thaI khaMDa khaMDa khaMDita karI nAkhe. samasta prANi-samUhane prasanna karanAra subuddhimAna maMtrI zvare, kevaDe harSanA utkarSathI jaya jaya gadhrAmAMthI grahaNa zabda uccarAtAM, saMpattinA nivAsa karela rAja-vaibhava jevA rAjAnA AvAsamAM praveza karIne AzvAsana ApavAthI tyAMnI sarva prakR
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26). ti(rAjataMtra-saMcAlaka mukhya adhikArIo ane prajA jana)ne tathA mahAjanane vizeSatAthI prasanna karatAM gadhrAnA rAja-mahAlayamAMthI vigraharUpI vRkSanA phaLarUpe A pramANe grahaNa karyuM. sonAnA parvata jevuM uMcuM 180000000aDhAra koDa | sonAnuM siMhAsana suvarNa (somaiyA) pUtaLIonI lIlAvaDe adbhuta, 1 mUDe motI ratnamaya ArIsA ane caLa katA caMdrakAMtaratnavaDe 4000 ghoDAo suMdara jagatmiya ghaNAM divya zastro meTI hiMDalAkhATa* ghaNI divya vastu sUryakAMtaratnamaya thALI mANekavaDe banAvelI sthagI 1000 bakhtare (pAnabIDAM vi. mATe rakhAtI thelI )* maMtrIzvara tejapAle te ghUghula rAjAnA sthAnamAM nItinA sAgara tathA siMha jevA parAkramI siMhasena anya rAjAnI nAmanA bhANejane sthApana karyo. tyAra sthApanA. pachI AsapAsanA pApI Aza(aMtaH karaNa )vALA pallIpati( rAjAo )ne vIrabala rAjAnA mahelanA AMgaNAnA kuTuMbIo banAvyA hatA. * A nizAnIvALI vastuone nideza prabaMdhakoSamAM nathI. vastune badale vastra pATha Ape che. 1 prabaMdhakoSamAM, nAma vinA pitAnA sevakane sthApe jaNAvela che.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) tyAM(gadhrAmAM) teNe potAnA jyataMbha je, parvata je uM, 24 tIrthakaronA maMdire jaya-mAraka vaDe cetaraphathI zobhata, ajitanAtha jinamaMdira, prabhunA prauDha biMbavaDe prakaTa prabhAvALe, gajaracanA tathA azvaracanAthI aMkita prAsAda karAvyo hato. nyAyanI abhivRddhi mATe keTalAka divaso sudhI tyAM rahIne tyAM nivAsa karatA prajAjanene yAcita saMtuSTa karyA hatA. nItinA sAgara te maMtrI, senAnI( kArtikeya)nI jema senA sAthe cAlatA, mArgamAM dAnavaDedarAmAM lIlAo vaDe cAra varNone AnaMdita karatA smAraka. anukrame vaTapadrapura (vaDedarA) AvyA, tyAre tyAMnA rAjA jevA nAgarikoe mATe mahotsava karyo hate. tyAMnA rAjAe namana karavA pUrvaka vividha prakAranAM ratna, maNi, svarNa, jAtivaMta ghoDAo vigere vastuo vaDe tene bheTazuM karyuM hatuM. rAjAnI bhaktithI raMjita thayelA maMtrirAje paNa tene nehapUrvaka darzanathI-prasAdavaDe AnaMdita karyo hate. tyAM( vaDedarAmAM) rAjAnA AgrahathI keTalAka divaso sudhI rahetAM yudhiSThira jevA dharmaniSTha satparuSe (tejapAle), saMprati rAjAe pahelAM karAvelA, maMdarAcala jevA, jIrNa thatA, zrI pArzvajiteMdranA maMdirano dharAnA AdhArarUpa dharma mATe uddhAra karAvyo hate. 1 gadhrAnA taLAvanI pALa paranI eka deharImAM zrI pArzvanAthanI kAusagga dhyAnamAM rahelI UbhI mUrti, hAlamAM devInA veSamAM rakhAI mAtAnA nAme pUjAtI jaNAya che, te kadAca A jainamaMdiramAMnI haze.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) te( vaDedarA)nI pAsenA utkoTa(ameTA) nAmanA puramAM te maMtrIe dharmanI abhivRddhi mATe AdIzvara jinanuM pavitra dhAma karAvyuM hatuM. e ja maMtrIe vanasara nAmanA gAmamAM jinanuM manehara citya karAvIne tyAMnA nivAsIonuM atulya vAtsalya karyuM hatuM. jiteMdrazAsananA AdhArabhUta sadAcArI munIzvarenuM pUjana karIne sacive pitAnA janmane saphaLa karyo. jaina prajAne sanmAna pUrvaka dhana-dAnavaDe saMteSa pamADIne teNe guNazAlI lokenuM bhaktipUrvaka vAtsalya karyuM hatuM. dharmakRtyamAM zithila thatA lokone daDha karIne maMtrIzvare potAne samIpamAM zivodaya jaNAvyuM hatuM. kahyuM che ke--kaSAyanI zithilatA, udAracittatA, kRtajJatA, sarva jane para anugraha, aMgIkAra karelA kAryamAM daDhatA, pUjAnuM pUjana ane guNe pratye Adara e bhAvi-jinavanuM lakSaNa che." tyArapachI maMDalAdhIzathI maMDita thayela maMtrI tejapAla RddhivaDe vidarbho jevI darbhAvatI DabheImAM ( I) nagarIe pahoMcyA. tyAMnA smAraka, nivAsI kene bIjAM prajane bhUlI pahelIpati rAjAnA bhayanI zaMkArUpI zaMkunI vyathAthI Akula joIne buddhimAna maMtrI tejapAle nagarInI AsapAsa, mUlarAja vigere rAjAonI mUrtiye 1, 2. hI. haM. dvArA vi. saM. 1968mAM pra. vastupAlacaritramAM anukrame vaTa ane sarovara pATha chapAyela che, te azuddha jaNAya che.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ (29) vaDe skuratA udayavALo, AkAzane sparza karate (ucca), vividha racanAvALe, sajjanane zaraNarUpa (rakSaka thAya tevo), nirAdhAra mAge (AkAzamAM) janArA devane vizrAma mATe hoya te killo karAvIne sUrya jema aMdhakAra-samUhane dUra kare tema temanI saghaLI bhItine dUra karI, kemake tevA uttama puruSone janma prANIonA sukha mATe hoya che. te maMtrIe tyAM traNe jagatanAM netrane amRtAMjana jevuM, cotarapha rahelAM 170 jinendronAM maMdirevaDe yukta, pharatI dhvajAothI zobhatuM, senAnA kalavaDe aMkita thayela, teraNa-sahita, pUrvajonI mUrtiyethI yukta, kailAsa parvata jevuM pArzva jinezvaranuM caitya racAvyuM hatuM. je maMdiranA balAnakamAM, hAthI para ArUDha thayelI, rUpAnAM phUlanI mALA hAthamAM laIne rahelI, sacivezanI mAtA kumAradevI, yugAdIza prabhunI mAtA jevI virAje che. maMtrI tejapAle tyAM cAlukya rAjA(varadhavala)nA hRdayane AnaMdita karavAnI IcchAthI bIjAM paNa prazasta kIrti-sthAna karAvyAM hatAM. kahyuM che ke - te sukRtIe darbhAvatIpurI(Da)mAM vaidyanAthanA Ava samaMDapa para senAnA 21 kalaze sthApyA hatA. vaidyanAtha mahAdevanA garbhagRhanI AgaLa, potAnA rAjA (varadhavala)nI mUrti, tenI priyatamA(jayataladevI)nI mUrti, potAnA laghubaMdhunI ane jyeSThabaMdhunI mUrti tathA pitAnI mUrti sAthe jenacaitya karAvyuM hatuM. tyAM nava khaMDavALI dharAne udyota karavAmAM sUrya jevA senAnA pavitra nava kalaza karAvyA hatA.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 30 ) tyAM killAnA pazcima ane uttara dvAra para pitAnAM kIrtimaMgalane pATha karanArI be prazasti sthApanA karI hatI. teNe svAdu pANIthI zobhatI svayaMvara mahAvApI karAvIne pRthvIne navIna amRtanA AsvAdavALI karI hatI. vaidyanAtha maMdiranA uttaradvAra AgaLa (sapheda) pASANevaDe uMcuM tAraNa racAvyuM hatuM. ahiM rAjagRhanI sAme A maMtrInA baMdhue (vastupAle) be mALavALI senAnA kaLazathI zobhatI dharmamAMDavI karAvI hatI. tathA A maMtrIe potAnA rAjAnA kAlakSetramAM revAnA meTA saMgama para( cANodamAM), tenA nAmavaDe vIrezvaranuM devaLa karAvyuM hatuM. nAmanA tIrthamAM tapasvIonA pAMca maThe sarva prakAranI dharmasAmagrIthI yukta karAvyA hatA." ema darzAvatInI prazastimAM jaNAvyuM che. tyArapachI zreSTha nazvara dvArA, phUlamALathI pUjAte maMtrIzvara tejapAla, aneka siddho, gaMdharvo ane pAvAgaDhamAM nivaDe levAyelA, taLAvo, nadIo, smAraka kuMDe ane vRkSo vaDe zobhatA, sadA phala-vilAsavALAM sArAM sArAM vRkSavaDe prArthanA vinA paNa sarva atithinuM gairava karanArA, pAvaka nAmanA girIvara ( pAvAgaDha ) para caDyo. erAvaNanI jema satpAda-sthitithI zobhatA te parvatanA zikha2para caDe te praDha maMtrI IMdra je bhate hate. prazasta manavALA kavio vaDe jenA guNe gavAtA hatA ane
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ (31) aparimita dAnevaDe je vidvAnonI durdazA TALate hate. dharma dhuraMdharomAM agraNI evA te maMtrIe te girIMdranA abhuta zebhA-samUhane jotAM aMta:karaNamAM vicAra karyo ke - "rAjAnA sanmAnane prApta karIne je manuSya, pitAnA rAjasa bhAvane tajI hitakAraka dharmamAM magna thato nathI, te kRtadanane sukha-saMpadAo kevI rIte prApta thaI zake? kahyuM che ke-"dharmathI ezvarya prApta karanAra je manuSya, dharmane ja haNe svAmi-droharUpa pAtaka karanAra te, bhaviSyamAM zubha kevI rIte meLavI zake?" vimala udayavALA, iMdrane jIte tevA tejavALA vimalamaMtrIe paeNDha prabhutAne prApta karIne jagatane AnaMda ApanArUM, zrI AdijinezvaranuM uMcuM citya karAvIne abda (AbU) parvatane vimalAcala jevo karyo. amarene paNa Azcarya karanArA, puNyAtmA pAsali maMtrIe aMbikAnA prasAdathI jagane AhlAda upajAve tevA, neminAthanA prAsAdane uddhAra karIne ArAsaNa nAmanA parvatane revata daivata( giranAra) je ucca karyo. jagatane jIvitadAna ApanArA mArapAladeve tAraMgaparvatane, citrakUTa(cittoDa) parvatane, Iladurga(iDaragaDha) girIzvarane, suvarNazikhara (senagira-jAleragaDha)ne tathA pArakara parvatane vasudhAnA AdhArabhUta tIrtharUpa banAvyA. tevI rIte mAre paNa A parvata (pAvAgaDha)ne anuM citya karAvIne bhavarUpI sAgarathI taravAnI IcachAvaDe tIrtharUpa kare joIe.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAM kAraNa karI ane eka (32) je te paNa parvata, pRthvIne AdhAra hovAthI lemAM tIrtha tarIke kahevAya che, te te jainamaMdirathI pavitra thaIne tema kahevAya, temAM zuM kahevuM? kahyuM che ke -"revatAcala(giranAra)nAM darzana karatAM, zatruMjaya girine namana karatAM, aSTApada tIrthanuM smaraNa karatAM, saMmetagirinuM dhyAna karatAM, pAvakAdri(pAvAgaDha) para caDatAM ane abudAcala (AbU)ne pUjatAM pavitra cittavALA manuSyanuM karaDe bhamAM kareluM pApa kSaya pAme che. " puNyalakSmInA pAtrarUpa te ja manuSya, pRthvImAM kevaDe gavAya che, ke je sadbhAvavALe puruSa, pahelAM tIrthane avatAra kare. jeo AdarapUrvaka jinamaMdira karAve che, temAM vividha biMba karAve che ane traNe jagatamAM jayavaMta evAM te biMbane jeo pUje che, te ja pramoda ApanArA puNyapAtra che" ema vicAra karIne subuddhimAna te maMtrIe (tejapAle) tyAM (pAvAgaDhamAM) jagane Azcarya upajAve te sarvatobhadra nAmane AhaMta prAsAda karAvyuM. saMpadAvaDe IMdra jevA, pratiSThitenA paNa pUjya evA te maMtrIe tejapAle) keTalAka mahinA sudhI tyAM rahIne dune 1 keTalAka lekhake e sarvabhadra jaNavyuM che, te barAbara nathI. zilpazAstra-vAstuzAstranA graMthomAM sarvate bhadra prasAdane paricaya maLe che. A vetAMbara jainamaMdiranI mUrtiyone keTalAka vetAMbara jenoe kAraNasara keTalAMka varSothI tyAMthI upADI laI vaDodarAnA dAdA pArzvanAthanA maMdiramAM sthApyA pachI pAvAgaDhanA uparyukta che. jainamaMdirane digaMbara jainae di. maMdira karI pitAne AdhIna adhikAranuM karI lIdhuM hoya ema jaNAya che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 33 ) zAsana karI cAlukya bhUpAla(varadhavala)nA zAsanane pracaMDa bala-parAkamavALA pallIpati rAjAonA mastaka para AbhUSaNarUpa karAvyuM hatuM. tyAra pachI hAthIpara caDAvelA pAMjarAmAM rahela ghUghulane lekemAM darzAvatA, prauDha parivArathI yukta dhoLakAmAM maMtrI tejapAla LakA pahecA, pravezotsava, tyAre tyAM pratyeka maMdiramAM ghaNe meTe utsava pravaryo hato. uMce bAMdhelI patAkAo vaDe catuSpatha(coTa)ne zaNagAravAmAM AvyuM hatuM. vagADAtAM mahAvAghovaDe dizAonAM mukho vAcALa banyAM hatAM. sAme AvelA samasta rAjavavaDe AgaLa karAcelA, pUjya jayeSThabaMdhuvastupAla)vaDe paNa bhAre nehathI prItipUrvaka Adara apAyelA, gekha( jharUkhA )mAM ArUDha thayelI nagaranI nArIonAM netrane utsava ApatA tejapAle jayeSThabaMdhu( vastupAla)nA caraNa-kamalane namana karyuM. vastupAla paNa, te vakhate bhAIne adhika snehapUrvaka bheTyA. satkRtyenI sthiti(ucita kartavya)mAM kuzala evo tejapAla, vastupAlane AgaLa karIne AnaMdita thayelA svajane sAthe rAjamaMdire pahoMce. nakSetre jevA sadAcArI bhUpAlA(sAmaMta rAjAo)vaDe sevAyelA, udaya pAmelA caMdra jevA zobhatA vIradhavala rAjA sAme muktAphaLe, ghoDA, karaDe sonaiyA vigere vastu tathA duryodhana jevA uddhata AkAravALA, tevA prakAranA ghUghula rAjAne mUkIne sarva sAmate sAthe tejapAle pace aMge vaDe
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 34 ) bhUmi-sparzI karatAM mahArANA vIradhavalane praNAma karyAM. tejasvI mukha-caMdra dhAraNa karatA, harSa vaDe amRtarasa varSAvatA mahArANA ubhA thaI tene bheTyA. tenA parAkramane sAMbhaLI camatkAra pAmelA rAjAe tene je sanmAna ApyuM, te karADA vacanadvArA paNa kahI zakAya nahi. samasta vizvanA droha karanArAomAM dhuraMdhara, atipracaMDa khADuMdaMDanA zaiArya vaDe vikaTa AkRtivALA, tevA prakAranI avasthAmAM (pAMjarAmAM--baMdhanamAM) hAvA chatAM paNa dInatAthI rahita mukhadyutivALA, geAdhrAnA rAjAne joi, ujjavala yazavALA rAjAe( vIradhavale ) aMta:karaNamAM vicAra karyAM ke--ahA ! gAdhrAnA rAjAnuM zarIra kevu tejomaya che ? traNa jagapura jaya meLavavAmAM lAlasAvALu tenuM bAhu-parAkrama keTaluM badhuM ucca prakAranuM che ? mAnInA mAnabhaga. tyAra pachI, te ghUghule ja bheTa karela kAjaLanI DabbI ane kAMcaLI sAthe zeAlatI sADI rAjAnA AdezathI, khajAnAmAMthI maMgAvIne mahAn sacive( vastupAle ) kutUhalathI sakaLa rAjAonA jotajotAmAM ghUghulane paherAvI. jayalakSmInI krIDAthI zAle tevA tenA kaThapITha para haThathI baMdhAyela a MjanagRha( mezanu gharU -DabbI )te vakhate zAlatuM hatuM. maDalAdhIzvara ( ghaghula )pAtAnA tevA mAna-bhaMga joi, atyaMta lajjita thaI pAtAnA dAMtAvaDe jIbha khaMDita karIne te ja vakhate prANatyAga karIne pRthvImAM yazaHzeSa thayeA( maraNa pAmyA ). 1 prabaMdhakAzamAM jaNAvyuM che ke-vIradhavale kAjaLanu dharU tene gaLe bAMdhyuM ane vaDAe tene sADI paherAvI.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ (35) cAlukya rAjA(varadhavala)nI rAjadhAnI LakA)mAM vadhopana-mahotsava thayuM. tyAra pachI, ANeluM te sarva dhana, yathAyogya sthAnamAM sthApana karIne tejapAla, baMdhu (vastupAla) sAthe utsavapUrvaka potAne ghare AvyA. kRtajJa rAjAe(varadhavale) anya divase maMDalezvara rAjAothI zobhatI sabhAmAM vastupAla vijayI vIranuM baMdhu sAthe sacivAdhIza tejapAlane bahusamAna mAnapUrvaka belAvI pAMce aMge para * prasAda karI kareDa senaiyA samarpaNa karyA. tyAra pachI rAjAe tejapAlanA guNonI stuti karavA uttama brija kavIzvara semezvara (gurjarezvara-purahita kIrtika mudIkAra ) tarapha daSTi-saMcAra karyo. tethI teNe paNa mananA utsAhapUrvaka, uco hAtha karIne tenA sAcA sadaguNenI stuti uccArI kiccaDathI duHkhe pAra utarAya evA, pANIthI bharelA, seMkaDe khADAothI vyApta evA mArgamAM, gADuM hAMkanAra khinna thAya evI sthitimAM, bhAra ati viSama hoya ane kAMTho dUra hoya-AvA gahana prasaMga( kaSTabharyA saMkaTa samaya)mAM bhAra vahana karavA mATe dhavala (uttama vRSabha, vIradhavala) sivAya bIjo keNa samartha thaI zake ? e huM tarjanI(AMgaLI) uMcI karIne moTA zabdavaDe kahuM chuM-pUchuM chuM. pitAnA rAjA pratye ekAMta bhakta (pUrNa vaphAdAra) evA tejapAla sumaMtrIe utkaTa kaMTakathI vikaTa evA bhUmaDalane sarva taraphathI saMzuddha karIne pRthvIne nyAyavALI karI,
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36) kRti janane-sajajanene parama vRddhie pahoMcADyA-unnata karyA. varadhavala rAjAnA maMdirane iMdra jevI samRddhivALuM karyuM. raja-samUha jevA duHsthatva(dAridra)vaDe kAlimAne prApta thayelI, AzritonI mukhazreNine maMtrI tejapAla, AMkhanA prasanna prAMtabhAgavaDe prakSAlita kare che-ujavala banAve che. - vIradhavala, samudraparyata bhUvalayanA svAmI thAo, je sukRtIe adharAjanA putra(tejapAla)ne zrI mudrAne adhikArI karyo, kema ke lalATa para lakhatAM vidhAtAne je zrIkAranuM vismaraNa thaI gayuM hatuM, te zrIkArane, vizva para upakAra karavAnA vratavALo A(tejapAla) sajjanemAM vistAre che. pRthvItala para prANIone svasti-kalyANanA maMdira je, balavAna janee karelI sthiti(teja )nuM pAlana karate, vastupAla anuja( laghubaMdhu) tejapAla che; viziSTa buddhinA sthAnarUpa jene joIne kAmadaki(rAjanItizAstra racanAra) pitAnA guNa-samUha pratye bahumAna dharAvatA nathI ane suprasiddha cANakya paNa hRdayamAM camatkAra pAme che." 1 " pRthvI nyAyavatI kRtA kRtijano vRddhiM parAM prApitaH cakre zakasamRddhi vIradhavalakSoNIbhujo mandiram / saMzodhyotkaTakaNTakAlivikaTaM bhUmaNDalaM sarvataH tejaHpAlasumantriNA nijavibhorekAntabhaktAtmanA // " 2 " asti svastiniketanaM tanubhRtAM zrIvastupAlAnujaH tejaHpAla iti sthiti balikRtAmurvItale pAlayan / AtmIyaM bahu manyate na hi guNagrAmaM ca kAmandakiH cANakyo'pi camatkaroti ca hRdi prekSA''spadaM vIkSya yam // " -A leka, AkhUnI lUNasaha-vasahI nAmathI prasiddha nemijinamaMdiranI prazasti( 0 49 )mAM zilAlekhamAM che.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ (37) maMtrInI stutithI prasanna hRdayavALA thayelA, dAnavIremAM agraNI evA rAjAe(viradhavale) te kavIzvarane tenA aucitya sthAnamAM 3 lAkha senayA ApyA. tyAra pachI, rAjAne namaskAra karIne, tenA AdezathI rAjAo( sAmata )thI parivRta thayela, proDha hAthI para ArUDha thayele, sArA veta chatrathI ane vIMjhAtA cAmaravaDe zobhatA, AsapAsanA zatruone kSobha pamADate, kIti-kallola karanArAone pagale pagale dAna Apate, vaDilabaMdhu(vastupAla) sAthe zobhate tejapAla, nizAna(vAdyo)nA dhvanipUrvaka, jaya jaya zabda thatAM, pitAne ghare AvyuM. AnaMdita thayelI bahenee tene nIrAjanA(ArAtrika-maMgala) utsava karyo. maMtrIe paNa mahAdAnavaDe temanA manoratha pUrNa karyA. " * maMtrIzvara tejapAle abudAcala mahAtIrtha para karAvela lUNasIhavasahikA nAmanA neminAthadeva-caityanI jagatImAM pitAnI 7 bahenanA zreya mATe paNa viharamANu ane zAzvata jinenI pratimAothI alaMkRta devakulikAe vi. saM. 1297 caitra va. 8 zukra pratiSThita karAvI hatI. tyAMnA zilAlekho parathI 1 jhAlahaNadevI, 2 mAu, 3 sAudevI, 4 dhaNadevI, 5 sohagA, 6 vayajukA ane 7 padmalA evAM bahenonAM nAmo jaNAya che. vi. saM. 1287mAM kavIzvara semezvare uparyukta dharmasthAnanI prazasti [ le. 17 ]mAM " vAhU- mAtAka ghavI-to-vayagzA pramajIvI vaiSo temanA saha soH che " A pramANe nAme sUcita karyA che.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAstAvika sAthe A lekhamAM AvelAM e. vizeSanAmanI anukramaNikA. vizeSanAma pRSTha. [ vizeSanAma pRSTha, akambara [ prA. 33, 41 ] | aMbikA devI 23, 32 * , nAmA [ prA. 43 ] abudAcala=AbU , pura [ prA. 5, 33 ] | ahaMaitya [ prA. 20] akoTA [ prA. 5 ], 28 allAuda(va)dIna [prA. 36,37]. aMka(Ta)ka [ prA. 5] azvarAja=AsarAja , puracaturazIti , azvAvabodha [ prA. 11 ] aMgreja sarakAra (prA.43) aSTApadatIrtha ajitanAtha-prAsAdaprA. 8], 27 asAuli [ prA. 37] aMcalagaccha=vidhipakSa ahammadAvAda [ prA. 19, [prA. 9, 11, 21, 24,31, 35] * ,, paTTAvalI [ prA. 9, 11 ] 23, 32, 33] aNahilapATakapattana=pATaNa *AcArAMga sUtra , pura= AdIzvara jina-maMdira 28, 31 , vADa= [ prA. 5, 31 ] anupamAM , caturvizatikA (prA. ra7] ANaMda (dA.) [ prA. 25] amarakIrtigaNi (kavi)[prA. 6] | AnaM(muM)dasama [prA. 33] amitagati [ prA. 6 ] | AbU [prA. 10, 11, 14] abaDa 2, 6, 13 6, 31, 32, 36 aMbapasAya (aMbAprasAda-Amra | AmaNU gAma [ prA. 19 ] prasAda) [ prA. 6] | Amradeva aMbA * AvI nizAnIvALA graMtha che. , sarovara
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSanAma AtrabhaTa=aMaDa ArAsaNa * ,, Aya A rakSita sUri A tabiMba AlekhyapaSTa Asada ( malika ) Asadhara ( ma MtrI) AsarAja wr 31 jinamaMdira [prA. 14],32 ( 40 ) dr pRSTha. vihAra ,, iMDiyana enTikaverI [prA. 5, 35, 36, 43] * A enDa leTarsa [prA.12] iMDIA seA. laMDana [ prA. 12 ] IMdranaMdi sUri [ prA. 23, 27 ] Iladu =IDaragaDha liprAkAra=,, ,, udayakiraNa udayana maMtrIzvara [ prA. 12 ] [ prA. 38 ] [ prA. 21] 36 IDaragaDha [ prA. 13, 25], 31 nA rAva [311. 32] *iSTA sAdhaka [ prA.22, 30] ugrasenapura=AgarA [ prA. 9 ] ujjayaMta=giranAra [ prA. 15 ] utkrATa pura=akATA uttamavijaya (pa'. ) [ prA. 35] rAsa [ prA. 35] 11 [ prA. 9 ] | *upadezataraMgiNI [ prA. 14 ] ] [ prA. 20] umaravANu gAma [prA. 18, 37 RSabhajineza--caityagRha [prA. 8] e.i.=epigrAphi iMDikA. [ veA. 2 ] [ prA. 31] aitihAsika rAsasaMgraha[prA. 22] 5 [ prA. 24 ] 2, 6, 13 vizeSanAma 5 udayaprabhasUri udayasAgara sUri [ prA. 35 ] udbhava * pRSTha. ,, * sajjhAyamAlA [ prA. 33 ] osavALa jJAti [ prA. 9, 32] vaMza [ prA. 28 ] "" kaTeliyA pASANa [prA. 9, 10] karNI (kRSNa) rAjA [prA. 6, 7] ura vaMza [ prA. 6 ] ,, kanakati [ prA. 45 ] [ prA. 40 ] [ prA. 23] [ prA. 35] [ prA. 5 ] ka tAjI kaMpa yakSa kamala zAha zeTha 3 rAja karpaTavANijya=kapaDavaMja [ prA. 25 ] karamAkarmAM karmAzAha (pradhAna) [prA.28-31] kalikuMDa kalyANasAgarasUri [ prA. 14 ] [ prA. 9 ]
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 | ( 41 ) vizeSanAma pRSTha. vizeSanAma pRSTha. *kAnhaDade prabaMdha [ prA. 37] | khemA dedarANuM [ prA. 22] kAmaMdaki 36*,, rAsa [ prA. 22, 34 ] kAmAdevI [ prA. 19] kherAsAnI [ prA. 39 ] kAlA [ prA. 32 ] | gaMgarAjezvara [ prA. 19, 36 ] kAlikA devI (kAlakA mAtA) | gaMgAdAsa-pratApavilAsa , [ prA. 44-45] gaMgAdhara kIrtikaumudI 35 gadA saciva [ prA. 15 ] kIrtivallabhagaNi [ prA. 24] ka gA. o. si= kumAradevI gAyakavADa orienTala mUrti 30 | sirIjha [prA. 6, 12, 5, 6 ,, sarovara 5 | giranAra [ prA. 20 ], 4-6 kumArapAla 13, 31 gujarAta [ prA. 19, 37, 39, kurkaTezvara [ prA. 14] 40, 46] 1, 2, 4, kutubadIna [ prA. 22 ] 6, 7, 9, 10 kuMbhakarNa mahArANuM [prA. 15-17] , nA rAjA 10, 11, 24 kuMbhezvara tIrtha 30 nA sulatAna [ prA. 19] kaMrapAla amAtya [prA. 9] nI rAjamAtA 2 kuzalasaMyama gaNi(paM.) [ prA.26] | * no nAtha [ prA. 45 ] | * , arvAcIna itihAsa[prA. 40] 11 * prAcIna ItihAsa 8 kRNAjI [ prA. 40 ] kezava (maM.) [ prA. 21 ] | * ,, sarva saMgraha [prA. 36] koThArI [ prA. 12, 25] guNanidhAnasUri [ prA. 31] kaMsArIpura [ prA. 32 ] guNA (vA) la [ prA. 6] khaMbhAta [ prA. 26, 27, | guNavijaya [ prA. 34] 31, 32, 37] , guNeyaka [ prA. 12] kharataragaccha [ prA. 32 ] | * guruguNaratnAkara kAvya khImasiMha (saMghavI) [ prA. 19 ] ! [ pra. 14, 17, 18 ]
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ). vizeSanAma pRSTha. vizeSanAma pRSTha * gurnAvalI [ prA. 12] | cacciNi [ prA. 6] gUrjara jJAti, deza [prA.7, 23] | * caturazIti-prabaMdha che ,, dharitrI(bhUmi) [prA. 31] [ ka caturvizati-prabaMdha=prabaMdhakeza ,, vaMza [ prA. 21] | caMdrakIrti muni [ prA. 6 ] gUrjareMdra caMdravaMza 14 * gUrjarezvaranA maMtrIzvare 3 caMpaka durga = cAMpAnera godaya=gadhrA ,, naga(ya) ,, godrahaka= , nera durga, godharA= ,, pura ,, gadhrA [prA. 6-8, 37] 7-10, ,, merU= , 14-16, 19, 21, 27 cahuANa vaMza [ prA. 18 ] ,, ne durga 25 | cANakya 36 , rAjamahAlaya 26 cANoda cArUpa [ prA. 14] che, rAjA 10, 14, 18, 21, cAvaDA [ prA. 46) 23, 34 ciMtAmaNi mizra [prA.34-35] * gejhiTTIara [ prA. 36 ] | cAmuMDa. 12 gaurjara deza [ prA. 31 ] | cAMpasI metA (nagarazeTha) gaurjararAja=gujarAtanA rAjA [ prA. 23, 12] gyAsuddIna sulatAna [prA. 38]. [ prA. 37] gvAliyara [ prA. 42] cAMpAnera prA. 9, 12-17, 20 vRdhila=ghUghula 24, 26-29, 31-44] ghUghula maMDalezvara [ prA. 6 ] 7, * ,,nAM khaMDiyere [prA. 10, 38] cAlukya vaMza [ prA. 6, 7] 9,10,12-16,19-26,33,34| citkAza [ prA. 20 ] cakrapANi 11 | citrakUTa durgannacittoDa cakezvarI devI [ prA. 9 ] ] [ prA. 28-31], 8, 31 copa
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ (43) vizeSanAma pRSTha | vizeSanAma pRSTha. cImanAjI [ prA. 41 ] | * , stotro [ prA. 12 ] cUNela gAma [prA. 26 ] | jinaprabhasUri [ prA. 18] 5, caulukya =selaMkI [ prA. 46 ] | jinaharSa gaNi 8 cauhANa rAjapUta jinezvara 17, 25 [ prA.36,37,46 ] jIrApallI(jIrAvalA)prA.13,14] * chakamyuesa [ prA. 6 ] | jIrNa durga (jUnAgaDha) chADA zeTha [ prA. 19] [ prA. 15-17, 22] choTA udepura [ prA. 36 ] jIvarAja [ prA. 32 ] jummA masajIda [ prA. 8] jayakesarI sUri [ kA. 24] jesalamera [ prA. 27] jayacaMdrasUri [ prA. 19 ] *jaina aitihAsika gUrjara kAvyajaya(je)taladevI 14, 15 saMcaya [ prA. 33 ] mUrti ra9 | . jayaMtasiMha ! - , , rAsamAlA[prA. 35] 4] || jaina dharma jyavaMta zeTha [ prA. 34] . * ,, ,, prakAza 1, 3 jayasiMha rAjA (jesiMga rAvaLa) , maMtrIzvara [ prA. 15-19, 38 ] .. samAja siMhasUri |di. [ prA. 43 ] jarnala be. so. [ prA. 15] [ , . [ prA. 43-45 ] jahAMgIra [ prA. 9] | *jainasAhityasaMzodhaka [prA. 9] jahAMpanAha koTa [ prA. 41 ] | jaina stotra saMgraha [ prA. 15] jina-pUjA 18 | * stotrasadeha [ prA. 13 ]. , prAsAda [ prA. 23 ] | * , jJAna-prasAraka maMDaLa, prA.17 * jenI pratimA-lekhasaMgraha buddhi. [ prA. 45 ] | [ prA. 21, 23 ] * siddhAMta [ prA. 24] / * , lekhasaMgraha nAhara [prA. 23] 2, 3 1, 3 6 biMba maMdira
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) vizeSanAma pRSTha. | vizeSanAma pRSTha. * jJAtAsUtra [ prA. 24 ] | tejapAla mahAmAtya priA. 5, 6, jhAMsI [ prA. 44 ] [ 9-11] 1, 3, 4, 6, 7, DabhoI 8, 28, 29 | 10, 11, 14-18, 21-30 ,, nuM pArzvajina-caitya 32, 33, 35, 36 [ prA. 21, 30 ] | tejalapura - no kille 28, 30 | tejA [ prA. 32] DuMgarazI (divAna) [ prA. 39 ] | tolAzAha [ prA. 28] tapasvI jaTAdhara tribhuvanadIpaka jina-maMdira tapAgaccha [ prA. 12-15, 19, | [ prA. 15] yaMbakabhUpa [ prA. 37 ] 21, 23, 25, 32, 33 ]. thaMbhaNapura-khaMbhAta che. (kutabapurAzAkhA) [prA.27] thIrUzAha [ prA. 27] tapAgaccha paTTAvalI [ prA. 34 ] darbhAvatI DabhoI 28-30 >> bhaMDAra , prazasti * , laghu pau. paTTAvalI dAdA pArzvanAtha-maMdira 32 [ prA. 27, 33 ] [ *digaMbara jaina DAIrekaTarI[prA.44] 0 5 SchApa 1 [, (vRddha) [ prA. 27] | | digaMbara jaina yAtrAdarpaNapriA.44 *tapAgaNapati-guNapaddhati[prA.34] tabakAti akabarI [ prA. 35 ] dillI [ kA. 44, 46 ], 8 taravADA [ prA. 11 ] duryodhana tarakANuM [ prA. 37]. duHzAsana 10 tAtiyA TopI [ prA. 43 ]. delavADAnAM jaina maMdiro [prA.10] tAraMga parvata devagaDha bAriyA [ prA. 36 ] tIrtha-ka95 5 devarAya (mallikArjuna 2 ) muMbaI [ prA. ] [ prA. 19]. * tIrtha mAlAstotra[prA. 10, 11] | devasUri [ prA. 18 ]
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ dehada ( 5 ) vizeSanAma pRSTha. | vizeSanAma pR. *dezI nAmamAlA 6 | e prAsAda 31, 36 [ prA. 43 ] | * , phAga dvArakA [ prA. 19 ] | *nyAyakaMdalI-paMjikA 7 dhanadevI 37 paMcatIrthI [ prA. 12 ] dhanaratna sUri [ prA. 21, 27 paMcamahAla priA.42-43] dharaNAka [ prA. 23 ] paMcalAsA gAma [ prA. 25 ] , zAha(saMghapati) priA.15,18] [ *paMcAkhyAna-samuddhAra [ prA. 21] dharmamAMDavI 30 | paTTAvalI-samuccaya [prA.17, 34] dharmAlyudaya mahAkAvya 5 ! * ,, sAroddhAra [ prA. 34 ] dhUsAka [ prA. ra7 ] ! padamAI 24, 37 dhUlakuM [ prA. 37] padmanAbha kavi (prA. 37] 7, 33, 35 padmavijaya (paM) [ prA. 35] nagarAja [ prA. 21 ] | palIpati rAjAo 33 naMdIzvara tIrtha [zatruMjaya para] | pATaNa [prA.12,19,21,33,36]7 [ prA. 10 ], 5 | 2 nA cinheza je. saM. bhaMDAra naMdurabAra [ prA. 33 ] [ 12, 15, 21] navalakthAkAra 1, 2 | * ,, jena bhaMDAronuM DI. karyo. 6 nAkara ThAkura [ prA. 31 || * nI caDatI paDatI 8 nAgara(NAyara)kula [ prA. 6 ] * nI prabhutA 2 nADalAI [ prA. 27 ] nAyakaDA [ prA. 42-43] pAtA zAha [ prA. 25 ] nigamAvirbhAvaka [ prA. 23 ] pArakara parvata nijhAmubhulka [ prA. 40 ]. pArekha [ prA. 32 ] nityalAbha kavi [ prA. 35 ] | pArzvajina [ prA. 11 ] nirvANukAMDa [ prA. 45 ] | maMdira 5, 27 nemijineMdra (jida) prA. 35] [ ,, (mAtAnA rUpamAM rakhAI neminAtha jina hiMduo vaDe pUjAtA) 27 dhoLakA * * *
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) pAvakAcala= " vizeSanAma pR. vizeSanAma | pRSTha pArzvanAtha [ prA. 23 ] | pratikAsama (paM) [ prA. 15 ] ", (sAmaLA) prabaMdhakAza 8, 15, 22, 26, 34 pAvaka durga=pAvAgaDha * , ciMtAmaNi [ prA. 10 ] , parvata= ,, pramodasuMdarasUri [ prA. 27 ] ,, bhUdhara= ,, prazasti che - zaila= , *prAkRtidvayAzraya-vRtti che pAvakagiri pAvAgaDha prAgvATa jJAti poravADa vaMza pAvaka girIzvara=pAvAgaDha , bRhacchAkhA ( vRddha vIsA) prAcIna gUrjara kAvya-saMgraha 5 pAvakAdri= ,, 9 ,, jaina lekha saMgraha [ prA.14] pAvayagiri . * , tIrthamAlA saMgraha [prA. 35] [9,20,22,34,36] | prAcyavidyA-maMdira 1, 9 *pAvAgaDha 18, 19[ prA. 39 ) | phalavadhi [ prA. 14 ] * , cA pivADA [ prA. 39 ] | phArbasa [ prA. 8 ]. * , no pralaya [ prA. 39 ] baDAdyArca marAThI sAhitya [prA.] , tIrtha(siddhakSetra)8, 30-32. banArasa [ prA. 23 ] bapabhaTi [ prA. 18 ] ,, pati [prA. 36 ] *pAvAgaDhane pravAsa prA. 31 ! bambai prAMtake prAcIna jaina pAvAgiri [ prA. 44 ]] smAraka [ prA. 45 ] bali pAli maMtrI 31 bahAdurazAha-bAda(dha)zAha *pITarsana riporTa 7 bArasA (phiraMgI musAphara) puMDarIkAcala=zatruMjayaprA.13,31] [ prA. ra7 ] puruSa [ prA. 24] | bAlacaMdrasUri pRthvIrAja [ prA. 18 ] | bAda(dha)zAha [prA.28,31,40] poravADa vaNipha [12, 14, 15, buddhiprakAza 19, 21, 27, 32], 3 | brahmadAya [ prA. 5] piravADa vaMza [ prA. 24 ]] briTIza sAmrAjya [prA.42,46 ]
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSanAma bhaktAmara mahAste tra *bhadrakALI athavA pAvAgaDhanA bhAnubhaTTa *bhArata bhramaNa pralaya [ prA. 10, 38 ] bharuaccha=bha [ prA. 11 ] [311. 4 ] [ bhA. 4 ] [ prA. 43 ] [ prA. 31] bhAvanagara bhRgukaccha=bharUca bhIma (ma.) bhIma bhUSaNa ( vAdI ) bhAja ( 47 ) * prabhudha pRSTha. 23 12 jIvanasu'darasUri [ prA. 34, 45] [ 12, 13 ] dr [311.29] 16 [ prA. 14 ] [ prA. 24 ] [ prA. 24 ] majhAdakhAna maNI ma`Dalika rA. [ prA. 15-17 ] madAphara pAtasAha [prA.24-26] mayaNallA mallikArjuIna (rAja-pitAmaha)13 mahAkAlI(likA) devI 2 [ prA. 19, 35 ] mahAvidyA--viDaMbana [ prA. 12] mahAvIra-ma Mdira [ prA. 9, 27 ] . vizeSanAma mahimu(mU ) ( meMmada ) vegaDA [prA. 21-24, 28, 34,38-41] mAda [311.80] ,, mahimuda [prA. 22,25,28,29] mahItaTa (mahIkAMThA) [ prA. 7 ] mahIyaDa-mahItaTa 9 9, 18 ma( mA )hedrI nadI mahendrasuri-mahida [prA. 10,11] mAU mAMDavagaDha mAthura sadha mAravADa 30 [311. 93] [ 311. [ prA. 46 ] mAlava=mALavA [prA. 13,14,46] nA rAjA 10 "" * mirAte ahammadI [ prA. 35] * mirAte sikaMdarI [prA. 35, 40] muja pAtazAha [prA. 24,25,28,40,41] muja muMjAla mahAmAtya municaMdrasUri munisu MdarasUri munisuvrata jina ma Mdira [ prA. 11 ], 6 muMbai ilAkAnuM sarakArI keLavaNIkhAtuM [ prA. 36 ] 16 ra [ prA. 27 ] [ prA. 12 ]
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSanAma pRSTha. muMbai sarakAra [ prA. 36 ] [ prA. 46 ] 7 musalamAna musalmAnI AkramaNa Adhipatya ,, mUlarAja rAjA medapATa-mevADa [prA. 15-17,46] medhavijaya u. [ prA. 34 ] ( 48 ) yugAdIza-mAtA yudhiSThira *yuSmadasmaprayAgamaya stotra avarNa merutu gari mAgala yazodA yazovijaya jaina graMthamALA [ prA. 14, 15, 22, 35] 29 27 "2 raNathaM bhAra ratanapAla 7 28 [ prA. 11 ] [ prA. 46 ] 11 ravivadha na rAjapAla ,, [ prA. 18 ] [ prA. 32 ] ratalAma [ prA. 13 ] ratnamaMdiragaNi [ prA. 14] ratnazekharasUri [ prA. 14,18 ] [ prA. 15] *ratnasAra [bhA. 2] [prA. 11] ratnasiMha [prA. 28 ] ratnAkarAvatArikA-paMjikA 7 [ prA. 34 ] [ prA. 32 ] vizeSanAma rAjapUtAnA rAjavihAra rAjazekharasUri *rAjAdhirAja rAjAvalI-kASTaka [prA. 22,25] [ prA. 14, 18 ] [ prA. 37] prA. 45 ], 8 [ prA. 36 ] rANapura rAtara rAmakIrti rAmagauDa tuvAra rAmacaMdrajI 22 rAmadeva yu. [ prA. 46] [ prA. 15 [ 18 [ prA. 44 ] [ prA. 37 ] [ prA. 5] rASTrakUTa vaza rAsamALA [ prA. 36 ], 8 ri. li. Apha e. ri. dhI mekhe presIDensI [ prA. 43 ] risahajiNesa-ceiharaRSabhajinacaityagRha [ prA. 8] raivaMtadeva bhaTTa 10 rIDA [ prA. 32 ] suta krUravatagiri-rAsa revatAcala ravata * 5, 31, 32 *,, kalpa [ prA. 21] revAkAMThA pa|. e. [ prA. 44 ] revAru-saMgama 30 lakSa ( saMdhavI ) [ prA. 15] lakSmI 11
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ lava lUNasIha thI 4, 6 vizeSanAma pRSTha. | vizeSanAma lakSmIratna kavi priA.22,23,34]/ *, ne dharmaprema lakSmasAgarasUri [prA. 20, 25] vatrApatha laTakaNa [ prA. 32 ] | vATa lalatAde [ prA. 32 ] vAdhAka [ prA. 12 ] [ prA. 45 ] vAghelA 8, 16 lATa(Da)nareMdra [ prA. 45 ]] vAcho duve [ prA. 21] lATezvara [ prA. 5 ] vAtraka nadI [ prA. 38 ] lAvaNyasiMha vAdIMdra bhaTTa : [ prA. 12 ] vikrama (prA. 5) 16 , vasahI 6, 36 ] vikrama saM. (5,6,11-12,14loDhA gotra [ prA. 9] 15, 17-25) vaTa(3)padraka-vaDodarA vikiraNa [ prA. 24 ] vaDodarA [prA. 5,27,30,37,39], | vijayacaMdra u. [ prA. 9 ] 8, 9, 27, 32 vijayadeva mAhAsya [ prA. 34] * ,, no vaibhava [ prA. 40 ] | vijayanagara [ prA. 19] * vanarAja cAvaDe pri. 37], 3 vijayaprazasti mahAkAvyaprA.34] vanasara gAma vijayasenasUri 5 vayajukA (prA. 33 ) vardhamAna zeTha [ prA. 24] vidhipakSa-aMcalagaccha valabhI (vaLA) [ prA. 5] vidyAmaMDanasUri vasaMtavilAsa mahAkAvya 5 vidyAsAgara u. [ prA. 32 ] vastupAla maMtrIzvara [ prA. 11] vinayamaMDana u. (prA. 35 ) 3, 4, 6,7, 10, 11, 14 sUri (prA. 30 ) 17, 33-36 vimalamaMtrI 31 ja , caritra [prA. 9], 8, 9, 28 | vimalAcala (prA. 32 ) * ,, prabaMdha (prA. 10], 8, 28 | vivekAdhIragaNi paM.(prA.22,25) 37
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) vizeSanAma pRSTha | vizeSanAma | pRSTha. vizvAmitrI nadI (prA. 36 ) | zatruMjaya giri (prA. 20, 21, viSNuzarmA [ prA. 21 ]] 28, 30-31 ) 5, 32 vira-pratimA (prA. 10, 11) | * * 3 | * ,, tIrthoddhAra prabaMdha " [ prA.22, 25, 30, 31] vijApura (prA. 32) | * prazasti zilAlekha viradhavala mahArANA( jA) 7, [ prA. 25, 31] 10-12, 14-14 24, 26, zAMtinAtha-prAsAda (prA. 12, 31) 33-37 , biba (prA. 21). * ,, prabaMdha zItalanAtha , (prA. 23) zIlaviya (prA. 35) vIrezvara devAlaya 30 zubhazIlagaNi zIghrakavi visaladeva mahArANA(jA) 6, 7 (prA. 26, 27) zaradeva vRtrAsura 14 22 zrIpAla vellAka saMghapati [prA. 13, 14] [ prA. 25] zrImaMta sarakAra (prA. 5 ) vaidyanAtha mahAdeva zrIzrImAlajJAti [prA. 27] , Avasatha maMDapa zrIzrIvaMza (prA. 31 ) che, garbhagRha zrIharSa kavi (prA. 16 ) zreyAMsanAtha maMdira pra. [prA. 9] sikaMdara pAtasAha saMkhezvara [ prA. 14 ] [prA. 21, 25,28] * saMghapati-carita 5 zakatRpa saM. (prA. 5 ) saMgharSa gaNi (5) (prA. 26) zakunikA-vihAra 6 sajajana zakti [ prA. 19 ] satyabhAmAM zatapadI-samuddhAra (prA. 11 ) | sadayavaccha [ prA. 23 ] zaMbhavajina-stavana [prA. 12-13] saMprati rAjA zaMbhavanAtha [ prA. 12-14 ] | saMmetagiri ,, maMdira
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSanAma pRSTha. samalikA--vihAra [ prA. 11 ] *sayAjI sAhityamAlA [prA. 38] * bAla jJAnamAlA [ prA. 39 ] satAbhadra Arhata prAsAda "" [ prA. 9, 10 ], 32 sahasA saMdhavI ( prA. 19 ) sahasrakiraNa (311.28) sANa sAMgaNa sAcA deva ( 51 ) ,, sArdUla ( prA. 25) sAdhu pUrNimApakSa [ prA. 27 ] sAdhulabdhi pravartinI (prA. 19) sAMt sAyara sika darazAha siA siddhapura C (311.28) ( prA. 14 ) ( prA. 41 ) [ prA. 24] (311.4) siddharAja ane jaine ' 4 [ prA. 5 ] [ prA. 41-43 ] [311. 219] siddhzamI siMdhiyA sivA 37 12 siMhasena sArAhI 26 (prA. 32) sumatikIrti ( prA. 37) sumatisAdhusUri ( 23, 25 ) | vizeSanAma pRSTha. sumatisuMdarasUri ( prA. 24 ) suratrANa (311. 20) suvidhinAthabhaMba [ prA. 27 ] sulatAna ( prA. 13 ) [311. 4] suvarNa varSa suvarNa zikharI=seAnagira 31 sUrata aMdara (311. 38) sAjhIMtrA gAma [prA. 26 ] seAnapAla amAtya (prA. 9 ) sAmacAritragaNi (5) [prA. 14] seAmayasUri (prA. 20 ) seAmadeva Ni ( vAcaka ) ,, "" sUri [prA. 12, 15-18] sAmadhAra Ni (411.30) *sAmAvamalasUri rAsa ( prA. 33) sajhAya (311.33) seAmasuMdarasUri [prA.12, 15,17] saubhAgya kAvya (prA. 15 ) semasAgaragaNi paM. ( prA.14 ) sAmAditya bhaTTa sAmezvara kavi (prA. 5) 35 sAra [ prA. 46 ] seAlakI rAjA 10, 15, 16, * * ,, 18, 24, 29, 33 ( prA. 25 ), 37 sAhagA saubhAgyahasUri [ prA. 23 ]
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( para ) vizeSanAma pR. | vizeSanAma pRSTha. staMbhatIrthapurakhaMbhAta | [ prA. 26 ] (prA. 11) | hAla [ prA. 18 ] stabhaMna pArzvanAtha jinamaMdira | *hisTorIkala skeca oNpha dha hIla (prA. 3ra) | phoTresa oNpha pAvAgaDhaina gujarAta * stabhanaMdra-prabaMdha [ prA. 35 ] svayaMbhU zaMbhu hIravijayasUri [ prA. 33 ]. svayaMvara mahAvApI 30 hiDAlA [ prA. 21 ] humAyu [ prA. 43 ] hammIra hemacaMdrAcArya * ,, madamardana hemavijayagaNi (5) [prA. 34) hammIradeva [ prA. 18 ] [. hemavimalasUri [ prA. 25, 32 ] harSa kulagaNi (paM. zatAtha) | hemasomasUri [ prA. 27, 33 ] - haMDAlA
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ paM. lAlacaMdrajInAM sAhitya-saMzodhana, saMpAdana, anuvAda, lekhe vi. (24 varSanI sAhitya DAyarI).
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMtha-nAmAdi. abhidhAnaciMtAmaNi (haima paNa vivaraNa) presIpI pArzvanAtha carita (saM.) bhAvadevasUriracita , svAdizabdasamuccaya (svAdizabdadIpikA sahita) saMpAdana jena-pratimA-lekha-saMgraha bhA. 1 lekhana-saMzodhana (jAmanagara, khaMbhAta vi. nA) zukasati prA. gu. kaviratnasuMdarakRta. vi. presakaeNpI nalAyana, zatAtha vi. presakaeNpInuM saMzodhana abhidhAnaciMtAmaNi-zeSazabda, ai.nAmasUcI, zuddhipatrakavi. uktiratnAkara (oNktika) presakaeNpInuM saMzodhana prabuddharauhiNeya, zAkunasAre ddhAra, zakunacopAI vi. presakapI. uttarAdhyayana (kamalasaMyame pAdhyAyanI vRtti sAthe)nI presakaeNpI paMcamI-mAhAmya (prA. ne gu. anuvAda) bhA. 1 tribhuvanadIpaka prabaMdha (prA. gu. AdhyAtmika) saMzodhana bharata-bAhubali rAsa kartA zAlibhadrasUri. presakaeNpI. saMbaMdhasati vRttisahita bhASAMtara vIra-caritranAM sAdhane (e. lekha) jesalamera bhAM. graMthasUcI (saM. ai. prastAvanA, aprasiddha graMtha-graMthakRtparicaya, pariziSTAdi sAthe) saMpAdana kSamAmuni-stutyaSTaka (saM.) kSamAmuni-caritramAM
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraka prakAzaka saMsthA. yazovijaya jaina graMthamAlA "" "" ? svayaM saMzASita prakAzita preraka sva. buddhisAgarasUrijI adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa, muMbaI. 1-0-0 1972-73 sva. vijayadhama sUrijI 1973 preraka vijaye drasUrijI ya. vi. jaina graMthamALA, bhAvanagara. "" "" cala mUlya vi. sat . vArANasI. 4-00 1968-30 30-0 0-10-0 "" "" "" "" "" khikAnera. vaDAdarA. "" 1971 0-5-0 preraka iTAliyana DaeN. ela. pI. TesITeArI, anyatra prakAzita. bhAvanagara. ya. vi. jaina graMthamALA, preraka vijayendrasUrijI tathA saM. munirAja jayavijayajI jaina dharmAbhyudaya graMthamALA [1], vaDeAdarA. 1970 [2] [dI. kha. pro. ke. ha. dhruvadrArA paMdaramA zatakanA 0-8-0 'prAcIna gUrjarakAvya'mAM dvitIya AvRttirUpe saMmAnita.] ( vi. saM. 1241 nuM prA. gU. vIrarasamaya aprasiddha kAvya ) jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara. ,, "" "" 1974 14-0-0 1975-20 93 23 ,, jaina' ,, gAyakavADa erienTala sirIjha na. 21 vaDeAdarA 3-4-0 1979 [ vidvajana-sanmAnita ] jaina dharmAbhyudaya graMthamALA, 1978 "" 1980
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthanAmAdi. jenapratimA-lekha saMgraha (bhA. 2 je) saMzodhana preraka sva. buddhisAgarajI prAcIna gujarAtI bhASAne ItihAsa (aprakaTa lekha) caulukya rAjAonA saMvata [ pariziSTa 2 ] bAlazikSA (aukitaka lekha) sAdhanamAlA [bhA. 1] saMpAdaka 3. bhaTTAcAryane saMzodhana-sahAyatA 'mAnasollAsa [ bhA. 1] saMpAdaka zrIyuta zrIgeDekarane tattvAkhyAna uttarArdha kartA nyAyatIrtha u. maMgalavijyajI, saMzodhana saM. vyAkaraNa , jaina ai. gUrjarakAvyasaMcaya (avaziSTa sAra) pATaNacaityaparipATI (prastAvanA para TippaNa tathA saMzodhana) zatruMjayatIrthane uddhAraka samarasiMha (e. lekha ) jagazAha (ai. lekha) nalavilAsa nATaka kartA mahAkavi rAmacaMdra | (saM. vistRta ai. prastAvanA sAthe ) siddharAja ane jene (eN. vistRta lekha) zrIkesariyA apabhraMza kAvyatrayI (prAkRta, ardhamAgadhI, apabhraMza, dezI bhASAo, jinavallabhasUri, jinadattasUri vi. vistRta ai. bhUmikA sAthe) saMpAdana vIra-rAsa. ke. abhayatilakagaNi. [ prA. gU. chAyA bhImapallInuM vIra-maMdira ai. nAmanA paricaya sAthe ]. mahAvIra-jayaMtI (borasadamAM pramukhasthAnethI vyAkhyAna) bhAravinuM (7) bhadikAvya
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraka prakAzaka saMsthA adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa, sthala pAdarA. mUlya vi. saMvata. 1-0-0 1980 purAtattva amadAvAda. 1980-81 1981 gA. e. si. naM. 26 vaDedarA. pa-0-0 , bhAvanagara. , naM. 28 2-12-0 ya. vi. graMthamALA, 3-0-0 4-9-0 jena AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara. 3-12-0 haMsavijayajI jaina phI lAyabrerI, amadAvAda. 0-6-0 jenayuga, muMbaI. [munirAja jJAnasuMdarajI dvArA hiMdIbhASAmAM anuvAdita ] jena, bhAvanagara. gA. e. si. naM. 29 vaDodarA. 2-4-0 [jena ve.e. be muMbaInI se. parIkSA (dho. 5, vi. 6)mAM svIkRta ] jena, bhAvanagara aneka sAkSarathI sanmAnita.] 1983-85 >> , gA. o. si. naM. 37 vaDodarA. 4-0-0 1983 [pratiSThita vidvAnethI prazasita, bI. e. nI ardhamAgadhI parIkSAmAM svIkRta.] jenayuga, muMbaI. 4-00 1983
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMtha-nAmAdi. sAdhanamAlA [ bhA. 2 ] saMpAdaka DaoN. bhaTTAcArya mahAzayane saMzodhanamAM sahAyatA ArAmazobhA-caritra (ai. prastAvanA ) nATyadarpaNa (kartA paM. rAmacaMdra, guNacaMdra) saMzodhana bhAvanAsaMdhi apabhraMza ka. jayadevamuni mi. madhusUdana modI ema. e. ne saMzodhanAdimAM sahAyatA varastotra apa. gu. chAyA rAja-sevakane dharma (saM. no gu. anuvAda ) jinaprabhasUri ane sulatAna mahammada (ai. lekha) , , dvitIya AvRtti upakezagaccha-prabaMdha (saM. ne hiMdI anuvAda) triSaSTi za. pu. ca. i. [ parva 1 ] mAM amerIkana viduSI misa helana ema johansanane sahAyatA prAkRtabhASAnI upayogitA (mananIya nibaMdha) nara-nArI saMdha (prA. gU. anuvAda sAthe) jenone dAna-dharma (aprasiddha lekha) zrI sayAjIrAva-hIraka mahotsava-abhinaMdana-prazasti (saM.) gujarAtanA vIra maMtrI tejapAlane vijaya ( gadhrA, pAvAgaDha ane cAMpAneranA aprakaTa ItihAsa sAthe.) gUjarezvaranA maMtrIzvara jaina tIrthone sacitra ItihAsa (prathama bhAga zatruMjaya) pATaNanA jena bhaMDArAnuM vistRta sUcipatra (graMthonA Adyanta bhAga ane ai. pariziSTo sAthe) alaMkAramodadhi (kartA nareMdraprabhasUri)
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraka prakAzaka saMsthA gA. e. si. naM. 41 sthala vaDodarA mUlya vi.saMvata9-0-0 1984 jena haThIsiMha sarasvatI sabhA, gA. e. si. naM. 48 e. bhAM. e. risarca I. amadAvAda. vaDodarA. pUnA. 4-8-0 1985 muMbaI vaDodarA. bhAvanagara. 0-6-0 1986 jainayuga che. vinayataSa bhaTTAcAryajI jaina paupya mahatsava aMka preraka munirAja harisAgarajI , , jJAnasuMdarajI jena e. gA. o. si. naM. 51 1987 jJAnabhaMDAra, jodhapura. vaDodarA. jainadharma-prasAraka sabhA, bhAvanagara. 1988 [aneka vidvAne, munirAje, patrakAre, pro. vi.thI prazasita ] kAThIpaLa, jaina saMdha vaDodarA. 1990 dharmAdhikArI kacerI, 1991 sayAjI vijya tA. 13-6-35 jaina dharmabhyadaya graMthamALA [3] bhAvanagara. 0-8-0 , ceDA vakhatamAM prasiddha thaze. gA. e. si. vaDodarA.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedakaabhayacaMda bhagavAnadAsa gAMdhI. herIsareDa, bhAvanagara (kAThiyAvADa).