Book Title: Prashnottar Sardha Shatak Sarth
Author(s): 
Publisher: Vardhaman Satya Niti Harshsuri Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022125/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheTa] // aham // [bheTa // zrI varddhamAna-satya nIti-harSasUri jainagranthamAlA // puSpa 20 mahAmahopAdhyAyazrIkSamAkalyANakargANaviracita ||prshnottrsaardhshtk-saarth|| gurjarabhASAnuvAdaka AcAryazrIvijaya mahendrasUrimahArAja. prakAzaka zrIvaThumAna-satya-nIti- harSasUrigraMthamAlAnA kAryavAhaka zeTha vADIlAla mahAkamacaMda vakIla amadAvAda, vI2 saM. 2487 satya sa. 262 prata 1950 ( vikrama sa 2017 IsvI. saM. 1961 mUlya-paThana-pAThana ISRORS Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RECORNERHITISASUR meTa] // aham // [meTa ||shrii varddhamAna-satya-nIti-haSasUri janapranthamAlA // . puSpa 20 mahAmahopAdhyAyazrIkSamAkalyANakagaNiviracita ||prshnottrsaardhshtk-saarth| JOBERESEACKASSk gurjarabhASAnuvAdaka AcAryazrIvijayamahArAja. prakAzaka zrIvartamAna-satya-nIti-harSasUrigraMthamAlAnA vA zeTha vADIlAla mahekamacaMda vakIla amadAvAda, 5 vA2 saM. 2487 // prata 750 ma saM. 2015 satya sa. 212 IsvI. saM. 1960 bhUtya-81-8na HEROIRA M KREST Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAradarzana A praznottara sArdhazataka pustaka chapAvavA mATe Arthika sahAya ApanAra sagRhasthAnI zubha nAmAvalI. rUA. 300) zeTha phAjamala kapUracanI kaMpanI. zivaga'mAravADa rUA. 30) seTa bAbulAla nilekajI, pAdaralI-mAravADa rUA. 200) zeTha nagInadAsa caMdulAla. suradAsazeThanI pALa, amadAvAda. rUA. 200) zeTha sAMkalacarAsAjI, jAvAla-mAravADa rUA. 100) zeTha gAmarAjajI teha jI. zivagaja-mAravADa tA. ke:- A pustakamAM bAkInI khuTatI rakama-DahelAMnA upAzrayanA jJAnakhAtAmAMthI upAzrayanA TrasTIoe mArthika sahAya ApelI che te badala uparanA sagRhasthAne tathA TrasTIone * AbhAra mAnavAmAM Ave che. A pustakamAM dAkhala karela suprabhA vijayatu sUri caritranuM chapAvavAnuM khaca cAMvalAnivAsI zeTha hIrAcaMdajI cunIlAla jIe Apela che. A pustaka sAdhusAdhvI tathA jJAnabhAsane bheTa ApavAmAM Avaze. lI. prakAzaka mudraka : paMDita maphatalAla jhaveNyada gAMdhI, nayana prinTiMga presa, gAMdhIre..., DhIMkavAvADI, amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 555555555555555555555555 tapAgaccha saMvignazAkhAgraNI jinAgama rahasyavedI suvihita AcArya zrI vijayaharSasUrIzvarajI mahArAja (DahelAvALA) 3555555555555555555555555555555555 35555555555555999999999999595555pha ma janma thAvalA saMvata 1941 phAgaNa suda a dIkSA, dAhoda, saMvata 1958 phAgaNa suda gaNipada, rAdhanapura, saMvata 1970 mAgasara suda 13 panyAsapada rAdhanapura saMvata 1970 mAgasara suda 15 AcAryapada phalodhi saMvata 1988 jeTha suda 6 svargagamana, amadAvAda saMvata 2016 poSa suda 8 9555555555555555555pha Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazranettara sArdhazataka gujarAtI anuvAda prastAvanA jaina zAsanamAM pUrvAcAryonuM raceluM ane ddhavizva sAhitya che. tatvajJAna, anuSThAna, upadeza, vi. aneka prakAranA sAhityanAM mahAna vipula caMzeno ApaNane vArase ApyA che. AmAnuM keTaluM sAhitya maulika, keTaluMka vivaraNAtmaka ane keTaluMka adhikArIne anurUpa taiyAra karavAmAM AvyuM che. AgamagraMtha, zAstravArtAsamuccaya, jaThuMdara najamuccaya, pramANa nayatatvakAlaMkAra, aSTaka Diza, zazAstra, vigere maulika graMthe che. TIkA, TipaNe ane prakaraNe te vivaraNa pra che jyAre A tattvajJAnanA moTA graMthe adhikArIne anurUpa enA rahasyane samajAvavA pUrvAcAryoe judA judA graMtha banAvyA che te paikI A praznottara sArdhazataka graMtha che. A cAMcamAM Agama, prakaraNuM, tatvajJAna ane anuSThAnagata anekavidha rahasya praznottara dvArA raju karavAmAM AvyuM che ane AvI jayAta khuba ja ciMtanazIla, ane UMDA dharmagraMthonA abhyAsaka ja raju karI zake. mA graMthanA racayitA mahAmahopAdhyAya kSamAkalyANaka gaNa temanA madha uparathI Agama, prakaraNa ane tatvajJAnanA uMDA abhyAsI sAthe satata ciMtanazIla mahApuruSa hoya tema jaNAya che. A graMthamAM temaNe AgamagraMtha, ane te uparAMta aneka graMthanA AdhAre raju sAvA sAthe potAne anubhava paNa raju karyo che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamAkalyANakagaNie vi. saM. 1851 mAM A graMthanI racanA jesalameramAM karI hatI. ane temaNe vizeSa zataka vigere bIjA graMtha paNa racyA che. A graMthano gujarAtI anuvAda pUjya AcArya mahArAja mahendrasUrIzvarajI mahArAje jainadharmaprakAza mAsikamAM Apyo hato te Aje pustaka rUpe pragaTa thAya che. A pustaka prakAzana gujarAtI bhASAnA jANakArane anekavidha rIte upayogI thaI zake tema che. AmAM keTalAye prano evA che ke je bhalabhalA vidvAne paNa uttara ApatAM acakAya temaja traNa varSa upara lakhAyelA A graMthamAM evA paNa prazno che ke je Aje paNa tenA khulAsAnI jarUravALA che. A graMthanuM prakAzana paramapUjya AgamaprajJa AcAryadeva vijaya harSasUrIzvarajI mahArAjanA smaraNArthe karavAmAM AvyuM che ane te khuba ja yogya che. pUjya AcArya vijaya harSasUrIzvarajI mahArAja akhaMDa AgamanA abhyAsI, apramatta, spaSTavaktA ane vicArazIla gaNanApAtra puruSa hatA. temaNe temanA jIvanamAM ugra vihAra karyo che. aMtima kALa sudhI pustakonuM adhyayana. vAMcana ane ciMtana karyuM che. ane koI paNa vivAdAspada praznamAM potAne jaNAte spaSTa abhiprAya keInI paNa zarama rAkhyA vinA jaNAvyuM che. jena saMdhamAM AMgaLInA veDhe gaNI zakAya tevA gaNanApAtra puruSo paikImAMnA eka hatA. ane temane abhiprAya ke vicAra haMmezAM AdhArabhUta gaNAte. AvA uttama puruSanA smaraNArthe temanA jIvanane anurUpa tAtvika graMthanuM A saMpAdana kharekhara yogya che. teozrI vi. saM. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BEE 10 EFFFFFFFERENT TEREST pa. pU. AcArya mahendrasUrIzvarajI ma. FEEL FREEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE FEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE; janma vi. sa. 1953 Aso vada 3 ratalAma dIkSA vi. saM. 1999 kArataka vada 4 amadAvAda gaNipada vi. saM. 1986 mAgasara suda 5 DahelA upAzraya amadAvAda paMnyAsapada vi. saM. 1987 kArataka vada 8 sIpara AcAryapada vi. saM. 1999 phAgaNa vada 6 amadAvAda REFERREFEREFEREFERENCEEEEEEEEEEE Page #9 -------------------------------------------------------------------------- Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2016nA pisa sudI 8 nA roja svargagamana thayA che. teozrInA smaraNArthe amadAvAda-luvAranI paLe, calacitranI racanApUrvaka mahA. zAnti pUjA. zAmaLAnI paLe, zeTha kacarAbhAI haThIsIMganI zubha preraNAthI bRhasiddhacakra pUjana tathA zAntisnAtra pahelAnA upAzraya pUjAo tathA zAntinAtra temaja zivagaMja vigere bIje sthaLe zAntisnAtra tathA aDhAImaetsava vigere dhArmika kriyAo thaI hatI. - Aje teo nathI paNa temanI jIvana parAga zAsanane mahekAvI rahI che. A pustaka-prakAzanamAM purI kALajI rAkhyA chatAM dRSTideSa ke alanAthI keI bhula thaI hoya tene vAMcake kSamA Apaze ane A pustakanuM vAMcana manana karI pragnetara dvArA jJAnavRddhi karI samakti ane cAritryamAM sthira thaI jIvana ujamALa karaze. eja abhyarthanA. . { tA. kaDa-harSaprabhA AcArya zrI vijayaharSasUri jIvanacaritra chapAvavAnuM kharca mAravAthavilAnivAsI zeTha hIrAcaMdajI cunIlAla jIe Apela che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAra sArdhazatakanI viSayAnumaNikA galAcaraNa praznanaMbara prazna 1. samazAsaNamAM bhagavAna kayA Asana upara besIne dezanA Ape 2. bhagavAna dezanAnI zarUAtamAM kone namaskAra kare 3. bhagavAna dikSA samaye kene praNAma kare 4. vIra bhagavaMtanI prathama dezanAmAM devo ja AvyA hatA ke manuSyo vigere paNa hatA 5. samavasaraNamAM devatAnA vAhane trijAgaDhamAM bhUminI sAthe , saMlagna haiya ke alaga heya 6. kevala samavasaraNamAM namaratIthara e vacana vaDe kene praNAma kare che 7. samavasaraNamAM gaNadharAdika kayI rItIe bese che ane ke jA ubhA sAMbhaLe che 8. samavasaraNane viSe bIjI paurUSImAM kazuM jayAM besIne dhama dezanA Ape che 9. samavasaraNadine viSe a5hivAlA deva ke manuSya mahardikane praNAma kare ke nahi dIkSA avasare ziSyanA mastaka upara vAsakSepa nAkhavuM emAM zuM pramANa che 11. kevalIone vedanIyAdi cAra karma kayA svarUpe rahelA heya 16. 12. ekAvatArI devone cyavananA cihe thAya ke nahi 18. 13. 11, 12, 13 guNasthAnake kevuM karma baMdhAya 19. 14. cAra vAra AhAraka zarIra karanAra muni saMsAramAM bhame ke nahi Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bI pAMca anuttara vimAnamAM utpanna thAya ke nahi puruSanI apekSAe strIone dharmakAryamAM vizeSa udyama hekama tenuM zuM kAraNa sevArtasaMhananavALe jIva urva ane agatimAM keTale dUra sudhI utpanna thAya zarIra tyAga kALe jIva kayA kayA mArga vaDe nIkaLa kaI kaI gatimAM jAya nahiM nidrAvALA jIvane vAsudevanA karatAM ardha bala hamaNuM hoya ke nahi tyAddhi trikanA udayamAM jIvane samyakatvanI prApti thAya ke nahi eka bhavamAM jIvane keTalA vedano udaya thAya thatanAvALA sAdhune devatA chalI zake ke nahi 23. zrAvaka agIyAra pratimA vahana karIne pachI pAche gRhasthA zramamAM rahI zake ke nahi. 24. samaye samaye anaMtagaNuM hAni thAya A praoNSa satya ke asatya che 25. kArtika zeThanI pITha upara tApase thAla mukyuM te vAta satya ke asatya 26. deva ane asuranA yudhdhamAM temanA zastro kevA heAya che. 27. mahaddhika deva keTalA dvIpa sudhI cAre bAju pharI zake 28. lavaNu samudramAM rahelA keTalA pramANuvALA masyo jabu dvIpamAM praveza karI zake 29. yugalIyAonI jaghanya sthiti keTalI hoya nilagInA saMgathI bhAgyazALI mAne paNa putraya haNAya ke gRhaze tIrthakarane mATe ke temanI pratimA nimitta banAvela pakavAnna vigere sAdhuone kalpe ke nahi mahardhika deva bApugala grahaNa karyA sivAya gamanadhi karI zake ke nahi. 32. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. paramANu ane tenA paryAya nitya ke anitya ? athavA eka paramANumAM keTalA paryAya hoya 34. Indriyano vistAra-avagAhanA ane bAhalya eTale jADAI vigerene prazna 35. kalpavRkSa sacitta ke acitta ? vanaspati vizeSa ke pRthvI kAyamaya ? visasA pariNAmavALA ke devAdhiSita? 36. kukaDA ane mayUranI zikhA sacitta ke acitta ? 37. jyotiSI devAnA zarIranuM varNana zuM che ane mukuTamAM cinha zuM che 38. badhAe tArAnA vimAnenuM eka ja pramANa che ke kaMI bheda che manuSyakSetranI bahAra rahelA caMdrAdi jayotiSIonuM Ayu SyanuM pramANa keTaluM manuSyakSetranI aMdara rahelA sarve caMdrAdi jotiSIo eka ja budIpanA merU parvatane ja pradakSiNA Ape che ke bIjA mene paNa pradakSiNa Ape? 47. manuSyakSetranI bahAra caMdrasUrya kaI rItie rahelA che 47. bharata ane mahAvidehane viSe grISmAdikALamAM divasa ane rAtrinuM pramANa kaI rItIe che ? cosaTha IndronI ghaMTA ane tenA vagADanAra devonA nAma 5. 56. cosaTha IndronA vimAna banAvanAra devanA nAma tathA vimAnanI vajAnuM pramANa keTaluM indronA pAlakAdi vimAno sacitta ke acitta indranA sAmAnika devAnA vimAne judA hoya ke IndranA vimAnamAM ja tenuM sthAna hoya ! paramA dhArmika deve bhavya ja hoya e vacana satya ke asatya ? pahelA ane chellA tIrtha karanI chadmastha avasthAmAM pramAda kALa keTale 48. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49. zAzvatI jina pratimAnuM Asana karyuM ? 50. covIza tIrtha kare keTalA azanano tyAga karI ane kayA Asane siddha thayA? 51. aSTApada parvata ane tenA upara rahela jina catyanuM keTaluM pramANa che? para. aSTApada parvatanA ATha pagathIyA koNe karAvyA ? 63. aSTApada parvatanA ramaityane viSe pUrvAdi dizAmAM be-cAra ATha Adi jina mUrtinI sthApanA karavAmAM zuM kAraNa che? 64. 54. aSTApadanuM jinamaMdira Aja dina sudhI kema rahI zakayuM? 65. bAramA ane caudamAM guNu sthAnakanA chellA samayamAM kevalajJAna ane mukti thAya ke te pachInA samayamAM thAya ? 16. kevalI samudyAta kANu kare ane kaNa na kare? 67. 57. kevalI samudyAta karIne bhagavAna keTalAke siddha thAya 68. 58. samyakatvathI nahi paDelA jIvo eka samayamAM keTalA siddha thAya ? 59. siddha zilAnI jADAImAM keTalA keTalA pradezanI hAni thAya 70. 60. tIrthakara gaNadhara ane devAdinA rUpamAM keTalI gaNI hAni hoya 61. devenuM uttara vaikriya zarIra alaMkAra sahita utpanna thAya ke alaMkAra rahita kara. manuSyAdine AgamamAM cha paryApti kahela che te devone pAMca kema ? 63. mAnasarovaranuM keTaluM pramANu ane kayA dvIpamAM che 64. haMsa jalamizrita dUdhane kevI rIte jIda kare 65. devone asAtA vedanA keTale vakhata thAya 6. tiryagU chuMbhaka devo kyAM vase che ? 6. vAsudevanI keTalA deva sevA kare 68. cauda pUrvadhara sAdhu devapaNu pAme tene keTaluM zruta samaraNa 8 mAM rahe 75. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 devatA ane nArakIo potAnA AhAra pUgale ane krANu zarIranA pagalone avaddhi, jJAnathI jANe ane dekhe ke nahi 70 ahamadhya che ke zrata pAse ane keTale dUra sudhI UMce jaI zake 71 abhAvya puruSa ane strIne keTalI labdhio prApta thAya 8 72 ATha mahAsiddhionuM kayI bdhimAM samAveza thAya 73 tejolesthAnuM keTalAkSetramAM rahela vastune bAlavAnuM sAmarthya che. 74 zItalezyA kayAMthI nIkaLe che. 75 vidyAdhare pitAnI zaktivo ticha ane uMce keTale dUra sudhI jAya che 76 dIkSAdividhimAM bhagavAnUnI pratimAM upara vAsakSepa nAkha te yogya ke agya? 77 jadhAyAraNa Adimuniye bIjA dvIpamAMjatA lavaNa zIkhAne svI rIte ullaMdhe che je kApela vastra na maLe te sAdhu pite vastra kApIne le ke nahi. sAdhvIo pote ja vAsinI yAcanA kare ke sAe temane Ape. sAdhue pitAnAM ane bIjAnA kSetramAM comAsu utaya pachI keTalA samaya bAda vastrApAtrAdi grahaNa kare. sAdhuo pUrvakRtamAsa kahapAkistAne pharIne keTalA samaya bAda AvI zake. jema sAone navakalpavihAra hoya tema sAdhvIone hoya ke nahi. 8. kaI sthaLe rahelA sAdhuone paNa sAdhue Ave tyAre kaI vidhi karavI. 8. sAdhu ane sAdhvIo rAtribhavasatinA bAraNA bAMdhAkare ke nahi. 85. sApuo ghaNuM vise ulagna karavA cogya mArgamAM bhAthu sAthe rAkhe ke nahi. 81. : Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 86. gocarI vigeremAM sAdhuo gRhasthanA gharanA bAraNuM ughADe ain 87. sAdhuone mAtRpezAba vaDe pAtrA chevA te cogya ke ayogya 99 88. sAdhu ane sAdhvIone keNu vadhe ane keANa avanta 100 sAdhu-sAdhvI ane gRhasthAdine paraspara vastrAdi devA levAne vyavahAra kevo hoya. 104 vAda keTalA prakAre hoya ane te vAda sAdhuoe kenI sAthe karaze ane konI sAthe na kara. 105 zaktimAna sAdhu vipattimAM paDela sAdhu tathA pAsasthA dine sahAya kare ke nahi ? jinamaMdira mATe navuM dravya utpanna kare ke nahi? devadravyanuM haraNa karanArane zikSA Ape ke nahi. 2. upayogI zrAvakanA abhAve sAdhu pite jina pratimAnI AzAtanA aTakAve ke nahi. 93. sAdhuoe vastra kathAre devA. 111 94. vastramAM je ja una thAya te vastra dhevAmAM zuM vidhi karavI.. 85. spaMDila jatAM keTaluM jaLa laIne keTalA sAdhuo jaya. 113. 96. sAdhuo paraspara keTaluM aMtara rAkhIne suve. 7. rastAmAM cAlatA sAdhue kene mAga pUcha. 114: 98. bImAra sAdhunI sevA karavAmAM keTale, lAbha, 114, 99, suvihita sAdhu bImAra pasatyAdinI sevA kare ke nahi. 115 100. bImAra tathA tenI sevA karanAra sAdhuo bojA sAdhuonI bhojana mAMDalImAM praveza kare ke nahiM. 117 varSIkAla sivAya sAdhu sAdhvI pATapATalA grahaNa kare ke nahi. 118 mArga AdimAM sAdhuo kenI AjJA laIne vRkSAdinI nIce rahI zake. 119, 13. sAdhvIonA upAzrayamAM vigere praveza kare te zuM bolavuM. 120 104. je kaI sAdhu paraleke jAya te ze vidhi karI. 120 10 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 15. sAdhuoe vihArAdimAM caMdrabala vigere jovuM ke nahi. 1ra4 6. jina kahapazabdamAM jinapada vaDe zuM levuM, temaja jina kalpi sAdhuo teja bhavamAM mokSe jAya ke nahi? 124 -107. chadmastha guru kevalajJAnavALI sAvIne vAde ke nahi. 127 108. sAdhvIo gAmanI bahAra bhujA UMcI rAkhIne AtApanA leI zake ke nahi. 128 109. saMyama ane asaMyamanA 17 temaja vastrapaMcakane ze vicAra kahela che. * 129 110. kAlAtikAta mArgItikrAta Adi cAra padano zo artha che. 11 111. atikrama vyatikrama Adi cAra padanuM svarUpa zuM. 133 112. svadArasaMtiSI ane paradAravarjaka zrAvakane pAMce ati cAra samAna che ke phera che. 13 113. caturthabhaktAdi tapamAM pahelA ane chellA divase ekAzanAne niyama che ke nahi. 114. zrAvakane sarvathA rAtribhojanane tyAga kayAre thAya. 140 115. devasikAdi paMcapratikramaNamAM keTalA gamo hoya. 16. kAyotsargamAM uchuvAsAdi kaI vidhie karavuM. 142 117. paridAvaLiyAre ene zo artha ane paraThavavAnI vastu kene ApavI. 143 118. sAdhu ane zrAvakeAe keTalAnI sAkSIe paccakakhANa karavuM. 144 119. kevalI paDilehaNa kare ke nahi. 145 120. keTalAka hamezAM derA vaDe muhapatti mukhe bAMdhI rAkhe che te yogya ke ayogya ? 145 121. sAdhuone divase zayana ane rAtrimAM gocarInA aticAranuM pratikramaNa kema saMbhave. 147 122. mekSe jatA munionA aMtya samaye tyAga karAelA karma * paramANuo keTaluM kSetra sparze che. 123. Arie jenAra manuSya zuM jue che. 149 141 148 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 124. viMTela ke chUTuM karela kaMbala Adine sparzelA AkAza pradeza sarakhA hoya ke ochAvatA. 150 125. deva ane nAraka yoninuM acittapaNe kevI rIte saMbhave. 151 126 chavAdinA ATha madhya pradezo kayAM che ? kevalI samuddaghAta samaye jIvanA e ATha pradezo kyAM rahe che? temaja keTalA AkAza pradezane viSe avagAhIne rahe che ? temaja e pradezo karmathI lepAya ke nahi. 15ra 127. navatatvamAM kayA to javarUpa che ane kayA tatvo achavarUpa che 128. vigraha gati AdimAM acakSudarzana zAstramAM kahyuM che te zI rIte ? 156 1ra. yugalIyAonA pRSThakaraMDaka zabda vaDe zuM levuM. 157 130. yugalIyAonuM keTaluM AyuSya bAkI rahe tyAre putra janma. 158 131. pazcima mahAvidehanI bhUmi ghaNuM nIcI levAthI zItadA nadI ghaNuM UMcA samudramAM zI rIte praveza kare ? 159 132. puSkaravara dvIpamAM nadIo AgaLa samudrane abhAva hovAthI kyAM praveza kare che. 133. iMdrapaNuM, zuddha sAdhupaNuM cakravartAipaNAnA bhAva jIe keTalIvAra prApta karyuM che ? 162 134. dravya ane bhAva mananuM svarUpa zuM che ane ekanA abhAve bIjo hoya ke nahi. 171 135. akSarane anaMtama bhAga nitya ughADe rahe che te akSara zabdathI zuM levuM. 16. kevalajJAnane eka svabhAva ke aneka svabhAve heya. 180 17. vijyAdi cAra vimAnamAMthI vela jIva keIvAra narakAdi. . gatimAM jAya ke nahi. - 182 138. bharata cakravartI keTalA bhave mokSe gayA ane apratipatita samyaktvavALo jIva keTalA bhava kare. 182 139. sUkSma ane bAdaranigodAdimAM jIva keTale kAla rahe che. 184 161 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 140. nimAM UMdaranI utpatti kahI che te zAmaka che ke * nahi peTamAM gharelI zAthI utpanna thAya. 185 141. A mukSAra zuM joIe pratibadha pAmyA. ' 186 142. hasteme sUga bhaNAvavuM che jema ke ayogya. 143. aMbA zrAvaka kaI jAtinA hate. 190 144. navarAmanA niyANA kayA, ane koI paNa niyAnuM karavuM ke nahi. 192 145. bhagavAnano guhya bhAga dekhAya ke nahi ? khullA rA bhAgavALI pratimA vaMdha ke avaMdha? ane nizavanA stuti tetrAdi mAnavA ke nahi. 195 146. zayyabhavasUrie manakanAma putranA svargavAsathI thApA karyo te haSathI ke zokathI. 1981 147. dravya-kSetra-kAla ane bhAvamAM koNa denAthI vadhu sakSma. 199 148. saMgI kevalI Adine aMtya samaye zAstramAM zukaladhyAna kahyuM che te zI rIte ghaTe kAraNa ke teone bhAvamana ja abhAva che. 149. vartamAnakALe keTalAka rajoharaNa (ghAnA) upara unanI niSadadhA hamezAM bAMdhI ja rAkhe che te AgamAnusAra che ke rUDhImAtra ja ane rajoharaNanuM pramANa keTaluM. 21 150. evAnuM pramANa keTaluM. 202 151. adhyabhicArI samyaktvanuM lakSaNa zuM-temaja te pazu pitAnA matane pakSapAta hovAthI Abhagrahika mithyAtva kema na lAge, tathA kSAyikAdi traNa prakArUM samA cAre gatimAM prApta thAya ke nahi ? tathA niyamathI jIvane dharmanI prApti kakSAre thAya? 200 patithikSayavRddhipraznottaravicAra 54 1 zrI 35 digaMbaro viSe jANavA jega. pRSTha , mI 40 mukhavastrikA baMdhana nibaMdha, haprabhA-AcAryazrI vijayaharSasarinuM jIvanacaritra Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ com ::. 'mayaM . praznottarasArdhazatakanuM zuddhipatraka pRSTha paMkti azuddha 1 16 saMbazivAlu saMvAda : 6. sAmi sAmAyika 7 14 ane samImA sabappIo 1. 21 naktaM novalaM kheemee strIone 13 12 bhayaM lostara loDattare 24 20 garUNA guruNA 25 11 sattaimAttuM suttamottuM 27 17 ucyate ucyate 28 1. stri cAritra jA 51 7 aravatakSetramAM evatakSetramAM zanAdInAM - zakrAdInAM 13 15 cakronA cakrInA gavesai gavesaha diya diTTo punaya pumayeM abhavyAnA abhavyAnAM roSaviSAna 2 roSaviSAdAto roSaviSAd mAto 19 praNamyA praNamya 65 dvIpa 92 4 na vApa hoya na vAparyuM hoya jo 10 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarI jinakapI Naya sAdhaM nathI 95 11 gocArI jinakalpA 101 16 maya 105 17 sAdha 117 4 tathI 126 22 chaThA 141 10 vasikanI 145 10 dhaniktamAM 11 muhapAttiyAe 147 sAdhue 148 10 saMbhavAdityadaSa 150 13 chAyapudgalA 157 21 jaMbudvopaprajJaptoM 22 5lyAyamanA 160 mivANavam 1608 drAra viddakSu zAtodA 160 10 divAdhAgAminI 177 ssthAnaddhi 177 nacatat 182 pAmAM 183 8 . tarmakSayaM 183 9 saptabhi 192 1 sulabhA 193 3 tanA 207 17 sUyAdi 207 20. sAdha devasikanI e niryuktimAM muhapottiyAe sAdhune saMbhavAdityadoSa chAyApudgalA jaMbudvIpaprajJaptI pApamanA mivArNavam dvAra dikSu 158 160 10 zItodA 160 15 divA'dhogAminI styAnaddhi nacaitad pAmI kamekSayaM saptabhi susasA tenA sUryAdi sadA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harSa-prabhA mAtAne harakha ( 1 ) Aje phAgaNa suda paMcamIne divasa hate. dharmapremI acalAjInA gharamAM AnaMda AnaMda thaI rahyo hate. mAtA bhUrIbAIe eka putrane janma Ape hatA. sagAMsaMbaMdhI ne pADozI paNa A samAcAra sAMbhaLI harSita thayA hatA. bALakanuM rUpALuM-gArUM suMdara mukha, vizALa lalATa, tejasvI AMkhe, aNaALuM nAka tathA hasuhasu thatA gulAbI cahere je joIne mAtA AnaMdita thatI hatI. mAtAnA harakhano pAra nahoto. dalA ne bhUtAjI be moTA putra hatA paNa nA bALa mAtAne khUba pyAre hate. mAtAne lADalo caMdranI kaLAnI jema rAta-divasa vadhavA lAge, bhAIo ne bahene, kuTuMbIjane ne pADozIo, nAnAne khUba khUba ramADavA lAgyA. | nAnAnuM nAma hukamA rAkhyuM. mAre lAla tejasvI thaze, koI mATe hAkema thaze ke hukama karanAra-AjJA karanAro thaze tema mAtA svapna sevavA lAgI. pitA acalAjI te hukamA)ne gaura varNa ane capaLa Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + 2 : harSa -prabhA AMkhA joine rAjI rAjI thaI jatA ane mArI hukamA mArA gharanu gAmanu' ne mAravADanu mAtI thaze tema bhAvanAe bhAvatA. mabhUmi-mAravADamAM jodhapura rAjyamAM jAleAra prAMta che. jAleAra prAMtamAM 'thAvalA' nAmanu' gAma che. A kAi prAcIna nagara haze tema dekhAya che. judI judI jagyAe khAdakAma thatAM pAyAmAMthI uMDe uMDethI jaina prAcIna pratimA temaja jaina madirAnA nAnA-mATA avazeSo jovA maLe che. AcAya pravaro ke munirAje je A gAmamAM padhAre che teo pazu ' thAvalA ' ne prAcIna bhUmi matAve che. AtmAnI sulatAnInA phAi agamya kAraNe prAcIna suprasiddha nagarInA nAza thayA hAya ane te bhUmi para 'thAvalA' karI vastu" hoya tema lAge che. A thAvalA gAmamAM esavALa vaza bhUSaNa dharmaniSTha acalAjI nAmanA gRhastha rahetA hatA. temane zIlavatI, pativratA ane dharmapremI bhUrIbAI nAme sadguNAnurAgI dha patnI hatI. pati-patnI ane dharmapremI hatA ane dhruva dharma gurUnI ArAdhanA karatA hatA. temanuM jIvana sAduM, saMtASI ane madhura hatuM. ApaNA citra nAyaka hukamAjIneA janma 1941 nA phAgaNa zudi paoNMcamInA divase thayA hatA. zrI acalAjIne cAra putra! ane e putrIo hatI, temAM hukamAjI saune bahu priya hatA. hukamAjInuM hasatu mAM ane AnadnI svabhAvathI gharamAM mAnada Anada thaI rahetA. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtAnA harakha : 3 pa cAvalA teA nAnu evuM gAma hatuM. tyAM vepAra mATe bahu avakAza nahAtA. mATAbhAI dalAjIe kAMkaNu dezamAM ratnA girimAM trAMkhA-pittaLanA vAsaNanI dukAna karI ane mATA e putrA ilAjI tathA bhUtAjI te kAmamAM lAgI gayA. ratnAgirimAM kAmakAja sArUM' cAlyu. meAtInI dalAlI paNa zarU karI ne badhAM sukhethI rahetAM hatAM, tyAM kudaratanA kApa utaryAM ane acalAjI thADA divasanI mAMdagImAM svage sIdhAvyA. sukhazAMtimAM jIvananirvAha karatA kuTu'banA upara Aphata AvI paDI. tI svarUpa pitAnu zirachatra gayu. ane ApaNA hukamAjIne nAnI dasa varSanI uMmaramAM pitAnI zILI chAMyaDI gumAvavI paDI. mADhA bhAioe dhIraja rAkhI ane vyApAra AgaLa vadhArI. hukamAjIne paNa ratnAgirinI zALAmAM abhyAsa karavA besADyo.. ahIM marAThI zALAmAM hukamAjIe peAtAnA vyApAra upayAgIjarUra pUratA abhyAsakaryo ane dukAnamAM geAThavAi gayA. hukamAjI umaralAyaka thayA. sALa varSanI uMmara thai. vevIzALa mATe mAMgaNI thavA lAgI. mAravADamAM savarasA gAmamAM zrI meAtIlAlajInI suputrI sAthe temanA saMbaMdha karavAmAM Avye paNa koi cegI ceAgabhraSTa thaIne AvyeA hAya tema ApaNA caritra nAyaka hukamAjIne lagnanA oga nahetA. e tA muktidevIne varamALa paherAvavA janmyA hatA. ceAgIne vaLI lagna kevAM ? emanu jIvana teA tyAga, tapazcaryA ane ahi'sAnA pracAra mATe ja hoya che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgya bhAvanA ( 2 ) bhAI! ApaNA paDozamAM zrI DAhyAbhAI rahevA AvyA te bahu suMdara stavane ne sajhA gAya che. temane tyAM ghaNAM bhAI-bahene sAMbhaLavA Ave che. tame AjJA Apo te huM paNa sajhA sAMbhaLI jAuM!" hukamAjIe bhAinI AjJA mAgI. "bhAI! stavana-sajhA sAMbhaLavA jarUra jAe paNa rAtre pAchA vahelA AvI jaze nahi te tamArA bhAbhI ciMtA karaze!" "bhAI ! huM vahele AvI jaIza." ratnAgirimAM bIjApuranIvAsI vADIlAlabhAInI dukAna hatI. bIjApuranA zrI DAhyAbhAI temanA mitra hatA te paNa ratnAgirimAM vyApAra arthe AvyA ane temanI paDozamAM rahevA lAgyA. DAhyAbhAInI dhArmika bhAvanA bahu sArI hatI. dhArmika abhyAsa paNa sAro hate. saMgItanuM suMdara jJAna hatuM, ane mIThuM madhuruM gaLuM hovAthI stavana ne sajhAye khUba bhAvapUrvaka gAtA ane AsapAsanA paDozIo vRddho-bahenebALake badhAM temanI bhAvabharI sajhAyo sAMbhaLavA temane ghera sAMjanAM AvatAM ane DAhyAbhAI paNa evI halakabharI madhura bhASAmAM suMdara rAga-rAgaNImAM moDI rAtri sudhI gAtA ke badhAM maMtramugdha thaI jatAM. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgya bhAvanA : 5 : DAhyAbhAInA kuTuMbamAM temanA mAtAjI ane eka bhAI tathA mAtra be putrIo hatA. temanI dharmapatnI avasAna pAmyA hatAM. temane pharI lagna karavA mAtAjIe khUba samajAvyA paNa dharmanA raMge teo evA raMgAelA hatA, temaja saMsAranI asAratAthI paricita hatA tethI teNe pharIthI saMsAra baMdhanamAM baMdhAvAne vicAra mAMDI vALyo. jema jema stavane ne sajhAnA bhAva ane artha temanA hadayamAM utaratA gayA tema tema DAhyAbhAIne AtmA cetI gayo. ane saMsAra cheDavAnI bhAvanA pradipta thavA lAgI. Aja pUrNimAne divasa hato. AsapAsanA paDezI ne mitro zrI DAhyAbhAInA stavane ne sajhA sAMbhaLavA utsuka thaIne agAzImAM beThA hatA. ApaNA caritranAyaka hukamAjI paNa bhAInI AjJA laIne AvI pahoMcyA. DAhyAbhAIe rahasyabharyA ne vairAgyathI bharelAM satavane eka pachI eka gAvAnI zarUAta karI. Aja pUrNimAnI cAMdanI pUrabahAramAM khIlI hatI. caMdranA zItaLa kiraNe zItaLatA ApI rahyA hatA. cAre tarapha zAMti prasarI rahI hatI. kudarata soLe kaLAe khIlI hatI. ahIM DAhyAbhAI paNa khIlyA hatA. araNika muninI sajajhAyanA zabda- araNika araNika karatI mA phira, galIe galIe bajAjI; Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harSa-prabhA kahe keNe dITho re hAra araNIo, pUMThe leka hajArejI, araNika munivara cAlyA gocarI badhAnA hRdayamAM guMjI rahyA, ane metAraja muni sajhAyanA zabdo vAdhara zIze vIMTIyuM che, taDake rAkhyA munirAja. phaTa phaTa phUTe hADakAM che, taDa taDa guTe cAma; senITe pariSaha dIjI, muni rAkhyo mana ThAma, metAraja munivara dhana dhana tuma avatAra. sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM nAnA-moTA badhAnAM hadaya hacamacI uThayAM. ane AMkhaDIo azradhArAthI chalakAI gaI. DAhyAbhAI paNa evA hadayanAM UMDA UMDA bhAvapUrvaka gAtA hatA ke badhAM maMtramugdha thaI jatA. ApaNA caritranAyaka hukamAjIne paNa Aje A sajajhAyo sAMbhaLI vairAgya bhAvanA jAgI uThI. DAhyAbhAIe gautamasvAmIne vilApa saMbhaLA, ane nIcenA padee te pote paNa raDI uThayA. Apa gayA nedhAre mUkI mujane, duHkhanA DuMgara ugyA dInadayALa je, bharata bhavi tuma prema taLe pAgala banyA, cheha dIdhe teo ne paNa kRpALa je, mana maMdiranA vAsI vhAlA vIrajI. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgya bhAvanA gautama caDhIyA bhAva minArA upare, bhAvanA AvI ekatvamana mAMhA je, nirmaLa paMcama jJAna prakAsyuM te same; suranara gaNa mahimA AnaMda gAya je. manamaMdiranA vAsI vhAlA vIrajI. rAtri jAmatI hatI. DAhyAbhAinI sajhA bhAvikenA hRdaye hacamacAvI mUkatI hatI. chelle badhAnA Agrahavaza thaI dhannAzAlIbhadranI sajajhAya zaru karI ane jayAre nIcenA pade AvyA ane vAraMvAra aMtarAthI ane halakathI teo gAvA lAgyA tyAre te hadayehadaya nAcI uThayA. zrI jinane dharma Adara, moha mAyAne pariharUM; huM choDuM che gajarathI ghoDA pAlakhIjI, rAjagRhI nagarI mejhAre che. zAlIbhadranA bahena dhannAnI patni pitAnA bhAInA tyAganI vAta sAMbhaLI ciMtA kare che. ane dhannAne sugaMdhI jaLathI havarAve che. tyAM AMkhamAMthI azrubiMduo sarI paDayAM ne dhannAe kAraNa pUchayuM-te kahe che. jagamAM eka ja bhAI mAre re, saMyama levA mana kare, nArI eka eka che, dina dina pratye parihare che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harSa-prabhA dhannAe kahyuM e te mitra kAya, zuM leze saMyama bhAmarU! jIbhalaDIjI mukha mAthAnI judI jANavI. ane zAlIbhadranI bahene paNa saMbhaLAvI dIdhuM- kahevuM te ghaNuM sehiluM che, paNa karavuM ati dehiluM che; suNe svAmIjI ehavI Rddhi kuNa parihare che; ane dhannAjIne evI te coTa lAgI ke teNe tarata ja cAritra aMgIkAra karavA saMbhaLAvI dIdhuM- kahevuM te ghaNuM sAhiluM, paNa karavuM ati dehiluM te suNa suMdarI, AjathI tyAgI ATheyane jI. ne dhannAjI te badhIne rotI mUkIne cAlI nIkaLyA zAlIbhadranI havelIe- UThe mitra kAya, saMyama laIe bhAya, ApaNu deya jaNajI, saMyama zuddha ArAdhIyejI. banee saMyama lIdhe ne tapa karI dehane gALI caDhate pariNAme devagatimAM vicaryo. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgya bhAvanA A sajhAye te badhAnA hadaya jhaNajhaNAvI nAkhyAM. AMsuonI dhAra thaI ane ApaNA hakamAjI te evA mugdha thaI gayA ke badhA uThIne cAlavA lAgyA tyAre pitAne khyAla Avyo ke have ghera javuM joIe. AjanI rAta hakamAjIne cena na paDI, nidrAdevI rIsAI gaI. dhannAzAlIbhadranI sajajhAyanA bhaNakArA vAgI rahyA, ane pote dIkSAnI bhAvanA bhAvavA lAgyA. mArAM ahobhAgya kayAMthI ke huM tyAgamArga grahaNa karI jIvana saphaLa karUM? sagAInuM zuM ! te pachI saMsAra samudramAMthI ze nIkaLaze. mAre nathI paraNavuM. huM dIkSA laIza. jarUra bhabhavanuM kalyANa sAdhIza. prAta:kALe madhura svapna AvyuM. bhagavAna pArzvanAthanA darzana thayAM ane pote sAdhuveze prabhunA darzana karI rahyA che. hakamAjInuM hRdaya A svapnathI nAcI uThayuM. vairAgyabhAvanA jAgI uThI ne cAritra mATe nirNaya karI lIdho. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aba mehe tAre ? ( 3 ) ApaNA caritra nAyaka hukamAjInI bhAvanA bara Ave evA saMjogo dekhAtA na hatA. moTA bhAIo ane bhAbhIene prema hukamAjI upara ghaNe ghaNe hate dukAnanA kAmakAjamAM hukamAjInuM mana coTatuM nahi paNa gharamAMthI nIkaLavuM muzkela hatuM. nAnubhAI! hamaNAM hamaNAM kema udAsa rahe che. bhAbhIe hakamAjI udAsa rahetA joI pUchayuM" "bhAbhI! udAsa te kAMI nathI paNa yAtrA karavAnI bhAvanA thaI che." "tIrtha yAtrA karavI hoya te tamArA bhAIne kahIne jarUra rajA apAvuM paNa tame jaze kenI sAthe ! "bhAbhI ! zrI vADIbhAI javAnA che ane temane ghara je saMgAtha che. tame mArA bhAIne kahe te mane jAtrAne lAbha maLe.' bhAI! nAnI bIMdaDI (vahu) lAvavI che tenuM zuM ! have te vahujInI TI-dALa khAvAnAne !" bhAbhI ! evI mazkarI na karo. lagnanI vAta mane rUcatI nathI. hamaNAM zuM utAvaLa che !" zuM jIvanabhara kuMvArA rahevuM che ke pachI tame DAhAbhAInI sajajhAyanA bela gAyA kare che tema cAritra kayAre laIzuM ! thAya che !" bhAbhI ! sAcuM pUche te mArI te bhAvanA dIkSAnI che paNa mArA moTAbhAInI bIka lAge che." Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aba mohe tAre : 11 ? ane amArI mamatA te yAda paNa nahi AvatIya. belyA e belyA Aja pachI dIkSAnI vAta belaze nahi" paNa bhAbhI ! tame tIrthayAtrA mATe rajA apAvavA vacana ApyuM che te mArA moTA bhAIne kahIne rajA apAvavAnI che." bhAI DAhyAbhAI te ghaNA samayathI dIkSAnA abhilASI hatA, temanuM jIvana dharmamaya rahetuM te haMmezAM stavane ne sajhAyAmAM masta rahetA paNa mAtAjInI AjJA maLavI muzkela hatI. cAturmAsa pUrU thayuM eTale DAhyAbhAI pitAne vatana bIjApura javAne bahAne manamAM dIkSAnI bhAvanA laIne pUrva paricita pUjaya panyAsajI mahArAja zrI bhAvavijayajI tathA munirAja zrI nItivijayajI mahArAjajInA darzane surata AvyA. pUjya gurUmahArAjanA darzana karI kRtArtha thayA. DAhyAbhAIne ratnAgirithI Avela jemAM Azcarya darzAvyuM. DAhyAbhAIe pitAnI dIkSAnI bhAvanA darzAvI ane sArA muhUrte DAhyAbhAIne ThAThamAThathI dIkSA ApavAmAM AvI. temanuM nAma muni dAnavijaya rAkhavAmAM AvyuM. hAla teo panyAsapadavIthI vibhUSita che. gurUmahArAja sAthe nUtanamuni dAnavijayajI chANa AvyA ahIM vaDI dIkSAnA pegamAM praveza karyo. vaDI dIkSAnuM muhUrta AvyuM. DAhyAbhAI tathA bIjApuravALA ratnAgirimAM vyApAra karatA zrI vADIbhAIne arasaparasa ghaNe sAre prema bhAva hate temanI vaDI dIkSAmAM vADIbhAIne chANI AvavA patra lakhyo. vADIlAlabhAI vaDI dIkSAnA mahotsavamAM javAnI taiyArI karavA lAgyA. hukamAjIne tenI sUcanA ApI paNa hakamAjIne rajA maLavI muzkela hatI. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 12 H harSa-prabhA bhAI-bhAbhI jANatA hatA ke hukamAine vivAha thaye nathI. dIkSAnI bhAvanA paNa che. keNa jANe dIkSA-utsavamAM jaIne tyAM dIkSA laI le te zuM karavuM ! hukamAjInI mAtAjInI IcchA paNa tene ekale javA devAnI nahotI. paNa hukamAjIe haTha lIdhI. yAtrAnuM bahAnuM kADhayuM ane khAvApIvAnuM baMdha karyuM. chevaTe kaMTALIne hukamAjIne pAchA lAvavavAnI zarate vADIbhAI sAthe javAnI rajA ApI. kharcanA pisA je kAMI thaze te tamArA baMnenA AvyA pachI ApavA moTAbhAIe kahyuM. vADIbhAI pitAnA kharce chANa laI gayA, hukamAjIe jANe pitAnI ciravidAya hAya tema taiyArI karI lIdhI. manane daDha banAvyuM. mAtAjI, bhAbhIo ane bhAIonI harSapUrvaka rajA lIdhI ane AnaMdapUrvaka saMsArarUpI kedakhAnAmAMthI chUTyA hoya tema cAlI nIkaLyA. | munizrI dAnavijayajInI vaDI dIkSA pahelAM zrI vADIbhAI ane hukamAjI pahoMcI gayA. vaDIdIkSAnA utsavamAM khUba AnaMda Avyo. vaDI dIkSA pachI chANIthI mALavA tarapha vihAra karyo. munizrI dAnavijayajInI preraNAthI zrI vADIbhAI tathA hakamAjI vihAramAM sAthe rahyA. rastAmAM grAmAnugrAmanA vihA2mAM munIzrInA gurUmahArAja zrI nItivijayajI mahArAja zrI vADIbhAIne vairAgya rasanuM pAna karAvavA lAgyA. zrI vADIbhAIne AtmA paNa khUba saMskArI ane dharmabhAvanAthI jAgele hato. temaNe paNa dIkSAnI bhAvanA raju karI ane vADIbhAIne paNa dIkSA ApavAmAM AvI ane temanuM nAma muni vIravijayajI rAkhyuM ane munizrI kAntivijayajInA ziSya karyA. ka anikAramAM sAthe rahyA che vija Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aba he tAre ka 13 : ApaNA caritranAyaka hukamAjIne AtmA te ghaNu samayathI cetI gayo hato. dhannAzALIbhadranI sajhAye temanA hRdayane saMsAranA baMdhanathI chUTavA preraNAnA pAna karAvyAM hatAM, gharathI paNa te bhAvanAthI nIkaLyA hatA. zrI DAhyAbhAIe dIkSA lIdhI ane zrI vADIbhAIe paNa dIkSA lIdhI, , vihAramAM gurUdevanA paga dAbatAM dAbatAM hukamAjInI AMkhamAM AMsu ubharAI AvyAM. mahArAjazrIe bhAvathI pUchayuM. hakamAjI! tame ghaNA samayathI vihAramAM sAthe che. have thAkI gayA hazo ne ghara, mAtA, bhAI, bhAbhI sAMbharyA hoya te tame sukhethI jaI zake che." gurUdeva ! aba mohe tAro! mAre paNa dIkSAnA bhAva che. kRpA karI mane paNa bhAgavatI dIkSA Apa ne mArA jIvanane dhanya banAvo. huM paNa gherathI dIkSAnI bhAvanAthI ja nIkaLyo chuM." bhAI hukamAchI tArI vAta te sAcI paNa tArI mAtA ane bhAIo vagerenuM zuM ? teo Ave ne dhamAla kare te zuM karavuM !" gurUdeva ! mArI makkamatA che. mAro AtmA kayArane cetI gayo che. huM lagna karavAnuM nathI. dIkSA levAnI meM pratijJA karI che.' "jahAsukhama !" dAhodamAM sthiratA karavAmAM AvI. saM. 1958 nA phAgaNa suda 6 nA maMgaLa divase huMkamAane dAhoda nagaramAM dIkSA ApavAmAM AvI temanuM nAma munizrI harSavijayajI rAkhavAmAM AvyuM. ane potAnA ziSya karyA. saMghamAM AnaMda AnaMda thaI rahyo, nUtana muninuM mana harSathI nAcavA lAgyuM. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaparI kasoTI hukamAjInI dIkSAnA samAcAra ratnAgiri pahoMcyA ane temanA mAtAjI, bhAIo ane bhAbhIo tathA parivAra AdimAM ciMtAnI lAgaNI prasarI rahI. mAtAjIne lADale, saMbaMdha karyo hate te choDIne kuMTubaparivAra ane mitrone paNa pitAnI UMDI UMDI bhAvanA darzAvyA vinA hara hara jaIne dIkSA laI lIdhI. are ame paNa kevA ! temanA samAcAra paNa na pUchAvyA. are amArA sanehI zrI DAhyAbhAI jemaNe dikSA lIdhI hatI ane bIjA nehI zrI vADIbhAI jene hukamAjI eN hato ane ratnAgiri laI AvavAnI vAta thaI hatI temaNe te dIkSA lIdhI paNa keIne jaNAvyA vinA hukamAjIne paNa dIkSA apAvI. are tenA gurUmahArAje paNa kevA ke kuTuMbanI rajA paNa na maMgAvI. amane samAcAra na ApyA. huM te mArA bhAIne pAchA laI AvIza. e cAritra te khAMDAnI dhAra che. grAmanugrAmanA vihAra, dhUpa-TADha ke varSo badhAmAM parisaha sahavAnA. lukhI sUkI roTI je maLe te levAnuM. leca karAve, tapazcaryA karavI ane jJAnadhyAna dvArA saMyama pALa. A badhuM sukumAra evA mArA lAlathI kema paLAze. mAtA paNa AvA AvA vicAra karatI ne tenI AMkhaDI azrubhInI thaI jatI. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaparI kasoTI : 15 : mAtAe preraNA karI ane temanA moTAbhAI bhUtAjI tathA muni zrI viravijayajI (zrI vADIbhAI) nA moTAbhAI dalasukhabhAI gurUmahArAja vihAra karatAM karatAM jAbulA pahoMcyA te samAcAra meLavI jAbulA gayA. matheNa vaMdAmi' banee gurUmahArAjane vaMdaNA karI dharmalAbha" gurUmahArAje dharmalAbha Ape. "gurUdeva! Ape mArA bhAIne dIkSA ApI, amane samAcAra paNa na ApyA. amArA bhAI te aNasamaju che, tene saMbaMdha paNa thaI gaye che. moTAbhAI bhUtAjIe pitAnuM dukha vyakta karyuM." mahAnubhAva! tame munizrI viravijayane pUcho ane tamArA bhAIne pUche. ame te dIkSA ApavAnI nA kahI hatI. paNa vihAramAM jyAre zrI vADIbhAIe dIkSAnI bhAvanA darzAvI tyAre hukamA te dIkSA mATe talasI rahyo hato paNa ame nA kahI paNa te udAsa rahevA lAgyA. tapazcaryA zarU karI. vigayane tyAga karI dIdhA. pachI ja tenI draDha bhAvanA joIne pachI ja dIkSA ApI che. tamane pUchAvavA mATe paNa hukamAjIne ame jaNAveluM paNa hukamAjIe kahyuM ke ema mArA mAtAjI ke bhAIo rajA nahi Ape ane te khUba adhIra thaI gayuM hatuM. vaLI muhUta paNa zubha AvI gayuM tethI dIkSA ApI che ane e e vAsita jIva che ke zAsananuM kalyANa karaze. tamArA kuTuMbane ujALaze ane mAravADanuM aNamola ratna gaNAze." moTAbhAI bhUtAcha te nirNaya karIne AvyA hatA ke huka Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke 16 : harSa-prabhA mAjIne dIkSA cheDAvIne ja laI ja. paNa nUtana muni te khUba AnaMdI jaNAyA. temaNe paNa moTAbhAIne samajAvyA ke mArI ghaNA vakhatathI dIkSAnI bhAvanA hatI. meM gurUvaryAne vAraMvAra vinati karI dIkSA lIdhI che. huM jJAna dhyAnathI mArA AtmAnuM kalyANa karavA IcchuM chuM. moTAbhAI bhUtAjI samaju hatA. munizrI dAnavijayajI (DAhyAbhAI) tathA munizrI vIra vijayajI (vADIbhAI) ane e bhUtAjIne samajAvyA ane te paNa gurUmahArAjanA upadezathI zAMta thayA ane munizrI harSa vijayajIne prema pUrvaka vaMdaNA karI athabharI AMkhe ratnAgiri cAlyA gayA. gurUmahArAja ahIMthI vihAra karI rAjagaDha, dhAra ne mAMDavagaDhanI yAtrA karI Idara padhAryA. mAtAjI to bhUtAjIne ekalA AvelA joIne udAsa thaI gayA. bhUtAjIe badhI vAta karI. muni harSavijayane dIkSAne AnaMda darzAvyo paNa mAtA e mAtA. tenA hRdayamAM zAMti nahatI. mAtAjIe bhUtAjIne pharI Idera javA Agraha karyo. sAthe be traNa saMbaMdhIone paNa laI gayA. sAthe pilIsane baMdebasta rAkhyo. badhA idera pahoMcyA. gurUmahArAje te bhUtAjIne pharI AvelA joI Azcarya vyakta karyuM. bhAI tame rAjIkhuzIthI zAMtipUrvaka gayA ne vaLI A zuM dhamAla !" "kRpALuM! zuM karuM ! mArA mAtAjI hamezAM udAsa rahe che ane tenA jIvane cena nathI. te nAnAne yAda karI karI rahe Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaparI kasoTI : 17 : che. temanI AjJAthI ame AvyA chIe. kRpA karI hukamAjIne Ape ane amane nizcita kare " bhUtAjIe vastusthiti darzAvI. "bhAgyazALI ! manuSya janmamAM cAritra maLavuM durlabha che. tamArA bhAInuM mana saMsAramAM che ja nahi mArI nA ja nathI. tame sukhethI laI jAo paNa yAda rAkhaje te guhasthAzramamAM rahevAne nathI. pAMca-paMdara divase pAchA Avaze ane tamane haMmezanuM vizeSa duHkha raheze. tema chatAM muni harSavijayajInI IcchA hoya te mArI te nA ja nathI. tamArA bhAIne samajAvIne khuzIthI laI jAo" gurUdeve spaSTatA karI. bhUtAcha tathA AvelA bhAIoe navIna munine khUbakhUba samajAvyA. mAtAjI kevI rIte valavale che ane ke kALe kakaLATa kare che khAtA-pItAM nathI te jaNAvyuM, paNa navIna munie makkamatA darzAvI ke pilIsa lAvaze te paNa huM ghera AvavAne nathI. meM ja Agraha karIne dIkSA lIdhI che. huM cAritra rUDI rIte pALuM chuM, mane AnaMda che. tame mane parANe laI jaze te paNa huM gharamAM rahevAno nathI. pUjya mAtAjIne samajAvaze ane badhAne mArA dharmalAbha kaheze. IranI dharmapremI prajAnI samajAvaTathI tathA gurUmahArAjanA suMdara upadezathI temaja muni harSavijayajInI makkamatAthI temane prayatna niSphaLa gaye ane teo nirAza thaIne pAchA gayA. hajI kaparI kasoTI te bAkI hatI. IrathI gurUmahArAjazrI ziSya parivAra sAthe ujajaina padhAryA. ujajaina zrIsaMghanI prArthanAthI ujajainamAM cAturmAsa karavAno nirNaya thaye, Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 18 ; ha-prabhA mAtAjInA jIvane zAMti nahotI. traNa traNa putro ne putravadhuo tathA pautra-pautrIo hovA chatAM nAnA hukamAjI tarapha asIma prema hato ane dIkSAnA pariSahe mArA lAla kema saheze tenA vicAramAM ne vicAramAM AMsu sAratAM hatAM. mAtAjIe chelle prayatna karavAM vicAryuM ane tenA putra dalAjIne sAthe laIne mAtAjI ujajena AvI pahoMcyA mAtAjI te pitAnA lADakA putra hukamAjIne muniSamAM joIne raDI paDyA. gurUmahArAjane vAraMvAra prArthanA karI ke mAre putra mane pAcho Ape. A vakhate huM tene laI jaIne jaMpIza. amArA kuTuMbane dIvo olavAI gayA che. amArUM rAMkanuM ratana tame laI gayA che. mArI dazAne te vicAra kare. dayA karIne mAro lAla mane pAchA Ape-pAcho Apo. bhAgyazALI ! tame te kevA baDabhAgI che ke tamAro putra bhAgavatI pravajyA laIne zAsanane udyot karaze. tamArA kuTuMbane dIvo olavAI nathI gayo e te ghara gharanI ne gAma gAmanI jayota banI raheze. e tamAruM rAMkanuM ratana bhale hoya paNa e jainazAsananuM mahA tejasvI ratana thaze. chatAM tamane rogya lAge te tame sukhethI laI jAo.' mAtAjI paNa vimAsaNamAM paDI gaI. zuM karavuM teno vicAra thaI paDayo. nUtana muni paNa makkama hatA. mAtAjIe chevaTa prayatna karI levA nirNaya karyo ane zrI ujajainanA zrIsaMghane pitAne putra pAcho apAvavA prArthanA karI ane chevaTanI dhA nAkhI. A prArthanAthI saMghamAM paNa bhAre vimAsaNa thaI paDI. eka tarapha gurUmahArAja ane nUtana sAdhune dIkSAne tyAga ne Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaparI kasoTI : 19 : dharmanI helaNa, bIjI tarapha mAtRhadaya ane saMghanI pAse prArthanA. khUba-khUba vicAra-vinimaya pachI be pAMca DAhyA dharmapremI vicAraka bhAIoe eka navIna pravega zodhI kADhaye. gurUprema ane mAtRpremanI kasoTI karyA sIvAya bIjo upAya na hate. zrI saMgha, gurUdeva, nUtana muni ane mAtRpremanI A kaparI kaseTI hatI. chevaTe nirNaya thaye ke muni harSavijayajInA hadayanA bhAve pramANe mukta vAtAvaraNamAM temanI IcchA pramANe saMghe pheMsale Apa, te pramANe eka tarapha gurUdeva zAMta-prazAMta bhAvathI beThA che. bIjI tarapha tIrtha svarUpe janmadAtrI mAtAjI che. muni zrIne jema yogya lAge tema karavAnI chUTa ApavAmAM AvI, gurUdeve paNa mauna dhAraNa karyuM. mAtA te azrubharI AMkhe nUtana muninuM mana pIgaLAvavA ekanajare joI rahI hatI. nUtana muninI kaparI kaseTI thaI rahI hatI. mAtR-hRdaya tarapha paNa AkarSaNa te rahe paNa chevaTe gurUpremane vijaya thaye ane ApaNA caritranAyaka harSavijayajI harSabhera guru deva pAse doDI gayA ne temanA caraNamAM mastaka jhUkAvI dIdhuM. azrubiMduothI gurUdevanA paga pakhALyA. saMghane pheMsalo thaI gaye. mAtA paNa A drazyathI vivaza banI gayA ane tene mucha AvI gaI. mAtAne bahAra laI javAmAM AvyA. khUba khUba samajAvyA paNa te gAmanuM pANI pIdhA vagara sajaLanetre ghera cAlyA gayA. ApaNA caritranAyaka kaparI kasoTImAMthI pasAra thayA. mAtRprema karatAM gurUpremane vijaya thaye, Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnaprApti mATe sAdhanA kaparI kasoTI pUrI thaI. munirAja zrI nItivijayajIne paNa zAMti thaI. munizrI harSavijayajIne paNa nizcitatA thaI. ahIM munirAja zrI nitivijayajInA prayAsathI ne sacoTa upadezathI kAsaTIyA pukharAjajI tathA kisanalAlajI draDha samyakavavAsI thayA ane temanI sAthe bIjA ghaNA kuTuMba sthAnaka vAsImAMthI draDha mUrtipUjaka banyA. zA catrAzA lAlacaMdavALAe mATe kharca karI ujamaNuM karyuM. AsapAsanA lokee sAre lAbha lIdhe. saM. 1lpa8 nuM prathama cAturmAsa ApaNA caritranAyaka zrI harSavijayajIe gurUdeva sAthe ujajainamAM karyuM. ahIM muni harSavijayajIe abhyAsanI zarUAta karI dIdhI. ane gurUmahArAja pAsethI paMca pratikramaNa, pAkSikasutra, jIvavicAra, navanatva, daMDaka, laghusaMghayaNa Adi dhArmika pustakane abhyAsa karI pitAnI buddhi-prabhA ane jJAnapipAsAne paricaya karAvyuM. gurUmahArAjane paNa muni harSavijayanA vidyApremane mATe AnaMda thayo. temanI jJAnavRddhi mATe pote vAraMvAra protsAhana ApatA rahyAM. amadAvAdanA saMghanI gurUmahArAjane amadAvAda padhAravAnI vinatI thavAthI ApaNuM caritranAyaka muni zrI harSavijyajI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnaprApti mATe sAdhanA : 21 : gurUmahArAja sAthe amadAvAda padhAryAM. ahIM jhaverI cheTAlAla vajubhAInI bhAvanA zrI siddhAcaLanA saMghanI thavAthI gurUmahArAja sAthe vihAra karI saMgha sAthe siddhAcaLa pahoMcyA. ahIM gurUdeva tathA saMghanuM bhAvabharyuM sAmaiyuM karavAmAM Avyu. saMgha sAthe zrI RSabhadevadAdAne bheTayA. saMghavI zrI cheTAlAla jhaverIe ullAsapUrvaka tI mALa paherI tathA sArA pramANamAM dravyanA saddaupayAga karyAM. ahIMthI jAtrA karIne muni zrI haSavijayajI amadAvAda gurUdeva sAthe padhAryAM. saMvata 1959 nuM cAturmAMsa amadAvAda dozIvADAnI poLamAM AvelA DelAnA upAzrayamAM karyuM". A cAturmAsamAM ApaNA caritranAyake hemalaghuprakriyA vyAkaraNanuM adhyayana karyu. cAturmAsa pUrNa thatAM gurUmahArAja sAthe surata padhAryAM. sa. 1960nuM cAturmAsa suratamAM karyu.. ahIM muni zrI haSa vijayajIe uttarAdhyayana sUtra temaja AcArAMga sUtranA ceAga karyo. suratathI vihAra karI pAlItANA padhAryAM. sa'. 1961 nuM cAturmAsa pAlItANAmAM ujamamAinI dhama zALAmAM karyuM. pAlItANAmAM siddhakSetranI zItaLa chAMyaDImAM sa'. 1962 nA kArataka vada 11 ne ravIvAre muniratna zrI bhAvavijayajI mahArAjanA varadahaste munirAja zrI nitivijayajI mahArAjazrIne saMgha tathA zrAvakonA mATA samUha samakSa panyAsapadavI apavAmAM AvI. A prasaMge sUratavALA jhaverI zrI phulacadabhAie mahAtsava karyo hateA. . ' gurUdeva ! mArI bhAvanA mArA abhyAsa vadhAravAnA che. vihAramAM samaya maLatA nathI, ahIM vyavasthA thai zake tema Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 22 : harSa-prabhA nathI. ApazrI AjJA Apo te huM mahesANA zrI jaina zreyaskara maMDaLa taraphathI cAlatI zrI yazovijayajI saMskRta prAkRta pAThazALAmAM javA icchuM chuM." munizrI harSavijayajIe vinaMtI karI. vatsa! tamArI bhAvanA abhyAsanI hoya te tame sukhethI mahesANu tarapha vihAra kare. tabIyata saMbhALaze. dharmadhyAna ane tapazcaryAmAM ujamALa raheze ane abhyAsamAM khUba sAvadhAna raheze" gurUdeve AjJA ApI, gurUdevanI AjJA maLavAthI muni zrI harSavijayajI mahArAje mahesANA tarapha vihAra karyo mahesANA jaIne pAThazALAmAM javA lAgyA ane pAThazALAnA paMDitajI pAse hemalaghuprakriyA graMtha sAthe samApta karyo. temaja abhidhAna ciMtAmaNI kela paNa sAthe kaMThastha karyo. saM. 1992-1993 nuM cAturmAsa mahesANuM karyuM. cAturmAsa pUrNa karI gurUmahArAjanI nizrAmAM pahoMcI gayA. muni mahArAjanA abhyAsanA samAcAra sAMbhaLI harSita thayA. saM. 1964 nuM cAturmAsa gurUdeva sAthe rAdhanapuramAM karyuM, rAdhanapuramAM upadhAna tapanuM udyApana karAvI mALane mahetsava pUrNa karI gurUdeve vihAra karyo moravADA-vAva, tharAda, sAranI yAtrA karI rAjapura thaI AbujI tathA paMcatIrthanI yAtrA karI sAdaDI padhAryA. amadAvAdanI vinatithI DelAnA upAzrayamAM saM. 1965 ane 66 nuM cAturmAsa amadAvAdamAM gurunI sAthe karyuM. ahIM muni harSavijayajIe kAvyane abhyAsa zarU karyo, temaja kalpasUtra tathA mahAnizIthanA yoga karyo. ahIMthI vihAra Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnaprApti mATe sAdhanA karI vIsanagara padhAryA ahIMthI gurUdevanI AjJA meLavI munizrI dAnavijayajI sAthe amadAvAda AvyA. sa, 1967 nuM cAturmAsa amadAvAdamAM karyuM.. jema jema abhyAsa vadhatA jatA hatA tema ApaNA caritranAyakanI jJAnapipAsA vadhatI jatI hatI ane jyAM jyAM taka maLe tyAM vidvAneAnA paricaya sAdhI khUba utsAhapUrvaka abhyAsa cAlu rAkhatA ane e rIte teo zAstravettA ane prakharavidvAna anyA hatA. : 23 : amadAvAdamAM vidvAna paMDita bhagavAnadAsa pAse kama graMthanI TIkAnA abhyAsa karyAM. pachI gurUmahArAja pAse vIsanagara jaIne zrI jagadIzvara paDita pAse nyAyanA abhyAsa karyo. ahIMthI vIramagAma thai amadAvAda padhAryA ane AtmapramAdyagraMtha upara upadeza ApavAnA prAraMbha karyo. vakatRtvazakti ane vidvatAthI sAro prabhAva pADyo. sa. 1968nuM cAturmAsa paNa amadAvAdamAM karyuM". ApaNA caritranAyakanI buddhiprabhA tathA jJAnapipAsAthI gurUdevane khUba AnaMda thayA. temanA maMgaLa AzIrvAda maLyA, Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padavIdAna samAraMbha tathA ziSyalAbha cAturmAsanI samApti para saM. 1999 nA kArataka vada cothanA divase ratalAmanivAsI mizrImala cenAjIne amadAvAda rAjapuramAM dIkSA ApavAmAM AvI ane munirAja zrI harSa vijayajI mahArAjanA prathama ziSya thayA. temanuM nAma muni mAnavijaya rAkhavAmAM AvyuM. amadAvAdathI muni zrI vIramagAma padhAryA. rAdhanapuranivAsI kAnajIbhAI bhUdaradAsanI dIkSAnI bhAvanA thatAM mahArAjazrI amadAvAda padhAryA ane tyAMthI thalapara vihAra karI kAnajIbhAIne dIkSA ApI ane muni kalyANavijaya nAma ApyuM, je pAchaLathI AcArya thayA ane jemaNe dharmaudyota ane samAja utthAnanA ghaNAM kAryo karyA. tyAMthI zaMkhezvaranI yAtrA karIne rAdhanapura padhAryA. saM. 169 nuM cAturmAsa rAdhanapuramAM karyuM. teo satata abhyAsI hatA. saM. 169 nA cAturmAsamAM ApaNA caritranAyaka munizrI harSavijayajI mahArAje suyagaDAMga, sthAnAMga, samavAyAMga tathA bhagavatI sUtranA vega vahananI kriyA karI temaja naiyAyika paMDita pAse tarkasaMgrahanI nIlakaMTha TIkAne abhyAsa karyo. satata jJAnapipAsu, vidvAna, zAMtamUrti, saraLa pariNAmI muni zrI harSavijayajInI yegyatA tathA vidvatA joIne gurUvaryo paMnyAsajI bhAvavijayajI tathA paMnyAsajI nItivijayajIe rAdhanapuranA zrI saMghanI prArthanAthI saMvata 1970 nA mAgazara Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padavIdAna samAraMbha : 25 : suda 13 nA divase gaNipada ane mAgazara suda purNamAnA divase panyAsapadavIthI vibhUSita karyA. A padavIdAna samAraMbha nimitte rAdhanapuramAM aTrAI-maho. tsava karavAmAM AvyuM hato temaja vividha prakAranI manahara racanAo karavAmAM AvI hatI. panyAsajI harSavijayajIe gurUdevanA maMgaLa AzIrvAda meLavyA. saMghamAM AnaMda AnaMda thaI rahyo. rAdhanapurathI vihAra karI panyAsa zrI harSavijayajI mahArAja gurUdeva sAthe pAlItANuM padhAryA. tIrthAdhipatinI yAtrA karIne amadAvAdanA zrAvaka bhAIonI vAraMvAranI vinatithI gurUmahArAjanI AjJA laIne amadAvAda padhAryA. saM. 1970 nuM cAturmAsa amadAvAdamAM karyuM. saM. 1971 nuM cAturmAsa paNa gurUdevanI sAthe pAMjarApoLanA upAzraye amadAvAda karyuM. amadAvAdathI vihAra karI pethApura padhAryA. saM. 1972 nuM cAturmAsa saMghanA AgrahathI pethApura karyuM A cAturmAsamAM vyAkhyAnanA samaya uparAMta pitAne maLatA samayamAM mahAbhASyanuM adhyayana karyuM. pethApurathI vihAra karI cANasamA thaIne pATaNa padhAryA. pATaNa be mAsa sthiratA karI pAnasara thaIne bhAyaNatIrthe padhAryA. bhAyaNatIrthamAM saM. 1973 nA phAgaNa vada 3 nA roja maMgaLa muhurte lIMbaDInA rahIza zA. maNIlAla ujamazIne temanA bhAInI saMmatithI dikSA ApavAmAM AvI ane temanuM nAma muni maMgaLavijayajI rAkhavAmAM AvyuM ane pitAnA ziSya tarIke jAhera karyA. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harSa-prabhA bheyaNIthI vihAra karI vIsanagara padhAryA. ahIM amadAvAda nivAsI sakaracaMda bAlAbhAIne dIkSAnA bhAva thatAM te pote panyAsajI mahArAja zrI harSavijayajI pAse vinati karavA AvyA. sAkaracaMdabhAInI bhAvanA jANI panyAsajI mahArAja vIsanagarathI vihAra karI amadAvAda padhAryA. saM. 2073 nA jeTha suda 10 nA divase maMgaLa muhUrta bahu ja dhAmadhUmapUrvaka zrI sakaracaMdabhAIne haThIbhAInI vADImAM dIkSA ApavAmAM AvI ane dikSita muninuM nAma muni sumativijaya rAkhavAmAM AvyuM ane pitAnA ziSya tarIke jAhera karyA. saMghamAM AnaMda AnaMda phelAI gaye. uMjhAnA zrIsaMghanA AgevAna panyAsajI mahArAjane vinaMtI karavA AvyA. UMjhAmAM eka bhAgyazALI upadhAnatapanuM udyApana karavAnI bhAvanAvALA hovAthI tathA lAbhanuM kAraNa hevAthI UMjhAnA AgevAnI vinaMti svIkArI panyAsazrI UMjhA padhAryA. UMjhAmAM cAturmAsamAM tapazcaryA sArA pramANamAM thaI. paryuSaNa parve paNa khUba utsavapUrvaka ujavAyA ane dharmane udyata thaye. upadhAna tapanI bhAvanA thatAM upadhAnatapa zarU thayAM ane AnaMdapUrvaka pUrNa thayAM. panyAsa zrI harSa vijayajI mahArAjazrIe upadhAna tapanI vidhi bahu suMdara rIte karAvI ane mALane utsava AnaMdapUrvaka thayo. uMjhAnA zrIsaMghamAM dharmabhAvanA vizeSa jAgRta thaI ane panyAsajI mahArAjanA upadezAmRtathI ghaNA bahena-bhAIone dharmane suMdara baMdha tha. dharmaudyota thaI rahyo. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janmabhUminA sAda ne tItha yAtrA ( 7 ) 'kRpAnidhAna ! amArA mAravADanA meAtI samA zAMtamUrti vidvAna panyAsajI mahArAjane AjJA Ape te amArI bhAvanA temane janmabhUmimAM lai javAnI che. varSothI janmabhUmi sAda kare che. kRpA karI amArI vinaMti svIkAro. ' cAvalAnA AgevAnAe gurUvaya' panyAsa zrI nItivijayajI mahA rAjane prArthanA karI. 6 bhAgyavAna ! tamArI bhAvanA sArI che. panyAsajInI bhAvanA paNa mAravADanI tI bhUmie nI yAtrAnI ghaNA samayathI che te amArI AjJA che. teo khuzIthI mAravADa tarapha vihAra kare ane jamabhUmimAM dharmadyota karI tItha yAtrA kare. amArA temane maMgaLa- AzIrvAda che. ' 5. zrI nItivijayajIe AjJA ApI. thAvalAnA zrI saMghanI ghaNA vakhatathI vinati hatI ke potAnA gAmanA vidvAna munivarya panyAsajI mahArAja potAnI janmabhUmimAM padhAre ane thAvalAmAM dharma-bhAvanA pragaTAve te mATe AgevAnAe temanA gurUvaryane vinati karI ane gurUdevanI AjJA ane AzIrvAda laIne panyAsajI mahArAje mAravADa tarapha vihAra karyo. Achu tIrthanI yAtrA karI jAvAla thaI pAtAnI janmabhUmi thAvalA padhAryAM. saMghe peAtAnA mAravADanA mAtI vidvAna panyAsajInu Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 28 : harSa-prabhA bhAvabharyuM svAgata karyuM. saMghanA AbAlavRddha panyAsajI mahA rAjanA darzana karI harSita thayA. saM. 1974 nuM cAturmAsa janmabhUmi thAvalAmAM karyuM. A cAturmAsa daramyAna aThThAI-mahotsava, pUjA-prabhAvanA sArA pramANamAM thaI. tapazcaya paNa khUba thaI. panyAsajI mahArAjanI amRtavANuM cAturmAsa daramyAna sAMbhaLI AbAlavRddha plAvita thaI gayA. saMghamAM AnaMda AnaMda phelAI gaye. cAturmAsa pUrNa karI panyAsajI mahArAje tIrthayAtrAnI bhAvanAthI vihAra karyo. thAvalAnA zrIsaMghanA bhAI-bahenoe pitAnA parama upakArIne bhAvabharI vidAya ApI. badhAnI AMkhaDIo sajaLa thaI gaI. gurUvaye mAMgalika saMbhaLAvI dharmabhAvanA pradipta rAkhavA upadeza Ape, thAvalAthI vihAra karI takhatagaDha, khIvANudI, vakANA, nAMdela, nAMdalAI, ghANerAva tathA rANakapura tIrthonI yAtrA khUba AnaMdapUrvaka karI ane tIrtha yAtrAnI potAnI bhAvanA pAra pADI mAravADanA kalAtmaka manahara bhavya maMdira, rANakapuranuM benamUna bhavya kalAtmaka maMdira ane tenI anupama racanA vagere jeI jeIne panyAsajIne pUrva purUSa ne mahAna jyoti dhana tIrtha prema-dharmaprema ane kalAprema temaja te mATe lAkhanA dAnanI bhAvanA ane jainadharmanI mahAna saMskRti viSene khUba paricaya thaye, ane jaina tIrthonA samudvAra mATenI gurUdeva paM. zrI nItivijayajInI bhAvanA kevI anu. pama che tene khyAla Ape. temaja ane jaina nA pUba paricaya Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janmabhUmine sAda ne tIrthayAtrA : ra9 : zIvagaMja, kuMbhArIyAjI ane tAraMgA tIrthanA darzana karI dAdAgurU vAvRddha pUjyapAda panyAsajI mahArAjanA darzanArthe pATaNa padhAryA. ahIM panyAsajI mahArAja zrI bhAvavijayajI mahArAjane vaMdana karI temanA AzIrvAda meLavI zrI zaMkhezvara pArzvanAthanI yAtrA karI pUjya gurudeva zrI nItivijayajI mahArAja pAse amadAvAda AvyA. saM. 1975 nuM cAtumAMsa hAjA paTelanI piLanA upAzraye karyuM. A cAturmAsamAM loka prakAza nAmanA mahA graMthanuM vAMcana karyuM. amadAvAdamAM gurUdevane caturvidha saMghanI hAjarImAM saM. 1976 nA mAgazara zudi 5 nA roja gurUdeva panyAsa zrI bhAvavijayajI gaNiva panyAsa zrI nItivijayajI mahArAjane khUba dhUmadhAmapUrvaka AcArya padavI ApI. jana-samudAyamAM; AnaMda AnaMda phelAI gayo. panyAsazrIne tethI vizeSa AnaMda thaye. amadAvAdathI AcArya bhagavaMtanI AjJA laI rAdhanapura padhAryA. saM. 1976 nuM cAturmAsa rAdhanapuramAM karyuM. panyAsajI mahArAja te sUtronA jJAtA hatA ane temane samaya ghaNe khare jJAnAbhyAsamAM ja temaja samaya samaya para te sAdhu munirAjene sUtronI vAcanA paNa ApatA hatA. rAdhanapuramAM saM. 1976 nA cAturmAsamAM sAdhuone bhagavatI sUtranI vAcanA ApI hatI. rAdhanapurathI vihAra karI jUnAgaDha padhAryA. ahIM temanAtha bhagavAna AdinA darzana karI tIrthayAtrA karI vaNathalI, verAvaLa ane prabhAsapATaNa padhAryA. ahIM caMdraprabhasvAmInA darzana karyA. ahIMthI gurUmahArAja pAse pAlItANA padhAryA ane tIrtho Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 30 : harSa -prabhA dhipatinA darzana karI zatruMjayanI yAtrA karI. sa. 1977 nu cAturmAsa gurUdeva AcAya bhagavatanI sAthe pAlItANAmAM kayu". ahIM paNa sAdhu munirAjone prajJApanA tathA anuyAgadvAra sUtranI vAMcanA ApI. pAlItANAthI vihAra karI vIramagAma thaine amadAvAdanA bhAionI vinatIthI amadAvAda padhAryA ane sa. 1978 nu cAturmAMsa amadAvAdamAM karyuM. A cAturmAsa daramyAna pazu pahelAM khAkI rahela leAkaprakAzanA graMtha pUrA karyAM. paryuSaNu pachI uttarAdhyayana sUtranI evI te sudara bhAvamaya vAcanA vyAkhyAnamAM karI ke leAkeAnI dhama bhAvanA jAgRta thai. cAturmAsa pUrNa thatAM UMjhA padhAryAM ane saM. 1979 nu cAturmAsa UMjhAmAM karyuM. UMjhAthI vihAra karI gurUmahArAja pAse amadAvAda padhAryAM sa. 1980 nuM cAturmAsa savegI upAzrayamAM gurU mahArAja sAthe karyuM". ahIM bAkI rahela uttarAdhyayananI TIkA pUrI karI. amadAvAdamAM zeTha sAkalacaMda mehanalAlane tyAM gurUmahArAja sAthe cAturmAMsa badalyuM ane aTTAimahe|tsava karavAmAM AvyeA. gurUdevanI nizrAmAM ApaNA caritranAyakane zAstrAbhyAsa, pravacanA, sAdhu munirAjone sUtreAnI vAcanA ApavI temaja utsavA AdinA kAryakramA ane vidhividhAna saphaLatApUrvaka karavAnI evI suMdara tAlIma maLI ke panyAsajI jyAM jyAM vicaratA tyAM tyAM peAtAnI vANIthI dha jAgRti lAvI zrI saMghanuM kalyANa sAdhI zAsananA jaya jaya phAra karatA hatA. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma-udyota (8) "kRpAnidhAna! mArI bhAvanA zivagaMjamAM upadhAnatapanI ArAdhanA karAvavAnI che. ApazrI padhAre te amArA zrI saMghane AnaMda thaze ane bIjA dharmaudyotanA kAryo paNa thaze !" zivagaMjanA zeThazrI phejamala vAlAjIe vaMdaNA karI vinati karI. bhAgyazALI! tamArI bhAvanA prazaMsanIya che. gurUdeva AcArya bhagavaMtanI AjJA hoya te te tarapha vihAra thaze." panyAsazrIe dharmalAbha pUrvaka gurU AjJA mATe sUcanA karI. zivagaMjanA zeTha phejamalajInI bhAvanA pitAnA zaheramAM upadhAna tapa karAvavAnI hatI. temaNe panyAsajIne vinaMtI karI temaNe gurUdevanI AjJA mATe sUcanA karI ane zeTha phejamalajIe gurUmahArAjane vinaMti karI ane gurUdeve maMjurI ApI ane maMgala ArzIvAda ApyA. amadAvAdathI vihAra karI Abu girirAjanI yAtrA karI panyAsajI mahArAja zivagaMja padhAryA zivagaMjanA saMghe panyAsajI mahArAjanuM bhAvabharyuM svAgata karyuM. piSa vadamAM zA phejamala vAlAjI taraphathI upadhAnatapanI ArAdhanA zarU karavAmAM AvI. A upadhAna tapamAM zrAvakazrAvikA maLI 234 bhAI-bahenee lAbha lIdho. panyAsajI mahArAje upadhAnanI kriyA khUba zAMti ne samaja pUrvaka karAvI. mALa paherAmaNIne mahatsava khUba suMdara thaye. A mahatsava upara AsapAsanA pAMceka hajAra bhAI-bahene AvyA hatA, Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 32 : harSa-prabhA mALanI upaja ghaNI sArI thaI. zA phejamalajIe khUba suMdara lAbha lIdhe. saMghamAM AnaMda AnaMda phelAI gaye. upadhAna tapanI pUrNAhUti pachI panyAsajI mahArAja khIvANudI thaI takhatagaDha padhAryA ane zrI saMghanA AgrahathI saM. 1981 nuM cAturmAsa paMnyAsajIe takhatagaDhamAM karyuM. A cAturmAsa daramyAna zA javAnamala kasturacaMda taraphathI takhatagaDhamAM upadhAnatapa zarU karavAmAM AvyA. ahIM 336 bhAIbahenee lAbha lIdhe. mALA paherAmaNInA mahatsava upara Azare nava hajAra bhAIbahene AvyA hatA. zA rAjamalajI parakAjInI bhAvanA kezarIyAjInA saMghanI bhAvanA hatI. temaNe panyAsajI mahArAjane AgrahapUrvaka vinaMtI karI ane teo zrI saMghamAM padhAryA. saMghamAM panyAsa mahArAjazrInI nizrAmAM khUba AnaMda rahyo. saMghanA bhAIbahene e bhAvapUrvaka zrI kezarIyAjI dAdAnI yAtrA karI zA rAjamalajIe tIrthamALa paherIne gurUdevanA maMgaLa AzIrvAda meLavyA. kezarIyAjInI yAtrA karI panyAsajI mahArAja ratalAmanA saMghanI vinatithI ratalAma padhAryA ane lagabhaga 25 divasa ratalAmamAM sthiratA karI. vyAkhyAna ane dharmopadeza dvArA dharma-udyota karyo. ratalAmathI ujaina padhAryA ane zrI avaMtinAthanA darzana karyA. ahIM jarA tabIyata narama thavAthI be mAsa sthiratA karI, ahIMthI vihAra karI vaDanagara padhAryA. vaDanagarathI dura Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhama-udhota padhAryA. IderanA saMdhanI vinatIthI panyAsajI mahArAje saM. 1982nuM cAturmAsa IderamAM karyuM. A cAturmAsamAM tapazcaryA, pUjA, prabhAvanA, paryuSaNa, saMghajamaNa Adi khUba AnaMdapUrvaka thayAM. cAturmAsa bAda indorathI vihAra karI mAMDavagaDha tathA pAvaranI yAtrA karI rAjagaDha, dAhoda, godharA thaI kapaDavaNaja thaI amadAvAda padhAryA. saM. 1983 nuM cAturmAsa amadAvAdamAM karyuM. vyAkhyAnamAM sthAnAMga sUtranI vAcanA karI cAturmAsa khUba AnapUrvaka pUrNa karI pUjya gurUdeva AcArya bhagavaMta zrI vijayanItisUrIzvarajI mahArAja sAthe rAdhanapura padhAryA. saM. 1984 nuM cAturmAsa rAdhanapura karyuM. A cAtumasamAM muni mahArAjane panyAsajI mahArAje loka prakAza, naMdIsUtra tathA prakaraNanI vAcanA ApI, rAdhanapurathI vihAra karI amadAvAda padhAryA. saM. 1985 nuM cAtumAMsa zrI DahelAnA upAzrayamAM amadAvAdamAM karyuM. A cAturmAsamAM panyAsajI mahArAje vyAkhyAnamAM samavAyAMga sUtranI vAcanA zarU karI hatI. amadAvAdathI vihAra karI panyAsajI mahArAja kherALu padhAryA. sIparanA saMghanI vinatithI sIpera padhAryA ane saM. 1986 nuM cAturmAsa sI2mAM karyuM. vyAkhyAnamAM bhagavatIsUtrane upadeza karyo. sIperamAM paryuSaNa AnaMdapUrvaka thayAM. tapazcaryA, pUjA-prabhAvanA, saMgha jamaNa khUba AnaMdapUrvaka thayAM. saMghamAM AnaMda AnaMda thaI raho. saM. 1987 nA kArtaka vada 8 nA roja munizrI mAnavijaya gaNine dhAmadhUmapUrvaka panyAsa padavI ApavAmAM AvI. A prasaMge zrI haThIsIMga paTavAe aThThAI-motsava karyo. zrIpha. LanI prabhAvanA karI ane navakArazI karI bhajana-samAraMbha karyo. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha-prabhA sIparanA saMghanI bhAvabharI vidAya laIne paMnyAsajI mahArAja tAraMgA, TaeNbA, nAgara meriyA ane pAlanapura thaI AbunI yAtrA karI zivagaMja padhAryA. saMghanI vinatithI saM. 1987 nuM cAturmAsa panyAsajI mahArAje zivagaMjamAM karyuM. panyAsajI mahArAjanI ghaNA samayathI bhAvanA hatI ke vidvAne taiyAra karavAnI bhAre AvazyakatA che. jaina pAThazAbAo te gAmegAma che ane hevI joIe. jaina samAjamAM zikSaNa saMsthAo paNa ghaNI che ane have te jena hAIskUle paNa thavA lAgI che. A badhA mATe sArA vidvAna, suzIla abhyAsI, cAritrazIla, utsAhI ane tAlIma pAmelA zikSakaadhyApakonI jarUra raheze. panyAsajI mahArAje te mATe zIvagaMjanA zrI saMghane upadeza Ape ane panyAsazrInA upaupadezathI zIvagaMjamAM zrI mahAvIra vidyApIThanI sthApanA karavAmAM AvI. cAturmAsa pUrNa thatAM pIvANudI takhatagaDha tathA paMcatIthI karI vApI padhAryA. ahIM gurUdeva AcArya zrI vijayanItisUrIzvarajIne saMdeza maLavAthI phaledhI tarapha vihAra karyo. paMnyAsajI jyAM jyAM gayA tyAM tyAM upadhAna Adi udyApane karAvyA ane saMghamAM dharmajAgRti lAvyA. vyAkhyA nemAM paNa teozrI sUtronI vAcanA ApatA hatA ane bhAI bahene temanA bhAvabharyA mananIya vyAkhyAne ne draSTAMte sAMbhaLI plAvita thaI jatA. teo pote paNa jJAnapipAsu hovAthI satata adhyayana paNa karatA ane samaya maLe tyAre bIjA munivaryone sUtronI vAcanA ApatA hatA. A rIte panyAsajI mahArAja dharma udyotanA kAryo karI gurUdevanA caraNamAM phaledhI AvI pahoMcyA, Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya padavI tathA upadhAna samAraMbha (+) 'gurUdeva ! mantheNa vAmi !' paMnyAsajIe gurUdevane vANA karI caraNa sparza karI sukhazAtA pUchI. - dharmalAla ! panyAsajI tame zIvagajamAM zrI mahAvIra vidyApIThanI sthApanA karI te sAMbhaLI mane atyaMta AnaMda thayeA. mArI te bhAvanA ghaNA samayathI sAdhu pAThazALAnI ane vidvAnA taiyAra karavAnI che, te tame jANeA che.' AcAyazrIe dhanyavAda ApyA. < gurUdeva ! ApanA AzIrvAdathI evA mAMgalika kAryo thAya che. Aje te vidvAna dhama adhyApakonI bhAre jarUra che. 8 mArA sadeze| tA pahoMcI gayA hatA ne!' 6. jI sAheba! ame badhA munivarA sAthe zIvaga'jathI vihAra karI khIvANudI, takhatagaDha thai paMcatIrthInI yAtrA karavA gayA ane vAlI pahAMcyA tyAM ApanA saDheze| manyA ane kAMi jarUrI kAma AvI paDayuM haze tema jANI vAlIthI vihAra karI ApanA caraNamAM AvI paheAMcyA chIe. sevakane zuM AjJA che. ' panyAsajIe AjJA mAgI. " bhAgyazALI ! tame vidvAna cheA. jagyAe jagyAe dharmanA udyota karI che, sUtranI vAcanA munione Ape che ane tamArA zAMta svabhAva tathA dharma prarUpaNA mATenI tamArI Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haSa-prabhA dhagazathI huM khUba prasanna thaye chuM. ghaNA zaheranI paNa te mATe vinati AvI che. phodhInA zrI saMghanI bhAvanA che ke tamArI AcAryapadavIne mahatsava phaledhImAM tha joIe. tethI meM tamane saMdeza mokalyo hate. "bhagavaMta! huM te tamAro sevaka chuM, saMghane sevaka chuM, jJAnapipAsu hovAthI sadA abhyAsI rahuM chuM ne munirAjone sutronI vAcanA ApavAthI te mAruM jJAna tAjuM thAya che. mane jJAnamRta bhejana maLe che." "panyAsajI! tamArI yogyatA ane vidvatA joIne tamane AcArya padavI ApavAne nirNaya karyo che. tame zAsana ne samAjanuM vizeSa ne vizeSa kalyANa kare evA mArA maMgaLa - AzIrvAda che.' gurUdevane saMdeza sAMbhaLI panyAsajI turata phalodhI AvI pahoMcyA. phadhInA saMghanI bhAvanA paMnyAsajInI AcArya padavIne mahatsavane lAbha levAnI hatI. AcAryapadavI prasaMge zeTha kizanalAlajIe aThThAI-mahotsava karyo. samavasaraNanI racanA karI. ujamaNuM paNa karyuM ane zeTha saMpatalAlajI gulecchA taraphathI mahotsava tathA zAntisnAtra thayuM. zIvalAnivAsI zA dalAjI asalAjI taraphathI nekArazInuM jamaNa thayuM. gurUdeva zrI AcAryapravara zrI vijayanItisUrIzvarajIe AcArya padavInA vidhividhAna karAvyA ane jayajayakAra vacce paMnyAsa zrI harSavijayajIne AcArya padavI arpavAmAM AvI, saMghe suMdara zAla oDhADI. bIjA gurUbhaktoe Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAya padavI tathA upadhAna samAraMbha : 37 : paNa zAla oDhADI. A prasaMge tamAma gavALAe mahetsavamAM bhAga lIdho ane zAsanane jayajayakAra thaI rahyo. nUtana AcArye gurUdevane bhAvapUrvaka vaMdaNA karI. temanA caraNamAM mastaka namAvyuM ane gurUdeva AcArya bhagavaMtanA maMgaLa AzIrvAda meLagyA. saM. 1988 nuM cAturmAsa phaledhImAM thayuM. ahIM AcArya zrI vijayaharSasUrIzvarajIe prajJApanA tathA sUryaprajJapti sUtranI vAcanA karI. cAturmAsa pUrNa thatAM zIvagaMja padhAryA ane takhatagaDhanI vinati thatA takhatagaDha padhAryA, saMghanA AgrahathI saM. 1989 nuM cAturmAsa takhatagaDhamAM karyuM. amadAvAdamAM sAdhu-saMmelana maLavAnuM hatuM. temAM AcArya. pravara zrImad vijayanItisUrIzvarajIne nimaMtraNa hatuM tethI gurUdevanI AjJAthI AcArya zrI vijayaharSasUrIzvarajI paNa cAturmAsa pachI takhatagaDha padhAryA. AcArya zrI vijayanItisUrIzvarajIe sAdhu-saMmelanamAM rasapUrvaka bhAga lIdhe ane sAdhu-saMmelanane saphaLa karavA khUba prayAsa karyo ane sAdhusaMmelana saphaLa thayuM. - sAdhu-saMmelananI pUrNAhUti pachI AcAryazrIe muMbaI tarapha vihAra karyo. grAmAnugrAma upadezAmRta ApatA gurUdeva sAthe ApaNA caritranAyaka muMbaI padhAryA, zrI saMghe bhAvabharyuM svAgata karyuM. saM. 1990 nuM cAturmAsa gurUdeva sAthe muMbaImAM zrI goDIjIne upAzrayamAM karyuM. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da 38 : harSa-prabhA cAturmAsa pachI ghATake para, thANA, panavela, khApalI, talegAMva, khIDakI padhAryA. khIDakImAM punAnA AgevAne AvyA ane AcAryazrIne punA padhAravA vinati karI, punAnA saMghe AcAryazrInuM bhavya svAgata karyuM ane saMghanA Agrahane vaza thaI saM. 191 nuM cAturmAsa pUnAmAM karyuM. zeTha lIlAcaMda jayacaMde vyAkhyAnamAM bhagavatI sUtra vAMcavA vinati karI. AcAryazrIe bahuja suMdara rIte bhagavatI sUtranI vAcanA karI. AcAryazrI punAmAM padhAryA hovAthI AgevAnonI upadhAna tapa karAvavA bhAvanA thaI ane 123 bahena-bhAIo upadhAnamAM beThA. AcAryazrIe upadhAnanuM rahasya samajAvyuM ane upadhAnanI kriyA suMdara rIte karAvI. mALAropaNanA mahatsava upara zeTha lIlAcaMda jayacaMda taraphathI aThThAI-mahatsava, zAMtisnAtra, navakArazI ane jJAtijana thayAM. saMghamAM AnaMda AnaMda thaI raho. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unI paraMparA ( 10 ). mahesANA nivAsI zeTha devacaMda harakhacaMdabhAIne AcArya, zrInA upadezathI zrI aMtarikSa pArzvanAthanI yAtrAnI bhAvanA thaI. temaNe dasa-bAra bhAIonI eka maMDaLI banAvI. AcAryazrI sAthe vihAra karI maMDaLI talegAMva, gheDanadI, ahamadanagara, auraMgAbAda, jAlanA thaI phAgaNa suda 8 nA divase sIrapura padhAryA ane zrI aMtarikSa pArzvanAthanI yAtrA karI. bAlApuranA zrI saMghanA AgevAne vinati karavA AvyA. AcAryazrI jarA asvastha rahetA hatA tethI bAlApuramAM AvavAnuM vacana ApI thoDA divasa sirapura sthiratA karI. ahIMthI vihAra karI AkelA padhAryA. AkelAmAM AcAryazrInuM suMdara svAgata thayuM. ahIM thoDA samaya sthiratA karI bAlApura padhAryA. saM. 192nuM cAturmAsa AcAryazrIe bAlApuramAM karyuM. ahIM vyAkhyAnamAM paMca sUtra, samarAdityakevalI caritra vAMcavAmAM AvatAM saMghe vyAkhyAnane khUba lAbha lIdhe. zeTha lAlacaMda khuzAlacaMde AcAryazrInA upadezathI upadhAna tapanuM udyApana karAvyuM. mAlApaNu mahatsava khUba suMdara thaye. A prasaMge temaNe bAra vrata grahaNa karyA. , bAlApurathI vihAra karI khAmagAMva, malakApura, bhUsAvaLa, jaLagAMva tathA amalanera Adi grAmAnugrAma vicaratA ane jagyAe jagyAe dharmopadeza ApatA vyArA, bAraDoLI, Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 40 : harSa-prabhA mAMgaroLa, jagaDIyA thaI bharUca padhAryA. zrI saMghanI vinatithI saM. 193 nuM cAturmAsa AcAryazrIe bharUcamAM karyuM. vyAkhyAnamAM bhagavatI sUtrane upadeza karyo. ahIM paNa upadhAna tapanI kriyA karAvI. mALotsava prasaMge zAMtisnAtra, navakArazI Adi dhArmika kAryo thayAM. A saM. 14 nuM cAturmAsa amadAvAda DahelAnA upAzrayamAM karyuM. saM. 15 mAM amadAvAdathI vihAra karI bheyaNa tathA zaMkhezvara tIrthonI yAtrA karI rAdhanapuranA saMghanI vinatithI rAdhanapura padhAryA. saM. 195 nuM cAturmAsa rAdhanapura karyuM. cAturmAsa pachI zeThazrI ratIlAla vADIlAla taraphathI aThThAI- mahatsava, aSTottarI snAtra temaja zrI AdIzvara bhagavAnanA maMdiramAM zrI AdIzvara bhagavAnanA pagalAMnI pratiSThA karAvI. ahIMthI vihAra karI zrI zaMkhezvarajInI yAtrA karI pATaNa padhAryA, saM. 196 nuM cAturmAsa pATaNa khetaravazInA upAzraye karyuM. vAMkalImAM zrI hajArImalajI javAnamalajInI upadhAna karAvavAnI bhAvanA hatI. gurUdeva AcAryazrIne zrI javAnamalajIe vinaMtI karI. gurUdeva AcArya zrI vijayanitisUrIzvarajI vAMkalI padhAryA. temaNe AcArya zrI vijayaharSasUrIzvarajIne vAMkalI AvavA saMdeza meka. AcAryazrIe pATaNathI vihAra karyo ane vAMkalI padhAryA vAMkalImAM A utsava bahuja suMdara thayo. gurUdeva AcArya zrI vijayanitisUrIzvarajInI tabIyata barAbara na hovA chatAM upadhAna tapanA ArAdhakone pite jAte vidhi karAvI praveza karAvyuM. ApaNA caritranAyaka AcArya zrI vijaya harSasUrIzvarajIe Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsavanI paraMparA : 41 : paNa gurUdevanI AjJA pramANe vidhividhAnanuM kAma upADI lIdhuM. zeTha zrI javAnamalajInI udAratA ajaba hatI. pANInI mAphaka pisAne vyaya karyo, varagheDe te bhavya ane na bhUte na bhaviSyati te advitIya hato. jyAre chelle divase aDhAre AlamanuM jamaNa thayuM tyAre vAMkalImAM senAne sUraja u. gAmanA baccA baccAne AnaMda AnaMda thaye. gurUdevanA punita pagalAMthI jaMgalamAM maMgala thayuM. upadhAna Adi mahensa pachI AcArya zrI vijayahaSasUrIzvarajI takhatagaDha padhAryA. saM. 1997 nuM cAturmAsa takhatagaDha karyuM. cAturmAsa pachI AsapAsanA gAmomAM vicarI AcArya zrI amadAvAda padhAryA. saM. 198 nI cAlanuM cAturmAsa amadAvAdamAM karyuM gurUdeva tIrthoddhAraka AcAryapravara zrImad vijayanItisUrIzvarajI citoDanI pratiSThA mATe jatAM hatAM temAM ekaliMgajImAM tabIyata bagaDI ane svargavAsa pAmyA. udayapuranA zrI saMghe gurUdevanI bhavya samazAna yAtrA kADhI ane gAmogAmanA saMghoe gurUdevanA svargavAsa nimitte aI-mahensa Adi kAryo karyA. amadAvAdamAM AcArya zrI vijayaharSasUrIjInI nizrAmAM gurUvanI bhakti nimitte saMgha taraphathI mahAzAMti pUjA bhaNAvavAmAM AvI. saM. 198nuM cAturmAsa amadAvAdamAM karyuM saM. 199nA varSamAM DahelAnA upAzraya taraphathI tathA luhAranI piLanA upAzrayanA saMgha taraphathI panyAsa zrI mAnavijayajI, paM. zrI udayavijayajI tathA paM. zrI kalyANavijayajIne AcArya zrI vijyaharSasUrIzvarajIe cha hajAra mANasonI jaMgI medanI vacce AcArya pada arpaNa karyuM. A utsavamAM zaheranA tamAma AgevAnI hAjarI hatI, Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 42 : harSa-prabhA AcAryapadavIne samAraMbha karIne AcArya zrI visanagara padhAryA ane saM. 19 nuM cAturmAsa visanagaramAM karyuM. saM. 2000 nI sAlamAM gehalInA saMghanI vinaMtithI gehalI padhAryA. ahIM upadhAna karAvyA ane sAre mahotsava thayA. janmakalyANaka dhAmadhUma pUrvaka ujavAye. ahIMthI jAvAla padhAryA ane 2000 nuM cAtumasa jAvAlamAM karyuM. ahIM zrI saMghanA AgrahathI zrI bhagavatI sUtra saMbhaLAvyuM. pUjA--prabhAvanAaImahotsava tha. saM. 20001 nI sAlamAM pADIva padhAryA. ahIM paNa upadhAna bahuja mahotsava pUrvaka karAvyA. zrI saMghamAM eTale badhe utsAha ane AnaMda hato ke upadhAnavAlA bhAI-bahenane jamavA mATe cAMdInA thALI-vATakA glAsa karAvyA, mAlAropaNane mahAna utsava thaye. ahIMthI zIvagaMja, takhatagaDha, sumerapura thaI amadAvAda padhAryA. ahIM luhAranI piLanA upAzraye saM. 2001 nuM cAturmAsa karyuM. saM. 2002nI sAlamAM AcArya zrI pAlItANA padhAryA. girirAjanI yAtrA karI 2002nuM cAturmAsa pAlItANA ujamabAInI dharmazALAmAM karyuM. saM. 2003 mAM jAmanagara padhAryA. saM. 2003nuM cAturmAsa jAmanagaramAM karyuM. ahIMthI vihAra karI amadAvAda thaI mAravADa padhAryA. kAladvImAM kesarImalane dIkSA ApI muni pUrNAnaMdavijaya nAma rAkhyuM ane pitAnA ziSya tarIke jAhera karyo. ahIMthI zIvagaMja thaI takhatagaDha padhAryo saM. 2004 nuM cAtumasa takhatagaDhamAM karyuM. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsanI paraMparA H 43 ? citeDamAM gurUdevanI preraNAthI jIrNoddhAra thaye hatuM ane pratiSThA karavAnI hatI. saMghanI vinaMtithI AcAryazrI citeDagaDha padhAryA ane saM. 2005 nA mahA vada 3 nA bahu dhAmadhUmapUrvaka pratiSThA karavAmAM AvI. ahIMthI zIvagaMja padhAryA, saM. 2005 nuM cAturmAsa zIvagaMjamAM karyuM. zIvagaMjamAM sAdhuone vega-vahana karAvyA. saM. 2006 mAM saurASTramAM padhAryA ane gurUdeve je tIrthane jIrNoddhAra karAvyuM hatuM te giranArajI upara aMjana zalAkA-mahatsava karAvI pratiSThA karAvI ne dhorAjI padhAryA. saM. 2006 nuM cAturmAsa dhorAjImAM karyuM. saM. 2007 mAM pharI pAlItANA padhAryA. tIrthayAtrA karI amadAvAda padhAryA. saM. 2007 nuM cAturmAsa amadAvAdamAM zAmaLAnI paLanA upAzrayamAM karyuM. saM. 2008 nI sAlamAM mAravADapadhAryA ane saM. 2008nuM cAturmAsa kAlaMdrImAM karyuM. saM. 2009 nI sAlamAM takhatagaDha padhAryA. saMghanI vinatithI ahIM cAturmAsa karyuM. AcAryazrInA upadezathI zA punamacaMda jerUpajIe zatruMjayane eka hajAra mANasane saMgha kADha. saM. 2010 nI sAlamAM AcAryazrInA upadezathI zA sAkaLacaMda umAjI taraphathI visalapuramAM ujamaNuM karavAmAM AvyuM. saM. 2013nuM cAturmAsa guDAbAlotarAmAM karyuM. ahIM AcAryazrIne DAyAbITIjhane vyAdhi thaI Avyo. paNa zrI saMghanI sevA suzruSA tathA auSadhopacArathI zAMti maLI saM. 2011 mAM pAdaralImAM zrI sAMkaLacaMda bhutAcha taraphathI upadhAna tapa karAvyA ane kesIlAvamAM ujamaNuM karAvyuM, Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 44 : ha --prabhA khIvAdImAM navAma"diranI pratiSThA karAvI ane sa. 2011nu' cAturmAsa zivaga MjamAM karyuM". ApaNe joi gayA tema AcArya zrI jyAM jyAM padhAryA jyAM jyAM vicaryAM tyAM upadhAnA karAvyAM, aThThAi-maheAtsava karAvyA. aMjanazalAkA pratiSThA karAvI temaja ujamaNA karAvyA ane sagha Adi mATe preraNA karI. AcAyazrI evA teA prakAnta vidvAna hatA ke peAtAnA ziSyA temaja bIjA munione sUtreAnI vAcanA ApatA ane gAmegAma utsavAnI paraparA evI ubhI karI ke dharmanI prabhAvanA thai ane jainazAsananA jayajayakAra thai rahyo. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya zrInI mamatA ( 11 ) sa'. 2013 nI sAlamAM jaina samAjamAM eka khaLakhaLatA prazna upasthita thA. saMvatsarI kayAre karavI ane temAM zAstrIya rIte zuM karI zakAya. para'parA zu' che. judA judA AcAryanA zA mata che tathA spaSTa nirNaya zu' karavA te mATe carcA jAgI. sa', 2013nI sAlamAM bhAdaravA suda 5 nA jodhapurI 5'cAgamAM kSaya hatA. A pUrve sa. 1989nI sAlamAM ane sa 2004 nI sAlamAM paNa bhAdaravA sudra 5nA kSaya hatA. e vakhate pU zrI sAgarAna surIzvarajI sivAya badhA sAdhuee khIjA pa'cAgane AdhAre pAMcamane badale chaThThanA kSaya mAnyA hatA. paNa e vAta zrI umAsvAtinA pratyeoSa ane tapAgacchanI samAcArIthI virUddha hAvAthI pUjyazrIe sa'ghanA agragaNya vyaktine jaNAvyu` ke A sAlamAM bhAdaravA suda 5 nA ya che te| zrI umAsvAtinA praghASa ane tapAgacchanI samAcArI pramANe pAMcamanA kSayamAM ceAthanA kSaya mAnavA joie. 5tithinI kSaya vRddhimAM apa tithinI kSaya ke vRddhi karavAnI paraMparA A Ara patithine AzrayIne che. kAraNa ke A mAra patithi padara kama bhUmimAM traNe kALane mATe niyata che tethI e kAla tithi gaNAya che. kalyANaka tithie aniyata che ane te kArya tithi che tethI pUrvAcArTIe kalyANaka tithiomAM parvane adale apava'nI kSaya ke vRddhi mAnI nathI. bhAdaravA suda 4 apava' tithi che. zrI kAlakAcArye zAlIvAhana rAjAnA Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , kAraNe pAMcamanA badale cothanA divase vArSika parva saMvatsarInI ArAdhanA karI tethI cotha tithi kAraNIka kahevAya che. bIjuM kAraNa e ke zrI kAlakAcArya pachI 100 varSe nizItha sUtranI cUrNanI racanA jinadAsa gaNI mahattare karI che temAM paNa bhAiravA suda 4 ne aparva tithi tarIke kahela che eTale tene kSaya mAnavAmAM bAda nathI. A bAbatamAM pUjyapAdu AcArya zrI vijayaudayasUrIzvarajI ma. sAthe AcArya zrI vijayaharSasUrIzvarajIne vAtacIta thaI tyAre pUjyapAda AcAryapravara zrImada udayasUrijI mahArAja Adie e vAtane saMmati ApI paNa bhAdaravA suda 4 zrI kAlakAcAryathI saMvatsarI parva tarIke rUDha hevAthI tene kSaya mAnave e lokavirUddha gaNAya tethI trIja cotha bhegA mAnavA e vAta kabUla karI ane saM. 2014 nI sAlamAM paNa e pramANe manAyuM. A rIte zAsana pakSa tathA navA paMthavALAe eka divase saMvatsarI parvanI ArAdhanA karI ane kAyamane mATe pAMcamanA kSayamAM chaThane kSaya mAnavAnuM baMdha thayuM e AcArya zrI vijayaharSasUrIzvarajI mahArAjanI makkamatAnuM pariNAma che, AcAryazrI saddaguNAnurAgI tathA khUba saumya svabhAvanA zAMtamati hovA chatAM prasaMge zAsananA hita mATe paraparAgata vicAraNAnI draSTie teo kevI makkamatA darzAvI zakatA te A prasaMga uparathI siddha thAya che. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargavAsa ane bhavya smazAna yAtrA (12). amadAvAda luhAranI piLanA upAzrayanA saMghanI vinaMti AvI ane gurUdeva saM. 2012 mAM amadAvAda padhAryA. saM. 2012 saM. 2013 saM. 2014nA tathA saM. 2015 nA cAturmAsa amadAvAdamAM karyA. vRddhAvasthA hovA chatAM teo vyAkhyAna Adi vAMcatAM ane paryuSaNAdi parvomAM pUjA-prabhAvanA tapazcaryA khUba AnaMda pUrvaka thatAM hatAM. saM. 2016 mAM tabIyata bagaDatI cAlI. auSadhopacAra ghaNA karyA. saMghe khUba sevA-suzruSA karI. pite te namaskAra mahAmaMtrano jApa karatA rahetA ane game tevuM darda heya paNa pUba sahana zakti ane keI koI vAra ziSya gabharAya jAya te pite badhAne hiMmata ApatA. kArataka sudi 12 thI AcA zrInI tabIyata mIThI pezAbanA kAraNe bagaDatI AvI. dinapratidina azakti vadhatI gaI. A mAMdagInA divasomAM munizrI kumudavijayajI tathA munizrI kasturavijayajI tathA munizrI ratnAkaravijayajIe temaja anya munioe khaDe page rAtadivasa gurUdevanI satata sevA bajAvI te kharekhara anudanIya che. AcAryazrInI sevA-suzruSA luhAranI paLa, DelAno upAzraya tathA vIranA upAzrayanA sAdhu-sAdhvIo temaja zrAvaka-zrAvikA, bhaktajanee khUba bhaktipUrvaka karI hatI. pisa suda 6 nA savAramAM 6 vAge svapnamAM pite svargavimAnamAM beThelA ane deve sukhazAtA pUche che evuM svapna Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harSa prabhA joyuM. piSa zuda 6nI sAMjathI azakti vadhI gaI. tAva paNa vizeSa hatuM. belI zakatA nahatA paNa sAvadhAnatA ghaNI hatI. barAbara upaga hato. piza zuda 7 ne divasa bhAre jaNAye paNa jarA zAtA jevuM lAgyuM. vidyAzALAthI pUjaya AcAryazrI manaharasUrIjI mahArAja tathA pU. zrI bhadraMkaravijayajI mahArAja vyAkhyAna baMdha rAkhIne AcAryazrIne zAtA pUchavA AvyA hatA. teoe AvIne sukhazAtA pUchI ane ArAdhanA karAvI. chaTha ane sAtama ane divase saMghanA bhAIonI hAjarI paNa sArI hatI. ghaNA bhAIo AcAryazrInI sevAmAM rAta divasa rahyA hatA. sAtamanA Akho divasa munirAje tathA sAdhvIjI mahArAje ane AgevAne AcAryazrIne sukhazAtA pUchavA AvatA rahyA, AcAryazrIne sAtamanI rAtre tAva vadhe ane 106 DIgrIe pahoMce eTale ziSya samudAya tathA bhaktajanone ciMtA thaI. vedanA paNa asahyA hatI. ziSya ane bhaktajane sevAmAM hAjara hatA. ATalI badhI vedanA hevA chatAM AcAryazrInA mukhamAMthI "are" e zabda nahe. teo vedanAne sahI rahyA hatA. ane 3che zAMtine jApa karatA hatA. vyAdhi te vadhate cAle. svargavAsa pahelAM be divasathI tIrthAdhirAja AdIzvaradAdAnA darzana karavAnI bhAvanA jAgatI hatI. ane jyAre AdIzvaradAdAnA pheTAnA darzana karyA tyAre moDhA upara zAMti prasarI rahI. uparAMta devavimAnanA svapna AvatAM hatAM. pUjya AcAryazrIne vizeSa vyAdhi jaNAya eTale ziSya, keTalAe munirAje, sAdhvIjIo tathA zrAvaka-zrAvikAoe Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagavAsa ane bhavya ramazAna yAtrA , , , pUjyazrInA nimitte AyaMbila, upavAsa karavA jaNAvyuM, keTalAka bhaktajanee amuka amuka rakama gurUdevanA nimitta vAparavA jaNAvyuM. rAtrinA bAra vAgyA ne gurUve AMkha ughADI. temane zrI AdIzvaradAdAnA phoTAnA darzana karAvyA. ane zAMtine jApa karatAM karatAM pAsa suda sAtamanA roja rAtrinA bAra ne pAMca miniTe nazvara dehano tyAga karI svarge sIdhAvyA. zi-praziSyo, AgevAne, bhaktajane tathA zrAvakazrAvikA samudAyamAM zokanI gherI chAyA chavAI gaI. AcA zrI vijayanItisUrIzvarajInA vidvAna, vicArazIla, zAsagAmI vayevRddha AcAryapravara zrI vijayaharSasUrIzvarajInI sAdhu-samudAyamAM temaja jaina samAjamAM na pUrAya tevI khoTa paDI gaI amadAvAdanA jaina samAjamAM zokanI lAgaNI chavAI gaI. savAramAM AcAryazrInA darzane hajAre bahena-bhAIo AvavA lAgyA. bhakatajanenI AMkhaDIo azrubhInI hatI, upAzrayamAM khUba bhIDa jAmI. - AThamanA roja agIAra vAge bhavya smazAna yAtrA nIkaLI. lagabhaga dazeka hajAra mAnava-samudAya haze. rastAmAM paLe paLe ne mahele mahele temaja bajAramAM AcArya. zrInA darzana mATe mAnava-maherAmaNa umaTaye hate. sAbaramatI nadInA taTa para gurUdevanA dehano agnisaMskAra karavAmAM AvyuM. tyAM paNa hajAre mANasa hatA. zaheranA tamAma saMbhAvIta guhanI hAjarI hatI. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 50 : haSa-prabhA azrubharI AMkhe gurUdevanI aMtima kriyA karavAmAM AvI agninI javALAo sAbaramatInA paTa para patharAI gaI, jinAgama rahasyavedI suvihita nAma dhyeya zAstravettA vidvAna AcAryapravarane deha vilaya thaI gayo. tamAM jyota maLI gaI. jaina samAjano camako sitAre asta thaI gayo. luhAranI poLa, DelAne upAzraya, vIrane upAzraya, zAmaLAnI piLane upAzraya vagere sthAnanA tamAma upAzrayanA sAdhu-sAdhvIoe devavaMdana karyuM. AcAryazrInA vagavAsanA samAcAra deza-dezAvaramAM pahoMcI gayA. jUnAgaDha, pAdaralI, takhatagaDha, zIvagaMja, pAlItANA, muMbaI, pUnA, mAravADa Adi gAmothI tAra tathA TapAla dvArA zoka pradarzita karatA TharAvo AvyA hatA. keTalAka gAmomAM pANI pALavAmAM AvI hatI, vargavAsane divase ja lagabhaga sAta hajAra TIpamAM thayA hatA. ane pAchaLathI paNa be hajAra bharAyA hatA. kula nava hajAranI TIpa thaI. caitra vadI trIjathI AcAryazrInA svargavAsa nimite aThThAI-mahotsava ane mahA zAntipUjA bhaNAvavAmAM AvI. A prasaMge calacitronI cejanA AkarSaka karI hatI, govALIAe bhagavAnanA kAnamAM khIlA ThekyA hatA te prasaMga temaja zrIpALa mahArAjAnI sabhA ane surasuMdarI nRtya, dhanagirine sunaMdA vajakumArane laI javAnuM kahe che te ane bALaka hAtha paga UMcA kare che te prasaMga temaja giranAracitrakuTanAM drazyo ane Agama purUSanuM citra vagere dro jevA hajAranI mAnava-medanI hamezAM AvatI ane dhanya! dhanyathI upAzraya guMjI uThate, Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargavAsa ane bhavya smazAna yAtrA : 51 6 judA judA gAmamAM e nimitta pujA bhaNAvavAmAM AvI hatI. aneka gAmomAM utsavo thayA hatA. bhakatajane zrAvakazrAvikAoe svargavAsa nimitta tapazcaryA karI hatI. temaja keTalAka bhaktajanee zubha kAryamAM sArI evI rakama kADhI hatI. AcAryazrI pitAnA AtmAnuM kalyANa karI gayA. jaina zAsanane udyot karI gayA. ane ziSya-praziSyane suMdara vArase mUkI gayA. dhanya jIvana dhanya cAritra! dhanya gurUdeva dhanya zAsana ! Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrI vijyaharSasUrIzvarajI ma. nA cAturmAsa 158 ujjaina (gurUdeva sAthe) 159 amadAvAda 1960 sUrata 1961 pAlItANA 192-63 mahesANA 1964 rAdhanapura (gurUdeva sAthe) 1965-66 amadAvAda 1967-68 , DelAnA upAzrayamAM 1969 rAdhanapura (gurudeva sAthe) (bhagavatInA joga ne gaNipada) 1970-71 amadAvAda (gurUdeva sAthe) 1972 pethApura aThThAInI tapazcaryA aI--mahatsava samavasaraNanI racanA. 1973 UMjhA upadhAna tapa udyApana. 1974 janmabhUmi thAvalA (mAravADa) 1975 amadAvAda hAjA paTelanI poLa saMvegInA upAzraye. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A. zrI vijayaharSasUrIzvarajI ma. nA cAturmAsa : 57 : 1976 1977 1978 1979 1980) 1981 1982 1982 1983 1984 rAdhanapura pAlItANA (gurudeva sAthe) amadAvAda saMvegInA upAzraye. UMjhA. amadAvAda, takhatagaDha (mAravADa) zIvagaMja upadhAna karAvyA tathA takhatagaDhamAM upadhAna karAvyAM. takhatagaDhathI kezarIyAjInA saMghamAM padhAryA. iMdera amadAvAda rAdhanapura (gurUdeva sAthe) ujamaNuM karAvyuM. amadAvAda sIpora muni mAnavijayajIne gaNipada ApavAmAM AvyuM). zIvagaMja (vardhamAna vidyAlayanI sthApanA) phalodhI (AcAryapadavI mahotsava).. takhatagaDha muMbaI (gurUdeva sAthe) zrI goDIjI mahArAjanA upAzraye) pUnA sITI ( upadhAna-zAMtisnAtra) 1985 1986 1987 1988 1989 10 191 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 54 he-prabhA 12 | 193 194 15 1996 1997 1998 (aMtarIkSa pArzvanAthanI yAtrA) cAturmAsa bAlApura (upadhAna karAvyA). bharUca (upadhAna karAvyA). amadAvAda (DahelAnA upAzraye). rAdhanapura be zrAvikAne dIkSA, bhavya aThThAI motsava, AdIzvara maMdiramAM bhagavAnanA pagalAnI pratiSThA. pATaNa (khetaravazI) takhatagaDha amadAvAda DahelAnA upAzraye gurudeva AcAvaipravara zrImada vijayanItisUrIzvarajInA svargavAsa nimitta aTrAI-mahotsava tathA mahA zAnti pUjA. amadAvAdamAM DahelAnA upAzraya tathA lavAranI poLanA upAzrayanA saMgha taraphathI paM. zrI mAnavijayajI paM. zrI udayavijayajI tathA paM. zrI kalyANavijayajIne phAgaNa vada 6 nA zubha muhUrta AcAryapada ApyuM. visanagara, jAvAla (gehalI-mAravADa) upadhAnajanma-kalyANaka utsava, amadAvAda lavAranI piALa, akSayanidhi tapa karAvyuM. 199 19 2000 * 2001 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A. zrI vijayaha sUrIzvarajI manA cAturmAsa 2002 pAlItANA 2003 jAmanagara (devabAga) 2004 takhatagaDha 2005 zIvagaMja (piravAlanA daherAsaramAM pratiSThA tathA citoDagaDhamAM pratiSThA) 2006 dhorAjI (gIranAra tIrtha upara aMjana zalAkA-pratiSThA. 2007 amadAvAda, 2008 kAladvI. 2006 takhatagaDha, 2010 guDAbAlotarA. zIvagaMja (pAdaralImAM upadhAna tathA kozIlAvamAM umajaNuM zIvagaMjamAM vizasthAnaka tapanuM ujamaNuM karAvyuM. 2012-13-14-15 amadAvAda, 2016 piSa zuda 7nA roja amadAvAdamAM svargavAsa. 2011 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapagaccha saMvega zAkhA vRkSa panyAsa zrI satyavijaya gaNI ma. , zrI karavijaya gaNa ma, zrI samAvijaya gaNuM ma. , zrI jinavijaya gaNe ma. zrI utamavijaya gaNa ma, zrI padmavijaya gaNuM ma zrI rUpavijaya gaNa ma. zrI amIvijaya gaNI ma. - zrI saubhAgyavijaya gaNI ma. che zrI ratnavijaya gaNI ma. che zrI bhAvavijaya gaNa ma. tIrthoddhAraka AcArya zrI vijyanItisUrI ma. AcArya zrI vijayaharSasUrIjI mahArAja AcArya zrI vijayaharSasUrIjInA ziSyaratna. 1 AcArya zrI vijaya mahendrasUri kare vijayakalyANasUri. * 3 panyAsajIzrI maMgaLavijayajI gaNI 24 munizrI sumativijayajI - 5 che pUrNAnaMdavijayajI 6 . jInendravijayajI (dhanArIvALA " zrI pUjya vijaya jinendrasUri) Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praziSyAnA nAma a cAya zrI vijaya mahendrasarijInA ziSyA. * 1 munizrI darzanavijayajI ra tIvijayajI * 3 * 4 5 vineAdavijayajI maNIvijayajI sudarzanavijayajI rAjahu savijayajI suzIlavijayajI ratnAkaravijayajI 7 "" 3 4 * pa "" "" "" "" "" ,, AcArya zrI vijaya kalyANasUrinA ziSyA. * 1 munizrI javijayajI "" ,, ,, "" "" kuzavijayajI kumudavijayajI phula vijayajI tilakaprabhavijayajI caMdravijayajI panyAsa zrI maMgalavijayanA ziSya. 1panyAsa zrI rAmavijayajI gaNi 2 munizrI tribhuvanavijayajI trailAgyavijayajI ka "? Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 58 : harSaprabhA 4 , guNajJavijayajI 5 , sutratavijayajI muni zrI sumativijayajInA ziSya na 1 munizrI bharatavijayajI * ra , hiMmatavijayajI munizrI jinendravijayajInA ziSya. * 1 munizrI devendravijayajI 2 , padmavijayajI AcAryazrInA praziSyanA ziSyonI nAmAvalI 1 munizrI vinayavijayajI (munizrI tIrthavijayanA ziSya) 2 munizrI tejapravijayajI (munizrI suzIlavijayajInA ziSya 1 munizrI amRtavijayajI che. 2 munizrI priyaMkaravijayajI I ( |(munizrI kuzaLavi0nA ziSya 31" 1 munizrI supravijayajI (panyAsazrI rAmavijayajInA ziSya) 1 munizrI haribhadravijayajI (munizrI padmavijayajInA ziSya) * nizAnavALA muni mahArAja kALadharma pAmelA che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' SUvyA AcAryazrIe karAvela dharma-udyotanA maMgala kAryo. saM. 1973 UMjhA upadhAnatapanuM udyApana saM. 1980 zivagaMja zeTha phejamala vAlAjI taraphathI upadhAna saM. 1981 takhatagaDha upadhAna. kastUrajI vanAjI taraphathI saM. 1981 zrIkezarIyAjI saMgha zA.rAjamala parakAjI taraphathI saM. 1987 zivagaMja mahAvIra vidyApIThanI sthApanA. saM. 1988 phalodhI ujamaNuM, zAMtisnAtra AcArya padavI. saM. 191 pUnA upadhAna zeTha lIlAcaMda jayacaMda taraphathI. saM. 193 bAlApura zeTha lAlacaMda khuzAlacaMda taraphathI upadhAna saM. 1993 bharUca upadhAna. saMgha taraphathI saM. 196 rAdhanapura zeTha ratilAla vADIlAla taraphathI. AdIzvarabhagavAnanA pagalAMnI pratiSThA mahotsava, saM. 1996 vAMkalI zeThazrI javAnamalajI taraphathI upadhAna. saM. 2000 gohIlI zeTha khuzAlacaMda senAjInA dharmapatni - zrIvijubahena taraphathI upadhAna tathA janmakalyANaka saM. 2001 pADIva upadhAna zeTha navalamala dAnAjI taraphathI saM. 2005 citoDagaDha pratiSThA mahotsava. saM. 2006 jUnAgaDha giranAra aMjanazalAkA tathA pratiSThA mahatsava. gomarAja phatehacaMdajI taraphathI saM. 2008 takhatagaDha zA. punamacaMda jerUpajI taraphathI zatruMjayane saMdha. saM. 2010 vIsalapura zA. sAkaracaMda umAjI taraphathI ujamaNuM saM. 2011 pAdaralI zA. sAkaracaMda bhutAcha taraphathI upadhAna, saM. 2011 kezIlAvamAM ujamaNuM. saM. 2011 pIvANadImAM navAmaMdiranI pratiSThA. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainadharmanI viziSTatA jainadharme jagatane ati pavitra e ahiMsAno siddhAMta aNa karyo che. bIjA keIpaNa dharme ahiMsAne ATaluM mahatva ApyuM nathI ane jainadharme tene jIvanamAM utAravA mATe jeTale prayatna karyo teTale bIjA keIe karyo nathI. jainadharma tenA A ahiMsAnA siddhAMtane lIdhe vizvadharma thavAnI yegyatA dharAve che. rASTrapati De. rAjendraprasAda jainadharma ati uccakoTine che. enA mukhya to vijJAnazAstranA AdhAra para racAyelAM che evuM mAruM anumAna ja nahi paNa mAre pUrNa anubhava che. jema jema padArtha vijJAna AgaLa vadhatuM jAya che, tema tema jaina dharmanA siddhAMtane sAbIta karatuM jAya che." iTAliyana vidvAna che. TesITArI pitAne jaina dharmanA siddhAMte khUba game che ane maraNa pachI kaI jaina kuTuMbamAM janme evuM icche che. teo jainadharmanI asarane lIdhe haMmezA mAMsa-madirAthI varjita pavitra khorAka grahaNa kare che." vizvanA suprasiddha lekhaka ja anaDa Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra ane graMthanA pramANayukata patithikSayavRddhipraznottaravicAra prazna 1janAgamamAM tithinI utpatti keAnAthI mAnela che ane tenuM pramANa keTaluM ? uttara--sUrya prajJapti upAMgasUtraTIkA ane jyAtiSakaraDaka payajJAsUtranI ma`dara tithinI utpatti caMdrathI kahela che ane tenuM pramANa 59 ghaDI eka muSkRta rUrU bhAga jeTaluM ja utkRSTa tithinuM pramANu kahela che, tethI eka tithi e sUryodayane sparzI zakatI nathI eTale ja jainA tithinI vRddhi mAnatA nathI. jIe sUryapraptiTIkA, patra 149. ahorAtrasya dvASaSTibhAgapravibhaktasya ye ekaSaSTibhAgAstAvatpramANAH tithiriti athAhorAtra triMzanmuhUrtta pramANaH supratItaH / tithistu kiM muhuttepramANeti / ucyate paripUrNA ekonaviMzagmuhUrttA ekasya ca muhUrttasya dvAtriMzat tAmimaH / / artha--eka ahArAtrinA khAsaTha bhAga karIe, temAMthI ekasaTha bhAga jeTalI tithi hAya che ane aherAtra tA trIza muhU pramANa che paraMtu tithinuM pramANa keTaluM ? tithinuM pramANa saMpUrNa 29 muhUta ane eka manA mAsaThIyA khatrIza bhAga upara jANavA. juo jyAtiSakara Daka sUtrane pATha patra 62. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra ___ yAvanmuhUrtapramANA tithistAvatpramANA tAM pratipAdayanti auNattIse puNNA u muhuttA somato tihI hoi / / bhAgAya u vattIsaM bAvadvikaeNa cheeNaM ||gaathaa105|| TIkA-somataH candramasa upajAyate tithiH, sA ca tata upajAyamAnA ekonatriMzat paripUrNamuhUrttA ekasya ca muhUrtasya dvApaSTikRtena chedena pravibhaktasya satkA dvAtriMzat bhAgAH tathAhi-ahorAtrasya dvApaSTibhAgIkRtasya satkA ye ekaSaSTibhAgAstAvatpramANA tithirityuktam // bhAvArtha-caMdranI gatithI tithi utpanna thAya che. te utpanna thatI tithi saMpUrNa 29 muhUrta ane eka muhUrtane bAsaThIyA batrIza bhAga jeTalI ja hoya che, eTaluM ja sUtramAM tithinuM pramANa kaheluM che tethI tithinI vRddhi thaI zake nahi. A prazna ra-lekika vedAMga jotiSamAM tithinuM pramANa uttara-vedAMga jyotiSamAM tithinuM mA5 caMdranI gati upara AdhAra rAkhatuM hovAthI keIka vAra cepana ghaDInuM ane kaI vAra chAsaTha ghaDInuM heya che, tethI te tithi be sUryodayane sparzI zake che tethI laukika paMcAMgamAM tithinI vRddhi Ave che. prazna 3-jaina siddhAnta pramANe tithine kSaya Ave che? uttara-sUryaprajJapti, tilakaraMDaka sUtrAnusAra Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tharvatithikSayavRddhipraznottaravicAra tithinuM pramANa aherAva karatAM thatuM hovAthI be mahine eka tithine kSaya Ave che. juo sUryaprajJapti sUtra rIkA, patra 217. ___ yata ekaikasmin divase ekaiko dvApaSTibhAgotramarAtrasya sambandhI prApyate tato dvASaSTayA divasaireko'trama(kSaya) rAtrau bhavati, kimuktaM bhavati ?-divase divase avamarAtrasatkaikadvApaSTibhAgavRddhayA dvASaSTitamo bhAgaH sajAyamAno dvASaSTitamadivase mUlata eva viSaSTitamA tithiH pravartate iti, evaM ca sati ya ekaSaSTitamo'horAtrastasminnekaSaSTitamA dvApaSThitamA ca tithinidhanamupagateti dvASaSTitamA tithioM ke patiteti vyavahiyate // - bhAvArtha ekeka divase eka eka bAsaThame bhAga kSaya rAtrisaMbaMdhI prApta thAya che, tethI bAsaTha divase eka kSayarAtri thAya che. kahevAno matalaba e che ke-divase divase kSayarAtri saMbaMdhI eka eka bAsaThIyA bhAganI vRddhivaDe bAsaThamo bhAga utpanna thatAM bAsaThamA divase mULathI ja tresaThamI tithi pravarte che, e pramANe chate ekasaThame je divasa temAM ekasaThamI ane bAsaThamI tithio pUrI thAya tethI bAsaThamI tithi lekamAM kSaya pAmelI kahevAya che. , yataH ThaktaM tatraiva patre ekami ahora dovi tihI janya nihaNamejjAsu sottha tihI parihAyai / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvasithikSayavRddhipraznottaravicAra atha-kahyuM che ke eka ja divasamAM banne tithio pUrI thAya te te bIjI tithi kSaya pAme che. prazna -jaina siddhAntAnusAra jyotiSanA gaNita pramANe parvatithine paNa kSaya Ave che ane laukika paMcAMgamAM te parvatithinI kSaya-vRddhi banne Ave che te manAya ke nahi? uttara--jaina siddhAnta pramANe parvatithine paNa kSaya Ave che ane laukika paMcAMgamAM te kSayavRddhi ane Ave che, paraMtu bhagavatIsUtramAM aSTamI, caturdazI, amAvAsyA ane pUrNimAne pradhAna parvatithie kahelI che. juo bhagavatI sUtrane pATha, za, 2, u. 5. patra 134. bahUhiM sIlancayaguNaveramaNapaJcakkhANaposahovavAsehi, cAuddasAdipuNNamAsiNIsu paDipunnaM posahaM samma annugiAne, - "vardi' ahi zani -rajuprtaani guNA-guNavratAni viramaNAni-aucityena rAgAdi nivRttayaH pratyAkhyAnAni pauruSyAdIni pauSadhaM-parvadinAnuSThAna tatropavAsaH-avasthAnaM pauSadhopavAsaH, pauSadhaM ca yadA yathAvidhaM ca te kurvanto viharanti tadarzayannAha-'cAuddase' tyAdi ihoddiSTA-amAvasyA paDipunnaM posahati AhArAdibhedAt caturvidhamapi sarvataH / / bhAvArtha-taMgiyA nagarIne viSe RddhimAna ghaNA zrAvake vase che. teo aNuvrata, guNavata, ucitatAvaDe Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra rAgAdikane tyAga. pauruSI Adi paccakhANa ane parvanA divase karavA gya anuSThAnavaDe aSTamI, caturdazI amAvAsyA ane pUrNimAnA divase sarvathI AhAra-zarIra satkAra-brahmacarya--avyApArarUpa cAre prakAranA pauSadhanuM samyapha prakAre pAlana karatAM vicare che.' A cAritratithie kahevAya che. uparokta tithionA divase zrAvakane piSadhavrata karavAnuM kahyuM che, ane sAdhue te cAritravaMta che tethI tapa karavAnuM kahyuM che. e tithionA divase tapa na kare te vyavahArabhASyamAM prAyazcita kaheluM che. juo vyavahAra bhAgya TIkAne pATha___ aSTamyAM pAkSike caturtha na karoti tadA mAsalaghu (purima8 ) mAsaguru (ekAzanaka) cAturmAsake sAMvatsarike SaSTha aSTamaM na karoti tadA cAturmAsalaghu (AcAmla) cAturmAsa muDha (upavAsa) pAyazcitta che. artha-AThama ane caudaze upavAsa na kare te purimu ane ekAsaNAnuM prAyazcitta Ave ane caumAsI tathA saMvacharIne chaThTha aThThama na kare te cAra laghumAsa ane cAra gurumAsanuM prAyazcitta Ave. tapAgacchanI bRhatsamAcArImAM parvatithinI kSaya ke vRddhi mAnavAne spaSTa niSedha karela che. juo te pATha- ahamI cAuddasI uddiThA puNimAisu / / pacatihima khayabuDi na hayai ii kyaNA u // 1 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patithikSayavRddhipraznottaravicAra atha--AThama, caudaza, amAvAsyA ane pUrNimA A 5tithione viSe kSaya ke vRddhi thAya nahi. patithine kSaya Ave te pUrvanI apa tithinA kSaya karavA. juo te pATha ja pavvatiddikhao taha kAyavvo puvvtihie| evamAgamavayaNaM kahiyaM tellukanAhehiM || 1 || bIyA paMcamI ahamI ekAraso cAudasI ya || tAsaM khao puvyatihio amAvasA vi terasa ||2|| atha--jo paMcAMgamAM patithinA kSaya hAya tA tenA pUrvanI apatithinA kSaya karavA ema traiaAyanAtha kathita Agama vacana che. bIja, pAMcama, AThama, caudaza e tithionA kSaya hAya te tenA pUrvanI tithine kSaya thAya ane amAvAsyAnA kSaya hoya te terasaneA kSaya karaveA. khIjuM vAcakava umAsvAti mahArAjanA pradeASa ane pUrvI tithi: hAryAM vRddhI kAryAtathottarA paNa kSaya vRddhi mAnavAne niSedha kare che, uparAkta pADhA uparathI ema siddha thAya che ke-pavatithinI kSaya ke vRddhi mAnI zakAya nahi. ke prazna pa-laukika pa`cAMgamAM pUrva ke parvonantara pa (caudaza pachI amAvAsyA ke pUrNimA Ave te) tithinI kSaya ke vRddhi Ave te; kaI tithine patithi kahevI ane mAnavI ? uttara-zrAddhavidhigraMthamAM pava kRtyanA adhikAramAM AcAya zrI ratnazekharasUrIzvarajI mahArAja vAcakava Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra umAsvAti mahArAjanA praoNSane pATha ke pUrvI tithi thAI phUlo vA tattara ApIne jaNAve che. ke-lokika paMcAMgamAM parvatithino kSaya Ave to tenI pUrvatithimAM kSaya pAmela parvatithi sthApIne tenI ArAdhanA karavI. jemake paMcAMgamAM aSTamIne kSaya Ave te audAyika sAtame AThama sthApIne aSTamInI ArAdhanA karavI arthAt sAtamane kSaya karI te ArAdhya tithine AThama kahevI ane mAnavI. paMcAMgamAM parvatithinI vRddhi Ave to uttara eTale bIjI tithine parvatithi kahevI ane ArAdhavI, juo ka5sUtra samAcArI TIkAno pATha. ___ yathA caturdazIvRddhau prathamA caturdazImavagaNayya dvitIyAyAM caturdazyAM pAkSikakRtyaM kriyate // kalaMpasUtra subAdhikA TIkA, patrAMka 206. artha-paMcAMgamAM be caturdazI Ave to pahelI caudazanI avagaNanA karIne bIjI caturdazIe pAkSika kRtya karAya che. A pAThamAM TIkAkAre prathama caturdazIne mATe avAccha saMbandhakabhUtakRdaMta mUkela che te khAsa arthasUcaka che. "avagaNaA" zabdane artha zabdakeSamAM "apamAna-avajJA-tiraskAra-parAbhava" artha karela che eTale prathama caturdazIne caudaza na kahevI, paNa aparvatithi tarIke bIjI tarasa kahevI ane mAnavI ema arthapattinyAyathI siddha thAya che. je TIpaNAnI pahelI caudazane lokettara daSTie caudaza kahevAtI hoya te TIkAkAra mahArAjA upAdhyAya zrI vinayavijayajI gaNivarya prathama caturdazIne mATe rAjya ke Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parva nimiAhitI vAra ja zada cheDIne avALA zabda na varasa. e pramANe Aja parvatithionI vRddhine mATe paNa rAmaja A uparathI ema siddha thAya che ke bhAratIya jana paMcAgomAM AThamanA kSaye sAtamano kSaya ane caudazanI vRddhie be terasa lakhavAmAM Ave che te sUtra ane paraMparasiddha che ema samajavuM prazna -zrAddhavidhi graMthamAM Apela vAcaka umAsvAti mahArAjanA pradhaSanA banane caraNa zuM temanA racela che? uttara-A praoNSamAM ja pada be vAra Ave che tethI praSanA baMne caraNane eka ja kartAnA mAnIe te punarukti deSa Ave che. umAsvAti mahArAje tasvArtha sUtranI racanA karI che temAM keIsUtranI aMdara punarukti doSa dekhAte nathI ane AvA sAmAnya be caraNamAM punarukti deSa mUke e vAta asaMbhavita lAge che, tethI amAruM ema mAnavuM che ke 1 sithi ja A prathama caraNa te umAsvAti mahArAjanuM ja racela che; bIjA caraNane mATe saMzaya che te caraNa siddhAtika TiSaNanA abhAve pAchalathI laukika paMcAMgamAM AvatI vRddhi tithinI vyavasthA mATe pUrvAcAryo raceluM lAge che. A praSa pUrvaparaMparAthI Avela heIne pUrvAcAryoe mAnela che ane ame paNa mAnIe chIe. prazna 7-saiddhAntika TippaNano abhAva kayArathI thaela mAno che? Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya gicikittavicAra * uttara-gAAti mAsanA samathamAM tA jaina Tempsa jeTaluM ja joI e, kemake te pu para hatA, temane mATe granthAntaramAM vAvamAM vaeNvira: vizeSaNa Apela che temanA ziSya zyAmAcAya mahArAje dazAvanAtranI racanA rela che. ane daza pUrva dharatuM racela hoya te ja sUtrarUpe pavAya che, te daza pUrvadharanA samayamAM saiddhAntika TippaNa na hoya e vAta mAnI zakAya evI nathI. 14mI sadImAM caela jinaprabhasUrijInA pahelAthI ja saiddhAntika TippaNanA abhAva thayA hoya ema temanA lakhelA * vidhiprayA * graMthathI spaSTa jANI zakAya che eTale umAsvAti pachI keTalAka kALe saiddhAnti TippaNanA abhAva thayA hoya ema amArUM mAnavuM che. prazna 8-laukika pa`cAMgamAM caturdazI parvanantara amAvAsyA ke pUrNimAnA kSaya Ave te te parvanI ArAdhanA kayAre karavI ? . pUrNimA ke amAvAsyAnA kSayamAM tairakSanA kSaya uttara-laukika 5 cAMgamAM amAvAsyA ke pUrNimA patithinA kSaya Ave te thai pUrvAdhi: hAn e pratyeASane anusAre paMcAMganI trayeAdazIe Tekettara auyika caturdazI sthApIne pAkSika kRtya karavuM ane laukika caturdazIe kSaya pAmela amAvAsyA ke pUrNimAne sthApIne te pavanI ArAdhanA karavI. hIraprazna graMtha paNa uparokta kathananuM samana kare che. jIe hIraprazna patrAMka 32 paMcamI tithisruTitA bhavati tadA tattapaH kasyAM tithau kriyate, pUrNimAyAM ca truTitAyAM kutra iti prazna atrovaraM Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 parvatithikSayakRddhipraznottaravicAra 'paMcamI tithistruTitA bhavati tadA tasapaH pUrvasyAM tithau kriyate pUrNimAyAM ca truTitAyAM trayodazocaturdazyoH kriyate, trayodazyAM vismRtau tu pratipadyapIti // artha--jyAre paMcamIne kSaya hoya tyAre te paMcamI tithine tapa laukika paMcAMganI kaI tithie ane pUrNi. mAne kSaya hoya tyAre tene tapa kaI tithie kare? ene uttara Ape che-TippaNamAM paMcamIne kSaya hoya tyAre te paMcamIne tapa pahelAnI tithi cothanA divase kare, ane pUrNimAne tapa terasa caudaze karavo. ahiM khAsa AcArya zrIe saptamI vibhaktinuM dvivacana vAparyuM che e artha sUcaka che, eTale TippaNAnI trayodazIe audayika caturdazI sthApIne pAkSika kRtya karavuM ane caturdazIe pUrNimA sthApIne te tapanI ArAdhanA karavI. ethI pUrNimAnA kSayamAM be tithi pheravavAnuM sUcave che eTale paMcAMganI pUrNimA ane amAvAsyAnA kSayamAM terazane kSaya kara e pramANe teraze karavAnuM bhUlI gayA hoya te paDavAne divase paNa pUrNimAne tapa kara. A "api" zabdano artha che. jema pAMcamanA kSaye te tapa cothe karI zakAya che, kemake cotha aparvatithi che paraMtu pUrNimAnA kSaye te tapa caudaze karI, zakAtuM nathI, kemake bhagavatIsUtramAM caudaza ane pUrNimAne pradhAna parva tithi mAnela tethI e bane parvanI ArAdhanA judI ja karavI joIe, kSayamAM bhegI thaI zake nahi. je pUrNimAne kSaye te tapa teraza ke pratipadAe ja karavAnuM hoya Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patizikSayavRddhipraznottaravicAra te uttaramAM AcAryazrIne eTaluM ja kahevAnI jarUra hatI ke-pUrNimAnA kSaya hoya te te tapa teraze karavA ane teraze bhUlI gayA hoya teA ekamanA divase paNa karavA, paraMtu trayo caturo, ema saptamI vibhaktinu dvivacana vAparavAnI jarUra naheAtI, chatAM dvivacana mUkayu che e khAsa a sUcaka che, pUrNimAnI ArAdhanA caturdazInI pachI ja hAya paNa pahelAM hAI zake nahi, tethI ja terazanA kSaya karavA paDe che e hIrapraznanA pAThane phalitArtha che. -11 prazna 9-laukika paMcAMgamAM amAvAsyA ke pUrNimAnI vRddhi haiAya tyAre te parvonantara 5tithinI ArAdhanA kevI rIte karavI ? pUrNimAM ke amAvAsyAnI vRddhie terazanI vRddhi uttara--laukika 5'cAMgamAM amAvAsyA ke pUrNimAnI vRddhi Ave tyAre para parArUDha umAsvAti mahArAjanA vRddho jA tottA ' A praveASane anusAre bIjI pUrNimA ArAdhavA mATe ane sAntara doSa TALavA mATe paraMparA Agamane anusAra amAvAsyA ke pUrNimAnI vRddhie apavarUpa terazanI vRddhi karavAmAM Ave che. zaMkA pUrNi mAnI vRddhie terazanI vRddhi karavAthI pAkSika kRtya 5McAMganI prathama pUrNimAe karavuM paDe ane tema karavAthI audayika caturdazIne niyama rahetA nathI tethI zrAddhavidhikAre Apela gAthAne anusAre AjJAbhaMganA doSa lAge tenuM kema ? Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithilayahipattIvicAra samAdhAna-ArAnamAM jayika ticihevI temAM kaI "paNa jAtane matabheda nathI. zrAvidhimAM kahyu che ke - "prAta:tyAhAnA yA tithiH dazAmAM ja amA" pratyAkhyAnanA AraMbha vakhatathI eTale sUryodayathI tithinI zarUAta jaNAve che. parvatithino AraMbha jema sUryodayathI thAya tema te tithinI samApti paNa bIja sUryodayathI anya tithinI zarUAta thAya tyAre ja thAya eTale zrAddhavidhimAM pratipAdita sUryodayane utsarga mArga te tithimAM lAgu paDe che ke je tithinI anya sUryodaya vakhate samApti hoya, paraMtu parva ke parvAnantara tithinI paMcAMgamAM kSaya ke vRddhi hoya tyAre sUryodayane utsarga mArga apavAdane viSaya bane che. hIrapraznamAM pUrNimAnI vRddhie bIjI audayika tithi levAnuM kahyuM che te laukika udayavALI che, paNa lokennara udayavALI nathI te paNa ArAdhanAnI apekSAe lokettara udayavALI mAnIne tenI ArAdhanA karIe chIe. caturdazI ane pUrNimA e bane pradhAna parvatithi che tethI tenI ArAdhanA anantara ja thAya paNa sAntara thaI zake nahi. te mATe juo senaprazna ane AcAramaya samAcArIne pATha, patra 3. catuSpAM kRtasampUrNacaturvidhapauSadhaH pUrvoktAnuSThAnaparo mAsacatuSTayaM yAvat paupadhapatimAM karoti dvitIyopavAsazaktya bhAve tu AcAmlaM nirvikRtikaM vA karoti // arthA-aSTamI, caturdazI, amAvAsyA, pUrNimArUpa -cAraparva e catuSavamAM cAre prakArane saMpUrNa pauSadha Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatiSikSatimorasavicAra karanAra chate pahelI traNa pratimAvahananI kriyAmAM tatpara e zrAvaka cAra mahinA sudhI pauSadha pratimA kare, pAkSikane upavAsa karyA pachI bIje divase amAvAsyA ke pUrNimAe upavAsa karavAnI zakti na hoya te AyaMbila ke navI kare. bIje pATha, senaprazya, patrAMka 105- pratimAdharazrAvakaH zrAvikA vA caturthI pratimAta Arabhya catuSpI pauSadhaM karAti tadA pAkSikapUrNimA SaSThakaraNAbhAve pAkSikapauSadhaM vidhAyopavAsaM karoti pUrNimAyAM caikAzanaM kRtvA pauSadhaM karoti tatzudhyati na vA iti prazno'trottara pratibhAva AvA AvA vA vaturthItimata zAstra catuSpavarvI pauSadhaM karoti tadA mukhyatyA pAkSikapUrNimayo. zcaturvidhAhAraSaSTha eva kRto yujyate, kadAcicca yadi sarvathA zaktina bhavati tadA pUrNimAyAM AcAmlaM nirvikRtika vA kriyate evaMvidhAkSarANi samAcArIgranthe santi paramekAzanaM zAstre dRSTaM nAstIti // artha-pratibhAdhArI zrAvaka ke zrAvikA cothI pratimAthI cArapavI pauSadha kare te 5khI ane pUrNimAne chaThTha na thaI zake te 5khIne pauSadha karIne upavAsa kare ane pUrNimAnA divase ekAsaNuM karIne pauSadha kare te zuddha thAya ke kema? uttara-pratibhAdhArI zrAvaka ke zrAvikA cethI pratimAthI cAra parvane pauSadha kare te mukhyavRttie pakhI ane pUrNimAno cauvihAra chaThTha ja karavuM joIe. je kadi sarvathA zakti na Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patithikSayavRddhipraznattaravicAra hAya tA 5SmInA upavAsa upara pUrNimA ( ke amAvAsyA) e Ayakhila athavA nIvI kare evA akSara samAcArI graMthamAM che, paNa ekAsaNuM karavAnuM zAstramAM dIThuM nathI. atha sAthe upara Apela samAcArIthrathA pATha ane senapraznanA pATha uparathI ema siddha thAya che ke-caturdazI ane amAvAsyA. kai pUrNimAnI ArAdhanA caturdazInI anantara ja thavI joIe. jyAtiSanA niyama mujaba caturdazI pachI anaMtara amAvAsyA ke pUNimA Ave che, tethI caturdazI pachI amAvasyA ke pUrNimAnI ArAdhanAnuM anantarapa siddha thAya che. AcArya zrI vijayasenasUrIzvarajI mahArAja caturdazI ane pUrNimAnI ArAdhanAnuM anaMtarapaNuM' kAyama rAkhavA mATe praznanA uttaramAM samAcArI graMthanA pATha ApIne chaThThuM tapa karavAnI zaktinA abhAve pAkSikanA upavAsa karI pauSadha karIne pUrNimAne divase Aya'aila ke nIvI karIne pauSadha karavAnu jaNAve che. e banne panI anantara ArAdhanA mATe zaktinA abhAve zAstrakAroe tapanA phera phAra karyAM, pazu ArAdhanAnA divasanA pheraphAra karyAM nathI e khAsa dhyAnamAM rAkhavA jevuM che tethI samAcArInA pAThane anusAre laukika paMcAMgamAM e amAvAsyA ke e pUrNimA Ave tyAre caturdazI ane amAvAsyA ke pUrNimAnI anaMtara ArAdhanA kAyama rAkhavA mATe pUrvAcAryAe 5McAMganI auda yika caturdazIne bIjI terazarUpa gaNI 5'cAMganI prathama pUrNi mAnA divase leAkeAttara auyika caturdazI sthApIne pAkSika 14 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra 15 kRtya karavAnuM ane tenA bIje divase amAvAsyA ke pUrNi. mAnI ArAdhanA karavAnuM jaNAve che tethI ja amAvAsyA ke pUrNimAnI vRddhie be teraza karavAmAM Ave che je amAvAsyA ke pUrNimAnI vRddhimAM paMcAMganI audayika caturdazIe pAkSikanI ArAdhanA karIe ane bIjI amAvAsyA ke pUrNimAe te amAvAsyA ke pUrNimA parvatithinI ArAdhanA karavAmAM Ave te cata zI ane amAvAsyA ke pUrNimA pradhAna parvatithinI ArAdhanAnuM anantarapaNuM rahetuM nathI. parvatithinI vRddhi mAnavAthI utsutrapaNAne doSa temaja be parva kahIne eka parvanI ArAdhanA karavAthI yathAvAdIpaNuM paNa rahetuM nathI; eTalA mATe ja amAvAsyA ke pUrNimAnI vRddhimAM paMcAMga ganI audayika caturdazIne bIjI terazarUpa gaNI prathama amAvAsyA ke pUrNimAnA divase lokettara audayika catudezI sthApIne pAkSika kRtya karavAmAM Ave che. pra. 10-parvatithine kSaya mAnanAra ArAdhanA parvatithinI kare ke aparvanI u-parvatithine kSaya mAnanAra ArAdhanA niyamo aparvanIja kare che, paNa parvanI nahi zAstramAM ArAdhanA parvanI kahela che aparvanI nahi. jainata paNa ArAdhanAmAM parvatithinI kSaya ke vRddhi mAnatA nathI gokala AThamane kSaya hoya te sAtamanA divase kalaAThama mAnaze nAmanA divase nahi. umAsvAtine praoNSa paNa parvatithinI kSaya ke Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 parva sivikSayarahizattagiyAra vRddhi mAnavAnA niSedha kare che. jo AsapanAmAM kSaya ke vRddhi mAnavAnI hAya tA prauASanI jarUra ja rahetI nathI. kSaya hAya tyAre ArAdhanA na kare ane vRddhi hoya tyAre e divasa ArAdhe, kSaya mAnIne ArAdhanA karavI e te peAtAnI mAtA ne vadhyA kahevA jevu che. prazna 11--sAMvatsarika parvanI ArAdhanA kayAre karavI ? uttara-kalpasUtranI samAcArImAM spaSTa kahyu` che ke-tennN kAleNaM teNaM samaraNaM samaye bhagavaM mahAvIre bAsANaM savIsairAe mAse vikkate vAsAvAsaM pajjosavei tahANaM amhe vivAsANaM savIsarA mAse triikkate vAsAvAsaM paJjo savemo, aMtarAviyase kaSpa, no se kappara taM syaNi uvAiNA vittae / atha--te kAle te samaye varSARtunA eka mAsa ne vIsa rAtri vyatIta thaye chate zramaNa bhagavAn mahAvIra prabhue varSovAsa karyAM eTale sAMvatsarika pa karyu tethI ame paNa varSARtunA eka mAsa ne vIza rAtrivitI gaye chate varSovAsa karIe chIe, ane kAraNa hAya te te pahelAM paNa varSovAsa eTale paryuSaNA pa thaI zake che paNa. te pacAzamI rAtrinuM atikramaNa karavuM kalpe nahi. prathama saiddhAntika TippaNa hatuM tyAre zrAvaNa vada 1 thI bhAdaravA suda paMcamIe pacAza divasa pUrA thatA hatA. hAla saiddhAntika TippaNu viccheda gayuM che ane laukika 5cAMgamAM Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pati zakSayavRddhipraznettaravicAra avAranavAra tithinI kSaya ke vRddhi AvyA kare che tethI ApaNe kAlikasUrijInI paraMparAthI bhAdaravA sudi 4 nA divase 49 divasa thayA hoya te paNa pacAza divasa pUrA thaelA mAnIne te divase sAMvatsarika pava karIe chIe. 17 pra0 12 laukika paMcAMgamAM bhAdaravA sudI paMcamIne kSaya hAyate| sAMvatsarika parvanI ArAdhanA kacAre karavI. u--laukika poMcAMgamAM bhAdrapada zula paMcamInA kSaya hAya tA tapAgacchanI sAmAcArI pramANe ceAtha / kSaya karavA joie paNa rohitro e vAkayane dhyAnamAM rAkhIne trIja ceAtha bhegA gaNIne saMvatsarInI ArAdhanA karavI. zakA--kAlikasUrithI bhAdrapadazula ceAtha vArSika pava gaNAya che te teneA kSaya kema thAya ? samAdhAna--tithi be prakAre hAya che eka kAtithI ane khIjI kA tithi, je tithi traNe kAlamAM niyata hoya te kAla tithi kahevAya che ane je tithi tIthaMkaranA janmadIkSA ke nirvANane Azrine pravatala hoya te kAya tithi kahevAya che, khIja-pAMcama-AThama vigere khAra pa tithie kAla tithiA kahevAya che ane A tithie paMdara karmabhUmimAM niyata che tethI gItA AcAryAM khAra patithinI kSaya ke vRddhimAM tenA pUtranI apava tithinI kSaya ke vRddhi kare che, paNa kalyANaka ke bIjA padmanA kSayamAM tenI pUrvanI tithinA kSaya mAnatA nathI. saMvatsarinI Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra cetha e kAlikasUrithI kAryatithi gaNAya che kemake te divase paMcamInuM kArya karyuM che paNa kAlatithi kahevAya nahi, nizIthacUrNinI racanA kAlikasUrithI 100 varSa bAda mahattara jinadAsagaNie karela che temAM spaSTa rIte bhAdaravA sudI 4 ne aparva tarIke saMbodhela che tethI tene kSaya thaI zake ane nizIthacUrNimAM paNa cothane jALI evuM vizeSaNa Apela che. . zaMkA-keTalAke ema kahe che ke odayika cotha mukIne tenI pUrvanI tithimAM saMvatsarI parvanI ArAdhanA kema thAya? samAdhAna-zAstrAnusAra sAMvatsarika parvanI tithi te bhAdaravA suda pAMcama che cUtha te kAraNika che, "caMtaifa w" kalapasUtranA navamAM vyAkhyAnanI samAcarInA uparanA pAThane anusAra saMvatsari phare tyAre udayatithino niyama rahetuM ja nathI phakta kAlikasUrimahArAje pAMcamathI eka divasa pahelA sAMvatsarika parvanI ArAdhanA karI, e rIte karIe te ja kAlikasUrimahArAjanI AcaraNA pramANe sAMvatsarika parvanI ArAdhanA karI gaNAya jeo pAMcamanA kSaya ke vRddhimAM audayikatithine pakaDIne saMvatsarinI ArAdhanA kare che. teonA mate sUtra AjJA ane kAlikasUrinI paraM. parAne spaSTa bhaMga thAya che. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tithikSayavRddhipraznottaravicAra prazna 13--ca'DALu caMDu paMcAMgamAM bhAdaravA sudi pAMcama e hoya te sAMvatsarika va kaI tithie karavuM ? 12 uttara--rAjazekharasUrIzvarajI mahArAje vi. saM. 1405mAM vizita prabaMdha racelA che, temAM zAlivAhana rAjAnA prabaMdhamAM spaSTa jaNAvyuM che ke-- kAlikAcAryapAzva paryuSaNAmekenAhnA ag AnAyayat samAtavAnastoDanyaH / tuvi zatipremadha patra 70, atha--zAlivAhana rAjAe kAlikAcAyanI pAse eka divasa pahelA paryuSaNa parva aNuAvyu. eTale karAvyuM. A pATha uparathI paMcamIthI eka divasa pahelA paryuSaNa parva karavAnuM siddha thAya che, paMcamInI vRddhimAM jo pa'cAMganI audAyika cAthanA divase sAMvatsarika pa karavAmAM Ave te vinA kAraNe ArAdhya paMcamIthI e divasa pahelAM savaccharI pava thAya. tema karavAthI sUtraAjJA ane kAlikasUrinI paraparAnA spaSTa bhaMga thAya che, prazna 14-zrAddhavidhikAranA kathana pramANe sUryodaya vakhate je tithi hoya te ja pramANabhUta gaNAya, te pachI patithinA kSayamAM audayika tithi kevI rIte levI ? uttara--paMcAMgamAM patithinA kSaya hAya paNa ArAdhanAmAM patithineA kSaya manAtA nathI temaja zrAddhavidhimAM anauyika tithi mAnavAnA paNa niSedha karela che. jue zrAddhavidhi, patrAMka 152-- Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra udayaMmi jA tihI sA pamANamiarai kIramANIe / ANAbhaMgaNavatthAmicchattavirAhaNaM pAve // 1 // pArAzarasmRtyAdAvapi-AdityodayavelAyAM, yA stokApi tithirbhavet sA saMpUrNeti mantavyA prabhUtA nodayaM vinA / / 1 / / artha-sUryodaya vakhate je tithi hoya te ja pramANa karavI joIe. udaya vinAnI bIjI tithi pramANa kare te AjJAbhaMga, anavasthA mithyAtva ane virAdhanAnuM pApa lAge. A kAraNathI ja pUrvAcAryo umAsvAti mahArAjanA praSane anusAre kSaya pAmela parvatithine pUrvanI tithimAM audayika parvatithi sthApana ArAdhanA kare che tethI AjJA bhaMga ke mithyAtvane doSa lAgato nathI eTalA mATe ja parvatithinA kSaye aparvatithine kSaya manAya che temaja pUrNimAnI vRddhimAM caudazapunamanI joDe ArAdhanA karavA mATe paMcAMganI prathama pUrNimAe audayika caturdazI sthApIne terazanI vRddhi mAnavAmAM Ave che. prazna 15-parvatithine kSaya mAnanAra ArAdhanA parvanI kare ke aparvanI? uttara-navA paMthavALA pitAnA paMcAMgamAM patithinA kSaye aparva ane parva bane tithi sAthe lakhe che ane te pramANe mAne che. zrAddhavidhimAM kahyuM che ke- cAummAsiavarise pakhiapaMcamIsunAyavvA ! / tAo tihio jAsiM, udei saro na aNNAo // 1 // pUApaJca Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithilayavRddhipraznottaravicAra 21 khANaM paDikamaNaM tasya nigamagaNaM ca : joe udei suro, tIi tihIe u kAyavyaM / / 2 / / artha-cAturmAsika, sAMvatsarika, pAkSika paMcamI, aSTamIne mATe te tithio levI ke jemAM sUrya udaya pAme; bIjI anIdayika tithio na levI. je tithimAM sUrya udaya pAme te tithine viSe pUjA, paccakakhANa, pratikamaNa ane niyama grahaNa karavA. A uparathI ema siddha thAya che ke parvatithinI ArAdhanAmAM anIdayika tithi levAtI nathI tethI navA paMthavALA parvatithine kSaya mAnIne aparva tithinI ja ArAdhanA kare che. parvatithino kSaya kAyama rAkhIne te parvanI ArAdhanA karavI. A mAnyatA vaidika dharmavAlAnI che jenI nathI. prazna 16-pUrNimAnA kSaye caudaza-pUnama bhegI mAna nArA pAkSika pratikamaNa kyAre kare? uttara-navA paMthavALA pUrNimAnA kSaye caudaza-punama bhegI mAne che tethI pAkSika pratikramaNa temaNe savAramAM ja karavuM joIe kemake TippaNamAM caudazane bhAga savAramAM ja hoya che. baporanA te pUrNimA zarU thaI jAya che, tethI sAMjanA pAkSika pratikamaNa thaI zake nahi kemake pAkSika pratikramaNa caudazanuM che; pUnamanuM nathI chatAM sAMjanA kare che te pAkSika pratikramaNa pUnamanuM ja kahevAya paNa caudazanuM nahi, temanI A mAnyatA paNa zAstravirudha che. prazna 17-navApaMthavALA sidhdhAnika TippaNanA abhAve Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra laukika paMcAMga pramANe parvatithinI vRddhi mAne che te satya che ? uttara-laukika paMcAMga pramANe parvatithinI vRddhi mAnavAthI AgamanI sAthe spaSTa virodha Ave che. sUryaprajJapti, caMdraprajJapti ane niSakaraMDaka sUtranA pATha pramANe tithinI ja vRddhi thatI nathI te pachI parvatithinI vRddhi kema manAya? vaLI satya che te ja kahevAya keje jinezvare kahyuM heya. juo bhagavatIsUtrane pATha, patrAMka 54, za. 1, u. 3 se nUNaM bhaMte ! tameva saccaM NIsaMkaM jaM jiNehiM paveiyaM / haMtA gautama ! tameva saccaM NIsaMkaM jaM jiNehiM paveditaM / / atha-jinezvare je kahyuM che te ja satya ane niHzaMka che? hA, he gautama!jinezvare je prarUpyuM che te ja satya ane niHzaMka che. abhayadevasUri mahArAja bhagavatIsUtranI TIkAmAM paNa ema ja kahe che ke-jemane mata ogamAM nusArI hoya te ja satya mAnavuM; bIjanI upekSA karavI eTale cheDI devuM. jue TIkAne pATha yadeva matamAgamAnupAti tadeva satyamiti mantavyamitaratpunarupekSaNIyam // bha. sU. za. 1, u. 3, patrAMka 62 TakA. A uparathI parvatithinI laukika paMcAMga pramANe vRddhi mAnavI te asatya che. prazna 18-tithicarcAnA sAmAnya viSayane vidvAna sAdhue ATaluM moTuM rUpa kema Ape che? Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra * 23 uttara-A carcA parvatithinA kSaya vRdhdhi viSayaka che. parvatithinI sAcI ArAdhanA AtmakalyANane anupama mArga hovAthI vidvAna sAdhuone te mahatvane viSaya lAge che. te mATe juo zrAddhavidhimAM Apela Agamane pATha, patrAMka 153__ bhayavaM vIapamuhAsu paMcasu tihIsu vihiraM dhammANuThANaM kiM phalaM hoi ? prazna. uttara-goyamA! bahuphalaM hoi / jamhA eAsu tihIsu pAeNaM jIvo rabhavAuaM samajiNai, tamhA tako vihANAi dhammANuSThANaM kAyanvaM, jamhA suhAuaM smninnitti|" AyuSi baMddha tu dRDhadharmArAdhane'pi vAyurna ttlti|| ' artha-he bhagavana! bIja pramukha pAMca tithine viSe karela dharmAnukAnanuM zuM phala thAya? uttarahe gautama! ghaNuM phala thAya, kAraNa ke A tithiene viSe prAyaH ghaNuM karIne jIva parabhavanuM AyuSya bAMdhe che, tethI tapovidhAnAdi dharmA nuSThAna avazya karavuM jethI zubha AyuSya baMdhAya. azubha AyuSya baMdhAyA pachI majabUta rIte dharmanI ArAdhanA kare te paNa bAMdhela AyuSya truTatuM nathI. upara Apela bhagavatIsUtranA pATha uparathI vAMcakavargane samajAze ke parvatithinI carcA keTalo mahatvane viSaya che. prazna 19-jene mATe AgamamAM vidhi ke pratiSedha na heya ane je paraMparA kaI sadIothI cAlatI hoya te paraMparAne gItArtho pitAnI matika95nAthI dUSita kare ? Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra uttara-je paraMparA kaI sadIothI cAlatI hoya ane jene mATe AgamamAM vidhi ke niSedha na jaNAtA hoya tevI paraMparAne paNa gItArtho potAnI matika95nAthI dUSita TharAvIne teDe nahi. tene mATe juo zrI zAntisUrIzvarajIkRta dharma 2lna pr424ne| 18, patra. 264. jaM ca na sutte vihiyaM, na ya paDisiddha jaNaMmi cirruuddhN| samai vigappiyadopA, taM pi na dUsaMti gIyatthA / 99 // TIkA-iha ca zabdaH punartha iti yat punararthajAtamanuSThAnaM cA naiva sUtre-siddhAnte vihitaM karaNIyatvenoktaM, caityavaMdanA. vazyakAdivat , na ca pratiSiddhaM prANAtipAtAdivat , atha ca jane-loke cirarUDhamajJAtAdibhAvaM svamativikalpitadoSAtasvAbhiprAyasaMkalpitaSaNAt tadapi, AstAmAgamoktaM na dUSayanti-na yuktaM etaditi parasya nopadizanti saMsAravRddhibhIraze gItArthA-viditAgamatatvAH, yataste evaM zrIbhagavatyuktaM paryAlocayanti-tathAhi-"jeNaM maddayA! aThaM vA heuM vA pasiNaM pA vAgaraNaM vA annAyaM vA adilu vA assuyaM vA aparinnAyaM vA, bahujaNamajhe Aghavei pannavei paruvei daMseha nidaMsei uvadaMsei, se NaM arahaMtANaM, AsAyaNAe vaTTai, arahaMtapannattasma dhammassa AsAyaNAe vaTTai, kevalINaM AsAyagAe bai kevalIpannattassa dhammassa AsAyaNAe vaha // bhagavatI za0 18, u. pa, sUtra 635 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra 25 atha-je bAbata ke anuSThAna siddhAntamAM vihita eTale caityavaMdana ane Avazyaka vigerenI mAphaka kartavya rUpe paNa nahi kahela hoya, ane prANAtipAtAdikanI mAphaka pratiSedhela paNa nahi hoya; te sAthe vaLI je lekamAM cirarUDha hAya, eTale te kayArathI zarU thaI tenI khabara paDatI na heya, tene paNa saMsAravRddhibhIru gItArtho dUSita karatA nathI eTale ke "A paraMparA ke pravRtti ayukta che" ema bIjAne upadeza karatA nathI, je mATe teo zrI bhagavatI sUtramAM kahelA nIcenI vAtane vicAre che. hakIkata A pramANe che-he maMduka! je mANasa ajANyA, aNadIThA, aNasAMbhalyA ane aNaparakhyA artha, hetu, prazna ke uttara bharasabhAmAM kahe, jaNAve, prarUpe, batAve, sAbita kare ke rajU kare te mANasa ahaMtu bhagavAnanI tathA kevaLIeAnI AzAtanA kare che, ane temanA dharmanI paNa AzAtanA kare che, ane temanA cittamAM A vAta paNa kure che ke saMviggA gIyatamA vihirasiyA pUccasariNo Asi // tadasiyamAyariya-aNaisaI ko nivArei // 100 // . . artha-saMvina eTale jaladI mekSa icchanArA ane atizaya gItArtha kemake temanA vakhate bahu Agame hatA, tathA saMvigna hovAthI ja vidhirasika eTale vidhimAM jemane rasa paDatuM hatuM evA arthAt vidhi bahumAnI pUrvasUrio eTale ciraMtana AcAryo hato, temaNe aNuddaSeluM eTale Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayahipraznottaravicAra nahi niSedheluM Acarita eTale badhA dhArmika lokamAM cAlate vyavahAra, tene anatizayI eTale viziSTazrata ke avadhi vagere atizaya rahita ka mANasa pUrva pUrvatara uttama AcAryonI AzAtanAthI DaranAre heI nivArI zake? kaI ja nahi. vaLI gItArtho te A paNa vicAre che ke aisAhasameyaM jaM utsuttaparUvaNA kddddvivaagaa| jANatehi vi dijjai nideso suttavajjhatthe // 1.1 // artha-usUtraprarUpaNA kaDavAM phala ApanArI che, evuM jANatA chatAM paNa jeo sUtrabAhA arthamAM nizcaya ApI de che, te ati sAhasa che, eTale zuM kahyuM te kahe che dubhAsieNa ikkeNa marII dukkhasAgaraM patto / bhamio koDAkoDiM-sAgarasirinAmadhijANaM // 1 // ussuttamAcaraMto. baMdhai kamma mucikkaNaM jIvo // saMsAraM ca padhaDDai-mAyAmAMsaM 2 vA .rA artha-marIci eka durbhaSita vacanathI duHkhanA dariyAmAM paDI keDAkoDa sAgaropama bhame che 1. usUtra AcaratAM jIva cIkaNAM karma bAMdhe che ane mAyAmRSAvAda seve che. je 2 A upara Apela dharmaratna prakaraNanA pAThathI vAMcake samajI zakyA haze ke je bAbata sUtramAM vihita na hoya tema niSedha paNa karela na hoya ane dhArmika lAkamAM lAMbA vakhatathI cAlate vyavahAra hoya tene Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra paNa gItArtho "A ayukta che ema kahe nahi te pachI sUtra, graMtha ane pUrvAcAryonI paraMparAsiddha temaja kaI sadIothI cAlI AvatI parva tithinI kSaya ke vRddhimAM karAtI aparvatithinI kSaya vRdhdhinI AcaraNAne kema teDI zakAya? je bhavabhIru gItAryo hoya te te AnuM khaMDana kare ja nahi. prazna 20--keI mANasa AkhuM sUtra mAne paNa te. sutranA eka pada ke akSarane na mAne te tene samyagadaSTi kahe ke mithyAdaSTi? uttara-keI AkhuM sUtra mAne paNa te sUtranA eka pada ke akSarane na mAne te te jamAlinI mAphaka mithyA. daSTi kahevAya. te mATe juo vizeSAvazyaka bhASyane pATha--- payamakkharaMpi ikkaM ca jo na roei suttanihiM / / sesa roaMto vi hu micchadihI jamAlinca // 1 // atha>je mANasane sUtramAM kahela eka pada ke akSara na ruce ane bAkInuM AkhuM sUtra ruce eTale mAne te paNa. jamAlinI mAphaka tene mithyAdaSTi jANa, samyakatva hoya nahi. prazna-21 navA paMthavALA pitAnA paMcAMgamAM parva tithinA kSayamAM udaya na maLe te samApti jarUra levAnuM lakhe. che te yogya che? Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 28 parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra - uttara-ArAdhanAmAM udaya na maLe te samApti levI A anya gacchane mata che. zrAddhavidhikAra te ArAdhanAmAM audayika tithi ja mAnavAnuM kahe che paNa samAptine nirdeza karatA nathI. 3 nA ti nA jamAi rUsthati eTalA mATe ja parvatithinA kSaye tene pUrvanI tithimAM ArAdhya audayika tithi sthApIne aparvatithine kSaya mAnavAmAM Ave che. prazna 22-navA paMthavALA parvatithinI vRddhi kahe che che te zuM usUtra che? uttarajenAgama pramANe tithinI vRddhi ja thatI nathI ema navA paMthavALA jANe che, chatAM parvatithinI vRddhi thAya ema kahe che te cakakhI usUtraprarUpaNA ja che. prazna 23-usUtra prarUpaNa karanAranA darzanathI samyam - daSTi jIvane lAbha ke hAni uttarautsavaprarUpaNA karanAranuM darzana paNa saMsAra-vardhaka kahyuM che, te mATe juo kapabhASyane pATha- ___ usmuttamAsagA je te dukkarakAragA vi scchNdaa|| tANaM na dasaNaM pi hu kappai kappe jo bhaNiyaM // 1 // je jiNavayaNutiNNaM vayaNaM bhAsaMti ahava manaMti / / sammadiThINaM tadasaNaM pi saMsArakhuDDikaraM // 2 // - artha-je utsutra bole che te duSkara kiyA karatA hoya te paNa temane sUtrakAra svachaMdI kahe che. temanuM darzana karavuM Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra 29 paNa kape nahi je kAraNathI kalpabhASyamAM kahyuM che, (1) jeo jinezvaranA vacanathI viruddha vacana bele che athavA te pramANe mAne che temanuM darzana paNa samyagadaSTi jIvane saM sAravardhaka che. A uparathI vAcako samajI zakaze ke usUtraprarUpaNa karanAra pite saMsAra samudramAM DUbe che ane Azritane paNa bADe che, prazna 24-eka jIva jJAna ane kriyAmAM zithila che, paraMtu prarUpaNA zuddha kare che ane bIje jJAna ane kriyAmAM apramatta che, tyAgI che paNa jANIjoIne usUtraprarUpaNA kare. che te A bemAM zreSTha keNa gaNAya? uttara-hitopadezamAlA graMthanA abhiprAya pramANe te zuddha prarUpaka ja zreSTha gaNAya, kemake zithilAcArathI pite DUbe che paNa bIjAne DUbADatuM nathI tyAre tyAgI utsutra prarUpaka te svaparane DUbADe che. te mATe juo pUrvAcArya praNata hitopadezamAlAne pAka nANAkiriyAsu siDhilA appANaM ciya bhavaMmi paauNti|| vitahA parUvaNA puNa aNaMtasatte bhamADaMti // 474 / / artha -jJAna ane kriyAmAM zithila e pitAnA AtmAne ja saMsArasamudramAM pADe che, paraMtu bIjAone DUbADatuM nathI tyAre utsutrarUpaNA karanArA tyAgIe te pite bhavasamudramAM paribhramaNa kare che ane upadezathI bIjA anaMta jIvone bhavabhramaNa karAve che. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra prazna 25-laukika paMcAMgamAM be pUrNimA hoya tyAre caturdazIe ja pAkSika pratikramaNa karavuM, A mAnyatA kharataragacchanI che ke tapAgacchanI? uttara-laukika TippaNamAM be pUrNimA hoya tyAre caturdazIe ja pAkSika pratikramaNa karavuM, A mAnyatA khara-tara gacchanI che; tapAgacchanI nathI. kharataragacchavALA Ti5"NAmAM parvatithinI vRddhi hoya tyAre pahelI tithi grahaNa kare che, bIjI tithi mAnatA nathI caturdazIeja pAkSika pratikamaNa kare che eTale temanI caturdazI ane pUrNimAnI anaMtara ArAdhanA kAyama rahe che. tapAgacchavALA zrI umA. svAtinA praghASAnusAra vRddhimAM bIjI tithi grahaNa kare che tethI caturdazI ane pUrNimAnI anaMtara ArAdhanA kAyama rAkhavA mATe ja paMcAMganI prathama pUrNimAe audayika caturdazI sthApIne pAkSika kRtya kare che. tapAgacchanI A mAnyatAnuM upAdhyAya zrI dharmasAgarajIe potAnA usUtro daghaknakulakamAM sArI rIte samarthana karyuM che. kharataragacchIya AcAryazrI jinacaMdrasUrijInA praziSya vAcanAcAryazrI guNavinayagaNie paNa vi. saM. 1665mAM banAvela usUtrakhaMDana graMthamAM paNa A bAbatane nirdeza karyo che, juo te pATha--canna vRddho (pUrvati) licitte dRDha ?i AgaLa chaThThI lITImAM teozrI spaSTa lakhe che ke Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra caturdazyAM pauSadhopavAsAdidharmakRtyAni pAkSikapratikramaNaM ca niSedhya prathamaamAvasyAM prathamapUrNimAyAM ca pAkSikapratikramaNAdikaraNaM. utsava khaMDanagraMtha pAnuM 20 muM. prazna 26--laukika TippaNAmAM amAvAsyA ke pUrNi mAne kSaya hoya te pAkSika pratikamaNa caturdazIe ja karavuM, A mAnyatA kayA gacchanI che? uttara-laukika TippaNAmAM amAvAsyA ke pUrNimAne kSaya heya te caturdazIeja pAkSika kRtya karavuM. A mAnyatA kharataragacchanI che; tapAgacchanI nathI. tapAgacchavALA te pitAnI samAcAra mujaba amAvAsyA ke pUrNimAno kSaya hoya te TippaNAnI teraze audayika caturdazInI sthApanA karIne pAkSika kRtya kare che. A bAbata upAdhyAya zrI dharmasAgarajIe utsughATanakulakamAM spaSTa zabdomAM lakhI che. parama avadhUta girAjazrI AnaMdaghanajI mahArAja paNa zrI anaMtanAtha svAmInA stavanamAM usUtraprarUpaNAnI bhayaMkaratA samajAvatAM kahe che kepApa nahIM keI utsava bhASaNa jise, dharma nahIM ke jagasUtra sarikhe; sUtra anusAra je bhavika kiriyA kare, tehanuM zuddha cAritra parikhe. dhAra talavAranI sehalI dehalI. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 parvatithikSayatRprinottaravicAra arthAt ke jena siddhAMte jenAthI viruddha kathana karavA. jevuM eka paNa mahApApa nathI, kAraNa ke sarovaramAM pheMkelA kaMkarathI jema jaLanA kuMDALA vadhatAM samasta sarovaramAM prasAra pAmI jAya che tema eka mAtra usUtra-vacana te vistAra pAmatAM samasta zAsanane chinnabhinna karI mUke che. zarUAtamAM te nirjana araNyamAM eka mAtra pagadaMDI ja (keDI) paDe che, paraMtu tenA para vizeSa avarajavara thatAM te eka mahAmArganuM svarUpa dhAraNa kare che tevI ja rIte utsutra-prarUpaNAnuM samajI levuM. tethI ja zAstrakAroe utsutra-prarUpaNAne tela Ave tevuM eka paNa pApa gaNAvyuM nathI. bIjA pApa te anya dharmakaraNI ke tIrthayAtrAdi karatAM vinAza pAme paraMtu usUtra-prarUpaNa te anaMta bhavabhramaNa vadhAre che. juo carama jinapati zrI mahAvIra svAmInA pUrvabhavanuM maricInuM daSTAMta. usUtra-prarUpaNAthI bheLA prANuo bheLavAI jAya che. ane dharmane badale adharmanuM AcaraNa karI bese che, mATe ja zrI AnaMdaghanajI mahArAja pharamAve che ke A vizvamAM sUtromAM pharamAvyA pramANe upadeza karavA sivAya bIjo kaI uttama dharma nathI. sUtra e dIvAdAMDI sadaza che. jema dIvA dAMDI samudramAM aTavAyelA jahAjane kinArA para lAvavAmAM sahAyaka bane che tevI rIte AgamazAstro jIvana-naukAne bhavasamudramAMthI tIre kheMcI lAvavA samartha bane che, eTale ke je bhavya prANIo tIrthakara bhagavatee upadezela ane gaNadhara Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa tithikSayavRddhipraznAttaravicAra mahArAjoe gUMthelA sUtreA pramANe kriyA kare che ane kharekharu cAritra pALe che tee ja kharekharA saMyamavaMta che-tene ja meAkSamAnA sAcA pathika jANavA. nAgapurI tapAgacchIya zrI ratnazekharasUrijI ' sa edha sattarInI pAMtrIzamI gAthAmAM jaNAve che keaagmN AyaraMteNaM, attaNo hiyakaMkhiNo | titthanAho guru dhammo, savve te bahumanniyA // 33 AtmakalyANAthI purUSe AgamanA rahasyanuM AcaraNa karavApUrvaka tItha"kara zrI arihaMta bhagavaMta, sadgurU ane kevaLIbhASita dharma e sarvAMnuM atyaMta AdarapUrvaka bahumAna karavuM, tene aMgIkAra karavA. atyaMta viSama evA A dUSamakALamAM-kalikALamAM zrI jinAgamA ja paramAlakhanabhUta che. jinAgama na hota tA anAtha evAM ApaNI zI dazA thAta ? mATe parama puNyadaye prApta thayela paMcAMgIne mAnya rAkhI zAstravihita AcaraNa karavuM e ja bhavabhIru prANI mATe ucita che. A ja hakIkta kalikAlasarvAMna zrI hemacaMdrAcArye svaracita zrI vItarAga staMtranA egaNIzamA prakAzamAM spaSTarUpe jaNAvI che. A hakIkta parathI A vastunI gahanatA ane mahattA samajAze. teezrI kahe che ke vItarAga ! saparyAyAstavAjJApAlanaM varam / AjJA''rAddhA virAdvA ca, zivAya ca bhavAya ca // 3 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhiprattaravicAra arthA-he vItarAga ! ApanI sevA karavA karatAM AsAnuM pAlana karavuM te bhAvastavarUpa hovAthI utkRSTa phaLa ApanAra che; kemake AjJAnuM ArAdhana mokSane mATe thAya che ane ApanI AjJAnI virAdhanA saMsAra-maNane mATe thAya che. aMtamAM pUra upAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAjanA TaMkazALI vacana urIne viramIza- kalahakArI kAyAhabharyA, thApatAM ApaNA bere; jiAnavana anyathA dAkhave, Aja to vAjate DhAla re. svAthI sIdhA vinati upasAhAra A parvatithipraznottaravicAranI laghu pustikAmAM Avela sUtra ane graMthanA pramANe thI vAMcake samajI zakyA haze ke ArAdhya tithienI kSake vRddhi manAtI nathI tethI janmabhUmipaMcAMgamAM parva tithinI kSaya ke vRddhi hoya tyAre atharva tithinI kSaya ke vRddhi karAya che ane amAvAsyA ke pUrNimAnI kSaya ke vRddhi hoya tyAre tenA badale terazanI kSayavRddhi thAya chetemaja TippaNAmAM bhAdaravA suda paMcamI be heya tyAre kAlikasUrIzvarajI mahArAjanI - AcaraNa mujaba Azaya paMcamIthI eka divasa pahelA eTale bIjI ceAthe ane bhAdaravA suda paMcamIne kSaya hoya tyAre trIja-thaze gaNIne paMcamIthI, eka divasa pahelA sAMvatsarika parva thAya che. varuM vistare che Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatithikSayavRddhipraznottaravicAra navA paMthanI mAnyatA darzanamohanIya karmanA udayathI navA pIvALAne sUtra ane paraMparAnI vAta rucatI nathI, tethI teo kahe che keApaNe jene paMcAga ghaNuM sadIthI viccheda gayA che mATe laukika paMcAMga pramANe ja mAnavuM tethI teo parvatithinI kSaya-vRddhi kare che ane punamane kSaya hoya te caudaza-punama bhegI mAne che ane pUrNimAnI vRddhimAM sAntara caudazapunama mAne che. zAsanapakSanI mAnyatA zAsanapakSa jene paMcAMganA abhAve sUryaprajJapti sUtra, caMdraprajJapti sUtra, viSakaraMDaka sUtra ane pUrvAcAryonI paraMparAne anusAre.laukika janmabhUmi paMcAMgamAM parvatithinI kSaya ke vRddhi Ave te tenA badale aparvatithinI kSaya ke vRddhi kare che. punama ane amAvAsyAnI kSaya ke vRddhie terasanI kSaya vRddhi kare che, paNa parvatithinI kSaya ke vRddhi mAnatA nathI. vikrama saMvata 12nA bhAdaravA vadi amAvAsyA sudhI te navA paMthavALA paNa A pramANe ja mAnatA hatA, paNa pachIthI judA paDayA. vivighA mar nahi Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbare viSe jANavAjoga sUtro sadaMtara vicacheda gayAnI digaMbaronI mAnyatA sAcI nathI. digaMbare aMga sUtrene vIra saMvata 683 sudhImAM eTale ke vikamanI bIjI zatAbdinI zarUAtamAM ja taddana viccheda gayA ema mAne che ane tethI teo zvetAMbaramAnya sUtrane svIkAra karatA nathI. tyAre kaSAya pAhuDa zrI guNadharAcArye vikramanI bIjI zatAbdimAM rahyuM hatuM tenuM vivecana karatAM lakhe che ke - vIra saMvata 683 bAda aMge ane pUrvonuM eka deza (eTale adhuru) jJAna ja paraMparAthI zrI guNadharAcAryane prApta thayuM ane te bhaTTAraka guNadharAcArye je jJAnapravAda nAmanAM pAMcamAM pUrvanI dazamI vastunI aMtargata trIjA kaSAya pAhuDa adhikAranAM pAraMgata hatA. temaNe pravacana vAtsalyathI vazIbhUta thaIne graMtha viccheda thavAnA bhayathI soLa hajAra pada pramANe pejasa pAhuDane 180 gAthAo dvArA upasaMhAra karyo." (jaya dhavalA pu. 1 pAnuM 41) eTale ke vIra saMvata 683 (vikramanI bIjI zatAbdimAM) aMgasUtro saMpUrNa viccheda gayA nahotA paNa pUrve sahita sarva aMgasUtronuM DuM jJAna viccheda gayuM hatuM, ane thoDuM jJAna prApta hatuM. te kaSAya pAhuDa upara AcAryazrI yativRSabhe vikramanI chaThThI zatAbdimAM cUrNa racI ane AcArya zrI vIrasena tathA jinasene vikramanI navamI zatAbdimAM jaya dhavalA TakA racI. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 sUtro je viccheda gayA hoya te tenuM jJAna paNa viccheda jAya. viccheda javuM eTale bhUlAI javuM. kAraNa sUtra meDhe hatA. ane pachI yAda rahelA jJAnamAM mati vibhramathI ayathArthatA AvI gaI hoya. sUtro viccheda gayA pachI paNa sUtranuM jJAna yathArtha rahe che. ema digaMbare kahe te te hisAbe zvetAMbara pAse rahelAM sUtromAM paNa yathArtha jJAna che ema temaNe kabula karavuM joIe. kAraNa ke nahitara kaSAya pAhuDanI TIkA ayathArtha jJAnamAMthI niSpanna thaI che ema mAnavuM paDe. paraMtu ahiMyA te TheTha vikamanI navamI sadImAM AcArya zrI vIrasena tathA jinasene maLIne sATha hajAra zloka pramANa jayadhavalA nAmanI moTI TIkA racI che. ane tene pramANa Agama tarIke mAnya gaNavAmAM Ave che. A uparathI mAnavuM ja paDaze ke pUrva tathA aMgasUtronuM ekadezIya jJAna TheTha vikamanI navamI zatAbdi sudhI prApta hatuM. eTale ke sUtro saMpUrNa vicacheda nahetA gayA paNa teno keTaloka bhAga viccheda gaye hatuM, ane AkIne bhAga mojuda hate. | digaMbarenAM ekAMta AgrahanuM pariNAma digaMbaroe alakapaNuM-nagnapaNAne ekAMta AgrahathI pakaDI rAkhyuM tenuM pariNAma e AvyuM ke- (1) strI nagna rahI zake nahi tethI strIne cAritra ane mekSa hoI zake nahi ema digaMbarone jAhera karavuM paDayuM. (2) vastra vinA pAtre laI jaI zakAya nahi tethI mAtra rAkhava nI baMdhI karavI paDI. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) pAtro vinA AhAra lAvI zakAya nahi ane AhAra lAvyA vinA tIrthakara bhagavAna AhAra karI zake nahi tethI kevaLI bhagavAnane AhAra hoya nahi ema jAhera karavuM paDyuM. (4) nagnavAdanAM kAraNe upara pramANe strImukti, kevaLI bhuktine niSedha karyo. te uparAMta gRhasthaliMgamukti, anyaliMgamukti vigere aneka bAbatene digaMbarone niSedha karave paDyo che. - A temanA niSedha temanA ja (digaMbarenAM) zAstra. graMthathI viruddha jAya che. tenI keTalIka vigata "jaina paraMparAne ItihAsa" nAmanA pustakamAM pAnA 319 thI 325mAM ApI che. tathA u. zrI yazovijayajInA graMthamAM tathA zrI AtmArAmajInA "tatvanirNayaprAsAda' pustakamAM ApI che. te sthaLa saMkocane lIdhe ahiM ApI zakAI nathI, te jijJAsue tyAMthI joI levI. * digaMbarene ekAMta AgrahathI nukazAna vastrapAtra vagere upadhine niSedha karI nagnatAne Agraha rAkhavAthI digaMbarane ghaNuM nukasAna thayuM che. temAMnuM thoDuMka nIce pramANe che. (1) nagnatAthI dharmanI ane saMpradAyanI niMdA thAya che ane dharma pracAra aTakI jAya che. (2) vihAramAM aDacaNa ubhI thAya che. (3) bALake nagna sAdhune joI Dare che. (4) sabhya samAja ghaNA kare che. ane potAnA gharamAM AvavA detA nathI. (5) sarakAra nagnane rastAmAM cAlavAnI baMdhI kare che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 39 (6) jinazAsanane aneka rIte nukasAna pahoMce che. phakta be cAra hAthanAM kapaDAno paNa niSedha karavAthI e nukasAna uThAvavuM paDe che. vastradhArI muni badhe jaI zake che. ane AvA nukasAnethI dharmane bacAve che. (7) ajainanAM AhAra pANI baMdha thaI jAya che. kAraNa ane nagna sAdhune gharamAM AvavA detA nathI temaja AhAra paNa devAmAM vRNuM kare che tethI ajanane tyAM zerIe jaI zakAtuM nathI. . (8) eka ja gherathI gocarI karavI paDe che tethI AdhArmika zika Adi doSa lAge che. (9) gurUbhaktine tilAMjalI ApavI paDe che" gurUne batAvI gurUnI AjJAnusAra gurUdasa AhAra levAne lAbha gumAve che, ane gurUne batAvyA vinA levathI kavacita svachaMdatAne avakAza maLe che. (10) pAtranA abhAvamAM bimAratathA vRddha mATe AhAra pANI lAvI zakAtA nathI. tema gRhasthana lAvelA AhAra pANa paNa vAparI zakAtA nathI tethI nirAhAra rahevuM paDe che. (11) AvI sthitimAM bimAra-vRddha sAdhune Araudra dhyAnamAM paDI jaI AtmAnuM akalyANa thavAno saMbhava che. pAtra hoya to e sarva dethI bacI javAya che ane digaMbara pUrvAcAryanA graMthamAM pAtranI chUTa che. ' (12) karachanAM hAthamAMthI khorAkane aMzanI paDI jAya che tethI jIva virAdhanA tathA nidA thAya che. * - (13) mahAvIra bhagavAne sthApela caturvidha saMghane digaMbaroe khaMDita karela che. kAraNa ke temAM sAva Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ye. saMgha ja nathI. strI digaMbara rahI zake nahi mATe sAdhvI thaI zake nahi. tethI digaMbaramAM caturvidha saMgha ja nathI. digaMbaramAM jaina siddhAMta virUddhanI keTalIka beTI mAnyatAo paNa pravarte che, tenA traNa kAraNe che. (1) nagnatvanA Agrahane lIdhe nAnatvanI rUddha jatI bAbatene asvIkAra karavA mATe te te bAbatethI ulaTI prarUpaNa karavI paDI. . (2) zvetAMbarethI chUTA paDIne temane ane temanA sAhityane saMparka khAvAthI mULa mAnyatA bhUlI javAthI digaMbara AcAyoe potapotAnI kalpanA anusAra navI navI mAnyatAo pravartAvI. . (3) brAhmaNanuM samAjamAM varcasva thatuM joIne digaMbaree brAhmaNanA ghaNA AcAravicAronuM anukaraNa karyuM. ane e khoTI mAnyatAo pravartAvatI vakhate digaMbare temanA ja pUrvAcAryoe banAvelA zAstramAM zI zI prarUpaNa karI che. te jovAnuM vicAravAnuM ja bhUlI gayA, eTale digaMbarenI ghaNI kharI mAnyatAo temanA ja zAstronA vidhAnanI virUddha jAya che. - digaMbarenA jevI tAMbara upara brAhmaNonAM AcAravicAranI asara thaI nathI kAraNa ke zvetAMbara mULa jana siddhAMtane cIvaTapaNe vaLagI rahyA hatA. digabaranI mAnyatAo temanA ja zAstronI virUddha che te munizrI darzanavijayajIe temanAM "zvetAMbara digaMbara nAmanA pustakamAM digaMbara zAstranA aneka ullekhe ApIne batAvI ApyuM che, jijJAsu jene e pustaka jarUra vAMcI javuM. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadezanA samaye sAdhu-munirAje meDha muhapatti bAMdhavI e gItA paraMparAgata AcaraNuM che. A TUMkA nibaMdhamAM mukha para muhapatti bAMdhavI e keTalI prAcIna ane mULabhUta gItAthaparaMparA che tenuM digdarzana karAvyuM che. eTaluM ja nahIM paraMtu tene lagatA zAsapATha ApI viSayanuM sacoTapaNuM darzAvyuM che. zrI pravacanaparIkSAmAM AvatA muhapattine ulekha, vidhiprapAmAM rajU thayela ulekha, pU. zrI AtmArAmajI mahArAjanuM kathana A hakIkatane vizeSa puSTa kare che. zrI pravacanaparIkSAmAM AvatA pATha sAdhu-munirAjane kAna vIMdhAvavA aMgeno che jyAre zrI upadezaprAsAdane pATha thaMkathI ucchiSTa eThI thayela muhapattine judI rAkhavA agene che, gaNadhara bhagavate paNa dharmadezanA samaye mukha para muhapatti bAMdhatA hatA. A saMbaMdhamAM eka khyAla e ja sakhavAno che ke- sthAnakavAsI saMpradAyanA munivarganI mAphaka muhapatti dorAthI bAMdhIne haMmezane mATe mukha para, rAkhavAnI nathI. dharma-dezanA samaye ja pravacana mujA ke pagamudrAe ja vyAkhyAna ApavAnuM hevAthI, saMpAtima. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] muhapattibaMdhana chava ke vAyukAyanA jIvonI hiMsAthI bacavA temaja zAsa ke Agama para thuMka UDIne AzAtanA na thAya te mATe ja mukha para muhapatti bAMdhavAnuM gItA-kathana che. phakta ApaNAmAM ja AvuM kathana che eTaluM ja nahi paraMtu pArasIo, muslIma, vaiSNavo paNa pavitra pustaka vAMcana vakhate rUmAla, kapaDuM ke lAkaDAnI paTTI mukha AgaLa rAkhe che, je ApaNuM gItArtha paraMparAgata hakIkatanuM ja vizeSa samarthana kare che. AgamamAyaraMTeNaM attaNo hiyakaMkhiNo / titthanAho gurudhammo savve te bahumanniyA // 1 // AtmahitanI IcchAvALAe Agamane Adara karatAM tIrthakara bhagavAna, guru ane dharma e badhAne Adara karyo gaNAya. -saMbodhasaptatikA dharmazAstra vAMcatI vakhate moDhA upara muhapati athavA kapaDuM bAMdhavAnI prathA jaina tathA jainetara dharmamAM ghaNA kALathI pracalita che. musalamAno kurAna vAMcatI vakhate moDhA para rUmAla bAMdhe che. pArasIomAM maMtroccAra karatI vakhate moDhA para kapaDuM bAMdhavAno rivAja che, sAMkhyamatavALA jIvadayA nimitta meDhA AgaLa lAkaDAnI muhapatti rAkhe che, vaiSNa bhAgavata vAMcatI vakhate meDhA para kapaDuM bAMdhe che, A te jainetara darzananI vAta thaI, paraMtu jainadarzanamAM te dharmadezanA ApatI vakhate moDhA para muhapatti bAMdhavAno rivaja gaNadhara mahArAjanA samayathI cAlyo Ave che, te mATe vAdivetAla zrI zAntiri mahArAja zrI catyavaMdana mahAbhASyamAM * AinA"nA adhikAramAM spaSTa rIte kahe che ke Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rItArthaparaMparA siMhAsaNe nisano, pAe ThaviUNa pAyapIDhaMmi / karadhariyajogamuddo, jiNanAho desaNaM kuNai / / 4 / / teNaM ciya sUrivarA, 'kuNaMti vakkhANameyamuhAe / jaM te jiNapaDirUvA, dharaMti muhapottiyaM navaraM / / 85 // artha -pAdapITha upara paga sthApana karI, siMhAsana upara esI, hAthamAM yogamudrA dhAraNa karIne jinezvaradeva dharmadezanA Ape che, tethI jinezvarabhagavaMtanA pratinidhirUpa eTale jinezvaranA sarakhA gaNadhara mahArAja paNa gamudrAe ja dharmadezanA Ape che, vizeSamAM eTale ke teo moDhA para muhapatti dhAraNa kare che, eTale kAnanA chidramAM bharAve che. paNa sthAnakavAsInI mAphaka derAthI bAMdhatA nathI. gaNadhara mahArAja paNa yathAvasare moTe muhapatti bAMdhatA hatA, e vAtano spaSTa khulAso " praznottara sArdhazataka"mAM paNa maLI Ave che. juo te pATha nanu AdhunikAH kecilliGgino nivAH sarvadA davarakeNa mukhavakhikAM mukhe bavaiva rakSanti, ttajinAjJAnusAri uta tadviruddha ? ucyate-jinAjJA viruddhamevedamiti jJAyate, kvApi sUtre iddagvidheranuktatvAt , kiztra zAstreSu yatra yatra mukhavastrikAdhikAro'sti tatra tatra kvApi davarakasya nAmApi nAsti, tathA zrIsudharmAsvAmina ArabhyA'vicchinnavRddhaparaMparyA'pi vApi dharmagacche davarakeNa mukhavastrikAbandhanaM na dRzyate, iti jinAgama. vihitA''caraNAbhyAM viruddhameva tAvat davarakabandhanam / anyaca gaNarAdibhirapi yathAvasare 'mukhe 'mukhavatrikA "baddhAsIt na sarvadA, yadi sarvadA baddhA bhavet , tahi vipAkasUtrapAThA'saMmatiH syAt / atha-vartamAna kAle keTalAka liMgI viThThale hamezA desavaDe muhamrati meDhe bAMdhI rAkhe che, te jinAjJAnusArI che ke viruddha? Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4]: muhapattibaMdhana uttara:-A vAta jinAjJAviruddha jaNAya che, koIpaNa sUtramAM AvI vidhi kahela nathI. vaLI zAstramAM jyAM jyAM muhapatino adhikAra che, tyAM tyAM keIpaNa ThekANe derAnuM nAma paNa nathI. temaja pUjyazrI sudhamAMsvAmIthI Ara bhIne avicchinna vRddha, paraMparAe keIpaNa dharmaga7mAM dorAthI muhapatti bAMdhavAnuM vidhAna paNa dekhAtuM nathI, mATe derAthI muhapatti bAMdhavI A vAta jinAgama ane AcaraNAthI viruddha ja che. bIjuM gaNadhara mahArAje paNa yathAavasare meDha muhapati bAMdhI hatI, paNa haMmezAne mATe teo mukha para muhapati bAMdhatA nahi. je haMmezA bAMdhI rAkhatA hoya te vipAkasUtrano pATha asaMgata thaI jAta. meDha muhapati bAMdhavAne mATe paraMparAthI Avela vidhi pramANe sAdhue bane kAna viMdhAvavA joIe. te mATe upAdhyAya zrI dharmasAgarajIe potAnI racela pravacanaparIkSAmAM vidhAna karela che. te pATha nIce pramANe che sAbuveSa-kaTidavarakAnabaddhaparihitacolapaTTako rajoharaNamukhavatrikA. paLataH prAtRtaRrAjakopara kofjo hItavAnazvara paramparA''yAtavidhividdhobhayakarNakazca puruSaH sAdhuveSadhArI bhaNyate, tasya yo veSaH : saMpUrNo veSo bhavati / / atha: je purUSa kammaramAM dere bAMdhavApUrvaka calapaTTo paherela heya rajoharaNa eTale oche ane mukhavastrikA yukta hoya, kapaDA paherI DAbA khabhA upara kAmala nAkhI, DAbA hAthamAM daMDa dhAraNa karela, paraMparAthI Avela vidhipUrvaka ane kAna viMdhAvela hAya, A purUSa sAdhuSadhArI kahevAya che. te purUSane je veSa te saMpUrNa sAdhuveSa kahevAya che. ' A uparathI samajavAnuM ke meDhe muhapatti bAMdhavA mATe sAdhune Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArthaparaMparA kAna viMdhAvavA paDe che, kAna viMdhAyelA na hoya te saMpUrNa sAdhuveSa gaNAya nahi, pravacanaparIkSA bIjo bhAga. 8 vizrAma, patra 25 mAM jaNAvyuM che ke-sAdhune muhapatti be prakAranI hoya che. cauraMgula vihatthI eyaM muhaNaMtagassa u pamANa / bIo via Aeso muhappamANeNa niSphanaM // 1 // saMpAimarayareNu pamajaNaTThA vayaMti muhapoti / nAsaM muhaM ca baMdhai, tIe vasahiM pamajjaMto // 2 // bhAvArtha:-hAthamAM rAkhavAnI muhapattinuM pramANa eka veMta ane cAra aMgulanuM che, meDhe bAMdhavAnI bIjI muhapattinuM pramANu mukha pramANe hoya che saMpAtima eTale UDatA jIvo ane raja mukhamAM na paDe te mATe vasatinuM pramArjana karatAM sAdhu moDhe muhapatti bAMdhe che. upadezaprAsAda thaMbhamAM zrI vijayalakSmI sUri mahArAja moDhAnAM thaMkathI ucchiSTa thayela muhapattine pustaka ke sthApanAguthI judI rAkhavAnuM jaNAve che. te pATha nIce pramANe che mukhaniSThayutAdibhirucchiSTA vastrikA pustakaH saha sthApanAgurunA ca sAkaM na rakSaNIyA, kintu minnaiva dhAryA // dharmadezanA samaye maDhe muhapatti bAMdhavAnA mukhya be kAraNe che. paheluM kAraNa e che ke-UDatA trasajIvo ane vAyukAyanuM rakSaNa karavAnuM ane bIjuM kAraNa pustaka upara thUka lAgavAthI zrutajJAnanI AzAtanA thAya te dUra karavAnuM che. vyAkhyAna vakhate muhapati hAthamAM rAkhavAthI hAtha mukha AgaLa sthira raheto nathI. UMconIco thaI jAya tethI vAyukAyanI virAdhanA thAya ane ghUMka lAgavAthI zrutajJAnanI AzAtanA thAya, muhapattine upaga game Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [6] muhapattibaMdhana teTalA rAkhavAmAM Ave te paNa khelatI vakhate pustakane thUMka lAgyA vagara rahetu nathI, tethI pUrvAcAryAM gaNadhara mahArAjanI paraparAne anusAre vyAkhyAna samaye muhapatti bAMdhatAM hatAM. A prathA sa gacchamAM hatI. zithilAcArI yativage` paNa A prathAnA tyAga karyo na hatA. vikrama savaMta 1912 sudhI A pravRtti avicchinnapaNe cAlatI hatI. pachI pU. zrIpuTerAyajI mahArAja sthAnakavAsI saMpradAyamAMthI saMvegI mArgamAM AvyA tyAre temaNe A pravRttimAM bheda karyAM, eTale hAthamAM muhupatti rAkhIne vyAkhyAna vAMcatAM thayA. pU. zrI AtmArAmajI mahArAja savegI mAmAM AvyA tyAre muhapatti saMbaMdhI pU. 5. ratnavijayajI gaNi sAthe carcA thatAM temaNe kahyuM hatuM ke-paraMparAthI vyAkhyAnasamaye mutti bAMdhavI. jeI e, e vAta satya che, paraMtu sthAnakavAsI paNAmAM meM AnuM khaMDana kayuM che tethI huM ahiM bAMdhu' ane tyAM na bAMdhuM te mAruM apramANikapaNu kare, tethI huM bAMdhI zakatA nathI. A uparathI samajavAnuM ke vyAkhyAnasamaye muhapatti khAMdhavAnI pravRtti paraMparAsiddha che. paraMparAnA lakSaNa mATe juo caityavaMdana mahAbhASyanA pATha anAyamUlA hiMsArahiyA sujhANajaNaNI ya / sUraparaMparayatA sutantrapamANamAyaraNA // 21 | zAnti.vai. ma. mA. aH--je pravRttinuM mUla ajJAta hoya eTale A pravRtti kANe cAlu karI e khabara na heAya, vaLI hisA rahita hoya, zubhadhyAnane utpanna karanArI ane AcAryAMnI paraMparAthI Avela hAya te AcaraNA eTale pravRtti sUtrasamAna gaNAya. sAdhuo vyAkhyAnasamaye muhapatti khAMdhe che ane khInna samaye bhaNatI vakhate muhapatti kema bAMdhatA nathI ? enA khulAsAmAM Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArthaparaMparA [] jaNAvavAnuM ke-vyAkhyAna yogamudrA athavA pravacanamudrAe ApavAnuM che. vaLI arthanI dezanA ApanAra AcArya tIrthaMkara tulya gaNAya che. te mATe vyavahArabhASyano nIceno pATha sAkSIrUpa che. kahaMto goyamo attha motuM tItthagaraM sayaM / navi uThi annassa taggaya ceva gammati // gAthA-202, vyava0 6 uddezo TIkA-na khalu bhagavAn gautamo artha kathayan svakamAtmIyaM tIrthakara muktvA anyasya kasyApi uttiSThati, abhyutthAnaM kRtavAn , tadgataM cedAnI sarvairapi gamyate / tadanuSThitaM sarvamidAnImanuSThIyate / tato'rtha kathayan na kasyApyuttiSThati // artha -arthanuM vyAkhyAna karanAra bhagavAna zrI gautamasvAmI pitAnA tIrthakarane mUkIne bIjA koI vaDIla Ave te uThatA nathI, tema AsanavaDe sarakAra paNa karatA nathI, temanuM anukaraNa karIne vartamAnakALe arthanuM vyAkhyAna karatA kAI UbhA thatA nathI, phakta potAnA guru Ave to jarUra UbhA thavuM joIe. A uparathI samajavAnuM ke-vyAkhyAna ApanAra muni tIrthaMkara sthAnIya che. vaLI vyAkhyAna yogamudrA athavA pravacanamudrAe ApavAnuM che. yogamudrA eTale ke be kANuM peTa upara rAkhIne be hAtha joDavA te yogamudrA kahevAya. ane AcAradinakaramAM pravacanamudrAe dharmadezanA ApavAnuM kahyuM che. pravacanamudrA eTale ke jamaNA hAthanA aMgUThAnI sAthe tarjanI AMgaLI joDIne bAkInI AMgaLIo vistAravI te pravacanamudrA kahevAya. rogamudrAmAM mukhathI hAtha cheTe ja rahe che ane pravacanamudrAmAM te eka hAthamAM pAnAM ane bIjA hAthamAM pravacanamudrA ja hoya che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8] muhapattibaMdhana eTale muhapattine upayoga rahI zako ja nathI, tethI vyAkhyAna samaye moDhe muhapatti bAMdhavAnI jarUra rahe che. na bAMdhe to saMpAtima jIvo tathA vAyukAyanI virAdhanA thAya, zrotAo upara thuMka uDe temaja zrutajJAnanI AzAtanA thAya che tethI pUrvAcAryanI paraMparAne anusAra vyAkhyAna samaye meDhe muhapatti bAMdhavAmAM Ave che. vyAkhyAna sivAya bIjA samaye yogamudrAe ke pravacanamudrAe zAstra vAMcavAnuM nathI. tethI muhapatti hAthamAM rAkhIne vAMcavAmAM Ave che ane vyAkhyAna sivAyanA vakhatamAM bhaNatAM ke vAMcatAM sAdhune zAstrakAre tIrthaMkara sthAnIya kahelA nathI, tethI te vakhate muhapatti bAMdhavAnuM kaMi prayojana nathI, eTale te samaye muhapatti hAthamAM rakhAya che. zrI zIlAMkAcAryakRta "vidhiprapA" graMthamAM dezanAdhikAramAM moDhe muhapatti bAMdhavAne spaSTa ullekha maLe che. A rahyo te pATha___icchaakaarenn tunbhe ahaM dhamovaesa dieha, tao guru AsaNovaviThTho suhapAvaraNadharo dAhiNapAsaTThiyarayaharaNo paumAsaNa palahaTiyAsaNio vA bhayavaM kaNNamUlakayanAsagganivesiyahattharago jogamuddAe pulaiyanayaNo sumahurasareNa savajANavayabohagAmiNIe bhayavattIe | bhAvArtha: he bhagavan! IcchApUrvaka Apa amane dharmopadeza Apo. tyArapachI gurU zubha vastra dhAraNa karI, Asana upara besI, rajoharaNa jamaNe paDakhe rAkhI, padmAsana vALI, kAnanA mULathI nAsikAnA agrabhAga upara muhapatti rAkhI, hAthamAM yogamudrA dhAraNa karI, vikasita ne, madhura svare, sarva lokane bodha karavA mATe dharmadezanA Ape. A pAThamAM graMthakAre dharmadezanA ApavAnI vidhinuM vidhAna spaSTa rIte darzAvela che, emAM aMcamAtra saMzaya karavAnI jarUra nathI. vicAraratnAkaranA eka zlokamAM paNa muhapattibaMdhanano spaSTa ullekha che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItAya paraMparA kaNThe sArasarasvatI hRdi kRpAnItikSamAzuddhayo, vaktrAbje mukhavastrikA subhagatA kAye kare pustikA / bhUpAlapraNatiH pade dizi dizi zlAghA'bhitaH saMpadA, itthaM bhUrivadhUvRto'pi vidito yo brahmacArIzvaraH // 1 // a--jenAM kaThamAM sarasvatI che, hRdayamAM yA, nIti, kSamA ane zuddhi che, zarIramAM subhagatA che, mukha upara mukhavastrikA dhAraNa karI che, hAthamAM pustaka che, pagamAM rAjAe prati-namaskAra kare che. dize dizAmAM praza sA phelAyelI che, cAre bAju -saMpadA pharI vaLI che-evI rIte ghaNI strIothI parivarela chatAM je brahmacArI tarIke prasiddha che. A zlAkamAM kavie AcAryanI -vyAkhyAna viSayaka sthitinuM vaNaeNna ApyuM che. haribalamacchinA rAsamAM paN dha dezanA samaye mADha muhapatti khAMdhavAnI vAta Ave che. , [[] bIje dine ravi ugio, pragaTyo rAga vibhAsa / kakubhAe bAha pasArIyA, kairava kIdha prajArA ||1|| deula saghale vAjIyA, jhAlaranA kSAra | tAsa zabda suNatAM thakA, rajanI nAThI tivAra // 2 // sulabhabodhI jIvaDA, mAMDe nija khaTakarma / sAdhujana mukha muhapatti, bAMdhI kahe jinadharma ||3|| jagadguru zrI hIrasUri mahArAja paNa vyAkhyAnamAM muhapatti krmAMdhatA hatA. A vAta kavi RSabhadAsakRta ' hIrasUrirAsa 'mAM spaSTa che. habibalA eka prazna pUchatA, 'kapaDA' kayu adheI? thUMka tiAma upara jailAge, teNemAMdhyA huM ahI // 21 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [10] muhapatti dhana habibala phIra ema pUchate, thuMka pAka ke nApAka? hora kahe mukhamAM tava pAkI nIkale tAma nApAkI kerA zrI hIrasUri mahArAja khaMbhAtamAM hatA tyAre khaMbhAtano sube habibale vyAkhyAnamAM gayeluM. teNe pUchayuM. ke-tame moDhA upara kapaDuM kema bAMdhyuM che ? AcArya mahArAje jaNAvyuM ke-belatAM thaMka pustaka upara na lAge tethI kapaDuM bAMdhyuM che. habibale pharI pUchyuM ke thAka pAka ke nApAka? tyAre hIrasUri mahArAja kahe che ke ghUMka moDhAmAM hoya tyAM sudhI pAka-pavitra che bahAra nikaLyA pachI nApAka apavitra gaNAya. ahiM. habibalAnA praznanA javAbamAM pustaka upara ghUMka na lAge e sivAya muhapatti: bAMdhavAnuM. bIjuM koI kAraNa jaNAyuM nathI. pustaka upara thuMka lAgavAthI zrutajJAnanI AzAtanA thAya che. zratajJAna' e jJAnano bheda che ane jJAna e mekSanuM aMga che. enI AzAtanA tarapha upekSA sevavAmAM Ave to mokSamArganuM ArAdhakapaNuM rahetuM nathI, tethI zrutajJAnanI AzAtanAnuM phaLa darzAvatAM zAstrakAra kahe che ke titthayaraM-pavayaNa-suyaM-AyariyaM-gaNaharaM-mahaiDhiyaM / AsAcato vaduto, maLatasaMjJAtrio hodda ra1 kurvannAzAtanAmahadvAcA, satyasudhAmucAm / -vAdanuyAdhi pAmavAsedhA ararA mahAmohatamo'ndhAnAM, bhramatAM bhavavatmani / zrIninAmIpoDavuM, kara uttejanAnuM raNa andhayAre duruttAre, ghore saMsArasAgare / eso ceva mahAdIvo, loyAloyaviloyaNo // 1 // eso nAho ANAhANaM, samvabhUANaM bhaavo| bhAvabandhU imo. ceva, sambasukkhANa kAraNam // 2 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArthaparaMparA atha tIrthakara, pravacana, zrutajJAna, AcArya, gaNadhara, mahardika deva eonI ghaNI vAra AzAtanA karanAra jIva anaMtasaMsArI thAya che. mahAmeharUpa aMdhakArathI abdha banelA ane saMsAramArgane viSe paribhramaNa karatAM evA jIvone jinezvara devanA AgamadIpakanI mAphaka prakAza Ape che. jene mATe kahyuM che keduttAra, bhayAnaka ane aMdhakAramaya saMsAra-samudrane viSe leka ane alakanA bhAva jaNAvatAra A jinAHma ja mahAdIpaka che, A jinAgama anAtheno nAtha che, sarva prANIone bhAvabadhu che ane sarvasukhanuM kAraNa che. A paMcama kAlamAM jinAgama ane jinapratimA ja saMsAra samudra taravAnA sAdhana che. e bemAM jinAgama caDIyAtuM che. jinavANInuM mahatva samajAvatAM zAstrakAra kahe che ke saMpratyasti na kevalI kaliyuge trailokya rakSAmaNiH / tadvAcaH paramAzcaranti bharatakSetre jamayotikA // sadratnatrayadhAriNo yativarAH tAsAM samAlambanam / tapUchyA nivArAyaphUganatayA sAkSAnnina: pUgataH | atha:-vartamAnakAle kaliyugamAM traNa lekanI rakSA karavAmAM samartha evA kevali bhagavAna to nathI, paNa jagatamAM prakAza karanArI temanI vANI bharatakSetramAM vistare che. ane jJAna-darzana-cAritrarUpI ratnatrayIne dhAraNa karanArA uttama munione paNa kevalI bhagavAnanI vANInuM ja AlaMbana che, mATe munione pUjya evI jinavANuno AdarasatkAra karavAthI sAkSAta jinezvaradevanI pUjAne lAbha maLe che. A uparathI samajAya che ke jinapratimA karatAM jinezvara devanA mukhamAMthI nikaLela vANuM vadhu caDhiyAtI che. have vicAravAnuM e rahe che ke-jinapratimAnI pUjA karatI vakhate mukhanuM ghUMka ke zvAsa jinapratimAne na lAge eTalA mATe zrAvakane aSTapaDe mukhakeza bAMdha Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] muhapattibaMdhana vAnuM zAstrakAra kahe che. pUjA te maunapaNe paNa thaI zake chatAM mukhakeza bAMdhavo paDe che. vaLI gurunI sevA karatI vakhate paNa zrAvakane AcArapadeza'mAM vastrathI mukha DhAMkavAnuM kahyuM che vastrAvRtamukho maunI, haran sarvAGgijaM zramam / guruM saMvAhayedyatanA-tpAdasparza tyajan nijam // 10 // artha:-zrAvaka, gurUnA zarIrane pitAnA mukhanuM cUMka trAsa na lAge te mATe vastrathI mukha DhAkI, mauna rAkhI, zarIranA thAkane harata ane yatnathI pitAnA paganA sparzane tajate gurunI sevA kare ( sAdhune paNa vasatInuM pramArjana karatI vakhate zAstrakAre muhapatti bAMdhavAnuM kahyuM che, te pachI dharmadezanA moDhe muhapati bAMdhyA vina kema apAya ? zrutajJAnanI AzAtanA dUra karavAne ane jIvadayAne mATe ja pUvAcAryo dharmadezanA samaye moDhe muhapatti bAMdhatAM hatA ane bAMdhavI joIe. dharmazAstra vAMcatI vakhate meDhe muhapatti ke kapaDuM bAMdhavAne rivAja jaina ane jainetara dharmamAM hatuM ema paMDita sukhalAlajI paNa pitAnI saMmatitarkanI gujarAtI prastAvanAmAM lakhe che jaina sAdhuomAM keTalAkano evo rivAja che ke mAtra sabhAmAM kathA karatI vakhate moDhe muhapatti bAMdhavI. maMtroccAra karatI vakhate pArasI adhvaryuMmAM moDhe kapaDuM * bAMdhavAnI prathAnuM, sAMkhya parAvijakamAM meDhA AgaLa lAkaDAnI paTTI rAkhavAnI prathAnuM ane svAminArAyaNa saMpradAyanI zarUAtamAM "vAMcatI vakhate mukhavatra rAkhavAnI prathAnuM mULa eka ja lAge che ke vidyAthI ke zrotA upara vyAkhyAtA ke vaktAnuM thuMka na paDe. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItA para parA [13] sAMkhyadarzInamAM paNa jIvadayA nimitte lAkaDAnI mukhavastrikA rAkhavAnu kahyu che. teSAM ca mahAbhArate bITetikhyAtA dAravI mukhavastrikA mukhanizvAsa nirodhikA bhUtAnAM dayA nimittaM bhavati yadAhuste ghrANAdito'nuyAtena zvAsenaikena jantavaH // hanyate zatazo brahmannaNumAtrAkSaravAdinAm // 1 // bhAvA temanA mahAbhAratane viSe rITA e nAmathI prasiddha lAkaDAnI mukha vastrikA kahelI che, je mukhanA zvAsanA rAdha karanArI jIvAnI yA nimite hAya che, jene mATe teo kahe che ke, he brahmanu aNu mAtra eTalA akSara khelanAranA nAkamAMthI nIkaLela eka zvAsavaDe seMkaDA jIvA haNAya che, eTale jIvayA nimite teo paNa muhapatti rAkhe che. A vAta SaDUddana samuccayamAM guNuratnasUrie lakhela che SaDUdana TIkA patra 38 I. sa. pUrve ceAthA saikAmAM bhArata para caDI Avela bAdazAha sikaMdarane senApati niAsa potAnA yuvRttAntamAM lakhe che ke ' bhAratavAsI leAkA te phUTI phUTIne kAgaLa manAvatAM. ' A uparathI ApaNe tyAM kAgaLa banAvavAnA prayAga paNa ghaNA prAcIna jaNAya che. " prAcIna bhaMDArAmAM ceAthA ane pAMcamAM saikAnI lakhelI prA maLI zake che eTale sAdhuone tADapatranI pratA laI ne vyAkhyAna vAMcavuM paDatuM hatuM ane tene lIdhe muhapatti khAMdhatA hatA--A vAta tA pAyA vagaranI lAge che; kAraNa ke ApaNA dezamAM kAgaLa banAvavAne udyoga te| isvIsana pahelAMthI cAlu che eTale vyAkhyAnane lAyaka kAgaLa upara lakhelI pratA nahetI ane tADapatranI prateA be hAthe pakaDIne vyAkhyAna vAMcavuM paDatuM ane eTale ja muhapatti bAMdhavAnuM prayAjana hatu. e kathana nirAdhAra Thare che. vyAkhyAna ceAgamudrA / Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [14] sulapattimana pravacanamudrAe ApavAnuM che tethI be hAthe pAnA pakaDIne vyAkhyAna vAMcavAnI vAta rahetI ja nathI. muhapatti carcAne pariNAme paraMparAthI vyAkhyAna samaye moDhe muhapatti bAMdhavAnI vAta siddha thaI tyAre pU zrI buTerAyajI mahArAja zrInA ziSya pU. zrI nItivijayajI mahArAje kahyuM ke ApazrI sthAnakavAsI saMpradAyamAMthI AvyA che tethI A5 muhapatti na bAMdhe. paraMtu huM to sthAnakavAsI saMpradAyamAMthI Avela nathI to ApazrI je AjJA Ape te huM muhapatti bAMdhuM. pachI pUzrI buTarAthajI mahArAjazrInI AjJAthI pUjya mahArAjazrI nItivijayajI mahArAja vyAkhyAnasamaye moDhe muhapatti bAMdhatA hatA. temanA ziSya pU. zrI siddhivijayajI ma. pU. zrI harakhavijayajI ma. ane munirAjazrI dIpavijayajI ma. paNa muhapatti bAMdhatA hatA ema saMbhaLAya che. eTale gurUe na bAMdhI tethI ziSyo paNa na bAMdhe te koI niyama nathI. A TUMkA nibaMdhane sArAMza e che ke-sAdhu-munirAje vyAkhyAna vacatI vakhate muhapatti mukha para bAMdhIne kAnanA chidramAM bharAvavI e gItArtha paraMparA gata AcaraNa ja che. vyAkhyAnamAM mATe muhapatti bAMdhavA viSe AcAryazrI vijayAnaMdasUri-AtmArAmajI mahArAja taraphathI surata sunizrI AlamacaMdajI mahArAja upara lakhAela patranI akSaraza nakala nIce ApavAmAM Ave che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mu. surata baMdara munizrI AlamacandajI yogya li. AcArya mahArAja zrI zrI zrI 1008 zrIbhad vijayAnaMdasUrIzvarajI (AtmArAmajI ) mahArAjajI Adi sAdhumaMDala ThAne 7 ke tapha se vaMdaNAnuvaMdaNA 1008 bAra vAM vanI. ciThThI tumArI Ai samaMcAra sarva jANe hai yahAM sarva sAdhu sukhasAtAmeM haiM tumArI sukhasAtAkA samaMcAra likhanA. muhapatti vize hamArA kahanA itanA hi hai ki muhapatti baMdhanI acchI hai aura ghaNe dinoMse paraMparA calI Ai hai inako lopanA yaha acchA nahIM hai. hama baMdhanI acchI jANate hai paraMtu hama DhuMDhIo lokameMse muhapatti toDake nIkale hai isa vAste hama baMdha nahI sakte hai aura jo kadI baMdhanI icchoo to vahAM baDI niMdA hotI hai aura satya dharmameM Aye huo lokoMke manameM hIlacalI ho jAve isa vAste nahI baMdha sakte hai so jANanA aparaMca hamArI salAha mAnate ho to tumako muhapatti baMdhanemeM kuccha bhI hAnI nahIM haiM kyoMki tumAre guru baMdhate hai aura tuma nahI baMdho yaha acchI bAta nahI hai. Age jaisI tumArI marajI. hamane to hamArA abhiprAya likha dIyA hai so ANanA aura hamakoM to tuma bAMdho to bhI vaisA ho aura nahI bAMdho to bhI vaise hI ho paraMtu tumAre hitake vAste likhA hai, Age jaisI tumArI marajI. 1947 kattaka vadi 0)) vAra budha dasakhata . balabhavijayakI vaMdanA vAMcanI. dIvAlIke roja daza baje ciTThI likhI hai. . ) - Page #137 -------------------------------------------------------------------------- Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||shrii pardamAna-satya-nIti-harSasUri jainagranthamAlA naM 20 // ||AUM ahaM namaH // cAndrakula tapAgaccha saMvignazAkhAgraNI suvihita AcAryazrI vijaya nIti-harSasari sadgurubhyo nmH|| zrI mahAmahopAdhyAya kSamAkalyANa gaNiviracita praznottara sArdhazataka gujarAtI-anuvAda anuvAdaka AcArya zrI vijaya mahendrasUrimahArAja maMgalAcaraNa zrI sarvajJaM natvA smRtvA paJcamagaNeziturvAcaH // praznottara sArdhazataM vakSye siddhAntasaMbaddham // 1 // prAcIneSu prAyaH zatakAdiSu saMti ke'pi ye naarthaaH|| sadhaH svaparasmRtaye saMgRhyante'tra te lezAt // 2 // . bhAvArtha-zrI sarvajJa bhagavAnane namaskAra karI ane paMcama gaNadhara sudharmAsvAmInI vANInuM smaraNa karIne siddhA tnI sAthe saMbaMdhavAla praznottara sArdhazataka nAmaka granthane kahIzuM. prAyaH prAcIna samayasuMdara upAdhyAya vira Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda cita vizeSazataka-vizeSasa graha-sAmAcArI zatakAdi granthAne viSe je arthAnA saMgraha karyo nathI te arthanA sa Mgraha A praznottara sA zataka granthamAM karavAmAM Avela che pra--(1) samavasaraNamAM rahela bhagavAna kayA Asane esIne dhama dezanA Ape? zuM padmAsane ke koI bIjA Asane u--A viSayamAM keTalAka AcAryAM jinamadiramAM rRkhAtAM Asanane ja jinezvaranA AsananuM svarUpa kahe che. paraMtu A te eka leAkavyavahAra che, nizcayathI tA bhagavAn pAdapITha upara paga sthApana karI siMhAsana upara besIne cogamudrAe hAtha dhAraNa karI dha dezanA kare che. e ja kAraNa mATe bhagavAnanA pratirupa temanA sarakhA hovAthI AcAryAM paNa prAye eja mudrAe vyAkhyAna kare che. kevala te mukhavastikA dhAraNa kare eTaluM vizeSa che. yaduktaM - caityavaMdanamahAbhASye jaM puNa bhaNati keI oharaNe jiNasakhvameyaM tu // jaNavavahAro eso paramattho eriso ettha // 53 // siMhAlaNe nisanno pAe ThaviNa pAyapIDhaMmi karadhariya jogamuddo jiNanAho desaNaM kuNai // 54 // teNaM ciya sUvirA kuNaMti vakkhANameya muddAe jaM te jiNapaDiruvA gharaMti muhapottiyaM navaraM // 55 // A pramANe samavasaraNamAM bhagavAnanA AsananA vicAra darzAvela che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sA zataka gujarAtI anuvAda pra--(ra) bhagavAn dharmadezanAnA AraMbhamAM kane namaskAra kare che ? u--sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikAne-caturvidha saMgharUpa tIne namo tittvastra e padathI namaskAra kare che| 2 / pra0--(3) bhagavAn dIkSA grahaNa samaye kene namaskAra kare che ? 3 --bhagavAn dIkSA grahaNa kare te samaye siddha bhagavAne namaskAra kare che te samaye temane te ja cAgya hoya che. AcArAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhanA chaThThA adhyacanamAM kahyuM che ke-- taNa se samaNe bhagavaM mahAvIre paMcamuTThiyaM loya karettA siddhANaM namokkAraM kareha ityAdi || tyArapachI te zramaNu bhagavAn mahAvIra pacamuSTi leAca karIne siddhane namaskAra kare che. // 3 // pra--(4) vIraprabhunI prathama dezanAmAM koIpaNa pratiApa na pAmyA te te dezanAmAM cAra nikAyanA devA ja hatA ke manuSyA vigere paNa hatA ? u--zrI kalpavRtti, zrIsthAnAMgavRtti, zrI pravacanasArAddhAragRhavRttinAM abhiprAya pramANe te manuSya ane tiyA paNa hatA. kevala devatA ja na hatAM. tathA ca tadvRttipAThaH - dazAzcaryadvAre, zrUyate hi bhagavataH vardhamAna svAmino jRmbhikagrAmAdbahiH samutpanna - Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda tatkAlasamAyAta saMkhyA'tItasurabhUribhaktikutUhalAkulita nissapatna kevala lokasya viracitacArusamavasaraNasya militA'parimitA'maranaratiravAM svasya bhASAnusAriNA mahAdhvaninA dharmakathAM kurvANasyApi na kenacid viratiH pratipannAH kevalaM sthitipAlanAyaiva dharmakathAbhUt ityAdi / itthameva zrImadabhayadevasUrikRtasthAnAM gavRttipATho'pi bodhyaH, zrIharibhadrasUrikRtAvazyaka bRhadvRttyAbhiprAyeNa tu tadA devA evAjagmurna tu manuSyAdayastathA ca saMkSepatastatpATha:bhagavato jJAnaratnotpattisamanantarameva devAzcaturvidhA upagatA Asana tatra bhavrajyAdipratipattA na kazcid vidyate, iti bhagavAn vijJAya viziSTadharmakathanAya na pravRttavAn ityAdi yAvat tato jJAnotpattisthAne muhUrtamAtraM devapUjAM jItamiti kRtvA'nubhUya dezanAmAtraM kRtvA, asaMkhyadevakoTiparivRto rAtrau eva vihRtya dvAdazayojanAnyatikramyAtpApApuryAH, samIpe mahasenavanaM prAptaH ityAdi, zrImadAcArAMgadvitIyaH zrutaskaMdhe SaSThAdhyayane punarayaM pAThaH tao NaM samaNe bhagavaM mahAvIre utpannanANadaMsaNadhare putraM devANaM dhammamAikkhar3a nao pacchAmaNustANaM taoNaM goyamAINaM samaNANaM ityAdi / bhagavAn vamAnasvAmIne tRbhika gAmanI bahAra asAdhAraNa advitIya kevalajJAnanA prakAza utpanna thayA te Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda samaye Avela asaMkhya dee samavasaraNa racyuM, ghaNuM bhakti ane kutUhalapUrvaka maLelA asaMkhya deva, manuSya ane tiyane pitapotAnI bhASAne anusaranArI mahAdhvanivaDe dharmakathA karavA chatAM te dezanAthI keIe virati grahaNa karI nahi, kevala sthiti AcAranAM pAlana mATe ja dharmakathA thaI hatI. A ja pramANe zrI sthAnAMganI TIkAmAM paNa jANavuM. haribhadrasUrikata AvazyakasUtranI moTI TIkAnA abhiprAya pramANe te te samaye bhagavaMtanI pAse deve ja AvyA hatA. manuSya vagere na hatA. bhagavAnane kevaLajJAna utpanna thayA pachI tarata ja cAra prakAranA deve ja AvyA hatA. temAM dIkSAdi grahaNa karanAra koI nathI ema jANIne bhagavAne viziSTa dharmakathA na karI ItyAdi, tyAra pachI jJAnatpattisthAne eka muhUrtamAtra vapUnAM samiti samavasaraNanI racanA e devanI pUjA che. ema kahI anubhavIne asaMkhya dethI parivarelA bhagavAna rAtrimAM ja bAra yejanane vihAra karI apApAnagarInI samIpa mahasena vanamAM AvyA. AcArAMgasUtranA bIjA zrutaskaMdhanA chaThThA adhyayanamAM paNa A pADe che. tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra utpanna thayela jJAna darzanane dhAraNa karanAra prathama dene dharma kahe che. pachI manuSyane, pachI gautamAdi sAdhuone dharma kahe che. enuM kharuM tattva zuM te te bahuzruta ke kevalIo jANe. zaMkA-je bhagavAnanI prathama dezanAmAM deve ja AvyA hatA te emAM Azcarya jevuM zuM che? manuSyAdinA abhAve Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka praznottara sArdha zataka gujarAtI anuvAda virati kANu grahaNa kare? samAdhAna-kevaladevatA hoya ta temAM Azcaya tA che ja kemake devAmAM paNa mithyAtvanI virati ane samaskRtvanI prApti tA heAya che. te samaye te paNa thaI nathI mATe Azcaya jANavu'. jene mATe Avazyaka sUtranI mATI TIkAmAM kahyuM che ke-bhagavAn dharma kahe che te manuSya savirati, dezavirati, samyaktva, sAmayika, zrutasAmAyika e cAramAMthI koIpaNa viratine grahaNa kare, tiya canI strI savirati cheDIne samyaktva sAmAyika zrutasAmAyikane grahaNa kare, je manuSya ke tiya cAmAMthI koIpaNa viratine grahaNa karanAra na hAya te| devAmAM avazya samyaktvane grahaNa karanAra hoya che, A pramANe vIraprabhunI prathama dezanAmAM manuSyAne Agamana ane anAgamananA vicAra jANavA, pra--(5) samavasaraNamAM bhagavAnane vaMdana karavA mATe AvelA devAnA vAhanA trIjA gaDhanI bhUmimAM saMlagna hAya ke asaMlagna eTale bhUmine aDake ke nahIM? --samavasaraNamAM devAnA vAhane trIjA gaDhanI bhUmine na aDake-addhara ja rahe-bhagavatI sUtranA trIjA zatakanAM pahelA uddezamAM tAmalI tApasanA adhikAramAM kahyuM che kesmvsrnne devayAnAni bhUmAvalagnAni syurityAdi / 5 || pra--(6) samavasaraNamAM kevalIye bhagavaMtane traNa pradakSiNA karIne namastIzaya A pramANe kahIne bese che, Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda temAM tIrtha zadathI prathama gaNadhara kahevAya ke caturvidha saMghAdi? u-tyAM tIrtha zabdane prathama gaNadhara ja artha jANa; bIje kaI nahi. zrI malayagirisUri mahArAje bRhatkalpanI TIkAmAM ema ja kahela che. A pramANe kevalIye paNa prathama gaNadharane vacanavaDe namaskAra kare che dA pra--(7) samavasaraNamAM gaNadhara ane kevalI munio kayA kamathI bese ane kaNa UbhA rahIne sAMbhaLe? u-bRhatkalpanA pahelA khaMDamAM samavasaraNanA adhikAramAM A vAta vistArathI kahela che. tathA ca tatpAThaH-AyAhiNa punyamuho tidisiM paDirUvagA u devakayA // jeTTagaNI aNNo vA dAhiNaM pubve adRraMmi // 1 // artha-bhagavAna caityavRkSane pradakSiNA karIne pUvadizAnI sanmukha siMhAsana upara bese che. je dizAmAM bhagavatenA mukha nathI hatA te traNe dizAmAM tIrthakaranA AkArane dhAraNa karanAra, siMhAsana-cAmara-chatra-dharmacakrathI alaMkRta devanA karelA pratibiMba thAya che, temaja badhA lake ema jANe che ke bhagavAna amArI AgaLa dharma kahe che. bhagavAnanuM pAdamUla eTale bhagavAnanI pAse jaghanya thI eka gaNI athavA eka gaNadhara te avazya heya te prathama gaNadhara ke bIja paNa heya, prAyaH ceka ja heya. te ceSTa Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda chANI athavA anya samavasaraNanA pUrva dvArathI praveza karIne dakSiNa-pUrva eTale agni keNanA bhAgane viSe najIkamAM ja vAnane namaskAra karIne prathama gaNadharanI pAchaLa ane ane paDakhe bese che. zaMkA-tIrthakaranuM rUpa te traNe bhuvanamAM caDIyAtuM hoya che, te dee karela pratibiMbenA rUpanI sAthe samAnatA hoya ke asamAnatA ! samAdhAna-re se jayA tirikSa paDivagA jiNavarasla // tesipi tappabhAvA tayANuruvaM havA jaya che artha-je te devoe traNa dizAmAM jinezvaranA pratibiMba karyA che, te pratibiMbenA rUpa paNa tIrthakaranA prabhAvathI tIrthakaranA rUpane anusaratA hoya che. bhagavAnanA samavasaraNamAM jeo je prakAre bese che, te vAta saMgraharUpa gAthAthI kahIe chIe titthAi sesa saMjaya devI vemANiyANa smnniio| mAvavAnavaMtA-boNiyALa 2 tevI zA artha-tIrtha eTale gaNadhara temanA beThA pachI atizaya jJAnavALA sAdhuo bese che, tyArapachI vimAnika devanI devIo bese, tyArapachI sAdhvIo bese, pachI bhavanapati, vyaMtara ane jyotiSInI devIe bese che. A ja vAta vizeSathI spaSTa karIe chIe. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 praznottara sA zataka gujarAtI anuvAda keliko tiuNaM jiNaM titthapaNAmaM ca maggato tassa // maNamAdI vi NamaMtA vayaMti saTThANa sadvANaM // 1 // atha-keliyA samavasaraNanA pUrvadizAnA dvAravaDe praveza karIne jinezvarane traNa pradakSiNA karI namaNIza A vacanavaDe tIne praNAma karI prathama gaNadhararUpa tI tenI athavA bIjA gaNadharonI pAchaLa dakSiNa-pUrva eTale agnikeNumAM bese che. manaH paryAya jJAnIe ane Adi zabdathI avadhijJAnI, caturthAMza pUdharA, daza pUrvI e, navapUrvI A Ama auSadhyAdi vividha labdhivAlA munie pUrvadizAnA dvArathI praveza karI bhagavAnane traNa padakSiNA karI namaskAra karI, namastata namo gaNadharebhyo namaH kevalibhyaH ema kahIne kevalIyAnI pAchaLa bese che, bAkInA sAdhuo pUrva dizAnA dvArathI samavasaraNamAM praveza karI bhagavAnane traNa pradakSiNA karI. va`na karI namastIrghAya namo gaNabhRdbhyo namaH kevalibhyo namo atizaya jJAnibhyaH , , A pramANe kahI atizayavAlA municeAnI pAchaLa bese che, e pramANe manaHpaya jJAnI Adi munie namaskAra karatA potapAtAnA sthAne jAya, temaja vaimAnika devanI devIe pUrva dizAnA dvArathI praveza karI, bhagavAnane traNa praHkSiNA karI namaskAra karI, namatIzaya, namaH sarvasAdhumyaH A pramANe kahI sAmAnya sAdhuenI pAchaLa UbhI rahe che esatI nathI. sAdhvIo paNa pUrvadizAnA dvArathI praveza karI Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda tIrthakarane pradakSiNA karI, namaskAra karI, tIrthane ane sAdhu ene namaskAra karI vaimAnika devIonI pAchaLa UbhI rahe. che, besatI nathI. bhavanapatinI devIo, jyotiSInI devIe, vyaMtaranI devIe dakSiNa dizAnA dvArathI praveza karI, tIrthakarAdine namaskAra karI dakSiNa pazcimAdika eTale naiRtya kaNamAM anukrame UbhI rahe che. bhavaNavaI joisiyA boddhavA vANamaMtarasurA ya // vemANiyAya maNuyA phyAhiNaM jaM ca nissAe // 1 // artha--bhavanapati, tiSka, vAnarthAtara. A deve bhagavaMtane vaMdana karI anukrame pAchaLa uttara pazcima dizA bhAge eTale vAyavyakoNamAM UbhA rahe che. vimAnika devo manuSya ane manuSyanI strIo, bhagavAnane pradakSiNA karI tIrthakarAdine vaMdana karI uttara pUrva digabhAga eTale IzAna keNamAM anukrame UbhI rahe che. jaM ca nissAe ti ya parivAro je deva yA manuSya jenI nizrA karIne Avela hoya tenI ja pAse Ubho rahe che. A pramANe Avazyaka sUtranI TIkAmAM paNa kahyuM che. paraMtu temAM eTale pATha vizeSa cheH atra ca mUlaTIkAkAreNa bhavanapatijyotiSka-vyantaradevInAM bhavanapatijyotiSka-vyantara-vaimAnikadevAnAM manuSyANAM manuSyastrINAM ca sthAnaM niSIdanaM vA spaSTAkSarainauktaM sthAnamAtrameva pratipAditaM / ... Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda 11: artha- A sthaLe mUla TIkAkAre bhavanapati, jyotiSka vyaMtara devIonuM tathA bhavanapati, tiSka, vyaMtara tathA vaimAnika de ane manuSya tathA temanI strIone mATe UbhA rahevuM ke besavuM te vAta spaSTa karI nathI, mAtra sthAna ja kahyuM che. pUrvAcAryonA upadezathI lakhAyela paTTikA ane citrathI badhI devIe besatI nathI. deva. puruSa ane strIo bese che. AcA. rAMga sUtranI TIkAmAM chaThThA adhyayananA pahelA uddezAmAM paNa A adhikAra lezathI batAvela che. tathA utthitA dravyato bhAvatazca tatra dravyataH zarIreNa bhAvato jJAnAdibhiH tatra striyaH, samavasaraNasthA ubhayathApyutthitA zRNavanti puruSAstu dravyato bhAjyA bhAvotthitAnAM tu dharmamAvedayatyuttiSThAsUnAM ca devAnAM tirazcAM ca ye'pi kautukAdinA zRNavanti tebhyo'pyAcaSTe iti atha-je prakAre dravyathI ane bhAvathI uThelA hoya. temAM dravyathI zarIravaDe UbhA rahelA hoya ane bhAvathI jJAnAdi guNo vaDe taiyAra hoya-yukta hoya, te samavasaraNamAM rahelI strIo te dravya ane bhAvathI UbhI UbhI ja dharma sAMbhaLe che. puruSane mATe dravyathI bhajana jANavI. UbhA paNuM sAMbhaLe che ane beThA paNa sAMbhaLe che. bhAvathI jeo dharma sAMbhaLavAne mATe taiyAra thayA hoya temane te bhagavAna dharma kahe che paNa dharma sAMbhaLavA mATe UbhA thavAnI IcchAvALA de ane tiyAne tathA je kautukathI sAMbhaLe che temane . paNa bhagavAna dharma kahe che. 7 che Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda Lo-(8) samavasaraNamAM bIjI pauruSIne viSe bhagavAna devajIMdAmAM gayA pachI keNa kyAM besIne dharmadezanA u-STha gaNadhara athavA bIjA gaNadhara rAjAe maMgAvela siMhAsana upara athavA bhagavAnanA pAdapITha upara esIne dharmopadeza kare jene mATe bRhatkalpanA prathama khaMDamAM __ ityaM balI prakSipte bhagavAnutthAya prathamaprakArAntarAduttaradvAreNa nirgatya pUrvasyAM dizi sphaTikamaye devachandake yathAsukha samAdhinA vyavatiSThate / athopari tIrthamiti dvAraMbhagavatyutthite upari dvitIyayauraSyAM tIrthaM prathamagaNadharo'paro vA dhamANe artha-A pramANe bali nAMkhyA pachI bhagavAna uThIne prathama gaDhamAMthI uttara dizAnA dvAravaDe nikaLIne pUrva dizAnA sphaTika ratnamaya devacchedamAM sukhasamAdhipUrvaka bhagavAna rahe che. bhagavAnanA uThayA pachI bIjI paurUSImAM jyeSTha gaNadhara athavA bIjA gaNadhara dharmopadeza Ape che. zaMkA-bhagavAna kema upadeza na Ape ? gaNadhara upadeza kare temAM keTalAka guNo che? samAdhAna-temAM keTalAka guNa che, te guNe A che, kheyaviNoo sIsaguNAdIvaNA pacao ubhayao vi sIsAyariya kamo vi ya gaNaharakahaNe guNA huMti // 1 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sAmatarka gujarAtI anuvAda atha-bhagavAnanA kheda-parizrama dUra thAya, ziSyAnA guNA prakAzamAM Ave, zrotAne guruziSya ubhayanI pratIti thAya, ziSya ane AcAryanA krama sacavAya, gaNadhara mahArAja vyAkhyAna kare emAM uparIkta guNA heAya che. za'kA-te gaNadhara mahArAja kayAM besI dezanA Ape che? samAdhAna ovaNIya sIMhAsaNovaniviDo va pAyapIThaMmi jiho annayaro vA gaNahAri kahaha bIyAe || 1 || 17 atha-rAjAe mukAvela sihAsana upara athavA tenAM abhAve bhagavAnanA pAdapITha upara besIne mukhya athavA anya gaNadhara bIjI pauruSImAM dhama dezanA Ape che. / 8 / vo--(9) samavasaraNamAM bhagavAnanI AgaLa a5RddhivAlA deva ane manuSyA mahaddhika deva ane manuSyane praNAmAdi satkAra kare ke nahi? uapaddhivAlA deva ane manuSye samavasaraNamAM bhagavAnanI AgaLa maharSiMka deva ane manuSyAne praNAmAdi satkAra kare ja, na kare teA AjJAbhaMganA doSa lAge, je mATe bRhatkalpabhASya ane Avazyaka sUtranI meATI TIkAmAM kahyuM che ketessaaN ca itthaM sthitAnAM devanarANAM sthiti pratipAdayannAha - aitaM mahaDhiyaM paNivayaMti Thiyamavi vayaMti paNamaMtA / Na vi jaMtaNA Na vikahANa paroppara maccharo Na mayaM // 1 // - Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda artha-je alpa RddhivALA devAdi prathama samavasaraNumAM beThelA hoya te pAchaLathI AvatA mahaddhika devAdine praNAma kare-namaskAra kare che. athavA mahaddhika devAdi prathama beThelA hoya ane pachIthI apaddhivAlA devAdi Ave che te pUrve beThelA mahaddhika devAdine praNAma karatA pitAnA sthAne jaIne bese che. e pramANe alpa RddhivAlA vivekI puruSee jinamaMdira ane upAzrayamAM paNa mahaddhikane vinaya-satkAra kare; kAraNa ke zrI jina dharmanuM mUla vinaya che, samavasaraNamAM paraspara vikathA-mAtsarya bhAva ke bhaya na hoya, anyathA je vinaya na kare te vidvadda sabhAmAM Arya rakSitanI mAphaka tenuM ajJAnapaNuM ja pragaTa thAya. e pramANe Avazyaka sUtranI moTI TIkAmAM paNa jANavuM. pauSadhavidhi prakaraNanI TIkAmAM te bRhatyavaMdananA adhikAramAM cityavaMdana mATe AvelA gurUone paNa vaMdana kare. gazAstranI TIkAmAM tA-vistAvidhinA jai dhuvaMdanAamjJAtAH ema kahyuM che, dAMtamAM paNa kahe che ke zrI kaNavAsudeva zrI nemijina samakSa verA vAtAvata ghati, sarve sAdhuone dvAdazAvarta vaMdanavaDe vaMdana kare che, ema kahyuM che, temaja tyavaMdana bhAgyamAM khamA- samaNapUrvaka jAvaMti vi sAhU ItyAdi gAthA balavAnuM kahyuM che, AthI derAsaramAM sAdhu Adine vaMdana karavuM te cogya ja che, A uparathI keTalAka Adhunika paMDita maLe derAsaramAM sAdhu Adine vaMdanane niSedha kare che temanAM tti thayA ane patinA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda 15 vacananuM khaMDana jANavuM. zAstramAM te kuTuMbIone juhAra karavAnA ja niSedha karela che. aaN Yo -(10) vartamAna kALe dIkSA avasare AcAryAdi uThIne ziSyanA mAthe vAsakSepa kare che te bhagavAnanI AjJAnusAra che ke AjJA viruddha u----dIkSA avasare vAsakSepa kare che te jinAjJAnusAre ja che. bhagavAna mahAvIrasvAmIe paNa gautamAi munienA mAthe vAsakSepa karela che. jene mATe Avazyaka sUtranI meATI TIkAmAM niyuktinI gAthAnA vyAkhyAnamAM kahyuM che ke-bhagavAnanA mukhathI tripadI sAMbhaLavAthI gaNudharAne utpAda - vyaya - dhrauvya - yuktaM saditi pratItirupajAyate anyathA sattAzenAt arthAt utpAda, vyaya, dhruvayukta hAya che, te sivAya sad paNAne ayeAga che, tyAra pachI pUrvabhavanI bhAvita mativALA te dvAdazAMganI racanA kare che. tyArapachI bhagavaM aNuSNaM kareti, sakkoya divvaM vairamayaM thAlaM divvaNNANaM bhareUNa sAmimuvagacchati tAhe sAmI sahAsaNAo utA paDipuNNaM muTThi kesarANa geNDati, tAhe gautamasAmipyamuddA ikArasa vi gaNaharA Isi oNayA parivADI ThAyaMti tAhe devA AuJjagIta sadaM niraMbhaMti, tAhe sAmI putraM tithaM gautamasAmissa davvehiM guNehiM pajjavehiM te aNujANAmi tti bhaNati cuNNANi ya se Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda sIse cchuhati tato devA vi cuNNavAsaM puSkavAsaM ca uvari vAsaMti gaNaM ca sudhammasAmissa ghure ThavittA aNujAgati evaM sAmAisa atyo bhagavato niggao suttaM gaNahare hiMto fisnam / / 16 a:-bhagavAna anujJA kare che, ane indra divya cUnA vAmaya thAla bharIne bhagavAnanI pAse jAya che. tyArapachI bhagavAna siMhAsana parathI uDIne sa`pUrNa kesaramizrita cUrNanI muSTine grahaNa kare che. tyAre gautamasvAmI pramukha agiyAre gaNadharA kaIMka namIne anukrame UbhA rahe che. tyAre devA vAjiMtra ane gItanA zabdane aTakAve che tyAre bhagavAna prathama gautamasvAmIne dravyaguNuparyAyavaDe tIthanI anujJA kare che. e pramANe kahe che ane cUrNanI mUDI temanA mastaka upara nAMkhe che, pachI devA tenA upara cUrNa ane phUlanI vRSTi kare che, ane gaccha, sudharmAMsvAmIne mukhya sthApIne tenI eTale gacchanI anujJA kare che. A pramANe sAmAyikanA atha bhagavAne kahyo, ane sUtra gaNadharAthI nikaLyuM eTale sUtranI racanA gaNadharIe karI. prazna 11-kevalI bhagavAne je vedanIyAdi cAra kama AkI rahela che tenuM zuM svarUpa che. uttara--kevalI bhagavAnane je vedanIyAdi cAra kama jINa vajra jevA jANavAM, guNasthAnakramArohanI TIkAmAM te pramANe kahyu che, keTalAka ajJAnIye tene baLI gayela Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 praznottara sAdhazataka gujarAtI anuvAda strI sAna kahe che te vacana Agamaviruddha ane agyA che, tethI mithyAtvarUpa jANavuM. jene mATe sUtrakRtAMganI TIkAmAM bIjA zrutaskaMdhamAM AhArapariNA nAmaka trIjA adhyayanamAM digaMbara matanuM khaMDana karavAvaDe kevalI bhakti (bhajana) sthApananA adhikAramAM- yadapi dagdharajjusthAnikatvamucyate vedanIyasya, tadapyanAgabhikamayuktisaMmataM cAgame hatyantodayaH sAtasya kevalini abhidhIyate ityaadi| atha-je vedanIyakamane baLI gaela deraDI tulya kahevAya che. te vacana paNa Agamaviruddha ane yukti rahita che, kemake AgamamAM kevalI viSe atyaMta sAtAvedanIyane udaya kahevAya che, vizeSamAM eTaluM ke kevalI samudraghAta karyA pachI vedanIyakarma kevalI bhagavAnane baLI gaela derI tulya hoya che. jene mATe AcArAMga sUtranI TIkAmAM prathama zrutaskaMdhanA upadhAna zruta adhyayananI pIThikAmAM niryuktinI gAthAnA vyAkhyAnamAMtthaadhnN kevalisamudghAtadhyAnAminA vedanIyasya bhasma sAkaraNaM zeSasya ca dgdhrjjutulytvaapaadnbhityaadi|| . artha-evI rIte bALavuM eTale kevalI samuddaghAtamAM dhyAnarUpa agnivaDe vedanIya kamane bhasma karavuM, ane bAkInA karmane baLelI deraDI tulya karavA, punaH Avazyaka sUtranI moTI TIkAmAM kAryotsarvAdhikAre kahyuM che ke - . * f` Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sAdhazataka gujarAtI anuvAda dagdharajju kalpena bhavopagrAhiNA karmaNA'lpenApi satA kevalino'pi na muktimAsAdayanti " atha-khaLI gaela doraDI tulya bhavApagrAhI kama cADu' rahyuM hoya te paNa kevalIye muktine pAmI zakatA nathI, tatti pronaiti A pramANe alpapatra karavAthI kevalI samuddhAta pachInA kAla ane caudamA kAlane AzrIne kaheluM sa'bhave che, A uparathI samajavAnu ke kevalIcAne vedanIyAdi kama huMmezA maLI gaela dvAraDI tulya hAtA nathI. guNusthAnakanA prazna 12-ekAvatArI devAne cyavananA cihno pragaTa thAya ke nahi ? uttara-ekAvatArI devAne cyavananA cihno pragaTa thatA nathI, tIrthaMkaranA jIvane tA atyaMta sAtAvedanIya ja hoya che. jene mATe pariziSTa pava mAM zrI hemacaMdrasUrie kahyuM che ke- 'rAjanmekAvatArANAmantakAle'pi nAkinAM // tejaHkSayAdicyavanaliMgAnyAvirbhavanti na // 266 // 12 atha-he rAjana! ekAvatArI devAne aMtakAle paNa eTale maraNa samaye paNa tejakSaya Adi cyavananA cihna pragaTa thatA nathI. A pramANe zIlAMkAcArya sUtrakRtAMganI TIkAmAM kevalInA bhukti (leAjana)nA adhikAramAM kahyu che vipacyamAna tIrthakara nAmno devasya cyavanakAle SaNmAsaM yAvat atyaMta sAtodaya eva // Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sAdhazataka gujarAtI anuvAda 12 atha -bhagavAtA tIrthaMkara nAmakamavALA devane cya sAtAvedanIyane udaya vana kAle cha mahInA sudhI atyata hAya che. prazna 13-6vAAMtamodyAvi tra 11-12-13 guNasthAnake vatA manuSya pravRti, sthiti, rasa aneverAvare kevuM kama AMdhe che? uttara uparAMta maur tranaLasthAnane viSe vatA manuSya prakRtithI kaSAyeAnA abhAve sAtAvedanIya krama bAMdhe, sthitinA abhAve adhAtuM karma ja nirI jAya che, rasathI eTale vipAkathI anuttara vimAnanAM sukhathI caDIyAtuM karma bAMdhe che ane pradezathI mAdara pariNAmavALuM, vathI zukalAdi vaNa vALuM, bahu pradezavALuM kama AMdhe che,:uktNc - ayaM bAdara mauaM bahuM ca lukkhaM ca sukilaM caiva // maMdaM mahavyayaMti ya sAtA bahulaM ca taM kammaM // 1 // atha -sthitinA abhAve alpa, pariNAmathI bAdara, vipAkathI mRdu, pradezathI ghaNA pradezavALuM, sparzathI lUkhuM, raMgathI sapheda, lepathI maMda sthUla cUrNanI murttinA kAmala bhIta upara paDelA lepanI mAphaka, mahAvyaya je mahAnAzarUpa, eka samayamAM ja sathA nAza pAme, ghaNA sukhavALuM anuttara vimAnanA devanA sukha karatAM paNa adhika sukhavALuM kama bAMdhe che, A pramANe AcArAMga sUtranI TIkAmAM khIjA adhyayananA pahelA uddezAmAM kahyu che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sASazataka gujarAtI anuvAda pra- 14 je jIve saMsAramAM paribhramaNu karatAM cAra vakhata AhAraka zarIra karyuM; te te jIva kIne kaIka vakhata narakAdvi gatimAM janArA thAya ke te ja bhave meAkSe jAya 20 uttara- cAra vAra AhAraka zarIra karanAra jIva te ja bhavamAM mAkSe jAya zuM pIcha gatimAM na jAya, je mATe zrI pannavA sUtranI TIkAmAM kahyuM che ke vituH kRtyaH AhArakazarIrasya narakagamanAbhAvAditi jeNe cAra vakhata AhAraka zarIra karyuM " hAya te nara*mAM jatA nathI, tyAra pachI mIjI gatimAM asaMkramaN AhAraka samudzAta vinA mekSe jAya. A pramANe cAra vakhata AhAraka zarIra karanAra muni te ja bhavanI aMdara mAthe jAya che. pra-(15) kAI cAritravata zrI pAMca anuttara vimAnamAM jAya ke nahi ? u tevA prakAranA adhyavasAya thavAthI pAMca anuttara vimAnamAM utpanna thAya che, pannavAsatranI TIkAmAM tevI zamAM krama prakRti nAmaka padanI aMte kahyu` che keHmaanussii tu saptamanaraka pRthivI yogyamAyurna badhnAti anuttarasurAyustu badhnAti - manuSyanI srI sAtamI naraka ceAgya Ayu bAMdhatI nathI; anuttaranu tA khAMdhe che. A bAbatamAM chAMta prasiddha che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 prottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda zrI uttarAdhyayanasUtranI TakAmAM nemi ane rAmatInA pUrva bhavanA adhikAramAM- tato'parAjitAbhikhye vimAne tridazo dhanaH yazomatyapi cAritraM caritvA tatra so'bhavat // artha-tyAra pachI aparAjita nAmanA vimAnamAM dhana ane camatI cAritra pALIne deva thayA.zrIvijayacaMdra caritramAM paNa pradIpa pUjAnA adhikAramAM kahyuM che kesaa saggAo caviuM ettha vi jammaMmi tuhasahI hoi tatto marilaM tubbhe savvaDhe dovi devatti // 1 // artha-te svargathI eNvIne tArI sakhI thaze, pachI tyAMthI marIne tame baMne sarvArthasiddha vimAnamAM deva thaze prave-(16) leka ane dharmamAM puruSanI pradhAnatA hovA chatAM, purUSanI apekSAe strIone tapa pramukha dharmakAryone viSe vizeSathI je sAmarthya tathA udyama dekhAya che temAM zuM kAraNa che ? uo-tevA prakAranA zubha adhyavasAyanI sAthe saMmilita eTale joDAela temane svabhAva ja temAM kAraNa tarIke jaNAya che. bIje kaI hetu nathI. AthI ja AgamanI aMdara temane muktigamana kahela che. tema ja sAtamI naraka pRthvInuM gamana niSedhela che. kahyuM che kevaadvi hu junA mutti jamhA dIsa anuttaraM kiriyaM / / ammaksimi tAsi sahA tahA ujjumaMtIrNa IRR : Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvA kiM bahuNA siddhamiNaM loe louttare vi nArINaM // niyaniyadhammAyaraNaM parisehito viseseNaM // 63 // suhabhAvasAliNIo daanndyaasiilsNjmdhriio| suttassapamANattA lahaMti mutti sunArIo // 64 / / ' artha-je kAraNa mATe te te prakAre te strIone dharmanA viSayamAM apUrva sAma dekhAya che tethI teone muktinI prApti yogya ja che, vadhAre zuM kahevuM? loka ane lakattara mArgane viSe paNa A vAta siddha che ke pitapitAnA dharmanuM AcaraNa karanAra puruSo karatAM strIomAM zakti ane udyama vizeSa hoya che. zubha bhAvazAlI, dAna dayA, zIla ane saMyamane dhAraNa karanArI, sUtrane pramANabhUta mAnanArI evI uttama strIo muktine prApta kare che. tethI purUSanI apekSAe strIone dharmamAM bhAva vizeSa hoya che. - prava(17) sevA saMghayaNavALo ane jaghanya baLa vALo jIva Urdhvagati ane ardhagatimAM kayAM sudhI utpanna thaI zake? bRhatkalpanI TIkAmAM kahyuM che ke - yaH sevArtasaMhanano jaghanyabalo jIvastasya pariNAmo'pi zubho'zubho vA manda eva bhavati, na tIvraH tataH zubhA zubhakarmabaMdho'pi tasya svalpatara eca, ata eva asya Urdhvagatau kalpacatuSTayAd Urdhvam, adhogatau narakapRthvIdvayAd Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda adha upapAto na bhavati iti pravacane pratipAdyata, evaM kIlikAdisaMhananeSvapi bhAvanA kAryA iti anyatrApi dacam | atha-je jIva sevArtAsaMhanana ane jaghanya baLavALe heya, tenA pariNAma paNa zubha yA azubha maMda ja heya che, tIvra hetA nathI tethI zubha ke azubha karmane baMdha paNa thaDe ja thAya, A ja kAraNathI A jIva UrvagatimAM cAra devaloka sudhI jAya ane agatimAM be naraka sudhI jAya eTale tyAM utpanna thAya-A pramANe pravacanamAM kahyuM che, evI rIte kAlikA Adi saMghayaNamAM paNa vicAra kara. - prave-(18) jIva maraNa samaye kayA kayA mArga vaDe nikalate kaI kaI gatimAM jAya che? u0-jIva maraNa samaye paga vaDe nIkaLe te narake jAya, sAthalavaDe nIkaLe te tiryaMcagatimAM jAya, hadayavaDe nIkaLe te manuSyagatimAM jAya, mastakavaDe nIkaLe te devagatimAM jAya, ane AkhA zarIramAMthI nIkaLe te siddhigati-mekSe jAya. zrI sthAnAMgasUtranA pAMcamA adhyayananA trIjA uddezAmAM kahyuM che ke - paMcavihe jIvanijjANamagge, paM0 taM* pAyehiM UruhiM ureNaM sireNaM svvNgehi| pAyehiM nijjAyamANe nirayagAmI bhavati usahi nijjAyamANe tiriyagAmI mavaI, use Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakSettara sArdhazataka gujarAtI anuvAda nijvAyamANe maNuyagAmI bhakda, sireNaM nijjAyamANe devagAmI bhavaI, samvaMgehiM ninjAyamANe siddhimatipajjavasANe pannatte iti- Ano artha upara AvI gaela che. o-(18) thAti nidrA ne, vAsudevanA baLa karatAM adhuM baLa zAstramAM kahyuM che, te A kALamAM hAya nA?. 60-le ma mA kSetramA nathI, thIti nidrAvALAne te baLa pahelAM saMghayaNavALAne ja kahyuM che. hamaNAM te te thINaddhi nidrAvALAne sAmAnya mANasanA baLa karatAM bamaNuM, traNagaNuM ane cAragaNuM baLa hoya paNa ethI adhika baLa na hoya je mATe nizIthacUNinI pIThikAmAM kahyuM che kethiinnddhiilptrnnaa kajjA kesava addhagAjha, kesase vAsudevo jaM tassa balaM tabbalAmo avalaM thINaddhiko bhavati taM ca paDhamasaMghayaNiNo, iyANi puNa sAmanavalA duguNaM cauguNaM vA bhavati, so evaM balajutto, mA gacchaM rUsito viNAsejja, tamhA so liMgapAraMcI kAyavyo so pasANuna manai "muya liMga gariva tuha caraNaM, jaha evaM garaNA maNito mukkaM to soharSa, ahama muyaha kA seyo samudito harati, na ekko mA emasso Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda "sagamissati" duTTo ya vAvAdestati, liMgAvahAraNiya maNatvaM bhanna. "avi kevalagAhA" adhi saMbhAvaNe kiM saMbhAvayati imaM jativi teNe va bhavaggahaNeNa kevalamuppADe tahavi se liMga na dijjai, tassa vA annassa vA esa niyamo aNavisaiNo, jo puNa avahiNANAtisatI so jANai Na puNae yassa thIrNAdvi nidodao bhavati deha se liMga itarahA na deha, liMgAvahAreNaM puNa kajjamANe ayamupadezo, * devaotti sAvago hohI dhUlagapANAdivAyAdi niyatto paMcANuvvayadhArI, tANi vA Na tararrAsa daMsaNaM geNDa, daMsaNasAvago bhavAhitti bhaNitaM bhavai, aha evaMpi aNuNejja mANo necchai liMgaM mottuM, tAhe rAto sattaM mottuM palAyanti dezAntaraM gacchantItyarthaH // bhAvAtha -thINuddhi nidrAnA baLanI prarUpaNA karAya che, vAsudevane je khaLa heAya tenAthI a" khaLa thINuddhi nidrAnA udayavALAne heAya che, te baLa prathama saMghayaNavALAne jANavuM. A kALamAM sAmAnya mANasanA khaLa karatAM thINuddhi nidrAnA udayavALAne khamaNuM, traNagaNuM, ke cAragaNuM khaLa hAya che. AvA baLavALA gusse thayela sAdhu gacchanA nAza na kare te mATe tene liMgapAracI karavA eTale tene premabhAvathI kahevuM ke tuM sAdhuveza mUkI de, tane cAritranI prApti nathI. ema kahevAthI jo veza mUkI de te sAruM, -athavA na mUke te saMgha maLIne tenA veza UtArI le, je Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda eka mANasa veza utAre, te te duSTa sAdhu ekalAne mAre eTale veza utAranArane anarthanI prApti paNa thAya ja. vaTANA" ahiM api za da saMbhAvanA arthamAM che, zuM saMbhAvanA kare che-jo ke A thINaddhi nidrAnA udayavALe jIva te ja bhavamAM kevaLajJAna upArjana kare e hoya te paNa tene athavA bIjAne sAdhu veza apAya nahi. A niyama atizaya rahita sAdhuo mATe che. je sAdhu avadhijJAnanA atizayavALe hoya te jJAnathI ema jANe ke Ane thINaddhi nidrAne udaya thatuM nathI te tene sAdhuveza Ape, te sivAya na Ape, veza utAratA pahelAM thINudhdhI nidrAvALA sAdhune A pramANe upadeza kare ke he bhadra! tane cAritranI prApti nathI mATe tuM sAdhu veza mUkIne sthUla prANAtipAtAdinI nivRttirUpa pAMca aNuvratadhArI zrAvaka thA, athavA pAMca aNuvrata dhAraNa na karI zake te samyakatvane grahaNa kara ane darzana zrAvaka thA. A pramANe samajAvyA chatAM paNa je sAdhu veza mUkavAne na icache te tene sUte mUkIne sAdhue dezAntara cAlyA javuM, e pramANe bRhakalpamAM paNa jANavuM. chatakalpanI TIkAmAM te yadudaye'tisaMkliSTapariNAmAd dinadRSTamarthamutthAya prasAdhayati kezavArddhabalazca jAyate tadanudaye'pi ca sa zeSapuruSebhyastri: caturguNabalo bhavati iyaM va prathamasaMhanina eva bhavati ulyumati . . . Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda 27 athaje thINadhI nidrAnA udayamAM ati eTale ghaNuM saMkilaSTa pariNAmathI divase jeela (ciMtavela) kArya rAtrimAM UThIne karI de te vakhate tenAmAM vAsudeva karatAM adhuM baLa hoya che. te nidrAnA anudayamAM paNa te mANasamAM bIjA mANaso karatAM traNa ane cAragaNuM baLa heya che, A vAta prathama saMghayaNavALAne AzrayIne kahI che. pra -(ra0) sthAnaddhi trikanA udayamAM jIvane samyaphatvanI prApti thAya ke nahi? u - satyAnadvitrikanA udayavALA jIvane samyaktvanI prApti na ja thAya, jene mATe AcArAMga sUtranI TIkAmAM trIjA adhyayananA pahelA uddezAmAM styAniitrakodaye samyaktvAvAptirbhavasiddhakasyApi na bhavatI ti / kiM ca yadi styAnaddhinidrAvataH kadAcidajJAnatazcAritraM dattaM bhaved tarhi tasya zAstroktavidhinA liMgaM parityAjyaM / tad vidhistu prAktana praznottarAdavaseyaH kathaM tarhi karmagraMthAdau paSThaM pramattaguNasthAnaM yAvat styAnaddhitrikodayaH kathaM pratipAdyate, uccate matAntarametaditi saMbhAvyate yadvA pUrvaprAptasamyaktvAdeH, styAnaddhinidrodayastatra pratipAdito'sti iti na kazcidavirodhaH, tattvaM tu jJAnijhartha che artha- syAnadvitrikanA udayamAM bhavasiddhika jIvane paNa samyaktvanI prApti thatI nathI. je kadAcida thINuddhI Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 praznottara zrAddhazataka gujasatI anuvAda ddhiAvAlAne ajANAthI caritra ApyuM hoya te zA kata vidhi pramANe tene veSa levarAvI le. ' zaMkA-te pachI karmagraMthAtimAM chaThThA prasanna guNasthAna sudhI syAnadvitrikane udaya kema pratipAdana karAya che? ' samAdhAna-A vAta matAntara saMbhave che, athavA samyaktva pAmelA jIvane tyAna inidrAne udaya jaNAvela che eTale ke I paNa jAtane virodha nathI. enuM kharUM tattva kevalI bhagavaMta jANe. - pra-(21) eka jIvane eka bhavamAM keTalA vedane 'udaya thAya? . u--keI jIvane karmanI vicitratAthI traNe vedane paNa udaya thAya che. eka AcAryane kapila nAmane ladhu ziSya zayyAtaranI putrImAM Asakta thaye hate. pachI kanyAnA pitAne khabara paDI eTale teNe kuhADA vaDe tenA vRSaNa sahita purUSaciha kApI nAkhyuM. vRSaNa sthaLe bhaga eTale yonine AkAra thayuM. te rUpavaMta hevAthI kaI vezyAe tene sIne veSa paherAvIne rAkhe. AvI rIte prathama puruSache, pachI napuMsakavedane, pachI bhaga thavAthI vedane udaya e. A vAta nizItha sUtranI cUrNimAM pIThikAmAM ane bRhatkalpamAM paNa kahela che. ' ' janrara) pramAdata rANAgA saMyamane addhivALA pANa patyaki deve chale che. e pramANe sArAmAM saMbhALa Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda che, paraMtu yatanAvaMta sarAga saMyatane kaI paNa devatA chale ke nahi? u-je deva a5 ddhivALe ane ardha sAgara pamathI ochI sthitivALe heya te te yatanAvaMta sAdhune chalI zake nahi, paraMtu je deva ardha sAgarepamAdi sthitivALe heya, te deva pUrvabhavanA vairanuM smaraNa thavAthI yatanAvaMta sAdhune paNa chalI zake che, tenAmAM zakti che. jene mATe nizIthacUrNinA 19 mAM uddezAmAM kahyuM che. parisidgA sannAdya tasavIrA, sannatAsraagsNyto sarAgattaNato iMdiyavisayAdi anatarapamAdajutto haveja kseisato mahAmahesu taM pamAdajuttaM paDiNI devatA apar3iyA khittAdi chalaNaM karejnA, jayaNAjuttaM puNa sAhu~ jo appaDDhito devo addhodahIto uNaThitI sona sakketi chalituM, addhasAgarovahitito puNa jayaNAjuttaM pichaleti, asthi se sAmattha taM pi pubavera saMbaMdhasaraNato kotti chalejjA ityaadi| Ane bhAvArtha upara AvI gaela che. phakta nAmanA eTale Indra mahotsavadi jANavA. pra--(23) pitAnI agIyAra pratimA vahana karanAra zrAvaka samyaphUprakAre pratimA vahana karIne pAche ghera Ave ke nahi ? Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda u-pratimA vahana karyA pachI keIka pAcho ghera Ave, tene mATe nizIthacUrNinA seLamAM uddezAmAM sAdhune pAtragaSaNanA adhikAramAM A pramANe jaNAvyuM che. samaNovAsago vA paDimaM kareuM gharaM pacchAgato taM paDiggahagaM sAMdhUNaM dijja ahaakdd| atha-zrAvaka pratimA pUrNa karIne pAche ghera Ave te pAtra vigere upakaraNa sAdhune ApI de, . pra-(24) samaye samaye anaMta paryAnI hAni zAstrasamaMta che? - uo-vartamAna kALe pratidravya-dareka dravyane AzrIne samaye samaye anaMtAparyAnI hAni AgamamAM kahela hovAthI -A kathana zAstrAnusArI ja che paNa yat kiMcit lokokti mAtra nathI. yaduktaM paMcakalpabhASye bhaNiyaM ca dumamAe gAmA hohiMti tu masANasamA // iyakheta guNAhAni kAlevi u hoti mA(sA) hANi / 1 / / samaye samaye 'naMtA parihAyaMte u baNNamAIyA // dabvAipajjA yA ahorattaM tattiyaM ceva // 2 // dusamaaNu bhAvaNaM sAhujogA tu dullamA khettA // kAle vi ya dambhakkhA abhikkhaNaM huMti DamarA ya // 3 // dUsaNa aNubhAveNa ya 'parihANI hoti osahabalANaM // teNaM maNuyANaMpi u -lAujAri parikSA mA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda artha-paMca kalpabhASyamAM kahyuM che ke- duSama kALamAM gAmaDA te masANa jevA thaze, A pramANe kSetranI hAni jANavI. evI rIte kALamAM paNa hAni thAya. varNa gaMdha rasAdi dravyAdinA anaMtA paryAye samaye samaye ghaTe che- hAni thAya che, teTalA ja aherAtrinA paryAnI paNa hAni thAya che, duSama kAlanA prabhAvathI sAdhune gya evA kSetra maLavA durlabha hoya che, vaLI duSkAla ane vAraMvAra baLavA vigere Upadrava paNa thayA kare. dUSama kALanA prabhAvathI anAjanuM satva ochuM thAya che tethI manuSyanuM AyuSya buddhibaLa vigere ghaTe che, dareka vastunA varNAdiparyA anaMtA che ane te anaMtuM ghaNuM moTuM mAneluM che. tethI samaye samaye dareka vastunA anaMtA paryAya ghaTe che paraMtu te anaMtuM nAnuM hovAthI ane avasarpiNI kALanA samaye asaMkhyAtA hevAthI, eka eka vastumAM pratisamaye anaMtAparyAne nAza thayA chatAM tatkAla sarva vastune nAza thavAne prasaMga AvatuM nathI. A samajavAnuM ke samaye samaye anaMtaparyAnI hAni e zAsasaMmata che. - pra--(25) kArtika zreNI ane garika tApasanA saMbaMdhamAM garike zreSathI kArtika zeThanI pITha upara thALa mUkIne jojana karyuM e pramANe saMbhaLAya che, te kaI zAstramAM joyuM che ke nahi? Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sAdhastaka gujarAtI anuvAda u--A vAta bhrAntimUlaka sabhave che, Avazyaka bRhavrutti, poMcAzaka vivaraNa, RSima`DalavRtti pramukha prAcIna graMthAmAM A pramANe joyu nathI. temAMtA kArtika zeThe rAjAnA AdezathI potAnA hAthe garika tApasane jamADayA che. te tApase dveSathI nAka upara tarjanI AMgaLI ghasIne kArtika zeThane parAbhava karyAM eTaluMja kahyuM che. Avazyaka bRhadvRttino pAThaH- to pacchANeNa parivesiyaM so parivesijjate aMguliM cAleti kihate / 32 a--pachI rAjAnI AjJAthI zeThe pIrasyuM' ane pIrasatI vakhate tApase nAka upara tarjanI AMgaLI ghasI. 50-(26) deva ane asurI jyAre paraspara yuddha kare tyAre tenA zasrA kevA prakAranA hoya che ? u--davA tA je tarakhatu ke lAkaDuM' Adi jene sparza kare te temanA aciMtya punya prabhAvathI zasrarUpe pazthime che ane asurane te temanA vidhruvelA je Ayudharatne hoya che; kAraNa ke devAnI apekSAe asusanu punya bahu aDu` hoya che; tethI takhalAne sparza karavA mAtrathI zarUpe pariNamatA nathI, jene mATe zrI, bhagavatI sUtranA aDhAramA zatakamAM sAtamA uddezane viSe kyuM che ke devAsure NaM bhaMte saMgamesu baTTamANe kiM NaM tesiM devArNa paharaNarayaNatAai pariNamati, goyamA0 jaNNaM te devA varNa vAkavA taM vAsakaraM vA parAmasaMti taNaM tersi devANaM 1 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 34 paharaNarayaNatAe pariNamaMti, jaheba devANaM taheva asurakumAsaNaM no tiNaThe samaThe asurakumArANaM devANaM NicaM viubdhiyA paharaNarayaNA pattA / atha-he bhagavaMta! de ane asurenA yuddha thAya tyAre te denA zastrarUpI rana kevI rIte pariName che? he gautama ! je kAraNa mATe te deve thAsa, lAkaDuM, pAMdaDuM, kAMkare je kAMi sparza kare te vastu dene zastrarUpe pariName che. zaMkA-jevI rIte dene zastrarUpe pariName tevI rIte asurakumArene pariName samAdhAnaH A artha egya nathI kAraNa ke asurakumAra devane haMmezA vikulA zo kahyA che. - pra-(27) mahaddhika deva keTalA dvipa samudra sudhI cAre bAju pradakSiNarUpe bhamIne jaladI pAchA AvI u0-mahaddhika deva rucaka dvIpa sudhI cAre bAju pradakSiNArUpe bhamIne pAcho AvavAne samartha che. tyAra pachI te koI paNa eka dizA tarapha jaI zake paNa pradakSiNArUpe pharI zake nahi, te mATe zrI bhagavatI sUtranA aDhAramAM zatakanA sAtamA uddezAmAM kahyuM che ke w Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda ___"deve NaM bho mahaiihae jAra mahasakhe pabhU lavaNasamuI aNupariyaTTittANaM havvamAgacchittae" haMtA phyU deveNa bhaMte mahaDDhie evaM dhAyaI maMDaM dI jAva haMtA pak, evaM jAva ruya gavaraM dI jAva hatA pabhU teNa paraM vItIvatejjA, no cetraNaM aNupariSade'jjA iti vItIvatejati // bhAvArthahe bhagavana! mahAsukhI mahaddhika deva lavaNa samudrane cAre bAju pradakSiNA daIne jaladI AvI zake ? hA, AvI zake. AvI rIte haddhika deva dhAtakI khaMDa dvIpane pradakSiNA daIne AvI zake ? hA, AvI zake, AvI rIte yAvat rucakavara dvIpane pradakSiNA daIne AvI zake. tyAra pachI keIpaNa eka dizAmAM AgaLa jaI zake paNa tevA prakAranA prayajananA abhAve pradakSiNe na Ape ema saMbhave che, ema TIkAmAM kahyuM che. pra--(28) lavaNa samudra saMbaMdhI mA keTalA pramANavAlA jabUdvIpanI jagatInA chidra dvArA jaMbUDhIpamAM praveza karI zake ? u--nava jananI zarIranI laMbAIvAlA maste ja jaMbudvIpamAM praveza karI zake che. zrI samavAyAMga sUtranI TikAmAM navamA sthAne navaronA machA ema kahyuM eTale jabUdIpamAM nava jananI laMbAIvAlA mo ja praveza kare che, je ke lavaNa samudramAM pAMcaze jamaNI laMbAIvAlA ma saMbhave che te paNa nadInA mukha Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda 35 AgaLa te jagatInA chidranI ucitatAvaDe eTalI laMbAI vALAnA ja prajJeza thAya che. pra.--(29) yugaliyAnI ghaNA zAsrAmAM traNa palyeApamathI adhika utkRSTa sthiti saMbhaLAya che paraMtu jaghanya sthiti kAI sthaLe che ke nahi ? u~~ALasamAM be prakAranI sthiti kahela che, utkRSTa avagAhanAvALA manuSye traNa gAunI zarIranI UcAInAlA hoya che. temanI jadhanya sthiti caka asaMkhyAtamA bhAga nyUna eTale echI traNa padmapamanI jANavI ane utkRSTa sthiti saMpUrNa traNa pacepamanI jANavI. jIvAliMgama sUtramAM kahyuM che ke uttarakuru devakurAe maNussANaM bhaMte ketraiyaM kAlaM TiI pannattA goyamA0 jaNa tiNi paliokmAI paliocamAsaMkhejjabhAgahINAI, ukkoseNaM tiSNi palio mAI / / palyopamA'saMkhyeyabhAgazca trayANAM palyopamAnAmasaMkhyeyatamo bhAgaH iti prajJApanAvRttau paMcame pade / bhAvAtha :--he bhagavan ! uttarakuru ane devakuru kSetranA manuSyeAnI sthiti keTalA kALanI kahI che? huM, gautama ! jaghanya sthiti palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga nyUna traNa palyApamanI ane utkRSTa sthiti traNa pahyA pamanI jANavI. patyeApamanA asaMkhyAtamA bhAga eTaTo traNa palye pamanA asakhyAtamA bhAgasamajavA ema prajJApanAsUtranI Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda TIkAmAM spaSTa kahela che. e pramANe be gAunI uMcAI vALAnI jaghanya sthiti patyeApamanA asaMkhyAtamA bhAga nyUna e patyeApamanI ane utkRSTa saMpUrNa e palyApamanI jANavI temaja eka gAunI UMcAIvALAnI jaghanya sthiti deza nyUna palsepama ane utkRSTa sapUNa eka paLyeApamanI jANavI. pra--(30) koI nirbhAgI puruSanA saMsavaDe ghaNA bhAgyavAn puruSone paNa puNyAya haNAya ke nahi? --nirbhAgI puruSanA saspeMsa thI prAya karIne ghaNA bhAgyavaMta puruSAne paNa punyanA udaya haNAya che. e mATe zrIbRhatkalpanI TIkAmAM kahyuM che ke, "koIka AcAyanA AkhA gaccha vastra pAtra zayyA Adi meLavavAmAM labdhihIna hatA. te kSetrane viSe svapakSa athavA parapakSathI gacchanu apamAna thAya che, te sAdhue zItAdi parisahane sahana karavAne asamartha che, gRhasthA paNa tuccha dharmanI zraddhAvALA che. mAgyA vagara vajrapAtrAdi ApatA nathI. sAdhuoe zuddha uMdhinI gaveSaNA karavI joI e evA bhagavAnanA upadeza che te dulabha hAvAthI jevA tevA sAdhu te meLavI zake nahiM, mATe AvA kAryoMmAM labdhimAna alpabuddhivAlA sAdhu utsArakalpa karIne vastraeSaNA adhyayane uddezIne kalpa karAya, pachI kalpa karAela sAdhu zuM kare? * vijaNa nIyamAgo sarjAddha, ada te dUti te harlRi // to ekkao vi hiNDara, AyAsssAsyisuyattho // 1 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 27 bhAvArtha -te labdhimAna sAdhu vastra pAtrAdi meLavavAne mATe gItArtha sAdhuonI sAthe phare, chatAM zuddha upadhi na maLe ane te gItArthe tenI labdhine upaghAta kare-haNe te labdhivaMta sAdhu ekale paNa phare, eka phare te kevI rIte ? AcArAMgasUtranI antargata vaSaNuM ane pAtraeSaNa adhyayana Ave che. te adhyayanasUtra ane arthathI utsArakalpavaDe zeDo abhyAsa karyA pachI phare. zaMkAH - zuM kaI paNa mANasa keInI lAbhAntarAya karmanA kSepazamathI utpanna thaela labdhine haNI zake che? ema kahevAya ke gItArtho tenI labdhine haNe che, ene mATe eka dAMta che.-eka nirbhAgyazImaNi jihyu : sArthanI sAthe mArgamAM peThe. sArthane tRSA lAgI che, varasAdanuM vAdaLuM varSavA lAgyuM, paNa jeonI aMdara te bhikSuka che tyAM varasAda paDatuM nathI. pachI sArthanA be traNa bhAga pADyA. jyAM te bhikSuka nathI tyAM sarva ThekANe varasAda paDe che, paNa tenA upara varasAda paDatuM nathI. A daSTAntane sAra e che ke-jema te bhikSuke sArthanA 500 mANasenA punyane haNya evI rIte bIjA nibhaMgIo paNa karmanA kSapazamathI prApta thaelI labdhivaMtenI labdhine haNe che. AvI rIte nirbhAgyanA sAgathI bhAgyavaMtanuM puNya paNa haNAya che. pra--(31) gRhastha bhAvatIrthakaranA nimitte je azanAdi karyuM hoya tema tIrthaMkaranI pratimAnI sanmukha Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda mUkavA mATe je pakavAnna banAvyA hoya te sAdhuone kape ke nahi ? A u-bhAvatIrthakarane mATe karelA azanAdi ane tIrthakaranI pratimAnI AgaLa caDhAvavA mATe karela pakavAnna Adi sAdhuone kape ja che. zrI bRhat kalpa bhASyamAM kahyuM che ke saMvaTTamehapupphA satthanimittaM kayA jai jaImaM // nahu labbhA paDi siddhaM kiM puNa paDimaTTamAraddhaM // 1 // bhAvArtha-zAstA eTale tIrthakara, temanA nimitte dee samavasaraNanI bhUmimAM je saMvartaka pavana, megha ane puSpa vikalA heya te sAdhuone mATe niSedha kyAM nathI, je sAdhuone tyAM UbhA rahevuM kape che te pachI pratimAne mATe te kahevuM ja zuM? pratimA te ajIva che, tene mATe karyuM hoya ene to niSedha thaI zake ja nahi. zaMkA-tIrthakara athavA tIrthakaranI pratimAne nimitte je karyuM hoya te sAdhuone zA kAraNathI kare che? samAdhAna" sAhamio na sasthA tassa kayaM teNa kappaI jaINaM / / jaM puNa paDimANakayaM tassa kahA kA ajIpattA // 1 // - bhAvArtha-zAstA eTale tIrthakara, te liMgathI ane pravacanathI paNa sAdharmika nathI, kAraNa ke liMgathI sAdharmika te kahevAya ke je rajoharaNamukhavastrikAdhArI heya, te liMga A bhagavaMtane nathI, te kalpa levAthI siMgathI Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda sAdharmika na kahevAya te kahevAya ke je sAdhu saMghanI aMdara hAya " bhagavAna tenA pravaka hovAthI saMghanI aMdara nathI paNa saMghanA adhipati che, mATe pravacanathI paNa sArmika na kahevAya tethI ja tIrthaMkarane mATe karyuM" hoya te sAdhuone kupe ja che, te pachI pratimAne mATe karyuM" hAya tenI zI vAta? te te kalpe ja che. pratimA ajIva che, jIvane uddezIne karyu" hoya te AdhAkamI thAya. nIli OM tti te jIvatva pratimAne che ja nahi, te pramANe che caityavadanabhASya ane sadyAcAra TIkAmAM kahyuM che. pra0-(32) mahaddhi kadavA khAdya pudgalAne grahaNa karIne ja javuM-Avavu, khelavu'-uttara ApavA, AMkhane ughADavI- mIMcavI, sakeAcavuM--vistAravuM, UbhA rahevuM, sUvuM, besavu, viSuvarNA eTale vaikriya rUpa karavAmaithunAdi kriyA kare che, athavA mahaddhika hovAthI khAdyapudgala grahuNu karyo vinA pravacanathI paNa sAdharmika sAdhvI, zrAvaka zrAvikArUpa thayAsa thAya? ?? e vacanathI kSaNa kare che. u-deva Adika sarve saMsArI jIvA khAdya pudgale ne grahaNa 'karIne ja gamanAdi karavAne mATe samartha hoya che, khAdyapudgalene grahaNa karyA vinA kAMI paNa karI zake nahi. zrI bhagavatIsUtranA 16 zatakanA ceAthA uddezAmAM kahyu` che ke deveNa bhaMte mahiiDie jAva mahe sakkhe bAhirae yoggale pariyAditA prabhU Anamittae haMtA gaMbhU, va Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda bhaMte mahiDUDhie evaM eteNaM abhilAveNaM gamittae 2 evaM bhAsittae vA vAgarettae vA 3 omisAvittae vA nimisAvitta vA 4 AuMTAvettae vA pasArettae vA 5 ThA vAsejja vA nisIhiyaM vA ceyattara 6 evaM biuvvittae 7 evaM pariyArettae 8 jAva haMtA pabhU || ka bhAvAtha he bhagavaMta! mahuddhika tathA mahAsukhI deva bAhya pudgalAne grahaNa karIne AvavAne mATe samatha che? hA, samartha che, e pramANe javAne-belavAne-uttara ApavAne, unmeSa AMkha ughADavI, nimeSa-AMkha baMdha karavI-- sa kAcavAne-vistAvAne, UbhA rahevAne-yuvAne-besavAne -vaikriyarUpa karavAne, maithunAda karavAne mATe bAhya pudgalene grahaNa karIne ja samartha che. sarve saMsArI jIvA khAdya pudgalAne grahaNa karyA sivAya kAMipaNu kriyA karatA nathI A vAta ahi' siddha thAya che. pra--(33) paramANupudgale nitya che ke anitya ? bIjI' paramANumAM rahela va, rasa, gadha vigere paryAya huMmezA svabhAvathI rahe che ke koI vAra pheraphAra thAya ? tema ja eka paramANumAM keTalA paryAya hAya che ? u--dravyathI paramANu nitya che, paryAyathI anitya che; tethI ja paramANumAM rahelA varNAdi payA paNa keTalAka potAnI meLe nAza pAme che ane khIjA navA utpanna thAya che, jene mATe zrI bhagavatIsUtramAM kahyuM che ke : Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 41 paramANupuggaleNaM bhaMte ! sAsae asAsae vA, goyamA sia sAsae sia asAsae, se keNa TheNaM bhaMte ! evaM cuccati ! goyamA ! danahAe sAsae pajjavaTThAe asAsae phatyAdri, bhAvArtha he bhagavaMta! paramANu yugala zAzvata ke AzA azAzvata? he gautama, zAzvata paNa hoya ane azAzvata paNa hoya che. he bhagavaMta! paramANu yugala zA kAraNathI zAzvata ane azAzvata kahevAya che? he gautama! paramANu pudgala dravyArthika nayanI apekSAe zAzvata che ane paryAyArthika nayanI apekSAe azAzvata kahevAya che. keTalAka paramANunA nityapaNAthI paryAne nitya mAne che te asat che. zrI bhagavatI sUtramAM spaSTa anitya kahela che temaja eka paramANumAM anaMtA paryAye heya . A vAta zrI pannavaNAstranA pAMcamAM vizeSa padamAM kahela che tyAMthI jANavuM. - prava-(34) Idri saMbaMdhI AMgulanuM mApaparimANa kayuM? u-sarva idri anaMta pradezanI banelI, aMgula nA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI jADAIvALI, asaMkhya pradezanI avagAhanAvALI kahI che ane vistAra te kAna, AMkha ane nAkane aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalo kahyo che. jIbhane vistAra bethI nava aMgulane ane sparza indriyane vistAra zarIra pramANa che, temAM kAna, AMkha ane nAkane vistAra ekekathI alpabadutvapaNuM che. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda - savathI thaDA pradezamAM avagAhana karanArI AMkha che, tenAthI saMkhyayaguNa pradezamAM avagAhana karanAra kAna che, ghaNA pradezamAM tenI avagAhanA ghaTe che, kemake tenAthI saMpeyaguNA pradezamAM avagAhana karanAra nAka che, tenAthI jIbha asaMkhyayaguNa pradezamAM avagAhana kare che tene bethI nava aMgulane vistAra che, tenAthI sparza Indriya saMkhyayaguNa pradezanI avagAhanAvALI che paNa asaMkhyayaguNa pradezanI avagAhanAvALI nathI, kAraNa ke tene utkRSTa lAkha ejanane pramANa che. A pramANe zrI prajJApanA sUtranA paMdaramA IndriyapadanA pahelA uddezAmAM kahyuM che, aMgula zabdathI ahiMyA AtmAgula le. sparza indriyamAM utsadhaaMgula ane bAkInI IndriyamAM AtmAgula jANavuM. pra-(35) manuSyalekamAM je kalpavRkSa che te sacitta ke acitta? vanaspativizeSa ke pRthvIkAyamaya ? visasA pariNAmavAlA ke devAdhiSThita? u -manuSyalokamAM je kalpavRkSe che te sacitta che, vanaspativizeSa che, yugalikanA punyanA samUhanA udayathI tevA prakAranA pariNAmathI pariNata hoya che. zaMkA-tenAthI viparIta hoya che e pramANe zrI AcArAMga sUtranI TIkAmAM dekhAya che, te pATha nIce pramANe che. / tatra pradhAnAgraM tridhA sacittamapi dvipadAdi bhedAt trithaiva tatra vipadeSu tIrthakaracatuSpadeSu siMha Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ znotara sArdhazataka gujarAtI anuvAda apadeSu kalpavRkSaH, acittaM vaiDUryAdi, mitha tIrthaMkara vAtaH | A pramANe zrI AcArAMga sUtranI TIkAmAM bIjA kRtaskaMdhanI pIThikAmAM kahyuM che. tathA jambudvIpaprajJapti sUtranI TIkAmAM vRkSAdhikAre kahyuM che ke" svabhAvataH phalapuSpazAlinaH kalpavRkSAH proktAH santi tathA ca tatpAThalezaH- mattagayA vi dumagaNA aNegabahuvivihavIsasA // pariNayAe majjavihIe uvaveyA phalehi pulA visdvRtityaadi| bhAvArtha-zreSTha vastu traNa prakAre hoya che. sacitta, acitta ane mizra. sacitta paNa traNa prakAre che. kripada, catuSpada, apada. dvipamAM tIrthakara zreSTha che, catuSpadamAM siMha, apadamAM kalpavRkSa uttama che, acittamAM veDUryamaNi Adi, mizramAM alaMkRta tIrthakara jANavA. A pramANe zrI AcArAMga sUtranI TIkAmAM che. jaMbudvIpapannati sUtranI TIkAmAM svabhAvathI phalakUlathI zobhatA kalpavRkSe kahelA che, mAMgajAdi-kalpavRkSono samUha aneka prakAranA vistrasA pari NAmavAlA te kalpavRkSonA phala paripAka avasthAne pAmelA madyavidhivaDe pUrNa kuTI kuTIne te madyavidhine mUke che eTale saghane jhare che. yogazAstranA cethA prakAzamAM paNa kahyuM che ke dharmanA prabhAvathI kalpavRkSa vigere Icchita phala Ape che, te vanaspati ane patthararUpe paNa heya che, je bu Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda dhAtakI, zAlmalI Adi tathA kuruvRkSA ratnAdi pRthvIkAyarUpe jANavA. kalpavRkSo vanaspatimaya ane visasA pariNAmavAlA jANavA; devAdhiSThita nahi . 35 che , pra -(36) kukaDA ane mayUranA mastaka upara rahelI zikhA sacitta, acitta ke mizra? u0-kukaDAnI zikhA sacitta ane mayUranI. zikhA mizra jANavI. zrI AcArAMga sUtranA bIjA grutaskaMdhanI pIThikAmAM kahyuM che ke - tatra cUDAyA nikSepo vAmAdi paividhaH nApasthApane kSuNNe, dravyacUDAvyatiriktA savitA kukkuTasya, acittA mukuTasya cUDAmaNi mizrA mayUrasya, kSetracUDA lokaniSkuTakhyA kAlacUDA'dhikamAsasvabhAvA // bhAvArtha-zikhAnA nAmAdi nikSepa cha prakAre che, nAma ane sthApanA nikSepa sarala che, dravyacUDAvyatiriktamAM kukaDAnI zikhA sacitta che, mukuTanI zikhA acitta ane mayUranI zikhA mizra hoya che, kSetrazikhA lokanA niSphaTarUpa che, kAlazikhA adhika mAsarUpa jANavI 36 pra-(37) asurakumArAdi denA zarIrane varNa ane cinha AdinuM svarUpa te saMgrahaNI AdimAM spaSTa kahela che, paraMtu jyotiSI ne zarIrane varNa tathA sukuTamAM zuM cinha che , Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda u--caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArA e pAMca prakAranA jyAtiSIe che. emAM tArAe pAMca raMganA hAya che, bAkInA caMdra, sUrya, graha, nakSatra Ave tapAvela lAla suvaNunA jevA vaNaeNvAlA, viziSTa vastra ane alaMkArathI suzAbhita ane mukuTavaDe ala'kRta mastakavAlA hAya che, phakta cadronA mukuTanA agrabhAgane viSe prabhAmaMDala sthAnIya caMdrama'DalAkAra cihna hoya che, e pramANe sUrya, graha, nakSatra ane tArAone paNa pAtapAtAnA ma...DalanA AkAranuM cihna heAya che. zrI tattvArtha bhASyamAM kahyuM che ke-- 45 mukuTeSu ziromukuTopagUhibhiH prabhAmaNDalakalpaiyajjvalaiH yathA svacidvaiH virAjamAnA dyutimanto jyotiSkAH bhavantIti / bhAvA--yAtiSI devonA mukuTane viSe mukuTanA agrabhAgane viSe vatA, ujjavala prabhAmaDala tulya yathAyeAgya potAnA cinhovaDe virAjamAna, kAntivAlA naitiSIyeA hoya che. zonu TopiH e padanA saMgrahaNInA IkAmAM suTAtramapAna evA atha karyA che, zrI jIvAbhigamanI TIkAmAM caMdrasya mukuTe caMdramaNDalaM lAJchanaM svanAmAMkamakaTitaM vaM mUrghAya'tra 574 pra0--(38) " soLapaNadAnA-rtA saMgrahaNInI gAthAmAM tArAnA vimAnAnI AkAzanI laMbAI Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka praznottarasAdhazataka gujarAtI anuvA ane paheLAI kahela che. ane kesanA cama bhAganI " UMcAI kahela che, te enAthI nyuna pramANavALuM tArAnuM vimAna hoya ke nahi? u-ahiMA tArAonA vimAnanI laMbAI-paho. LAI ane UMcAInuM pramANa kahyuM che te utkRSTa sthitivALAne AzrayI jANavuM. jaghanya sthitivAlAne te laMbAI pahoLAInuM pramANa 500 dhanuSanuM ane UMcAI 250 dhanuSanI kahe che, zrI tatvArtha bhASyamAM kahyuM ja kete yAda na zadroNA, vAghAvADa paMratu zatAni viSkamAIbAhalyAzca bhvnti| ... - bhAvArtha satkRSTa sthitivAlA tArAone temanA 'vimAnanI laMbAI pahoLAI ardhakezanI, ane jaghanya sthitivAlAne temanA vimAnanI laMbAI pahelAI 500 dhanuSanI ane UMcAI te banenI pahelAIthI aDadhI jANavI che 38 che * pra--(39) manuSyakSetranI bahAra rahelA caMdrAdi tiSI denA vimAnanuM pramANa aDhIdvipamAM rahelA caMdrAdinI apekSAe aDadhuM pramANa kahela che paraMtu temanA AyuSyanuM pramANa keTaluM? u-aDhIdvIpanI bahAra rahelA caMdrasUryAdi - tiSI devAnA AyuSyanuM pramANa manuSyakSetramAM rahelA caMdra sUryAdinA jeTaluM ja che; jarAe nyUna nathI. saMgrahaNInI TIkAmAM pAMcamI gAthAnI vyAkhyAmAM kahyuM che ke Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasAdhazataka gujarAtI anuvAda azeSAsaMkhye yadvIpasamudravarticaMdravimAnadevAnAm vANAMlakSe NAdhikaM palyopamam utkRSTamAyuH // bhAvArtha-samagra asaMkhyAta dvIpasamudramAM rahela caMdravimAna devenuM utkRSTa AyuSa eka lAkha varSa adhika eka popamanuM jANavuM che 3lA pra-(40) jaMbudvIpa ane lavaNa samudramAM rahelA caMdra, sUryAdi jotiSIo jevI rIte jabUdIpanA meruparvatane pradakSiNA karatA phare che tevI rIte dhAtakI khaDAdi dvapa samudramAM vartatA caMdrAdi jatiSIe te ja jaMbUdvIpanA merune pradakSiNA karatA phare che ke potapotAnA dviIpanA merune pradakSiNA karatA phare ? u-manuSya kSetramAM rahela badhAe caMdra, sUryAdi jyotiSIo jaMbudviIpanA meruparvatane ja pradakSiNA karatA phare che. pitapetAnA dviIpanA mesane nahi 40 || prave-- (41) manuSyakSetranI bahAra rahelA caMdra sUryo kaI vyavasthAmAM rahelA che? sUcaNIe ke paridhirUpe? uo-zrIcaMdraprajJapti, jIvAbhigama, saMgrahiNI sUtrAnusAre te sUcIzreNie-UbhI seyanAM AkAre emanI sthiti saMbhave che paNa paridhirUpe saMbhavatI nathI. zrI jIvAbhigama sUtranI TIkAmAM sUrya sUryanA aMtaranA vyAkhyAnamAM: etaccaitramantaraparimANaM sUcIzreNyA pratipattavyaM na valayA ekhyA vaM saMgrahiLadaravAyApi vIdhyamAM Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda eka suzrI khIjA sUryanuM A antara sUcIzreNivaDe jANavuM, valAkayAra cUDInA AkAre nahi. r zakA--ema che tA manuSyakSetranI bahAra ATha lAkha ceAjanapramANa puSkarA dvIpamAM cAra dizAmAM cAra paMktie rahelA mahAttera caMdra ane maheAMttara sUryanuM caMdrapratisUtramAM je aMtara kahyuM caMdAo sUrassa ya sUrA caMdassa aMtaraM hoi // pAsasaha ssAIM jo aNANaM aSNUNAI // 1 // sUrasa ya sUrassaya sasiNo sasiNo ya aMtaraM dihaM // bahiyA mANusaNagassa joyaNANaM sayasahassaM // 2 // bhAvAtha --caMdrathI sUryanuM aMtara ane sUryathI caMdratu. aMtara saMpUrNa pacAsa hajAra AjananuM hAya che. eka sUryathI bIjA sUnu ane eka caMdrathI khIjA caMdranuM aMtara mAnuSyAttara patanI bahAra eka lAkha yeAjananuM paDe che. sUryathI aMtati caMdra ane caMdrathI aMtarita sUryAM rahyA che te zI rIte ghaTI zake? emAM yukti jaNAtI nathI temaja teenI avasthiti eTale rahevAnI maryAdA paNa jaNAvavI joIe jethI hamaNAM kahela aMtara samyak prakAre kema ghaTI zake ? - samAdhAna~manuSyakSetranI ahAra caMdra ane sUryo kevI rIte rahyA che ? A vAta sadraprapti AdimAM kahela nathI, paraMtu mAtra temanu aMtara kahela che eTalA uparathI Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda ame tene nizcaya karI zakatA nathI. saMgrahiNInI TIkAmAM paNa ema ja kahyuM che. lekaprakAzakAre paNa ema ja kahyuM che. tathAhi-anantaranarakSetrAt sUryacaMdrAH kathaM sthitaaH|| tadAgameSu gaditaM sAMprataM nopalabhyate // 22 // kevalaM caMdrasUryANAM yat prAkkathitamantaraM / / tadeva sAMprataM caMdraprajJaptyAdiSu dRzyate // 23 // eSAM saMbhAvyate caMdraprajJaptyAyanusArataH // sUcIzreNyA sthiti va zreNyA parirayAkhyayA // 24 // artha-manuSyakSetranI bahAra caMdra sUryo kevI rIte rahyA che te AgamamAM kahela hamaNAM jaNAtuM nathI. kevaLa caMdra ane sUryonuM je aMtara pUrve kahela che te ja hamaNAM caMdraprajJapti AdimAM dekhAya che. caMdraprajJapti Adi sUtrane anusAre eonI sthiti sUcIzreNie saMbhave che, valayAkAre nahi. A pramANe 24 sargamAM che, keTalAka AcAryo ahiM parirayazreNine ja mAne che, temanA matane pratipAdana karanAra "gharaghaM, vmA " be gAthA che. A viSayamAM ghaNe vistAra che. tenA artha purUSee saMgrahaNuM, lokaprakAza vigere graMthe jovA. zrI hemacaMdrasUri mahArAje gazAstranA cothA prakAzanI TIkAmAM karavA e abhiprAya Ape che. tathAhi-manuSottAt parataH yatho taraM kSetraparidheddhayA siMhavA vadhamAna gumaDyApanakSatravAranA ghaTA Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda kArA asaMkhyeyA AsvayaMbhUramaNAt lakSayojanAntaritAbhiH paMktibhiH tiSThantIti / | bhAvArtha-mAnuSettara parvatathI uttarottara kSetraparidhinI vRddhinI saMkhyA vaDe vRddhi pAmatA zubhalezyAvAlA graha nakSatra tArAnA parivAravAlA ghaMTAnA AkAre asaMkhyAtA caMdra sUryo svayaMbhUramaNa samudra sudhI lAkha jananI aMtaravAlI paMktio vaDe rahe che. A pramANe ahiM ghaNA matAntare che, temAM tatva zuM che te kevalI jANe. ke 41 pra-(42) divasa ane rAtri ke sUryodaya sUryAsta zI rIte thAya ? uo-jyAre bhArata ane airavata kSetramAM divasa hoya tyAre mahAvideha kSetramAM rAtri thAya. ane jyAre bharata ane aravata kSetramAM rAtri hoya tyAre mahAvideha kSetramAM divasa thAya, A vAta sarvatra prasiddha che. punaH valI je divase bharatAdi kSetramAM varSo trastuo pragaTa thAya te ja divase mahAvideha kSetramAM paNa bharatAdinI apekSAe samayAntare eka samaya pachI varSAdi Rtuno vega thAya ema zrI bhagavatIsUtramAM kahela che, tethI jyAre bharatAdi kSetramAM sarvotkRSTa aDhAra muhUrtane divasa hoya, tyAre mahAvideha kSetramAM aDhAra muhUrtanI rAtri thAya temaja hatu. bhedathI AgamanI sAthe virodha kema na Ave? A pramANe che te paNa AgamanI sAthe virodha Ave ema na bolavuMkarka saMkrAntinA pahelA divase pUrNa mahAvideha kSetramAM Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda traNa muhurta pramANa divasa bAkI rahe eTale bharatakSetranAM manuSya udaya pAmatA sUryane juve che, bharatakSetramAM paNa traNa muhUta divasa bAkI rahe chate pazcima mahAvidehanA manu paNa udaya pAmatA sUryane juve che, e pramANe te ja vakhate pazcima mahAvidehamAM traNa muhUta divasa bAkI rahe chate aravatakSetranA manuSya udaya pAmatA sUryane juve che, ane avatakSetramAM traNa muhUrta divasa bAkI rahe chate pUrva mahAvideha kSetranA manuSya udaya pAmatA sUryane juve che tethI karIne sarva kSetramAM sarakhA pramANavAle divasa hoya che. e pramANe jabUdvIpamAM zItaRtumAM jayAre sarvotkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya tyAre bharatAdi kaI paNa kSetramAM traNa muhUrta rAtri gaye chate mahAvidehAdi kSetromAM sUrya udaya pAme che. temaja rAtrinA traNa muhUrta bAkI rahe chate sUrya asta pAme che, e pramANe sarvatra rAtri sarakhI thAya che. A uparathI grISma RtumAM sarvotkRSTa divase sUrya sarva atyaMtara maMDalamAM rahela hovAthI AdinA traNa muhUrta ane aMtanA traNa muhUrta kula 6 muhUrtamAM sava kSetramAM divasa hoya che. temaja zItaRtumAM sarvotkRSTa rAtrimAM AdinA traNa muhUrta ane aMtanA traNa muhUrta kula 6 muhUrtamAM sarva kSetramAM rAtri thAya che, sUrya sarva bAhya maMDalamAM rahela hovAthI, emAM kaI jAtane virodha nathI. yaduktaM Agame-puccavidehe sese suhRttatige vAsare nirakkhaMti / / bharahanarA udayaMtaM sUraM kakassa paDhamadiNe // 1 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para praznottarasA sataka gujarAtI anuvAda bha rahe vi muhUttati sese pacchimavidehamaNuA vi // vaM. temAM azokaruM rA vaNa vi jaMbuddIve nayare rayaNI muhUttatige aikaMto / / udaye taheba suro muhatatige sese atthamao || 3 || A gAthAnA bhAva upara AvI gaela che. bhAvArtha-karka sa kAntinA pahelA divase pUrva mahAvideha kSetramAM traNa murhuta divasa bAkI rahe tyAre bharatakSetranA mANasA sUryane udaya pAmatA jIve che, bharatakSetramAM paNa traNa muhUrta divasa bAkI rahe tyAre pazcima mahAvidehanA kSetranA mANasA udaya pAmatA sUryane jIve che. evI rIte aravatakSetramAM paNa samajavuM. e pramANe sava kSetramAM divasa sarakhA hAya, jabudvIpanA bharatamAM zItaRtumAM traNa muhU jeTalI rAtri jAya eTale pazcima mahAvidehamAM sUrya udaya pAme ane traNa murhuta jeTalI rAtri bAkI rahe eTale sUrya asta pAme. 5425 pra--(43) jyAre saudharmendra jinajanmamahAtsavAdimAM atre Ave che, jyAre peAtAnA senAdhipatine AjJA karI sudyeASA ghaMTA vagADavApUrvaka peAtAnA devaleSThavAsI devAne belAve che, A vAta prasiddha che. paraMtu bIjA 63 indrA kAne AjJA karIne ane kayA nAmavALuM vAjiMtra vagaDAvIne peAtAnA sthAnavAsI devAne elAve che? u--sauyama --sanatkumAra-- brAndra- mahAzukra-prANa. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 53 tendra A Indro pitApitAnA senAdhipati harigamelI devane AjJA karI pitapetAnI suSA ghaMTA vagaDAve che. tathA IzAna-mahendra-lAntaka-sahastrAra-ayyatendra A Indro pitapotAnA laghuparAkrama nAmaka senApati devane AjJA karI pitapotAnI mahAghoSA nAmanI ghaMTA vagaDAvIne pitAnA sthAnavAsI devone bolAve che, e pramANe asurendra amara ane balIne kuma ane mahAma nAmanA be senAdhipati che, ane ghasvarAM ane mahAoghasvarA nAmanI be ghaMTA che. nAgendrane meghasvarA nAmanI ghaMTA che, suparNane haMsasvarA nAmanI ghaMTA che, vikumAre ne kauMcasvarA nAmanI ghaMTA che, agnikumArendrane maMjusvarA nAmanI ghaMTA che, dikumArendrane maMjughoSA nAmanI ghaMTA che, udadhikumAredrane susvarA nAmanI ghaMTA che. dvIpakumArendrane madhurasvarA nAmanI ghaMTA che, vAyukumArendrane naMdisvarA nAmanI ghaMTA che, svanitakumArendrane naMdighoSA nAmanI ghaMTA che, temaja dakSiNa taraphanA dharaNendrAdi nave Indrane bhadrasena nAmaka senAdhipati che, ane uttara taraphanA bhUtAnaMdAdi nave Indrane dakSa nAmaka senAdhipati jANa temaja 32 vyaMtaranA indra che, temAM dakSiNa dizAnA 16 indrone maMjusvarA nAmanI ghaMTA che, uttara dizAnA 16 Indrone maMjughaSA nAmanI ghaMTA che, emanA senAdhipati aniyata nAmavAlA Abhigika deva hoya che, jyotiSInA Indrane susvarA susvara ane nirdoSA nAmanI ghaMTA jANavI, senAdhipati pUrvavat jANa. zrI jabuddhIpaprajJapti upagamAM kahyuM che ke Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda .. sohammagANaM sarNakumAragANaM baMbhaloyagANaM mahA. mukyANaM pANayagANaM iMdANaM sughosA ghaMTA hariNegamesI. pAyattANIAhibaI uttarillA NijANabhUmI dahiNapuracchimille raikarapavvae, IsANagANaM mAhida laMtaga sahassAra accuagANa ya iMdANaM mahAghosAghaMTA lahuparakamo payattANIAhivaI dAhiNille NijANamaggo uttarapuricchimille raikaragapabae ityAdi asurANAM oghassarA ghaTA, nAgANaM meghasmarA suvaNNANaM haMsassarA, vijjUgaM koMcassarA, aggINaM maMjussarA, disANaM maMjughosA, udahINaM sussarA, dIvANaM mahurassarA, vAUNaM NaMdissarA, thaNiyANaM nadiyomA ityAdi vANamaMtarANaM dAhiNANaM maMjussarAH, uttarANaM maMjughosA ityaadi| bhaavaarth:-saudhrm-snmaa2-brhmaa-bhaashuprANata A devalokanA Indrane sughoSA nAmanI ghaMTA che, hari. zaigameSI senAdhipati che, uttara taraphanA Indrone nirvANabhUmi eTale nikalavAne mArga agnikoNamAM rahela ratikara parvata che, IzAna-mahendra-lAMtaka-sahastrAra ayyata devalokanA Idrone mahAghelA nAmanI ghaMTA che. laghuparAkrama nAmane senApati che, dakSiNa dizAnA Indrone nirmANamArganikalavAno mArga IzAna keNamAM rahela ratikara parvata che, asurene eusvarA nAmanI ghaMTA che, nAgane meghasvarA nAmanI ghaMTA, vidhutkamArane krauMcasvarA ghaMTA, agnikumArane maMjuvo ghaMTA,dika Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasAvrataka gujarAtI anuvAda kumArane maMjughASA ghaMTA, udadhikumArane susvarA ghaMTA, vAyukumArane naMdisvarA ghaMTA, stunitakumArane na'dighASA nAmanI ghaMTA che, dakSiNa taraphanA vAnavyatAne maMjusvarA nAmanI ghaMTA che, uttara taraphanA vAnabhyatAne maMjugheASA nAmanI ghaMTA che, kAi ThekANe cAra nikAyanA devAne judA ja cAra prakAranA vAjiMtra kahela che. suNiUNa saMkhasadda milati bhavaNAya vaMtarA paDahaM || joisiya siMhanAdaM ghaMTA vemANiyA devA // 1 // A gAthA diga'kharamatIkta che. / / 43 II 55 pra--(43) deveAne melavIne 64 Indro jevimAnAmAM esIne atre janmamahAtsavane mATe Ave che, te vimAna anAvanAra devAnA zuM nAma, vimAnanuM pramANa keTaluM, ane keTalA pramANavALA Indradhvaja AgaLa cAle ? u0-daza vaimAnika IndronA vimAna banAvanAra devAnA nAma A pramANe che-1 pAlaka, 2 puSpaka, 3 saumanasa, 4 zrIvatsa, 5 nandAvatta, 6 kAmagama, 7 prItigama, 8 mane rama, huM vimala, 10 satAbhadra, bhavanapati, vyaMtara tathA caitiSIonA sava IndronA vimAna banAvanAra. aniyata nAmavAlA svAmIthI AjJA karAyelA AbhicAgika devA jANavA, vaimAnikanA daze IndronA prayANanA vimAnA laMbAI ane paheALAImAM lAkha ceAjananA pramANavAlA ane UMcAImAM peAtAnA vimAna jeTalA ja pramANavAlA hAya che, A Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda IndronA mahendra je UMcAImAM eka hajAra jana jeTalA hoya che, temaja asurendronA pramANunuM vimAna pacAsa hajAra jananA vistAravAnuM che. mahendravaja pAMcase jana UMce che, bAkInA dharaNa Adi aDhAra IndronA prayANanA vimAne paccIsa hajAra ejananA vistAravAlA ane mahendradhvaja 250 jana UMcA hoya che, tathA vyaMtara-jAti kendranA prayANanA vimAne eka hajAra ejananA vistAravAlA ane mahendradhvaje 125 pejananA UMcA jANavA. A sarva adhikAra jabUdvIpaprajJapti sUtranI TIkAmAM che. 44 che pra.- (45) IndronA je pAlakAdi vimAnane banAvanArA de che te pitAnA AtmapradezathI Azrita vimAnane banAve che ke Atmapradeza rahita acitta pudagalarUpe ja hoya u-pAlakAdi deve ja pite vimAnarUpe thAya che mATe te vimAna acitta saMbhavatA nathI. zrI sthAnAMga sUtranI TIkA mAM dazamA sthAnamAM kahyuM che ke pAlaka ityAdIni zanAdInAM krameNA'vagantavyAni ityAdi, AbhiyogikAzcaite devA vimAnI bhavantIti ataeva vimAnanAmAnyapi pAlakAdInyeva bodhyAni / bhAvArtha-pAlaka ItyAdi zakAdinA anukrame vimAne jANavA. Abhigika deve ja vimAnarUpe thAya che mATe vimAnanA nAma paNa pAlakAdi ja jANavA. meM 45 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdha zataka gujarAtI anuvAda prave-(46) jema lokapAlAdinA judA vimAne heya che tema IndranA sAmAnika deva paNa mahAddhivALA hovAthI temanA vimAne paNa judA ja haze ne! u0-IdranA sAmAnika denA vimAna judA hetA nathI, judA hevAne asaMbhava che. kAraNa ke uparanA sahastrA rAdi devalokamAM sAmAnikanI apekSAe vimAnonI saMkhyA thaDI che tethI asaMbhava jANo, kemake sahastrAra devakamAM kula 6 hajAra vimAne che ane sAmAnika devonI saMkhyA trIsa hajAranI che. Anata prANata devalokamAM banemAM maLIne kula 400 vimAne che ane sAmAnikanI saMkhyA vizahajAranI che, AraNa ayyadevalokamAM kula traNaso vimAne che ane devenI saMkhyA daza hajAranI che, bIjuM kAraNa e ke je sAmAnika devanA judA vimAne hoya to keIka abhavyane paNa vimAnAdhipatipaNAne prasaMga Ave. AgamamAM evuM saMbhaLAya che. ke abhavyazakasAmAnikaH saMgamako devaH, vimAnAdhipatitvaM tu abhavyasya asaMgatam / abhavyakulake caudasarayaNataM piya pattaM Na puNo vimANasAmittaM / bhAvArtha abhavya saMgamaka Indrane sAmAnika deva che, abhavyane vimAnAdhipatipaNuM mAnavuM e asaMgata che. abhavya kulakamAM kahyuM che ke abhavya jIva caudasa ratnapaNuM ane vimAnanuM svAmIpaNuM na pAme ityAdi vacanathI Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda niSedha che. tethI pitA potAnA indranA vimAnamAM ja sAmAnika dene nivAsa jANa. zaMkA-te pachI eka vimAnamAM te mahartika de kaMI sthitie vase che! samAdhAna-dezanA tulya devalokamAM, grAma ane nagarAdi samAna vimAnamAM, mahartika denA nivAsanI bhUmi te pADAnA samAna jANavI. zaMkA-je ema che te bhagavatIsUtranA trIjA zatakanA pahelA uddezAmAM, tiSyaka sAdhu je Indrane sAmAnika deva paNe utpanna thaela che tenA saMbaMdhamAM. "sohamme kappe sayaMsi vimANaMsitti" pATha kathaM saMgacchate? samAdhAna-A sUtravaDe ekaja pitAnA svAmInA vimAnamAM je devane jeTale pradeza vimAnanA eka dezabhUta svAdhIna hoya, te devane teTale pradeza pitApitAnA vimAna tarIke kahevAya che. e ja kAraNathI kAlIdevIne camaracaMcA rAjadhAnIne eka deza paNa pitAnA bhavana tarIke kahela che, e pramANe caMdraprabhA, sUryaprabhA devIonA paNa caMdrAdi vimAnane eka deza ja pitAnA vimAnarUpe kahela che ema jANavuM. pravacanamAM aparigrahItA devIonA ja vimAne judA judA kahyA che, A badhe adhikAra jaMbudvIpa prajJapti sUtranI TIkAthI jANa. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda 59 pra0-(47) paramAdhArmi ka devA bhavya ja che, A pradeASa satya ke asatya ! u- paramAdhArmika devA bhavya ja che e pradeASa satya ja jAya che. abhavya kulakamAM kahyuM che ke-- 6 tAyattaMsasurataM paramAhammiyasiM juyalamaNuattaM ityAdivacanena bhAvArtha-abhavya jIveA trAyazriMzaka devapaNuM, paramA dhArmika devapaNa', yugalika manuSyapaNuM, na pAmI zake, te paramAdhArmi ka devA pUrvabhavamAM karelAM pApanuM smaraNa karAvavApUrvaka nArakIone kadanA-viDaMbanA kare che, pIDe che abhanyAne te vAta ghaTe nahi ItyAdi yuktine paNa A viSayamAM vRddho kahe che. jaNA pra0--(48) pahelA ane chellA tIrthaMkaranA chadmastha kAlamAM sarva pramAdakAla keTaleA hatA ! u.zrI RSabhadeva bhagavAnanA chadmastha kALa ekahajAra vanA che. chadmastha kALamAM ugra tapazcaryA karatA sarva pramAda kALa eka ahArAtrinA ja che, temaja vIra bhagavaMtane sADA khAra varSa sudhI ugra tapazcaryAM karatA pramAdakALa eka aMtamu hunA ja che. ityAdi uttarAdhyayanasUtranI kamalasaMyamI TIkAmAM 32 mA adhyayanamAM ane khIjA zAstramAM paNa kahyu che ke-- vIrusahANa uvasaggA pamAo aMtamuhUttaM tava horataM / pAsassa ya na uNa se sANaM // 1 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda artha-RSabhadevasvAmIne pramAdakALa eka ahe rAtrine che ane vIra prabhune pramAdakALa aMta muhurta ne che, pArzvanAtha ane vIra prabhune upasarga thayA che. bIjA keI tIrthakarane upasarga thayA nathI. 48 prava-(49) zAzvata jinapratimAo kyA Asane beThelI che. syAjaMghayoradhobhAge pAdoparI kRte sati / pANidvayaM nAbhyAsannamuttAnaM dakSiNottaraM // 1 // bhAvAtha-jamaNI ane DAbI bane jaMghAne -nIcale bhAga paga upara rAkhI jamaNe ane DAbe baMne -hAthe nAbhinI pAse cattA rAkhavA te paryakAsana kahevAya - zAzvata pratimAnuM ane nirvANakALe bhagavAna mahAvIranuM Asana paryakAsana hatuM ke kalA prave- (50) vIze tIrthakare kayuM Asana aMgIkarIne kayA AsanavaDe rahelA muktine pAmyA che? u-sa tIrthaMkare pAde pagama anazanavaDe siddha thayA che ane bhaviSyakALamAM siddha thaze. pravacana sAroddhAra TIkA ane paMcAzakavivaraNamAM A pramANe kahyuM chesvve sacaddhAe, savvannU sabakammabhUmIsu / savvagaru savvamahiyA, sabamerubhi abhisittA // 1 // savvAhi vi laddhIhi, samne vi parIsahe praaittaa| "savve vi ya titthayarA, pAovagayA u siddhigayA // 2 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda bavasesA baNagArA tIyaNDuppannaNAgayA savve / keI pAovagayA pacakkhANegiNiM keI // 3 / savvAo ajAo sabve vi ya pddhmsNghynnvjjaa| savve padesavirayA paccakavANeNa u maraMti // 4 // bhAvArtha-sarvakALamAM sarva karmabhUmine viSe sarve sarva, sarvanA guru, sarvathI pUjAelA, sarva meruparvatane viSe abhiSeka karAelA, sarva labdhio vaDe (yukta), sarve parisahIne jItIne sarve tIrthakare paNa pAdapagama anazana karIne siddha thayA che, bAkInA traNe kALanA sarve sAdhuomAMthI keTalAka pApagama anazana ane keTalAka anazanapUrvaka iMginImaraNa vaDe maraNa pAme che, sarve sAdhvIo ane prathama saMghayaNavALAne cheDIne sarve dezavirativALA zrAvake anazanapUrvaka maraNa pAme che, temaja A covIzImAM RSabhadeva, neminAtha, vIra bhagavAn A traNa tIrthakare paryakAsane rahelA siddha thayA che, bAkInA tIrthakare kAryotsargamAM rahI siddha thayA che. saptatisthAnakamAM vIrosahanemINaM paliaMka sepayANa usaggo / paliyaMkAsaNamANaM sadehamANAtibhAgUNaMti // 1 // bhAvArtha-RSabhadeva, vIra prabhu, neminAtha-A traNa tIrthakare paryakAsane siddha thayA che, bAkInA tIrthakare kAusagga dhyAnamAM rahI siddha thayA che, paryakAsananuM pramANa Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda pitAnA zarIrane trIjo bhAga jeTaluM cUna eTale ochuM jANavuM, zaMkA-zrI vIra bhagavAn dezanA ApatA siddha thayA te pachI pApagamanapaNuM zI rIte ghaTI zake? ' samAdhAna- bhagavAna pAde gamana aMgIkAra karI sarva aMga ane upAMgane nizcala karI cAre AhArano tyAga karI soLa prahara sudhI akhalita dezanA ApIne siddha thayA che. eTale emAM keI jAtanI asaMgati nathI. te 50 pra--(51)aSTApada parvata upara rahela jinacaityanuM kaTaluM pramANa che? uo-aSTApada parvata ATha jana UMce ane cAra jana vistAravALe che. tenA upara eka jana lAMbuM, ardha ejananA vistAravALuM, traNa gAu eTale piNe jana UMcuM, cAra dvAravALuM, bharata mahArAjAnuM karAvela citya eTale derAsara che. tenuM pramANa bhegazAsamAM A pramANe che - tamaSTayojanocchAyaM caturyojana vistRta // .. Arohat saha saudaryai numitaparicchadaH // 10 // ttraikyojnaayaamiiyojnvistRt| trigavyatyunataM caityaM caturdhAraM viveza sH||11|| atha-parimita parivAravALe jahunakumAre potAnA -bhAIonI sAthe ATha jana UMcA ane cAra yojananA Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda 63 vistAravALA aSTApada parvata upara caDhayA, tyAM eka caiAjana lAMbu, a yeAjananA vistAravALuM, traNa gAu UMcu', cAra dvAravALuM caitya che. temAM praveza karyAM. // 51 // pra0--(52) aSTApada parvatanA ATha pagathicchA saMbhaLAya che te bharata cakravatIe karAvela che ke bIjA kAInA karAvela ? u--aSTApada parvata upara te pagathi bharata mahArAjAnA samayamAM nahetA, paratu ceAtheA ArA aDadhA vyatIta thayA pachI ajitanAtha bhagavAna utpanna thayA tyAre temanA samayamAM sagara cakravartInA putra janukumAre daDaratnavaDe aSTApada paryaMtanA ATha pagathi banAvyA ema uttarAdhyayana sUtranI TIkAmAM kahyuM che iti zrutvAtha daNDena pAtayitvA'sya bhUbhRtaH / nitambadantazRMgAyam aSTasopAnatA kRtAH // 1 // A pramANe bIjA cakronA adhikAramAM che. zrI leAkaprakAzamAM teA bharatAdhikAresNtkssy daNDaratnena parito'STApadaM girim / aSTau yojanamAnAstanmekhalAH sa vyaracat ||2| zatruMjaya mahAtmyanA AThamA sagamAM-- aSTAbhiH padikAbhiste tamAruhyA'tiharSataH / prAsAdAn jagadIzasya triH pradakSiNayan kSaNAt // 2 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda eTaluM ja kahyuM che. sagara putranA adhikAramAM chaThTha sargamAM bhAratanA adhikAramAM yojanAnte yojanAnte daNDaratnena cakrirAT / cakArA'SToM padAnyasmAt khyAtaH so aSTApadagiriH // 82 // bhAvAtha-A pramANe sAMbhaLIne daMDaratna vaDe A parvatanA AsapAsanA tINa zikharane pADIne ATha paga thiyA banAvyA, ema zrI uttarAdhyayananI TIkAmAM che. zrI lokaprakAzamAM, aSTApada parvatane daMDaratnavaDe cAre bAjuthI chalIne teNe ATha ejananA mApavALI gALa mekhalA banAvI. zatruMjayamahAmyamAM teo ATha pagathiAvaDe harSathI upara caDIne jinezvaranA prAsAdane traNa pradakSiNA detA, ema kahyuM che. bharatacakIe daMDara-vaDe eka jananA mAnavALA ATha pagathiA karyA te aSTApadagiri prasiddha che. pra.-(53) aSTApadaparvata upara siMhaniSA nAmanA maMdirane viSe cAre dizAmAM tipitAnA varNa-pramANa yukta vIza tIrthakaronI pratimA sthApanA karI che temAM pUrva dizAmAM RSabhadeva ane ajitanAtha, dakSiNa dizAmAM saMbhavanAtha Adi cAra, pazcima dizAmAM supArzvanAtha Adi ATha, uttara dizAmAM dharmanAtha Adi daza tIrthaMkara sthApana karyA che, te AvI rIte sthApana karavAmAM zo hetu che? Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda u0-pahelA be tIrthakaranuM zarIrapramANa moTuM hevAthI eka dizAmAM benI ja sthApanA yogya lAge che, tyAra pachI anukrame zarIranuM pramANa nAnuM nAnuM hovAthI cAra AdinI saMkhyAvaDe sthApana karavuM te yuktiyukta ja che, eTalA mATe zarIranuM apabaddhatvapaNuM ja emAM kAraNa rUpe saMbhave che. para - pra--(54) zrI bhagavatIsUtramAM aDhAramA zatakanA navamAM uddezAmAM kRtrima vastunI sthiti saMkhyAtakALa sudhI ne kahela che, tethI karIne Aja divasa sudhI aSTApadaparvatane viSe bharatacakrIe karAvela pratimAne sadubhAva kevI rIte heI zake? kAraNa ke vacamAM asaMkhyAta kaTAkeTi varSanA pramANavALe cethA Are gayo che, tema ja zatruMjaya viSe paNa bharatacakInA karAvela maMdira ane pratimA Aja divasa sudhI kema rahyA nathI, je kAraNa mATe tyAM asaMkhyAtA uddhAra thaelA saMbhaLAya che? u0-aSTApadanuM sthAna devasAMnidhyathI apAya rahita che, "jAva sumA goDhitti " vasudevahindImAM A pramANe kahyuM che eTale tyAMnuM derAsara eTalA kALa sudhI rahI zake te ja che, zatruMjayane viSe te sthAna apAyavALuM ane bhavitavyatAnA vazathI tathAvidha devasAMnidhyanA abhAvathI saratacakIe karAvela derAsara ane pratimAne abhAva rAbhave che, bAkI kharUM tatva te kevalI jANe. vasudevahindImAM te A pramANe pADa che Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anubha tato te jaNhupabhaiyA kumArA purise bhAgati gavesaha ahAvayatullaM panayaMti tato tehiM tattullo panao Na divA tti NivedayaM tato amacaM te lavaMti kevaiyaM puNa kAlaM AyayaNaM avisajissai tato teNa amacceNa bhaNiyaM jApa imA osappiNitti iti kevalijiNANaM aMtie suyNti|| bhAvArtha-tyAra pachI te jahUnakumAra pramukha kumAra puruSane bolAvIne kahe che ke aSTApadaparvata samAna bIje kaI parvata dhI kADhe, tyAra pachI te puruSoe tapAsa karIne kahyuM ke aSTApadaparvata samAna bIje kaI parvata nathI, tyAra pachI teo maMtrIone kahe che ke A parvata keTalA kALa sudhI raheze? tyAre maMtrIoe kahyuM ke-utsapiNIkALa sudhI raheze ema ame kevalI jinanI pAse sAMbhaLyuM che, je pa4 . prava-(55) kSINamehanAmaka bAramAM guNasthAnakanA aMtima samaye sarvajJAnAvaraNAdi karmane kSaya thAya ema karmagraMthamAM kahyuM che, te te ja samaye kevaLajJAnanI utpatti thAya te cagya che, temaja caturdazaguNasthAnakanA aMtima samaye bAkInA sarva karmane kSaya thAya che tethI te ja samayamAM siddhapaNuM prApta thAya te egya che. paNa anaMtara samaye prApta thAya te cepagya nathI. zAstramAM te te bane kevaLajJAna ane siddhapaNuM anaMtara samaye ja prApta thAya ema saMbhaLAya che, te tethI zuM mAnavuM? Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azorasArdhazataka gujarAtI anuvAda u-A jinapravacanane viSe nizcaya ane vyavahAra be no che, mATe temAM nizcaya nayanA mate bAramA ane caudamA guNasthAnakanA aMtima samaye ja kevaLajJAna ane siddhapaNuM prApta thAya che, vyavahAranayanA mate te anaMtara samaye baMne prApta thAya ema mAnavuM, tema bhASyamAM kahyuM cheaavrnnkkh yasamaye nicchaiyanayarasa kevaluppattI // tatto jaMtarasamaye vavahAge kevalaM bhaNaitti // 1 // artha upara AvI gayela che. - prave-(56) kevalI samuddaghAta keNa kare ane keNa na kare? " -je kevalIyenA AyuSyakamanI sthiti bIjA traNa karmavedanIya, nAma ane netrakarmanI sthiti sAthe sarakhI hoya ane kSaya pAme che, te kevalI kevalI samudraghAta karatA nathI, paraMtu jemanuM AyuSya DuM hoya ane bIjA karmanI sthiti ghaNI hoya te teo cAre karmanI sthiti sarakhI karavAne mATe kevalI samuddaghAta kare che. A bAbatamAM guNasthAnakamArohamAM eTalo vizeSa che yaH SaNmAsAdhikAyuSko, labhate kevalodgamaM / karotyasau samudghAta, zeSAH kurvanti vA na vA // 1 // uktaM ca-chammAsAU sese utpanna jesiM kevalaM nANaM / te niyamA sAmugghAIya, sesA samugghAya ajayatti // 1 // bhAvArtha-je mANasa cha mahinAthI adhika AyuvALo hoya ane kevalajJAna pAme, te kevalI samududhAta Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahinAnuM che tene eka mottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda kare che, bIjAne mATe niyama nathI, kara athavA na paNa kare, e pramANe guNasthAnakamArohamAM kahyuM che. bIje sthaLe ema che ke-cha mahinAnuM AyuSya bAkI rahyuM hoya ane jemane kevaLajJAna utpanna thAya teo avazya samudughAta kare che. bIjAne mATe bhajanA jANavI, eTale jeo cha mahinA upara samayanI vRddhivaDe AyuSya bAkI rahyuM heya ane kevaLajJAna pAme te teo samuddaghAta kare athavA na paNa kare, A bar: zabdano artha che. 5 pada che prava-(57) kevalI bhagavAna kevalIsamudavAta karyA pachI tatkAla mekSe jAya ke aMtarmuhUrta pachI ke cha mahinA bAda mekSe jAya? u-kevalI bhagavAna kevalIsamughAta karyA pachI aMtamuhUrta pachI mele jAya, ema zrI prajJApanA sUtramAM kahyuM che, te ja kahe che-kevalI bhagavAna samuddaghAtathI nivRtta thaIne pachI turata ja manoyogane vacanagane ane kAyayogane pravartAya che, je kAraNathI te bhagavAna aciMtya prabhAvazALI kevalI samuddaghAtanA balathI ghaNA bhavadhAraNIya nAma, gotra ane vedanIya karmanI sthitine AyuSya karmanI sAthe sarakhI karyA pachI aMtarmuhUrtamAM paramapada prApta thAya che, te kAlamAM je anuttara vimAnanA deva manathI prazna pUche te tene uttara ApavA mATe manAvaNAne pudgale grahaNa karIne ma gane pravartAve te paNa, satya ke asatyaamRpArUpa haya, manuSya AdivaDe puchAla hoya ke na puchA Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda ela hAya tA paNa prayeAjananA vazathI vacanayeAganA pudgalAne grahaNa karIne vacanayegane pravartAve te paNa satya ke asatyaamRSArUpa hoya ane javA AvavAmAM kAyayeAgane pravartAve, te vAta jaNAve iM-kevalI bhagavAnkAI prayeAjananA vAthI kAI sthAnathI vivakSita sthAnamAM Ave evI rIte jAya, UbhA rahe, bese athavA parizrama dUra karavAne mATe ArAma kare, prAtihArika pATa, pATalA, saMthArA jenI pAsethI lIdhela hoya tene pAchu Ape, A sthaLe bhagavAn AzyAme pATa, pATalA pAchA ApavAnuM kahyuM che tethI ema samajAya che ke avazya smRtakRta AyuSya khAkI rahe tyAre ja meAkSanI sanmukha thavArUpa Ava karaNAdi Arabhe che, tethI vizeSa AyuSyavAle na levA, jo levAnA hAta tA te paNa grahaNa karata, A uparathI keTalAka ema kahe che ke jadhanyathI a Mtarmuhata ane utkRSTa cha mahinAnuM AyuSya bAkI rahe tyAre kevalIsamuddhAta AraMbhe che te vAtanuM khaMDana samajavuM ema zrI prajJApanA sUtranI TIkAmAM che. kevalI bhagavAna samuddhAtathI nivRtta thayA pachI aMtarmu dUta'mAM yAganirodha kare che / pacha II 69 pra0 (58) A saMsAramAM keTalAka jIvA samyaktvathI bhraSTa thayA pachI saMkhyAta, asaMkhyAta ke anaMta kAle pharI samyaktva pAmIne siddha thAya che, ane keTalAka samyaktvathI paDayA vagara ja siddha thAya che, te badhA utkRSTathI eka samayamAM keTalA siddha thAya che? Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA kSataka gujarAtI anuvAda u - samyaktvathI paDayAne jeone anaMta kAla gayA che, teo pharI samyaktva pAmIne eka samayamAM 108 siddha thAya, jemane samyaktvathI paDayAne sa`khyAta ke asajyAta kAla gayA che, te jIvA pharI samyaktva pAmIne eka samayamAM daza dazanI sakhyAmAM melle jAya che, jee samyaktvathI paDayA nathI tee eka samayamAM utkRSTa cAra jIvA siddha thAya. kahyuM che keH " jesimaNato kAlo paDivAo tesi hoi asayaM // appaDivaDie cauro dasagaM dasagaM ca sesANaM // 1 // bhAvAtha--jene samyaktvathI paDayAne anaMtakAla gayA che. teo eka samayamAM utkRSTa 108 siddha thAya, sakhyAta ane asaMkhyAta kALavALA eka samayamAM utkRSTa za dRza siddha thAya ane apratipatita samyakUvAlA eka samayamAM utkRSTa cAra siddha thAya, A pramANe zra na'krIsUtranI TIkAmAM kahyuM che. / / 585 pra--(59) sarvAM siddha vimAnanA upara khAra yAjana UMce siddhazilA che, te madhyabhAgamAM ATha ceAjana jADI che, tyArapachI keTalI hAnivaDe ghaTatI prAnta bhAgane viSe atizaya pAtalI thaI che? 70 --zrI prajJApanAsUtra ane TIkAmAM te tyAra pachI sarva dizA ane vidizAmAM thoDA thoDA pradezanI hAnivaDe ghaTatI ghaTatI cheDAne viSe mAkhInI pAMkha karatAM paNa ati pAtalI hoya che aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdha zataka gujarAtI anuvAda jeTalI jADI kahI che te sAmAnya rIte kahela che; vizeSa rUpe nahi, zrI uttarAdhyayanasUtranI kamalasaMyamI TIkAmAM te siddhazilA madhya bhAgamAM ATha jana jADI che ane cheDe kamekame ghaTatI atizaya pAtalI che. A sthaLe vizeSa hAni kahela nathI te paNa dara pejane bethI nava aMgulanI hAni jANavI e vAta Avazyakaniryukti abhiprAya pramANe kahI che. tathA ca tatpAThaH-gaMtUNa joyaNaM joyaNaM tu parihAi aNgulphuttN|| tIseva ya peraMtA macchIpattA u taNuya arA / 18 // bhAvArtha- jana jana jaIe tyAre bethI navA aMgula jeTalI jADAImAM ghaTADo thAya, prAnta bhAgane viSe te siddhazilA mAkhInI pAMkha karatA paNa atizaya pAtalI hoya che. 59 pra-(60) traNe jagatamAM sarvotkRSTa rUpa tIrthakarenuM hoya che. tenAthI anaMtaguNahIna rUpa gaNadharanuM, tenAthI anaMtaguNahIna rUpa keTalAka sAdhuonuM ke devendracakavaryAdinuM hoya? u0-traNe lokamAM sarvotkRSTa rUpa tIrthakaranuM hoya che, tenAthI anaMta guNahInarUpa gaNadharanuM hoya che, tenAthI anaMta guNahInarUpa AhAraka labdhivAlA munie karela AhAraka zarIranuM hoya che, tenAthI anaMta guNahInarUpa anuttara vimAnanA devAnuM hoya che, tenAthI anaMta guNahInarUpa zaiveyaka devenuM heya che, tenAthI anaMtaguNahIna 3 tenAthI pa Ave tenAthI thI ane Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda rUpa 12-11-10-9-8-7-6-5-4-3-2-1 azruta devalAkathI ArabhIne TheTha pahelA devaleAka sudhInA DhavAnu anukrame darekanuM anaMta guNahInarUpa jANavuM, saudhama deva leAkanA devatAnA rUpathI bhavanapati-jyAtiSTha--vyantara-cakrati-vAsudeva-khaladeva-mahAmAMDalika rAjAnuM rUpa anukrame darekanuM anaMta guNuhInarUpa jANavuM, khAkInA dezavAsI leAkeAnu rUpa cha sthAnagata hoya che 5605 72 pra0 (61) devAnu` bhavadhAraNIya zarIra utpatti samaye vastrAla'kAra rahita svAbhAvika adbhutarUpavALu hoya che, tyAra pachI te zarIrane vize vastrAla'kAra dhAraNa kare che, tA uttaravaikriya zarIra tee vastrAlaMkAra rahita banAve che ke vastrAla'kAra yukta ? 30--devA uttaravaikriya zarIra vastrAla kAra sahita ja anAve che, paNa pachI vastrAlaMkAra dhAraNa karatA nathI, ', yaduktaM jIvAbhigame - " sohammIsANa devA kerisayA vibhUsA paNNattA - goyamA duvihA paNNattA taM veuvviyasarIrA ya avevviyasarI ya, tattha je te veunniyasarIrA te hAravirAiyavasthA jAva dasa disAo ujjoemANA ityAdi" tatthaNaM je te aveuvviyasarIrA te NaM AbharaNavasaNarahiyA pagatitthA vibhUsAe paNNattA // bhAvArtha:--he bhagavaMta! saudharma IzAna devalAkanA devA kevI zelAvALA kahelA che? hai gautama, devA e Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 7 . prakAranA kahyA che, eka vaikiya zarIravALA eTale uttaravaikriya zarIravAlA, ane bIjA akiya zarIra eTale ke bhavadhAraNIya zarIravAlA, temAM je uttarakiya zarIravAlA hoya te hArathI virAjita vakSasthalavAlA daze dizAone prakAzita karatA hoya che, temAM je akiya zarIra eTale bhavadhAraNIya zarIravAlA vastra alaMkAra rahita svAbhAvika addabhutarUpavAlA hoya che. kaprakAzamAM paNa kahyuM che kevircynte punaya tu suraruttaravaikriyA // te syu : samasamutpannA vstraalNkaarbhaasuraaH||1|| artha upara AvI gayela che. 61 che pra -(62)-garbhaja manuSyAdikane AgamamAM cha paryAddhio kahela che. devatAone pAMca paryAmi zrI bhagavatI sUtramAM kahela cheH- paMcavihAe pajjattIe pajjattibhAvaM gacchatIti e vacanavaDe pAMca ja paryAptie kema ? A u-bhASA ane manaparyAptinI samAptimAM aMtara DuM paDe che tethI eka rUpe vivakSA karI che mATe pAMca paryApti kahI che, rAjapraznIyasUtranI TIkAmAM- ___ bhASAmanaHparyAptyoH samAptikAlAntarasya mAya : zeSaparyAptisamAptikAlAntarA'pekSayA stokatvAdekatvena viSakSaNamiti // artha upara AvI gaela che, atre bhASA ane manaH paryApti bahukRtanA abhiprAya pramANe keI kAraNathI Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda ekapaNe kahela che. pravacanasAroddhAranA 232 mAM dvAramAM samavi kruti navare paMcamachaThThI AmA ... devAne pAMcamI ane chaThThI paryApta sAthe kahela che, bIje sthaLe cha paryAsi kahela che. ! 62 74 pra.(63)--zAstramAM uttara dizAne viSe mAnasarovara saMbhaLAya che te jamUdrIpane viSe che ke koI bIjA dvIpane viSe che ane tenu keTaluM pramANa che ? u--uttara dizAmAM sa MkhyAtA ceAjananA pramANavAlA dvIpAmAM koI dvIpane viSe saMkhyAtA kATAkeTI ceAjananA pramANavALu. mAnasarovara che ema prajJApanAsUtranI TIkAmAM trIjA alpamahtvapadane viSe kahyuM che. pra0 64-huMsa, dUdha ane pANI mizra hAya tA tene kevI rIte judA pADe ke jethI dUdha pIe ane pANIne cheDI de? O u -hu sanI jIbhamAM khaTAza hoya che ke tethI dUdha kucArUpe thaine juduM paDe che. zrInIsUtranI TIkAmAM kahyuM che. aMbattaNeNa jIhAe kUciyA hoha khIramudayammi || haMso muttUNa // jalaM Aviyas payaM taha susIseA ||1|| bhAvArtha :--jIbhanI khaTAzane lIdhe pANImAM dUdha kucArUpe thaI jAya che tethI huMsa pANI cheoDIne dudhane pIe che tema suziSya atuM pAna kare-grahaNa kare. // 645 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda pra(5)-asurakumAra de keIka vakhata vaimAnika denA ratno cArIne ekAntamAM cAlyA jAya tyAre te vimAnika deva prahAravaDe teone pIDe che te samaye athavA bIjA samayamAM teone asAtA vedanA eTale duHkha keTale kAla thAya? u0-jAnyathI aMtarmuhUrta sudhI ane utkRSTa che mahInA duHkha thAya. zrI bhagavatIsUtranA trIjA zatakanA bIjA udezAmAM kahyuM che - "eSAM ratnAdAtRNAmasurANAM kAyaM dehaM pravyathante prahArairmathnanti vaimAnikA devAH teSAM ca pravyathitAnA vedanA bhavati baphAyenA'ntarmuhUrtamutkRSTataH SaNmAsAn yAvat " yegazAstranI TIkAmAM te "devAzca savedanA eva prAyeNa bhavanti, yadi ca asavedanA bhavanti tato'ntarmuhUrtameva na parataH" vaimAnika deve ratna coranAra asuronA zarIrane prahAravaDe pIDe che, pIDAyelA te asurone vedanA jaghanyathI aMtamuhUrta sudhI ane utkRSTa cha mahinA sudhI thAya che. yegazAstramAM te devatAone prAye sAtavedanA hoya che. je asAtavedanA thAya te aMtarmuhUta sudhI, pachI nahIM ema kahyuM che ke 6pa che pra(66)-tiryagajabhaka deva kyAM rahe che ? u0-tiryagUjabhaka de vyaMtaravizeSa che. teo dIvaitADhya parvata, kAMcanagiri-citra-vicitra-yamaka-samaka Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda parvatane viSe vase che,zrI bhagavatIsUtra 14 zataka 8 udezAmAM A pramANe che ane bIjuM paNa kahyuM chekNcnaagrikuuddesu cittavicitte ya jamagasamage y|| eesa ThANesu saMti tiriyajaMbhagA devA // 1 // 66 // pra.- (67) je prakAre cakavatIonI 16 hajAra vyantara de sevA kare che te prakAre ardhacakrI vAsudenI ATha hajAra vyaktara deve sevA kare che ke nahi ? u0-keTalAka vyantara deve cakavatI vAsudeva pramukha manuSyanI paNa nekaranI mAphaka sevA kare che ema prajJApanAstranI prathama padanI TIkAmAM kahyuM che "agvAdakSA mitho zvAjoDu" sarva kAryane viSe upayogI ATha hajAra Abhigika deva hoya che 67 - pra(68)- cauda pUrvadhara sAdhu devapaNuM pAmela heya te pUrvane badhe zrata yAda Ave ke tene deza yAda Ave? - u0-prAye cauMda pUrvane deza yAda Ave, badhuM zrata nahi. bRhatkalpIkAnI pIThikAmAM kahyuM che ke caudasapuvI maNuo devate taM Na saMbharai savvaM // desaMmi hoi bhayaNA sahANabhave vi bhayaNA u // 1 // cauda pUrvadhara manuSya devapANuM pAme te viSaya pramAda - tathA tevA prakAranA upayoganA abhAvathI te badhuM zruta yAda rahetuM nathI, dezathI bhAjapanA jANavI te evI rIte keI dezane smaraNa kare, kaI dezane deza smaraNa kare keI agIyAra aMgamAM sarva smaraNa kare, ke tene paNa deza smaraNa Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda kare, manuSyabhavamAM rahyo hoya te paNa bhajana jANavI. manuSyabhavamAM paNa zrutajJAnanA nAzanA A kAraNo chemithyAtvathI bhavatara maraNathI-kevalajJAna-bImArIthA pramAda AdithI mRtane nAza thAya che, e pramANe vizeSAvazyakamAM paNa che. zrIjJAtAsUtranA caudamA adhyayanamAM te teTalI maMtrIne pUrva bhaNelA caudapUrvanuM smaraNa thayAnuM kahyuM che. 68 pra(29)-de ane nArakIo je pugalone AhAra tarIke grahaNa kare che te ane kAmaNa zarIranA pudagalone avadhijJAnathI jANe che ane dekhe che ke nahi ? uttara-nArakIe te pudgalene jANatA nathI ane dekhatA paNa nathI. dezamAM paNa keTalAka jANe ane keTalAka nathI jANatAM kahyuM che ke "vAva gAritti" nArakIo je pugalone AhArarUpe grahaNa kare che tene avadhijJAnathI jANatA nathI, te pudgale temanA avadhijJAnanA viSayabhUta heAya che, temane kema AhAra hovAthI te pudugalane AMkhathI dekhatA paNa nathI, e pramANe asura vyaMtara ane jyotiSI de jANavA, vaimAnikamAM te je samyagadaSTi deve che te viziSTa avadhijJAnavALA hovAthI te pugalone jANe che, nirmala cakSuthI jaI zake che, mithyAdaSTie te jANatA nathI ane dekhatA paNa nathI, temane parokSa ane pratyakSa jJAna aspaSTa hoya che, saMgrahaNanI TIkAmAM to dee banazo kapelA zubha purIlo sarva zarIravaDe AhArarUpe pariName che, ane nArakIone Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha8 prazarasAzataka gujarAtI anuvAda te AhAranA pudagale azubha che, grahaNa karatA te pudgalene vizuddha, avadhi ane cakSunA saddabhAvathI anuttara vimAnanA deve jANe che ane dekhe che, paNa nArakI ane thriveyaka sudhInA deva jANatA nathI ane dekhatA nathI ema kahyuM che, prajJApanA sUtranI TIkAmAM te indriya padane viSe A ja abhiprAya che. tatva kevalI jANe, temaja kArmaNa zarIranA pugalone paNa anuttara vimAnanA deva ja jANe ane dekhe che, zaiveyaka sudhInA deva jANatA nathI tema dekhatA nathI kemake te pudgale temane avadhijJAnanA aviSayabhUta che, bAra devaleka ane nava veyakamAM samyacadaSTi de che paNa temanuM avadhijJAna kAmaNa zarIranA pugalanA viSayabhUta nathI. che 69 pra. (70)-keTalAka abhavya che paNa yathApravRtti karaNavaDe graMthI dezane viSe rahelA dravyaliMga sAdhunA veSane pAmIne je zratane abhyAsa kare te keTaluM zrata pAmI zake? temaja kriyAnA balathI svarge jAya te kyAM sudhI jaI zake? u -abhavya che utkRSTathI agIyAra aMga jeTaluM zrata pAme che, je vizeSAvazyakanI TIkAmAM kahyuM che. "titthaMkarAipUaM daThaM aNNoNa vA vi kajjeNa / / suasAmAiyalAmo hoi abhavassa maMThimmi // 15 // bhAvArthaatizayavAlI aheMdAdi vibhUti joIne dharmathI AvA prakArano satkAra athavA devatva ane rAjyAdi * prApta thAya che. e pramANe utpanna buddhivAlA ane gaMbhI Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdha zataka gujarAtI anuvAda 79 dezane prApta thaela sarvathA mekSanI zraddhA rahita abhavyane paNa te vibhUti nimitta devapaNuM, rAjApaNuM, saubhAgya ke balAdi lakSaNa keIpaNa prajanane laIne kaMIka kaSTAnuSThAnane svIkAra karatA jJAnarUpa mAtra zrata sAmAyikane lAbha thAya te paNa agiyAra aMga jeTalo ja lAbha maLe temaja abhavya jIva utkRSTathI uparanA raiveyaka sudhI jAya.zrI bhagavatIsUtranI TIkAmAM mithyAdRSTaya edha abhavyA bhavyA vA asaMyatabhavyadravyadevA : zramaNaguNadhAriNo nikhilasAmAcAryanuSThAnayuktA dravyaliMgadhAriNA gRhyante, te hi akhilakriyAprabhAvata eva uparimagreveyakeSu utpadyante, iti asaMyatAzca te satyapi anuSThAne cAritrapariNAmazUnyatvAt " e pramANe pravacanasAroddhAra TIkAmAM 190 mA dvAramAM che. yattu kvacid navapUrvAntaM zrutam abhavyAnA aMgAramardakAcAryA dinAM zrUyate tat sUtrapAThamAtraM teSAM pUrvalabdherabhAvAt, yad vA navapUrvANi pUrvadharalabdhi vinApi bhavanti / bhAvArthamithyASTija abhavya vA bhavya asaMyata bhavya drazyadeve sAdhunA guNane dhAraNa karanArA samagra sAmAcArInA anuSThAnakriyAyukta dravyaliMgane dhAraNa karanArA grahaNa karAya che, teo samagrakriyAnA prabhAvathI upalA raiveyakane viSe utpanna thAya che. teo cAritra kiyA karavA chatAM cAritranA pariNAma rahita hovAthI asaMyata kahevAya che. je kaMI navapUrva sudhInuM zruta abhavya aMgAramaEkAcArya Adine Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda saMbhaLAya che te mUla mAtra jANavuM; arthathI nahi, teone pUrva labdhine abhAva che athavA navapUrve pUrvadharanI labdhi vinA paNa hoya 70 pra71-1 AmapaSadhi, ravipuDISadhi,3 khelauSadhi, 4 jaeauSadhi, 5 savaSadhi, 6 saMbhinnazrotA, 7 avadhijJAna 8 Rjumati, 9 vipulamati, 10 cAriNa, 11 AzIviSa, 12 kevalajJAna, 13 gaNadharapada, 14 pUrvadhara, 15 tIrthakara, 16 cakavatti, 17 vAsudeva, 18 baLadeva, 19 kSIrAstra, madhuAavasarpizAstrava, 20 keSTakabuddhi, 21 padAnusAra, 22 bIjabuddhi, 23, telezyA, 24 AhAraka zarIra, 25 zItalezyA, ra6 vaikiya zarIra, 27, akSaNamahAnasI, 28 julAkalabdhi, A 28 labdhiye bhavya puruSane hoya che paraMtu bhavya strIone, abhavya puruSone ane abhavya strIne keTalI labdhi hoya che? " uo_A 28 labdhimAMthI 1 arihaMta, 2 cakI, 3 vAsudeva, baladeva, saMbhinnazrotA, 6 cAraNarSa pUrvadhara, 8 gaNadhara, 9 julAka, 10 AhAraka A daza labdhio bhavyastrIne na hoya, bAkInI aDhAra labdhi hoya che, je mallinAtha svAmIne strIpaNAmAM tIrthakarapada prApta thayuM te AzcaryabhUta hovAthI na gaNavuM, temaja kevalI, Rjumati vipulamatirUpa traNa labdhi sahita pUrve kahela daza labdhio arthAt kula 13 labdhio bhavya purUne na hoya, bAkInI 15 heya, temaja abhavya strIne paNa pUrve kahela 13 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tArAparataka gujarAtI anuvAda labdhi na hoya. 14 madhukSIrAbhAva labdhi paNa teone na hoya. bAkInI 14 labdhi hoya che, pravacanasAroddhAramAM upara pramANe jaNAvela che. bhavasiddhiyapurisANaM eyAo huMti bhaNiyaladvIo // bhavasiddhiyamahilANa vi jattiya jAyaMti taM vochaM // 1 // arihaMtacakikesavabalasaMbhinna ya cAraNA puvvA / gaNaharapulAyaAhAragaM ca na hu bhaviyamahilANaM // 2 // abhaviya purisANaM puNa dasapudilA u kelittaM ca // ujjumaI viulamaI terasa eyAu na hu huti // 3 // abhaviyamahilANaM pi hu eA u Na huMti bhnniylddhoo| mahukkhIrAsabaladdhI vi neya sesA u aviruddhA // 4 // prajJApanA sUtranI TIkAmAM strInA mukti sthApana adhikAramAM - vAdavirvaNatvAdi labdhivirahe zrute kanIyasi ca / / jinakalpamanAparyavavirahe'pi na siddhiviraho'sti // 1 // | vAdalabdhi vayi labdhine. abhAva, zruta thoDuM hoya jinakapa-mana:paryavanA abhAve paNa siddhine abhAva nathI, bIjA graMthanI gAthAthI strIne vakriya labdhino abhAva kahyo che te bIjAno mata che ane vicAra karyA vagara kahyuM jaNAya che te sivAya prajJApanA sUtranI TIkAmAM trIjA alapabahuvapadamAM kahela strIne vekiya samughAtanuM kathana asaMgata thaI jAya. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda , zaka-28 sivAya bIjI paNa keTalIka labdhi samAdhAna-te sivAyanI bIjI labdhi paNa hoya che, pravacanasAroddhAra TIkAmAM kahyuM che ke:-"mA dura " 28 Adi labdhio hoya che, Adi zabdathI jIne zubha-zubhatara-zubhatama pariNAmathI asAdhAraNa tapanA prabhAvathI nAnA prakAranIlabdhio RddhivizeSa hoya che. pAchalA pra. (72)-aNimAdi ATha siddhine kaI labdhimAM samAveza thAya che? u-kriya labdhimAM A ATha siddhione aMharbhAva-samAveza jaNAya che. yegazAstranI TIkAmAM 'vaikriyA labdhayo'nekadhA aNutva-mahatva-pAptikAmyezitva-vazitvA'pratighAtitva-aMtardhAnatva--kAmarUpitvAdi merAta, 2.gva-nAnAmAM nAnuM zarIra banAvavuM, jenA vaDe kamalataMtunA chidramAM praveza karIne cakravattinA bhogo bhegavI zake, mahuvaM-meruthI paNa moTuM zarIra karI zake evuM sAmarthya, purava-pavanathI ghaNuM halakuM zarIra banAve te, gAM-vAthI paNa ghaNuM bhAre zarIra banAve che jethI prakRSTa baLavALA IndrAdi dene paNa duHsaha thAya, iti-bhUmi upara rahI aMgulInA agrabhAgavaDe meruparvatanA agrabhAga tathA prabhAkarAdine sparza karavAnuM sAmarthya prApta thAya te, kAkA-pANImAM bhUminI peThe praveza karyA vagara cAlavAnI Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarArdhakSaka-gujarAtI anuvAda zakti che, temaja jAmI peThe bhUmimAM DubakI mArIne pAchA upara AvavAnI zakti te, ri-traNekanI prabhutA, tIrthakara ane IndranI Rddhi vikuvavAnuM sAmarthya te, parivaM-sarvajIvane vaza karavAnI zakti te, sariNAtitvapahADanI aMdara paNa nizaMkapaNe cAlavAnI zakti, saMtaadazya thavAnI zakti, vamavilaM-ekI sAthe nAnA prakAranA rUpa banAvavAnI zakita ItyAdi mahAna Rddhi che, vizeSamAM eTaluM ke temAM A labdhio Adi zabdathI grahaNa karela che. 72aa pra. (73)-keTalA kSetrane AzrayIne rahela vastune bALavAnuM tejezyAnuM sAmarthya che? u0 -zrI bhagavatIsUtranI TIkAmAM zrI gautamasvAmInA varNanamAM aneka yojana pramANa kSetrane AzrayIne rahela vastune bAlavAnuM sAmarthya kahela che, e pramANe pravacana sAroddhAra TIkAmAM paNa che. zaMkA-vaLI kaIka sthaLe telesyAnuM sAmarthya 16 dezane bALavAnuM kahyuM che te zuM ? samAdhAna-te paNa zrI bhagavatIsUtranA paMdaramAzatakane anusAre jANavuM - tatpAThastu evaM-aJjotti samaNe bhagavaM mahAvIre samaNe jiggaMthe AmaMtettA evaM vayAsi jAvatiNNaM ajjo gosAleNaM maMliputteNaM mamavahAe sarIraMgasi teyaM Nisahe seNaM alAhipajaMte solamanhaM jaNavayANaM taM--aMgANaM gANaM kaliMgASaM magahANaM Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaraNAIvAra madha Avata malapA mAlabagala acchA vA kacchApa pADA lADhANaM bajIla molIga kosalagANaM AvAhANaM saMmuttarArtha ghAtAe nahAe ucchAdaNyAe bhAsIkaraNayAe ti" bhAvArtha -he Arya! zramaNa bhagavAna mahAvIra zramaNanine belAvIne A pramANe kahe che ke Arya, thAvata gozAla maMDalIputre mArA vadha mATe zarIramAM rahela tejane kADhela che, te teja seLa dezane bALI zake che, te dezanA nAma-aMga, aMga, kaliMga, magadha, malaya, mAlava, accha, vaccha, kaccha, pATha, lADha, va, molI, kezala, AvAha, saMbhUttahara te teja A saba dezanA ghAtane mATe vadhane mATe, nAzane mATe ame bhasma karavAne mATe hoya che. 73 pra. (74)-te lezyA ane zItalezyA zuM kare che? 6. savvassa uNhasiddhaM rasAi AhArapAgajaNagaM ca // teyagaladdhinimittaM ca teyagaM hoi nAyavvaM // 1 // bhAvArtha-sarva ane uSNutAgaramIthI siddha rasAdi AhAranA pAkane utpanna karanAra tejasa labdhinA kAraNabhUta teja heya ema jANavuM, A pramANe jIvAbhigamanI TIkAmAM che. zaMkA-telezyA te tejasa zarIramAMthI nIkale che e vAta prasiddha che, paraMtu zItalezyA kyAMthI nIkaLe che? samAdhAna-zItalezyA paNa taijasa zarIramAMthI ja utpanna thAya che. tattvArthasUtranI TIkAmAM kahyuM che ke Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda yadA utsaraguNapratyayA labdhirutpamA bhavati tadA para prati dAhAya visRjati roSaviSAmAto gosAlAdivat prasannAtu zItatejasA anugRhNAti, lokaprakAzamAM paNa kahyuM che ke - asmAdeva bhaktyevaM zItasezyAvinirgatiH / / syAtAM ca roSatoSAbhyAM nigrahAnugrahAnvitaH // 1 // bhAvArtha-jyAre uttaraguNa pratyayika labdhi utpanna thAya tyAre bIjAne bALavAne mATe krodhathI dhamadhamelI telezyAne kADhe che, ge zALAnI mAphaka ane prasanna hoya tyAre zItalezyA vaDe bIjAne upakAra kare che. lokaprakAzamAM paNa A tejasa zarIrathI ja zItalezyA nIkaLe che, ane riSataSa eTale krodha ane prasannatAthI nigraha ane upakArane mATe thAya che pAchA pra-AhArakalabdhine dhAraNa karanAra muni ane vidyAre tirya eTale tIccha keTale dUra sudhI jAya? u0 (75)-AhAraka zarIra utkRSTa mahAvideha kSetra sudhI jAya, vidyAcAraNa muniye ane vidyAre naMdIzvaradvIpa sudhI jAya che, aMdhAcAraNa muniye rUcakadvIpa sudhI jAya che. saMgrahiNI TIkAmAM kahyuM che ke audArikasya tiyag utkRSTo viSayo vidyAdharAn Azritya AnaMdIzvarAt , jaMghAcAraNAn Azritya pratyArucaka parvatAt Urdhva ubhayAn prtyaapnnddukvnaat| vaikriyasya asaMkhyeya Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda dvIpasamudrAH, AhArakasya mahAvideha, taijasakArmaNayoH sarvaloka ityAdi / bhAvAtha :-audArika zarIranA tIrthoM utkRSTa viSaya vidyAdharAne AzrayIne naMdIzvaradvIpa sudhI,ja ghAcAraNamuniyAne AzrayIne rUcaka dvIpa sudhI, ane UMce te bannene AzrayIne pAMDukavana sudhI, vaikriya zarIrane AzrayIne tioM viSaya asaMkhyAtA dvIpa samudra sudhI, AhAraka zarIrane AzrayIne mahAvideha kSetra sudhI, tejasa kAmaNu zarIrane AzrayIne AkhA leAka samajavA. ek zrIjinalAbha sUryAdisadguruNAmanugrahAt / / kSamA kalyANagaNinA nirmitte smRtihetave // 1 // prazrota rasArdhazate pUrvArdha paripUrNatAm / gataM syAdatra ya : hAtha to zodhdha : soviTe: rA artha :-zrI jinalAbhasUriAdi sadgurunA anugrahathI kSamAkalyANagaNie smRtine mATe.banAvela praznottarasAdha zataka graMthamAM pUrvAdha pUrNatAne pAmela che A graMthamAM je kaI kroSa hAya te vidvajanAe kRpA karIne zodhavuM. uttarArdha praNamyA paramAnandasaMpannaM nAbhinandanaM / saMgrahe'thottarArdhasya yate saMdbodhavRddhaye // 1 // atha-paramAna'dasa'panna RSabhadeva prabhune namaskAra karIne saddhAdhanI vRddhi mATe uttarAnA saMgraha mATe prayatna Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema sArdhazataka gujarAtI anuvAda karuM chuM. pra. 76-vartamAna kAle je ziSyAdine dIkSAvidhimAM gurumahArAja bhagavAnanI pratimAne viSe vAsakSepa nAkhe che te dravyastava hovAthI egya ke agya ? - u0-prabhupratimA upara vAsakSepa nAkhe te yogya ja che, dIkSAvidhimAM bhagavAnanI pratimA upara vAsakSepa nAkhave te dravyastava hevA chatAM bhagavAne sAdhuone vidheyarUpe AjJA karI che, sarvathA niSedha karyo nathI. paMcavastumAM dIkSAvidhimAM hIrabhadrasUri mahArAje kahyuM che, 'tatto ya guru vAse giNDiya logucamANa pAe / deiya tao kameNaM savvesiM sAhumAINa // 1 // bhAvAtha-tyArapachI gurumahArAja vAsakSepa laI prabhunA caraNane viSe nAkhIne pachI anukrame sAdhu Adi upara nAkhe, svayaM pote nigraMtha hovAthI zrAvakane lAvela ja vAsakSepa nAkha, 76. pra. (77)-jaMbudvIpamAM rahela jaMghAcAraNa Adi sAdhuo jyAre cityavaMdana karavA mATe rUcakaddhIpAdine viSe jAya tyAre vacamAM lavaNasamudramAM rahela sela hajAra jana UMcI lavaNasamudranI zIkhAne kevI rIte udgha ghe? sacitta jalane sparza thavAno saMbhava che? ute muniye zarUAtathI ja tIrtho jatA nathI paraMtu pahelAM kaMIka adhika sattara hajAra jana UMce jaIne pachI tIccha jAya che mATe pANIne sparza thatuM nathI. zrI samavAyAMgasUtranI TIkAmAM Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAla savaNeNaM samudde sattarasajoyaNasahassAI samvaggeNaM pamare imIseNaM rayaNappabhAe puDhavIe bahusama ramaNinjAo bhUmibhAmAo sAtiregAI sasarasajoyaNasahassAI uDDhaM uppazttA svatto pacchAcAraNANaM tiriyaM gaI pavattaiti sUtraM cAraNApaMti jaMghAcAraNANaM vidyAcArapANaM, tiriti tirya gurucakAdidvIpagamanAya iti tavRtti // * bhAvArtha- lavaNasamudramAM kula sattara hajAra cekananI zIkhA kahela che. A ratnaprabhA pRthvInA samabhUbhAgathI kaMIka adhika sattara hajAra jana UMce jaine pachI cAraNa munio cakA5 javAne mATe tIvhagati kare che che 77 che pra(78)-sAdhuoe gRhasthanI pAsethI kApeluM ja vastra yAcIne paheravuM joIe, paraMtu kApeluM vastra na male te kApe ke nahi ? u-je pramANa yukta kApeluM vastra na male te pite paNa kApe-A vAta bRhatkapatranA bIjA khaMDamAM zaMkAsamAdhAnapUrvaka kahela che. saMkSepathI te pATha A pramANe cheno kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA abhinnAI vatthAI pArittA / sAdhu athavA sAdhvIone chedyA vagaranuM vastra dhAraNa karavuM kape nahi mATe chedeluM ja eTale kApeluM ja vastra grahaNa karavuM. chedeluM na maLe to pite kApIne le eTale Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pattarasArdhazataka gujarAtI anuvAda jeTaluM pramANathI adhika heya teTaluM kApIne pramANa yukta kare, A sthaLe keTalAka zaka kare che ke vastra kApavAthI zabda utpanna thAya che, sUma pAMkhavALA jI UDe che. A ane nikaLelA zabda ane je lokanA cheDA sudhI jAya che, athavA zabdathI prerAyalA pudagale lekanA cheDA sudhI pahece che, tathA tenA zarIranA cAlavAthI nikaLelA pavana vigere phelAtA samagra leka vyApaka thAya che tethI sUkSma jIvanI virAdhanA thAya mATe A AraMbha sAvadya jANIne jevuM vastra maLe tevuM vAparavuM paNa kApavuM nahi? zrI bhagavatIsUtramAM paNa hAlatAcAlatA ceSTAvALA jIvane mekSane niSedha karela che. saMyamanA sAdhanabhUta zarIranA nirvA hane mATe gocarI javAnuM, bhejana, zayana Adi kriyAne niSedha karI zakAya nahi; mATe vastra kApavAnI pravRtti na karavI, A pramANe vAdIe potAno pakSa sthApana karyA pachI samAdhAna karatAM sUri mahArAja kahe che ke "Amamigo yatnApUrvakano AraMbha iSTa che. bIjuM he vAdI, vastra chedatA eka vAra cheDe deSa lAge che paraMtu vastra na kApe te pramANathI adhika vastrane paDilehaNa karatA jamIna upara sparza, hAlavA Adi haMmezanA deSa lAge che. valI te vastrane paheratA vibhUSA Adi je de lAge che tene paNa tuM vicAra kara. zaMkA-pharI vAdI kahe che ke je vastra chedavAmAM tamArA mate paNa eka vAra deSa lAge che te tevA vastrane tyAga kara joIe. gRhasthAe pitAne mATe Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA saMtaka gujarAtI anuvAda je kApela heAya te vastra levu', samAdhAna-ttavanuM jo kApelu vastra mAMge eTale enI zeSa kare te teTalA vakhata tene sUtra ane a paurasInI hAni thAya, temaja je A vastra chedavArUpa doSa che, te paDilehazuddhi Adi ghaNA guNavALA che. eTalA mATe te vakhate ja sAdhue vajrane. pramANayukta karI le che. jethI sUtra anA vyAghAta hAnibhUta kaI paNa doSa lAge nahi, jevI rIte yatanAvAlA sAdhune AhAra nihArAdi vidhi viSayaka badhA cAga tamArA mate paNa nirdoSa che. tevI rIte upakaraNanuM kApavuM Adi yatanApUrvaka karAtuM hoya tA nirdoSa che. ema mAnavuM hiMsakapaNAmAM dravya ane bhAvathI cAra lAMgA thAya che. 1 dravyathI hi'sAkare bhAvathI nahi, 2 bhAvathI hiMsA kare, dravyathI nahi, 3 dravyathI ane bhAvathI hiMsA kare, 4 dravyathI ane bhAvathA paNa hiMsA na kare, ahI' pahelA bhAgamAM vatA jIvane bhagavAne ahiMsaka ja kahela che. ItyAdi. temaja anne bAju chedela vastra lakSaNa vagaranuM thAya che, vacamAM uparathI phADeluM vastra paNuM lakSaNa vagaranuM thAya tevuM vastra levAthI ulaTI jJAnAdikanI hAni thAya, paNa kaMI paNa guNa thAya nahi. mATe te levuM ucita nathI, paraMtu prazastavarNa. saMsthAna Adi lakSaNa yukta upadhi sAdhuone jJAna, darzana, cAritranI vRddhi karanAra kahela che. tethI lakSaNa vagaranI upadhi letA rokavA, tethI ema thayuM ke A vidhivaDe ja tevI rIte chevu ke jethI 90 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA kSataka gujarAtI anuvAda pramANayukta thAya bIjI zeAbhAne mATe jo vajra dhruve, vALe athavA ghase ke sApha kare te prAyazcita thAya. temaja mUrchAvaDe jo na vApare tA prAyazcitta Ave, vistAranI icchAvAlAe te TIkA jovI. 5 78 5 pra0 (79)--sAdhvIe peAte ja peAtAne mATe vajranI yAcanA kare ke sAdhue gRhasthAnI pAsethI laine teone Ape? ute sAdhvIe utsathI peAte vajra grahaNa kare nahi, paraMtu gurUe temane ApavA joI e. sAdhuo na heAya te sAdhvIe pote paNa mRtanApUrvaka yAcanA kare eTale gRhasthanI pAse mAMge. bRhatkalpanI TIkAmAM kahyuM che-- " nirgrathI bhirAtmanA gRhasthebhyo vastrANi na grAhyANi, kintu gaNadhareNa tAsAM dAtavyAni // atha-sAdhvIoe peAte gRhasthanI pAsethI vasA na levA paraMtu AcArye teene vacceA ApavA joI e, vastra levAnA vidhisthaviA sAta divasa sudhI vajrane rAkhIne parIkSA kare. parIkSA na kare te caturgurU prAyazcitta Ave, te vastra AcAya pravatanIne Ape ane pravatanI sAdhvIone Ape, svayaM Ape te caturgurU prAyazcitta Ave sattadivase ThavittA kappete theriyA paricchaMti || suddhasta hoi dharaNA asuddha chettu pariduvaNA // 1 // bhAvArtha-zivarA sAta divasa sudhI vastrane rAkhe, jo rAkhyA vagara vApare te caturu prAyazcitta ane AjJAbhaMga vigere dASA lAge che tethI sAta divasa sudhI Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramottasthAtika gujarAtI anusAra vastrane rAkhIne beve che. dheyA pachI vire te vastrane evI ne parIkSA kare che. pachI je zuddha heya te dhAraNa kare, ane azuddha heya te azuddha bhAvane utpanna karanAra te vastrane chedIne paraThavI devuM, vApareluM hoya te devuM ane na vApaheya paNa gaMdha AvatI hoya te paNa dhovuM chaw A pra. (80)-je kSetramAM sAdhue pote mAsuM rahyA heya, athavA je kSetramAM bIjA saMvisa sAdhue comAsuM rahyA hoya te te kSetramAM vastrAdi grahaNa kare te keTalA kAla pachI grahaNa karI zake? u0-be mahinA pachI sAdhue te kSetramAM vastrAdi grahaNa kare che ane kAraNa hoya te be mAsanI aMdara paNa grahaNa karI zake. bRhakalpasUtranI TIkAmAM kahyuM che ke sakkhete parakvette vA do mAse pariharitu geNhati / jaM kAraNeNa jiggayaM taM pi bahijhomiyaM jANe // 1 // bhAvAtha-pote je kSetramAM mAruM karyuM hoya ane bIjA kSetramAM bIjA saMvine comAsuM rahyA hoya te svakSetra ane parakSetramAM be mAsa pachI trIjA mahIne vastrAdi grahaNa karI zake che ane kAraNa hoya te be mAsanI aMdara paNa grahaNa kare che. je 80 pra. (81)-sAdhuo je sthAnamAM comAsuM rahyA hoya te sthAnamAM pharIne keTalA mahInA pachI rahevuM kalpa? u0-je sthAnamAM sAdhuo rahyA hoya te sthAnamAM te sAdhuone be traNa mAsa pachI pharI rahevuM kape, te Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAvAra hAjI anuvAda pahelAM hi, vAta thI AyAsaMgasUtranA bIjA puta dhanA bIla adhyAyanA bIja uddezAmAM kahe che ke je sAdhu bhagavane prAmAdine viSe doSa kALamAM eka mAsa rahIne vihAra kare ane pachI eka mAsa bIje sthaLe rahI pharI pAchA AvIne te kSetramAM rahI zake che. ane jyAM cemAsuM karyuM hoya te kSetramAM te be traNa mahInA gayA pachI pharI rahI zake che, te pahelA nahI, be traNa mAsane aMtara pADyA vinA AvIne rahe che te sthAna upasthAna kiyAnA doSathI dUSita thAya tethI tyAM rahevuM kape nahi. 81 che pra. (82)-sAdhuone jema navakapI vihAra che. tema sAdhvIone paNa hoya ke judI rIte hoya ? usAdhuone ATha mAsa ka95 ane navame varSo kalpa eTale comAsuM ema navakalpI vihAra che. ane sAdhvIone te eka varSAka5 ane cAra mAsa kapa kemake temane be mahInAne mAsa kahapa hoya che, paMcakacUrNimAM kahyuM che ke - sAhUhiM nava vasahIo ghetavAo, aTTa uubaddhe egA vAsANaM vasahI ityAdi, ajjANaM puNa paMca vasahIo ghetavAo kamhA jamhA tAsiM dumAsaM kappo // - bhAvArtha-sAdhuone nava vasatIe grahaNa karavI. ATha Rtubaddha kALamAM eTale zeSa kALamAM ane eka varSa kALanI, sAdhvIoe pAMca vasatIo grahaNa karavI. kemake Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka zujarAtI anubhava temane mATe be mahInAne mAyakalpa kahela che. A pramANe bRhadaka95mAM paNa che. vihAra karavAnI IcchAvALA sAdhu sAdhvIo vastInuM pramArjana karIne pachI vihAra kare che ema ghaniryuktimAM kahyuM che. * bhAvArtha pahelA upAzrayanuM prarjana karI pachI upadhi laI zayyAtarane kahIne vihAra kare che. 82 pra-(83) keI kSetramAM sAdhu rahelA hoya ane paNa tarIke navA sAdhu Ave te tyAM rahela sAdhue ze vidhi kare? u- gocarI vAparavAnA samaye navA sAdhu AvyA hoya te te samaye tyAM rahelA sAdhuoe nisihI sAMbhaLyA pachI turata ja mukhamAM nAkhela kavala khAIne pAtramAM rahela anna mUkI devuM. pachI te paroNA sAdhue saMkSepamAM AlocanA daIne mAMDalImAM bhejana kare, ema chatAM je pUrve lAvela AhAra teone ane pitAne mATe pUrNa heya te sAruM ane na hoya te sarva AhAra paNa sAdhune ApI pota potAne mATe bIjo AhAra laI Ave. zaMka-A pramANe keTalA divasa sudhI paNa -sAdhuone AhAra lAvIne Ape? samAdhAna - tini diNe pAhuNNaM savvesiM asahabAlavuDDhANaM // je taruNA saggAme vatthavvA bAhiM hiMDaM ti // 2 // bhAvArtha-asamartha-bAla-vRddha hoya te badhAyanI traNa Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathosArdhazrataka gujarAtI anuvAda divasa sudhI paNAgata karavI eTale sAdharmikanI bhakti karavI tyAra pachI paNa sAdhu hoya te potAnA gAmamAM gocarI jAya ane tyAM rahenAra sAdhu gAma bahAra parAmAM gocarI levA jAya. je te paNa sAdhu ekalA gocarI na jaI zake ema hoya te be suMghADAnA bhegA maLIne jAya eTale eka tyAM rahela sAdhu ane bIje navA Avela sAdhumAMthI jAya. kahyuM che ke haMmophezA vatta, je saMgikA eTale eka sAmAcArIvAlA sAdhue tyAM hoya te tyAM rahela sAdhuo ja bhikSA lAve che. have sAMgikanI pAse navA Avela sAdhuone koI bhakta zrAvaka Avela hoya, ane te ema kahe ke mAre ghera sAdhune gerArI mATe mokalo te sAdhu kahe ke ahiM rahela sAdhu ja gocarIne mATe Avaze, ema kahyA chatAM zrAvaka ghaNe Agraha kare te "vAve tyAM rahela sAdhu ja vastu ochIvatI levAmAM paraNA sAdhuone pramANabhUta hoya che, A pramANe ahIM ghaniyukti sUtranI TIkAno artha saMkSepamAM Apela che. tene vicAra karIne prAghurNaka vidhi jANavI, vaLI A vidhi eka sAmAcArIvAlA sAdhune AzrayIne kahela che, bhinna sAmAcArIvAlA sAdhuone te pATapATalAdivaDe nimaMtraNa karavuM, AhAra pANI vaDe nahIM, A pramANe AcArAMga sUtra, bIje zrutaskaMdha, sAtamuM adhyayana, pahelA uddezAnI TIkAmAM kahyuM che asAMbhogikAnU pIThaphalakAdinA upanimaMtrayet yata Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhorArasAthI gujarAtI buka steSAM tadeva pIThakalakAdi saMbhogyaM nAzanAdimiti / - bhAvArtha-bhinna sAmAcArIvAlA sAdhune pATa pATalA Adi vaDe nimaMtraNa kare kAraNa ke temane te ja vAparavA kya hoya che, anAdika nahi. pra. (84)-sAdhu ane sAdhvIo rAtrimAM upAzrayanA dvAra baMdha kare ke nahIM? u -sAdhvIo rAtrimAM avazya vasatinA dvAra baMdha kare che, jinakalpA sAdhue vasatinA dvAra sarvathA baMdha karatA nathI, sthavirakalpIo kAraNe yetanAvaDe zatrimAM vasatinA dvAra baMdha kare che. bRhada kapabhASyanI TakAmAM kahyuM che ke sAdhvIbhiH nizi avazyaM kapATAdinA vasatidvAraM sthaganIyaM,anyathA prAyazcittA''patteH' jinakalpikAstu sarvathA dvAraM naiva sthagayaMti, nirapavAdAnuSThAnaparatvAt teSAM, tathA ca jinAnAM bhagavatAM iyaM AjJA'sti yat sthavirakalikA kAraNe yatanayA dvAraM sthagayaMti, Ane artha upara AvI gayela che. zaMka-jene lIdhe vasatinA dvAra baMdha karavAmAM Ave te kAraNa zuM che? ' samAdhAnaH pariNI teNa sAvaya ubbhAmaga moga saannpppjj|| sIyaM va durahiyAsaM dIhA pakkhI kA sAgarie // 1 // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra ughATa karIne te athaza praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 97 bhAvAtha-upAzrayanA dvAra ughADA heya te vidhI mANasa praveza karIne haNe athavA nAza kare. upadhicora athavA zarIracara praveza kare, evI rIte siMha vAgha vigere jAnavare, parastrIgamana karanArA, gAya, baLada, kutarA praveza kare "putti vyagracitta paravazamanavAle sAdhu dvAra khulA hoya te nIkaLI jAya, asahya hima jevI zIta ThaMDI paDe, sarpa, kAgaDA, kabutara, praveza kare, keIka grahastha upAzrayanuM dvAra khulluM joIne praveza karIne suve athavA vizrAMti le, upara jaNAvela kAraNe sthavirakapIo vasatinA dvAra yatanAvaDe baMdha kare che. 'ekkekkammi u ThANe cauro mAsA havaMti ugdhAyA // " ANAiNo ya dosA virAhaNA saMjamAyAe // 1 // bhAvArtha-upara kahelA eka eka sthAnamAM cAturmAsa uddaghAta prAyazcitta Ave ane AjJAbhaMga ane saMyama ane AtmavirAdhanAnA da lAge. 84 prava (85)-sAdhuo ghaNA divase ullaMghana karavA gya mArgamAM kaMIpaNuM bhAtuM sAthe grahaNa kare ke nahi (eTale gRhastha pAse rakhAve ke nahi) - u0-utsargathI sAdhuo bhAtuM sAthe grahaNa kare nahi, apavAdathI grahaNa kare che. (eTale mANasa pAse rakhAve che.) apavAda mAge grahaNa na kare te (mANasa pAse na rakhAve to) prAyazcitta Ave. bRhada kapabhASyamAM kahyuM che Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda ___ "haNe jhAppamsa u, ityAdi chinne acchinne vA pathi / avakalpaM na gRhaNaMti tadA caturguravaH / bhA. ghaNA divase ulaMghana karavA yogya cAlu ane acAlu mArgamAM apavAde bhAtuM grahaNa na kare te (eTale mANasa pAse na rakhAve te) caturtha (upavAsa), prAyazcitta Ave, saMyama ane AtmavirAdhanA thAya, je badhA e puruSe saMghayaNa ghati balavAlA hoya te sAthe bhAtuM grahaNa kare nahi. 85 pra-(86) gecarImAM sAdhuo gRhasthanA gharanuM dvAra. eTale bAraNuM ughADe ke nahi? u-utsargathI gocarImAM sAdhuo gRhasthanA gharanA dvAra ughADe nahi kAraNe-apavAdapade ughADe paNa kharA jene mATe zrI AcArAMga sUtranA bIjAM zrutaskaMdhanA pahelA adhyayananA pAMcamA uddezAnI TIkAmAM kahyuM che ke " utsargataH sAdhuhadvAraM nodghATayet sati kAraNe apavA " zaMkA-te sAdhu jeonuM te ghara hoya teonA saMbaMdhI enI pAse avagrahanI yAcanA karI pramArjana karIne gharanuM bAraNuM ughADe eTale pitAnI meLe bAraNuM ughADIne praveza kare nahi. je glAna eTale bImAra sAdhune yogya prANuka dravya tyAM maLe ema hoya, vidya tyAM raheto hoya durlabha dravya tyAM maLaze evI AzA hoya, duSkALano samaya hAya-A Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda upara kahelA kAraNe baMdha dvAranI pAse rahI zada kare athavA pate vidhipUrvaka ughADIne praveza kare. je 86 che prave-(87) keTalAka nihUnava pAkhaMDIo pitAnA bhajananA pAtramAM piza ba karIne te pezAbavaDe pAtra ane muhapatti dhave che te yeAgya ke agya? u0-mUtrathI pAtra ke muhapatti deve te agya ja saMbhave che. zrI bRhakalpabhASyanI TIkAmAM ema kare te prAyazcitta Ave ema kahyuM che. tene lagate pATha A pramANe che ___ "vaigA addhANe vA" yazca mokena pAtrakaM AcAmati tasyApi caturguravaH prAyazcittaM kutaH ityAha yadi mokena , vAva tAlALA banyathA mAvo vipariNAma Ave famtiya pratijamanAlIni zu che - bhAvArtha - je sAdhu mAtrAvaDe pAtrane deve tene caturguru prAyazcitta Ave. zAthI? te kahe che ke je mAtrAvaDe pAtrane deve te navadIkSitone cAritra uparathI bhAva utarI jAya ane dIkSA paNa mUkI de. bIjA divase bhikSAne mATe pAtra lAMbo kare chate mAtrAnI kharAba gaMdha Ave eTale loke pravacananI niMdA kare ke A lokoe te hADakAnI mAlA paheranArA kApAlikane jItyA che je AvI rIte mAtrAthI pAtrane deve che Adi pada uparathI zrAvakane paNa abhAva thaI jAya, je zrI AcArAMgasUtranI aMdara moka pratimA saMbhaLAya che te te abhigraharUpa hovAthI kadAcita hoya che, Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda pravAharUpe nahi-jema sthUlabhadra munie vezyAne tyAM comAsuM karyuM tethI kaI jAtane virodha AvatuM nathI 87 . pra-(08) dIkSA paryAye vaDIla sadhue nAnA sAdhuene vaMdana kare ke nahi? temaja sAdhuo, sAdhvIo ane pAsasthA Adine vaMdana kare ke nahi ! u-utsargathI vaDIla sAdhuo nAnA sAdhuone vaMdana kare nahI temaja sAdhue, sAdhvIo ane pAsasthA Adine paNa vaMdana kare nahi. apavAdapade vaMdana kare ema zrI bahaka5bhASyamAM kathana che tathA 4 tattavAda: "ko sthAti" sAdhuvezamAM rahelA hoya te vaMdanane Azrine bhajanA hoya che. zaMkA-zI rIte bhajanA hoya ? samAdhAna zomiti" je dIkSA paryAyamAM laghu hoya tene paNa prAyazcitta vigere kArya nimitte vaMdana kare. pachI bIjA samaye vaMdana na kare, sAdhvIone paNa utsarga pade vaMdana karavAnuM nathI, apavAdapade te kaI mahattarA bahuzruta che, apUrva zrutaskaMdhane dhAraNa kare che, tenI pAsethI te zrutaskaMdha grahaNa karavAnuM hoya te uddeza samudezAdinA samaye sAdhu tene pheTA vaMdana kare paNa sAdhunI mAphaka vaMdana kare nahi. sAdhu zreNInI bahAra rahelA hoya temane mATe paNa vaMdanane Azrine bhajanA jANavI. kAraNe temane paNa vaMdana karavuM joIe, na kare te mahAn doSa lAge che jema ajApAlaka upAdhyAyane vaMdana nahi karatA agI Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda tArtha ziSya deSane pAmyA hatA, te daSTAnta A pramANe che-keIka AcArye gItArtha sAdhunA abhAve agItArtha sAdhuone pratyanta pallImAM kSetranI tapAsane mATe mokalyA, tyAM rAjamAM jenuM mAna sAruM che evA saMyamathI patita eka upAdhyAya vase che. kSetranI tapAsa mATe Avela te sAdhuo lekene pUche che ke te upAdhyAya kayAM rahe che? tyAre loke kahyuM ke-te jaMgalamAM rahe che. tyAra pachI te sAdhuo jaMgalamAM gayA. tyAM bakarIo carAvavAmAM tatpara, saMyamathI patita tene joIne, are ! A te adagvya che e vicAra karI te sAdhuo agItArtha hovAthI dhIme dhIme pAchA phare che. teone pAchA pharatA joIne upAdhyAyane zaMkA thaI ke zuM A sAdhuo mane saMyamathI patita joIne pAchA phare che! pachI saMzaya chedI te upAdhyAya gusse thaelA pallI patine kahevarAvIne te agItArtha sAdhuone pakaDAvIne jelamAM naMkhAve che. tyArapachI temanI zedha karavAne mATe guenuM tyAM Agamana thayuM. teoe upAdhyAyane vaMdana karIne kahyuM ke A sAdhue te azikSita ane agItArtha che. ema kahIne te sAdhuone jelamAMthI mukta karAvyA, e pramANe sAdhu zreNithI bAhyA hoya tene paNa vaMdana karavuM joIe je vaMdana na kare tene caturlaghu prAyazcita Ave. bIjuM caraNakaraNa guNa rahita kevala dravya liMgane dhAraNa karanAra viSe jevuM vaMdana karavuM joIe tevuM kahIzuM. vAyAi namokAro itthusseho ya sIsanamaNaM ca / saMpucchaNaNaM thobhavaMdaNaM baMdaNaM vA vi // 1 // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda bhAvArtha-sthaDila AvavAnA mArgAdine viSe pAsa sthA Adine joyA hoya te vacanathI namaskAra karavAma mAM vAk e pramANe besavuM hAtha UMcA na karavA. jo e viziSTa ugra svabhAvavALo hoya te vacanathI namaskAra ane hAtha UMcA kare, tethI paNa vadhAre ugra svabhAvavALo hoya te vacanathI namaskAra ane hAtha UMcA karIne mastaka namAvIne praNAma kare che. eTalethI ene saMtoSa na thAya te AgaLa UbhA rahI bhakti na dekhADatA zarIranI kuzaLatA pUchavI eTale AvatAM kurAruM vartane ema bele. ethI saMtoSa na thAya te "arati " zarIranI sukhazAtA pUchIne kSaNamAtra varNavAsa sevAne dekhAva kare, athavA keI vizeSa puruSa jANIne temanA upAzraye jaIne staMbhanaMdana athavA saMpUrNa vaMdana karavuM. pAsasthA Adine vaMdana na karavAthI saMyama ane AtmavirAdhanA dekhAya to te pAsatthA Adine AzracIne vacanathI athavA kAyAnI kiyAvaDe evI ceSTA kare ke jethI tene thoDI paNa aprIti na thAya. je vaMdana na karavAthI keIpaNa jAtanA apAya ke kaSTano saMbhava na hoya te tene dUrathI ja tyAga karI de e pramANe zrI bRhatkalpanI TIkAmAM kahyuM che, te pramANe paMcaka9pa cUNimAM paNa A pATha che, tene sA2 nIce ApavAmAM Ave che-je eka samAcArIvALo sAdhu pitAnI sAmAcArIvALA sAdhune na vaMdete visaMga nAmaka prAyazcitta Ave, eka sAmAcArIvALe sAdhu bhinna Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 103 sAmAcArIvALA saMvigna sAdhune vAMde ane pitAnI sAmAcArIvALA sAdhune na vAMde te visaMga nAmaka prAyazcitta Ave, je pAsatthA Adine vaMdanA kare te visaMganAmaka prAyazcitta Ave, eka sAmAcArIvALe sAdhu eka sAmAcArI vALI sAdhvIne prathama sthagor vaMvAmi kahIne vAMde te caturgurU prAyazcitta Ave, bhinna sAmAcArIvALI sAdhvI 'ne mATe paNa ema ja samajavuM. sAdhune mATe paNa ema ja samajavuM. eka sAmAcArIvALI sAdhvIoe vaMdanA karavI. je vaMdanA na kare te visaMga nAmA prAyazcita Ave. pAsAtkAdicArane vaMdanAkareto paNa visaMga nAmaka prAyazcitta Ave, je sAdhvI bhinna sAmAcArIvALA saMvigna sAdhune vaMdanA na kare te visaMbhoga prAyazcitta Ave, sAdhvIone paraspara paNa e pramANe samajavuM "vacana namarAje ghaM " e pramANe sAMgikane praNAma kare, jevI rIte sAMgika (eka sAmAcArIvAlA)ne vaMdana kare tevI ja rIte mastakavaDe praNAma kare, sAMgika sAdhu sAMgika sAdhune hAtha joDIne praNAma kare, jevI rIte sAMgika sAdhune vaMdana kare tevI ja rIte hAtha joDIne praNAma kare, sAdhvIoe mastake hAtha joDIne sAdhuone praNAma na karavuM joIe. je kare te visaMga prAyazcitta Ave, vizeSamAM eTaluM ke sAdhunI - pAse kAraNe abhyAsa kare tyAre oDhavAnA vastramAM hAtha joDIne bhaNe, je bahAra khullA hAtha joDIne bhaNe te visaMga prAyazcitta Ave. je gurune joIne praNAma na kare te prAyazcitta Ave che 88 che : ; Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda pra0 (89) sAdhu sAdhvI ane gRhastha Adine paraspara devA levAnA vyavahAra zI rIte che ? 104 u.--utsaga pade sAdhuee eka sAmAcArIvAlI sAdhvIone vajrapAtra ApavA joie, ane kAi kAraNe AhAra paNa ApavA, paraMtu temanI pAsethI kaMipaNa levu nahIM, vinA kAraNe Ape te prAyazcitta lAge che, temaja sAMlAgika sAdhuone ApavuM ane temanI pAsethI levuM temaja pAsasthA Adine kaMipaNa ApavuM nahi ane temanI pAsethI levuM paNa nahIM zrI paMcakalpasUrNimAM kahyuM che ke dANaggaNasaMbhoge caubhaMgo-dAnasaMbhogo nAmego no gahaNa saMbhogo // 1 // dAnasaMbhogo ussaggeNa saMjaIga "jaehiM vatthapattAI dAyavvANi kAraNaMmi ya AhAro, sALaMtine na vitti vainya // 2 // saMmono-visthAtitthihito, tesiM na kiMci dijjaha, jai tesiM nikAraNe deha pAyacchittaM visaMbhogo vA gahaNa saMbhogo ya || 3 || saMbhoiANaM dijjai gheppaya, / 4 // pAsatthAINaM Na dijjai naya gheppara, kiMci jar3a tesiM dei giNhai vA kiMci nikAraNe pAyacchittaM disaMbhogo vA / bhAvA--dAna ane grahaNanA sa`bhAgamAM cAra bhAga thAya che. 1 dAnasa bhAga-Ape paNa le nahi-utsa pade sAdhuoe sAdhvIne vajrapAtra ApavA, kAraNe AhAra paNa ApavA, paNa temanI pAsethI kaI paNa levuM Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 105 nahIM, A pahelo bhAgo jANa. 2 grahaNa saMjogagRhastha ke anya darzanI pAsethI levuM, paNa kaMIpaNa ApavuM nahi, je vinA kAraNe Ape te visaMbhoga nAmaka prAyazcitta Ave, A bIjo bhAgo jANa. 3 dAnasaMbheza ane grahaNasaMgaeka sAmAcArIvAlA sAdhuone vastrApAtra ApavA ane temanI pAsethI levA, A trIjo bhAga jANa. 4 na dAnasaMga ane na grahaNa saMga pAsasthA Adikane kaMI paNa ApavuM nahi ane temanI pAsethI levuM paNa nahi, A cothe bhAMge jANe. pra. (0) vAda keTalA prakArane ane te vAda sAdhuoe kenI sAthe kare ane kenI sAthe na kare? u0-vAda traNa prakAre che-1 zuSkavAda, 2 vivAda, 3 dharmavAda teonA lakSaNa zrI uttarAdhyayana sUtranI TIkAmAM A pramANe kahyuM chekuvAro vivAhI ghavAyA che rAjanneSa tridhA vAdaH kIrtitaH paramarSibhiH // 1 // anyantamAninA sAdhaM, kUracittena vA dRDhaM // dharmadvirena mUna zukravAH kIrtitA jarA vijaye'syAtipAtAdi lAghavaM tatparAjayAt // dharmasyeti dvidhA'pyeSaH tattvato'narthavardhanaH // 3 // landhikhyAtyArthinA tu syAt duHsthitenA'mahAtmanA / jIjJAtibadhAno H ta vivAra phari kRtaH zA Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda vijayotra sannItyA durlabhastatvavAdinaH // tadbhAve'pyantarAyAdi doSo'dRSTavighAtakRt ||5|| paralokapradhAnena madhyasthena tu dhImatA // svazAstrajJAtatatvena dharmavAda udAhRtaH ||6|| vijaye'sya phalaM dharmapratipattyAdyaninditam / / Atmano mohanAzazca niyamAt tat parAjayAt ||7|| bhAvA--marSi Ae vAdanA traNa bheda kahelA che. 1 zuSkavAda, 2 vivAda, 3 dharmavAda. atyanta abhimAnI ducittavAlA ane dhanA dveSI mUDha evAnI sAthe je vAda karavA te zuSkavAda, zuSkavAdamAM vijaya maLavAthI dhanI hAni ane parAjaya thavAthI dharmanI laghutA thAya eTale A zuSkavAda ane rIte anane vadhAranAra che. lAbhanI IcchAvALA, khyAtinI bhAvanAvALA dusthita amahAtmAnI sAthe je chala, jAti hetvAbhAsarUpa vAda karavA te vivAda kahevAya tattvavAdIne A vAdamAM vijaya maLave durlabha che, kadAcita vijaya maLe te paNa aSTa rIte nukazAna karanAra aMtarAyAdi doSarUpa jANavA. paraleAkanI pradhAnatA, mAdhyasthatAnA guNa, svazAstrane jANakAra evA buddhimAnanI sAthe vAda karavA te dhama vAda kahevAya, dharmavADhamAM vijaya thavAthI dhRmanI prApti Adi ane parAjaya thavAthI peAtAnA mAhetA avazya nAza thAya, A pramANe dharmavAdanuM phUla jANavuM, A traNa prakAranA vAdamAM sAdhu Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda ee kAraNa hAya tA dharmavAda karavA. paNa bIjA e vAda karavA nahi, te dharmavAda paNa sAdhvIenI sAthe na ja karavA, temaja sAdhvIoe paNa sAdhuonI sAthe vAda na karavA, kare te prAyazcita Ave. e pramANe eka sAmAcArIvALA sAdhuonI sAthe ane pAsasthA AdinI sAthe paNa vinA kAraNe vAda na karavA. kAraNa hAya tA karavA paNa kharA. zrI paMcakalpa cUNI mAM kahyuM che ke saMbhoo saMbhoIeNa samaM vAyaM karei kAraNe // parikkhaNA nimittaM saMbhogo so puNa // 107 bhAvA--sAMbhAgika sAdhunI sAthe kAraNe vAda kare sabhAga paNa parIkSA nimitte hAya, chala-jAtirUpa hetvA bhAsa rahita pakSa ane pratipakSanuM grahaNa karavuM te vAda kahevAya. saMmohao saMbhoiNNa samaM nikkAraNe vAdaM kareDa pAyacchittaM visaMbhogo vA, evaM pAsasthAIhiM vi kAraNe puNa jai naM kareha pAyacchittaM visaMbhogo vA, saMjaIhiM saMbhoiyo saMbhosyAhiM kAraNe nikkAraNe vA vAyaM karei pAyacchittaM visaMbhogo vA, evameva " saMjaINa vA ' ,, bhAvArtha -eka sAmAcArIvALA sAdhu peAtAnI sAmAcArIvALA sAdhuonI sAthe vinA kAraNe vAda kare tA visa bhAga nAmaka prAyazcita Ave, evI rIte kAraNe paNa pAsasthAAdinI sAthe jo vAda na kare te visa`bhAga nAmaka prAyazcita Ave sAMbhagika sAdhu sAMbhogika sAdhvIonI Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda sAthe kAraNe ke vinAkAraNe vAda kare te visaMga prayazcita Ave, e pramANe sAdhvIone mATe paNa samajavuM che 90 pra. (1) zakitazALI samartha sAdhue duSTa rAjA AdithI pIDAtA uttama sAdhuone je prakAre sahAya karAya te prakAre cAritrahIna veSadhArIone paNa sahAya kare ke nahi? temaja devadravyane haraNa karanArA athavA cityAdine nAza karanAra duSTa rAjAdine zikSA kare ke nahi? tathA derAsara mATe navIna rUpu, senuM vigere utpanna kara, meLave ke nahi? u-cAritravaMta sAdhune sarva prakAre sahAya karavI joIe, ane cAritrahIna sAdhune te eka vAra sahAya karIne pachI Thapake Apa ke pharI AvuM akArya karIza te ame tane choDAvazuM nahi, maryAdAmAM rahela sAdhu pharIne pakaDAya te se vAra tene choDAva. zrI paMcakalpacUrNimAM e pramANe ja kahela che - ___ samattheNa sAhuNA liMgatyAgaM vi sAija kIraha "" cAritrasthitasya sarvaprayatnena kartavyam , ya: punazcAritrahInassasya sakala kaary| bhAvArtha-samartha sAdhu vezvAsane paNa sahAya kare temAM cAritramAM rahela hoya tene sarva prayatnavaDe sahAya kare ane caritrahIna hoya tene ekavAra sahAya kare. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda " tassa puNo kAuM uvAlabbhai jaI puNo erisaM karesi to ve na moemI / 109 bhAvA cAritrahInane eka vAra sahAya karIne kahe. ke karIne Avu... karIza tA ame tane cheDAvazuM nahi, veSanI anumAnA karanAra puSamavALA cAritrahInane paNa. savigna sAdhunI mAphaka sahAya kare. kAha mohao saMto puNo vi ghepikhA ki moeyabbo na moeavvI " ucyate- "sarva pi vArA moeyandho majAmApaDikso " zAvAya cAritranI maryAdAmAM rahela sAdhu eka vora cheDAvyA chatAM kI pakaDAya te tene cheDAvavA ke nahIM? samAdhAna--maryAdAmAM rahela hoya tene so vAra chADAvavA, tathA derAsarane mATe sAdhue navIna rUpa, sen vigere draSya upArjana karavuM nahi, te kAma gRhasthanuM che. sAdhunuM nathI, jo upArjana kare teA jJAna darzana cAritranI zuddhi na thAya. derAsara saMbadhI kSetra, rUpuM, meAnuM, dvipada dAsa dAsI catuSpada gAya, bheMsa, vAsaNuvigere jo veSadhArIyA rAjamaLathI harahyu kare athavA rAjAnA subhaTA haraNa kare tyAre tapa-niyamamAM samyak prakAre pravatela sAdhu jo na mukAve athavA mukAvavAnA udyama na kare te tenA jJAnAkinI zuddhi thatI nathI ane AzAtanA thAya che. zaMkA--zI rIte mukAve ? Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda samAdhAna-A prasaMge upasthita thAya tyAre prathama rAjA Adine madhura vacanathI zikhAmaNa Ape samajAve athavA dharmane upadeza kare, zikhAmaNa ke upade. zathI na mAne te makAna kaMpAvavuM bhaya, pIDA Adi utpanna karIne zikSA karavI. zrI paMcaka95bhASya cUrNimAM kahyuM che ke cehaa nimittaM ruppa hiraNa suvaNaM apuvvaM uppAei tassa nANadaMsaNacaritta mano karaNAIcAti karaNasohI na bhavai, gAhA-khettahiraNaM jayA puNa punyapavattANi khettahiraNa dupayacauppayAi jayA bhaMDaM vA cejhyANaM liMgatthA vA, ceipadavvaM rAulabaleNa khAyaMti, rAyabhaDAI vA acchidejA tayA tavaniyamasaMpautto vi. sAhu jai na moei vA vAraM vAna kareI tayA tassa nANAisuddhI na bhavai AsAyaNA ya bhavai, evaM : samuppaNNe kabje rAyAINaM puvvaM aNusiTTI. kIrai, dhammo vA se kahijai aNicchaMtassa aMtaDhANeNa vA avaharaMti usoveuM pAsAyaM vA kaMpeti, - A pAThane sAra upara AvI gayela che tethI pharI pAnI 432 nathI. kulagaNasaMghacezya viNAsAIsu kAraNesu nANadarisaNacarittAiyaM paDisevamANo suddho jayaNAe // 198 // bhAvArtha-kula, gaNa, saMgha, jinamaMdiranA vinAzanA kAraNe upasthita thayA hoya tyAre jJAnadarzana cAritramAM yatanApUvarka aticAranuM sevana kare te paNa zuddha gaNAya che zA Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda - pra-(2) derAsaramAM jinapratimAnI upara bhamarInuM ghara hoya te tevA prakAranA upagI zrAvakanA abhAve suvihita sAdhu pite tene dUra kare nahi? u-emAM a5 deSa hovAthI sAdhue pite kADhavuM joIe. je na kADhe te gurU prAyazcita Ave jene mATe bRhatka95bhASyamAM kahyuM che keluaa koliMga jAliga kotthalahArI a ubarigehe a| sADitamasADite lahugA gurugA ya bhattIe // 1 / / - bhAvArtha - keIka mahAtmA keIka gAmane viSe jinamaMdira joIne cayane namaskAra karavA mATe gayA hoya ane tyAM kaMthaMcit derAsaramAM sAphasuphI na thatI hoya ane bhagavAnanI pratimAM upara kaLIyAnI jAla, jAlA, bhamarInA ghara vigere jene je upekSA kare eTale pote tene dUra na kare te guru prAyazcita eTaNe catuguru prAyazcita Ave ane dUra kare te caturlaghu prAyazcita Ave. A pramANe jinapratimAnA upara AzAtanAnA kAraNabhUta vRkSAdikane AzrayI paNa jANavuM che 92 . - prave-() sAdhuoe vastro kayAre chevA ane na deve te zuM deSa lAge? u0-varSAkAla pahelAM ja vastro dhovA joIe, na che te A pramANe deSa lAge. aibhAra buDaNa paNae sIyalapAvaraNa'jIra gelanne // obhAvaNa kAyavaho vAsAsu adhAvaNe dosA // 1 // Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda bhASA-varSAM kAlanI pahelA vA na cAve tA melathI bhArI thAya, jINu thAya, lIlakula lAge, ThaMDuM vasa paheravAthI ajINu thAya, khImArI mAve, parAbhava thAya, asUkAyanI virAdhanA thAya, A pramANe doSa lAge, zaMkAvajrA kathAre dhAvA samAdhAna 112 appateci vAse savvaM ubahiM dhuvaMti jayaNAe || asaIe davbassa u jahaNNao pAyanijjogo || 1 // bhAvAtha--varSAkAla AvyA pahelA ja paMdara divasanI aMdara badhI upaSi yatanApUrvaka dhAI nAkhavI, garama pANI ceADu hAya tA jaghanyathI pAtrAnI, udhi, oLI, pakSA dhAi nAkhavA, jethI gRhasyA zikSA ApatA gupsA ta kare e pramANe Adaniyukita sUtranI TIkAmAM che. vaLI vasa dhAvAne mATe gRhasthanA pAtra kuMDAddhimAM sAnanA chAparAnuM pANI grahaNa kare. jyAre megha varSoMne aMdha thAya tyAre grahaNa karelA pANImAM khAra nAkhavA jethI te pANI sacitta na thAya, vasa dhAyA pachI eka tyAchu eTale e upavAsanA prAyazcita ApavA, AAcArAMga sUtramAM je "maiM po ' ityAdi pATha che te jinakalpimuninI Ape. kSAe jANavuM ! 93 // 1 kapaDA dhovA mATe makAnanA chAparAnuM pANI levAnuM kahyuM che te varSARtunA pahelIvAranA varSAdanuM pANI levuM, kemake te pANI chAparU tApathI tapeluM hAya, dhULa paDelI hAya, vADu lAgela hAya, tethI acitta thAya. mATe te pANI levuM, paNu khIjIvAranuM pANI letu nAha. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramottarAdha zataka gujarAtI anuvAda 113 20-194) je vastramAM ja utpanna thAya te vastra dhatI vakhate kaI vidhi karavI ? u-kapaDAmAM ja paDI gaI hoya te vastranI aMdara hAtha rAkhIne bIjA vastra upara ju caDAvI devI, pachI vastra dhavA, ghaniryukita sUtramAM kahyuM che ke " jayaNA saMkAmaNA' yatnayA ghastrAntaritahastena anyasmin vastre SaTpadIH saMkrAmavaMti tato dhAvanti, artha upara Apela che. je 94 . pra-(5) dhaiDila javA keTalAka sAdhu bhegA thaIne jAya ane keTaluM pANI sAthe le? uzrI eghaniryukitamAM A pramANe kahyuM che "o te chatti" be be bhegA malIne jAya, eka eka na jAya. temAM "ti zuM che " traNa sAdhune mATe jeTaluM pANI joIe teTaluM te be sAdhuo laine jAya paraMtu samazreNie bese nahi ItyAdi vistAranI IcchAvAlAe ghaniryukita jevI, UDila jatI vakhate gudA puchavAne mATe IMTanA TukaDA athavA vastranA Dagala (TukaDA) sAthe levA, e vAta bRhatkapanI TIkAmAM che. je 95 che pra-(96) sAdhuo paraspara keTalA aMtare suve ane pAtrAthI keTalA dUra suve? u-utsApade sAdhuo be hAthane aMtare suve che te sivAya aneka prakAranA deSane saMbhava che, tathA Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda pAtrAthI vIza AMgala dUra suve, ItyAdi A viSayanA ghaNA vistAra AdhaniyukitathI jANavA. // 6 // 114 pra0--97) rastAmAM cAlatA mAga kAne pUchavA ? u--mAla hAya, vRddhe hAya ke strI puruSa napuMsakarUpa hAya tene mArga na pUchavA. temAM paNa sAdharmika ke gRhastha A bene pUchavA, enA abhAve anya dharmI e madhyama vayavAlA puruSane pUchavA, te paNa dha lAbhapUrNAMka sukhazAMtipUrvaka pUchavuM. vRddha hAya te mAne jANe nahi, khALaka hAya te hAsya kare athavA mAne na jANe napuMsaka ane strIne pUchavAmAM Ave tA bIjAne zaMkA thAya, tyAre kevI rIte rahIne pUchyuM pAsahio pucchijjA vaMdamANaM avaMda mANaM vA // aNutraiUNa va pucchejjA tuhikkaM neva pucchejjA // 50 // bhAvAtha --pAse rahelA mANasa vana karatA hoya tene pUche, athavA A mANasa pAse thaine cAlyA jAya tA keTalAka pagalA tenI pAchaLa jaIne mAga pUchavA, pUchavA chatAM kaIpaNa na khele teA tene pUchavA nahI...!! 97 - pra--(98) khimAra sAdhunI sevA karavAmAM A leka saMbaMdhI yaza-prApti Adi guNu dekhAya che, tevA palAka sabaMdhI kAI guNa che ke nahi ? u-paraleAka sa'a'dhI guNa che ja tene tIrthaMkaranI Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda 115 bhakita tulya kahela che ane titha krUranI bhakita svarga ane meAkSanA kAraNa che. Adhaniyukita TIkAmAM lakhyuM che ke~~ " gilAmatti " sAdhuH kadAcit vatra grAme praviSTaH idaM zRNuyAt yad uta atra glAna Aste, tattazca tatparipAlanaM kArya paripAlane ca kathaM na pAralaukika guNA iti // bhAvA koIka vakhata sAdhue gAmamAM praveza karyAM heAya ane AvuM sAMbhaLe ke A gAmamAM sAdhu khImAra che teA tenI sevA karavI joI e, sevA karavAmAM paraleAka saMzrI guNA kema nathI ? che ja. jo gilANaM paDiyarai so maM paDiyarai, jo maM paDiyaraha so gilANaM paDiyaraha tti' vacanaprAmANyAt. tathA zrI bRhatkalpanI TIkAmAM kahyu che ke 'o gilANaM paDiyaraha se mamaM nANeNaM daMsaNeNaM caritreNaM paDivajjai ityAdi bhagavadAjJA''rAdhanAt ' bhAvA-je mAMdA sAdhunI sevA kare che, te mArI sevA kare che--ane je mArI sevA kare che te mAMdAnI sevA kare che--vacananA pramANikatAthI; temaja zrI bRhatkalpanI TIkAmAM kahyuM che ke-je mAMdA sAdhunI sevA kare che te mane jJAna, darzana ane cAritravaDe ArAdhe che ityAdi bhagavAnanI AjJA ArAdhavI joI e / 98 // pra--(99) suvihita sAdhu, pAsasthA Adi mAMdA paDayA hoya te temanI sevA kare ke nahi ? Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda u-lekaniMdA aTakAvavAne mATe ane vAsasthA Adine sanmArgamAM lAvavAne mATe pitAne ucita karma karavuM ja joIe. je mATe eghaniryuktimAM kahyuM 'esa gamo paMcaNhavi nIyAINaM gilANapaDiyaraNe // phAsuakaraNanikAyaNa kahaNapaDikkAmaNA gamaNaM // 22 // saMbhAvaNe vi saddo deuliya kharaNTajayaNa uveso|| avisese ninhagANa vi na esa amhaM tao gamaNaM // 23 // tAre hi jayaNAkaraNaM amugaM aannehkppjnnpuro|| navi erisiyA samaNA jaNaNAe to avakkamaNaM // 24 // bhAvArtha--Adi zabdathI pAsatthA avasagna kuzIla ane saMsatanuM grahaNa karavuM, nityavAsa karanAra e enI sevA karavAmAM je vidhi che, te jaNAve che-zuddha AhArapANIthI sevA karavI. ane pachI kahe ke sAjA thayA pachI huM kahuM e pramANe tamAre karavuM joIe, temaja tenI AgaLa dharmakathA karavI, pachI te bImAra te pramAdasthAnathI pAche haThe te tene sAthe laIne jAya, ahiM re zAda saMbhAvanA arthamAM che. devamaMdiranuM rakSaNa karanArA veSa mAtra dhAraNa karanArA hoya te mAMdA paDyA hoya te tenI paNa sevA karavI "a " temane Thapako Ape, dharmane viSe udyama kare ema kahe "kAri" yatanApUrvaka sevA kare ke jethI saMyamane lAMchana na lAge ane temane kriyA viSa Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 117 yaka upadeza Ape, temaja je dezamAM yatanAvaDe sAdhu ane nikUvane bheda na jaNAya te dezamAM nidrAnI paNa yatanAvaDe sevA kare. je te bimAra ema kahe ke A amArA pakSane tathI te tyAMthI cAlyA jAya, je teMbImAra ema kahe ke mane A maMda vADamAMthI tAre te yatanAvaDe tenI sevA karavI, amuka vastu lAve ema kahe te lokonI AgaLa kahevuM ke A vastu akathya che. sAdhu AvA hetA nathI. ke. sAdhu ane nimravane bheda jANI jAya te tyAMthI cAlyA javuM e pramANe upadezamAlAmAM pAsasthA AdinI sevA karavAnuM kahyuM che. vizeSamAM eTaluM ke vipattimAM Avela zrAvakanI sevA karavAnuM paNa upadezamAlAnI gAthAmAM kahyuM che hINassa vi suddhapasvagassa nANAhiyassa kAyavvaM // jaNacittaggahaNatthaM kareMni liMgAvasese'vi // 346 // osannassa gihissa va jiNapavayaNativvabhAviyamaissa // kIrai jaM aNavajaM daDhasaMmattassa'vatthAsu / 350 / bhAvArthabhAva cAritra rahita zuddha prarUpaNA karanAra jJAna guNathI adhika hoya tenI ane jenI pAse phakta veSa rahela hoya te tenI paNa sevA kare, jinapravacanathI tIvra bhAvita mativALe avasagna hoya ke daDha samyakatvavAle gRhastha hoya tenI paNa maMdavADamAM nirdoSapaNe sevA kare lallA pra. (100) bImAra ane tenI sevA karanAra sAdhu bIjA sAdhuonI bhejanamAMDalImAM praveza karI zake ke nahi? Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ka. praznottarasArdhazataka gujarAna anuvAda u-bImAra ane tenI sevA karanAra sAdhu prayazcita laI tene pUrNa karyA pachI bIja sAdhunI bhajanamAMDalImAM praveza karI zake. bImArane daza upavAsanuM prAyazcitta Ave ane sevA karanArane be upavAsanuM prAyazcitta Ave. matAntare bane paMcakalyANaka daza upavAsanuM prAyazcitta jANavuM. prAyazcita pUruM karyA pachI bane sAdhu bhejanamAMDalImAM praveza kare. bRhatkalpanI TIkAmAM kahyuM che ke___ glAne praguNIbhUte sati glAnasya paMcakalyANakaM prAyazcitaM praticArakAnAM tu ekakalyANakaM deyaM AdezAntareNa vA dvayoraSi paMcakalyANakaM maMtavyaM tato vyUDhe prAyazcitte dvAvapi ilAnapraticArakavauM bhojanAdimaNDalIM pravizata ityAdi / Ane artha upara AvI gaela che. pra. (101) varSAkAla sivAya ATha mAsarU5 Rtubaddha kAlamAM sAdhuo ane pauSadha vratavAlA zrAvake pATa pATalA grahaNa kare ke nahi? u0-utsargathI pATa pATalA grahaNa kare nahi. je. grahaNa kare te avasane kahevAya, je mATe rAtA adhyayanamAM zikSakanA daSTAntamAM kahyuM che ke___ "taeNa se selae ujbaddhapoDhaphalagasevI sajjAsaMthArae jo jJAtti tathA bAvarAtri kayu - osano vi ya duviho savve dese ya tattha sambaMbhi / uubaddhapIDhaphalagoThaviyagabhoIva naayvyo|| 1 // Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 119 | bhAvArtha-tyArapachI te zelakamuni zeSanAlamAM zayyA saMthArA mATe pATa pATalAnuM sevana karanAra avasanna thayA. Avazyaka niryuktimAM kahyuM che ke-avasantAnA be bheda che. savathI ane dezathI, temAM sarvazrI avasana zeSakAlamAM pATa pATalAne upayoga kare, sthApanA janajame (eTale sAdhune mATe spezIyala taiyAra karI rAkhI mUkela bhejanane sthApanA bhejana kahevAya) te avasagna jANo. apavAda pade zeSa kAlamAM paNa pATa pATalA vApare jene mATe AgamamAM kahyuM che ke jaha kAraNe taNAI uubaddhammi ya havanti ghiyaaii|| baha phalamANi vi giNhai cikkhillAIhi kajjehiM // 1 // bhAvArtha-jema dezAdi lakSaNa kAraNe RtubaddhakAlamAM ghAsa grahaNa karela hoya che tema zeSa kAlamAM kAdava Adi kAraNe ahiM Adi zabdathI jItpatti, vanaspatti, lIlakula Adi kAraNe pATa pATalA levAya che. 101 prava (12) mArgamAM vRkSanI nIce rahevAnI IcchAvAlA sAdhue tyAM kenI AjJA laIne rahI zake ? u-"agNa karaNujA' ItyAdi vacanavaDe vRkSAdinI AjJA laIne tyAM rahevuM, Avazyaka sUtranI TIkAmAM ema ja kahyuM che. saMkSepathI te pATha A pramANe che. ___ "sAdhUnAm iyaM sAmAcArI sarvatreva adhvAdiSu vRkSAdyapi anujJApya sthAtavyam tRtIyatratarakSaNArtham evaM bhikSATa Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 vihevuM, e che ke praznattarArdhazataka gujarAtI anuvAda nAdAvapi vyAghAtasamave kvacit sthAtukAmena svAminaM tad amAve tadavagrahadevatAM vA anujJApya stheyam" " | bhAvArtha -sAdhuonI A sAmAcArI che ke sarvara jA vigeremAM trIjA vratanA rakSaNa mATe vRkSa AdinI AjJA laIne rahevuM, e pramANe gocarI levA gayA heya tyAre keI vyAghAta saMbhave te kaI sthaLe UbhA rahevA mATe tenA svAmIne athavA svAmInA abhAve te avagrahanA devanI AjJA laIne rahevuM. pra-(13) sAdhvIonA upAzrayamAM rAtrimAM kaI cora Adi praveza kare te sAdhvIoe zuM belaDuM?. - u-sAdhvIonA upAzrayamAM je rAtrimAM koI cora ke vyabhicArI mANasa praveza kare che te samaye dvAramAM rahela sAdhvIe "koNa che? ema na belavuM, ema bela vAthI pADozamAM rahelA mANasane zaMkA Adi utpanna thAya, paraMtu buddhati vAri ta vatatham chuchu vAhaDa vAhaDa A pramANe bAlavuM, athavA he anAtha ! zuM tAre mAta pitA nI jethI A ane AvI rIte rakhaDe che, temaja duSTa jAtinA gharaDA baLadanI mAphaka amArA upAzrayane seve che, te nirbhAgya! ahi tAre yeAgya sthAna nathI cAlyA jA, ahiMyA zuM khAIza? A pramANe anyaktivaDe balavuM ItyAdi bRhatkalpanI TIkAmAM kahyuM che. 103 pra-(104)keI sAdhu kAla kare te ze vidhi kare Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 121 - u-ene uttara baha95bhASyAdimAM Avela ja che temaja saMkSepamAM kahe che ke - - " je ja ni jA mane niro* jaggaNa baMdhaNa cheyaNe etaM tu vihiM tahiM kujjaa||1|| bhAvArtha -divasa athavA rAtrie je samaye kALa kare te samaye ja mRtakane kADhavuM. keIka vaiyAvacca karanAra sAdhue ekAnta zuddha pradezane viSe te mRtakane paraThavI devuM. eka sAdhu zaktimAna na hoya te bIjA ghaNuM bhegA thaIne mRtakane upADavuM. A pramANe niSkAraNe jANavuM ema kahyuM che, kAraNe te keTalIka vakhata sudhI mRtakane rAkhI zakAya. temAM jAgavuM, maDadAne bAMdhavuM, cheda kare ItyAdi vidhi zAstra pramANe karavI. kyA kAraNe maDadAne rAkhavuM te kahe che - hima-teNa-sAvayabhayA-pihitAdArA-mahAninAdo vA // ThavaNA NiyagA va tahiM AyariyamahAtavassI vA // 2 // bhAvArtha-rAtrimAM asahya hima paDate heya, cora tathA hiMsaka jIne bhaya hoya te na nIkaLI zakAya athavA nagaranA daravAjA baMdha thaI gayA hoya, meTe avAja thate heya, mahAjanane khabara paDI gaI hoya te te maDadAne te gAma ke nagaramAM rAkhavuM. te gAmAdikamAM evI vyavasthA hoya ke rAtrimAM maDaduM kADhavuM nahi. athavA te gAma ke nagaramAM tenA sagA ke jJAtijane heya teo kahe ke amane pUchayA sivAya maDaduM kADhaze nahi. athavA Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarara prazno narasArdhazataka gujarAtI anuvAda te nagaramAM AcArya ghaNA prasiddha heya, athavA kAla karanAra mahAtapasvI heya, ghaNA kALa sudhI anazana pALyuM hoya, mAsaramaNa karyuM hoya evA kAraNe rAtrimAM maDaduM rAkhI mUkavuM divase paNa AvA kAraNe rAkhI zakAya. maDadAne. DhAMkavA mATe zuddha kveta vastra na hoya te divase paNa kADhavuM nahi. rAjAdi nagaramAM praveza kare ke nagaramAMthI nIkaLe, daravAjA baMdha thavA saMbhava hoya te rAtre paNa maDadAne kADhavuM nahi. have zIrSa dvAra kahe che - jatto disA gAmA tattoM sIsa tu hoi kAyavvaM / uTheta rakakhaNahA amaMgalaM logagarahA ya // bhAvAtha-je dizAmAM gAma heya te dizA tarapha maDadAnuM mastaka upAzrayamAMthI laI jatI vakhate ane paraThavatI vakhate karavuM kAraNa ke kadAcit maDaduM UbhuM thAya te paNa upAzraya tarapha AvI zake nahi. bIjuM, je dizA tarapha maDadAnA paga rAkhavAthI amaMgala thAya, lokamAM nidA thAya, are ! A sAdhuo eTaluM paNa jANatA nathI ke gAmanI sanmukha maDaduM na karAya, temaja paraThavatA vakhate yathAjAta upakaraNa paDakhe sthApavA, te rajoharaNa, muhapatti, caLapaddho. je A upakaraNa maDadAnI pAse na rAkhe te dhanurguru prAyazcitta Ave ane AjJAbhaMgane doSa lAge ane kALa karanAra mithyAtva bhAvane pAme eTale deva thayA pachI avadhijJAnane upaga mUkyA pachI upakaraNane na dekhe Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 123. te ema mAne ke huM gRhasthaliMge deva thaye chuM ema mithyAtvane pAme. athavA rAjA lekaparaMparAe vAta jANIne A lekae keIka mANasane upadrava karela che evI buddhithI kupita thaele najIkanA be traNa gAmomAM pratibaMdha kare. have kAussaga dvAra kahe che ceia caruvassae kA hAyaMtIo thuIu to bite // sAravaNaM. vasahIe karei savvaM vasaIpAlo // 1 // bhAvArtha-pachI derAsara ke upAzrayamAM AvI pari DiIyamAna stuti bele yAvat jyAM sudhI teo na AvyA hoya tyAM sudhI vasatipAla vasatinuM pramArjana vigere sarva kArya kare-A viSayamAM cUNine vizeSa pATha A pramANe che - __ " to Agamma ceiya gharaM gacchati ceiyANi vaMdittA saMtinimittaM ajiyasaMtitthavo parikaDijai tini thuIo parihAryatIoM kaDDhiti taoM Agantu avihiparihAvaMNiyAe kAussaggo kIrai ti / / bhAvArtha-tyAMthI AvIne derAsaramAM jAya, caityavaMdana kare, zAnti mATe ajitazAnti stava bele, parihAyaMtI traNa thAye kahe, pachI AvIne avadha uThThAvAne kAussaga kare, temaja vyavahAra daSTithI mRtakanI A pramANe gati jANavI. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 prakSettarArdhazataka gujarAtI anuvAda - thalakaraNe vemANio joisio cANamaMtaro samammi // gaDDAi bhavaNavAsI esa gati se samAseNa // 1 // | bhAvArtha-je te mRtakanuM zarIra sthala(UMcI jamIna) para mUkayuM hoya, pAlakhImAM padharAvyuM hoya te te vimAna nika deva thaye che ema jANavuM. sarakhI bhUmi para mUkyuM hoya te tiSI ke vyantaramAM utpanna thaye che. ema jANavuM. khADAmAM mUkayuM hoya te bhavanapatimAM gayA che ema jANavuM. saMkSepamAM A pramANe tenI gati kahela che. 104 pra-(15) vihAra karavAnI IcchAvAlA AcAryAdike caMdrabaLatArAbaLa jevuM ke nahi? u0-prayANa karavAnI IcchAvALA AcAryAdike ghaNuM karIne caMdrabaLa, tArAbaLa jovuM ja joIe. bRhakalpanI TIkAmAM kahyuM che ke- agqsTecAri" jyAre AcAryane caMdrabaLa, tArAbaLa anukUla hoya tyAre prasthAna kare. upAzrayamAMthI nikaLyA pachI jyAM sudhI sAthenI sAthe na thavAya tyAM sudhI te zakuna grahaNa kare ane bhegA thayA pachI sArthanA zakunanI sAthe prayANa kare. prava-(16) jinakalpa zabdamAM jinapadavaDe tIrthaka, sAmAnya kevalIye levAya ke anya keI? tathA jinakalpika sAdhuo te bhavamAM mokSe jAya ke nahIM ane na jAya te zA kAraNathI? Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 praznottasAdhazataka gujarAtI anuvAda - u0-ahi jina zabdavaDe tIrthakare ke sAmAnya kevalIye na levAya, teo sthavirakalpika ane jinakalpikathI bhinna hovAthI kalpAtIta zadavaDe kahevAya che, paraMtu ga7mAMthI nikaLela sAdhavizeSa jANavA, pravacanasAre dvAranI TIkamAM 63 mAM dvAramAM kahyuM che ke___ "jinA gacchanirgatasAdhuvizeSAH teSAM kalpaH samAcArastena carantIti jinakalpikA ityAdi" jina eTale gacchamAMthI nikalela sAvizeSa, teone kalpa eTale AcAra, tenuM pAlana kare, te pramANe varte te jinakalpika kahevAya, temaja jinakalika munie te bhavamAM mekSe na jAya, kAraNa ke AgamamAM temane kevalajJAnano niSedha karela che. bRhatka95nI TIkAmAM vedane AjhacIne jinakalpa grahaNa karatI vakhate strIvedane cheDIne asaM. kilaSTa puruSaveda ke napuMsakaveda bemAMthI eka veda hoya che. jinakalpa svIkAra karela muni savedI paNa hoya ane avedI, paNa heya. temAM jinakalpika munine te bhavamAM kevalajJAnanI utpattine niSedha che, upazamazraNamAM vedane upazamAvyA pachI avedakapaNe prApta thAya che. uvasamaseDhIe khalu vede uvasAmiyammi u avedo // navi khavie tajjamme kevalapaDisehabhAvAo // 1 // bhAvArtha -upazamaNImAM vedane upazamAvyA pachI, a vedakapaNuM prApta thAya che paNa vedane khapAvela hetuM nathI Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "126 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda tethI te bhavamAM kevalajJAnane niSedha che, upazamazreNI sivAya bAkInA kAlamAM te savedI hoya che. A viSayamAM keTalAka Adhunika loke ema kahe che ke jinakadipaka sAdhuone AcAra haThagarbhita hoya che kAraNa ke te sAdhue siMha Adine sanmukha Avate jeIne paNa te ja mArge jAya che, bIjA raste jatA nathI, eTale teonI te bhavamAM mukti thatI nathI. ema bolavuM te ayogya che, teo bhagavAne kahela nirapavAda anuSThAna karanAra che. temane jarA paNa hAvAda nathI, teonA AcAraviSayika bhagavAnanI AjJAmAM sarvathA haThavAdane abhAva che. eTalA mATe zrI AcArAMga sUtranA chaThThA adhyayananA trIjA uddezAmAM jinakalpika, virakapika sarve sAdhuone jinAjJAne anusaranArA ane samyagradarzano kahyA che. kahyuM che ke, jinakalpikaH kazcidekakalpadhArI dvItrIn vA vibharti, sthavirakalpiko vA mAsArdhamAsakSapakastathA vikuSTA'kkUiSTatapazcArI pratyahabhojI kUragaDDako vA ete sarve'pi tIrthakatavacanAnusArataH parasparA'nindayA samyaktvadarzinaH / bhAvArtha-jinakalpika keI eka vastra dhAraNa kare ke kaI be athavA traNa vastra dhAraNa kare, athavA sthavirakalpI keImAsakSamaNa ke aI mAsakSamaNa kare, keI vikRSTa traNa, cAra ke pAMca upavAsa kare, keI avikaTa upavAsa ke chaThTha kare ane kaI ragaDunI mAphaka nitya bhajana kare, Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 127, A badhA sAdhuo tIrthaMkaranA vacanane anusaranArA hovAthI paraspara nindAnA abhAve samyagadazanI jANavA. kahyuM che ke jo vi duvattha tivattho egeNa acelago va saMtharai ||n hu te hilaMti para savve vi hu te jigAmAe // 1 // bhAvArtha-je kaMI paNa sAdhu be vA athavA traNa vasa, eka vastra ke vastrarahitapaNe pitAnA AcAranuM pAlana kare ane paraspara keInI nindA na kare te te sarva sAdhuo jinezvaranI AjJA pALanArA che ema mAnavuM temaja jinakalpika ke pratimAdhAna keI sAdhu kadAcita pitAnA kalpa eTale AcArane anusAre bhikSA na meLavI zake te paNa kUragaDakane paNa tuM odanamuMDa che ema kahIne enI nindA ke helaNA na kare, sarva sthavirakalpI muni oe traNa vastra avazya grahaNa karavA joIe. eka vastrathI zIta pariSaha sahana karI zake te paNa traNa vastra grahaNa karavAnI bhagavAnanI AjJA che, bIjAo te ema kahe che ke jinakalpI munione utkRSTa kriyA karavAnI hovAthI utkRSTa punyane saMcaya thAya che ane te punya viziSTa svargAdi sukha bhogavyA vinA kSaya thatuM nathI tethI temanI te bhavamAM mukti na thAya kharuM tattva zuM che te te kevalI bhagavaMta jANe. . (107) arNikAputra AcAye pitAnI sAthvIne kevalajJAna utpanna thayuM che e jANyA pachI teNIne vaMdana karyuM ke nahi ? Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda u-sAdhvIne kevalajJAna utpanna thayuM che. te jANyA pachI arNikAputra AcArya sAdhvIne vaMdana karyuM che evuM jaNAtuM nathI. ___ "jANAmi, kahaM atimraeNa, keNa, kevaleNa, khAmio kevali AsAimotti" - bhAvAtha-huM jANuM chuM. kevI rIte? atizayavaDe. kayA atizayavaDe ? kevalajJAna. AvazyakasUtranI TIkAmAM eTale ja pATha che, chadmastha guru kevalajJAnavAlI sAthvIne na vAMdavI. prava-(108) je prakAre sAdhue gAmanI bahAra hAtha lAMbA karI AtApanA le che. keTalAMka bhujA UMcI karI eka paga UMce saMkecIne AtApanA le che e pramANe sAdhvIo karI zake ke nahi? u-sAdhvIo e pramANe kare nahi, paraMtu hatkalpamAM kahela vidhi pramANe kare che - no kappaItyAdi-AryAyA grAmAd bahirUlamukho bAhU kRtvA ekaM pAdaM UrcamAkuMcya AtApanAbhUmau AtApayituM na kalpate kintu upAzrayamadhye saMghATIpratibaddhAyAH pralambitabAhAyAH samatalapAdikAyAH sthitvA AtApayituM kalpate, yadavAGmukhaM kriyate sA utkRSTotkRSTA / bhAvArtha-sAvI gAmanI bahAra be bhujA UMcI karIne eka paga UMce saMkecIne AtApanA bhUmimAM Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pottarasAdha zataka gujarAtI anuvAda 129 AtApanA laI zake nahiM, paraMtu saMghATIka oDhavAnA vastranI aMdara be bhujA lAMbI karI, baMne paga sarakhA rAkhIne AtApanA laI zake che. pra. (19) pAMca AzavathI viramavuM ItyAdi saMyamanA 17 bheda te prasiddha che paraMtu bIjA prakAre 17 loda saMyama ane asaMyamanA zAstramAM saMbhaLAya che te kevI rIte jANavA? - u-pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati, beIndriya teIndriya, caurindriya, paMcendriya-a nava prakAranA che viSe yatanAvaDe pravRtti karavI te navavidha saMyama 9, tathA ajIvasaMyama 10, prekSAsaMyama 11, upekSAsaMyama 12, parijhApanA saMyama 13, pramArjanA saMyama 14, mana-vacanakAyAne vegone zubha kAryamAM pravartAvavA ane azubha kAryathI rokavA e trividha saMyama 17-A sattara prakArane saMyama ane enAthI viparItate asaMyama che, pAMca ajIva saMyamAdine artha ghaniyukti Adi sUtrathI jANa, te saMbaMdhI pATha A pramANe che puDhavidagaagaNimAruavaNassaIbeiMdiyateiMdiyacauridiyapaMcendiyA tathA rAti" ajIvamAM lIlaphula lAgela pustakAdi grahaNa karavAthI asaMyama thAya che jethI te grahaNa karavuM nahi, Adi zabdathI "dukAna - taUryLaT - avor ' pAMca Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznattarasA zataka gujarAtI anuvAda prakAranA vastra, pAMca prakAranA ghAsa, pAMca prakAranuM cAmaDuMA grahaNa karavAthI asayama thAya ane enA tyAga karavAthI saMyama thAya 10 bheda thayA. prekSAsa yama-prathama cakSu vaDe bhUmi joIne pachI kAussagga, zayana vigere karavuM 11. upekSA e prakAre hoya che. sayatavyApArI upekSA ane gRhasthavyApAra upekSA temAM sayatavyApAramAM pramAda karatA sAdhune joI ne preraNA na karavI te sayatavyApAra upekSA, sAvadya kA mAM pravRtti karatA gRhasthane joI ne preraNA na karavI te gRhastha vyApAra upekSA 12, jarUrathI adhika vastra-bhAta pANI Adi vidhipUrvaka paraThavatA tyAga karatAM je saMyama te pAriSThApanaka sayama 13, 'sAyi pamanasa namo 'gRhasthanA dekhatA rajoharaNvarDa pramArjana na karavuM te rUpa saMyama, 'sele pamatti' gRhasthanA abhAve rajoharaNavaDe pramArjana karavu te vaDe saMyama te pramAnA sayama 14-evI rIte A caturdaza bheda ane mana, vacana, kAyAnI zubha pravRtti e 17 bheda jANavA. 130 zrI samavAyAMga sUtranI TIkAmAM eTalI vizeSatA che- 'ajJIvAyajJa thama '- vikaTa suvarNa, bahumUlyavasra pAtra pustaka vigere grahaNa karavA te ajIvakAya-asaMyama, ane te vikaTa suvarNAdi grahaNa na karavA te ajIvakAyasaMyama, upekSA asayama-asaMyamayeAgAne viSe pravRtti karavI eTale sAvadya kAryoMmAM manAdi yAgAne pravartAvavA, sayamaye gAne viSe eTale nivadya kArya mAM manAdiyAgAne na pravartAvavA, Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda te upekSA asaMyama, upekSA saMyama enAthI viparIta-manAdi gone saMyama vegone viSe pravartAvavA ane asaMyama gone viSe nA pravartAvavA te upekSA saMyama kahevAya, pramArjane asaMyama-pAtrAdinuM pramArjana na karavuM athavA avidhithI pramArjana karavuM te, tenAthI viparIta pramArjanA saMyama jANavuM, 'bAgujarATe thavujad grAhya rAkhai ztyAre - ene artha A pramANe che jemAM rU bhareluM hoya evA pAMca prakAranA vastra tenI pratilekhanA thaI zakatI nathI. kemake enA aMdarano bhAga AMkhathI joI zakAte nathI. . . * " kuMcikAdikaM tu duSpatilekhitaduSyapaMcakaM " kuMcikA 1 pUrikA 2 prAvAra 3 dADhikAli 4 jayanAni 5". rUthI bhareluM vastra te zuM ?, jADA zaNanA dera DAthI vaNeluM hoya te pUrA 2, meTA kaMbala te ghara rU, be tAra bhegA karIne vaNeluM vastra te rAti jA4i 3, be sUtranuM vaNeluM vastra te vistRtA, una ane sutara bheguM hoya te ja jIna te prasiddha che. ItyAdi bRhatkalpamAM kahela che, evI rIte pahelANuvAluM ghAsa ane rUMvATAvAluM cAmaDuM paNa agrAhya che. 109 pra. (110) kAlAtikAnta-adhvAtikAnta-kSetrAtikrAnta-pramANatikAnta azanAdi sAdhuone na kalpa, paraMtu kAlAtikAntAdi padano artha zuM ? Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para prAsAdha zataka gujarAtI anuvAda uotraNa prahara upara rAkhavAmAM Avela anAdi, kAlAtikAnta kahevAya, ardhajanathI vadhAre dUrathI lAvela athavA laI gaela azanAdi adhvAtikAnta kahevAya, te azanAdi sAdhuone aparibhegya tyAga karavA yogya hoya che, te adhvAtikAnta kahevAya, ema chatakalpasUtranI TIkAmAM kahyuM che, te A pramANe "kSetra paryasaMbaMdhitApakSetraM dina, ityarthaH tadatikrAMta yat tat kSetrAtikAntaM sUryodaya pahelA azanAdi grahaNa karIne sUtra thayA pachI vApare te kSetrAtikAnta kahevAya, tathA AhAranuM pramANa batrIza kavalanuM che, tenuM ulaMghana karavuM te pramANa tikrAnta kahevAya. zrI bhagavatImAM kahyuM che ke___ joNaM niggaMtho vA niggaMthI vA phAsuesaNijja asaNaM pANaM khAimaM sAimaM aNuggee sarie paDiggahitA uggae sarie AhAraM AhAreha esa NaM goyamA khittAtikte pANabhoyaNe / bhAvArtha-je sAdhu athavA sAdhvI acitta ane nirdoSa azana, pAna khAdima ane svAdima e cAre prakArano AhAra sUryodaya pahelAM grahaNa karIne sUryodaya thayA pachI vApare te he gautama! te AhAra ane pANI kSetrAtikAnta kahevAya.iAM 110 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amosarasAgata gujarAtI anuvAda ma0 (111) pratikramaNanA sUtramAM atikrama vyatikrama, aticAra ane anAcAra-A cAra bheda tala'gane AzrayI kahela che, tenuM svarUpa zuM ? uo--Avazyaka sUtranI gRhavRttimAM Apela uttara atre jANavA, te pATha A pramANe AhAkammaNimaMtaNe paDisuNamANe aikkamo hoi // padamedAdivaikkama gahite taIjo tase gilite // 1 // za bhAvAH- koI gRhastha AdhAkamI AhArane mATe nimaMtraNa kare. hu' grahaNa karIza evA abhiprAyathI sAdhu sAMbhaLe te sAdhuSkriyAnA ullaMdhanarUpa atikrama nAmaka doSa lAge, kemake evu' vacana sAMbhaLavu sAdhune kalpe nahi. tA te svIkAra kema karI zakAya? tyArathI ArabIne tene mATe pAtrA Adi grahaNa kare yAvad upayAga kare tyAM sudhI atima jANavuM, tyArapachI upayoga karyA bAda AyAmamAM AhAra levAne mATe jAya, dAtAre pAtramAM nAkhavA mATe bAjana hAthamAM lIdhuM haiAya tyAM sudhI vyatikrama, pachI grahaNa re tyAre aticAra, yAvat upAzraye jaI IriyAvanI paDime kavala hAthamAM le tyAM sudhI aticAra jANavu. pachI uttarakAlamAM anAcAra. kahyuM che ke- "tatte jiteti" kavala mukhamAM nAkhe eTale anAcAra kahevAya. (111) pra0 (112)--dezathI brahmacarya vrata dhArazu karanAra Avaka e prakAre hAya che H svadArasaOASI ane paraDhArava Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda temane ittara parigrahagamanAdi pAMca aticAre kahyA che, te baMnene sarakhA hoya ke jUnAdhika eTale ochAvattA - uo-pravacanasAre ddhAranI TIkAmAM A viSayane mATe traNa abhiprAya AvelA che, te kahIe chIe-keImANase bhADuM ApI cheDA kAla mATe svIkArelI vezyAne potAnI strI mAnIne sevana karatAM pitAnI buddhinI ka9pAnAvaDe te pitAnI strI hevAthI sevanAranuM mana vatanI apekSAvALuM che ane thoDA kAlane mATe rAkhela hovAthI bAhyadaSTie vratane bhaMga thatuM nathI, paNa vastutaH paramArthathI parastrI hovAthI vatane bhaMga thAya che mATe bhaMga ane abhaMgarUpa A pahele aticAra jANa, tathA saritA keIthI nahi grahaNa karAyelI, anya saMbaMdhI bhADuM ApIne rAkhelI, viThyA-praSitabhartRkA jene pati paradeza gaela heya te, svariNI-IcchAnusAra pharanArI, kulAMganA, anAthA evI strIone sevatA bIje aticAra jANa. A anupayogathI ke atikramAdine laIne aticAra che, atikramAdine artha upara AvI gayela che, te artha ahIM mithunane AzrayI je. atre A paramArtha che-cAvat pitAnA zarIranI sAthe tenA zarIrane sparza kare tyAM sudhI aticAra che. " tadavAcyapradeze svA'vAcyaprakSepe tu anAcAraH strInA avAcya pradezane viSe pitAne avAcya pradeza nAkhe te anAcAra thAya, A be aticAre svadAra Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 praznottarasadhazataka gujarAtI anuvAda saMtoSIne jANavA, parastrInA tyAgavALAne nahi, thoDA kAla mATe bhADuM ApIne rAkhelI strI vezyA hovAthI ane aparigrahItA anAtha hovAthI parastrI paNAne emAM abhAva che, bAkInA traNa aticAre te baMnene lAge che. A pramANe haribhadrasUrine mata che ane e ja sUtrAnusArI che. sadArasaMtosassa ime paMca aiyArA jANiyavvA na smaariyaDyA che ? bhAvArtha-svadArasaMtoSIe A pAMca aticAre jANavA paNa AcaravA nahi. bIjAo te ema kahe che ke tvarita A aticAra svadArasaMteSIne hoya che, pUrvanI mAphaka jAgRihItAnuM sevana A aticAra para sInA tyAgavALane heya che kemake aparigrahItA eTale vezyA, teNe bIjA mANasanuM bhADuM lIdhela hoya ane tenI sAthe gamana kare te paradAragamanane deSa saMbhave kathaMcita tenuM parastrIpaNuM che eTale vatane bhaMga ane vezyA hevAthI vatanuM abhaMgANuM tethI bhaMgA-bhaMgarUpa aticAra lAge e bIje aticAra. bIjAe pharI A pramANe kahe che. A trIje mata. paradAravajjiNo paMca hu~ti tiniu saradArasaMtuDhe / / itthIi tini paMca va bhaMgavigappehi aiyArA // 1 // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasAMdha thata gujarAtI anuvAda bhAvAthakhIjA mANase cADA kAlane mATe je veNAne bhADu' ApIne rAkhelI hoya tenI sAthe gamana karatA paNa strInA tyAgavALAne vratabhaMga thAya kAraNa ke kathaM cit teNInuM parIpaNuM che. ane leAkamAM te parastrI tarIke rUDha nathI mATe vratanA 'bhaMga na thAya. e pramANe bhaMgAlaMgarUpa aticAra lAge, tathA aparigRhItA je anAtha ke kulAMganA tenI sAthe gamana karavu' te parastrInA tyAgavALAne aticAra lAge, tenI kalpanAvaDete bIjA bharatAranA abhAva hovAthI te parastrI nathI mATe vratanA abhaMga che ane lokamAM te pastrI tarIke rUDha che tethI vratabhaMga thAya che mATe bhaMgAla garUpa aticAra jANavA. bAkInA traNa aticAro tA anene hAya che strIone teA svapuruSa-saMtASa ane parapuruSanA tyAgamAM bhe hAtA nathI, peAtAnA puruSa sivAya pradhA RRrapuruSa ja che, pavivAha Adi traNa aticArA svadAramatAjInI mAphaka sIene svapuruSaviSayaka hAya che athavA pAMca aticArA hoya che. zA-zI rIte hAya che? 16 samAdhAna AdinA e tivArA te cAra pAtAnA patinA vArAnA divase kathe yAsa lIdhA haya tyAre zAkayanA vArAnA lopa karIne patine sevatA te e pahelo aticAra lAge. strI peAtAnA patine cheDIne atikramAkivaDe khIjA puruSanI pAse jAya tyAre athavA brahmacAriNI atikramAdikavaDe peAtAnA patinI pAse jAya tyAre bIjo Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramottarasAdhazataka gujarAtI anuvAda aticAra lAge, bAkInA traNa aMticAre te rIone paNa pUrvanI mAphaka lAge che tathA tIvrakAmAbhilASa eTale kAmagane viSe asaMtoSa te trIjo aticAra che, tathA anaMga eTale kAma te strI-purUSa-napuMsakane sevavAnI icchA athavA hastakarmAdinI IcchA te kAma, te vaDe athavA tene viSe kIDA eTale ramavuM te kAmakrIDA, balarAganI utpattinA kAraNabhUta daMta nakhanI kadarzanAdiprakAre krIDA karavI. athavA aMga eTale zarIrane avayava mithunanI apekSAe cemi vA purUSacihna tenAthI bhinna je aMge stana-kakSAsAthala- mukha Adi tene viSe kIDA te agakIDA, ahIM zrAvaka atyaMta pApabhIru hovAthI brahmacarya pALavAnI IcchAvALe hovA chatAM jayAre vedanA udayanI asahiSNutAne lIdhe brAcarya na pALI zake tyAre vedanI zaktine mATe savAra teSAdi vrata grahaNa kare che, mithuna mAtrathI vedanI zakti saMbhave che te tIvra kAmAbhilASa ane asaMgo ane cI pidhela che kAraNa ke te sevavAmAM koI jAtano guNa nathI, helaTA kSaya roga vigere deze utpanna thAya che. A pramANe nidhanuM AcAraNa karavAthI bhaMga ane potAnA niyamane bAdha na AvavAthI abhaMga A pramANe bhaMgAbhaMgarUpa aticAra jANave. tIvra kAmAbhilASa ane anaMga kIDApa A be atiyArene bIjA AcAryo judI rIte vicAre che, te svadArasaMtoSI zrAvaka vicAra kare che ke meM te mithunanA ja paccakhANa karyA che. e pramANe potAnI kalapanA Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasAdhazataka gujarAtI anuvAda varlDa vezyAdikane viSe maithunanA tyAga kareche paNa AliMgana AdinA tyAga karatA nathI, paradAravaka paNa parastrI viSe maithunane tyAga kare che paNa AliMgana Adine nahi, katha'cit vratanuM sApekSapaNu hovAthI e aticAra gaNAya. 'arelAM anveSA' pAtapAtAnA putrAdikathI bhinna khIjAenA putra putrI AdinA vivAha karavA, kanyArUpa phalanI IcchAthI athavA sneha saMbaMdha vaDe paraNAvavu, A kA svadArasa tASIe svatrI ane paraDhArava ke svastrI ane vezyA sivAya bIjI strIne viSe mana-vacana-kAyAvaDe maithuna karavuM nahI ane karAvavuM nahI. A pramANe jyArevrata grahaNa karyuM hoya tyAre paravivAha karavA e maithunanuM kAraNa che eTale athI niSedha ja thAya che. maithuna vratakArI ema mAne ke hu' te A vivAha ja karU chu, maithuna karAvatA nathI, A pramANe vratanu sApekSapaNuM hAvAthI te parivavAhakaraNa aticArarUpa che, kanyArUpa phalanI icchA te samyagdRSTine abhyutpannanI avasthAmAM sabhave che. mithyASTine bhadraka avasthAmAM hAya che. upakArane mATe tadAnamAM te sa'bhave che. 138 za'kA-parivavAhanI mAphaka peAtAnA putra putrInA vivAhamAM paNa A dveSa tA samAna ja che. samAdhAna-A satya che paraMtu jo peAtAnI kanyA AdinA vivAha na karavAvAM Ave te te svaccha cArI thaI jAya tethI zAsananA upaghAta thAya ane vivAha Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasAcAtaka gujarAtI anuvAda 139 karavAthI te te patinA kAbUmAM rahevAthI svacchadIna thAya, je yAdavazimaNI kRSNa ane ceTaka mahArAjAne pitAnA putra putrIne viSe paNa vivAhano niyama saMbhaLAya che te bIjA ciMtA karanAranA sabhAve jANavuM, e pramANe vegazAstranI TIkAmAM paNa jANavuM che 112 | A pra--(113) sAdhu ane zrAvake je caturtha bhakta, chaThTha, aThThama Adi tapa kare che tenA Adi ane aMtamAM ekAzananA paccakhANa karavAno niyama che ke nahi? u0-Adi ane aMtamAM ekAsaNuM karavuM joIe e. niyama jaNAtuM nathI. kahyuM che ke caturthabhaktaM yAvat yatra bhaktaM tyajyate sat caturthamityAdi, taccaturthazAstroktatvAt kathaM na niyama iti cet zreNu vyutpattimAtramevaitat gacchatIti gaurityAdivat tAtparya tu caturthamiti upavAsasya saMjJA bhAvArtha cAra bhakta sudhI jemAM bhejanane tyAga karAya te caturthabhakta kahevAya. zaMkA-caturthabhakta e zAstrokta havAthI niyama kema na kahevAya ? samAdhAna-he bhadra! sAMbhaLa, tete vyutpatti mAtra che. jAya te gAya kahevAya enI mAphaka. Ano tAtparya Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramobAraka gujarAtI bhASA e che ke caturtha e upavAsanuM nAma che, bhamavatI banI TIkAmAM bIjA zatakanA cethA uddezAmAM kahyuM che ke___ "cautthaM cautthe NaM" caturtha bhaktaM yAvat bhaktaM tyajyate yatra tan caturthamiyaM copavAsasya saMjJA, evaM SaSThAdikApavAsadvayAderiti, antadRzAvRtau apyuktaM ratnAvalItapodhikAre "caturthamekena upavAsena SaSThaM dvAbhyAM aSTamaM 'tribhiriti" kiM ca yadi caturthAderAdhantadinayorekAzanakaniyamo bhavet tarhi "vAsAvAsa pajjIsaviyANaM chaTTa. bhattiyassa kappaMti dogoarakAkA" ityAdi kalpasUtroktaMpATho virudhyet / bhAvArtha-cAra vakhata bhajanane jemAM straga kacaya te te caturthabhakta, caturtha e upavAsanI saMjJA che, nAma che. e pramANe chaThTha e be upavAsanuM nAma. aMtakazAstranI TIkAmAM ratnAvalItapanA adhikAramAM eka upavAsavarDa caturtha, be upavAsavADe chaThTha, Na upavAsavaDeama kahevAya tema jaNAvyuM che, vaLI je caturtha ahinA pahelA ane chelalA divase ekAsana karavAne niyama heya te mAsAmAM chaThTha bhAvAlA sAdhune be vAra gocarI javuM ka ItyAdi kalapasUtranA pAThanI sAthe virodha Ave. tyAM chaThThanA paraNe be vAra AhAra nimitte gRhasthane ghera javAnuM kahyuM che. pra--(114) zrAvake rAtribhejanane tyAga te Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAsArdhazataka gujarAtI anuvAda bhegepagaparimANa nAmaka sAtamA vratamAM ja abhakSyanA tyAga avasare kareluM hatuM, te pachI zrAvakane agiyAra pratimAmAM pAMcamI pratimAnI aMdara te tyAga kema kahyo ? u-prAyaH pUrve azana khAdimane tyAga karyo hate. pANI ane svAdima mukhavAsanI te paratatratAne laIne chUTI rAkhI hatI. pAMcamI pratimAmAM te tene paNa tyAga karavAnuM kahyuM che tethI kaI deSa nathI. >> -(115) devasI Adi pAMca pratikamaNamAM sarakhA pAkarUpa gamA AvA keTalA hoya che tathA Avazyakaniyukti AdimAM sarva pratikamaNanI zarUAtamAM sikanI. gANanA kema. karI? uo-traNa gamA eTale traNa AlevA che te kahIe chIe-devavaMdana karI cAra khAmaNavaDe AcAryAdi gurune vaMdana karI "navAraNa ItyAdi kahIne je" jami mate ItyAdi bolavA pUrvaka je "kuchamikAma karatA ItyAdi bolavuM te pahele game jANa, tathA cethA pratikramaNa AvazyakamAM "mi >> ItyAdi balavApUrvaka je "chAmi gvAma" ItyAdi bolavuM te bIje game che, tathA pAMcamA AvazyakamAM je "mi maMte ItyAdi belaDApUrvaka "phchAmi ni hAusa ItyAdi belivuM te trIje game jANa, tathA devasikanI AdimAM gaNanA te divasanI mukhyatAne lIdhe jANavI. AvazyakaniryuktinI meTI TIkAmAM A pramANe kahyuM che- Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda - "devasiya rAiya pakkhiya cAummAse taheva varise y| ikke kA tini gamA nAyabA paMcamu etesu / 1 / - bhAvArtha-divasa vaDe thayela hoya te daivasika, tene viSe, e zI rIte rAtrika-pAkSika-caturmAsika-vArSika pAMca pratikramaNa, te viSe eka eka pratikramaNamAM traNa gamA jANavA. A pAMca pratikramaNamAM traNa gamA zI rIte thAya ?. sAmAyika karIne kAussagna kara 1. sAmAyika karIne pratikamaNusUtra balavuM 2. sAmAyika karIne pharI kAusagna kara. 3. : : ' . . . pra-(11) kAtsargamAM ucchavAsAdi kaI kaI vidhi vaDe karavA ? : - u-sampayatanA vaDe karavuM. yatanAnuM svarUpa Avazyaka bRhadavRddhithI jANavuM, te saMbaMdhI saMkSepa pATha A pramANe che- ___ "UsAsaM na niraMbhai kAyotsarge ucchvAsaM na niruNaddhi, kintu sUkSmocchavAsameva yatanayA muMcati nolvaNaM, mA bhUta satyavidhAta iti evaM kAsAtAdIni api kAyotsarge agrato hastadAnena yatanayA kriyante na nirudhyante, vAtanisage ca zabdasya yatanA kriyate na nisRSTaM mucyate tyAti Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9ottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda bhAvArtha-kAyetsargamAM uchUvAsa roko nahi. paraMtu sUphamayetanA vaDe mUke, jerathI nahi jethI kaI satvane ghAta na thAya, e pramANe khAMsI, chIMka Adi paNa kAusagnamAM mukha AgaLa hAtha rAkhIne yatanA kare paNa reke nahi, vAtasaMcara thAya te zabdanI yatanA kare, nikaLyuM hoya ema na mUke. atre takalpa TakAmAM eTalI vizeSatA che ke adhovAtanirgame ca kareNa ekaputAkarSaNa kArya yena mahAn kutsitaH zabdo na bhavati. anyathA tu avidhiriti". bhAvArtha--adhevAta nikale tyAre hAtha vaDe eka putAnuM AkarSaNa karavuM jethI mahAna kutsita zabda na thAya, te sivAya te avidhi jANavI. - pra. (117) -ekAzanAdi paccakhANamAM "givaLiyAkU" e pramANe AgAra Ave che ene artha zi ? tathA paravaThAnI vastu kene ApavI? u0-vg parva eTale paccakhANa karela vigaI Adine sarvathA tyAga kare e ja che projana ane te pArikApanika AgAra vizeSa jANavuM. bIje sthaLe e vastune tyAga karavAmAM Ave te bahu deSane saMbhava che. Agamika nyAyavaDe Azraya karavAmAM Ave te guNane saMbhava che tethI guru AjJAvaDe khAya te paccakhANa bhAge Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasAya zataka gujarAtI anuvAda nahi evA atha pravacanasArIdvAranI TIkAmAM che. paraDhavavAnI vastu kAne khAvA ApavI te kahIe chIe. eka sAdhu Aya'bilavALA hAya ane trIjo ceAtha bhaktavALA hoya, tyAre te vastu ceAtha bhaktavALAne ApavI, ceAtha bhaktavALAmAM mAla ane vRddha hoya tyAre khAlane ApavI, te mAla paNa sazakta hAya ane azakta heAya tyAre azaktane ApavI, te azakta paNa pharanArA hoya ane besI rahevA hAya tyAre pharanArane ApavI, te karanAra pazu pA hAya ane tyAM besI rahenArA hoya tyAre pANAne AyavI, parANAnA abhAve tyAM rahenArane ApavI, e pramANe ra padmavarDa 16 bhAMgA thAya. chelle bhAMge te vRddha-sazaktanahi karanArA--tyAM rahenArA te che, temAM pahelA bhAMgAvALAne Apavu. tenA abhAve bIjA bhAMgAvALAne ApyuM: e pramANe AyaMbilavat cha%0vALAmAM paNa 16 thAya; Aya khilavat anuma bhaktavALAmAM paNa 16 bhAMgA thAya, Aya khilavat 144 pra--(118) sAdhu ane zrAvake keTalAnI sAkSIe paccakhANu karavuM ? u--AtmasAkSIe, devasAkSIe ane gurusAkSIe paccakhANu karavuM.. prathama AtmasAkSIe, pachI devasAkSIe, pachI gurusAkSIe karavuM' tema yegazAsranA trIjA prakAzamAM kahyuM che--. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA thatA gujarAtI anuvAda ' tato guruNAmabhyarNe pratipattipurassaraM / vidadhIta vizuddhAtmA pratyAkhyAya prakAzanam ' 145 bhAvAtha cAra pachI nila cittavALA vadanapU kuru pAse paccakhANa kare vA 1185 pra0 (119) maMtha sAdhue paDilehaNa kare paraMtu keTalIye paDilehaNA kare ke nahi ? u--ne vastrAdi jIvasa sakhta jaNAya te kaivalIye pratiakhanA kare che, te sivAya nahi. chamathane tA vastrapAdi jIvasaMskuta hoya ke na hoya paraMtu pratilekhanA avazya e vAra karavI joIe. edhaniyuktimAM zrI bhadrabAhusvAmI kahe che ke-- - pANIhi saMsattA paDilehA huMti kevalINaM tu // saMsattama saMsattA chaumatthANaM tu paDilehA // 1 // bhAyAtha-vaane jIvAta lAgela hAya tA kevalIyA paDilehazu kare che ane chadmasthane te jIvAta lAgela hoya ke na hoya te paNa paDilehaNA karavI ja eIe 11aa 40 (120) Adhunika keTalAka liMgIyA nihA haMmezA dorAvaDe mukhe mukhavasikAne bAMdhI rAkhe che te jinAjJAnusArI che ke viruddha ? u0-A jinAjJAviruddha ja jaNAya che, kAI paNa sUtramAM A vidhi kahela nathI. valI zAsramAM jyAM mukhavazrikAnA adhikAra che tyAM kAI paNa sthaLe DhArAnuM nAma nathI, tathA sudharmasvAmIthI AraMbhIne avicchinna para purAvaDe kAI 10 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda paNa dhama gacchane vize dArAvaDe mukhastrikA AMdhavAnu dekhAtu nathI, A kAraNathI deArAvaDe muhupatti khAMdhavI, e jinAgama ane suvihita AcaraNathI viruddha ja che, bIjI gadharArdike paNa yathAvasare mukhe mutti bAMdhI hatI, hamezA nahiM. jo hamezA bAMdhI rAkhatA hAya tA zrI vipAka sUtrane pAThe asaMgata thaI jAya. agIyAramu aga vipAka sUtranA pATha jaNAve che ke " taNaM sA miyAdevI taM sagaDiyaM aNuka mANI jeNeva bhUmighara teNetra uAgaccha AgacchattA cauppuDeNa vatthe muhaM baMdhamANI, bhagavaM goyamA evaM vayAsI tubbherhivi bhaMte muhapottiyAe muhaM baMda, taraNaM se bhagavaM goyamA miyAdevIe evaM vRtta samANe muhapottiyAe muhaM baMdhaiti ' bhAvAtha-tyArapachI mRgAvatIdevI te kASThanI sagaDIne kheMcatI jyAM bhAMyaruM che tyAM Ave che, AvIne cArapA vajravarDamukha madhatI bhagavAna gautamasvAmIne kahe che kehe bhagava'ta, tame paNa muhapattivaDe mukha mAMdhA, tyArapachI bhagavAna gautamasvAmi muhupatti vaDe mukha bAMdhe che. A pAThathI huMmezA sukhavastrikA vaDe mukha bAMdhanArA liMgIyA sUtranA utthApaka hovAthI nAbhiththA darda ane saSTi jIvAne adraSTabhya mukhavALA jANavA. AgamamAM kahyuM che ke-- je jiNavayaNuttiSNaM vayaNaM bhAsaMti ahava manaMti // sammadidvINaM tadaMsaNaMpi saMsAravuDhikaraM // 1 // Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 147 A bhAvAtha-je jinavacanathI viruddha vacana bele che ane te pramANe mAne che temanuM darzana paNa samyagadaSTine saMsAravardhaka che. 120 - prava-(121) sAdhue divase sUvAno zAstramAM niSedha karela hovAthI devasika pratikramaNamAM "phuraskAra parivuM uttinnA" ItyAdi sUtravaDe divase sUvAnA aticAranuM pratikamaNa zI rIte saMgata gaNAya, tathA rAtrimAM gocarI javAne asaMbhava hovAthI rAtrinA pratikramaNamAM vimAni jo riyA ItyAdi sUtra vaDe taviSayaka aticAranuM pratikramaNa zI rIte ghaTI zake ? u-utsarga pade divase sUvAno niSedha chatAM, apavAdapade rastAmAM cAlatA thAka lAge hoya te sUvAne niSedha nathI mATe adeSa che, ahIM A viSayamAM A sUtra ja A arthane jJAyaka jANa. sAdhupratikramaNa sUtranA avacUrImAM kahyuM che ke___ 'divA zayanasya niSiddhatvAt asaMbhava eva asyaa'tirAjaya, ne mArA viSayavAta karaze, tathAdi-gAvAta supyate eva sAdhvakhedAdI idameva jJAyakamiti' evaM AvazyakahavRttAvapi jJeyam' bhAvArtha-zakA-divase sUvAne niSedha hevAthI A aticArane asaMbhava ja che. - samAdhAna A sUtra apavAda viSayaka paNa hovAthI ekAnta divase sUvAno niSedha nathI, apavAdapade rastAmAM Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda cAlatA thAka lAgyo hoya te divase paNa sUve ja, A sUtra ja A arthane jaNAvanAra che, e pramANe Avazyaka bahAra vRttimAM paNa jANavuM. rAtrimAM gocarIne asaMbhava chatAM paNa svAdimAM teno saMbhava hovAthI zari pratikamaNamAM paNa gocarInA aticAranuM pratikamaNa gya ja che, emAM keI doSa nathI. zrI pratikramaNa sUtra avarNimAM kahyuM che ke zaMkA --girAtrima "kAmi hijarAmika jogavAi' ItyAdi sUtra nirarthaka che to jarA paraMmavAra rAtrimAM gocarIne asaMbhava che. samAdhAna--svanAva saMmahilA svapnAdimAM gocarIne saMbhava che mATe doSa nathI sei rA pra-(1rara) kevalajJAnI sAdhu mokSe jatA cadamA guNasthAnakanA aMtima samaye je karma pudagalanI nirjarA kare che. te paramANu pugele karmanA svabhAvathI mukta thayelA keTalA kSetrane sparza kare che? u -te pudgale sarvalekane sparza kare che? A vAta pannavaNA sUtramAM Indriya padanA pahelA uddezAmAM kahela che, te pATha A pramANe-- 'aNagArasma NaM bhaMte bhAviyappaNo mAraNaMtiya samugyAeNaM samohayassa je carimA nijjarA poggalA suhumA NaM te poggalA paNNattAsamaNAuso savvaM logapi yaNaM te ogAhittA che, te vidati, daMtA joyA' vagere.. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda bhAvAthaDe bhagavaMta, mAraNAMtika samuddhAtavaDe prayatnavAlA bhAvitAtmA eTale jJAnadazanAddiguNA vaDe sparzAyelA muninA zailezIkAlamAM asamaye thanArA nirAnA pudgalA, kabhAvathI rahita thayelAM paramANuone Ape nizcita sUkSma cakSuAdi indriyanA aviSayabhUta rahelA che. A pramANe gautamasvAmI mahAraja prazna kare te bhagavAna kahe che ke hutA gAyamA! huM AyuSman amaNuM... vA mA pramANe nizcita che ke te yugala sukSma che ane saTAkane spazIne rahe che. C zakA--A pudgaleAne chaTThamastha jIva jANe ane khe ke nahi ? 142 samAdhAna-A pudagaleAne kevalI bhagavAna sarva potAnA zarIragata AmapradezeAvaDe jANe ane dekhe che, viziSTa avadhiMjJAna rahita chadmastha jIva na jANuM ane na dekhe, koI deva pazu na jANe ane na OMkhe;, te pachI manuSya zI rIte jANe ane dekhe ? ityAdi adhikAra pannavA sUtrathI jANave // 122 / pra--(123) Arise jonAra mANasa zuM Arise jue che ke peAtAnuM zarIra jue che ke zarIranuM pratibiMba jue che ? uArise jonAra mANasa Arise te jue che ne tenI AgaLa rahela che te daNumAM peAtAnA zarIrane dekhate nathI, kAraNa ke pAtAnuM zarIra potAnA AtmAne viSe Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 praznotasArdhazataka gujarAtI anuvAda rahela che, darpaNamAM nathI. pitAnA zarIranA pratibiMbane jue che te chAyAnA pugalarUpa che. zrI prajJApanA sUtramAM kahyuM che ke "A gharo mA' darpaNane jenAra manuSya zuM darpaNane dekhe che ke zarIranA pratibiMbane dekhe che? maLavAna Adu- bhagavAna kahe che ke, darpaNane te jue che tene skUTarUpa yathAvasthitapaNe teNe jANela che, potAnA zarIrane dekhate nathI, temAM tene abhAva che, pitAnuM zarIra pitAnA AtmAne viSe rahela che, darpaNamAM nathI tethI ja temAM zI rIte jue ? "trimAmitti'. pitAnA zarIranA pratibiMbane jue che. zaMkA-pratibiMba e zuM che? chAyAnA putra che. sarva ekendriya vastu skUla bAdara che. rAparadharma vRddhihAninA dharmavAlI che, chApu chAyAne pudgalarUpe vyavahAra thAya che te chAyAnA pagale pratyakSa siddha che, dareka sthala vastunI chAyAnI pratyeka prANune pratyakSa pratIti thAya che. te 123 . pra-(124) kaMbalAdi vastra atizaya majabUta vIMTo hoya ane jeTalA AkAzapradezane avagAhe ke sparza kare che, te vastra pAchuM chUTuM karAyeluM hoya tyAre teTalA ja AkAza pradezane parza kare ke nyUnAdhika ? u-viMTAyeluM ke chUTuM karAyeluM te vastra baMne rIte sarakhA AkAzapradezane sparza kare che jUnAdhika eTale e chAvattA nahIM. zrI prajJApanA sUtramAM Indriya padanA pahelA udezAmAM, Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 151 kaMbalasADaeNaM bhaMte' ityAdi kambalazATaka AveSTitaH paraveSTitaH gADhataraM saMvellitaH san yAvat AkAzapradezAn avagAhya tiSThati 'villievIti' viralIkRto'pi tAvadeva AkAzadezAn spRSTvA tiSThati 'bhagavAn Aha haMtA goyamA, ityAdi kevalaM ghanaprataramAtrakRto vizeSaH pradezasaMkhyA tu ubhayatrApi tulyetyAdi' Ane artha upara AvI gaela che. je 124 che .-(125) 'acittajoNisuraniraya' mA vayanathI deva ane nArakonI sUtramAM acittani kahela che te zI rIte ghaTe che kemake sUkSma ekendriya jIvo sarvakamAM vyApIne rahelA che ema sUtramAM kahela che. ___50-sUkSma mendriya 7ve sa bhai vyApAra rahelA che te paNa temanA pradezavaDe deva, nArakanA upapA tasthAnanA pudgalo parasapara maLavAvaDe saMbaddha thayA nathI tethI teonI acitta ja ni che, emAM koI doSa nathI. zrI prajJApanA sUtranA navamA padamAM kahyuM che ke yadyapi ca sUkSmaikedriyAH sakalalokavyApinastathApi na ttprdeshairuppaatsthaanaad| lA anyonyAnugamena saMbaddhA iti acittA eva teSAM yonigiti, evaM sagrahaNIvRttAvapi bodhyam, zrIbhagavatIvRttau dazamazanake dvitiyAdezake'pyuktaM-tathAhi Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 praznottarasArdhazataka gujarAtI anusAra ' satyapi ekendriyamUkSmajIvanikAyasaMbhave nArakadevAnAM yat upapAtakSetraM tat na kenacit jIvana parigRhItamiti, acitA teSAM yoniriti' | bhAvArtha - ke sUkSma ekendriya ja sakala loka vyApI che te paNa temanA pradezo mATe deva, nArakanA upapAtasthAnanA pagale paraspara maLavAvaDe saMbaddha nathI; mATe teonI acitta ja ni che e pramANe saMgrahaNInI TIkAmAM paNa jANavuM. zrI bhagavatI sUvanI TIkAmAM dasamA zatakanA bIjA uddezAmAM paNa kahyuM che ke sUkSma ekendriya javanikAya saMbhave che te paNa deva ane nArakanuM je upavA nakSetra che te kaI che grahaNa kareluM nathI tethI teonI ni acitta che. je 125 che pra-(126) dharmAstikAya adharmAstikAya AkAzAstikAya ane jIvAstikAya e cAre dravyane je je ATha madhyapradeza sucaka deze kahevAya che. temAM AkAzanAM ATha madhyapradeze meruparvatanI madhyamAM samabhUtala pradezamAM rahela che. e to prasiddha ja che. paraMtu dharmAstikAya adhamastikAya, ane jIvAstikAyanAM madhya pradeza kayAM rahelA che ! tathA kevalI samuddaghAta vakhate jIvanA ATha madhya pradeza kayAM rahe che? (1). tathA te ATha jIva pradeza keTalA AkAza pradezomAM avagAhIne rahe che? (2) tathA te ADa pradeza karmathI lepAyelA che ke nahI? (3) Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasAvrataka gujarAtI anuvAda 153 u- dharmAstikAya ane adharmAstikAyanA je ATha madhya pradeza che te AkAzAstikAyanAM ATha rucaka pradeza upara haMmezA rahe che, kAraNa ke te bannenAM pradeze lokAkAza pramANa che. ane potAnA pradeza vaDe kAkAzamAM vyApIne haMmezA avicala paNe rahe che. jIvanA ATha madhya pradeza pitatAnA zarIranAM madhya bhAgamAM ja haMmezA rahe che. kevalI samuddaghAta vakhata jeruparvatanAM madhyamAM rahelA AkAzAstikAyanAM ATha rUcaka pradeza upara ja teo rahe che. (1) jIvanA te ATha rucaka pradeza jaghanyathI eka AkAza pradeza upara avagAhIne rahe che. athavA be-traNa-cAra pAMca ke cha AkAza pradeza upara avagAhIne rahe che. teone saMkoca vikAzano svabhAva hovAthI. utkRSTathI ATha AkAza pradeza upara (eka eka pradeza upara) avagAhIne rahe che. paraMtu sAta AkAza pradeza upara avagAhIne rahetA nathI. tevA prakAranA svabhAvathI. (2) jIvanA te ATha rucaka pradezo kamathI lepAyelA hatA nathI kAraNa ke teo avicala hoya che, ethI sarvadA nirAvaraNa ja rahe che, bAkInAM Atma pradeze karmathI lepAyelA hoya che. (3) A badhI bAbata zrImada bhagavatI ThANAMga AcArAMga sUtranI vRtti AdimAM kahela che. tenAM anukrame pAThA "adhammathikAyassa majjhapaesetti" ete ca rucakapradezASTakAvagAhino'seyA iti cUrNikAraH, iha ca yadyapi Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda lokapramANatvena dharmAstikAyAdemadhyaM ratnaprabhA'vakAzAntare eva bhavati na rucake, tathApi dizAm anudizAma ca tatmabhavatvAt dharmAstikAyAdimadhyaM tatra vivakSi samiti saMbhAvyate " jIvatthikAyassatti" pratyekaM jIganAmityarthaH te ca sarvasyAm avagAhanAyAM madhyabhAge eva bhavanti iti madhyapradezA ucyante. eesiNaM bhaMte ahajIvasthikAyassa majjhapademA katisu AgAsapaesesu oghAIte ? goyamA0 jahannaNaM ekasi vA dohiM vA tihiM vA cauhi vA paMcahi vA chahi vA ukkoseNaM aTThasu no cetra NaM sattasu ti" __saMkocavikAzAdharmatvAt teSAM "ukoseNaM aTThasutti" ekaikasmiMsteSAm avagAhanAn. "no ce| NaM mattam ti" vastumvabhAvAditi zrIbhagavatI sUtravRtyoH paJcaviMzatizatake caturthoMde zake / tathA " aTThadhamma" ityAdi spaSTaM navaraM barmAdharmAkAzAnA madhyapadezAste ye rucakarUpA iti. jIvasyA'pi kevalisamudghAte rucakasthA eva te, anyadA tu aSTAvavicalA, ete madhyapradezAH, zeSAstu AvartamAnajalamiva anavaratam udvartanaparivartanaparAH, tatsvabhAvatvAt, ye te amadhyamapradezA iti sthAnAGgasUtravRttyoH, tathA pazcadazavidhenA'pi yogena AtmA'STau pradezAna Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda vihAya uttaptabhAjanodakabad udvartamAnaH sarvaireva AtmapradezairAtmapradezAvaSTabdhAkAzadezasthaM kArmaNazarIrayogyaM karmalikaM yad bannAti tatprayogakarma ityucyate "ityAyAcArAgasUtrattau" lokavijayAkhya dvitIyAdhyayana prathamodezake tatra hi etadarthasaMvAdI zrIbhagavatIsUtrapATho'pi likhito'sti, sa tat etra avaseyaH // tathA spRzante karmagA te'pi, pradezA Atmano yadi / tadA jIvo jagatyasmin , ajIvatvamavApnuyAt // 1 // iti jJAnadIpikAyAmapi bodhyam // pra. (17)-jIva ajIva Adi navata sthAnAMgAdi zAstromAM kahelA che. paraMtu jIva ajIva sivAyanAM sAta ta judA jaNAtA nathI. kAraNake puNya ane pApa e karma che. baMdha paNa kamane ja che. ane karma e pudagalene pariNAma che. ane puddagale ajIva che. mithyAdarzana Adi rUpa Azrava te jIvane pariNAma che. AzravanirodharUpa saMvara te paNa nivRttirUpa jIvane pariNAma che. kamanuM dhIme dhIme chuTuM paDavuM te nirjarA ane pitAnI zaktithI karma ane jIvanuM je taddana juduM thavuM te mekSa. tethI jIva ane ajIva e ja to che. paNa nava tatvo nathI. uM - A vAta sAcI che. sAmAnyathI jIva ane ajIva be ja padArtho sUtramAM kahyAM che, paraMtu vizeSathI te ja be tatvene navatatva tarIke tyAM kahelAM che, vastunuM Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 praznottarasAdhazataka gujarAtI anuvAda svarUpa sAmAnya ane vizeSathI be prakAre hevAthI te A pramANe-AzravathI baMdha ane baMdha dvArA puNya-pApa A tatve saMsAranA kAraNe che ane saMvara-nirjara A be ta mokSanA kAraNa rUpa che. saMsAranA kAraNarUpa tavenAM tyAgavaDe ja A be tatva pravarte che. anyathA nahI. ethI navata kahevAmAM kedeSa nathI. A bAbata sthAnAMga sUtranI vRttine AzrayIne ahIMyA batAvela che. vizeSa athae te joI levI. 127 pra(128) vaDa UMtika karmagraMthamAM "manA rahu ghaar anThThare e gAthAmAM manaHpathyavajJAna ane cakSu darzana sivAyanAM bAkInA dasa upaga aNahari mArga NAe hoya che. ema kahetAM AcArya bhagavaMte vigrahagatimAM cakSudanane niSedha karyo ane acakSu darzana svIkAryuM te kevI rIte ghaTe? kAraNake te avasthAmAM banene saMbhava nathI. te A pramANe cavavudi bacavuti karaze ivanANuM cakSuvaDe jevuM te cakSu darzana. ane bAkInI idrivaDe jaNavuM te acakSu darzana. jema viraha gatimAM cakSu iMdriyane upaga nathI. tema bAkInI Idrine paNa upayoga nathI kAraNa ke te vakhate eka paNa iMdriyanI niSpatti thayela nathI. u- IdriyanA Azraya vinA sAmAnya upayoga mAtrane paNa acakSu darzana kahevAya che. ane te sAmAnya upayoga vigrahagatimAM paNa hevAthI kahela doSane avakAza nathI. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gotarasArdhazataka gujarAtI anuza 157 badukaM zrImagavatIsatravRttI trayodazazatake prathamo. dezake "cakkhudaMmaNI na uvavajjati ti" indrikRtyAgena tatrotpatteriti 'tAI akSudarzaninaH kapam utpadyate ? ucyateH indriyAnAdhitasya sAmAnyopayomamAtrasya acakSu. darzanazabdAbhidheyasya utpAdasamaye'pi bhAvAt acakSurdarzanina hajAnta puro mA | bhAvArtha--zrI bhagavatI sUtra vRttimAM teramAM zatakamAM pahelA uddezAmAM kahyuM che ke-cakSudarzanI utpanna thatA nathI. IndriyanAM tyAga vaDe parabhavamAM ujatAM hevAthI. zakAte acakSudatI kevI rIte utpanna thAya? samAdhAna-IndriyanA Azraya vinA, acakSudarzana vaDe kahevA gya sAmAnya upaga mAtra utpatti samaye tathA vigrahagatimAM hovAthI acakSudarzanavALA utpanna thAya che. ema kahevAya che. te 128 " pra-(12) savayugalika manuSyane keTaluM AyuSya bAkI hoya tyAre saMtAnanI utpatti thAya? u0-teonuM cha mAsa AyuSya bAkI hoya tyAre saMtAnanI utpatti thAya che. te pachI pahelAM ArAmAM 49 divasa, bIjA ArAmAM 64 divasa ane trIjA ArAmAM 7 divasa sudhI teo saMtAnanuM pAlana kare che. , paduktaM mathamArakasvarUpAdhikAre jaMbUdvIpaprajJamo antara Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda dvIpAdhikAre jIvAbhigame ca "chammAsAtsesAuA jugalaM paNavaMta tti", - yugmaM sunasutArUpaM ssnnmaasshepjiivitaaH| - prasUya yAnti tridivamete mRtvA samAdhinA // 2 // ityAdi lokaprakAze'pi, etena ekonAzItyAdidinAni apatyapAlanAM vidhAya tatkAlaM yugalino niyante iti bhrAntiH parAstA, // bhAvArthapahelA ArAnA svarUpanA adhikAramAM jambudvIpa prajJaptimAM ane aMtaradvapanAM adhikAramAM jIvAbhigamasUtramAM kahyuM che ke -gugaliyA cha mAsa AyuSya bAkI rahe tyAre putra-putrI rU5 yugalane janma Ape che. leka prakAzamAM paNa kahyuM che ke- A yugalIyA pitAnuM AyuSya cha mAsa bAkI rahe tyAre putra-putrI rU5 yugalane janma ApIne samAdhi vaDe marIne svargamAM jAya che. A rIte sarva yugalIyA pitAnA AyuSyanAM cha mAsa bAkI rahe tyAre ja yugalane janma Ape che, tethI 79 divasa, 24 divasa, 49 divasa saMtAnanuM pAlana karIne turata ja yugalIyA marI jAya che. evI bhrAnti dUra karAI. 129 pra.- (130) traNa palyopamanA AyuSyavALA ane traNa gAunI uMcAIvAlA yugalIyAone 256 pRSTi karaMDaka kahyA, be palyopama AyuSyavALA ane be gAunI uMcAIvAlA cugalIyAone 128 pRSTi kaDaka kahA, eka 5yamanA Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 159 AyuSyavALA ane eka gAunI UMcAIvAlA tathA po. pamanAM asaMkhyAtamAM bhAganAM AyuSyavALA ane 800 dhanuSya uMcA yugalIyAone 64 pRSTi karaMDaka kahyA, te pRSTikaraMDaka eTale zuM? u-pRSTi karaMDaka eTale pRSTi vaMza athavA kaDarajaju. jemake ApaNA jevA nAnA zarIra pramANavALAne eka karoDarajaju hoya che. te pramANe moTA zarIra pramANu vALA teone kahelA saMkhyAvAlI karoDa rajue heya che. je 130 che prave- (131) meruparvatanI pazcima dizAmAM samabhUtalAthI AraMbhIne anukrame nIcI nIcI bhUmi nalInAvatI ane vapra vijaya nAmanAM kSetranI jagyAe eka hajAra jana uMDI nIcI) thaI che. tyAM je kaI gAma che, te agrAma kahevAya che. te pradezamAM zItedA nadI paNa samabhUlA pRthvInI apekSAe eka hajAra yojana nIce vahe che. jayanta nAmanA dvAra vaDe yukta evI jagatI ane samudra e bane paNa nadInI apekSAe eka hajAra ejana upara (UMce) rahela che. te jagatI kenI upara rahelI che? ane zItedA nadInuM pANI kevI rIte samudramAM praveza kare che? u-adhogrAmone ane eka hajAra jana UMcI bhIta che tenAM upara jayaMta nAmanA dvArathI yukta evI jagatInI bhIMta rahelI che. ane zItedA nadI paNa jaga Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ attarasArdhazataka gujarAtI anuvAda tinI nIcenI eka hajAra jI bhIMtane vedI mudramAM praveza kare che. yaduktaM lokaprakAze saptadazatame sagai vijaye nalinAvanyAM vaprAkhye cAntarvacinaH / sahanayojanAnyuNDA, prAmA bhavanti kecana // 24 // tato'dholaukikagrAmA iti te khyAtimayaruH / teSAmante sthitA bhUmi-micI roddhamivANavam // 25 // tatraiva jagatI bhitti-jyntdvaarraajitaa| U sthitAdhogrAmANAM vikSuriva kautukam / / 26 // zotodA'pi svosvabhAvA, divA'dhogAminI kramAt / paganAnA sapu jAti mAtrAdhA rabA bhAvArtha-lekaprakAzano sattaramA sargamAM kahyuM che ke-nalInAvatI ane vipra nAmanI vijayamAM samajUtakAnI apekSAe eka hajAra rojana UMDA je gAme rahelA che te alaukika grAma kahevAya che. te gAmane cheDe jANe samudrane aTakAvavA mATe ja na rahelI hoya tevI bhUmi bhIMta che. te bhUmibhIMta upara jayaMta nAmanA dvArathI zebhatI ane jANe ke e gAmanuM kautuka jevAne ja na rahelI hoya tevI jagatI che. divase nIcuM joIne cAlanArI strInA jevA svabhAvavALI zItedA nadI paNa jatInI nIce eka hajAra ejana bhedIne samudramAM jAya che. 1315. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 161 pra-(132)puSkArArdha dvIpamAM je nadIo mAnuSettara parvata tarapha vahe che. tenAM pANu bemAM praveza kare che? kAraNa ke AgaLa samudrane abhAva che. ane manuSyattara parvata valayAkAre cAre bAju rahe che. tethI mAnuSettara parvata tarapha vahetI nadIonAM pANI kyAM jAya che? - u0-te nadIonAM pANI mAnuttara parvatanAM nIcenAM pradezamAM samAI jAya che. yaduktaM kSetrasamAsa sUtrakRtyoH -"taha iha bahimuha salilA pavisaMti ya naranagama hAtti" bhAvArtha - kSetra samAsa sUtra vRttimAM kahyuM che ke puSkarAI kSetramAM mAnuSyottara parvata tarapha vahetI nadIonAM pANI AgaLa samudrane abhAva hovAthI manuSyattara parvatanI nIce samAI jAya che. kvacittu ThANAMge-maNiyamiNaM pukravara bahigAmiNI u slilaao| bhiMdattuM mANusanagaM pukkhara udahi samallINA // 1 // iti gAthA dRzyate, paraM mAnuSottara nagAta bahi nadyabhAvasyauktatvAt kathaM puSkarodadhigamanaM tAsAM saMbhavati iti cityam .. | bhAvArtha- puSparAdha kSetramAM mAnuSettara parvata tarapha vahetI nadIo, mAnuSpAra parvatane bhedIne puSkarava samudrane maLe che. evI ThANAMga satramAM gAthA dekhAya che. paraMtu amArA A mAnuSettara parvatanI bahAra nadIone abhAva kahela 11 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda hovAthI te nadIonuM puSkaravara samudramAM javuM kevI rIte saMbhave te vicAravA lAgyA che. evaM narottaranagAbhimukhAH srito'khilaaH| vilIyanta iha tataH paraM tAsAmabhAvataH // 757 / / sthAnAGgasUtre saptamasthAne pAThastu ayam: " pukavaravaradIvaDUpurathimadeNaM satta vAsA taheva, navaraM puratyAbhimuhIo pukkharodasamudaM samuppeti paJcatyAbhimuhIo IoDhAmu" artha upara AvI gayo che. 134 pra. (133)---jema ja vaDe devapaNuM rAjApaNuM vagere bhAve anaMtivAra prApta karAyA che. tema IndrapaNuM, tIrthakarapaNuM, bhAvitAmakapaNuM, cakravartipaNuM, vAsudevapaNuM vagere bhAve anaMtivAra prApta karAyA che ke nahi? u0--devendrapaNuM vagere bhAve anaMtivAra prApta karAyA nathI ja. bAkInA sarva bhAve anaMtivAra prApta karAyA che. AcArAMgasUtranI vRttinAM pahelA uddezAmAM deviMdacakavahittaNAi mo-tuNa titthayarabhAvam / aNagArabhAvidhApA viya sesAya aNaMtaso pattA // 1 // artha upara AvI gayela che. zaMkA- ttiLa nA uttama mA | pattA aNaMtakhutto na ya ha tatiM gao tehiM / / 252 // Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 163 atha-devendrapaNuM cakravati paNuM rAjaya Adi uttama bhege meM anaMtivAra prApta karyA te paNa huM tenAthI tRpti pAmyuM nathI. upara mujaba maraNa vidhi prakIrNakamAM kahelAM vacanane bAdha thAya che, kAraNa ke temAM te bhAva anaMtivAra prApta karyAnuM jaNAvela che. samAdhAna-siddhAntanAM vacane paraspara avidhi hovAthI ahIMyA A prakAre artha ghaTAva. uparokata gAthAnAM pahelA padamAM " gaLe " (aneka vAra) e pada adhyAhArathI levuM eTale A rIte artha kare. devadrapaNuM cakravartipaNuM, Adi padathI vAsudevapaNuM mArA vaDe aneka vAra prApta karAyuM che. tathA bIjA rAjayAdi uttama bhaNe mArA vaDe anaMtivAra prApta karAyA che, te paNa huM tenAthI tRpti pAmyuM nahIM. zaMkA-pharI ahiM kaI puche che ke devendrapaNuM vigere bhAjo je anaMtavAra prApta nathI karyA te keTalI vAra prApta karyA che? samAdhAna-tIrthaMkarapaNuM je kaI jIva pAme to te eka ja vAra pAme che. paraMtu pharI pharIne pAmatA nathI. e vAta prasiddha ja che. tathA bhAvitAtmApaNuM aNurapANuM utkRSTathI ATha vAra keTalAka ja pAme che. A ATha bhavamAM ja tenI prApti kahelI havAthI. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda yaduktaM zrIbhagavatI sUtravRttyoH kati vihANaM bhaMte ArAhaNA paNNattA ? goyamA! tivihA ArAhaNA paNNattA taM jahA:NANArAhaNA " upadhAnAyupacArakaraNaM " daMsaNArAhaNA niHzaGkitatvAdi tadAcArAnupAlanaM, carittArAhaNA niraticAratA, NANArAdaNANaM bhaMte kati vihApaNNatA ? goyamA! tivihA paNNattA, taM jahA: ukkosiyA majjhimA jahaNNA daMsaNArAhaNANaM bhaMte kativihA paNNatA ? evaM ceva tivihA vi, evaM ceva caritArAhaNA vi, jassa NaM bhaMte ukkosiyA NANArAhaNA tassa ukkosiyAdasaNArAhaNA, jassa ukkosiyA daMsaNArAhaNA tasma ukkosiyA NANArAhaNA ? goyamA ! jassa ukkosiyA jANArAhaNA tassa dasaNArAhaNA ukkosA vA ajahaNNukosA vA / / " utkRSTajJAnArAdhanAvato hi Aye dve darzanArAdhane bhavato, na punastRtIyA tathA svabhAvatvAt tasyeti " // jassa puNa ukkosiyA daMsaNArAhaNA tassa NANArAhaNA ukkAsA vA jahaNNA vA ajahaNNamaNukosA vA ? jassaNaM bhaMte ukkosiyA jANArAhaNA tassukkosiyA caritArAhaNA? jasmukkosiyA carittArAhaNA tassa ukkosiyA gANArAhaNA ! jahA ukkosiyA gANArAhaNA ya daMsaNArAhaNA ya bhaNiyA, tahA ukkosiyA gANArAhaNAya carittA Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 165 rAhaNAya bhANiyavyA, 'utkRSTajJAnArAdhanAvato hi cAritraM prati nAlpatamaprayatnatA syAt, tatsvabhAvAt tasyeti' . jassa NaM bhaMte ukkosiyA daMsaNArAhaNA tassuko siyA carittArAhaNA? jassukosiyA carittArAhaNA tassuko. siyA daMsArAhaNA ? goyamA ! jassukosiyA daMsArAhaNA tassa carittArAhaNA ukkosiyA vA jahaNNA vA ajahaNNamaNukkosA vaa| jassa puNa ukkosiyA carittArAhaNA tassa daMsaNArAhaNA niyamA ukkosA / / ukkosiyANaM bhaMte jANArAhaNaM ArAhettA katihiM bhavaggahaNehiM sijjhai ? jAva aMtaM karei ? goyamA ! atthegaie teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhaI, jAva aMtaM karei. atthegaie docceNaM bhavaggahaNeNaM sijjhai jAva aMtaM kareI / "utkRSTa cAritrArAdhanAsadabhAve" atthegaie kappovaesu "kalpopageSu saudharmAdi devalokopageSu deveSu madhye uppdyte| " madhyama cAritrArAdhanA sadabhAve" kappAtItaesu vA aveyakAdideveSu uvavajjai uppdyte| madhyamotkRSTacAribArAdhanA sadbhAve ___ " ukkosiyANaM bhaMte daMsaNArAhaNaM ArAhettA katihiM bhavaggahaNehiM evaM ceva / ukkosiyeNaM bhaMte carittArAhaNaM ArAhettA evaM cetra, navaraM atthegaie kappAtItaesu uvavajjaiti" utkRSTacAritrArAdhanAvata: saudhrmaadiklpessvgmnaat| Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottasAdha zataka gujarAtI anuvAda majjhimiyANaM bhaMte NANArAhaNaM ArAhettA katihiM bhavaggahaNehi sijjhai Ava aMtaM kareti, goyamA ! atthegaie docceNaM bhavagAhaNeNaM sijjJai jAva aMta kareti. "adhikRtamanuSya bhavApekSayA dvitIyena. manuSyabhaveneti" taccaM puNa bhavaggahaNaM nnaatikmti|" __etAzca cAritrArAdhanAH saMvalitA jJAnAcArAdhanA iha vizitAH kathamanyathA jaghanyajJAnArAdhanAm Azritya vakSyati "sattaha bhavaggahaNAI puNaNAikkamatti" yatacAritrArAdhanAyA evedaM phalam uktaM yadAha "aTThabhavAu critaitti"| atasamyaktvadezavirati bhavAstu asaMkhyeyA uktAstataH caraNArAdhanArahita jJAnadarzanArAdhanA asaMkhyeya bhavikA api bhavati, natu aSTabhavikA eveti / rAzimirA bhaMte daMsaNArAhaNaM ArAhettA evaM ceva, evaM majhimiyaM carinArAhaNaM pi| jahaNiyaM gaM bhaMte NANArAhaNaM ArAhettA katihiM bhavaggahaNehiM sijmati ? jAva aMta kareti ? goyamA atthegaie tacceNaM bhavamhaNaNaM sijhati jAva aMtaM kareti. sattAbhavaggahaNAI puNa gAikkamati evaM daMsaNArAhaNaM pi, evaM carittArAhaNaM pi. iti bhagavatyaSTamazate dazamodezake vizeSArthantu etavRtte yaH / Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 167 tathA indratva cakritva vAsudevatvAdi bhAvAn jIvaHsaMsAre basan kati vArAna prApnotIti tu kApi zAstre dRSTaM nAstIti na likhyate. hIrapraznapi etatpaznasya idameva uttaraM proktamasti iti / / | bhAvArtha...he bhagavaMta ArAdhanA keTalA prakAranI kahelI che he gautama ArAdhanA traNa prakAre kahelI che. te A pramANe - upadhAna vigere karavA te jJAna ArAdhanA che. jinavacanamAM koI paNa jAtanI zaMkA na rAkhavI ityAdika darzanAcAranuM pAlana karavuM te darzana ArAdhanA che. aticAra rahita cAritranuM pAlana karavuM te cAritrAcAranI ArAdhanA che. he bhagavaMta jJAnanI ArAdhanA keTalA prakAre kahelI che? he gautama? jJAnanI ArAdhanA traNa prakAre kahelI che. te A pramANe utkRSTa, madhyama ane jaghanya. he bhagavaMta darzananI ArAdhanA keTalA prakAre kahelI che! he gautama? upara mujaba traNa prakAre kahelI che, evI rIte cAritranI ArAdhana paNa traNa prakAre kahelI che. he bhagavaMta! jene utkRSTa jJAnanI ArAdhanA heya tene utkRSTa darzananI ArAdhanA heya ? ane jene utkRSTa darzananI ArAdhanA heya tene utkRSTa jJAnanI ArAdhanA Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda hAya ? he gautama! jene utkRSTa jJAnanI ArAdhanA hoya tene utkRSTa dananI ArAdhanA hoya, athavA madhyama ArAdhanA hoya. utkRSTa jJAnanI ArAdhanAvALAne AdinA e dananI ArAdhanA thAya. trIjAnI nahI' kema ke tene tevA svabhAva che. jene utkRSTa darzananI ArAdhAnA hoya tene jJAnanI ArAdhanA utkRSTa, madhyama ane jaghanya ema traNe prakAranI hAya. he bhagavata ! jene utkRSTa jJAnanI ArAdhanA hoya tene utkRSTa cAritranI ArAdhanA hAya! ane jene utkRSTa cAritranI ArAdhanA hAya tene utkRSTa jJAnanI ArAdhanA hoya ? he gautama ! jema utkRSTa jJAnanI ArAdhanA ane dananI ArAdhanA kahI teja pramANe. utkRSTa jJAnanI ArAdhanA ane utkRSTa cAritranI ArAdhanA paNa jANavI. kema ke utkRSTa jJAnanI ArAdhanAvALAne cAritranA tarapha alpa prayatna hotA nathI. kema ke tene tevA svabhAva ja che. he bhagava'ta ? jene utkRSTa darzananI ArAdhanA hoya tene utkRSTa cAritranI ArAdhanA hoya ? ane jene utkRSTa cAritranI ArAdhanA heAMya tene utkRSTa darzananI ArAdhanA hAya ! he gautama ? jene utkRSTa darzananI ArAdhanA hoya tene cAritranI ArAdhanA utkRSTa, madhyama ane janya ema traNe prakAranI hoya. vaLI jene utkRSTa cAritranI Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda ArAdhanA hoya tene darzananI ArAdhanA utkRSTa niyamo hoya. he bhagavaMta? utkRSTa jJAnanI ArAdhanA karIne keTalA bhave siddha thAya ? yAvat karmane kSaya kare ? he gautama ? keTalAMka jIvo teja bhavanI aMdara siddha thAya yAvat karmane kSaya kare. keTalA bIje bhave siddha thAya. yAvat karmano kSaya kare, utkRSTa cAritranI ArAdhanA thaI hoya te keTalAMka jIva kapanna evA saudharmAdika devane viSe utpanna thAya ane madhyama cAritranI ArAdhanA thaI hoya te kapAtita evA greveyakAdi devalokane viSe utpanna thAya che. he bhagavaMta? utkRSTa darzananI ArAdhanA karIne keTalA bhave mokSe jAya ? he gautama ! upara mujaba teja bhavamAM athavA bIjA bhavamAM mokSe jAya. he bhagavaMta ? utkRSTa cAritranI ArAdhanA karI keTalA bhave mokSe jAya ? he gautama? upara mujaba ja vizeSamAM eTaluM ke keTalAMka jIvo kapAtita raiveyakAdikamAM utpanna thAya. utkRSTa cAritranI ArAdhanAvALA saudharmAdika devalekamAM utpanna thatAM nathI. he bhagavaMta! jJAnanI ArAdhanA madhyama rIte karIne keTalA bhave siddha thAya ? he gautama ? keTalAMka jIvo bIjA bhave siddha thAya. prastuta manuSya bhavanI apekSAe bIje manuSyane bhava levo. trIje bhava kare nahiM. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda ahiMyA cAritranI ArAdhanA jJAnanI ArAdhanA sAthe vivakSA karelI che. te sivAya te jaghanya jJAnanI ArAdhanA AzrayIne sAta-ATha bhavathI vadhAre bhava kare nahi tema kaheze. te zI rIte ghaTe? kemake cAritranI arAdhanAnuM phala che. jene mATe kahyuM che ke jaghanya cAritranI ArAdhanA karanAre vadhumAM vadhu AThame bhave te siddha. thAya ja, zrata, samyakatva, dezavirativALAnAM bhavo te asaMkhyAtA kahelA che. ethI ja karIne cAritranI ArAdhanA rahita jJAna ane darzananI ArAdhanA asaMkhyAtA bhavavALI, heya che. sAta-ATha bhAvavALI nahI. he bhagavaMta! madhyama rIte darzananI ArAdhanA karI keTalA bhave mokSe jAya ? he gautama? pUrvanI mAphaka ja. madhyama rIte cAritranI ArAdhanA karavAvALA paNa eja rIte me jAya. - he bhagavaMta ? jaghanya rIte jJAnanI ArAdhanA karIne keTalA bhave siddha thAya ? yAvata kamane aMta kare che gautama! keTalAMka jIvo trIjA bhave siddha thAya yAvata kamane aMta kare. sAta AThathI te vadhAre bhava kare nahiM. e rIte jaghanya darzananI ArAdhanA ane cAritranI ArAdhanA viSe jANavuM. A pramANe bhagavatI sUtranAM AThamAM zatakamAM dazamAM uddezAmAM kahyuM che. vizeSArtha tenI TIkAmAMthI jANavo. tathA IndrapaNuM, cakravartAipaNuM ane vAsudevapaNuM Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 176 Adi bhAvane saMsAramAM rahete jIva keTalI vAra prApta kare? A vAtane uttara keI zAstramAM je nathI, eTale lakhatA nathI. hIra praznamAM paNa A praznano eja uttara Apela che. IndrapaNuM cakravarti paNuM Adi bhAve jIe anaMtivAra prApta karyA nathI. te 135 pra.-136) dravya mana ane bhAva mananuM svarUpa zuM che? temaja dravya mana vagara bhAva mana hoya ke nahI? ane bhAva mana vagara dravya mana heya ke nahI? u- saMkSipaMcendriya jIvee manaparyApti nAma karmanA udayathI manane yegya pudgala dravyane grahaNa karIne tene mana paNe pariNumAvelA hoya tene dravya mana kahevAya che.. te mana dravyanuM AlaMbana laI jIvane je manane vyApAra te bhAvamana kahevAya che. jenA mATe naMdI adhyayananAM cUrNikAra kahe che "maNapajjattI nAma kammodayato jogomaNodavve ghernu, magatteNa pariNAmiyA davA davyamako bhnnnni"|| jIko puNa mamaNapariNAmakiriyAvaMto bhAvamaNo ki bhaNiya hoi ? magadacvAlaMbaNo jIvassa mAgaNavAvAro bhAvamaNo bhaSmAtti" ene artha upara AvI gayela che. tathA dravya mana vinA bhAva mana na hoya, asaMzinI jema. ane bhavastha kevalInI mAphaka bhAva mana vinA paNa Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda dravya mana te hoya che, tenA mATe loka prakAzamAM kahyuM dravyacittaM vinA bhAvacittaM, na syAdasaMjJivat / vinA'pi bhAvacittaM tu, dravyato jinavad bhavet / 11 // ene artha upara AvI gayela che. A rIte bhAva mana vinA paNa bhavastha kevalInI jema dravya mana hoya che. ema prajJApanA vRttimAM paNa kahyuM che. Ama kahevAthI sarva ekendriyAdi asaMgni jIne dravya manane abhAva hovAthI bhAva mana nathI. ema jaNAvyuM che. vaLI jyAre "bhAva mana' zabdathI citanya mAtranA vivakSA karAya che. tyAre dravya mana vinA paNa bhAva mana hoya che. ane te asaMsi ne paNa hoya che ja. Aja * abhiprAyathI zrI bhagavatI sUtranI vRttimAM paNa bhAva manathI yukta jIvonI parabhavamAM utpatti kahI che tene pATha A pramANe cheH__ "noiMdio uvauttA uavajjati" noindriyaM manaH tatra ca yadyapi manaHparyAptyabhAve dravyamano nAsti, tathApi bhAvamanasazca caitanyarUpasya sadA bhAvAt , tenopayuktAnAmutpatteH, "noindriyopayuktA utpadyante ityucyate / / iti trayodazazatake prathamoddezake / / 136 // bhAvArtha-jIvo mana sahita parabhavamAM upaje che. temAM je ke manaH paryAptinAM abhAvamAM dravya mana nathI. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 17 te paNa cita rUpa bhAva mana haMmezA (sadA kALa) hevAthI te bhAva mana sahita utpatti thatI hovAthI mana sahita upaje che. ema kahevAya che. A pramANe zrI bhagavatI sUtramAM teramAM zatakamAM pahelA uddezAmAM kahyuM che. 136 pra. (137) "vaLIvALuM pi thai vAyara maLato bhAgo niccugyADio" iti vacanAt sarva jIvone akSarane anaMtame bhAga haMmezA ughADo hoya che, ema siddhAntanA vacanathI kahyuM che, temAM "akSara zabda vaDe zuM grahaNa karAya che ? u -mukhya paNe akSara zabda vaDe ahIM kevala jJAna grahaNa karAya che. ane prasaMgathI matijJAna ane zrutajJAna. paNa grahaNa karAya che. bRhatka95 vRttimAM akSara zratanAM adhikAramAM ane nandI sUtranI vRttimAM zrutajJAnanAM adhikAramAM A ja pramANe kaheluM che. tathAca tAvat bRhatkalpavRttipATha uktaM sarvA''kAzapradezebhyo'nantaguNaM jJAnam / sarva AkAza pradeza karatAM jJAna anaMtagaNuM che. ema. bRhatkalpa vRttimAM kahyuM che. have te jJAna, "akSara" kema kahevAya che. te batAve che. gANaM tu akSaraM jeNa kharati na kayAi taM tu jIvA / to tassa u aNaMtabhAgona varijjati savvajIvANaM // Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda artha-je kAraNathI te jJAna jIvathI kadI paNa juduM patuM nathI te kArathI nAna akSara kahevAya che. (jari di akSara) zaMkAjJAna jIvathI kadI paNa bhaSTa thatuM nathI e zI rIte jANI zakAya? samAdhAna-te akSara (jJAna) ne anantame bhAga ati prabala evA jJAnA varaNanA udaya vaDe DhaMkAtuM nathI. ikkeko jiyadeso nANAvaraNassa huMtaNaM tehiM / avibhAgehiM Avarito sabajiyANaM jiNe mottuM / / atha-kevala jJAnione mukIne saMsArI savajInAM eke eka Atma pradeze jJAnA varaNIya karmanAM anaMtA avibhAga paricchede vaDe DhaMkAyelA che. je ema che te jJAnane anaMtame bhAga haMmezA uMghADe che ema kema kahyuM che ! jai puNa so vivarejjai teNaM jovo ajIvayaM gcche| suTThavi mehasamudaye hoi pahA caMdasarANaM / / artha-jema gADha vAdaLA caDI AvyA hoya te paNa tevA prakAranA svabhAvathI caMdra sUryanI prabhA te dekhAya ja che, tema jIvanAM eka eka pradeze jJAnA varaNIya karmanAM anaMtA avibhAga pariccheda uDe DhaMkAyelA hovA chatAM paNa tevA prakAranA svabhAvathI ja jJAnane anAme bhAga haMmezA ughADe rahe che, je te paNa DhaMkAI jAya te Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 175 ekAntathI nizcitana thavAthI jIva ghaDAnI mAphaka ajIvapaNAne pAme. zaMkA-pRthvIkAya AdinuM sarvathA jJAna DhaMkAyeluM che. te jJAnane ananta bhAga haMmezA ughADe rahe che. ema kema kahevAya che ? annasamakkharaM puNa paMcaNDa vi thINaddhisahieNaM / nANAvaraNudaraNaM biMdiya mAIkama visohI // samAdhAna-pRthvIkAyathI mAMDIne vanaspatikAya sudhInAM pAMca prakAranAM ekendriya jIvone thINaddhinidrA sahita jJAnAvaraNIyanAM udayamAM paNa, sutelA, madonmatta ane mUchita AdinI jema akSara-jJAna avyakata-aspaSTa hoya che. AthI teomAM paNa jJAna sarvathA DhaMkAyeluM hatuM nathI temAM paNa pRthvIkAyanAM ane jJAna ati avyakta heya che. tenAM karatAM apakAyanA jIne vizuddha hoya che. tenA karatAM anukrame teukAya, vAukAya ane vanaspati kAyanA ane vadhAre spaSTa hoya che. te pachI anukrame be IndriyAdi jene jJAnanI vRddhi tyAM sudhI kahevI yAvat anuttarapapAti devone vizuddhi vadhAre hoya tenA karatAM paNa caudapUvaone jJAnanI vizuddhi vadhAre hoya A vAta cUrNikAranAM vacanathI lakhelI che. 34 raja - taM ciya visujjamANaM viMdiyamAdikkameNa vineyaM / jA hoti guttarasurA sabavizuddhaM tu pucadhare // artha upara AvI gayA che. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda ahIMyA je ke pahelAM sarva AkAza pradeze karatAM anaMtagaNuM akSarajJAna kahyuM te kevala jJAnanI apekSAe kahyuM che. ane teno ja anaMtamo bhAga haMmezA ughADe hoya che. te paNa kevala jJAnanI jema zrata jJAnane paNa anaMta bAga haMmezA ughADo hoya che. tethI aMtamAM akSara zrata kahyuM ema pejanA karI che. nandI sUtranI vRttine pATha A pramANe che - tathA ca akArAdikaM sabadravyaparyAyaparimANaM tathA matyAdIni api jJAnAni draSTavyAni, nyAyasya smaantvaat| iha yadyapi sarva jJAna avizeSeNA'kSaram ucyate sarvadravya. paryAyaparimANaM ca bhavati, tathA'pi zrutAdhikArAdiha akSaraM zrutajJAnam avase yam / zrutajJAnaM ca matijJAnA'vinA bhRtaM tato matijJAnamapi, tadevaM yat zrutajJAnamakArAdikaMcotkarSataH sarvadravyaparyAyaparimANaM tacca sarvotkRSTa zrutakevalino dvAdazAGgavidaH saMgacchate na zeSasya, tato'nAdibhAvaH zrutasya jantUnAM jaghanyo madhyamo vA draSTavyo, na tu utkRSTa ini sthitam // apara Aha-anAdibhAva eva zrutasya katham upapadyate ? yAvatA yadA prabala zrutajJAnAvaraNastyAnarddhinidrArUpadarzanAvaraNodayaH saMbhavati tadA saMbhAvyate sAkalyena zrutasyAvaraNaM, yathA avadhyAdijJAnasya, tatoSadhyAdijJAnamiva Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 177 Adimadeva yujyate zrutamapi, nA'nAdimaditi kathaM tRtIya caturthabhaGga saMbhavaH ? ( anAdizAntam anAdyanantam ) ata Aha-"savyajIvANaM pi" ityAdi sarvajIvAnA miti Namiti vAkyAlaMkAre'kSarasya zrutajJAnasya, zrutajJAnaM ca matijJAnAvinAbhAvi tato manijJAnasyApi anantabhAgo anantatamo bhAgo nityodghATitaH sarvadevA'prAvRttaH, so'pi ca anantamo bhAgo anekavidhastatra sarvajaghanya caitanyamAnaM tatpunaH sarvotkRSTazrutAvaraNastyAnadinidrodayabhAve'pinAtriyate tathA jIvasvabhAvAt / tathA ca Aha "jaItyAdi" yadi punaH so'pi anantatamo bhAgo'pi Aviyate tena tarhi jIvo'jIvatvaM prApnuyAd, jIvo hi caitanyalakSaNaH tato yadi prabalazrutAvaraNastthAnaddhinidro dayabhAve caitanyamAtramapi Aviyate tarhi jIvasya svabhAva parityAgena ajIvataiva saMpanIpayeta na catad dRSTamiSTaM vA sarvasya sarvadA sva svabhAvAstiraskArAt" tatraiva dRSTAntamAha "saduvItyAdi " suSTu api meghasamudaye bhavati prabhAcaMdrasUryayoH iyamatra bhAvanA yathA nibiDanibiDatarameghapaTalairAcchAditayoH sUryacandramasonaikAntena tatprabhAnAzaH saMpadyate. sarvasya sarvathA svabhAvApanayasya kartum azakyatvAt , evam anantAnantairapi jJAnadarzanAvaraNakarmaparamANubhirekaikasyA'pi 12 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda AtmapradezasyAveSTita pariveSTitasyApi naikAntena caitanya. mAtrasyAbhAvo bhavati, tato yatsarvajaghanyaM tanmatizrutAtmakam / ataH siddho'kSarasyAnantatamobhAgo nityodghATitaH" . tathA ca sati matijJAnasya zrutajJAnasya cAnAdibhAvaH pratipAyamAno na virudhyate iti sthitam bhAvArtha-jema sarva dravya, paryAyanAM parimANavALuM. akArAdika zrutajJAna tema mati Adi jJAna paNa jANavA joIe. nyAyanuM samAna paNuM hovAthI ahIMyA je ke sAmAnyathI sarva jJAna, "akSara" kahevAya che. ane te sarva dravya, paryAyanAM parimANavALuM hoya che. te paNa ahIM zrutajJAnane adhikAra hovAthI "akSara' eTale zrutajJAna jANavuM. ane zrutajJAna, matijJAna vinA hotuM nathI, eTale matijJAna paNa teTalA parimANavALuM jANavuM. tethI A pramANe je ja kArAdika zrutajJAna utkRSTathI sarva dravya paryAyanAM parimANavALuM che te sarvotkRSTa kRtajJAnI evA bAra aMganAM jANakArane ghaTe che. bIjAne nahI. tethI prANIone zrutajJAna je anAdi kALanuM kahyuM che te jaghanya athavA madhyama jANavuM. paraMtu utkRSTa nahIM. zaMkA-ahIM keI kahe che ke - zrutajJAna anAdi kALanuM ja che e kema ghaTe? jyAre prabala zrutajJAnA varaNa ane vikRddhi nidrA rUpa darzanAvaraNane udaya hAya Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 179 tyAre saMpUrNapaNe zrutajJAnanAM AvaraNane saMbhava che. jema avadhi Adi jJAnane saMpUrNa A varaNa thAya che tema. tethI avadhi Adi jJAnanI jema zrutajJAna paNa AdivALuM kahevuM joIe. paNa anAdivALuM nahI. tethI trIjA cothA bhAgano saMbhava kevI rIte hoya? samAdhAna-navanItrA vi' ityAdi vacanathI sarva jIne matijJAna ane zrutajJAnane ananta bhAga haMmezA ughADo ja hoya che. ane te ananta bhAga paNa aneka prakAra hoya che. temAM sarva jaghanya-cetanya mAtra, te (citanya mAtra) sarvotkRSTa kRtajJAnAvaraNa ane thINuddhi nidrAnAM udaya vakhate paNa DhaMkAtuM nathI. tevA prakAranA jIvane svabhAva hovAthI. tathA 43 - " ra' vaLI je te ananta bhAga paNa tenA vaDe DhaMkAI jAya te jIva ajIvapaNAne pAme. kAraNa ke jIva caiitanya-lakSaNavALo che. tethI ja prabala zrutajJAnAvaraNa ane thINaddhi nidrAnAM udaya vakhate caitanya mAtra paNa DhaMkAI jAya te jIvanamAM svabhAvane tyAga thaI javAthI ajIvapaNuM ja prApta thAya. ane A bAbata kadI joI nathI ane ISTa paNa nathI. kAraNa ke dareka vastu pitAne svabhAva choDatI na hovAthI. temAM dawAta kahe che. suvicAra " gADha vAdaLA caDhI AvyA hoya te paNa caMdra-sUryanI prabhAte rahe che ja. ahIMyA kahevAnuM e che ke jema atyaMta gADha vAdaLAo vaDe DhaMkAyelA sUrya caMdranI prabhAne ekAnta nAza thato nathI. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 praznottasArdhazataka gujarAtI anuvAda dareka padArthane pitAne svabhAva sarvathA dUra karo, azakya hevAthI. e rIte jIvanAM eke eka pradeza anantA-nanta jJAnAvaraNa ane darzanAvaraNa karmanAM paramANuothI atyaMta gADha rIte DhaMkAyA hoya te paNa ekAMte citanya mAtrane abhAva thatuM nathI. tethI je sarva jaghanya caitanya mAtra te mati-zrata rUpa che. AthI akSarane ananta bhAga haMmezA ughADe hoya che. te siddha thayuM ane tema thavAthI mati jJAna ane zruta jJAna anAdi kALanAM che, te paNa siddha thayuM. me 135 . ' pra-(136) kevalI bhagavAna kevala jJAna vaDe sarva dravya ane paryAne dareka samaye sAkSAt jANe che, paraMtu kevala jJAna saMbaMdhI je svabhAva vaDe eka paryAyane jANe che. te ja svabhAva vaDe bIjA paryAyane jANe che ke bIjA svabhAva vaDe? u- bIjA paryAyane bhinna svabhAva vaDe ja jANe che. paraMtu te ja svabhAva vaDe nahIM. nahIM te banne paryAnuM ekapaNuM thavAne prasaMga Ave. tethI jeTalAM jANavA lAyaka paryAye che teTalAM ja tene jaNAvanArA kevalajJAnanAM svabhAve jANavA. nandIsUtravRttimAM kahyuM che ke - " yAvanto jagati rUpidravyANAM ye gurulaghuparyAyAstAn sarvAnapi sAkSAt karatalakalitamuktAphalavat kevalA''lo. kena pratikSaNam avalokate bhagavAn , na ca yena svabhAvena Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 181 ekaM paryAya parichinatti tenaiva svabhAvena paryAyAntaramiti, tayoH paryAyayorekatvamasakteH" Ane artha upara AvI gayuM che. ghaTanA paryAyane jANavAnA svabhAvavALuM je jJAna te jyAre paTa paryAyane jANavAne samartha thAya tyAre pATu paryAyane ghaTa paryAyarUpa paNAnI Apatti thAya. te sivAya ghaTa paryAyane jANanAruM jJAna paTa paryAyane jANI zake nahIM tevA prakArane svabhAva hovAthI. tethI jeTalAM jANavA gya paryA che. teTalA tene jaNAvanAra kevalajJAnanAM svabhAve jANavA ane jeTalA svabhAve teTalA paryAye che. tethI paryAnI apekSAe sarvadravya ane sarvaparyAyanAM parimANavALuM kevalajJAna kahyuM che. zaMkAakArAdi zrutajJAna ane kevalajJAnanAM paryAcenuM parimANa sarakhuM che? ke ochuM che? samAdhAna-sarakhuM ja che. phakta sva ane para paryAya rUpa taphAvata che. dui nIvRtta naMdIsUtravRttimAM kahyuM che ke paryAya parimANacintAyAM paramArthato na kazcid akArAdi zruta-kevalajJAnayovizeSaH / ayaM tu vizeSaH, kevalajJAnaM svaparyAyairapi sarvadravyaparyAyaparimANatulyam, akArAdi tu svaparaparyAyairevetyAdi. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 182 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda | bhAvArtha-paryAyanAM parimANanI vicAraNAmAM vAsta vika rIte akArAdi zrutajJAna ke kevalajJAnane keI bheda nathI. paraMtu ATale taphAvata che ke kevalajJAna ravAparyA vaDe sarva dravya paryAnAM pariNAma jeTaluM che. jyAre akArAdi zratajJAna sva ane para paryAye vaDe sarva dravya paryAnA parimANa jeTaluM che. 136 pra-(137) vijaya Adi cAra vimAnamAMthI ke paNa vimAnamAM utpanna thayele jIva tyAMthI cyavI manuSya bhava pAmI nArakI, bhavanapati, tiryaca, vya tara, - tiSimAM utpanna thAya ke kema ? u0-vijya Adi cAra vimAnamAM utpanna thayela jIva tyAMthI cyavI manuSya bhava pAmI tyAMthI marIne nArakI Adi upara kahelA sthAnamAM utpanna thatuM ja nathI. paraMtu saudhamAMdi devalekamAM ja utpanna thAya che. prajJApanA sUtranI vRttimAM paMdaramAM IndriyanAmanAM padamAM kahyuM che ke___" iha vijayAdiSu catuSu vimAneSu gato jIvo niyamAt tato uddhRttI na jAtu kadAcidapi nairayikAdiSu paJcendriyatiyaparyavasAneSu tathA vyantarajyotiSkeSu ca madhye samAgamiSyati, manuSyeSu saudharmAdiSu cAgamiSyatIti" bhAvArtha-upara AvI gayuM che. je 137 che pra-(138) bharatacakavatine jIva nigeda AdimAMthI nIkalane keTalA bhave karIne muktimAM ga? ane Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda . 183 samyaktva pAmIne je kadI paNa vamana na kare te keTalA bhave mokSe jAya? u0-bharata cakravatine jIva sAta-ATha bhava karIne , muktimAM gayAnuM saMbhave che. AcArAMga sUtranI vRttimAM sAra adhyayanamAM trIjA uddezAmAM kahyuM che ke - "bhAvayud vA'I zarIraM labdhvA kazcit tenaiva bhavena azeSa makSayaM vidhatte, marudevI svAminIvat , kazcit vAmi matevata #zcara anAddhapujAvrtn, aparo na setsyati eveti" | bhAvArtha-bhAvayukta evA yogya zarIrane meLavIne keIka te ja bhave mokSe jAya, marudevI mAtAnI jema keIka sAta ATha bhave mokSe jAya, bharata cakravartinI jema keIka apAdhe pugala parAvarta kALe mokSe jAya. samyaktva pAmyA vagarane te kSe jAya ja nahIM. samyakatva pAmIne je kadI paNa vamana na kare te sAta ke ATha bhava sudhI saMsAramAM rahe te pachI avazya muktine pAme. sUtra kutA vRttimAM caudamAM adhyayanamAM kahyuM che ke - "apratipatitasamyaktvo jIva utkRSTataH saptASTau vA bhavAn mriyate nordhvamiti" Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda AnA atha upara AvI jAya che. 5 138 / pra0-139 sukSma nigeAdamAMthI nIkaLIne keTalAMka jIvA kAlAntare pharI paNa sukSma nigeAdamAM jAya che, te utkRSTathI teo keTalA kALa temAM rahe ? (1) sukSma nigeAdamAMthI nIkaLIne keTalAka jIvA khAdara nigezvamAM ja gati Agati karatAM utkRSTathI keTaleA kALa temAM (khAdara nigeAdamAM) rahe? (2) kayAreka sukSma nigeAdamAM ane kayAreka khAdara nigeAdamAM utpanna thatAM jIvA sAmAnya nigeAda mAtramAM utkRSTathI kaiTaleA kALa rahe ? (3) sukSma-mAdara sAdhAraNa-pratyeka rUpa vanaspatikAya mAtramAM utkRSTathI keTalA kALa thavA rahe? (4) u-vyavahAra rAzimAM AvelA jIvA jo sukSma nigeAdamAM jAya te utkRSTathI asaMkhyAta utsarpiNI avasapiNI sudhI temAM rahe che. pachI avazya khAdara nigeAda AdimAM Ave che. (1) mAdara niSAdamAM utkRSTathI 70 koTAkoTi sAgaropama sudhI rahe che. tethI vadhu nahI. (2) sAmAnya nigeAdamAM ahI pudgala parAvata kALa sudhI eTale ke ananta kALa sudhI rahe che. (3) vanaspatikAya mAtramAM asaMkhyAtA pudgala parAvata Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 185 -kALa sudhI rahe che. ane te pudgala parAvarte AvalikAnA asaMkhyAtamAM bhAgamAM jeTalo samaya hoya teTalA jANavA. A badhI sthiti vyavahAra rAzimAM AvelA ane AzrayIne kahI che. tethI marudevI mAtA vigerene AzrayIne virodha nathI. AgamamAM kahyuM che ke - suhumanigoe NaM bhaMte, suhuma nigoe ti kAlao kicciraM hoi ? goyamA jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM asaMkhenaM kAlaM, asaMkhijjAo ussappiNi osa ppiNIo. bhAvArtha-he bhagavaMta! sukSma nigodamAM sukSma nigoda paNe jIva keTalo kALa rahe? he gautama! jaghanyathI aMta muhUrta ane utkRSTathI asaMkhyAta kALa asaMkhyAti utsapiNI avasarpiNI sudhI rahe. 139 pra (140)-jeonAM rUMvATAo vaDe ratnakaMbala vastra utpanna thAya che. te uMdaraDA agnimAM utpanna thAya che. AthI ja te vastranI malInatA agnimAM nAkhavA vaDe zuddha thAya che. evI ukti saMbhaLAya che. temAM agnimAM uMdaraDAnI utpatti keI zAstramAM kahI che ke nahI? tathA 'kekanA peTamAM gaLI utpanna thAya che ema saMbhaLAya che temAM zuM kAraNa che? u0-anuga dvAra vRttimAM Avazyaka nikSepAnA Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 praznottarasA zataka gujarAtI anuvAdaH adhikAramAM agnimAM uMdaraDAnI utpatti kahI che. te pATha A pramANe che H-- iSTakA pAkAdyagrimUSikAvAsa ityucyate tatra hi anau kile mUSikAH sammUrcchantIti 59 bhAvAtha--iMTanAM nibhADAnA agni, udAnA AvAsa che. ema kahevAya che. te agnimAM sa'mUrcchima uMdaraDA utpanna thAya che. tathA peTamAM gIrALInI utpattinu kAraNa nizIthasUrNimAM kahyuM che. tenA pATha A. pramANe che: : " frekoila avayavasaMmisseNa bhuteNa poTTe kila mihakoilA saMmuccheti tti " '' bhAvAtha :--gIrALInAM avayava mizrita leAjana varDa: peTamAM gIrAnI utpanna thAya che. 514nA zra0 (141) keTalAMka Adhunika pAkhaMDI nihavA prema kahe che ke "abhayakumAre mekalelA rajoharaNAdinAM darzana vaDe ArdrakumAra pratibAdha pAmyA hatA" te vacana Agama anusAre che ke Agama viruddha che? 30--uparAkta vacana Agama viruddha ja che ema. jANavuM. usUtra bhASI sivAya bIjo koNa AvuM potAnI mati kalpanAthI kapeluM sUtra viruddha vacana khelavAnA utsAha rAkhe. kAraNa ke sUtramAM sAkSAt ekAnte jina Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 187* pratimAne joIne AdrakumAra pratibodha pAmyAnuM kaheluM che. sUtrakRtAnuM sUtranAM AdrakIya adhyayananI niyukti pATha A pramANe che - saMvegasamAvanno mAyI bhattaM caittu diiyloe| caiUNaM addaure addasuo addao jAo // 13 // pItI doNha u dUo pucchaNa abhayasma paThave so vi| teNa vi sammadihitti hojja paDimArahassa gayaM // 94 // daI saMbuddho rakkhio ya AsANavAhaNapalAo / pAiyaM to dhario rajjaM na kareI ko anno // 15 // bhAvAtha-AdrakumArane jIva AgalA bhavamAM vasaMtapuramAM sAmAyika nAmane kheDUta hatuM. teNe pitAnI patnI sAthe dIkSA lIdhI eka vakhata gecarI jatAM ane maLyA strIne joIne sAmAyika kheDUta tenA para anurAgI thaye. te vAta jANI strI je sAvI hatI te aNasaNa karIne svarge gaI. A vAta jANIne mAyAvI te sAmAyika kheDUta vairAgya pAme. ane aNasaNa karIne devalokamAM game tyAMthI evI AdrapuramAM AkarAjAne Adraka nAmane putra thaye. te Adraka rAjAne rAjagRhanA zreNika rAjA sAthe maitrI hatI. tethI arasaparasa bheMTaNAM mokalatAM eka vakhata Adraka rAjAe bheTazuM kahyuM. te vakhate AdrakakumAre paNa abhayakumAra mATe bheTazuM kahyuM. tethI abhayakumAre vicAryuM ke A bhavi jIva che. tethI mArI. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 praznottarasAdhazataka gujarAtI anuvAda maitrI icche che. tethI tene samyaktvanI prApti thAya te mATe ekAntamAM jinapratimA mAkalI. tene joIne Aka kumAra pratibAdha pAmyA, ane viSayAthI virakta thayA. AthI te nAsI na jAya te mATe tenA upara tenA pitAe 500 rAjaputrAnI cAkI mUkI. chatAM azva khelAvavAne ahAne chaTakI jaI Aya dezamAM AvI dIkSA lIdhI. te vakhate AkAzavANI thayelI ke "tAre haju ghaNAM bhAgAvalI krama bAkI che." ema devatAe vAravA chatAM mArA sivAya bIjo kANu rAjya nahi kare" ema kahI devatAnA vacananI avagaNanA karI cAritra lIdhu, A pramANe upa"rAkta pAThathI jaNAya che ke ArdrakumAra jinapratimAnA darzanathI ja medha pAmyA hatA. niyukitanuM A vacana sUtravacana nathI ema na kahevuM. kAraNa ke zrutakevali zrI bhadrabAhusvAmIe niyukita racelI hAvAthI te sUtra jevI ja che. suyakevaliNA raiyamiti " vacanAt. vaLI zrI bhagavatI sUtra anuyAga dvAramAM paNa kahyuM che keH-- 66 " suttattho khalu paDhamo bIo nijjuttimIsio bhaNio, taio ya niravaseso esa vihI hoi aNuoge " ItyAdi vacanathI niyukita bhASya cUSi vigere Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara sArdhazataka gujarAtI anuvAda 189pramANe karAyelA che. AthI tenuM vacana jeo na mAne te sUtranA utthApake jANavA. 141 pra. (142) atyAranA keTalAka pAkhaMDIo gRhasthAne paNa aMga upAMga Adi siddhAnta bhaNAve che. te , jinezvaranI AjJA anusAre che ke tenI viruddha che? u. A kRtya jinezvaranI AjJA viruddha ja che ema jANavuM. nizItha sUtramAM ogaNIsamA uddezAmAM gRhasthane sUtra vAMcavAne niSedha hevAthI te pATha A pramANe che je aNNautthiyaM vA gAratthiyaM vA vAeti vAyaM taM vA sAijjati se Avajjati cAummAsiyaM parihArahANaM ugghAiyaM " bhAvArtha-jeo anya tIthIone athavA gRhasthane vAcanA Ape che athavA tene sahAya Ape che tene cAturmAsika parihAra sthAna uddaghAtika prAyazcitta Ave che. AthI ja zrI arihaMta bhagavaMtanAM caraNamAM zrAvakenAM varNanamAM ThekaThekANe "meLavyuM che artha jemaNe" grahaNa karyo che artha jemaNe" evA pade ja dekhAya che. paraMtu "sUtranuM adhyayana karyuM che jemaNe e pATha. dekhAtuM nathI. je ema che te zrAvakane dazavaikAlika sUtra paNa na bhaNAvavuM ? tenAM uttaramAM kahe che ke zrAvakane dazavaikAlika Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda sUtranAM SaDthavRttikAya nAmanA cAthA adhyayana sudhI ja "bhaNAvavuM. pazu khAkInAM cha adhyayane bhaNAvavA nahI. Avazyaka cUrNimAM kahyuM che ke-- 190 " jahanneNaM aDapatrayaNamAyAo ukoseNaM chajjIvaNiyA suttao, asthao vi piMDesaNaM na suttao, atthao puSa ullAveNaM suNai rtti " bhAvAtha zrAvakane sUtrathI jaghanyathI aSTa pravacana mAtA ane utkRSTathI chajjIva nikAya adhyayana sudhI bhaNAvavuM. piMDeSaNA adhyayana arthathI bhaNAvavu' paNa sUtrathI nahi, athaeN paNa mAtra sAMbhaLe. khIje paNa kahyuM che ke je zrAva kAne dazavaikAlika sUtranA SaDUjIva nikAya adhyayanathI AgaLa bhaNAve che te potAnA manakalpita kadAcaraNavALeA che. (142) pra0 (143) zrI mahAvIrasvAmI bhagavatanA aMkhaDa nAmanA zrAvaka hatA te jAte brAhmaNa hatA ke kSatriya ? tathA tenuM je vividha rUpa karavAnuM sAmarthya hatuM te tapathI Utpanna thayelI vaikiya labdhinA mULa var3e hatuM ? ke prasanna thayelA detre Apela vidyAmaLa vaDe hatuM ? tathA AvatI cevizimAM je tIrthaMkara thavAnA che te abaDa koNa ? u-ahIM zAsra dRSTie vicAratAM zrI mahAvIra svAmInAM aMkhaDa nAmanAM e zrAvaka thayA che ema saMbhave che te A pramANe aupapAtika upAMgamAM kahyuM che ke :-zrI Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda 191 vIrasvAmIne zrAvaka aMkhaDa parivrAjaka jAte brAhmaNa hatA, ane ghaNAM chaThThuM aThThama Adi tapazcaryAthI tene avadhijJAna ane vaikriyalabdhi utpanna thaI hatI. tene sAtase ziSye hatA. ante anazanavaDe kALa karIne brahma devalAkamAM gaye ane pachI mahAvideha kSetramAM mekSe jaze, caritramAM A pramANe zrI muniratnasUriSkRta aMkhaDa kahyu. cheH rathapuramAM rahenArA kSatriya jAtine akhaMDa rAjA hatA, tene sAMkhyamatanI geArakha yAginIe sAta deza ApyA hatA. khatrIsa zreSTha strIo ane mATA rAjyanI samRddhivALeA hateA. tene prasanna thayelA sUryAdi devAe ane vidyAe ApI hatI. keTalAka kALe zrI kezi gaNadharanA upadezathI samyaktva pAmIne temanAMja vacanathI zrI mahAvIrasvAmI bhagava tanA caraNanI sevA svIkArI hatI. mananI zithilatAthI aDhAra vakhata samyaktva mukayuM tathA svIkAryuM hatuM. zrI vIra paramAtmAe batAvela sulasA zrAvikAnI dRDhatAne levAthI atyaMta dRDha thayu che samyaktva jenu' evA aMkhaDa rAjA peAtAnA putrane rAjya ApIne anazanavaDe kALa pharIne svargamAM gayA. aMkhaDa caritramAM Aja akhaMDa rAjA AvatI cevizimAM tIrthaMkara thaze ema kahyuM che. bIjA ThANAMga sUtranI vRttimAM jaNAvelA che. paraMtu eTaluM paNa be aMkhaDa zrAvakA vizeSa che ke temAM aMkhaDa Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda paritrAjaka ja ke jeNe sulabhA zrAvikAnI parIkSA karI hatI teja bhAvi tIrthaMkaranA jIva kahyo che, tattva tA kevalie athavA bahuzrute jANe. 5143aa 192 pra0 (144)-zAstrAmAM je nava pApa niyANAM kahyA che te kayA kayA ? u-(1) bhavAntaramAM huM rAjA thAuM evI prArthanA e paheluM niyANuM. - (2) mAre ghaNA vyApAra ane rAjyavaDe sayu para`tu samRddhimAna gRhastha thAuM' evI prAthanA e khIjI niyANu, (3) purUSane aneka prakAranuM kaSTa paDatuM joI ne bhavAntaramAM huM A thAM evI prArthanA e trIjI niyANuM, (4) zrIne paravazatAnuM duHkha joIne huM purUSa thAuM evI prArthanA e ceAthuM niyANuM. (1) manuSya sa MbaMdhI viSayAnAM azucipaNAthI devasa'a'dhI ghaNAM viSayAnI prArthanA e pAMcamu niyANu'. (6) je devA sva ane para deva-devInAM sevanamAM ane te vidhruvela devadevInAM sevanamAM Asakta che te 'mahurata'=(ghaNAM Asakta) kahevAya che ane je devA poteja devapaNe Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 193 ane devI paNe vikuvaMNA karIne viSaya seve che. paraMtu bIjAne nahI teo svarata kahevAya che, tenAM saMbaMdhI niyANuM karavuM, te chaThuM niyANuM. (7) upara kahelAM cha prakAranAM niyANa karanArA bhavAntaramAM dulabha badhi thAya che, AthI je deve (nava veyaka ane pAMca anuttara vimAnavAsI) mithuna sevanathI rahita che. te "arata" kahevAya che, te saMbaMdhiniyANuM karavuM te sAtamuM niyANuM. (8) upara kahelA (1) bahurata (2) svarata (3) arata e traNe devanAM bhede che. bhavAntaramAM huM sAdhune vaharAvanAra zrAvaka thAuM evI prArthanA e AThamuM niyANuM. vratanI AkAMkSAthI huM bhavAntaramAM daridra zrAvaka thAuM evI prArthanA e navamuM niyANuM. upara kahelA nava niyANAmAM chellA traNa anukrame samyaphava, dezavirati ane sarva viratine ApanArA che. paNa mokSa ApanAra nathI. A badhI bAbata paphakhIsUtranI vRttimAM kahI che, bIje ThekANe paNa kahyuM che ke13 . Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda niva-fkadi ciM-purite paravivAre ya vicAre che appasuraya-saGka-daride hujjA nava niyANAi ti // 1 // zaMkA- rAjya AdinI prArthanAnI jema tIrthakara paNuM, carama zarIripaNAnI prArthanA paNa duSTa che ke nahI? samAdhAna-tIrthaMkarapaNuM Adine viSe paNa niyANuM na karavuM ema bhagavaMta zrI mahAvIrasvAmIe kahyuM che, niyANAmAM te. sArI vastunAM viSayamAM paNa apavAda nathI. sAdhune niyANAne niSedhaja che. e pramANe bRhatkalpavRttimAM kahyuM che. tIrthaMkarapaNA AdinI prArthanA paNa sAdhune yukta nathI ja. vaLI sarvakarmanA kSayathI mAre mekSa thAo evI bhAvanA paNa zuM niyANuM kahevAya? kharekhara A paNa nizcaya nayathI niSedhyuM che. kAraNa ke uttama muni mokSamAM ke saMsAramAM sarva ThekANe pRhA vagaranA ja hoya ema kaheluM hovAthI te paNa bhAvanAmAM apariNata satvane aMgikAra karIne vyavahArathI A duSTa nathI. AvazyakabRhadavRttimAM dhyAna zataka adhikAramAM ane zazAstranI vRttimAM kahyuM che ke - "vayavIra vAya" yAki. A praNidhAna niyANa rUpa nathI, prAyaH karIne Asakti rahita abhilASA rUpa hevAthI. A badhuM apramattasaMyata nAmanAM sAtamAM guNasthAnanI prApti na thaI hoya tyAM sudhI karavA yogya che. apramatta saMdha Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 15 tAdine te mekSamAM paNa abhilASA hetI nathI. vistAranAM asthIoe pUjApaMcAlakanI vRtti jevI. 14mA praha (145) bIjA puruSanI jema tIrthakarenA vRSaNa ane purUcihna Adi guhya pradeza jevAmAM Ave ke nahIM ? u. atigupta hovAthI prAye karIne hAthI ane jAtivaMta azvanI jema jevAmAM Ave ja nahI. prAye karIne ema kahevAthI gRhasthapaNAmAM e sAthenAM saMbheza samaye kaMIka daSTipathamAM AvavAmAM deSa nathI. yegazAstravRtinAM prathama prakAzamAM kahyuM che kesvaaminH kuJjarasyeva muSkI gUDhau samasthitI / atiMgUDhaM ca puMzcihUnaM kulInasyeva vAjinaH // 30 // siddhAntamAM paNa A bAbata kaI jagyAe kahI che? uttara-papAtika upAMgasUtranI vRttimAM che. "vAtunugA guDha resi" zreSTha azvinI jema atyaMta guptapaNAvaDe sArI rIte niSpanna thayela che guudeza jene. e pramANe vIprabhunAM varNananAM adhikAramAM che. zaMkA-je ema che te keTalAka (digaMbara) atyaMta prakaTa guhyA pradezavALI jina pratimAo karAve che te vAMdavA cogya che ke nahi? samAdhAnaH- prathama te te bhagavaMtanI pratimAja nathI. kAraNa ke bhagavaMtanI pratimAo bhagavaMtanI jema Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda atigupta guhya pradezavALI hevI joIe. ane digaMbara kArita pratimAo te sAkSAt guDhapradeza dekhAya tevI hoya che. ane tema hovAthI pratimAo kevI rIte vAMdavA yogya gaNAya? vaLI utsavavAdioe tathA gRhasthAe pratiSThita karelAM citye avaMdanIya ja che. zrI jinapatisarie prabaMdha udayamAM kahyuM che ke "paurNamAsikAdimatavartIni caityAni avandyAnyeva anadhikAripratiSThApitatvAt digambarAdiparigrahItavad hi." artha -punama Adi matamAM rahelA caitye. anadhikAzi ee pratiSThata karela hovAthI avaMdanIyaja che. digaMbarAdi oe parigrahIta nI jema. evI rIte svadarzana mithyAdaSTi cityavAsi vigere vaDe grahaNa karAyelI pratimA paNa vajanIya che. ___ " kUrAbhiggahiyamahAmicchaddiTThIhiM pAvehiM ahamAhame hiM nAmAyariya uvajjhAya sAhuliMgIhiM jinaghara maDha AvAsopakappio sAya sIlehiM" ItyAdi mahAnizItha Adi Agama vacane vaDe caityavAsi vigerenuM mithyAdiSTipaNuM pratipAdana kareluM che. zaMkA -tevA prakAranAM biMba AdinA darzanathI Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 17. paNa kaIkane samyaktvAdinI utpatti thAya che, te temane vaMdana karavA javAmAM zuM deSa? samAdhAna -dravya liMgio vaDe grahaNa karAyelAM camAM biMba AdinAM darzanathI kayAreka keIkane samyakutra ratnanI utpatti bhale thatI heya. tepaNa kavi du samabhuSA viItyAdi vacane vaDe ka95bhASyamAM niAvanI jema te cenuM varjana karavAnuM kaheluM hovAthI vivekI puruSone tyAM javuM egya nathI. A badhI bAbata prabaMdha udayamAMthI saMkSepIne ahIM lakhI che. zrI bRha- - kaha5 bhASya cUrNi AdimAM prathama khaMDamAM A artha vistArathI lakhyo che. tyAMthI jANI le. zaMkA -jema nidbhava Adi vaDe grahaNa karAyelI pratimAo avaMgha che. tema teoe karelA tetra prakaraNAdika paNa samyagadaSTione agrAhA che ke grAhya che? samAdhAna-agrAhya ja che. zrI mahAnizItha sUtramAM cothA adhyayanamAM kahyuM che ke - je bhikkhu vA bhikkhuNI vA parapAkhaMDINaM pasaMse karejA jeAvi NiNhagANaM pasaMsaM . karejA jeAvi anukUlaM bhAsejjA jeAvi niNhagANaM AyayaNaM pavisijjA jeAvi niNhagANaM gaMthaM satyaM payakkharaM vA parUvejjA je NaM niNhagANaM saMtie kAyakilesAitave vA saMjamei vA NANei vA viNANei vA Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda mUe vA paMDiccei vA abhimuhamuddhaparisA majhagae silAhejjA se vi ANaM paramAhammiesu 'ukvajjejjA - kunati" klAvArtha-je bhikSu athavA bhikSANa para pAkhaMDIonI prazaMsA kare, jeo niddhanI prazaMsA kare, teone anukULa vacana bole, teonAM sthAnamAM praveza kare, teonA graMthazAstra ke pada ke akSara mAtranI prarUpaNA kare. teonI pAse kAyakaleza Aditapa kare, saMyama le, jJAna meLave, vijJAna meLave. teonAM zruta ke paMDitAInA vakhANa kare sanmukha besIne bheLA mANasonI sabhAmAM teonAM vakhANa kare te "sumatinI jema paramadhArmikapaNAne pAme che. je 145 prava (14)-manaka nAmane pitAne putra svargamAM gaye chate zrI zayyabhavasUrie azrapAta kare te zekathI ke harSathI? u zekathI karelo ema keTalAka kahe che. paraMtu te agya che. kAraNa ke zrutakevali evA te mahApuruSane tevA prakAranAM zekanI utpattine asaMbhava che. paraMtu A bALake thoDA ja kALamAM ArAdhanA karI evA vicAra pUrvakanAM harSathI ja azupAta thayo hato. zrI dazavaikAlika sUtranI niryuktimAM kahyuM che ke Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 199 ANaMda aMsupAyaM kAhI sajjaM bhavA tahi theraa| kasama sa. puchI, vahUnA vicAraLA saMghe zA zrI dazavaikAlika sUtranI bRhada vRttimAM paNa kahyuM che ke -ahe A bALake thoDA ja vakhatamAM ArAdhanA karI e kAraNe zrI zayyabhavasUrine harSanA AMsu AvyA hatA. 5 146 che pra. 147-dravya kSetra kALa ane bhAvamAM keNa konAthI vadhAre sukSama che? u -samayarUpa kALa sukSma che. ekavAra cakSu (AMkha) ughADa vAsa karIe eTalIvAramAM asaMkhyAtA samaya thaI jAya che tenA karatAM kSetra vadhAre sukSama che. aMgula eNe mAtra kSetra pradezane samaye samaye apahAra karatAM asaMkhyAtI utsapiNuM avasarpiNI kALa lAge che, tenAM karatAM dravya sukSama che. eka eka AkAza pradezamAM anaMtAnaMta paramANu Adi pula dravya avagAhIne rahI zake che. tenAM karatAM paNa "mAtra" zabda vaDe vAcya paryAye atisukSama che. dareka paramANu Adi dramAM anantAnanta paryAye hovAthI. AcAsa niryuktivRtti tathA lokaprakAzamAM kahyuM nikoe varU trio to niraMmara vittA aMgulaseDhImite osappiNIo asaMkhijjA|8 iti dvitiiyoveshke| Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 0 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda kAlavRddhau dravyabhAvakSetravRddhi rasaMzayam / kSetravRddhau tu kAlasya bhajanA kSetra saukSmataH // 19 // dravyaparyAyayovRddhiravazyaM kssetrvRddhitH| tra roSo virovaca se gavAkSAvitaH iAranA kRti tRtIyasvadhijJAnAdhizare ! bhAvArtha-kALa sukSama che. tenAM karatAM kSetra vadhAre sukSma che. aMgula pramANa zreNInAM pradezane samaye samaye apahAratAM asaMkhyAtI utsarpiNa-avasarpiNIo cAlI jAya che. kALanI vRddhimAM dravya bhAva ane kSetranI vRddhi cokkasa thAya che. ane kSetranI vRddhimAM kAlanI vRddhinI bhajana jANavI. kAraNa ke kALa karatAM kSetra sukSma che. kSetranI vRddhimAM dravya ane paryAyanI vRddhi avazya thAya che. A bAbatamAM vizeSa jANavAnI IcchAvALAe AvazyakAdithI jANI levuM. A 147 pra-(14) kevalIone paNa teramA guNaThANAne ane sukSmakriyA apratipAti Adi zukaladhyAna kahyuM che, ane dhyAna eTale cittanI ekAgratA, ane te kevalIone saMbhavatI nathI. kAraNa ke temane bhAvamanane ja abhAva hoya che. te upara kahyuM tevuM zuphaladhyAna kaI rIte saMbhave? u-cittanI ekAgratA rUpa dhyAna, zAstramAM chavasthAne AzrayIne kahyuM che. kevalIone te kAyAnI nizcalatA eja dhyAna kahyuM che. AthI keI doSa nathI. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda guNasthAnakamArAha sUtranI vRttimAM kahyuM che keHchdmsthsy yathA dhyAnaM manasaH sthairyamucyate / tathaiva vajA bhaiya, sthAnaM hiomavet // ?0 / / 201 bhAvAtha-je prakAre chadmastha cAgine mananI sthiratA e dhyAna kahevAya che, te ja prakAre kevalIne zarIranI sthiratA (nizcalapaNuM) e dhyAna kahevAya che. ane tethI zailezIkaraNa thAya che. tyArapachI te tarata ja ayAgi kevalI guNasthAnake jAya che. jaha chaumatthassa maNo jhANaM, mannai sunicalaM saMtaM / Rs kevalaNa kAo, suniccalo bhaNNai jhANaM // 84 // bhAvAtha - jema chadmasthanuM atyaMta nizcala thayeluM mana dhyAna kahevAya che. tema kevalInI atyaMta nizcala thayelI kAyA dhyAna kahevAya che. A pramANe AvazyakabhASyamAM dhyAnazatakamAM kaheluM che. / / 1485 pra0 (149)-atyAre keTalAka munie rajoharaNa upara unanI niSadyA haMmezA AMdhI rAkhe che te zuM Agama anusAre che? ke rUDhimAtra che? 60-A rUDhimAtra ja che ema jaNAya che. AgamamAM te niSadyA yathAvasare besavA mATe tene jaNAvela che. gRhakalpattimAM khIjA kha`DamAM kahyu' che ke- niSa hAri'" gAthAyAm nivinnitti" rajoharaNanI e niSadyA 61 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda besavA mATe rakhAya che. ahiMyA je ke be niSaghA kahI che. paraMtu te ja zAstramAM pAchaLa eka ja niSadyA kahI che. tene pATha A pramANe che-" havaghAM niSaghAyAmupavidyArtha zratIti" "aupagrahikamAM niSadyA upara beThelA muni artha sAMbhaLe che." e rIte rogazAstramAM prathama prakAzamAM cAritra adhikAramAM kahyuM che ke Asana eTale besavuM te je pradeza upara besavAnI IcchA hoya te pradezane cakSuthI joIne, ane rajoharaNa vaDe pramAjIne niSadyA pAtharIne besavuM. evI rIte pravacanasAroddhAranI bRhadavRttimAM ane zrI malayagirijIe karela piDa niyuktinI vRttimAM paNa kahyuM che. pra. (150)-eghAnuM pramANa keTaluM? battIsaMguladohaM cauvIsa aMgulAI 'daMDo se / ahaMgulA dasIo egayaraM hoNamahiyaM vA / / 1 / / artha- vIsa AMgalanI dAMDI ane ATha AMgalanI dasIo maLI kula batrIsa aMgula eghAnuM pramANa che. temAM bemAMthI eka jeTaluM ochuM hoya teTaluM bIjuM vadhAre levuM upara mujaba ghaniryukti sUtramAM kaheluM che. uparokta pramANathI ochAvattA pramANanuM rajoharaNa - sUtraviruddha mAnavuM, vaLI ghaniyukti sUtranI vRttimAM ja vizeSathI rajoharaNuMnuM svarUpa A pramANe kahyuM che - Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda ghaNaM mUle 'thiraM majhe agge maddava juttayaM / egaMgiyaM ajjusiraM porAyAma tipAsiyaM // 1 // vyAkhyA-mUle eTale dAMDInA cheDe ghana eTale gADha majabuta hoya, madhyapradezamAM sthira hoya, ane age eTale dazIenAM cheDe mRdu (narama).karavuM eka aMgavALuM eTale niSadyAnI kAmaLImAMthI ja dazI kADheluM, vaLI jenI dazI tathA niSadyAgu thelI na hoya tevuM, aMguThAnAM parva . upara tarjanI aMgulI rAkhatAM jeTaluM pilANa thAya teTaluM purAya tevuM, derI vaDe traNa AMTA daIne pAzabaMdha vaDe bAMdheluM evA prakAranuM rajoharaNa karavuM, pra. (151)-tatvarUpa artha upara zraddhA karavI te samyagadarzana kahevAya che. temAM zraddhA eTale A vastu - Ama ja che. e vizvAsa ane te mAnasika abhilASA rUpa che, ane te aparyApta avasthAmAM hote nathI, ane samyakatva che te aparyApta avasthAmAM paNa mAneluM che. kAraNa ke tenI utkRSTa sthiti 60 sAgaropamanI kahI chete A lakSaNa kema ghaTe? u0-tatvarUpa artha upara zraddhA karavI te te samyaktvanuM kArya che, ane samyaktva te mithyAtva mehanIyanA kSaya-upazama AdithI utpanna thatAM AtmAnA zubha pariNAma rU5 che, ane A lakSaNa te mana rahita evA siddha bhagavaMtane paNa ghaTe che. eTale kahyA mujabane cheSa AvatuM nathI. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda zaMkaH-svazAstramAM kahelA tatva upara zraddhA rAkhanArA para pAkhaMDIone jema abhigrahika mithyAva kahyuM che tema svazAstramAM kahelA tatva upara zraddhA rAkhanArA jenene paNa te abhigrahika mithyAtva kema na kahyuM? * samAdhAna -svazAstramAM ja niyaMtrita che viveka rUpa prakAza jeone ane parapakSane teDI pADavAmAM dakSa evA para pAMkhaDIone ja abhigrahika mithyAtva jANavuM paraMtu dharma adharmanA vAda vaDe parIkSA pUrvaka tattvane vicAra karIne pote svIkArela artha upara zraddhA rAkhanArA jenene parapakSane teDI pADavAmAM dakSa hovA chatAM paNa abhigrahika mithyAtva lAgatuM nathI. kAraNa ke teono vivekarUpI prakAza svazAstra vaDe niyaMtrita thaI gayela hetuM nathI. je potAnA kulAcAra vaDe nAmane ja jana hoya chatAM Agama parIkSAne bAdha kare tene abhigrahika mithyAtva ja che. kAraNa ke samyagadaSTi jIva parIkSA karyA vinA pakSapAta karanArA detA nathI. zrI haribhadrasUrie kahyuM che kepksspaato na me vIre, na dveSaH kapilAdiSu / yuktimad vacanaM yasya, tasya kAryaH parigrahaH // 1 // bhAvArtha-mane zrI vIra bhagavata upara pakSapAta nathI ane kapila Adi upara dveSa nathI jenuM vacana yuktiyukta hoya tene svIkAra kara joIe, Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda 205: A badhI vAta dharma saMgraha prakaraNane anusAre jANavI. zaMkA-AnAthI jenene abhigrahita mithyAtva nathI. ema sAbita karIne samyakatva che ema pratipAdana karyuM. paraMtu te kSAyika kSApathamika pazamika e traNe prakAranuM samyaphava cAre gatimAM prApta thAya ke nahI ? samAdhAna-keTalAka laghukamajIne prApta thAya che te. A pramANe naraka gatimAM pahelI traNa nArakImAM traNa prakAranuM samyakatva prApta thAya che, temAM kSAyikate parabhava saMbaMdhIja hoya che. paraMtu te bhava saMbadhI hotuM nathI. kAraNake manuSyanI jema te ja bhavamAM navA kSAyika samyakatvanI prApti thatI nathI. aupazamika samyaktva teja bhavanuM hoya che. kSA pathamika samyaktva teja bhavanuM agara parabhavanuM ema bane prakAranuM hoya che, bAkInI cAra nArakImAM kSAyika samyaktva hetuM ja nathI kAraNake kSAyika samyakatvavALA te cAra naraka pRthvImAM upajatA nathI. bIjA be samyakatva heya che. te pUrvanI mAphaka jANI levA. devagatimAM-vaimAnika devene te pahelI traNa nArakInI jema traNa prakAranAM samyaktva hoya che. bhavanapati vyaMtara tiSkane kSAyika samyakatva hetuM nathI ja. kAraNake kSAyika samyakatvavALA che temAM utpanna thatAM nathI. bIjA be samyaktva pUrvanI mAphaka hoya che. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 206 praznottarasArdhazataka gujarAtI anuvAda *. manuSya saMkhyAtavarSanAM AyuSyavALA ane asaMkhyAta A varSanAM AyuSyavALA ema be prakAranAM hoya che temAM saMkhyA tava AyuSyavALAne pazarmika samyaktvate bhavasaMbaMdhI ja hoya che. kSArthika ane kSApazamika samyaktva te bhavanAM paNa heya agara parabhavamAM paNa heya asaMkhyAta varSanAM AyuSyavALA manuSene opazamika ane kSAyika samyakatvapahelI traNa nArakI ane vaimAnika devanI jema jANavuM ane sApazamika te karma graMthanA abhiprAce teja bhavanuM ane siddhAntanAM abhiprAye parabhavanuM paNa heya che. paMcendriya tiryaMcI paNa manuSyanI jema be prakAranAM heya che. temAM asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA paMcendriya tiyAne traNe samyakra manuSyanI jema kahevA. saMkhyAtA varSanAM AyuSyavALA saMbaMzipa endriyaniya ane tiryaciNIene kSAyika samyaktva hotuM nathIja bIjA be samyakatva pUrvanI mAphaka kahevA bAkInAM ekendriyathI mAMDIne agni paMcendriya sudhInAM tiyAne te traNamAMthI ekapaNa samyaktva saMbhavatuM nathI. uparokta sarva bAbata pravacanasAradvAranA 14hmAM dvAramAMthI uddharIne saMkSepamAM kahI che. vistAranA arthIoe tenI bahavRtti jevI. zakA-nizcayanayanAM mate lekamAM eka dharma ane Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda bAkInuM samyaktvAdi dharmanuM sAdhana kahyu che te jIvane yamanI prApti kayAre thAya ? 201 samAdhAna-dhama sa grahaNImAM nizcayanayanA mate zalezI karaNanA chellA samayeja dhama kahyo che te pUrvanAM samayamAM tA dharmanAM sAdhananA ja saMbhava che ema kahyuM che. sou bhavavakhaya heU. selesIcaramasamayabhAvI jo / seso puNa nicchayao tasseva prasAiyo bhaNio. siM // bhAvAtha-zailezIkaraNanAM carama samaye je (dharma) thAya che. te saMsAranAM kSayamAM hetubhUta che. bAkInuM badhuM tenuM ja sAdhana kahyu` che. nizcayanayanA mate A vAta kahI che. A pramANe nirdoSa samyaktvanA svarUpanA vicAra, tenI aMtagata ja, jaineAnA anabhihikapaNAnA vicAra, tathA cAre gattimAM kSAyikAdi samyaktvanA svarUpane vicAra, temaja eva. bhUtarUpa nizcayanayathI zailezI avasthAnA chellA samaye dhama prAptinA vicAra paNa jaNAvye / zrIjinalAbhamyAdisadguruNAmanugrahAt / kSamA kalyANagaNinA nirmite smRtihetave // 1 // praznottaramArddhazate'parArddha paripUrNatAM // gatasyAdatra kazcit doSaH zodhyaH sadhAdhanaiH // 2 // Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarasA zataka gujarAtI anuvAda. bhAvAtha :--AcArya zrI jinalAbhasUrisadagurunA anugrahathI kSamAkalyANagaNie yAdagIrIne mATe banAvela praznottarasA zataka nAmaka graMthanA uttarArthe pUrNa thayA. AnI aMdara kaI doSa rahela hAya te vidvAnAe sudhArIne vAMcavuM. 28 mahApAdhyAya zrIkSamAkalyANaNie jesalamera nagaramAM A graMthanI zarUAta karI ane saM. 1851nI sAlamAM jeTha suda 5 nA divase jesalameramAM ja graMthanI samApti krarI itizama zrI tapAgaccha-sa vignazAkhApravataka kriyAddhAraka anu ceAgAcAya paMnyAsazrI satyavijayagaNipadmapara'parAgatatIrthAMddhAraka AcAya zrI vijayanItisUrIzvarapaTTaprabhAvakajinAgamarahasyavedI AcArya zrI vijayaha sUrIzvarapaTTa vibhUSaka AcArya zrI vijayamahendrasUriSkRta- praznottara sA - zataka granthasya gurjara bhASAnuvAda samApta: vikra saMvata 2014 mahA suda 5-pATaDI. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mudraka : paMDIta maphatalAla jhaveracaMda nayana prInTIga presa, DhIkavAvADI, amadAvAda. E TI[D) B BE TUID DRTUDii vojha L I DO | Z[ TVP thIja iDiUSA