Descriptive Catalogue of Sanskrit Manuscripts in Madras Vol 03

Author(s): M Rangacharya
Publisher: Government of Madras
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020186/1

Page #1

A DESCRIPTIVE CATALOGUE
OF THE
SANSKRIT MANUSCRIPTS
N THE
GOVERNMENT ORIENTAL MANUSCRIPTS
LIBRARY, MADRAS
BY
M. RANGACHARYA, M.A., RAO BAHADUR, CURATOR, GOVERNMENT ORIENTAL MSS. LIBRARY; AND PROESSOR OT SANSKRIT AND
COMPARATIVA PHILOLOGY, PRESIDENCY COLLEGE
PREPARED UNDER THE ORDERS OF THE GOVERNMENT OF MADRAS
VOL. III.-GRAMMAR, LEXICOGRAPHY
AND PROSODY.
MADRAS: INTED BY THE SUPERINTENDENT, GOVERNMENT PRESS
[Price, 1 ye 3 unnas.]
1906.
[9 shilling. 3 pence.

Page #2

Page #3

A DESCRIPTIVE CATALOGUE
OF THE
SANSKRIT MANUSCRIPTS
IN THE
GOVERNMENT ORIENTAL MANUSCRIPTS
LIBRARY, MADRAS.
BY
RANGACHARYA, M.A., RAO BAHADUR,
.
CUBATOR. GOVERNMENT ORIENTAL MSS. LIBRARY; AND PROFESSOR OF SANSKRIT AND
COMPARATIVE PHILOLOGY, PRESIDENCY COLLEGE.
PREPARED UNDER THE ORDERS OF THE GOVERNMENT OF MADRAS
VOL. 11.-GRAMMAR, LEXICOGRAPHY
AND PROSODY.
MADRAS: PRINTED BY THE SUPERINTENDENT, GOVERNMENT PRESS.
1906.

Page #4

Page #5

CONTÊNIS.
CLASS II.
Page. 907 to 912
909 to 912
913, 914
915, 916 917 to 919
920 .920 to 924 924 to 926
(1) GRAMMAR. Name of the work.
Number. Astādhyāyi by Pāṇini .. ... ... ... ... 1246 to 1251,
1253, 1254, 1256, 1258,
1260, 1261 Astādhyāy1 with Vartikas
1252, 1255, 1257, 1259,
1262, 1263 Unādisūtra ... ... ... ... ... ...
1264 to 1267 Uņādisūtravrtti by Durgasinha
1268, 1269 Gaņapātha ... ...
1270 to 1273 Upasargapātha ... ...
1274 Dhātupātha ... ...
1275 to 1284 Mahābhāsya by Patañjali ...
1285 to 1291 Mahābhāşya, Kaiyata with the commentary of Nāgoša. bhatta ... ... ... ..
1292 Mabābhāşya with Pradipa of Kaiyata ...
1293, 1295 Mahābhāșya with Kaiyata
1294 Mahābhāsyapradipa ... ... ... ... ... 1296 to 1301 Bhāşyapradipaprakāśikā by Pravarta kācārya ...
1302 Bhāșyapradi pavivarana by Rāmacandrasarasvati
1303, 1304 Mahābhāşyapradip&sphúrti by Surösvara
1305 to 1308 Bhāșyapradipodyota, Kaiyata vivarana by Nāgojibhatta
1309 Mahābhāśyapradipodyota ... ... ..
1310 to 1312 Kāśikāvrtti by Jayāditya and Vāmana
1313 to 1315 Kāsikāvíttivyākhyā, Padamañjari by Haradatta ... 1316 to 1320 Kāsikāvivaranapañcikā by Bodhitattvadesiyācarya
jiněndrabuddhi . ... .. ... ... 1321 to 1323 Sabda kaustubha by Bhattojidikşita ...
1324 to 1331 Rūpāvatára by Dharmakirti
1332, 1333 Dhātupratyayapancikā by Dharmakirti
1334 to 1336 Prakriyākaumudi by Rāmacandrācārya
1337 to 1347 Prakriyākaumudisātrānukramaņikā
1348 Prakriyākaumudivyākhyā by Vitthalācārya ..
1349 to 1353 Siddhantakaumudi by Bhattójidiksita ...
1354 to 1390 Siddhāntakaumudivyakhyā, Praudhamanoramā by
Bhattöjidikşita ... ... ... ... ... 1391 to 1402
926 926,928
928 929, 930
930
931, 982 932 to 984
934 935, 936 936, 937 937, 938
...
Dharmakirti
939, 940 941 to 944
944, 945
946, 947 947 to 950
951 951, +53, 954
954 tn 966
965 to 049

Page #6

CONTENTS
(1) GRAMMAR--(continued).
Number.
Page.
1403 to 1409
1410
969 to 972
972
1411 to 1413
973 to 975
1414 to 1422
1423 1424 to 1427
975 to 980
980 981 to 984
...
1,428
985
1429 to 1441 1442, 1413
986 to 991
991, 992
1444 1445 1446
993 993 994
Name of the work. Praudhamanoramāvyakhyāna, Laghusabdaratna by
Haridiksita ... ... ... ... ... ... Sabaratnavyakhye, Bhavaprakagika by Sivabhatta ... Siddhantakaumudivyākhyā Bșhacchabdèndusekhara by
Nāgasabhatta ... . .. ... ... Siddhāntakaumudivyākhyā Laghusnbdēnduśēkhara by
Nāgësabhatta .. ... ... ... ... Laghusabdêndusēkharavyākhyā Jyotsnā by Udayarkara. Laghuśabdènduśēkharavyākhyā ... ... ... ... Laghubabděndusēkhara vyakhyā Cidasthimālā by
Balambhatta ... ... ... Siddhāntakaumudivyākhyā Tattvabodhini by Jña
nëndrasarasvati ... ... ... ... ... Siddhāntakaumudivyākhyā Subodhini by Jayakršna ... Siddhāntakaumudivyākhyā, Bālamanoramă by Vägu
dovadikşita ... ... ... ... ... ... Siddhāntakaumadivyākhyā Khandabõdhini ... ... Siddhāntakaumudivyākhyā Vilāsa by Lakşmințeith ha. Siddhāntakaumudivyākhyā Lalită by Vaidyanatha..diksita . ... ... ... .
... Siddhāntakaumudivyākhyā by Lakşminţeimha Siddhāntakaumudivyākhyā Sumanoramā by Tirumala
sudhi .. ... ... ... .. .. ... Siddhāntakaumudivyākhyā ... ... Madhyasiddhanta kaumudi by Varadarājadikşita Laghusidhāntakaumudi by Varadarājadikșita Paribhaşāsūtra (pātha) ... ... ... ... .. Paribhāṣārņtti by Siradēva ... ... ... ... Paribhāşēndusēkhara by Nāgēśabhatta ... Paribbāşēndusēkharakanțakóddhāra by Mapudēva ... Paribhāşēndusekharavyākhyā-Paribhāśārthamañjari
by Bhimācārya ... ... ... ... ... Paribhāšēndugokharavyākhyā Tribikhā by Lakşml.
nộsimha Paribhāşëndusekharavyakhyā ... Paribhāşëndusēkharavyākhyā Sarvamangalā
Sēşašarman ... ... ... ... ... .. Paribhāṣārthasangraha by Vaidyanātha ... ... Paribhāṣārthasangra havyākhyā by Srayamprakāśayati, Paribhāṣabhüskara by Seșādrisudhi ... ... ... Vākyapadiya by Bhartrhari . . ... ...
995
147 1448
995
1449 1450 to 1453
1454 1455 to 1457
1458, 1459 1460 to 1462 1463 to 1465
1466, 1467
997 998 to 1000
1000 1001 to 1003
1003, 1004 1904, 1005 1006, 1007 1007, 1009
1468 to 1470
1009, 1011
1471 1472
1011 1013
1,473 1474 to 1477 1478 to 1480 1481, 1482
1483
1014 1016, 1017 1018, 1019 1020, 1021
1021

Page #7

CONTENTS
Page. 1023, 1024
1025
1026, 1027
1027
1028, 1029
1030 1031 1034 1036 1036 1037
1038
(1) GRAMMAR-(continued). Name of the work.
Number Vaigākaraṇabhūşanasāra by Kaundabhatta ... ... 1484, 1485 Vaiyākaraņa kārikātikā, Vaiyākaraṇamatonmajjani ...
1486 Vaiyākaranasiddhāntamañjüßā by Nāgësabbattö
pādhyāya ... ... .. . ... ... 1487, 1488 Vaigākaranasiddhāntamañjūsā Laghumañjüşā by Nāgěsa ... ... ... ... ... ...
1489 Vaiyākaraṇasiddhāntamañjūsā Paramalaghumañjüşă by Nāgēśa ... ... . ... ... *
1490, 1491 Sabdatāndava .. ...
1492 Prabodhacandrikā by Vaisalabhupati
1493 Padārthadipikā by Gauraņārya ... ...
1494 Lingānusāsana by Pāṇini ... ..
1495 Lingānusāsanavștti by Bhattojidikșita ..
1496 Lingānusūsana with a commentary ...
1497 Lingānušāsana, Savyākhyāna by Haryavardhana and | Prthivisvara... ... ... ..
1498 Lingānusāsanavštti, Linganirnayabhūşana by Rāmasūri ... ... ... **
1499 to 1502 Linganirnaya
1503 Prayogavivēkasangraha by Vararuci
1504 Sabdārthaprakāsikä
· 1505, 1506 Kārakārthaprakásikā ...
1507,1508 Kāraka prakriyā ... Vidagdbabodha hy Srimisrabhüpa
1510 Bālabodhini-Rūpamālā by Svāminātha
1511 Dhātuprayogakārikā by Virapāņdya
1512, 1513 Ākhyatacandrika by Bhattamalla
1514 to 1516 Padasmộti ... ... ... ... ...
1517 Kavikalpaciruma Savyākhyā by Bopadeva
1518 Gajasūtrartha ... ... ...
1519 Gajagütrărtha by Vēnkatadasa ...
1520 · Dhatvarthavāda by Acalopadhyaya
1521 Vrttidipika by Srikrsnabhattı
1522 Ăkańkşā vada
1523 Sphòțavada ... ... ... ...
1524 Vyakaranakrödapatra ..
1525 Annadikapadárnava by Pornsuri
1526 Sabdānušāsana by Sākatāyana ...
1527 Dhātupātua ii ...
1528, 1529 Sabdānusāsanavyākhyā Rūpasiddhi ..
1530 Sabdānusāsanavyākhyā Cintāmani by Yaksavarman...
1531 Sabdānusāsanavyākhyā Amoghavrtti ... ... ... 1532, 1633
1509 *
1040, 1042
1042
1043 1044, 1046 1046, 1047
1047 1048
1049 1060, 1051 1061, 1052
1052 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1060 1061
1063 1064, 1065
1065 1066 1069

Page #8

Name of the work.
Prakriyasangraha by Abhayacandrasiddhantasuri Lingānusāsana by Sakaṭāyana
Katantrarūpamālā by Bhāvasena Jainendravyakaraṇasutra by Jainĕndra
Jainendradhātupāṭha
Siddharüpa Vyakaranaviṣaya
(1) GRAMMAR (continued).
Prakriyavatara by Nemicandra (?) Sarasvataprakriya by Anubhutisvarupācārya Mugdhabodhatika by Rāmatarkavāgisa
...
CONTENTS.
...
Valmikisütra by Valmiki
Valmikisütra with Vrtti of Trivikrama
Anekanighaṇṭusangraha
Aněkārthadhvanimanjari...
Prākṛtaprakasa by Vararuci
Prākṛtaprakasa with the commentary of Bhamaha Sadbhāṣācandrika by Lakṣmidhara
Śabda mañjarī Vrttisiddharupasangraha...
***
rabhaṭṭācārya
Dvirüpakosa by Sriharṣa
Akārādipadāni
Akṣarantanighantu by Bhaṭṭojidikṣita
(2) LEXICOGRAPHY.
Abhidhanaratnamālā by Halayudha Amarakhandana by Sriharṣa
Avyayarṇava by Jayabhaṭṭāraka
Kriyānighantu by Bhattōjidiksita Trikāṇḍasēṣa by Purusottama
Dṛṣṭāntasiddhāñjanavyākhyāna Śarat by Vidvatccako.
Dhatvarthamañjarī
Namamālā by Dhananjaya
Nighantusamay a
Namalinganusāsana by Amarasimha
Namalingānusāsana savyākhyāna (Mahēśvara) Nāmalingānusāsanavyākhya Amarapadamukura by
...
...
Rangācārya
Namalingānusās anavyākhyā Tikäsarvasva by Sarva
nanda
Number.
Page.
1534 to 1538 1070, 1072, 1073 1539 1073 1540 to 1542 1073, 1075, 1076
1543
1077
1544
1078
1545
1079
1546
1081
1547
1082
1548
1083
1549
1085
1550
1086
1551
1088
1089, 1092
1552, 1553 1554 to 1556 1557 to 1568, 1570 to 1582
1093 1093 to 1095 1096 to 1100
1569
1097
1583
1101
1584, 1585 1586, 1587
1588
1589 to 1591 1592 to 1594
1595
1596, 1597 1598, 1599 1600 to 1604
1605, 1606
1607 to 1610
1611
1612 to 1615 1616 to 1619 1620 to 1685
1686
1687, 1688
1689 to 1691
1102
1103, 1104 11.06 1106, 1109, 1110 1110, 1112 1112 1113, 1114
1115
1116 to 1118
1118, 1121 1121 to 1123
1123
1124, 1126 1127, 1128 1128 to 1145
1146
1150, 1151
1152

Page #9

Mallinatha
Name of the work.
Namalingānusāsanavyākhyā Sudhā by Bhānujidikṣita. Namalinganugasanavyākhyāna Amarapada pārijāta by
tesvara
Nāmalingānusāsanavyākhyā Amarakōsapadavivṛti by
Lingayasuri
***
650
***
Namalingānususanavyākhyā Amarapañciku by Venka
(2) LEXICOGRAPHY-(continued).
miśra
CONTENTS.
Nāmalingānusāsanaṭikā Gurubalaprabodhika by Tiru
venkatarya
Namalinganusasanavyākhyā
Nanarthapadapētika by Sujana
Nanartharatnamala by Irugapadaṇḍādhinatha
Nanarthasabdaratna by Kalidasa
***
Nanarthagabdaratnavyākhyā Tarala by Niculakaviyō
gicandra ...
Paryayapadamañjari by Vidya Hamviramisra Paryayaratnamala by Mahesvara
Paryayasabdaratna by Dhananjayabhaṭṭācārya Paryayarṇava by Nilakanthamisra
Medinikosa by Médinikara
Vararucikosa with commentary Visvanighantu by Viśvakavi Viśvaprakasa by Mahesvara Viśvamodini by Sarasvatamisra ...
Sabdarthakalpataru
...
Śēṣāmara
Sarasvativiläsa by Saridvallabha Haravali by Purusottamadēva
...
Visvamĕdinivyakhya Sumanaḥkanta by Vacaspatimisra.
Visesamrta by Tryambakamisra
Vaijayanti by Yadavaprakāśa
Vaibhaṣikakosa with commentary by Kṛṣṇakavi Sabdabhedaprakasa by Bhattōjidikṣita
Sabdalingarthacandrikā by Sujana Sabdalingarthacandrikävyäkhyāna Dṛṣṭantasiddhanjana by Vidvatkallōlabhaṭṭācārya
Sabdasabdarthamañjüṣa by Hamviramiśra Śahdasabdarthamañjuṣävyäkhya Dhaukā by Murati
***
...
0.7
...
Number.
1692 to 1695
1696
1707, 1708
1709 to 1714
1715
1716 to 1718 1719 to 1728 1729, 1730
1697 to 1706 1156, 1158, 1159,
1160
vii
1762, 1763
i764
Page.
1153, 1154
1773 to 1775
1776
1777, 1778
1155
1731, 1732
1172, 1174 1174, 1177
1733, 1734
1735
1177 1736 to 1738 1179, 1180 1739 1181 1740 to 1742 1183, 1185, 1186 1743 1186 1744 1189
1745 to 749
1190 to 1198
1750
1192
1751
1193
1752
1195
1753 to 1755
1197, 1199
1756
1200
1757, 1758 1759 to 1761
1203, 1205 1206, 1208
1160, 1161
1162 to 1164
1165
1166, 1167 1167 to 1170
1170, 1172
1765, 1766 1212, 1213 1767 to 1772 1213, 1214, 1217
1218 1218, 1219
1208, 1210
1210
1220 1221, 1226

Page #10

viii
***
INDEX
Ékaval
Pingalasutra with the commentary by Bhaṭṭalakṣmi
natha
...
Name of the work,
***
***
Vṛttamanikosa by Śrinivasa
Vṛttaratnakara by Kedarabhatta
CONTENTS.
***
(3) PROSODY.
...
Vrttaratnakaravyäkhya, Matimañjari by Nārāyaṇa
bhaṭṭapurohita
Vṛttaratnakaravyakhyā Dhisōdhini by Srinatha Vṛttaratnakaravyākhya by Hemasamsadadhisa Vṛttaratnavali by Kalidasa
Vrttaviṣaya Śrutabodha by Kalidasa Śrutabodhaprakasa by Śriyaḥpati
***
...
...
Number.
1779
1780
1781
1782 to 1791
1792
1793 to 1795
1796, 1797
1798
1799
1800 to 1804
1805
Page.
1225
1226
1228
1229, 1231, 1232, 1233
1233
1235, 1237
1238, 1239
1239
1241
1241 to 1243
1243
i-xii

Page #11

A DESCRIPTIVE CATALOGUE
OF THE
SANSKRIT MANUSCRIPTS,
VOLUME III.
CLASS II. 1. GRAMMAR
No. 1246. अष्टाध्यायी.
ASTADHYAYİ. Substance, jalon-leaf. Size: 14 x 1 inches. Pages, 92. Lines, 6 on
a page. Character, Telugu. Condition, fail. Appearance, old. (Complete.
This is the well-known grammatical work of Panini in cight chapters of aphorisms. Beginning:
ओम् । वृद्धिरादैच् । अदेङ्गणः । इको गुणवृद्धी। न धातुलोप आर्धधातुके । किङि (ङि)ति च । दीधीचवीटाम् । हलोऽनन्तरास्संयोगः । मुखनासिकावचनोऽनुनासिकः । तुल्यास्यप्रयत्नं सवर्णम् । ऋलवर्णयोर्मिथस्सावर्ण्य वाच्यम् । नाज्झलौ। ईदूदेट्विवचनं प्रगृह्यम् । अदसो मात् । End :
झलां जश् झशि । अभ्यासे चर्च । खरि च । वावसाने । अणो:प्रगृह्यस्यानुनासिकः । अनुस्वारस्य ययि परसवर्णः । वा पदान्तस्य । तोर्लि ।
118

Page #12

908
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
उदस्थास्तन्भो(म्भो): पूर्वस्य । झयो होऽन्यतरम्याम् । शश्छोऽटि । हलो यमा यमि लोपः । झरो झरि सवर्णे । उदात्तादनुदात्तस्य स्वरितः । नोGTARTIE ( 349||$erar i eper il
___षाभ्यामुभौ ष्टुनोदस्स्थाष्टौ ॥ Colophon:
STTAIPTFT aget: 96: HAH: 37977787 ||
No 1247. 3791377f.
ASTADHYAYI. Substance, palm-leaf. Size, 14 x 14 inchus. Pages, 106. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition. fair. Appearance, old.
Begins on fol. 173a. The other work hercin is Siddhûntakaumudi la.
Complete. Same as the last.
No. 1248. 377147.
AȘTĀDHYAYI. Substance, palm-leat (Śritāla). Sizi. 1413 inches. Pugev, 8.
Lines, 13 on it pigre. Character, Telugli. Condition, good. Appearance. old.
Begins on fol. 64. The other works bereiu are: Siddhāntakaumudivyakhyā la, Siddhặntakaumudi 10a.
First Adhyāva, Pādas 1 to 3, and the whole of the eighth Adhvīva, with the Māhēśvara-sūtras in the beginning.
No. 1249. STU7777.
ASTADHYAYİ. Substance, palm-leaf. Size, 184 X1 inches. L'ages, 96. Lines, o
on a page. Character, Telugu. Condition, much injured. Appearance, old.

Page #13

THE SÅNSKRIT MANUSCRIPTS.
909
Begins on fol. 1a. The other work heroin is Brahmasūtra
bhäşya 49a.
Complete with the Mahośvara sütras.
The total number of Sūtras in the work is herein said to be 3,963. The MS. was copied hy a Lakşminarasimha in the year Dhātu, Chaitra Suddha, 4th day, and is said to have belonged to Kottaiyūr Mahidhara Peddaiyāndi Lakşmīnțsimha.
No. 1250. elearfi.
ASTĀDHYAYİ. Substance, halm-leaf. Size, 16% X1 inches. Pages, 111. Lines, 5
ou il page. Chracter, Toluga. Condition, muel injured. Appearance, old. Contains Adhyāvas 1 to VI. and the Mahesvarasūtras.
No. 1251, 370147|fi.
ASTĀDHYAYİ. Substaner, palm-leaf Śrītāļa), Size, 9 x 13 inches. Pages, 107.
Lives, 10 on a page. Character, Granthal. Condition, slightly injured. Appearance, old. Complete with the Mabēśvarasītras.
Begins on fol. la. The other works herein are Uņādisutras 55a, Janakiparinayam 65a.
No. 1252. BYTTET Facial.
AŞTÄDHYAYİ WITH VĀRTIKAS. Substance, paper. Size, 8 x 5 iuches. Pages, 118. Lines, 23 on a
page. Character, Telugn. Condition, good. Appearance. old.
Almost completo. Breaks off in the fourth Pada of the VIII Adhyllya.

Page #14

910
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1253. 302pf.
ASTADHYAYİ. Substance, pilin-leaf. Size, 135 x 13 inches. l'ages, 9. Lines, 8
on a page. Charactor. Grantha. Condition, injur. Appearitnice. now.
Begins ou fol. ld. The other works herein are: Siddhantakaumudi 6a, Ašausanirnaya 7 la.
Contains the VIII Adhyaya ; complete.
No. 1254. 379777.
ASTĀDHYAYİ. Substaner, palm-leaf. Siz, 14 x1 inches. Pages, J08. Lines, 8
on it page. Chanteur, Grantha. Condition, slightly injured Appearance, old.
Contains Adhyayas I to !, and the Mabriśvarasittras; the fifth Adhyāya is incomplete.
No. 1255. 37812pf Halldal.
ASTĀDHIYÄYİ WITH VÄRTIKAS. Substance, palm-leaf. Size, 13 x 13 inches. Pages, 110. Lines, 8
on a page. Cbaracter. Telugn. Con lition, much injured. Appearance, old.
Adhyâyas I to VII, and 2 Padas of the VIII Athváva; with the Māheśvarasūtras.
No. 1256. Bercapfi.
ASTADHYAYI. Substance, palm-leaf. Size, 114x13 inches. Pages, 135. Lines, 7 on a
page. Character, Telugu. Comition, slightly injured. Appearance, old. Complete ; with the Mahēšvarasutras.

Page #15

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
911
Begins on fol. la. The other works herein are: Unädisutras 69a, Phitsūtras 76a.
The MS. was copied by one Kilambi Rangācārya and finished on the 30th Phalguna, Bahula. of the Krõdhana year.
No. 1257. 391577 Aandet.
ASTADHYAYĪ WITH VĀRTIKAS. Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 9. x inches. Pages, 153.
Lines, 11 on a page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appearance. old. Complete ; with the Mähösvarasütras.
No 1258. 3791377. ASTÄDHYAYI.
Substance, palm-leaf. Size, 155 x11 inches. Pages, 11. Lines, 10 on
a page. Character, Telug". Condition, injured. Appearance. oldi.
Contains from the 3rd Pada of the III Adhyāya to the end of the work.
No. 1259. 7777f Haládfl.
AŞTĀDHYAYİ WITH VĀRTIKAS. Substance, palm-leaf. Size, 171x1 inches. Pages, 8. Lines, 9 on a
page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old.
Begins on fol. 10. The other work herein is Siddhantakaumudi 50.
The 4th Páda of the VIII Adhyāya.. Same as the last.

Page #16

912
Incomplete.
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1260. अष्टाध्यायी.
ASTADHYAYI.
Substance, palm-leaf. Size, 17x14 inches. Pages, 56. Lines, 6 on a page. Character, Grantha. Condition, injured.
Appearance,
new.
No. 1261. अष्टाध्यायी.
AŞTADHYAYİ.
Substance, palm-leaf. Size, 16x13 inches. Pages, 96. Lines, 8 on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance,
old.
Complete.
No. 1262. अष्टाध्यायी सवार्तिका.
AŞTADHYAYI WITH VÄRTIKAS.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 1 inches. Pages, 36. Lines, 7 ou a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old,
Incomplete.
Adhyayas I and II complete; III Adhyaya, 1st Pada, incomplete.
No. 1263. अष्टाध्यायी सवार्तिका. AŞTADHYAYI WITH VĀRTIKAS.
Substance, palm-leaf. Size, 18 x1 inches. Pages, 67. Lines, 10 on a page. Character, Telugu. Condition, fair. Appearance, old. Begins on fol. 26. The other works herein are Paribhasapatha la, and Dhatupaṭha 36a.
Complete.

Page #17

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
913 No. 1264. उणादिसूत्रम्.
UNĀDISÚTRAM. Pages, 20. Lines, 11 on a page.
Begins on fol. 55a of the MS. described under No. 1251. Complete.
These Sūtras give certain suffixes not mentioned by Pāņini, but found in the formation of a number of primary derivatives from roots. Beginning:
कृवापाजिमिखदिसाध्यशूभ्य उण् । छन्दसीणः। दृसनिजनिचरिचटिभ्यो अण् । किंजरयोशिश्रणः । लो रश्च लः । कृके वचः कश्च ।
End:
सिचेस्संज्ञायां हनुमौ कश्च । व्याङि प्रातेश्च जातौ । हन्तेरच् घुर च । क्षमेरुपधालोपश्च । तरते र्डि(ईि):। ग्रे(ग्रहे)रनिः । प्रथेरम च । चरेश्च । मङ्गेरलच् ॥
इति पाणिनीये उणादिसूत्रे पञ्चमः पादः ।। Colophon:
उणादिसूत्रं समाप्तम् ।।
No. 1265. उणादिसूत्रम्.
UNADISUTRA M. Substance, palm-leaf. Size, 171 x 1 inches. Pages, 10. Lines, '7
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
Begins on fol. la. The other works herein are : Dhātupātha 5), Lingānuśãsana 20a, Ganapātha 22a.
Complete. The nineteenth leaf is missing. Same as the last.

Page #18

914
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1266. उणादिसूत्रम्.
UNADISUTRAM. Pages, 15. Lines, 7 on a page.
Begins on fol. 69a of the MS. described under No. 1256. Complete. Same as the last.
No. 1267. उणादिसूत्रम्.
UNĀDISŪTRAM. Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 9 x 2 inches. Pages, 19.
Lines, 10 on a page. Character. Kanarese. Condition, good. Apnearance, old.
Begins on fol. 20a. The other works heroin are : Ganapatha 1a, Upasargapätha 291, Paribhāsāpātha 361, Lingānuśāsana 387, Dhätupātha 4la, Sākatayanasūtram 546.
Contains 4 Padas.
The reading in this MS. is different from that of thu Ms. described under the last number.
Beginning:
कृवापाजिमिस्ख । दिखाद्य(साध्य)शो(शू दृसनिजा निचरीण्च(रिच)टिभ्य उण् । किमः शृणोतेः । त्रादीनां रश्च लः । कृके वचः कचः(कश्च) । End:
बहुलमेतन्निदर्शनम् ॥ संज्ञासु धातुरूपाणि प्रत्ययाश्च ततः परे । कार्यानुबन्धोपपगं(द) नेयमेवमुणादिषु॥ विज्ञाते प्रत्यये धातुः पूर्वस्मिन् प्रत्ययः परः । ऊह्यमुक्तानुसारेण कार्य चाप्तेष्टसिद्धये ।।

Page #19

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
915
प्रायस्संज्ञा इमाः काश्चित् अन्वर्थाः काश्चनान्यथा ।
वर्णान (नु)पूर्वीनिर्जा(विज्ञा)नं व्युत्पत्त्या न विना भवेत् ॥ Colophon:
इत्युणादौ चतुर्थः पादः ॥
No. 1268. उणादिसूत्रवृत्तिः.
UNĀDISÚTRAVRTTIH. Substance, palm-leaf. (Sritila). Size, 15 x 1 incues. Pages, 48.
Lines, 9 on a page. Character, Kanarese. Condition, slightly injured. Appearance, old. Complete.
This is a commentary on the Unidi-sūtras; the author seems to be Durgasiinha.
Beginning:
नमस्कृत्य गिरं भूरिशब्दसन्तानकारणम् ।
उणादयोऽभिधास्यन्ते बालव्युत्पत्तिहेतवे ॥ कृवापाजिमिखदिसाध्यशूसनिजनिचरिचटिभ्य उण्। एभ्यो धातुभ्यः उण् प्रत्ययो भवति । उणादयो भूतेऽपि । भूते काले अपिशब्दाद्वर्तमाने भविष्यति च ।
End:
शब्दानामानन्त्याद्व्युत्पत्ति (नैव दृ)श्यते येषाम् ।
तेषां विज्ञैः कार्या मान्यो(न्यै)र्धातोस्ततः प्रत्ययान्ताम् (?) || इति दौर्गसिंह्यामुणादिवृत्तौ षष्ठः पादः समाप्तः ।। Colophon:
उणादिस्समाप्तः ।।
119

Page #20

916
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
श्रीशान्तिनाथाय नमः । श्रीमदकलङ्कमुनये नमः । श्रीचन्द्रप्रभमुनये नमः ।
कालयुक्तिसमे मासि ज्येष्ठे .तत्प्रतिपत्तिथौ । उणादिवृत्तिर्वित्तेयमादप्पेन विलिख्यते ।।
No. 1269. उणादिसूत्रवृत्तिः.
UNĀDISÚTRAVRTTIII. Substance, palm-leaf (Sritila). Size, 21 x 23 inches. Pages, 97.
Lines, 10 on a page. Character, Kanarse. Condition, injured. Appearance, old.
Begins om fol. 10/1. The other work herein is Srisastimahiipurana la.
Complete.
This is a commentary on the Lņādieŭtras loy a Jaiua author. Beginning :
प्रणम्य जिनभावन्तमज्ञानध्वान्तभेदिनम् । उणादिलक्षणं वक्ष्ये रूढिनैगमसिद्धये ॥
. . सम्प्रतीत्यधिकृत्योच्यते । उणादयो बहुलमिति । के पुनरुणादय इत्यत इदमारभ्यते - कृवापाजिमिस्खदिसाध्यशूभ्य उण् । . . . शू-इत्येतेभ्यो दु(धातु)भ्यः उण् इत्ययं(प्र) त्यो(त्ययो भवति । करोतीति कारुः -- शिल्पी । ब्राह्मणादीनां शुश्रूषां करोतीति कारुः ; तक्षायस्कारकुलालरजकनापिताः कारुकाः-- शुश्रूषाकृतकुत्साद्योतनाय कुत्साज्ञानयोरिति के सति कारुकाः इति भवन्ति । अथवा उणादयः (संप्रदानापादा) नाभ्यामन्यत्र कारके इति वचनात् कर्मण्यपि भवन्ति। शिल्पिव्यापारे ब्राह्मणादिभिः क्रियते नियुज्यते इति कारुः । वाति गन्धयतीति वायु:-गन्धवहः । पीयते तेनेति पायुः-- उपस्थः अपानं च । जयत्यनेन व्याधीनिति जायु:-..-औषधम् । अथवा जयति श्लेष्माणमिति जायुः पित्तम् ।

Page #21

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
917
End:
लोकशास्त्राविरुद्धानां शब्दानां सिद्धिरिष्यते । . . . . . क्तं तन्मनीषिभिः ॥ संज्ञाखिष्टाः प्रकृतयः ताभ्यचत्यास्तथा(श्च प्रत्ययाः)परे । कार्येण विद्यादनुबन्धमेतच्छास्त्रमुणादिषु ।। सम्प्रदानमपादानकरणाधिकरणे उभे ।
भावः कर्म च कर्ता च सप्तधा विद्धि कारकम् ॥ Colophon :
इत्युणादिषु पञ्चमः पादस्समाप्तः ॥ संवत् . . . .
(मो)क्षमार्गजनदर्शितपन्थाः । पूर्वमत्र भुवि कीर्तिमहान्तः
यान्तरामजनवन्द्यसुशान्तः ॥ शिष्यस्तस्य महाकुले प्रविमले रत्नत्रये स्थापितः श्रान्तो व्याकरणादिशास्त्र । . . . . ले तत्रापि संलमवान् । सोऽभो(भू)त्पण्डितनिर्मलो गुणनिधिः . . . .
No. 1270. गणपाठः.
GANAPATHAH. Substance, paper. Size, 11; x 4 inches. Pages, 44. Lines, 13
on a puge. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
Begins on fol. 18a. The other work herein is Nēraņāvitisütrarthavicāraḥ la.
Complete.
This gives the words contained in the various Ganas or collections specially referred to in the Aştädhyāyi of Pāṇini.

Page #22

918
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Beginning :
- येनाक्षरसमाम्नायमधिगम्य महेश्वरात् ।
कृत्स्नं व्याकरणं प्रोक्तं तस्मै पाणिनये नमः ॥ सर्व-विश्व-उभ-उभय - डतर-डतम - अन्य - अन्यतर-इतर-त्वत्-त्व-नेमसम-सी(सिम पूर्वपरावरदक्षिणोत्तरापराधराणि व्यवस्थायामसंज्ञायाम् । स्वमज्ञातिधनाख्यायाम् । अन्तरं बहिर्योगोपसंव्यानयोः । त्य(यद्)तद् एतद् इदम् अदस् एक द्वि युष्मद् अस्मद् भवतु किम् । इति सादयः । End: .
आकृतिगणोऽयम् । पाठान्तरम् --- क्षुम्ना-तृप्नु-नृनमन (नर नगरनन्दन-पट(य)नृती-गिरिनदी गृहन(ग)मन निवेश-निवास - अग्नि - अनूपआचार्यभोगिन्-चतुर्हार (य)न। ह(इ)रिकादीनि चो(वनो)त्तरपदानि संज्ञायाम् , अ(इ)रिका-तिमिर-समीरकुबेर-निकर्मर (हरि कार). Colophon: इति गणपाठे अष्टमोऽध्यायः ॥
समाप्तो गणपाठः ॥
No. 1271. गणपाठः.
GANA PATHAH. Pages, 37. Lines, 7 on a page.
Begins on fol. 22a of the MS. described under No. 1265. Complete. Same as the last.
No. 1272. गणपाठः.
GANAPATHALI. Substance, palnı-leaf. Size, 181 x 13 inches. Pages, 42. Lines, 7 on
a page. Character, Telugn. Condition, good. Appearance, old.

Page #23

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
919
Begins on fol. 796. The other works herein are : Sabdakaustubha la (leaves from 34 to 40 are blank) and Praudhamanorama 41a.
Complete.
Same as the last. The following stanza giving the date of copying is found berein:
प्रभवाब्दे सिते पक्षे नवम्यां स्थिरवासरे । समाप्तिमगमत्कृष्णः(च्छ्रात्) गणपाठो दुरत्ययः ।।
No. 1273. गणपाठः.
GANAPAT HAH. Pages, 37. Lines, 11 on a luge. Appearance, old. First leaf is lost."
Begins on fol. la of the MS. described under No. 1267. - Complete.
The arrangement of the Gañas here is different from that found in the copies described above.
Beginning:
इति कस्कादिराकृतिगणः । इति शब्दानुशासने प्रथमे पादे चत्वारो गणाः । शुभ्ना, तृप्नु, आचार्यानी, आचार्यभोगीन, युवत्(न्), अहन् पक्ष, नृनमन, सर्वनामन् . End:
भिदा, ति(छि)दा, विदा, आरा, धारा, गुहा, मे दादा(धा), हारा, कारा तारा, क्षिया, रेखा, लेखा, चूडा, पीडा, वपा, वसा, मृजा इति भिदादिराकृतिगणः ॥
इति षोडशपादे एक एव गणः॥ Colophon:
इति शब्दानुशासने गणपाठस्समाप्तः ।।

Page #24

920
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1274. उपसर्गपाठः.
UPASARG APATHAH. Pages, 15. Lines. 11 on a page.
Begins on fol. 291 of the MS. described under No. 1207. This forms a portion of Šákatāyana's Sabdännsīsana.
Complete. Explains the meaning and fores of the upasargas. Beginning:
प्र आदिकर्मोदीरणभृशाथैश्वर्यसंभवनियोगशुद्धीच्छाप्रीतिशान्तिपूजादर्शनतत्परप्रशंसासङ्गदिग्विभागावयववियोगान्तर्भाव हिंसाबहुत्वमहत्वस्थिति - दाननानार्थ(र्थ)दक्षिणानुवृत्त्यादिषु। आदिकर्मणि तावत्-कर्तुमारब्धः प्रकृतः कटो देवदत्तेन । End: उपपादितोऽर्थः ॥ इति प्रादिः ॥
इयन्त इति संख्यानं निपातानां न विद्यते । प्रयोजनवशादेते निपात्यन्ते पदे पदे ॥ निपाताश्चोपसर्गाश्च धातवश्चेति ते त्रयः । अनेकार्थाः स्मृतास्सर्वे पाठस्तेषां निदर्शनम् ॥ निपाता इति(गति संज्ञाश्च चादयश्चाव्ययास्स्मृताः ।।
-
-
No. 1275. धातुपाठः.
DHĀTUPĀTHAH. Substance, palm-leaf. Size, 18 x 1; inches. Page 1, 36. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, injurril. Appearance.
old.
Complete.

Page #25

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
921
Begins on la. The other work herein is Rukmiņi-kalyāṇamu 20.
The list of roots in the Sanskrit language according to Pāņini. Beginning:
भू सत्तायाम् । उदान्त(त्त) परस्मैभाषः। एध वृद्धौ । स्पर्ध सङ्घर्षे । गाधृ प्रतिष्ठालिप्सयोर्ग्रन्धे च.
End:
श्वेताशा(श्वा) राश्वतरगालोडि (ता)हरकाणामश्वतरेतकलोपश्च। पुछा. (च्छा)दिषु धात्वर्थ इत्येव सिद्धम् ।। इति समर्थ(स्वार्थ)ण्यन्ताश्चुरादयः ॥ ४१७ ॥ Colophon:
इति पाणीनीये धातुपाठः समाप्तः ॥
धातुसङ्ख्या -भूवादयः १०९८, अदादयः ५७२, जुहोत्यादयः २४६, दिवादयः १४२, खादयः ३४, तुदादयः १५८, रुधादयः २६, तनादयः १०, क्रयादयः १० चुरादयः १४७ ।।
No. 1276. धातुपाठः.
DHATU PATHAH. Substance, palm-cal. Size, 145 x 14 inches. l'ages, 19. Lines, 6 on
a page. Character, Tolugu. Condition, good. Appearancs, new. Complete. Same as the last.
No. 1277. धातुपाठः.
DHĀTUPATHA.H. Sulistaner, julm-leaf. Size, 15% X 14 inches. Pagas, 48. Lines, 6 on
a payo. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. Complete Same as the last.

Page #26

922
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Begins on fol. 39a. The other works herein arc Rākṣasakāvya (Ghaṭakarpariya) with commentary 1a, Ramakṛṣṇābhyudaya 17a, Agnisandhana (Apastamba) 62a.
No. 1278. धातुपाठः. DHATUPATHAH.
Substance, palm-leaf. Size, 14 x 1 inches. Pages, 26. Lines, 4 on a page. Character, Kanarese. Condition, slightly injured. Appearance, old. Up to Kryadi.
On leaves 14 to 58 are written Subantarü pa and Samasacakra mixed up with each other, in Kanarese, Nandinagari, Grantha and Telugu characters. The following stanza is found in the beginning:
समग्रधातुपाठं यदनायुष्यं प्रशस्यते ।
तद्रूढाः केऽपि कथ्यते बालपाठाय धातवः ।।
No. 1279. धातुपाठः. DHATUPATHAḤ.
Substance, palm-lea.
Size, 12 × 1 inches. Pages, 23. Lines, 8 on a page. Character, Kanarese. Condition, much injured. Appearance, old.
Begins on fol. 47a. The other works herein are: Samasacakra la, Dhaturūpa 10a, Subantarupa 137, Samāsalakṣaṇa 36a, some other grammatical work 3 a, Prayogavivēka 58a, Subantarupa 586, Dhatupratyayapañciki 736.
Incomplete.
No. 1280. धातुपाठः. DHATUPATHAH.
Pages, 30. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 5 of the MS. described under No. 1265,
Complete.

Page #27

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
923
No. 1281. धातुपाठः.
DHATU PATHAH. Substance, palm-leaf. Size, 174 x 1} inchos. Pages, 20. Lines, 5 on
a page. Caaracter, Telugu. Condition, good. Appearance, old. Incomplete.
No. 1282. धातुपाठः.
DHATUPATHAH. Substance, palm-leaf. Size, 154 x 1} iaches. Pages. 6. Lines, 8 on
a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, old. _Begins on fol. 1a. The other work herein is Cituslokih 19a. Samāsacakra 23a.
Complete.
No. 1283. धातुपाठः.
DHATUPĀTUAII. Substanco, palm-leaf. Size, 15 x 15 inches. Pages, 46. Lines, 7 on
a page. Character, Grantha. Condition, much injured. Appearance, old. Complete.
The roots are herein arranged alphabetically, Beginning :
धातवो दशधा भिन्नाः पाठे विकरणैस्तु ते । शब्लुक्श्लुश्यनु(न्)श्नुशश्नन्तूश्नाणिर्विकरणा दश ।। नानाविकरणो धातुराक(प्य)कत्र गृह्यते । आद्याद्या अज्झलन्ताश्च लक्ष्यन्ते शेषधातवः ॥ सरूपातिशयिनस्त्वेकवाक्यास्सजातयः ।
अ-शब्विकरणे . . . . णद्योत्यनुबन्धिनः ।। 120

Page #28

924
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
अङ्कदङ्गत्पदलक्ष्मणोः । अघदधकृतौ । तर्थ (अर्थ)याचने ॥ End :
हेष गतौ हे ध्वनौ च हसे हसने हिसि ने वा णौ च हिंसने ET ECH) TOOL
No. 1284. TYTT:.
DHĀTUPATHAH. Pages, 12. Lines, 9 on a page. Oharacter, Telugu.
Begins on fol. 36a of the MS, described under No. 1263. Incomplete.
No. 1285. HETH177.
MAHĀBHASYAM. Substance,palm-leaf. Size, 15} x 13 inches. L'ages, 157. Lines, 8
on a page. Character, Telugu. Condition, much injured. Appearance, old. .
Coutains the commentary of Patañjali on the Astādhyāyī of Pāņidi, from the 3rd to the 8th Áhvika of the 1st Pida of the I Adhyāya, and breaks off in the 9th Ahnika.
This is the well known commentary of Patañjali on Panini's grammar. It is called the great commentary or account of its great value and authoritativeness.
For the beginning and the end sec Nos. 1293 and 1294.
No. 1286. HETHCH.
MAHABHASYAM. Substance, palm-leal. Size, 17 x 14 inchos. Pages, 61. Lines, 7
on a page. Char: ctor, Grantha. Condition, fair. Appearance, old. Third aud fourth Ähnikas in the first Päda of the I Adhyāya.

Page #29

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
Substance, palm-leaf. 10 on a page. Appearance, old.
Begins on fol. 1a.
III Adhyaya; complete.
No. 1287. महाभाष्यम्.
MAHABHASYAM.
Size, 16 x 13 inches. Pages, 160. Lines, Character, Grantha. Condition, injured.
925
The other work herein is Kaiyaṭam 81a.
No. 1288. महाभाष्यम्.
MAHABHASYAM.
Substance, palm-leaf. Size, 173 x 18 inches. Pages, 258. Lines, 9 on a page. Character, Grantha. Condition, very much injured. Appearance, old.
Contains Adhyayas IV and V, and a portion of the commentary on the first utra of the 1st Pada of the VI Adhyāya.
No. 1289. महाभाष्यम्.
MAHABHASYAM.
Substance, palm-leaf.
Size, 17 x 14 inches. Pages, 492. Lines, 9 on a page. Character, Telugu. Condition, much injured. Appearance, old.
Adhyayas VI to VIII.
No. 1290. महाभाष्यम्.
MAHABHASYAM.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 14 inches. Pages, 334. Iines, 9 on a page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appearance, old.*
Adhyayas VI and VII, and 28 Sutras of the first Pada of the VIII Adhyaya.

Page #30

926
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1291. महाभाष्यम्.
MAHABHASYAM.
Substance palm-leaf. Size, 173 x 14 inches. Pages, 164. Lines, 7 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.
Fourth Pada of the VI Adhyaya, and the whole of the VII Adhyaya.
Begins on fol. 1a. The other work herein is VaiyakaraṇaBhuṣaṇa-Sara 83a.
No. 1292. महाभाष्यं कैयट विवरणव.
MAHABHASYAM, AND KAIYATAM WITH COMMENTARY.
Substance, paper. Size, 9 x 5 inches. Pages, 692. Lines, 16 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
old.
Extends from the 4th Pada of the VI Adhyaya to the end of the VIII Adhyāya.
The Mahabhaṣya which is a commentary on the Aṣṭadhyayî of Panini by Patanjali has been commented upon by Kaiyata, to whose work a gloss has been added by Nagesabhatta. Kaiyata's work is called Mahabhāṣyapradipa and the gloss thereon is known as Mahabhaṣyapradipōdyōta.
Copied by Narasimha Kaipa.
No. 1293. महाभाष्यं प्रदीपसहितम्. MAHABHAṢYAM WITH PRADIPA,
Substance, paper. Size, 12 x 6 inches. Pages, 670. Lines, 20 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
old.
Bound in the reverse order.
Adhyayas I and II. The other Adhyayas belonging to the work are described under the next number.

Page #31

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
927
The Bhāşya of Patañjali and the Pradipa of Kaiyata Beginning of Mahābhāşya :
योगेन चित्तस्य पदेन वाचां मलं शरीरस्य तु वैद्यकेन । योऽपाकरोत्तं प्रवरं मुनीनां पतञ्जलिं प्राञ्जलिरानतोऽस्मि ॥ -
अथ शब्दानुशासनम् । अथेत्ययं शब्दोऽधिकारार्थः प्रयुज् ते, शब्दानुशासनं नाम शास्त्रमधिकृतं वेदितव्यम् । केषां शब्दानां लौकिकानां वैदिकानाच. Beginning of Kaiyata :
सर्वाकारं निराकारं विश्वाध्यक्षमतीन्द्रियम् । सदसद्रूपतातीतमदृश्यं मायया वृतैः ।। ज्ञानतो(लो)चनसंलक्ष्यं नारायणमजं विभुम् । प्रणम्य परमात्मानं सर्वविद्याविधायिनम् ॥
महाभाष्यार्णवावारपारीणं विवृतिप्लवम् । यथागमं विधास्येऽहं कैयटो जैयटात्मजः ॥ भाष्याब्धिः कातिगम्भीरः काहं मन्दमतिस्ततः । छात्राणामुपहास्यत्वं यास्यामि पिशुनात्मनाम् ।। तथापि हरिबद्धेन सारेण ग्रन्थसेतुना ।
क्रममाणः शनैः पारं तस्य प्राप्तास्मि पङ्गवत् ।। . भाष्यकारो विवरणकारत्वाद्ध्याकरणस्य साक्षात्प्रयोजनमाह-अथ शब्दानुशासनमिति । Colophon:
इति श्रीभगवत्पतञ्जलिविरचिते व्याकरणमहाभाष्ये द्वितीयस्याध्यायस्य चतुर्थे पादे द्वितीयमाह्निकम् ।
' इति उपाध्यायजैयटपुत्रकैयटकृते भाष्यप्रदीपे द्वितीयस्थाध्यायस्य चतुर्थे पादे द्वितीयमाह्निकम् ॥

Page #32

928
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1294. महाभाष्यं कैयटसहितम्.
MAHABHĀŞYAM WITHI KAIYATA. Substance, paper. Size, 12 x 6 inches. Pages, 780. Lines, 20
on a page. Character, Telugu. Condition. good. Appearance, old.
Adhyāyas III to VIII. This finishes the volume referred to under the last number. End of Mahābhāsya :
- अत् अदिति एकशेषनिर्देशाद्वा स्वरानुनासिकभिन्नानां भगवतः पाणिनेः सिद्धम् एकशेषनिर्देशाद्वा भगवतः पाणिनेराचार्य(म्य सिद्धमेकशेषनिर्देशोऽयम् अ अ इति ।।। Colophon:
इति श्रीमद्भगवत्पतञ्जलिविरचिते व्याकरणमहाभाप्ये अष्टमस्याध्या. यस्य चतुर्थे पादे प्रथममाह्निकम् ।। अध्यायश्चाष्टमस्समाप्तः ॥ End of Kaiyata :
निर्देशसामर्थ्यात् भिन्नकालौ दीर्घप्लुतौ स्थानिभिर्गृह्यते । तत्र यथासङ्खचं षण्णां विकृ(वृ)तानां स्थाने षडादेशाः संवृता भवन्तीति सिद्ध. मिष्टम् ॥ Colophon:
इत्युपाध्यायजयटपुत्रकैयटविरचिते भाप्यप्रदीपे अष्टमस्याध्यायस्य चतुर्थे पादे प्रथममाह्निकम् ॥ पादश्चतुर्थः अध्यायश्चाष्टमः समाप्तः ॥
No. 1295. महाभाप्यं प्रदीपसहितम्.
MAHĀBHĀŞYAM WITH PRADIPA. Substance, palm-leaf. Size, 171 x 1 inches. Pages, 334. Lines, 9
on a page. Character, Grantbil. Condition, injured. Appearance, old.
The commentary of Patanjali and the comments of Kaiyata thereon.

Page #33

THE SANSKRIT MANUSCRIPT8.
929
From the 32nd Sūtra of the 2nd Päda of the first Adhyāya to the end of the Adhyāya.
No. 1296. HETH[T40197.
MAHÄBHĀŞYAPRADĪPAM Pages, 178. Linos, 8 on a page.
Begins on fol. 81a of the MS. described under No. 1287.
The same commentary on the Mahābhāsya of Patañjali by Kaiyata, son of Jaiyata, as has been described under No. 1293.
Commences with the close of the 4th Prida of the II Adhyâya, and breaks off in the 3rd Päda of the III Adhraya.
No. 1297. HETH1796194.
MAHABHAŞYAPRADIPAM Substance, paper. Size, 103 X 81 inches. Pages, 180. Lines, 29
on a page. Character, Teings. Conditiou, gool. Appearance, old. J'irst Pāda of the I Adhyāya ; complete. The last seventeen loaves after fol. 48 are herein wrongly bound. The same Pradipa of Kaiyața.
No. 1298. HETH1590197.
MAHABHASYAPRADIPAM. Substance, paper, Size, 103 x 8 inches. Pages, 456. Lines, 12
on a page. Charactor, Telugu. Condition, good. Appearance, old. The 1st Päda of the I Adhyāya. Same as the last.
No. 1299. FETHIC95194.
MAHĀBHĀŞYAPRADIPAM. . Substance, palm-leaf. Size, 181 x 14 inches. Pages, 163. Lines, 10
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.

Page #34

930
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
From the 27th Sutra of the first Päda of tho I Adhyāya to the end of the Pāda.
Same as the last.
No. 1300. #ETH15214819:.
MAHABHĀŞYAPRADIPAH. Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 14; X 2 inches. Pages, 182.
Lines, il on a page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appearance, old.
Contains 8 Āhnikas in the first Pada of the first Adhyāya, and Sūtras 45 to 52 of the 2nd Pada of the first Adhyāya.
Same as the last.
No. 1301. HET#1579014:.
· MAHABHĀŞYAPRADIPAH Substance, palm-leaf. Size, 18 X 13 inches. Pages, 245. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, injuroil. Appearance, olà.
From the 4th Päda of the VI Adhyāya to the end of the VII Adhyāva, and a portion of the 9th Abnika of the 1st Pāda of the I Adhyāya :
Same as the last.
No. 1302. 19814faffet al.
BHĀŞYAPRADIPAPRAKĀŚIKĀ. Substance, palm-leaf. Size, 164 x 1} inches. Pages, 380. Lines,
7 on a page. Character, Grantha. Condition very much injured, Appearance, old. The first Päda of the first Adhyāya is complute.

Page #35

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
931
A gloss on the Bhāșyapradipa of Kaiyața by Pravartakā. cārya. . As the leaves are much injured, the beginning and the end are not extracted. However, the end of the first and the beginning of the second Ahnika are given below. ____ इति प्रवर्तकोपाध्यायविरचिते भाष्यप्रदीपप्रकाशके प्रथमस्याध्या. यस्य प्रथमे पादे प्रथममाह्निकम् ।।
अ इ उ ण् । अथ किमर्थो वर्णानामुपदेश इति वर्णोपदेशप्रयोजन. प्रचारितत्वादाहिकारम्भवैयर्थ्यमाशङ्कयोपपादयति-सर्ववर्णानिति । केषुचि. द्वर्णेषु विवृतत्वादिविवरणे विशेषशब्दार्थाय विशेषविचारस्य विशेषविचारहेतुत्वं ल्यपादर्शयति विचार्येति ।।
No. 1303. भाष्यप्रदीपविवरणम.
BHĀŞYAPRADĪPAVIVARAŅAM. Substance, paper. Size, 114 X 43 inches. Pages, 59. Lines, 10
on a page. Character, Devanagari. Condition, good. Appearanoe, old.
Second Adhyāya complete ; breaks off in the first Pada of the III Adhyaya.
A gloss on Kaiyața’s Bhăşyapradipa by Ramaoandra Saras.
vati.
Beginning :
समर्थः । ननु विधिशब्दत्वेन शब्दत्वावच्छिन्नपरस्परविरुद्धधर्मद्वयस्य साहचर्येण पूर्वमनुपलब्धौ कथमस्मिन् संशय इत्यत आह अर्थेति । सन्देहप्रकारमाह किमिति । पक्षद्वये अर्थविशेषं दर्शयति पक्षभेदसिद्धये तत्रेति ।
121

Page #36

982
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
End:
उदात्तलोप इत्येतल्लाभार्थमाह प्रत्ययखरश्चेति तासेः प्रत्ययखरः प्रवृत्तिसन्नियोगशिष्टः तेनासौ उदात्त एव लोप्स्यते तथा सति स्वरदोषो नास्ति ॥ Colophon:
इति श्रीमत्परमहंसपरिव्राजकाचार्यश्रीरामचन्द्रसरस्वतीश्रीचरणविरचिते भाष्यप्रदीपविवरणे द्वितीयस्याध्यायस्य चतुर्थपादे द्वितीयमाहिकम् ।।
पादश्च समाप्तोऽध्यायश्च ॥
प्रधाने कार्यसंप्रत्ययादित्यस्य निमित्तस्य निमित्तिकार्यार्थत्वादि. स्यनेन पौनरुक्तयमाशङ्कयाह प्रत्ययसंज्ञेति पूर्व प्रत्ययसंज्ञायामाकाकामङ्गीकृत्य प्रकृत्यादीनां निरपेक्षत्वात् प्रत्ययसंज्ञाभाव इत्युक्तम् । इदानीं तु प्रत्ययसंज्ञाया अपि आकाङ्क्षा नास्तीति प्रतिपाद्य.
No. 1304. महाभाष्यप्रदीपविवरणम्.
MAHĀBHĀŞYAPRADIPAVIVARANAM. Substance, paper. Size, 11 x 8 inches. Pages, 71. Lines, 19 on a
page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new. Begins on fol. 771. The other work herein is Padamañjarī la
Coutains Āhnikas 3 to 8 of the first Adhyāya, the last being incomplete.
Same as the last.
No. 1305. महाभाष्यप्रदीपस्फूर्तिः.
MAHĀBHĀŞYAPRADĪ PASPHỦRTIH Substance, palm-leaf. Size, 181 x 1 inches. Pages, 40. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, slightly injured, Appearance, old. The 4th Päda of the VIII Adhyāya.

Page #37

TUE, FAN&KRIT MANUSCRIPTS.
933
Begins on fol. 45a. The other work herein seems to be Sabdakaustubha la.
A gloss on the Mahābhäsyapradipa of Kaiyata by Sarvēsvara, son of Vönkața of Sardarśana family, protected by Adenna, son of Kosavārya and Bhaváni of Rāvinūtnla family. The scribe's name is given thus :
लिलेख सोमयार्यस्य सूनुर्नारायणाह्वयः । भाष्यप्रदीपिकां(का)स्फूर्ति पठितुं गुरुसन्निधौ ।। विशि(लिखि)ता परिता पठिता चैषा स्फूर्तिस्सूरिपु धीमता । अय्य(यज्व)कुलीनेन नारायणमनीषिणा ।।
No. 1306. महाभाष्यप्रदीपस्फूर्तिः.
MAHABILĀŞYAPRADIPASPHÚRTTH. Substance, palm-leaf. Size, 171 X 15 inches. Pages, 200. Lings,
7 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.
From the 2nd Ähnika of the first Päda to the 2nd Alnika of the 3rd Pāda of the VII Adhyāya.
Samo as the last. End:
प्रकरणे प्राप्तषत्वमात्रस्य विकल्पः । न्यषीदत् । व्यषीदत् । आङभ्यष्टौ(?) । अभ्यस्ताद्विश्वाः ॥ Colophon:
इति श्रीनन्दनन्दनचरणारविन्दद्वन्द्वमकरन्दबिन्दुसन्दोहाखादनसानन्दतुन्दिलेन्दिन्दिरायमाणान्तःकरणेन सहस्रकन्यागोदानसुप्रसादितगोपालकृष्णान्तःकरणेन भवानीपतिकेशवार्यसुकृतपरिपाकन राविनूतुलकुलतिलकेन देवब्राह्मणपूजाधुरन्धरशिरोमणिना आदन्नभूसुरशिखामणिना परिपालितस्य षड्दर्शनकुलावतंसस्य वेङ्कटातिरात्राप्तोर्यामयाजितनूभवस्य सर्वेश्वरसाग्निचित्यातिरात्रसर्वतोमुखयाजिनः कृतौ महाभाप्यप्रदीपस्फूर्ती अष्टमस्याध्यायस्य तृतीयपादे द्वितीयमाह्नकम् । पादश्च समाप्तः ॥

Page #38

934
· A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1307. महाभाष्यप्रदीपरफूर्तिः.
MAHẢBHĀȘYAPRADĪPASPHỦRTIH. Substance, palm-leaf. Size, 18 x 1 inches. Pages, 290. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appear. ance, old.
From the 4th Ābnika of the 4th Pada of the VI Adhyāya to the 1st Ābnika of the first Päda of the VIII Adbyāya.
No. 1308. महाभाष्यप्रदीपस्फूर्तिः.
MAHĀBHĀŞYAPRADIPASPHÚBTIH. Substance, palm-leaf. Size, 171 X 13 inches. Pages, 281. Linos, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, slightly injured. Appearance, old. Fifth Adhyāya, up to the 123rd Sūtra of the 4th Päda. Same as the last.
No. 1309. भाष्यप्रदीपोद्योतः-कैयटविवरणम्. BHAŞYAPRADIPODYOTAH: KAIYATAVIVARANAM, Substance, paper. Size, 124 X 4 inches. Pages, 466. Lines, 20 ho on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
old. Adhyayas 1 and 2.
A gloss on the Mahäbhăşyapradipa of Kaiyata by Nagbjibhatta, son of Sivabhatta and Sati. Beginning:
नत्या साम्बशिवं देवीं वागधिष्ठानिकां गुरून् । पाणिन्यादिमुनीन् वन्द्यान् पितरौ च सतीशिवौ ।।
नागेशभट्टो नागेशभाषितार्थविचक्षणः । हरिदीक्षितपादाब्जसेवकावास(नावाप्त) संमतिः ।।
भाष्यप्रदीपव्याख्यानं कुर्वेऽहं तु यथामति ।।

Page #39

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
986
भाष्यं व्याचिकीर्षुः शिष्टाचारप्राप्तं मङ्गलं शिष्यशिक्षायै निबध्नाति सर्वेति ।
The end given below is taken from the work noticed under No.
1311.
End:
__ भगवता पतञ्जलिनापि एकशेषनिर्दशोऽयम् अ भ इत्येवं वदता कृतं मङ्गलम् ; एवं च तदध्यापि(यि)नां प्रवक्तृणां च सकलपुमर्थासाद्धिर्शिता। यथोक्तम् ।
इदमायं पदस्थानं सिद्धिसोपानस(प)र्वणाम् ।
इयं सा मोक्ष्यमाणानामति(मग)ी राजपद्धति(:)॥ इति सर्वेष्टसिद्धिः॥ Colophon:
इति श्रीशिवभहसुतसतीगर्भजकालोम (प) नामनागोजिभट्टकृते भाष्यप्रदीपोद्योते अष्टमस्याध्यायस्य चतुर्थे पादे प्रथममाह्निकम् ॥ पादश्वाध्यायश्च सिद्धः ॥
भाष्याब्धेः सप्रदीपस्य भगवत्कृपया मया। यथामति कृता व्याख्या प्रीयतां भगवांस्तया ॥ गङ्गा शिवश्च शेषश्च रक्षन्त्वेनान्तु सर्वशः । सतां हृदययये(प॰)षु सुसिद्धि प्रापयन्तु च ॥
No. 1310. महाभाष्यप्रदीपोद्योतः.
MAHĀBHĀŞYAPRADIPODYOTAì. Substance, palin-leaf (Śrítāla). Size, 164 X2} inches. Pages, 108.
Lines, 14 on a page. Character, Grantba. Condition, good. Appearance, old
Begins in the second Adhyāya, and breaks off in the courso of the 3rd Ahnika of the 3rd Pada.

Page #40

936
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1311. HEN471624719EA:.
MAHABHĀŞYAPRADI PÕDYOTAH. Substance, paper. Size, 124 x 4 inches, Pages, 330. Lines, 18 on a
page. . Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. Adhyāyas III, VI, VII and VIII. Same as the last.
No. 1312. HENH109429rata:.
MAHABHĀŞYAPRADIPÕDYÖTAH. Substance, paper. Size, 124 x 4 inches. Pages, 172. Lines, 16 on a
page. Character, Telugu and Dēvanāgari. Condition, good. Appearance, old.
The Telugu portion contains the III Adhyāya and two Pādas in the IV Adhyâya, and breaks off in the 3rd Pāda. The Dēvanāgarī portion, without continuing the Telugu portion, abruptly begins in the middle of the 3rd Påda of the IV Adhyāya and concludes with the VI Adhyāya.
Same as the last.
No. 1318. Afterpa:.
KĀŚIKĀVRTTIŅ. Substance, paper. Sizo, ' 11 X 81 inches. Pages, 460. Lines, 16
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearanoe, new
From the first Adhyāya, 2nd Päda, to the end of the third Adhyāya ; and a portion of the 1st Sutra of the first Päda of the IV Adhyâya.
This MS. is a copy obtained from the Oriental Library, Mysore.
This work is an explanation of the Sütras of Pāņini by Jayāditya ard Vamana.

Page #41

TXE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
987
No. 1314. 7111479le:
KAŠIKAVŔTTIH. Substance, paper. Size, 11 X 84 inches. Pages, 435. Lines, 18 on a
page. Character, Telugu. Condition, good. Appearanoe, new. Fourth and fifth Adhyâyas. Same as the last.
No. 1315. Aftestarat:.
KĀŚIKĀVŔTTIŅ Substance, paper, Size, 11 X 84 inches. Pages, 313. Lines, 17 on
a page. Character, Dāvanāgari. Condition, good. Appearance, new.
From the 4th Päda of the VI Adhyāya to the end of the VIII Adbyāya.
No. 1316. Tietola 1771 67 CHERI KĀŚIKĀVẶTTIYYĀKAYA : PADAMAÑJARİ.
Substance, paper. Size, 12 X 94 inches. Pages, 64. Lines, 23 on
a page. Character, Teluga. Condition, good. Appearance, new,
Begins on fol. la. The other work herein is Vişņusahasranāmabhāsyam 33a.
The first Pada of the first Adhyāya ; incomplete.
This is a commentary on the Kāśikāvrtti of Jayāditya and Vămana by Haradatta.
For remarks and extracts see pages 8 and 171 of M. Seshagiri Sastri's Report on a Search for Sanskrit and Tamil MSS. for the year 1893-94, Madras, No. 2.

Page #42

938
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1317. काशिकावृत्तिव्याख्या -- पदमञ्जरी. KÄSIKAVṚTTIVYAKHYA: PADAMAÑJARĪ.
Substance, paper. Size, 12 x 9 inches. Pages, 340. Lines, 20 on a page. Character, Telugu, Condition, good. Appearance, new. I. Adhyaya, Pada 1 complete, Pada 2 up to 49th Sūtra: II Adhyaya, Pada 1 complete, Pada 2 incomplete.
Same as the last,
No. 1318. काशिकावृत्तिव्याख्या – पदमञ्जरी. KÄSIKĀVṚTTIVYĀKHYĀ: PADAMAÑJARI.
Substance, paper. Size 13 x 8 inches. Pages, 368. Lines, 22 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new. Contains the VII and the VIII Adhyayas completely. Same as the last.
No. 1319. काशिकावृत्ति व्याख्या - पदमञ्जरी. KÄSIKĀVṚTTIVYAKHYA: PADAMANJARI.
Pages, 153. Lines, 19 on a page.
Begins on fol. 1a of the MS. described under No. 1304. I Adhyaya, 3rd Pada, complete, and the 4th incomplete (98 Sutras).
No. 1320. काशिकावृत्तिव्याख्या --- पदमञ्जरी. KASIKÄVṚTTIVYÅKHYĀ: PADAMAÑJARI.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 1 inches. Pages, 102. Lines, 10 on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance,
old.
Begins on fol. 1a. The other work herein is Bhāṭṭadipika fol. 60a.
III. Adhyaya, 1st Pada, incomplete,

Page #43

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
939
No. 1321. काशिकाविवरणपश्चिका.
KĀŚIKĀVIVARANAPAÑCIKĀ. Substance, papor. Size, 11} x 83 inches. Pages, 139. Lines, 25
on a page. Character, Dāvanāgarī. Condition, good. Appear-, ance, new.
Copied from the MS.[described under the next nuthber. There are many omissions in the MS. owing to the injured condition of the original. Contains the 1st Pāda of the I Adhyâya without beginning and the 2ņd Päda of the I Adhyâya without end.
This is a commentary on the Kāśikā vrtti of Jayāditya by Bodhitattvadēsīyācārya Jinēndrabuddhi. Beginning :
स (ये) न वकारादेशा विधीयन्ते ऋकारस्यायेकदेशविकारद्वारेण लकारः तथा च लुटि च ल(क)पः इत्येवमादयो निर्देशा उपपद्यन्ते । इति स्वयमेव वृत्तिकृती(ता) प्रतिविहितम् । र इति सामान्यमुप (1) दीप (य) त इति वर्णत्वावर्णत्वकृतं . भेदमुत्सृज्य यत्सामान्यं . . . वर्णात्मिकायामवर्णात्मिकायां च रेफव्यक्तौ वर्तते, यतस्तयोर्वर्णत्वावर्णत्वभेदभिन्नयोरपि र इति . अभिधानप्रत्ययावर्तिनौ भवतः तदुपादीयते न तु वर्णात्मिकैव रेफस्य व्यक्तिः । तेनेति सामान्योपादानेन द्वयोरपि ग्रहणं भवतीति तस्य सामान्यस्य द्वयोरपि भावात् इत्यपि सामान्यमेवेत्युपादीयत इत्यपेक्ष्य तवापि तेन यश्च केवलो लकारो यश्च लकारस्थस्तयोईयोर्वर्णग्रहणं भवतीति वेदितव्यम् । पूर्वानुसारेण गम्यमानत्वान्नोक्तम् । ततोऽयमित्यादि यत एव द्वयोरपि रेफयोर्लकारयोश्च ग्रहणम् ॥
Colophon:
इति बोधितत्त्वदेशीयाचार्यजिनेन्द्रबुद्धिविरचितायां काशिकाविवरणपश्चिकायां प्रथमाध्यायस्य प्रथमः पादः ॥
122

Page #44

940
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
गाङ्कटादिभ्योऽणिन्ङित् । अत्र पक्षत्रयं संभाव्यते. End :
एतच्च किमर्थ लकारोपदेशस्यैव प्रयोजनं पृच्छयत इति वचनस्यावकाशनिरासार्थमुक्तं यदि ह्येतन्नोच्येत . . .
शब्दो(ब्दः)कारकादिभ्यो विशेषार्थः। स्यादेतत् क्लपिसंबन्धि(स)न(स). सस्ययान्याचार्या(?).
No. 1322. काशिकाविवरणपश्चिका.
KĀŚIKĀVIVARANAPAÑCIKĀ. Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 154 x 13 inches. Pages, 142.
Lines, 12 on a page. Character, Nandinā garī. Condition, mach injured. Appearance, old. In the beginning 6 leaves are lost. This was restored in 1896.
. No. 1323. काशिकाविवरणपञ्चिका.
KĀŚIKAVIVARANAPAÑCIKĀ. Substance, paper. Size, 12 x 9 inches. "Pages, 205. Lines, 17 on a
page. Character, Dovanūgari. Condition, good. Appearance, new.
Contains the 4th Päda of the VI Adhyāya. This is a commentary on the Käsikāvștti of Jayāditya; the author is here called Sthavira Jinêndra buddhi.
Beginning:
अङ्गस्य।
अधिकारोऽयमिति खारतलिङ्गात्सङ्गात् । इह केचित् प्रागभ्यासविकारभ्योऽयमिति मन्यन्ते एवं हि गुणो यङ्लुकोरित्यत्र लुग्ग्रहणं न

Page #45

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
941 कर्तव्यं भवति प्रत्ययलक्षणेनैव सिद्धत्वात् । यदि पुनरासप्तमाध्यायपरिसमाप्ति(प्ते)रयमधिकारः ततोऽवश्यं लुग्ग्रहणं कर्तव्यम् । न ह्ययं यङ्लुकि गुणस्सिध्यंति न लुमताङ्गस्येति प्रतिषेधादिति तेषामभिप्रायः। वृत्तिकारस्तु यदि प्रागभ्यासविकारेभ्योऽयमधिकारस्स्यात् ततो वज्रश्चेत्यत्र वृश्चतेर्लिटु(टि) द्विवचने कृते हलादिशेषात्संप्रसारणं पूर्वविप्रतिषेधेनेति पूर्वविप्रतिषेधादुभयेषामिति वचनसामर्थ्याहा हलादिशेषं बाधित्वा संप्रसारण स्यात् । End:
मयड्रेतयोरित्यादिना मयट्। ऋप्त्यवा] ऋप्त्यवास्तव्य(ऋल्यवास्त्व्य) मिति भवेछन्दसीति यत् । वास्त्वमिति तस्येदमित्यण् एवं माहि(ध्वी) इत्यत्रापि । हिरण्ययइत्यत्र पूर्ववन्मयट् ।। Colophon:
इति स्थविरजिनेन्द्रबुद्धिविरचितायां काशिकाविवरणपञ्चिकायां षष्ठस्याध्यायस्य चतुर्थः पादः ।। अध्यायश्च समाप्तः ॥
No. 1324. शब्दकौस्तुभः.
SABDAKAUSTUBHAH. Substance, pupor. Size, 13 x 3g inches. Pages, 440. Lines, 10 on a _page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
First Pāda of the I Adhyâya; complete. A commentary on Panini's Astadhyavi by Bhattojidiksita, son of Laksmidharasuri. Beginning :
विश्वेशं सच्चिदानन्दं वन्देऽहं योऽखिलञ्जगत् । चरीकति बरीभर्ति सञ्जरीहर्ति लीलया ॥ नमस्कुर्वे जगद्वन्धं पाणिन्यादिमुनित्रयम् । श्रीभत्रु(र्तृ)हरिमुख्यांश्च सिद्धान्तस्थापकान् बुधान् ॥.

Page #46

End :
942 À DESCRIPTIVE CATALOGUE or
नत्वा लक्ष्मीधरं तातं सुमनोबृन्दवन्दितम् । फणिभाषितभाष्याब्धेश्शब्दकौस्तुभमुद्धरे ॥ परिभाव्य बहून् ग्रन्थान् योऽर्थः क्लेशेन लभ्यते । तमशेषमनायासादितो गृह्ण(ही)त सज्जनाः ॥ समर्प्य लक्ष्मीरमणे भक्तचा श्रीशब्दकौस्तुभम् ।। भट्टोजिभट्टो जनुषः साफल्यं लब्धुमीहते । बहिकश्च बहीकश्च विपाशायां पिशाचकौ ।
तयोरपत्यं बाहीको नैषा सृष्टिः प्रजापतेः ।। . इति एतस्य विवेचनं बाहीकग्रामेभ्यश्चेत्यादौ उपयोक्ष्यत इति सर्व सुस्थम् ॥ Colophon :
इति श्रीविद्वन्मुकुटरत्नस्य लक्ष्मीधरसूरेः सूनुना भट्टोजिभट्टेन कृते शब्दकौस्तुभे प्रथमस्याध्यायस्य प्रथमे पादे नव(म)माह्निकम् ।। पादश्चायं समाप्तः॥
निर्विशेषं महाशेषाच्छेषकृष्णमहं भजे । यो मामशेषाश्शेषोक्तीविशिष्यैवाध्यजीगपत् ।।
No. 1325. शब्दकौस्तुभः.
SABDAKAUSTUBHAH. Substance, palm-leaf. Size,[174 14 inches. Pages, 36. Lines,
s'on a page. Character, Telagu. Condition, injured. Appearance, new.
Begins on fol, 18a. The other work herein is abdabodhavisayah.
First Āhnika and a portion of the second Ähnika of the 1st Pada. of the 1 Adhyaya.

Page #47

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
No. 1326. शब्दकौस्तुभः.
SABDAKAUSTUBHAḤ.
Size, 16 x 14 inches. Pages, 66. Lines, 7 on a page.
Contains the 1st Ahnika and breaks off in the 2nd of the 1st Pada of the I Adhyaya.
घटाम्बुकृष्णमार्येण लिखितं पस्पशाह्निकम् । महीसूरुपुर्यामाश्वयुजे समाप्तं लववत्सरे ॥
Begins on fol. 1a of the MS. described under No. 1272. The scribe has added the following note on fol. 23.
Substance, paper.
No. 1327. शब्दकौस्तुभः. SABDAKAUSTUBHAḤ.
Substance, palm-leaf. Size, 18 x 13 inches. Pages, 138. Lines, 8 on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, old.
Begins ou fol. 1a. The other work herein is Siddhāntakaumudi 70a.
943
The MS. opens in the course of the 2nd Ahnika and breaks off in the 5th Ahnika of the 1st Pada of the I Adhyaya.
First 14 leaves are lost.
No. 1328. शब्दकौस्तुभः. SABDAKAUSTUBHAḤ.
Size, 103 × 4 inches. Character, Devanagari.
11 on a page. Appearance, old.
Same as the last.
Ahnikas 1 to 4 of the III Adhyaya, complete; the 5th
La complete.
Pages, 120. Lines, Condition, good.
1

Page #48

944
A DESCRİPTİVE CA'I'ALOGUÉ oj
· No. 1329. 106 TTH:.
SABDAKAUSTUBHAH. Substance, paper. Size, 13 X 84 inches. Pages, 330. Lines, 28
on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new.
Ähnikas 2 to 9 of the first Päda of the first Adhyása ; complete.
No. 1330. Togmiah:.
SABDAKAUSTUBHAĦ. Substance, palm-leaf, Size, 115 x 1: inches. l'agos, !12. Lines, 6.
on a page. Character, Grantha. Condition, very much injured. Appearance, new
First Āhnika complete, second almost complete, in the first Pāda of the 1 Adhyāya.
Same as the last.
No. 1331. Togetah.
ŚABDAKAUSTUBHATI. Sabstance, paper. Size, 13+ X 8} inches. Pages, 148. Lines, 20
on a page. Character, Dēvanāgarī. Condition, good. Appearance, new.
Begins on fol. 33a. The other work herein is Āyurvēdasütram la.
Contains the 1st Pāda of the 3rd Adhyāya-commentary on 95 Sūtras.
No. 1332. TAAR:.
RŪPĀVĀTĀRAH. Substance, palm-leaf. Size, 15% x 13 inches. Pages, 212. Linen,
7 on a page. Character, Telugu. Condition, much injured. Appearance, old.

Page #49

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
945
Begins on fol. la. The other works herein are Kārakavāda 107a, Prakrtaslokah 110a.
Complete.
This is a grammatical treatise based on the aphorisms of Pāņini, arranged in accordance with the logic of grammar. The author is Dharmakirti. Beginning:
येनाक्षरसमाम्नायमधिगम्य महेश्वरात् ।। कृत्लं व्याकरणं प्रोक्तं तस्मै पाणिनये नमः ।। सर्वजमनन्तगुणं प्रणम्य बालप्रबोधनार्थमहम् । रूपावतारमल्पं सुकलापमृजें करिष्यामि ॥
तत्रादौ तावत्प्रत्याहारः शास्त्रे संव्यवहारज्ञापनार्थमनुवर्ण्यते । तद्यथा
अ इ उ । End: ___ अस्तेर्भूः इत्यार्धधातुके भूभावः ; भूयते वैयाकरणेन कृतार्थेन ।। Colophon:
इति रूपावतारः समाप्तः ।
No. 1333. रूपावतार:.
RŪPĀVATĀRAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 151 x 1 inches. Pages, 214. Lines,
8 on a page. Churacter, Grantha. Condition, much injured. Appearance, old.
The first half is coinplete; the second part breaks off in the 8th coujugation.
Same as the last.

Page #50

946
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1334, धातुप्रत्ययपञ्चिका.
DHẤTUPRATYAYAPAÑCIKĀ. Sabstance, palm-leaf. Size, 17 x 13 inches. Pages, 252. Lines,
9 on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appear. ance, old.
Begins on fol. 11a. Some Pūjakalpa without beginning or end la, Saraṇyaprakāśikā 18a.
Incomplete. Breaks off in the Krdanta.
This is the second half of Rūpāvatāra, and is sometimes considered to be an independent work. Beginning:
प्रणम्य शिरसा देवी बालानां हितकारिणीम् ।
यथासारं प्रवक्ष्यामि धातुप्रत्ययपश्चिकाम् ।। तत्र धातुप्रत्ययेषु येऽनुबन्धा उपदिश्यन्ते सर्वे ते कार्यार्थाः । आत्मनेपदिनामकारः अनुदात्तङित आत्मनेपदमित्यात्मनेपदार्थः । परस्मैपदिनामकार उच्चारणार्थः। उभयपदिनामकार(:) स्वरितभितः कत्रभिप्राये क्रियाफले इति विशेषणार्थः. End: __अदो जग्धिय॑प्ति कितीति जग्धिरादेशः जग्ध्वा गत्वा नत्वा मत्वा अनुनासिकलोपः धुमास्थेत्यादिना . . . (समासेऽनझपूर्वे क्त्वो ल्यप् । अनपूर्वे समासे क्त्वाप्रत्ययस्य ल्यबित्ययमादेशो भवति । अभिभूय स्थितः, आदाय गतः। हवस्य पिति कृति तुगागमः-विजित्य, प्रस्तुत्य, अधिकृत्य).
___No. 1335. धातुप्रत्ययपश्चिका.
DHĀTUPRATYAYAPAÑCIKĀ. Substance, palm-leaf. Size, lil x 14 inches. Pages, 193. Lines,
8 on a page. Character, Telugu. Condition, slightly injured, Appearance, old. Up to Krdanta. Same as the last.

Page #51

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
947
No. 1336. धातुप्रत्ययपच्चिका.
DHĂTUPRATYAYAPAÑCIKĀ. Substance, palm-leaf. Size, 17 x 14 inches. Pages, 306. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.
Two leaves in the beginning are wanting. Uttarardha, to the end of Krdanta.
It is, however, called Timanta-siromani in the colophon.
No. 1337. प्रक्रियाकौमुदी.
PRAKRIYĀKAUMUDÍ. Substance, palm-leaf. Size, 18 x 13 inches. Pages, 328. Lines, 6 on
a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance,
old.
Complete.
A grammatical treatise based on the Sūtras of Pāṇini, like Rūpāvatāra : by Rämacandråcārya, son of Kroņācārya. Beginning :
श्रीमद्विठ्ठलमानम्य पाणिन्यादिमुनीन् गुरून् । प्रक्रियाकौमुदीकर्मः पाणिनीयानुसारिणीम् ।। वाक्यकारं वररुचिं भाष्यकारं पतञ्जलिम् ।
पाणिनि सूत्रकारश्च प्रणतोऽस्मि मुनित्रयम् ।। अइउण् । ऋलक् । एओङ् । ऐऔच । हयवरट् । लण् । अमङ. णनम् । झभञ् । घढधष् । जबगडदश् । खफछठथचटतव् । कपय् । शषसर् । हल् । इति प्रत्याहारसूत्राणि । हकारादिष्वकार उच्चारणार्थः । लकारे त्वकारस्य प्रयोजनमस्ति । End:
आनन्त्यात्सर्वशब्दानामश्य(शक्य)न्तेऽनुशासितुम् । बालव्युत्पत्तयेऽस्माभिस्संक्षिप्योक्ता यथामति ॥
123

Page #52

948
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
प्रक्रियाकौमुदी सेयं रामचन्द्रप्रकाशिता ।
असद्वचस्तमो वध्यात्सञ्चकोरप्रियाचिता ॥ Colophon :
इति श्रीमत्परमहंसपरिव्राजकाचार्यश्रीगोपालगुरुपूज्यकृष्णाचार्यसुतश्रीरामचन्द्राचार्यविरचितायां प्रक्रियाकौमुद्यां तिङन्तं समाप्तम् ।।
No. 1388. प्रक्रियाकौमुदी.
PRAKRIYĀKAUMUDİ. Substance, palm-leaf. 'Size, 155 x 1} inches. Pages, 28. Lines, 4
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
Begin on fol. la. The other work herein is Mātrkāgaņabhūşaņam 15a.
From the beginning to the end of Sandhitraya. Same as the last.
No. 1339. प्रक्रियाकौमुदी.
PRAKRIYĀKAUMUDÍ. Substance, palm-leaf. Size, 151 x 1 inches. Pages, 46. Lines, 4 . ____on a. page. Character, Telugll. Condition, much injured.
Appearance, new.
From the beginning to the end of Ajanta pumlinga in Sabdādhikara.
Same as the last
___No. 1340. प्रक्रियाकौमुदी.
PRAK RIYĀKAUMUDİ. Substance, palm-leaf. Size, 163 x 14 inches. Pages, 139. Lines, 4
on a page. Character, Grantha. Condition, much injured. Appearance, old.

Page #53

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
949
By Râmacandrācārya
Begins in the course of Saṁjñāprakarana and goes on to Halantapumlinga.
No. 1341. 1185 pilget.
PRAKRIYĀKAUMUDİ. Substance, palm-leaf. Size, 18} x 1} inches. Pages, 106. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. Uttarārdha ; breaks off in the Vaidikaprakarana.
Begins on fol. la. The other work herein is Prakriyākaumudīsūtrānukramaņikā 74a.
No. 1342, polygt.
PRAKRIYĀKAUMUDİ. Substance, palm-Jeaf. Size, 17+ x 1incles. Pages, 38. Lines, 7
on a page. Character, Nandināgarī. Condition, much injured. Appearance, old. ;
Begins on fol. 120a. The other work herein is Sidbāntakaumudīvgākhyā (Tattvabõdhini) la.
Breaks off in Šabdādbikāra.
No. 1343. pellygt.
PRAKRIYĀKAUMUDİ. Substance, palm-leaf. Size, 15 X 1.inches. Pages, 168. Lines, 7
on a page. Character, Nandināgarī. Condition, very much injured. Appearance, old.
Begins on fol. la. The other work herein is Vişņusahasra. nāmabhășyam 81a. A leaf, probably the 3rd or the 4th, is lost,
From the beginning to Samāsaprakaraņa.

Page #54

950
À DESCRIPTIVE CATALOGUE ON
No. 1344. 91erluat.
PRAKRIYĀKAUMUDİ. Substance, paper. Size, 12 x 94 inches. Pages, 74. Lines, 15 on a
page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new. This seems to be a copy of the MS. described under No. 1342. Breaks off in the Sabdãdhikära.
No. 1345. arauat.
PRAKRIYĀKAUMUDİ. Substance, palm-leaf. Size, 16 x 11 inches. Pages, 58. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, new
From the beginning to the end of Halanta-strilinga in Pür. vārdha.
No. 1346. 91992ggi.
PRAKRIYĀKAUMUDİ. Substance, palm-leaf. Size, 14% X 14 inches. Pages, 48. Lines, 6
on a page. Character, Nandināgarī. Condition, fair. Appear. ance, old. From the beginning to Hari-sabda in Sabdādhikāra. Same as the last.
: No. 1347. 4 logat.
PRAKRIYĀKAUMUDİ. Substance, palm leaf. Size, 16 x 14 inches. Pages, 340. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.
This contains portions of Sabdādhikära, Taddhita, Tinanta, Krdanta and Vaidikaprakriya.

Page #55

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
951
___No. 1348. प्रक्रियाकौमुदीसूत्रानुक्रमणिका. PRAKRIYĀKAUMUDĪSŪTRĀNUKRAMANIKĀ. Pages, 42. Lines, 7 on a page.
Begins on fol. 54a of the MS, described under No. 1341. Incomplete ; breaks off in Krdanta.
This work contains the Sūtras of Pāņini arranged according to the order in which they occur in the Prakriyākaumudi. Beginning:
शुक्लाम्बरधरं विष्णुं शशिवर्ण चतुर्भुजम् ।
प्रसन्नवदनं ध्यायेत्सर्वविघ्नोपशान्तये ॥
ओम् । अइउण् । लक् । एओङ् । ऐऔच् । हयवरट् । लण् । ञमङणनम् । झभञ् । घढधष् । जबगडदश् । खफछठथचटतव् । कपय् । शषसर् । हल् । उपदेशेऽजनुनासिक इत् । तस्य । लोपः । हलन्त्यम् । आदिरन्त्येन सहेता । ऊकालोऽज्झखदीर्घप्लुतः ।
Colophon :
इति लकारार्थप्रक्रिया ।
तिङन्तं समाप्तम् ॥ End :
दृढस्स्थूलबलयोः । प्रभौ परिबृढः । कृच्छ्रगहनयोः कषः । घुषिरविशब्दने । अर्देस्सन्निधिभ्यः । अमेश्चाविदूर्ये । णेरध्ययने वृत्तम् । शृतं पाके ॥
No. 1349. प्रकियाकौमुदीव्याख्या.
PRAKRIYĀKAUMUDİVYAKHYA. Substance, palm-leaf. Size, 15% x 14 inches. Pages, 292. Lines, 8
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance,
old.

Page #56

952
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
From the beginning to the end of Samāsa.
A commentary on the Prakriyākaumudi called Prakriyāprasada by Vitthalācārya. Helwas the son of Narasimbācārya and Māņikimbă and grandson of Rāmācārya who was also called Rághavēndrasarasavati, and who was the son of Krəņa and greatgrandson of Anantācārya.
Beginning :
सर्वज्ञं सकलगुणैरुपास्यमानं विश्वेशं विमलधिया विभावयन्तम् । संसारे पतितजनान् पवित्रयन्तं वन्देऽहं हरिहरभारतीयतीन्द्रम् ॥ श्रीमद्विठ्ठलमेकमव्ययम शब्दात्मकं ब्रह्म यत् खेच्छातो जगदुद्भवस्थितिलये हेतुस्स्वमायागुणैः । यच्छ्रासश्श्रुतिसन्ततिव्यवहृतिस्तं पुण्डरीकाश्रमे भक्तानुग्रहहेतुतः स्थिति(त)महं वन्दे मुदे संविदे ॥ . श्रीशम्भु पाणिनिं वां वररुचिमथ वाक्संस्कृतौ दीक्षितं श्रीशेषन्तद्भाष्यहार्दप्रकटनपटुधीपण्डितान् भर्तृमुख्यान् । वृत्तिन्यासादिकर्तृन् स्वमतपरमतख्यापकान् भोजमुख्यान्क्षीरस्वामिप्रमुख्यान् प्रगुणनति भजे तन्मतज्ञप्तिहेतोः ॥ किं शेषः पाणिनिर्वा वररुचिरथ वा सर्वविद्याप्रणेता शम्भुर्भूमावभूद्भूसुरकुलतिलकोऽन्ध्रप्रदेशेऽद्य वंशे । ऋग्वेदी सर्वशास्त्रप्रकटनपटुधीः कृष्णजो रामचन्द्रोऽनन्ताचार्यप्रपौत्रो दिशतु कृतिमतिं मे स कौण्डिन्यगोत्रः ॥ वन्दे तं यतिबृन्दवन्दितपदं श्रीराघवेन्द्रादि यनामाभाति सरखतीपदपरं वादीन्द्रविद्रावकम् ।

Page #57

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
958
या विद्यास्समदाच्चतुर्दश मुदा श्रीशेषभाष्यादिकाः शिष्येभ्यो मयि यत्कृपास्ति सततं सच्छास्त्रसंवित्तये ॥ लोकेऽस्मिन् यदुपक्रमं परिवृतेत्यौदार्यलोकज्ञता विद्वत्तोपकृतिक्रमा सुजनता वेदोक्तधर्मादरम् । आचार्य कृतकालनिर्णयमहाग्रन्थार्थसंदीपिकाटीकान्तं नरसिंहमात्मजनकं वन्दे विदां सम्मतम् ।।
End:
एवं सूत्रार्थे निश्चिते एतमेव सूत्रार्थ व्याख्यातुं प्रवृत्तापीयं प्रवृति: प्रत्ययपक्षम् असमस्ततां पर्युदासतां च अङ्गीकृत्य प्रवृत्ते अतिमन्दमतीनां भ्रमो भवति तन्निरासार्थमुच्यते उक्तपुंस्कादित्यादि । उक्तः पुमान् यस्मिन् शब्दप्रवृत्तिनिमित्ते तत्प्रतिपादकः शब्द उक्तपुंस्कः ।।
No. 1350. प्रक्रियाकौमुदीव्याख्या..
PRAKRIYĀKAUMUDİVYAKHYA. Substance, palm-leaf. Size, 181 x 1 inches. Pages, 70. Lines, 12
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old. Begins on fol. la. The other work herein is some Tarka-.
grantha 36u.
Uttarārdha ; fragmentary.
Colophon:
श्रीरामाचार्यसूनुर्हरिहरभजनैकाप्रधीः श्रीनृसिंहाचार्योऽयं माणिकाम्बाप्यजनयदतुलं विठ्ठलाचार्यमार्यम् । तस्य श्रीपाणिनीयाद्यनुगुणसगुणे प्रक्रियाकौमुदीयव्याख्यानेऽस्मिन्प्रसादे निरगमदतुला प्रक्रियेयं तुदादेः॥

Page #58

954
A DEDORIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1351. 9747924 atalif.
PRAKRIYĀKAUMUDİVYAKHYA. Substance, palm-leaf. Size, 158x14 inches. Pages, 112. Lines, 6
on a page. Character, Telagu. Condition, injured. Appearance, old.
Begins in the course of Samjñāprakaraṇa and goes on to the end of Ādanta in Sabdādhikára. First leaf lost,
No. 1352. yenatu coloal.
PRAKRIYĀKAUMUDĪVYAKHYA. Substance, palun-leaf. Size, 161X14 inches. Pages, 84. Lines, 7 on a
page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old. Fol. 8 is missing.
Begins on fol. la. The other work herein is Yajñopavītadhāraṇaprayogah 43a.
From the beginning to the end of Visargasandhi and breaks off in the Svādi-sandhi.
No 1353. 24 ay to cel.
PRAKRIYĀKAUMUDİYYĀKHYA. Substance, plam-leaf. Size, 168x1} inches. Pages, 58. Linos, 8 on
8 page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, new. Without beginning or end Samāsa and Taddhita chapters incomplete and imperfect.
No. 1354. Sayt.
SIDDHĀNTAKAUMUDİ. Pages, 343. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. la of the MS. described under No. 1247,

Page #59

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
Purvärdha complete.
A well known treatise on grammar by Bhattōjidikṣita, based on the Sutras of Panini.
Beginning:
मुनित्रयं नमस्कृत्य तदुक्तीः परिभाव्य च । वैयाकरणसिद्धान्तकौमुदीयं विरच्यते ॥
955
अइउण् । ऋलुक् । एओङ् । ऐच् । हयवरट् । लण् ञमङणनम् । झभञ् । घढधष् । जबगडदश् । खफछठथचटतव् । कपय् । शषसर् । हल् । इति माहेश्वराणि सूत्रण्यणादिसंज्ञार्थानि । एषामन्त्या इतः, लणसूत्रे अकारश्च । हकारादिष्वकार उच्चारणार्थः ।
हलन्त्यम् ।
End:
द्वन्द्वं रहस्यमर्यादावचनव्युत्क्रमणयज्ञपात्र प्रयोगाभिव्यक्तिषु । एष्वर्थेषु शब्दो निपात्यते । द्वन्द्वं मन्त्रयते । मर्यादावचने - पशवो द्वन्द्वं मिथुनायन्ते । व्युत्क्रमणे - द्वन्द्वं व्युक्रान्तः । यज्ञपात्रप्रयोगे - द्वन्द्वं न्यश्चि पात्राणि प्रयुनक्ति । अभिव्यक्तौ — द्वन्द्वं पर्वतनारदौ । साहचर्येणाभिव्यक्तावित्यर्थः। चार्थे द्वन्द्व इति ज्ञापकादन्यत्रापि । द्वन्द्वं युद्धं द्वयोर्युद्धमित्यर्थः । इति द्विरुक्तिप्रक्रिया ||
No. 1855. सिद्धान्तकौमुदी. SIDDHANTAKAUMUDI.
Colophon:
इति श्रीविद्वच्चूडामणि श्रीभट्टोजिदीक्षितविरचितायां सिद्धान्तकौमुद्यां पूर्वार्ध समाप्तम् ।।
Pages, 372. Lines, 12 on a page.
Begins on fol. 10a of the MS. described under No. 1248. Purvärdha complete; Uttarardha breaks off in the Krdanta.
124

Page #60

956
. A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1856. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHĀNTAKAUMUDİ. Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 154 x 24 inches. Pages, 84.
Lines, 12 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
From the beginning to the end of Samāsāšrayavidbi in the Purvardha.
No. 1857. सिद्धान्तकौमुदी. SIDDHANTAKAUMUDI.
Substance, plam-leaf. Size, 181 x 1 inches. Pages, 522. Lines,
6 on a page. Character, Telugu, Condition, good. Appearance, old. From the middle of Samă sa to the end of Uttarakrt.
Colophon;
इत्थं लौकिकशब्दानां दिङ्मात्रमिह दर्शितम् । विस्तरस्तु यथाशास्त्रं दर्शितः शब्दकौस्तभे ।। भट्टोजिदीक्षितकृतिरसैषा सिद्धान्तकौमुदी । प्रीत्यै भूयाद्भगवतोर्भवानीविश्वनाथयोः ॥
No. 1358. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHĀNTAKAUMUDĪ. Substance, palm-leaf. Size, 163 X 1} inches. Pages, 46. Lineu, 7
on a page. Character, Telugn. Condition, good. Appearance, old. From the beginning to Aticamāśabda in śäbaadhikära.

Page #61

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
No. 1359. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHANTAKAUMUDI.
Substance, palm-leaf. Size, 19 x 13 inches. Pages, 124. Lines, 7 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance,
957
new.
To the end of Snavikarana from the beginning of the
Uttarardha.
No. 1360. सिद्धान्तकौमुदी. SIDDHANTAKAUMUDİ.
Substance, palm-leaf. Size, 15 x 11 inches. Pages, 184. Lines, 7 on a page. Character, Grantha. Condition, much injured Appearance, new.
From Taddhita to the end of Purvardha.
No. 1361. सिद्धान्तकौमुदी. SIDDHANTAKAUMUDİ.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 14 inches. Pages, 88. Lines, 8 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.
Krdanta alone is complete.
Uttarardha; Tinanta complete.
No. 1362. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHANTAKAUMUDI.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 12 inches. Pages, 196. Lines, 8 on a page. Character, Grantha, Condition, good. Appearance,
new.
No. 1363. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHANTAKAUMUDİ.
Substance, palm-leaf. Size, 17 x 13 inches. Pages, 162. Lines, 8 on a page. Character, Telugu. Condition, much injured. Appearance, old.

Page #62

058
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Begins on fol. la. The other works herein are : Taittiriyāranyakam &2a.
Opens in the course of Kāraka and breaks off in the Dviruktiprakriyā.
No. 1364. Eraillet. SIDDHĀNTAKAUMUDİ.
Substance, palm-leaf. Size, 176 X 14 inches. Page8, 66. Lines, 10
on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new
Begins on fol. la. The other works herein are Paribhāṣārthasangrabaḥ fol. 34a, Aghavivēcana 48a.
From the beginning to the end of Kāraka.
No. 1365. Elnenya.
SIDDHĀNTAKAUMUDİ. Substance, palm-leaf. Size, 162 X 14 inches. Pages, 92. Lines, 8
on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance,
new.
From the beginning to the end of Sakārānta in Sabdādhikāra.
No. 1366. fastly.
SIDDHĀNTAKAUMUDI. Substance, palm-leaf. Size, 15£ x 17 inches. Pages, 186. Lines, 7
on a page. Character, Grantha. Condition, much injured. Appearance, old.
Uttarārdha ; from the beginning to the end of Kartýkarmaprakriyā.

Page #63

959
THE SANSKRİT MANUSCRIPTS.
No. 1367. Skafiyet.
SIDDHĀNTAKAUMUDİ. Pages, 88. Lines, 7 on a page.
Begins on fol. 5a of the MS. described under No. 1259. From the beginning to the end of Halanta.
No. 1368. thalaiyot.
SIDDHĀNTAKAUMUDİ. Substance, palm-leaf. Size, 173X1inches. Pages, 138. Lines, 8 on
a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new.
Opens in the course of Strīpratyaya and breaks off in the Taddhita portion.
No. 1369. Fremraget.
SIDDHĀNTAKAUMUDI. Substance, palm-leaf. Size, 173 x 14 inches. Pages, 22. Lines, 6 on
a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, old. Breaks off in Sandhi.
No. 1370. PET4at.
SIDDHANTAKAUMUDI. Substance, palm-leaf.' Size, 143 x 14 inches. Pages, 162. Lines, 5
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.
Uttarardba. To the end of Divādi in Tinanta.

Page #64

960
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1371. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHANTAKAUMUDI.
Substance, palm-leaf.
Size, 17 x 1 inches. Pages, 125. Lines, 8 on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old.
Commences towards the close of Tinanta and goes on to the end of Krdanta,
No. 1372. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHANTAKAUMUDİ.
Substance, palm-leaf. Size, 19 x 14 inches. Pages, 180. Lines, 6 on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance,
new.
Uttarardha; breaks off in Lakārārthaprakriyā.
No. 1373. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHANTAKAUMUDI.
Substance, paper. Size, 104 x 8 inches. Pages, 136. Lines, 18 on a Character, Telugu. Condition, injured. Appearance,
page. old.
page. old.
From Ac-sandhi to the end of Stripratyaya. A. Telugu translation of the Sanskrit version is given side by side with the Sanskrit original.
No. 1374. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHANTAKAUMUDI.
Substance, paper. Size, 10 x 8 inches. Pages, 472. Lines, 11 on a Character, Telugu. Condition, injured. Appearance,
With explanations in Telugu.
From Avyayibhāvasamāsa to the end of Purvärdha.

Page #65

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS."
961
No. 1875. Paralyet. SIDDHĀNTAKAUMUDÍ.
Substance, palm-leaf. Size, 18} x 13 inches. Fages, 122. Lines, 9
on a page. Character, Grantha Condition, injured. Appearance, old.
Begins on fol. 89a. The other works herein are Sahityaratnăkara la, Bhāvanabodhah 80a.
From Vaidikaprakriya to Lingānušāsana in Uttarārdha.
Copied by Subrahmanya and completed in Vikrama year, Ani month and bright fortnight.
No. 1376. Grat. SIDDHĀNTAKAUMUDİ.
Pages, 129. Lines, 8 on a page.
Contains to the end of Kāraka. Begins on fol. 6a of the MS. described under No. 1253. The book is said to have belonged to one Narasimbadāsa.
No. 1377. Al-494CE. SIDDHĀNTAKAUMUDĪ.
Substance, palm-leaf. Size, 145 X 14 inches. Pages, 230. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, very much injured. Appearance, not old. From Strīpratyaya to the end of Pūrvärdha,

Page #66

962
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1378. Eliyet. SIDDHĀNTAKAUMUDI.
Substance, palm-leaf. Size, 168 x 1 and 14 inches. Pages, 180. Lines,
7 on a page. Character, Telugu. Condition, much injured. Appearance, old. Uttarārdha ; to the end of Tinanta.
This book is said to have belonged to Bokkapattanam Tirumala Võnkatarāmānujācāryulu.
No. 1379. Erat.
SIDDHĀNTAKAUMUDİ. Substance, palm-leaf. Size, 16} x 14 and 1 inches. Pages, 118. Lines,
7 on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance,
new.
Leaves 1 to 16 are of. a different size from that of the rest. From Stripratyaya to Samāsāśrayavidhi.
The following stanza, probably giving the date of the MS., is found at the end.
आनन्दाब्दे दिनेशे प्रविशति कटकं शुक्ल(कृष्ण)पक्षे च षष्ठयां रेवत्याः पूर्वतारे दिनकरकिरणैर्मन्दवारे पवित्रे ।।
No. 1380. aalaiyot. SIDDHĀNTAKAUMUDİ.
Substance, palm-leaf. Size, 164 X 14 inches. Pages, 166. Lines, 7
on a page. Character, Nandināgari. Condition, good. Appearance, old.

Page #67

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
Begins on fol. 1a. The other work herein is Bhavanīsankari
yatika (Tattvaprabodhini) 84a.
To the end of Karaka in Pūrvārdha and a small portion in the beginning of Uttarardha.
963
No. 1381. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHANTAKAUMUDİ.
Substance, palm-leaf. Size, 14 x 18 inches. Pages, 106. Lines, 8 a page, Character, Grantha. Condition, much injured. Appearance, old.
To the end of Avyaya in Purvärdha.
No. 1382. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHANTAKAUMUDÍ.
Substance, palm-leaf. Size, 15 x 11 inches. Pages, 75. Lines, 5 on
a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old. From Hotumannic to the end of Lakärärthaprakriyā in Uttarardha.
No. 1383. सिद्धान्तकौमुदी. SIDDHANTAKAUMUDİ.
Substance, palm-leaf. Size, 173 x 13 inches. Pages, 117. Lines, 8 on a page. Character, Telugu. Condition, much injured. Appearance, old.
Opens in Taddbita and is continued to the end of Dviruktiprakriya.
No. 1384. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHANTAKAUMUDİ.
Substance, palm-leaf. Size, 17 x1 inches. Pages, 106. Lines, Il on a page. Character. Telugu. Condition, injured. Appear
ance, new.
125

Page #68

964
1a.
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
17a.
Begins on fol. 5a. The other work herein is Vṛttaratnakara
From the beginning to Taddhita; incomplete.
No. 1385. सिद्धान्तकौमुदी.
SIDDHANTAKAUMUDI.
Substance, palm-leaf. Size, 15 x 14 inches. Pages, 134. Lines, 6 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old, Taddhita and Dviruktiprakriyä.
No. 1386. सिद्धान्तकौमुदी. SIDDHANTAKAUMUDI.
Substance, palm-leaf, Size, 16×1 inches. Pages, 151. Lines, 7 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old. Uttarardha; a portion of Tiñanta and of Svaravaidikaprakriyā.
No. 1387. सिद्धान्तकौमुदी. SIDDHANTAKAUMUDI.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 13 inches. Pages, 32. Lines, 9 on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance,
new.
Begins on fol. 1a. The other work herein is Kumarasambhava
From the beginning to the end of Sandhi; and a small portion of Śabdadhikara.

Page #69

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
965
No. 1388. HERE.
SIDDHANTAKAUMUDİ. Substanco, palm-louf (Śrītāla). Size, 14 X 2 inches. Pages, 29, Lines,
11 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old. Uttarardha, Tinanta incompleto.
Begins on fol. 6la. The other works herein are : Vyāptivādaḥ (Gadādharīya) 1a, Dīdhitiḥ &a, Didhitivyākḥyā lla, Bādhagrantha 41a, Sitikanthiya 77a, Mūktāvali 108a.
No. 1389. Haraluci.
SIDDHANTAKAUMUDİ. Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 19 19 inches. Pages, 113. Lizes.
10 on a page. Character, Grantha. Condition, fair. Appearance old, Up to Samāsa in the Prūvārdha.
No. 1390. HERFUCI.
SIDDHĀNTAKAUMUDİ.. Substance, palm-leaf. Size, 181x11 inches. Pages, 226. Linos, 8 on
a page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appearance, old. The whole of Purvārdha.
Copied by Māyavaram Ayyādikşita, son of Appādiksita, and completed on the 3rd of Māsī (name of the year not given)
No. 1391. Grang241631-167I. SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYÄ:
PRAUDHAMANORAMA. Substance, palm-leaf. Size, 17} x 14 inches. Pages, 199. Lines, 6
on it page. Character, Teluga. Condition, slightly injured. Appearance, old.

Page #70

966
À DESCRIPTIVE CATALOGUE OF To the end of Kāraka in the Pūrvārdha. Incomplete.
A commentary on Bhattājidikşita’s Siddhantakaumudi by himself. Beginning:
ध्यायध्यायं परं ब्रह्म स्मारस्मारं गुरोगिरः ।
सिद्धान्तकौमुदीव्याख्यां कुर्म(:) पौ(प्रौ)ढमनोरमाम् ।। हयवरट् । हकारोपदेशः अट्-अश्-हश्-इण्-ग्रहणेषु हकारग्रहणार्थः ।
End:
यस्येति खं निर्दिश्यते । यस्य स्वस्येश्वर उच्यत इत्यपरम् । एवं च व्याख्याभेदात्पर्यायेण विभक्तिः, सा ञ्च(च) विशेषणात् षष्ठीवदिति भावः । इति सप्तमी । कारकाणि समाप्तनि ॥
No. 1392. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या—प्रौढमनोरमा. SIDDĀHNTAKAUMUDIVYAKHYA:
PRAUDHAMANORAMĀ. Substance, palm-leaf. Size, 154 x 14 inches. Pagos, 419. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, slightly injured. Appearance: old.
The first leaf and another are lost. The last folio is numbered 211.
Púrvārdha ; complete. Same work as the last.
Colophon : ___इति श्रीमद्विद्वच्चूडामणिश्रीमद्भट्टोजिदीक्षितविरचितायां सिद्धान्तकौमुदीव्याख्यायां प्रौढमनोरमायां पूर्वार्ध समाप्तम् ।।

Page #71

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
No. 1393 सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या --- प्रौढमनोरमा.
SIDDHANTAKAUMUDIVYĀKHYĀ:
PRAUDHAMANORAMĀ.
Substance, palm-leaf. Size, 19 x 12 inches. Pages, 100. Lines, 9 on a page. Character, Telugu. Condition, much injured. Appearance, old.
Incomplete. Breaks off in the Avyayibhāvaprakaraṇa.
Same work as the last.
No. 1394 सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या प्रौढमनोरमा.
SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYA:
PRAUDHAMANORAMA,
Substance, palm-leaf. Size, 17 x 1 inches. Pages, 232. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, much injured, Appearance, old.
Incomplete. To the end of Karaka in the Pūrvärdha. Same as the last.
967
No. 1395 सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या प्रौढमनोरमा.
SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYA: PRAUDHAMANORAMA.
Substance, palm-leaf. Size, 17 x 1 inches. Pages, 40. Lines, 12 on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old.
In the beginning 41 leaves are lost.
Begins on fol. 1a. The other work herein is Sabdaratnam 21a.
From Halsandhi to Ajantapumlinga in the Purvärdha.

Page #72

968
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1396. Striciouci-416HTIAT. SIDDHANTAKAUMUDI VYAKHYA :
PRAUDHAMANORAMĀ. Substance, palm-leaf. Size, 17 x 14 inches. Pages, 64. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearauce, new Begins on fol. 60a. The other work herein is Tattvabodhini la.
From Nakāränta in Sabdādbikāra to the end of Strīpratyaya, with a small portion in Kāraka.
No. 1397. fet slapeniectoare GHFIRAT. SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYA:
PRAUDHAMANORAMA. Pages, 76. Lines, 8 on a page.
Begins on fol. 41a of the MS. described under No. 1272. From Ajantanapumsaka in Sabdādhikāra to Kāraka (Caturthi).
No. 1398. feladatoare|--16HarHI. SIDDHĀNTAKAUMUDİVYÁKHYA :
PRAUDHAMANORAMĀ. Substance, palm-leaf. Size, 85 x 14 inches. Pages, 94. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new. Begins on fol. 40. Vägbhūṣaṇam, a Kävya, begins on fol. la.
From the beginning to the end of Ajantastriliiga in Purvārdha.
No. 1399. Poslaneckout691-CHARAT. SIDDHĀNTAKAUMUDIVYÁKHYA :
PRAUDHAMANORAMĀ. Substance, palm-leaf. Size, 18 x 14 inches. Pages, 108. Lines, 8
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old. Taddhita ; complete.

Page #73

THE BANSKRIT MANUSORIPIS.
969
No. 1400. Ferrolucroelloal--16AFİRHT. SIDDHANTAKAUMUDİVYAKHYA :
PRAUDHAMANORAMĀ. Substance, palm-leaf. Size, 163 X 14 inches. Pages, 362. Lines, 8
on a page. Charaoter, Telugu. Condition, good. Appearance, old. Pūrvārdha, incomplete. Tiñanta in Uttarārdha, complete.
In the Pūrvārdha, Avayibhāva, Strīpratyaya and Kāraka are wanting. Fols. 76 to 137 are wanting as also many other leaves.
No. 1401. 161919gt6716HFR HT. SIDDHĀNTAKAUMUDIVYAKHYA:
PRAUDHAMANORAMĀ. Substance, palm-leaf. Size, 144 X 14 inches. Pages, 41. Lines, 9
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old. Breaks off in Halsandbi.
No. 1402. felada yg talezGHTRAI. SIDDHĀNTAKAUMUDİVYĀKUYĀ:
PRĀUDHAMANORAMA. Substance, palm-leaf. Size, 181 x 15 inches. Pages, 240. Lines, 8
on a page. Character, Telugu. Condition, slightly injured. Appearance, old. To the end of Samāsāśrayavidhi in the Pūrvārdha.
No. 1403. EHTİRACO 67194- TOGETH. FRAUDHAMANORAMĀVYAKHYANAM:
LAGHUSABDARATNAM. Substance, paper. Size, 12 x 45 inches. Pages, 376. Lines, 15
on a page. Character, Telugu. Condition, fairly good. Appear"ance, old,

Page #74

970
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF Purvārdha, complete; the statement in the colophon at the end that the Subanta is finished is wrong.
A commentary on Praudhamanorama by Haridiksita, grandson of Bhattājidikșita. This commentary appears from its name to have been abridged from a bigger work of a similar name. Beginning: .. शेषविभूषणमीडे शेषाशेषार्थलाभाय ।
दातुं सकलमभीष्टं फलमीष्टे यत्कृपादृष्टिः ।। ध्यायमिति-ध्यात्वा ध्यात्वेत्यर्थः, णमुलन्तमेतत् । परं सर्वजगदुपादानं कार्यब्रह्माहरण्यगर्भव्यावृत्तये इदम् । ध्यानं चिन्तापरपर्यायं स्मृत्यनुकूलव्यापाररूपं, स्मरणं तु तज्जन्यमिति विशेषः । गुरोरित्येकवचनेन • सर्वविद्यालाभ एकस्मादेव गुरोरिति सूचितम् । प्रौढानां मनो रमयतीत्यर्थिकां मनोरमां, प्रौढत्वञ्च सकलदर्शनार्थज्ञानपूर्वकमहाभाष्यगूढार्थज्ञानवत्वम् । End:
अस्पष्टत्वादिति। पुंवद्रूपमिति हि तेनोक्तमिति भावः । आञ्जस्येनैवेति। अत्र केचिदित्यादिना मदुक्तया मूलस्थरीत्येति भाव इति शुभम् ।। Colophon:
इति श्रीमद्दीक्षितभट्टोजिपौत्रदीक्षितहरिविरचिते प्रौढमनोरमाव्याख्याने लघुशब्दरत्ने सुबन्तं समाप्तिमगमत् ।।
(अ)क्षयवर्षे नभोमासे कृष्णपक्षे चतुर्दशे । तत्र समाप्तो लिखितं शब्दरत्नं सुधीमता ।।
No. 1404. प्रौढमनोरमाव्याख्यानम्-लघुशब्दरत्नम्. PRAUDHAMANORAMĀVYAKHYANAM:
LAGHUSABDARATNAM. Pages, 22. Lines, 13 op a page.
Begins on fol. 21a of the MS. described under No. 1395.

Page #75

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
971
Subdülhikira (Halanta) and a portion of Strīpratyaya. Same as the last.
This MS. is said to have been copied on the 22nd of Māsi in the Bhava year hy Nadādīr Tiruinangalam Narasimhadāsa.
No. 1405. CHARACT64174-19:10 TH. PRAUDHAMANORAJÁVYĀKRYĀNAM :
LAGHUSABDARATNAM. Substance, palm-leaf. Size, 174 X 14 inches. Pages, 153. Lines, 7
on a page. Character. Grantha. Condition, good. Appearance, new. Breaks off in Sabdādhikūra. Same as the last.
No. 1406. SICHERH164164174- roccat. PRAUDHAMANORAMĀVYAKHYĀNAM;
LAGHUSABDARATNAM. Substance, palm-leaf. Size, 17 x 17 inches. Pages, 163. Lines, 8
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
To the end of Käraka.
No 1407. HIGHFIRAT 16474-moca. PRAUDHAMANORAMĀVYAKHYĀNA:
LAGHUSABDARATNAM. Snbstance, palm-leaf. Size, 18 x 13 inches. Pages, 220. Lines. 6
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old. Purvārdha, up to कर्मकारकप्रक्रिया.
126

Page #76

972
A DESCRIPTIVE CATALOGUE ON
No. 1408, GHRH E RTOGET. PRAUDHAMANORAMĀVYĀKAYĂNAM:
LAGHUSABDARATNAM. Substance, palin-leaf. Size, 15 x 14 inches. Pages, 82. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
old.
Begins on fol. 14a. The other works herein are LingānuKā ganam la and Paribhāşāvrtti 12a.
Commences with Tatpuraşasamāsa and breaks off in Taddbita.
No. 1409. ACHTRAUCITE- TOGETH. PRAUDHAMANORAMĀVYĀKHYANAM:
LAGHUSABDARATNAM. Substance, paper. Size, 123 X 44 inches. Pages, 100, Lines, 20
on a page. Character, Telugu. Condition, pretty good. Apronuance, old.
From the beginning of the Uttarārdha to the end of यङलुगन्तप्रक्रिया in 'Timanta.
The book is bound in the reverse order,
No. 1410. 1o 7--27894ferebat. SABDARATNAVYAKHYA: BHAVAPRAKASIKA. Substance, paper. Size, 123 x 3 inches. Pages, 160. Lines, 11 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
A commentary on Haridiksita's Sabdaratna above describeil. This commentary is supposed to be by Sivabhatủa. There is, however, no colophon or any other clue from which anything regarding its authorship can be inferred with certainty.
Kārakaprakaraṇa: incomplete and imperfect.

Page #77

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
978 Beginning :
प्राशस्त्ये मतुप् , तृतीयासमासो वेति सामान्योक्तोपपत्तेः । क्लिष्टतामगतिकगतिकतां च ध्वनयितुमन्यत्र आवश्यकयुक्तिमाह प्रत्ययेति । तत्र हि असुप इति कथमिदं विज्ञायते असुब्वतोऽङ्गस्येति आहेखिन्न चेत् सुपः पर आबिति.
End:
शिष्टव्यवहार एव प्रयोगनियम इति हरदत्तोक्तं प्रकाशानूदितमपास्तम् । एकदेशानुमतिद्वारा अयमप्यशो ज्ञाप्यत इति मान्योक्तिरपि प्राचामनुरोधेनेति बोध्यम् । तदाह तेनेति उक्तप्रका ।
No. 1411. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या--बृहच्छब्देन्दुशेखरः.
SIDDHĀNTAKAUMUDIVYAKHYA:
BĶHACCHABDENDUSEKHARAH. Sabstance, palm-leaf. Size, 18 X 13 inches. Pages, 588. Lines, 8 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. Breaks off in Stripratyaya.
A commentary on the Siddhantakaumudi of Bha tõjidıkşita by Nágēšabhatta, son of Sivabhatta, and called Nāgēśāpādhyāya. Beginning :
नागेशभट्टो नागेशभाषितार्थविचक्षणः । शिवभट्टसुतो धीमान् उपाध्यायोपनामकः ॥ याचकानां कल्पतरोररिकक्षहुताशनात् । शृङ्गबेरपुराधीशाद्रामतो लब्धजीविकः ॥ नत्वा फणीशमीशानं कौमुद्यर्थप्रकाशनम् ।
मनोरमोमार्धदेहं तन्वे शब्देन्दुशेखरम् ॥ समाप्तिग्रन्थप्रचारादिप्रतिबन्धकविघ्नविघाताय समुचितऋषित्रयः नमस्काररूपं मङ्गलमाचरन् शिष्यशिक्षायै व्याख्यातृश्रोतृणामनुषङ्गतो

Page #78

974
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF अङ्गलाय च निबध्नाति मुनित्रयमिति । कारकविभक्तेर्बलीयस्त्वात् द्वितीया। परिभाव्येति । तच्छब्दस्य बुद्धिस्थपरामर्शकत्वात्प्राचामुक्तीस्तिरस्कृत्येत्यर्थः । मुनित्रयोक्तीर्विचार्येत्यर्थो वा । End:
समासश्च । आख्यातमाख्यातमनेकम् अनेकसमवेतत्वमुपलक्षितं तथाहि ॥
No. 1412. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-बृहच्छब्देन्दुशेखरः. - SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYA :
BRHACCHABDËNDUSEKHARAH. Substance, paper. Size, 105 X 44 inches. Pages, 215. Lines, 11
on a page. Character, Dēvanāgari. Condition, good. Appearanco, old. Bound in the wrong order. Begins in the course of Taddhita and completes the Pūrvärdha.
Same work as the last,
End:
अत्रैकशेषवशात् द्वन्द्ववचनम् । अत एव चार्थ द्वन्द्व इति सौत्रप्रयोगः सङ्गच्छते । अत्र खार्थे द्वित्वं पुंस्त्वं, लोकात् ।
शब्देन्दुशेखरे ग्रन्थे पूर्वमर्धमपूरयम् । प्रीयतां तेन भगवान् शिवया सहितश्शिवः ॥ शब्देन्दुशेखरस्सोऽयं फणिभाष्योक्तिभूषितः ।
सतां हृत्कमलेष्वास्तां यावत्फणिफणे धरा ॥ Colophon: ___ इति श्रीकालोपनामकशिवभट्टसुतसतीगर्भजनागेशभट्टविरचिते सिद्धान्तकौमुदीव्याख्याने शब्देन्दुशेखराख्ये पूर्वार्ध समाप्तम् ।।

Page #79

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
975
No. 1418. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या--बृहच्छब्देन्दुशेखरः.
SIDDHĀNTA KAUMUDI VYAKHYA :
BRHACCHABDENDUSEKLIARAH. Substance, palm-leaf. Size, 184 x 13 inches. Pages, 200. Lines, 7
on a pagh. Character, Telugu. Condition, injared. Appear. auce, old, Stripratyaya ; Kāraka ; and Samāsa (incomplete). Hame as the last.
No. 1414. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-लघुशब्देन्दुशेखरः.
SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYA :
LAGHUSABDENDUSEKHARAH. Substance, japer. Siyo, 113 x 4; inches. Pages, 502. Lines, 12
on a page. Character, Telaga. Condition, good. Appoarance,
new.
Pirrārdha complete.
A sinaller commentary on the Siddhantakaumudi by Nāgosathatta ; abridged from the Bșhacohabdēndusēkhara described above.
Beginning :
पातञ्जले महाभाष्ये कृतभूरिपरिश्रमः । शिवभट्टसुतो धीमान् सतीदेव्यास्तु गर्भजः ॥ याचकानां कल्पतरोः अरिकक्षहुताशनात् । शृङ्गबेरपुराधीशाद्रामतो लब्धजीविकः ।। नत्वा फणीशं नागेशः तनुतेऽर्थप्रकाशकम् ।
मनोरमोमार्धदेहं लघुशब्देन्दुशेखरम् ॥ ग्रन्थसमाप्तिग्रन्थप्रचारादिप्रतिबन्धकदुरितप्रशमाय समुचितऋषित्रयनमस्काररूपं मङ्गलमाचरन् शिष्यशिक्षायै व्याख्यातृश्रोतृणामनुषङ्गतो

Page #80

976
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
मङ्गलाय
च
निबध्नाति मुनित्रयमिति । कारकविभक्तेर्बलवत्वात् द्वितीया । परिभाव्येति । तच्छब्दस्य बुद्धिस्थपरामर्शकत्वात्प्राचामुक्तीस्तिर स्कृत्येत्यर्थः । मुनित्रयोक्तीर्विचार्येत्यर्थो वा परिभावस्तिरस्क्रियेति कोशा तिरस्कारार्थस्य धातोर्विचारार्थत्वेऽपि न बाधकम् ; धातूनामनेकार्थत्वात् । अत एव परौ भुवोऽवज्ञान इति संगच्छते । तेन स्वग्रन्थस्य प्राचीनग्रन्थैरंगतार्थता समूलत्वं च वनितम्। भाविनोऽपि बुध्या विषयीकरणादियमिति निर्देशः । सिद्धान्तप्रकाशकत्वेनातिदुरूह ग्रन्थान्तरेभ्यः सिद्धान्तज्ञाने जायमानस्य क्लेशरूपसन्तापस्य शामकत्वेन च कौमुदीसादृश्यम् । अनेन वैयाकरणसिद्धान्ता विषयः, तंडानं प्रयोजनम्, तज्जिज्ञासुरधिकारीत्यादिं सूचितम् । अइउण् । एषां क्रमबोधकत्वेऽप्यादिरन्त्येनेत्यनेनैकवाक्यतया वृत्तिपरिच्छेदकत्वेन संज्ञासूत्रत्वं, क्रमस्य संज्ञाद्वारैवोपयोगात् । एकवाक्यता चादिरकारादिरन्त्येनेता सदशेन णकारादिना समुच्चार्यमाण आद्यन्ताक्षितानां संज्ञेति ।
End:
चार्थे द्वन्द्व इति तु संज्ञाशब्दोऽव्युत्पन्नः अवयवार्थाभावा [ना] दिति तदाशयः । विस्तरस्तु बृहच्छेखरे दृष्टव्यः ।
शब्देन्दुशेखरे खल्पे पूर्वमर्धमपूपुरम् । प्रीयतां तेन भगवान् शिवया सहितश्शिवः ||
भाषितः फणिभाष्योक्तया लघुश्शब्देन्दुशेखरः । सतां हृत्कमलेष्वास्तां फण्णे ( णे) यावत्फणी धराम् ॥
Colophon :
इति शिवभट्टसुतसतीगर्भजनागोजि भट्टकृते लघुशब्देन्दुशेखरे
पूर्वार्धम् ॥

Page #81

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
977
No. 1415. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-लघुशब्देन्दुशेखरः. SIDDHĀNTAKAUMUDĪVHYAKAYA :
LAGHUSABDENDUSEKHARAH, Substance, palm-leaf. Siza, 164 x 1 inches. Pages; 204. Lines, 10
on a pag?. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance,
new.
Up to Adanta in Ajantapumliūga in the Pūrvārdha.
No. 1416. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-लघुशब्देन्दुशेखरः.
SIDDHĀNTAKAUMUDIVYĀKAYA :
LAGHUSABDÉNDUSĒKHARAH. Substance, palm-leaf. Size, 175 x 13 inches. Pages, 64. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, new.
Begins on fol. In The other work herein is Jaiminiyan yāya. malavistarah fol. 33a.
Karaka ; complete.
No. 1417. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-लघुशब्देन्दुशेखरः.
SIDDHANTAKAUMUDIVYĀKAYA:
LAGHUŚABDÈNDUSEKHARAH. Substance, paper. Size, 104 * 1; inches. Pages, 386. Lines, 12
on a page. Character, Telugn. Condition, good. Appearance, new. Uttarārdha complete. Beginning:
मङ्गलादीनि मङ्गलमध्यानि मङ्गलान्तानि च शास्त्राणि प्रथन्ते इति भाष्योक्तर्विघ्नविघाताद्यर्थ ग्रन्थमध्यकृतं मङ्गलं शिष्यशिक्षार्थ निबभाति श्रौत्रार्हन्तीति । श्रौत्रं श्रोत्रियत्वं वेदाध्ययनकर्तृत्वम्, आर्हन्ती

Page #82

978
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
योग्यता-तद्विहितकर्मानुष्टा(ष्ठा)तृत्वम् । ताभ्यां वित्तैः प्रसिद्धरित्यर्थः । गुण्यैः प्रशस्तगुणवद्भिः । अहर्दिवम् । अहन्यहनि । वि जयतेतरामिति । वीति भिन्नं पदं तिङश्चेति तरप्याम् । तिङन्तोत्तरपदसमासस्तु छन्दस्येव उपसर्गाणां द्योतकतया वीत्येतत्सापेक्षत्वेनासामर्थ्याक्तथं तरबिति न शङ्क्यम् । पूर्वार्धेनास्य सङ्गतिमाह पूर्वाध इति । कथिताः प्रधान्येनेत्यर्थः । तृतीयाध्यायेऽपि उणादीनामप्युणादयो बहुलमिति सूत्रबोधितत्वात्तत्त्वम् । पञ्चम इति । End:
अलला इति शब्दविशेषानुकरणमिति तद्भाष्यकृत इति सर्वेष्टसिद्धिः।
शब्देन्दुशेखरः पुत्रो मञ्जूषा चैव कन्यका । खमतौ सम्यगुत्पाद्य शिवयोरर्पितौ मया । शब्देन्दुशेखरस्सोऽयं फणिभाष्योक्तिभूषितः ।
सतां हृत्कमलेष्वास्तां यावच्चन्द्रदिवाकरौ ॥ Colophon:
इति श्रीमदुपाध्यायोपनामकशिवभट्टसुतसतीगर्भजनागेशभट्टविरचिते लघुशब्देन्दुशेखराख्ये सिद्धान्तकौमुदीव्याख्याने उत्तरार्धस्स(ध स)माप्तम् ।।
No. 1418. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-लघुशब्देन्दुशेखरः.
SIDDHĀNTAKAUMUDİVYÁKAYA :
LAGHUSABDENDUSEKHARAH. Substance, palm-leat. Size, 158xlg inches. Pages, 279. Lines, 8
on a page. Character, Grantha. Condition, injured Appearance new. Uttarārdha; to the end of Uttarakrt.
The scribe bas given the date of the MS. in the following stanzas.

Page #83

TIIE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
979
प्लववर्षे कन्यकायां मासि पक्षे सिते तिथौ । त्रयोदश्यां शेखराख्यग्रन्थं विजयराघवः ॥ व्यलिखत् जानकीजानेः प्रीत्यै भवतु सर्वदा । बुधानामनसूयानां क्षेमं भवतु सर्वतः ॥
No. 1419. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या--लघुशब्देन्दुशेखरः.
SIDDHĀNTAKAUMUDİVYAKHA :
LAGHUSABDENDUSEKHARAIL. Sabstance, palm-leaf. Sizs, 143 x 13 inches. Pages, 172. Lines, 8 .
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, now. This MS. was restored in 1896. Vaidika and Svara in the Uttarārdha ; complete.
No. 1420. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या--लघुशब्देन्दुशेखरः. SIDDHĀNTAKAUMUDI VYĀKHYA : LAGHU
SABDENDUSEKHARAHI. Substance, palm-leaf. Size, 15 x 13 inches. Pagos, 68. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old. Vaidika and Svara in the Uttarārdha ; incomplete.
No. 1421. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या--लघुशब्देन्दुशेखरः. SIDDHĀNTAKAUMUDIVYĀKHYĀ: LAGHU
ŠABDENDOŚÉKHARAĦ. Substance, paper. Size, 11 x 8} inches. Pages, 244. Lines, 15
on a page. Character, Dēvanāgari. Condition, good. Appear. ance, new.
- 127

Page #84

980
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Restored in 1896 from the Ms. described under No. 1420. Vaidika and Svara; complete.
This is a very incorrect copy.
* No. 1422. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या -- लघुशब्देन्दुशेखरः.
SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYA LAGHU. SABDENDUSEKHARAII.
Substance, palm-leaf. Sizo, 153 x 13 inches. Pages, 100. Lines, 6 on a page. Character, Telugu. Contition, good. Appear
ance, new.
Krdanta and Vaidika in Uttarardha.
'
Beginning' :
No. 1483. लघुशब्देन्दुशेखरख्याख्या -- ज्योत्स्ना.
LAGHUSABDENDUŚEKIIARAVYĀKIYA JYOTSNĀ. Substance, palm leaf. Size, 15 x 14 inches. Page3, 50. Lines, 7 on a puge. Character, Grantha. Condition, injured. Appear
ance, old,
In this codex there is another copy of the same work beginning on fol. 25a and extending over 39 pages, ia a much injured condition, The other work is Vyakaranakrodapatra fol, 45c.
Breaks off in the Halsandhi.
This is a commentary on the Laghusabendusekhara described above, by Udayaikara.
:
वाग्देवी मानसे कृत्वा गाङ्गामाध्यानमङ्गलाम् । शब्देन्दुशेखर ज्योत्स्नामातनोत्युदयङ्करः ॥
पातञ्जल इति [[महाभाप्य एतावदुक्तौ शारीरकसूत्रमाप्यादावतिव्याप्तिरतः पातञ्जल इति । पातले भाष्ये इत्युक्तावपि पातञ्जलसूत्राणां भाष्ये वेदव्यासकृते अतिव्याप्तिरतो महत्पदम् । कृतभूरिपरिश्रम इति भूरिपदोपाद (1) नं तन्त्रान्तरपरिश्रमासद्भावाभावसूचनार्थम् । सतीं दीव्यतीति पातिव्रत्येन जिगीषती (ति) सतीदेवी कर्मण्यण् । यथाश्रुते तु पुंवद्भावप्रसङ्गः.

Page #85

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
981
End:
प्रातिपदिकमिति । प्रकृतसूत्रभाष्येणैवानूद्यास्यार्थ(स्य विवक्षि) तत्वात् । तस्मादौणादिकाव्युत्पन्नदिवशब्दस्य धातुत्वे खादयो न स्युरिति भाष्योक्त. मेव प्रत्युदाहरणीयम् ; क्रियात्वा(विशेषादि)ति भावः । भूतभविष्यत्कालपरिच्छिन्नत्वं हि क्रियात्वम् । ____ "क्रियाभेदाय कालस्तु सङ्ख्या सर्वस्य भेदिका' इत्युक्तेरिति भावः । स्तम्भादी.
-
-
No. 1424. लघुशब्देन्दुशेखरव्याख्या. LAGITUSABDÜNDUSEKHIARAVYÁKHYA. Substance, l'alm-leaf. Si., 117 x 19 inchos. Pages, 239. Liues, 7
on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance,
I bomber of leaves is missing. To the end of. Halabi iu Purvärdha. Another commentary on the Logluusuldondusēklara. Anony
mous.
Beginning:
योगार्थमादाय वदशारीरकभाष्यादावतिप्रसङ्गवारणाय पातञ्जल इति । सतीदेव्या इति । नन्वत्र पुंवत्वं दुर्वारं, न च संज्ञाशब्दस्यार्थगतगुणक्रियादिरूपप्रवृत्तिनिमित्तानपेक्षया केवलं पुरुषेच्छावशेनैव व्यक्तिविशेष 'प्रवर्तनात्तत्रानन्त्यव्यभिचारयोरभावात्तदतिरिक्तस्य उभयसाधारणस्य प्रवृ. त्तिनिमित्तस्यानङ्गीकारात्प्रवृत्तिनिमित्तैक्ये भाषितपुंस्कत्वं दुर्लभमिति वाच्यम् ; संज्ञापूरण्योश्चेति ज्ञापकेन सन्तमसन्तं वाक्यगतं गुणक्रियायोगं प्रवृत्तिनिमित्तत्वेनाभ्युपगम्य उित्थदत्तादीनां प्रवृत्त्या भाषितपुंस्कल्वस्य सुचचत्वान् ।

Page #86

982
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
End:
चरितार्थमिति । ननु स्थानिवत्सूत्रस्थशेखररीत्या पुनरभ्याससंज्ञायां दोषो दुर्वा(र) इति चेन्न ; अभ्याससंज्ञाप्रवृत्तिकाले इत्यस्य तत्प्रयोजकद्वित्वप्रवृत्तिकाले इत्यर्थेनादोषात् । कैयट इति । अत्र अयजिति तु प्रागुक्तम् । इति हल्सन्धिः । साजात्यादिति । वर्णश्च नेति भावः । समस्याव्यवृत्तिः ? । हीयमाणरूपाना(णा)म् ।
No. 1425. लघुशब्देन्दुशेखरव्याख्या. LAGHUSABDENDUSEKHARAVYĂKHYA Substance, palm-leaf. Size, 15 x 1 inches. Pages, 138. Lines, 8
on a page. Character, Grantha. Condition, inja: oil. Appear: ance, old. Breaks off in Bhrādi in Uttarardha.
A commentary on the Laghuśabdönduśökhara of Nägāšabhatta. The author is not knorn. Beginning: - श्रौत्रमिति । श्रोत्(त्रियश्)छन्दो धीते इत्यनेन छन्दश्शब्दात् घनि कृते श्रोत्रादेशश्च निपात्यते, तस्य युवादिगणे पठितेन श्रोत्रियस्य यलोपश्चेत्यनेन यलोपे श्रौत्रमिति । तत्र यद्यपि यलोपे इकारस्य च लोपे सन्नियोगशिष्टन्यायेन श्रोत्रादेशस्यापि निवृत्तिः प्राप्नोति ; तथापि तस्य धन्प्रत्ययसन्नियोगशिष्टतया तत्स्थानिकादेशावयवयकारलोपे अवशिष्टकारे (भागे) तत्त्वस्य सत्त्वेन यस्येति लोपे ह(ए)नेय इति वत्तत्सिद्धिरित्याशयात् । वेदाध्ययनकर्तृत्वमिति । यद्यपि तदधीते तद्वेदेत्यादौ क्रियाप्राधान्यस्यैव प्रतीत्या इदमसङ्गतम् ; तथापि कचिद्गुणप्रधानत्वमर्थानामविवक्षितम् इत्युपक्रम्य
आख्यातं तद्धितार्थस्य यत्किचिदुपदर्शकम् । गुणप्रधानभावम्य तत्र दृष्टो विपर्ययः ॥

Page #87

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
983
इति हर्युक्तेः तत्र गुणप्रधानभावो विपरीतो दृष्ट इति तदर्थः । तद्विशेषणविशेष्यभावव्यत्यास इत्याहुः ।
End:
क्लेश इति । यद्यप्यच (चि श्नु ) इत्यादी इण इत्येव सिद्धे खोरिति निर्देशस्य ज्ञापकत्वपरभाप्यप्रामाण्यादेङ इत्यादौ तदाश्रयणान्न क्लेश इति प्रतीयते ; तथापि तयोस्सङ्ग्रहाय सामान्यशास्त्रप्रणयनेन तन्मध्यपा तिनः संपदेस्त्यागे क्लेश इति भावः । दुर्ज्ञेयता चेति आम्प्रत्ययवदितिसूत्रीयकृञ्ग्रहणसामर्थ्यगम्यत्वादिति भावः । ननु ] उ ] स ( द ) दृशे इत्यादौ उरदत्वसंपन्नरेफशकारयोः हलादिः शेष इति लोपात्पूर्वम् ।
No. 1426. लघुशब्देन्दुशेखरव्याख्या.
LAGHUSABDENDUSEKHARAVYÄKHYÄ.
Substance, palm-leaf. Size, 14 x 18 inches. Pages, 116. Lines, 8 on a page. Character, Grantha. Coaditon, injured. Appear
ance, now.
To the end of Karaka; a portion in the middle of Sabdadhi; kāra is wanting.
An anonymous commentary on Laghusabdendusekhara. Beginning:
बलवत्त्वादिति । बलवतीशब्दस्य तद्धितान्तत्वेन गुणवचनसंज्ञकत्वाभावात् त्वतलोरित्यस्याप्राप्त्या कथं पुंवद्भाव इति चिन्त्यमेवैतत् । सा - मान्ये नपुंसकमिति वा कथञ्चित्समाधेयम् । कोशादिति । न च कोशस्य नामलिङ्गानुशासनत्वेन धातोः कोशादनुचितोऽर्थनिर्णय इति वाच्यम् ; परिपूर्वक भूप्रकृतिकप्रत्ययान्तमात्रस्य परिभव इत्युपलक्षणम् ; परिभा (रौ भुव) इति तु तत्रैव तात्पर्यग्राहकमित्याशयात् । इता सदृशेनेति । इदं च व्यक्ति, जातिपक्षे तु लक्षणानुपयोगः । इगादिषु इत्वाभावेऽपि जा

Page #88

984
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
तेरैक्यादित्वस्य सुलभत्वादिति केचित् । अन्ये तु तथा सति सर्वत्र लोपप्रसङ्गः । इतेति किम् ? ञमङणेति णकारेणाणादिप्रत्याहारो मा भूदि(ति)वक्ष्यमाणमूलग्रन्थासङ्गतिश्च । त्वदुक्तरीत्या (तयोरै) क्येन कृतेऽपि इद्रहणे दोषस्य दुर्वारत्वात् । End:
यथाश्रुतासङ्गतेराह कर्त(री)ति । ततः कनि उत्तरपदलोपे च तत्सिाद्धरिति भावः । प्राप्तायां तदपवादतयेति शेषः । अशे(ष)मूलाद्यसङ्गतिमाह तदिति । कर्तरीत्युक्तिफलमाह कर्मणीति । स्पष्टश्चेदमधिकरणेति सूत्रे भाष्ये । तिङन्ते परे यच्छब्दफलमाह अत्र(ति)यन्त्र मामधिकरिष्यतीत्यत्रेत्यर्थः । यत्वमिति विकरणस्वरेणेति भावः । इति विभक्तचाः ।।
No. 1427. लघुशब्देन्दुशेखरव्याख्या. LAGHUSABDENDUSEKHARAVYÄKHYA. Substant, rulm-leaf. Size 1 x1 inches. P , 105. Lints, 10
on a page. Character, Grantha. Conilition. mucli injurrel. Appearance, 10१. Breaks off in the Sazijñāprakaraṇa in the Purvärdha.
An anonymous commentary on Laghuśabdonduśēkhara. Beginning:
लघुः कलात्मकश्शब्द इवेन्दुश्शेखरे यस्य शिवस्य तं, शब्दरुप इन्दुः इन्दुरिव शब्दो च(वा) शेखरो मस्तकं मुख्यो यस्य प्रतिपाद्यप्रतिपादकभाव :] संबन्धेन समग्रन्थो लघुत्वविशिष्टस्तमित्यर्थः । यहा लघु(:)शब्दा(ब्दो यस्मिंस्तल्लघुशब्द) लघुश्चासौ शब्दश्च लघुशब्दो वा तदूपमिन्दुशेखरमित्यर्थः । आदिनास्तिपरिग्रहः ! समुचितेति योग्येत्यर्थः । एतच्छास्त्रप्रवर्तकत्वात् , तदा सामर्थ्यवत्वाचेति भावः । अनुषङ्गतः प्रसङ्गतः । ननु नाकुमो नासिंहायेत्यादिवत् नगरवस्तीति चतुर्थी स्या

Page #89

TIE SANSKRIT MANUSCRIITS.
98) दित्यत आह कारकेति । प्रकृतधातूपाव स्थाप्यक्रियानिरूपितकर्मत्वात् कर्तृकर्मणोरिति षष्ठी तु न ; न लोकेति निषेधात् । दृष्टान्ते तु क्रियार्थोप. पदस्येति चतुर्थीति तदर्थावगमात् । नमस्वस्तीति चतुर्थी तु शुद्धनमश्शब्दयोगे चरितार्थेति भावः । End :
चिन्त्यमिति रत्नाकरोक्तमपास्तम् , हस्य झलत्वाच्चात आह सर्वस्याप्युपेति । अनुनासिकेति ग्रन्थे देतोरित्य नविच्छेदादव्यवहितसङ्गत्यभावात् व्यवहितसङ्गतिमाह । नन्वइउणिति सूत्रभाप्यादौ यणरसानुनासिक इत्युक्तेरत्र तथैव कुतो नोक्तमत आह अम इति । न हाविति भिन्ने पदे । अत एव हयवरट्सूत्रस्थभाप्यसङ्गतिः । अत एव तद्भाष्यादि तद्भिन्नपरमिति भावः । तत्फलमाह तेनेति ॥
No. 1428. लघुशब्देन्दुशेखरव्याख्या----चिदस्थिमाला. LIGHUSABDENDUSEKHARAVYĀKHYA :
CIDASTHIMĀLĀ. Suljstance, paper. Size:, 12 x 93 inches. Pages, 307. Line3, 23
on a page. Charactor, Telugu. Condition, good. Appearance,
Transcribed in 1890.
This is a commentary ou Layliusabdondusekhara by Bālambhatta. Beginning :
(दि)गिति । एते (न) तथा दण्डिरत्नाकरायुक्तं समं स्यादिति सिद्धे अर्थवद्ग्रहणमपि व्यर्थमिति चरमोक्तञ्चापास्तम् । तैत्तर्ये (त्तिरीये)लोकवत्सत्त्वा दाह । एवञ्च ऋग्वेदान्यपदमितमिसित्वम् । अस्येत्यनुक्तचा प्रक्राहखरिताम्रमेऽपि(?) उदात्तभ्रमायाह अनुदात्तेति । बहुव्रीहौ पदशब्दस्य द्वेधा पूर्वनिपातापत्तेराह उदात्तेति ॥

Page #90

986
A DESCRIPTIVE CATALOCUE OF
End:
अन्ते मूलाद्यसङ्गतिमाह तदिति। कर्तरीत्युक्तिफलमाह कर्मणीति । स्पष्टश्चेदमधिकमिति सूत्रे भाष्ये । तिङन्ते परे यच्छब्दफलमाहात्रेति । यदत्र भ्यामाना(माम)धिकरिष्यतीत्यत्रेत्यर्थः । वत्वमिति विव(क)रणस्वरेणेति भावः ॥
इति विभक्तयर्थः ॥ Colophon:
बालम्भट्टकृता अस्थिमालाख्या(व्याख्या) समाप्ता ।।
No. 1429. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या--तत्त्वबोधिनी. SIDDHĀNTAKAUMUDÍVYÁKHYA:
TATTVABODHINI. Substance, palm-leaf. Sizo, 18 x 13 inches. Pages, 290. Lines, 9 · on a page. Character, Grantha and Tlugu. Condition, injur.l.
Appearance, old.
Contains the commentary from the beginving to the end of Svădisandhi, Strīpratyaya, Káraka, and of Samāsa to the end of Dyandvasamāsa.
A commentary on Bhattőjidīksita's Siddhāutakaumudi by Jñänēndrasarasvati, a disciplo of Vāmanindra. Beginning:
नत्वा विश्वेश्वरं साम्बं कृत्वा च गुरुवन्दनम् ।
सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या क्रियते तत्त्वबोधिनी ।। विघ्नविघाताय कृतं मङ्गलं शिप्यशिक्षायै ग्रन्थतो निबध्नन् चिकीर्षितं प्रतिजानीते-मुनित्रयमित्यादिना । त्रयोऽवयवा यस्य त्रयम् । संख्याया अवयवे तय , द्वित्रिभ्यान्तयस्यायज्वा इत्ययच् । मन्तारो वेदशास्त्रार्थावगन्तारो मुनयः । मनेरुच्चेति औणादिकसूत्रेण मनेरत उकारो

Page #91

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
987
मनेः पर इन्प्रत्ययश्च; गुणस्तु नेह भवति; किदित्यनुवर्तनात्, तपरकरणाद्वा । तेषां पाणिनिकात्यायनपतञ्जलीनां त्रयं मुनित्रयम् । ननु वयंभुवे नमस्कृत्येत्यत्रेवात्रापि नमस्वस्तीत्यादिना चदुर्थी स्यात् मैवम् ; उपपदविभक्तेः कारकविभक्तिः बलीयसीति वक्ष्यमाणत्वात् । नमस्करोति देवानिति वत् द्वितीयाया एव युक्तत्वात् ॥
No. 1430. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-तत्त्वबोधिनी. SIDDHĀNTAKAUMUDIVYAKHYĀ:
TATTVABODHINI. Substanco, palm-leaf. Size, 194 x 1} inches. Pages, 106. Lines, 10
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appear. ance, new.
Begins with the commencement of the work and breaks off in the Acsandhi ; then goes on to Kāraka and breaks off in Samāsa.
No. 1431. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-तत्त्वबोधिनी. SIDDHANTAKAUMUDİYYÄKHYĀ:
___ TATTVABODHINI. Size, 153 x 14 inches. Pages, 118. Lines, 6 on a page.
Bogins on fol. la of the MS. described under No. 1396. From the beginning to igra in Sabdādhikāra.
No. 1432. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-तत्त्वबोधिनी. SIDDHĀNTAKAUMUDIVYAHYĀ:
TATTVABODHINI. Substanca, palın-leaf. Size, 18 x 14 inches. Pages, 78. Lines, 10
on it page Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, oid. Sandbi-Prakarana to the end of Halsandli.
128

Page #92

988
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1433. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या -- तत्त्वबोधिनी.
SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYA: TATTVABODHINI.
Substance, palm-leaf. Size, 18 x 14 inches. Pages, 230. Lines, 7 on a page. Character, Grantha and Telugu. Condition, slightly injured. Appearance, new.
To the end of Ajantanapumsaka.
No. 1434 सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या -- तत्त्वबोधिनी.
SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYA: TATTVABODHINI.
Size, 18 x 19 inches. Pages, 237. Lines, 8 on a page. Character,
Telugu. Condition, injured.
Begins on fol. 1a. of the MS. described under No. 1342. Breaks off in Stripratyaya.
No. 1435 सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या -- तत्त्वबोधिनी.
SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYĀ: TATTVABODHINI.
Substance, paper. Size, 12 X 5 inches. Pages, 373. Lines, 16 on a page. Character, Telugu. Condition, slightly injured. Appear
ance, old.
From Sabdadhikara to the end of Purvärdha. This book was copied by Bhattagiri Raghunatha Sastri of Tiruvallur.
Colophon:
सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या या कृता तत्त्वबोधिनी समाप्तन्तस्य पूर्वार्धं तेन तुष्यतु शङ्करः ॥

Page #93

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
989
No. 1436. Ash-atlyg=4167|--Tale. SIDDHĀNTAKAUMUDİVYAKHYA:
TATTVABODHINI. Substance, palm-leaf. Size, 15x 14 inches. Pages, 289. Lines,
7 on a page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appearance, now. From Halanta in Sabdadhikära to the end of Kāraka.
No. 1437. P rahyaran 41-vailaai. SIDDHANTAKAUMUDİVYAKHYA:
TATTVA BODHINI. Sabstance, palm-leaf. Size, 17 x 15 inches. Pages, 33t. Lines,
8 on a page. Character, Telugu and Grantha. Condition, injured. Appearance, old.
From Šabdādhikūra to the end of Kāraka with a small portion of Samāsa.
No. 1438. Faktanya2164 Apaattaa SIDDHANTAKAUMUDĪVYAKHYA :
TATT VA BODHINI. Substance, palm-leaf. Size, 157 x 13 inches. Pages, 175. Lines, 8
on a page. Character, Telugu. Condition, much injured. Appearance, old. From Taddhita to the end of Purvårdha.
The date of transcription and the name of the copyist is given thus:
नभस्यशुक्ल प्रतिपद्गुरौ सिद्धार्थिवत्सरे । आच्यन्वयनृसिंहोऽयमलिखत्तत्त्वबोधिनीम् ।।

Page #94

990
A. DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1439. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-तत्त्वबोधिनी. SIDDHĀNTAKAUMUDÍVYĀRHYA :
___ TATTVABODHINI. Substance, palm-leaf. Size, 168 x 1} inches. Pages, 385. Lincs,
6 on a page. Charaoter, Telugu. Condition, much injured. Appearance, old. Uttarārdha : Tinanta, completo. Beginning :
अज्ञाननाशने दक्षं दीक्षितं भक्तरक्षणे । __ वटमूलाश्रयं त्यूक्षं दक्षिणामूर्तिमाश्रये ॥ मन्थमध्ये विघ्नविघाताय कृतं मङ्गलं शिष्यशिक्षायै निबध्नाति-- श्रौत्रेत्यादिना । श्रोत्रियस्य भावः श्रौत्रं, हायनान्तयुवादिभ्य इति सूत्रे श्रोत्रियस्य यलोपश्चेति वार्तिकाद्यलोपेऽणप्रत्यये यस्येति चेति ईकारलोपः । End:
हिखान्तेषु तिङन्तत्वं यथायथं परस्मैपदात्मनेपदान्तत्वं च सिद्धम् । पुरुषवचनसंज्ञा तु विधानसामर्थ्याद्धिस्खयोर्न स्त इत्युक्तमिति सर्वेष्टसिद्धिः ॥ Colophon:
इति श्रीपरमहंसपरिव्राजकाचार्यश्रीवामनेन्द्रस्वामिचरणारविन्दसेवकज्ञानेन्द्रसरस्वतीकृता(यां) सिद्धान्तकौमुदीव्याख्यायां तत्त्वबोधिन्याख्यायां तिङन्तकाण्डं समाप्तम् ॥
No. 1440. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या--तत्त्वबोधिनी. SIDDHĀNTAKAUMUDIVYAKHYA:
TATTVABODHINI. Sabstance, palm-leaf. Size, 163 X 13 inches. Pages, 172. Lines,
11 on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old. Begins in the course of Tinanta and completos it.

Page #95

THE SANSKBIT MANUSCRIPTS.
991
No. 1441. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-तत्त्वबोधिनी. SIDDHĀNTAKAUMUDİVYAKHYĀ:
TATTYABODHINÍ. Substance, paper. Size, i 21 X 83 inches. Pages, 65. Lines, 12 ou
a page. Characer, Telugn. Condition, good. Appearance, old,
Kidanta: complete. Colophon:
इति श्रीपरमहंसपरिव्राजकाचार्यश्रीवामनेन्द्रखामिसेवकज्ञानेन्द्रसरस्वतीकृतायां तत्त्वबोधिन्याख्यायां कृदन्तं समाप्तम् ॥
सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या कृतेयं तत्त्वबोधिनी ।
प्रीत्यै भूयाद्भगवतोभवानीविश्वनाथयोः ॥ इयं(दं) पुस्तकं वेङ्कटाचलेन लिखित्वा(त) समाप्तिमगमत् ॥
No. 1442. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-सुबोधिनी. SIDDHANTAKAUMUDI VYAKHYA: SUBODHINI. Substance, palm-leaf. Size, 20 x 13 inches. Puges, 229. Lines, 8
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old. Vaidika and Svara in Uttarardha complete.
A commentary on Siddhantakaumudi by Jayakrsna, son of Raghunatha, son of Govardhanabhalta of Maunikala. Beginning:
श्रीमत्सिद्धान्तकौमुद्याः स्वरवैदिकखण्डयोः ।
नत्वा मुनित्रयं हृयां टीकां कुर्वे सुबोधिनीम् ॥ इयता प्रबन्धेन लौकिकेषु शब्देष्वन्वाख्यातेष्वपि वैदिकानां व्याख्यानमवशिष्यते । नचेदमप्रयोजनम् ; रक्षोहागमलध्वसन्देहाः प्रयोजन

Page #96

992
À DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
मिति वदता भाष्यकारेण वेदरक्षायाः व्याकरणारम्भप्रयोजनत्वेन मुख्यतयाभिधानात् ।
End:
न प्रत्यये; तिङ्ग्रहणे कृते तु यं धातुं प्रति गतित्वं तद्घटिते तिङन्ते उदात्तवति परे इत्यर्थो जायते । तेन यत्प्रकरोतीत्यादौ धातोः शेषनिघातेनानुदात्तत्वेऽपि तिङन्तस्य उप्रत्ययस्वरेण मध्योदात्त. त्वात् गतेनिघातः सिद्ध इत्याहुः । प्रपचतीति । तिङ्ङतिङ इति निघातः ॥ Colophon:
इति श्रीमन्मौनिकुलतिलकायमानगोवर्धनभट्टात्मजरघुनाथाङ्गजेन जयकृष्णेन कृतायां सिद्धान्तकौमुदीव्याख्यायां सुबोधिन्यां तिङन्तस्वरप्रकरणं समाप्तम् ॥
ईशे इति । ईड स्तुतौ उदात्तमेकवचनम् . . . नब्विषयस्येतीति इसन्तवर्जितस्य नित्यनपुंसकस्य आदिरुदात्तस्स्यादिति सूत्रार्थः ॥
श्रावणे मासि नक्षत्रे श्रवणे भौमवासरे । सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या लिख्यते रामसूनुना ।। विदुषा जयकृष्णपण्डितीयं मातङ्गीमहिमावता नरेण । लिखितं शिरसा प्रणम्य देवं गिरिशं गिरिजापतिं गुरूंश्च ॥
No. 1443. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-सुबोधिनी. SIDDHANTAKAUMUDİYYĀKHYA: SUBODHINI. Substance, palm-leaf. Size, 174 x 14 inches. Pages, 155. Lines,
6 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
new.
Vaidika and Svara (fol. 19a): incomplete.

Page #97

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
993
No. 1444. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या-बालमनोरमा. SIDDHANTAKAUMUDIVYĀKHYĀ:
BĀLAMANORAMĀ. Substance, paper. Size, 11 x 84 inches. Pages, 104. Lines, 13 on
a page. Character, Dāvanāgari. Condition, good. Appearance, new. From the beginning up to Acsandhi. Transcribed in 1896. This is a commentary by Vásudēva on the Siddhāntakaumudi,
For remarks and extracts see pages 3 and 72 of M. Seshagiri Sastri's Report on a Search for Sanskrit and Tamil MSS. for the year 1890-97, Madras, No. 1.
No. 1445. सिद्धान्तकौमुंदीव्याख्या-खण्डबोधिनी. SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYA:
KHANDABODHINI. Pages, 9. Lines, 9 on a page.
Begins on fol. 1a. of the MS. described under No. 1248. From the beginning to the end of Svarasandhi.
A commentary on Siddbántakaumudi. The author is not known. Beginning : _मुनित्रयमिति । स्वयंभुवे नमस्कृत्येत्यत्रेव अत्रापि नमस्स्वस्तीत्यादिना चतुर्थी स्यात् मैवम् ; उपपदविभक्तेः कारकविभक्तिः बलीयसीति वक्ष्यमाणत्वात् । End:
मैवम् ; होतृऋकार इत्यत्र प्रकृतिभावार्थम् अग्ग्रहणस्य आवश्यक त्वात् । ईदू-अद । अदसः किम् ? शाम्यत्र, वाम्यत्र ।

Page #98

994
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Colophon:
इति खण्डबोधिन्यां स्वरसन्धिस्समाप्तिमगमत् ।।
_No. 1446. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या--विलासः. SIDDHANTA KAUMUDIVYAKHYA: VILASAIL. Substance, palm-leaf. Size, 184 x 1} inches. Pages, 307. Lines, 7
on a page. Character, Teluga. Condition, injured. Appearance,
old.
Pūrvārdha, almost complete.
This commentary on the Siddhāntakaumdi called Vilāsa is by Lakşmin;simha, son of Rāmāmbā and pupil of Rāmabhadra. Beginning:
श्रीमन्नाराय . . . . (श्रीलक्ष्मीनरसिंहाख्यं) शब्दब्रह्ममयं हरिम् । नमामि परमात्मानं सच्चिदानन्दविग्रहम् ।।
यत्पादपांशुप्लवमाश्रयन्तः पाद(त)ञ्जलाब्धि तरसा तरन्ति । पतञ्जलिं यं प्रवदन्ति सन्तस्तं रामभद्रं गुरुमानतोऽस्मि ॥ अस्ति लक्ष्मीनृसिंहाख्यो रामाम्बागर्भसंभवः ।
तेन सिद्धान्तकौमुद्या विलासोऽयं विभाव्यते ॥ . इह खलु भगवान् पाणिनिः एकश्शब्दस्स . . . . . चिकीर्षितं प्रतिजानीते---मुनित्रयमिति । मननशीला मुनयः मुनीनां त्रयं मुनित्रयं समुदायस्य तदेकदेशा अवयवा इवेति संख्याया अवयवे तयप् इति सूत्रप्रवृत्त्या त्रयशब्दनिर्वाहः.

Page #99

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
995
End :
क्रियेति । पौनःपुन्यं भृशार्थश्च क्रियासमभिहार इत्याशयेनोदाहरति--लुनीहीति । वार्तिकस्य वैयर्थ्यमाशङ्कयाह--नित्येति । समुच्चित्यति। लोकेषु क्रियासमभिहारस्य द्योततत्वादिर्वचनं व्यर्थमित्या.
No. 1447. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या--ललिता. SIDDIĀNTAKAUMUDIVYAKHYĀ: LALITĀ. Substance, palu-leaf. Size, 153 x 1} inches. Pages, 119. Lines, 7
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old.
A commentary on Siddhāntakaumudi by Vaidyanathadikşita. The commentary begins here with Lugvikaraṇa and breaks off in Sarikarana. Beginning :
महागुरूणां चरणौ नामनाममहर्दिवम् ।
आदादिकं गणं स्पष्टं व्याख्यास्येऽहं यथामति ॥ एवं शब्भाविनः पठित्वा सम्प्रति तल्लुग्भाविनः पठान्त अद भक्षण इत्यादि । ईरतेः प्रागनिटः । अदि अदादेः परस्य शप इति सूत्र एव स्पष्टमिति मत्वा . ण्यक्षत्रियेत्यतो लुगित्यनुवृत्तमत आह लुक्स्यादिति । End:
एषितेत्यादि। आटि वृद्धिः । तीषेति . . . ऐषीदिति ऐषी(षि)ष्टाम् । . . . . श्वैत्ये क्रीडने चेति मैत्रेयः । तदाह श्वैत्यक्रीडनयोरिति
No. 1448. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या.
SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYĀ. Substance, palm-leaf. Size, 168 x 13 inches. Pages, 227. Lines, 10
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old.
129

Page #100

996
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
From Samiisa to the end of Purvardha ; complete.
A commentary on Siddhantakaumudi loy Taksminrsimha, son of Kondulhattopādhisiya of Mahidbara family, and pupil of Nārāyaṇa and Lakşminisimha.
First leaf lost. Beginning : ___ अव्ययमित्येवं प्रथमान्ततया निर्दिष्टत्वादुपसर्जनसंज्ञायामुपसर्जनं पूर्वमिति पूनिपाते सुपो धात्व(त्वि)ति सुपो लुकि दिशाशब्दस्यैकविभक्ति चेत्युपसर्जनत्वेन गोस्त्रियोरिति ह्रस्वे अपदिशेत्यस्मादुत्पन्नस्य सुपो नाव्ययीभावादिति लुनिषेधेनामादेशे अमि पूर्व इति पूर्वरूपे च रूपमिति भावः । तृतीयेति। न चाव्ययीभावस्य अव्ययत्वेन सङ्ख्याकारकशून्यत्वात् कथं तृतीयाविभक्तिरिति वाच्यम् ; एकवचनमुत्सर्ग(त): करिष्यत इति भाष्यानुरोधेन संख्याकारके अनपेक्ष्याप्येकवचनानामुत्पत्तिसंभवात् । असत्त्वार्थकानामव्ययानां संख्याद्ययोगित्वेऽप्युन्मत्तगङ्गं पार यो(रे)गङ्गमित्यादिवत् सत्त्वार्थकानामपदिशादिशब्दानां संख्यादियोगितया विभक्तयुत्पत्तौ न विरोध इत्यप्याहुः । End: - द्विवचन इति । कृच्छ्रे प्रसक्तिसंपादनपूर्वकम् अकृच्छ्रत्वस्य
गम्यत्वं स्फोरयति अतिप्रियम(पीति) । यथास्व इति यथास्वशब्दार्थे यथायथमित्येतत् भवतीति सूत्रार्थन्दर्शयति । यथास्वमिति द्विवचने रूपन्दर्शयति । आत्मार्थकः आत्मीयार्थकश्चेति द्विविधोऽपि स्वशब्द इह गृह्यत इत्याशयेनाह ययोरा(योऽयमा)त्मेति । यथायथं ज्ञातेति । अत्र ज्ञातेत्यस्य तृन्नन्तत्वान्न लोकेति षष्ठीनिषेध इति बोध्यम् ॥ इति द्विरुक्तिप्रक्रिया ॥ Colophon: ___ इति श्रीमन्महीधरकुलजलधिकौस्तुभंकोण्डुभट्टमहोपाध्यायतनूभवेन श्रीमन्नारायणेन्द्रगुरुचरणकटाक्षनिक्षेपकोशगृहायमाणेन लक्ष्मीनृसिंहचरणार

Page #101

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
विन्दचञ्चरीकेण लक्ष्मीनृसिंहेन विरचितायां सिद्धान्तकौमुदीव्याख्यायां पूर्वार्धव्याख्यानं समाप्तम् । ग्रन्थसंख्या - ७५०० ।।
·
• No. 1449. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या - सुमनोरमा. SIDDHANTAKAUMUDIVYAKHYĀ : SUMANORAMĀ.
Substance, paper. Size, 12 x 4 inches. Pages, 204. Lines, 14 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, Coll.
Between Tinanta and Krdanta, some leaves are lost.
To the end of Krdanta in Uttarardha.
A commentary on Siddhantakaumudi by Tirumalasudhi.
Beginning' :
यद्वक्राभिमुखं मखेषु मखिभिर्मन्त्रानुपूर्वं हविः दत्तं दैत्यवरान्निहत्य विबुधास्सर्वे सदा भुञ्जते । यद्धयानात्प्रभवन्ति निर्मलधियः के वा महापातका अग्निपुरुषं वन्दामहे मानसे ||
*
997
श्रीषड्दर्शनवेङ्कटाध्वरिसुतः षड्दर्शिनीवल्लभः श्रीसर्वेश्वर सर्वतोमुखगुरोर्विद्यानिधेस्सोदरः । विख्याताब्बनपौण्डरीकसहजस्सिद्धान्तकौमुद्यनुव्याख्यामातनुते सुधीस्तिरुमल : श्रीद्वादशाहाध्वरी ||
स्वचिकीर्षितस्य ग्रन्थस्य निर्विघ्नपरिसमाप्तये कृतं मङ्गलं शिष्यशिक्षायै ग्रन्थतो निबध्नाति श्रौत्रेति । श्रोत्रियस्य भावः श्रौत्रम् ; हायनान्तयुवादिभ्य इति सूत्रपठितात् श्रोत्रियस्य यलोपश्चेति वार्तिकादण्यलोपौ, यस्येति चेतीकारलोपः.

Page #102

998
End:
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
तृतीयान्ते उपपदे अनुप्रयोगधातुना समानकर्मकाद्धिंसार्थाण्णमुल स्यात् । दण्डोपघातं गां कालयति ; दण्डेन उपघातं दण्डताम् । समानकर्म - काणां किम् ? दण्डेन चोरमाहत्य गाः कालयति । सप्तम्याम् ॥
No. 1450. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या.
SIDDHANTAKAUMUDIVYĀKHYĀ,
Substance, palm-leaf. Size, 15 x 11 inches. Pages, 334. Lines, 6 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.
Samasa to Taddhita in Purvårdha.
A commentary on Siddhantakaumudi. The author is not known. This is, however, mentioned in the Alphabetical Index as Sudhakara. But, as there is neither beginning nor end, no clue can be found to identify the work.
Beginning:
जनमिति प्रश्ने सर्पिः कालकमित्यत्र प्रकरणान्तरस्थं षत्वमेवोपन्यस्तं न तु प्रकृतोऽपि समासाभावः । किञ्च वीरः पुरुष इत्यादौ असामर्थ्यात्समासाभावमाशङ्क्य समासमध्ये त्वादिवचनाद्भविष्यतीति तत्रैव भाष्ये उक्तम् । तद्यदि तत्सूत्रमात्रपरम् ; तर्हि खञ्जकुब्ज इत्यादौ विशेषणसमासानापत्तिः ।
End :
न हि रामः कोसलस्यापत्यम् । अत्राहुः - - - इतो मनुष्येति ङीषन्तात् कौशल्यायनिशब्दाद्यूनि ढक् । तस्या ब्राह्मणगोत्रमात्राद्युवप्रत्ययस्योपसंख्यानमिति लुकि लुक् तडितलुकीति ङीषो लुक् इति । कार्ताय निरिति ।

Page #103

THE SANSKRIT MANTSORIPTS.
999
No. 1451. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या.
SIDDHĀNTAKAUMUDĪVYÁKHYA. Substance, palnı-leaf. Size, 16 x 14 inches. Pages, 94. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. Karaka ; complete.
This commentary on Siddhāntakaumudi is called Sudhākara on fol.7. Beginning : ____ खौजसमौडिति सूत्रविहितानां खादीनामर्थव्यवस्था सूत्रकारदिकृत दर्शयितुमाह---प्रातिपदिकार्थ (इति) । षष्ठीतत्पुरुषगर्भद्वन्द्वगर्भावधारणार्थकमात्रशब्देन मयूरव्यंसकादिसमासः । प्रातिपदिकार्थशब्दस्य यौगिकत्वे त्रिकादिपक्षे लिङ्गग्रहणमनर्थकं स्यादतो योगरूढस्स इत्याह-नियतेति ।
अयमेवांशो रूढिशक्तिलभ्य इति भावः । यत्प्रातिपदिकजन्योपस्थिती यस्यार्थस्याव्यभिचारेणोपस्थितिस्स तदर्थ इत्यर्थः । प्रत्येकमिति । द्वन्द्वान्ते श्रूयमाणत्वादिति भावः । अस्ति हि द्वन्द्वघटितसमासान्तता मात्रशब्दे । लिङ्गमात्राधिक्य इति । निरुक्तप्रातिपदिकार्थापेक्षयेति भावः । End:
तिङतिङ इति निघातस्तु नात्र निपातैर्यद्यदि हन्तेत्यादिना यस्मादित्यर्थकनिपातयच्छब्दयोगे तनिषेधादिति शिवम् ।।
इति कारकप्रकरणम् ॥
___No. 1452. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या.
SIDDHĀNTAKAUMUDİVYAKHYA. Substance, palm-leaf. Size, 17 x 14 inches. Pages, 120. Lines, 5
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance,
new.

Page #104

1000
A DESCRIPTIVE CATALOGUE ON
Sabdādhikāra and Strīpratyaya, without beginning or end. The author and the name of the commentary are not kuown.
No. 1453. सिद्धान्तकौमुदीव्याख्या.
SIDDHĀNTAKAUMUDİVYAKHYA Substance, palm-leaf. Size, 19 x 19 inches. Pages, 316. Lines, 5
on a pago. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old,
Begins in the course of Kāraka and breaks off in Taddhita, A commentary on Siddhāntakaumudi.
Beginning:
लादेशाभावस्तत्र न द्वितीया किन्तु षष्ठयेव तसिलभावस्तु तसेचेत्यत्र किंसर्वनामबहुम्यः इत्यनुवर्तनादिति । धिकृष्णाभक्तमिति तस्य निन्द्यतेत्यर्थः । षष्ठ्यर्थे द्वितीया न निन्द्य इत्यर्थः । प्रथमार्थे द्वितीयेत्यके । कथं धिङ्मुर्खेति संबोधनपदस्य क्रियान्वय इति प्रागेवोक्ततया धिक्शब्दयोगाभावाद्दितीया न प्रवर्तत इति सम्बाधेने चेति प्रथमैव भवति. End:
भारद्वाजशब्दोऽत्र देशवचनः स च न प्रत्ययार्थः । किन्तु प्रकृतिविशेषणमित्याह---भारद्वाजदेशेत्यादिना ॥ इति द्वितीयः पादः ॥
No. 1454. मध्यसिद्धान्तकौमुदी.
MADHYASIDDHĀNTAKAUMUDİ. Substance, palm-leaf. Sizo, 16 x 14 inches. Pages, 290. Lines, 5
on a page. Character, Telugn. Condition, injured. Appearance, old.

Page #105

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1001
Sabdadhikāra, Tiianta, Samāsaprakarana and Vaidikaprakriyā.
This is an abridgment of Bhattāji's Siddhāntakaumudi by Varadarājadikṣita.
Beginning:
नत्वा वरदराजा(ख्यो) गुरून् भट्टोजिदीक्षितान् ।
करोति पाणिनीयानां मध्यसिद्धान्तकौमुदीम् ॥ . अइउण् । . . . हल् । इति सूत्राण्यणादिसंज्ञार्थानि । हकारादिषकार उच्चारणार्थः । हलन्त्यम्-उपदेशेऽन्त्यं हलित्स्यात् । उपदेश आद्योच्चारणम्. End:
धातोरन्त उदात्तस्स्यात् । अनुदात्तं पदमेकवर्जम्-परिभाषेयम् । • स्वरविधिविषयः यस्मिन्पदे यस्योदात्तः.
Colophon:
एषा वरदराजेन बालानामुपकारिणा । अकारि पाणिनीयानां मध्यसिद्धान्तकौमुदी ॥ इति वरदराजकृता मध्यसिद्धान्तकौमुदी समाप्ता ॥
No. 1455. लघुसिद्धान्तकौमुदी.
LAGHUSIDDHANTAKAUMUDI. Substance, paper. Size, 105 X 48 inches. Pages, 57. Lines, 8 on a
page. Character, Divanāgari. Condition, good. Appearance, .old. From the beginning to Kydanta. A still smaller abridgment of Bhattāji's work by Varadarāja.

Page #106

1002
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Beginning :
नत्वा सरस्वतीन्देवीं शुद्धां गुण्यां करोम्यहम् । पाणिनीयप्रवेशाय लघुसिद्धान्तकौमुदीम् ।। अइउण् । कलक् । एओङ् । ऐऔच । हयवरट् । लण् । अमङणनम् । झभञ् । घढधश(ष्) । जबगडदश् । खफछठथचटतव् । कपम् । शषसर । हल् । इति माहेश्वराणि सूत्राण्यणादिसंज्ञार्थानि । हकारादिवकार उच्चारणार्थः। लण्मध्ये त्वित्संज्ञकः । हलन्त्यम्--- उपदेशेऽन्त्यं हलित्स्यात् । उपदेश आद्योच्चारणम् । सूत्रेष्वदृष्टं पदं सूत्रान्तरादनुवर्तनीयं सर्वत्र ।
End:
यजयाचयतविछप्रछरक्षो नङ् । यज्ञः, य(।)च्चा, यत्नः, विश्नः, प्रश्नः, रक्ष्णः । खपो नन् । खप्नः । उपसर्गे घोः किः । प्रधिः, उपधिः । स्त्रियां क्तिन्-स्त्रीलिङ्गे भावादौ क्तिन् । घोऽ।
No. 1456. लघुसिद्धान्तकौमुदी.
LAGHUSIDDHANTAKAUMUDI. Substance, paper, Size, 105 X 54 inches. Pages, 109. Lines, 7 on
a page. Character, Dēvanūgarī. Condition, good. Appearance, old. Tinanta in the Uttarārdha ; complete.
Same as the last. Colophon:
इति श्रीवरदराजभट्टाचार्यकृतौ लघुसिद्धान्तकौमुद्यां तिङन्तं समाप्तिमागात् ॥
अदृष्टदोषान्मतिविभ्रमाहा यत्किञ्चिदूनं लिखितं मयात्र: । तत्सर्वमाX(:) परिशोधनीयं प्रायेण मुह्यन्ति हि ये लिखन्ति ।।

Page #107

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1003
लिखितं व्रजेन्द्रवलमन्तसिंहराज्येभरथपुरमध्ये । लिप्पिकृतं ब्राह्मणगीरधर शुभं भूयात् आषाडमासे शुक्लपक्षे १२रविवासरे संवत् । १९०६
No. 1457. लघुसिद्धान्तकौमुदी.
LAGHUSIDDHĀNTAKAUMUDI. Substance, palm-leaf. Size, 111 x 1 inches. Pages, 40. Lines, 5
on a pago. Character, Kanarese. Condition, injured. Appearanoe, old. From the beginning to Striśabda in Sabdādhikāra. Same as the last.
No. 1458. परिभाषासूत्रम्
PARIBHĀSĀSŪTRAM. Pages, 4. Linos, 10 on a page.
Begins on fol. 35) of the MSS. described under No. 1267, Complete.
Gives a number of the acknowledged rules of interpretation bearing upon the Sūtras of Pāṇini.
Beginning : ___अर्थवद्हणे नानर्थकस्य, न वर्णग्रहणेषु, अनिनस्मन्ग्रहणान्यर्थवता चानर्थकेन च, लक्षणप्रतिपदोक्तयोः प्रतिपदोक्तस्यैव ग्रहणं न तु लाक्षणिकस्य । End:
उभयनिर्देशे पञ्चमीनिर्देशो बलवान्, द्विद्धं सुबद्धं भवति ।। Colophon:
इति शब्दानुशासने परिभाषासूत्राणि समाप्तानि ॥ __130

Page #108

1004
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1459. परिभाषापाठः.
PARIBHĀŚĀPĀTHAH. •
Pages, 3. Lines, 9 on a page. Character, Telugu. Condition, fair.
Appearance, old.
*
Begins on fol. 1a of the MS. described under No. 1263.
Complete.
Same as the last.
No. 1460 परिभाषावृत्तिः. PARIBHASAVṚTTIH.
Substance, paper. Size, 13 x 8 inches. Pages, 43. Lines, 28 on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance,
new.
Begins on fol. 1a. The other work herein is Paribhasēnduśēkharakantakāddhārah 27.
Incomplete.
A commentary on the Paribhasasüträs, apparently by one Siradeva.
Beginning :
असिद्धं बहिरङ्गमन्तरङ्गे— अन्तरङ्गे कार्ये कर्तव्ये बहिरङ्गं कार्यमसिद्धं भवति । तेन पचावेदमित्यत्र बहिरङ्गस्याद्गुणस्यासिद्धत्वात् एत ऐ इत्यैकारो न भवति । अथ ग्रामणि ब्राह्मणकुलमित्यत्र ह्रस्वस्य पिति कृति तुङ्न भवति, नार्कुट, नार्पत्यमित्यत्र खरवसानयोरिति न भवति, राजन्येत्यत्र संयोगान्तलोपो न भवति । ज्ञापकःश्वास्या वाह ऊठत ऊठो विधानम् । तत्र ह्युच्यते —— प्रकृतस्संप्रसारणमेव वकारस्य विधीयतां ततः पूर्वरूपत्वं ( ण्वि) प्रत्ययमपेक्ष्य प्रत्ययलक्षणनोकारस्य ओकारो गुणः ततो वृद्धिरेचीति वृद्धया सिद्धं पष्ठौह इत्यादि ।

Page #109

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
Colophon:
इति परिभाषावृत्तौ अष्टमस्य रषाभ्यामिति चतुर्थः पादः || अतः परं न्यायमूलाः परिभाषाः गौणमुख्ययोर्मध्ये मुख्ये कार्यसंप्रत्ययः । प्रयत्नोपपादितार्थो गौणः । शब्दश्रुतिमात्रेण प्रतीयमानस्तु मुख्यः । एतयोर्मध्ये मुख्य एव कार्य भवति । तद्यथा———अग्नेर्ढगिति ढक् मुख्यादग्निशब्दाद्भवति न त्वनिर्माणवक इत्यादौ उपचरितात् गौणात् ॥
End:
No. 1461. परिभाषावृत्तिः. PARIBHĀṢĀVṚTTIḤ.
अग्निसे (सो) मौ माणवकावित्यत्र षत्वन्न भवतीत्युक्तम् । पुरुषोत्त (म) देवेन व्याख्यातम् । ज्ञापकमप्यत्र वर्णयन्ति — द्यावापृथिव्याविति सूत्रे अग्नीषोमाविति पत्वार्थन्निपातनम् । षत्वं त्रास्स्तुत्स्तोमसोमा इति पत्वन्न
भवति ॥
1005
Pages, 4. Lines, 7 on a page.
Begins on fol. 12a of the MS. described under No. 1409. Contains the first two Padas. Same as the last work.
No. 1462. परिभाषावृत्तिः. PARIBHĀSĀVRTTIH.
Substance, palm-leaf (Śrītäla). Size, 14 x 13 inches. Pages, 42. Lines, 8 on a page. Character, Grantha. Condition, good, Appearance, old.
Begins on fol. 168. The other work herein is Paribhāsārthasangrahavyākhyā fol. 1a.
Complete. Same as the last.

Page #110

1006
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1463. परिभाषेन्दुशेखरः.
PARIBHASENDUSEKHARAH. Substance, paper. Size, 11% % 41 inches. Pages, 77. Lines, 12 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
Begins on fol. la. The other works berein are Paribhāşırthamañjari fol. 40a, Paribbāsārthasan grahavyākhyā 83a.
Complete.
A commentary on the Paribhāṣās by Nágosabhatủa. Beginning :
नत्वा साम्बशिवं ब्रह्म नागेशः कुरुते सुधीः ।
बालानां सुखबोधाय परिभाषेन्दुशेखरम् ॥ प्राचीनवैयाकरणतन्त्रे वाच(नि)कान्यत्र पाणिनीये तन्त्रे ज्ञापकन्यायसिद्धानि भाष्यवार्तिकयोर्निबद्धानि(यानि) परिभाषारूपाणि ताने व्याख्यायन्तेEnd:
तत्रायमर्थः-ष्टि(ष्ठि वुक्लमु इति सूत्रे शितीति न वक्तव्यं भवतीति भाष्ये । न केवलं मात्रालाघवं, यावदयमप्यर्थ इति कैयटोक्तेः प्राग्नेणेति शिवम् ॥ Colophon :
इति श्रीमदुपाध्यायोपनाम(क)शिवभट्टतनूजसतीगर्भजनागोजिभट्टविरचितः परिभाषेन्दुशेखरस्समाप्तः ॥
No. 1464. परिभाषेन्दुशेखरः.
PARIBHĀŞĚNDUŚĒKHARAH. Substance, paper. Size, 103 x 41 inches. Pages, 17. Lines, 12 on
a page. Character, Dēvanāgari, Condition, injured. Appearance, old. Incomplete. Same as the last.

Page #111

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
No. 1465. परिभाषेन्दुशेखरः.
PARIBHÂŞENDUŚĒKHARAḤ.
Substance, palm-leaf. Size, 17 x 13 inches. Pages, 161. Lines, 6 on a page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appearance, old.
Begins on fol. la. The other work herein is Paribhāṣenduśēkharavyākhyā : called also Trisikha 81a.
Complete.
Same as the last.
The scribe adds at the end.
विजयरघूद्वह विदुषा वत्सान्वयजनुषा करेण सुलिखितः । प्रीत्यै भूयाद्विदुषां परिभाषेन्दुशेखरस्सदा रम्यः ॥
1007
No. 1466. परिभाषेन्दुशेखरकण्टकोद्धारः. PARIBHÄṢENDUŠĚKHARAKANTAKŌDDHĀRAḤ.
Pages, 103. Lines, 25 on a page.
Begins on fol. 27a of the MS. described under No. 1460.
Incomplete.
This is a commentary on the Paribhāṣendusekhara of Nāgesabhatta; by Manudeva.
Beginning:
नत्वा गणपतिन्देवं नृसिंहं कमलायुतम् । तातं शम्भु प्रसून्दुर्गा कृष्णदेवं तथाग्रजम् ॥ शास्त्रप्रवर्तकाचार्यान्पाणिनिप्रभृतीन्मुनीन् । बालम्भट्टाभिधं बायिगुसेोपाख्यापरं गुरुम् || दोषा ये पण्डितंमन्यैः परिभाषेन्दुशेखरे । दत्तास्तान् सम्यगुद्ध मनुदेवेन तन्यते ॥

Page #112

1008 A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
शिष्यशिक्षायै प्रसङ्गतोऽन्येषां मङ्गलाय च स्वोपास्यदेवतानतिम् उपनिबध्नन् चिकीर्षितं प्रतिजानीते नत्वेति । अम्बया मायया सहितं, शेते यस्मिन् जगदिति व्युत्पत्त्या जगल्लयाधिकरणं,बृंहते वर्धयति पशा(प्रजा)मिमामित्यन्तर्भावितण्यर्थात् प्रजावर्धकमिति पदत्रयेण सृष्ट्यादिकर्तृत्वं बोधितम् । यद्वा निराकारस्य ब्रह्मणो नत्याद्यसंभवेन साम्बशिवमिति । तथा च सृष्ट्याद्यर्थ तेन साभ्बशिवाकारत्वमेव कल्पितम् । तेन. च कल्पितेन च शिवकारणेन खोपयोगाय विष्ण्वाद्यकारणकल्पनमिति शिवस्वरूपेण प्राधान्यं बोधितम् । नागेश इति । यद्यप्यात्मनामेत्युक्तेः स्वनामग्रहणं स्वस्य निषिद्धम् ; तथापि प्रत्यभिवादसूत्रस्थभाष्यकैयटप्रामाण्येन धर्मशास्त्रप्रामाण्येन च सामान्यनिषेधस्य वैधनामग्रहणातिरिक्तविषयकत्वकल्पनात्, यागीयहिंसाविधिना न हिंस्यादिति सामान्यनिषेधस्य वेदबोधितस्मृत्यनुभवद्वारा यागातिरिक्तविषयकल्पनवत्, स्वकीर्त्यनुवृत्तये स्वनामग्रहणस्य शिष्टाचारानुगृहीतस्य तद्बोधकस्मृत्यनुभवद्वारा वैधत्वं प्रकृ. तेऽप्यस्त्येवेति न दोषः । यद्वा उक्तनिषेधस्य पारिभाषिकनामविषयकत्वं, न यौगिकनामविषयकत्वं, रूढेर्बलवत्वात् । अत एव गोनर्दीय आहेति भाष्यकारस्य यौगिकस्वनामग्रहणं सङ्गच्छते । प्रकते नाग : ईशः प्रवर्तको यस्य स नागेश इति न निषेधप्रवृत्तिः । तेन भाष्यस्थितसिद्धान्तानां विषयि(य)ता तज्जिज्ञासूनामधिकारितेति सूचितम् । यहा मया क्रियत इति अनुवृत्त्या नागेशः कुरुत इति तटस्थेनोक्तयाहङ्कतिनिरासः । एवञ्च सप्रयोजनं नामग्रहणमिति न निषेधप्रवृत्तिः । अह. ऋतिनिरासरूपफलस्यात्मगामित्वात् कुरुत इत्यात्मनेपदोपपत्तिरिति सम्यक् । End: ___ अजादिसंज्ञाबोध्यलक्ष्यस्थि(त)ऊनशब्दापेक्षयण आर्धधातुकसंज्ञाशब्दबोध्यनशब्दसापेक्षगुणादन्तरङ्गत्वाभावात्तद्धटकनशब्दमात्रापेक्षत्वेन गुणस्यैवान्तरङ्गत्वाच्च गुणापेक्षया ऊठोऽन्तरङ्गत्वप्रतिपादकः कैयटश्चिन्त्य

Page #113

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1009
एव । वकारान्तमङ्गमनुनासिकादिश्च प्रत्ययमपेक्षमाणस्य उक्तसंज्ञाबोध्यलक्ष्यस्थितनप्रत्ययनिमित्तकतया गुणादन्तरङ्गत्वाभावादङ्गसंबन्ध.
No. 1467. परिभाषेन्दुशेखरकण्टकोद्धारः. PARIBHASENDUŚËKHARAKANTAKÖDDHĀRAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 14 x 1 inches. Pages, 96. Lines, 9
on a page. Character, Grantha. Condition, good. 'Appearance, old.
Begins on fol. 16. The other work herein is Catuslokasangrahah fol. 49a.
Incomplete. Same as the last.
No. 1468. परिभाषेन्दुशेखरव्याख्या--परिभाषार्थमञ्जरी. PARIBHĀSĒNDUSEKHARAVYĀKHYĀ: ___PARIBILĀSĀRTHA MA.NJARI.
Pages, 85. Lines, 12 on a page. ___ Begins on fol. 40a of the Ms. described under No. 1463.
Complete.
This commentary is hy Bhimācārya, son of Alagalēka Madhavācārya.
Beginning :
विनायकपदाम्भोजं विनायकपदाम्बुजम् । नत्वा करोति भीमाख्यः परिभाषार्थमञ्जरीम् ।। गुरोः कटाक्षविक्षेपसमुज्ज्वलधिया मया । यदुक्तं क्षम्यतां क्षान्तिनिक्षेपणविचक्षणाः ।।

Page #114

1010
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
आर्या मात्सर्यमुत्सृज्य समर्यादमिमां कृतिम् । पश्यतां पश्यताह्लादजननी जननीं धियः ।। हंसस्सारं यथाध(द)त्ते सारासारविवेकतः ।
त्यक्तासारं तथा सारमङ्गीकुरुत धीजनाः ॥ ग्रन्थसमाप्त्यादिप्रतिबन्धकविघ्नौघप्रशमनाय प्रकृतग्रन्थादौ नमस्कार्यस्येष्टदेवतानमस्काररूपं मङ्गलादीनि हि शास्त्राणि प्रथन्ते इत्यादिवृद्धिसंज्ञासूत्रांदिस्थभाष्यात्, ग्रन्थादौ ग्रन्थमध्ये च ग्रन्थान्ते च पुनः पुनरिति शिष्टाचारबोधितस्मृतेश्चावश्यकर्तव्यतासूचितं मङ्गलमाचरन् शिष्यशिक्षार्थ निबध्नाति साम्बशिवमिति । अम्बा जगन्माता पार्वती । तत्सहितं, शिवम्--शेते अस्मिन् जगदिति अधिकरणव्युत्पत्त्या जगदाधारमित्यर्थः । सर्वनिघृष्वरिष्वलप्वशिवपद्प्रहेष्वा अतन्त्र इत्युणादिसूत्रेण शीङो हस्वत्वं वनिप्रत्ययो निपातनात् । यद्वा शिवं मङ्गलमस्यास्तीति शिवः । अर्श आद्यच् । साम्बेति विशेषणन्तु तदवियोगसूचनाय । ननु गुणशून्यनमने किं फलमित्याशङ्कयाह ब्रह्मेति । End:
तच्च न युक्तम् । अर्धमात्रालाधवेन पुत्रोत्सवतुल्यहर्षोत्पादात् इत्यपि सूचनं ग्रन्थकृदाकूतं विद्वन्मान्या विदांकुर्वन्त्वि(ति) सकलार्थसिद्धिः।
परिभाषारसास्वादबद्धाध(द)रधियामुना ।
भीमेन रचिता सेयं परिभाषार्थमअरी ॥ Colophon:
श्रीमदलगलेकोपनामकमाधवाचार्यतनयभीमाचार्यप्रणीता परिभाषार्थमञ्जरी समाप्ता॥
तैलाद्रक्षेजलाद्रक्षेद्रक्षेच्छिथिलबन्धनात् । मूर्खहस्ते न दातव्यमेवं वदति पुस्तकम् ।।

Page #115

TAB SANSKRIT MANUSORIPTS.
1011
बार्हस्पत्यमानेन शोभकृन्नामसंवत्सरे चैत्रबहुलतृतीयायामिन्दुवासरे काशीवासिवेङ्कटाचललिखिता परिभाषार्थमञ्जरी समाप्ता ॥
No. 1469. परिभाषेन्दुशेखरव्याख्या--परिभाषार्थमञ्जरी. PARIBHĀŞÊNDUŚÉKHARAVYÁKHYĀ:
PARIBHĀSĀRTHAMAÑJARI. Substance, palm-leaf. Size, 17 x 15 inches. Pages, 72. Lines, 9 on
a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new. Incomplete. Same as the last.
No 1470. परिभाषेन्दुशेखरव्याख्या—परिभाषार्थमञ्जरी. PARIBHĀSĒNDUŚĒKHARAVYĀKUYA:
PARIBHĂŞĀRTHAMAÑJARI. Substance, palm-leaf. Size, 153 x 1} inches. Pages, 147. Lines, 9
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearrance, new. Complete. Same as the last.
The MS. is said to have belonged to Pillai pākkam V. Śrīnivasarāghavan.
The reading herein is somewhat different in regard to the name of the author's father.
इति गलगलेकरोपनामक . . . मञ्जरी समाप्ता ।।
No. 1471. परिभाषेन्दुशेखरव्याख्या-त्रिशिखा. PARIBHĀŞĒNDUŚĒKHARAVYĀKHYA : TRIŚIKHÅ. Pages, 9. Lines, 8 on a page. Character, Grantha. Conditon, good. Appearance, old.
131

Page #116

1012
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OY
Fragmentary. Begins on fol. 81a of the MS. described under No. 1465.
This commentary is by Lakşmințsimha.
Beginning:
प्रत्यूहाम्बुधिसीमा यत्पदपांसुर्बभूव देवस(स्स)। शुण्डालोज्ज्वलतुण्डः श्रेयो भूयो विधत्तान्नः । अव्याजकरुणासिन्धुर्वटशाखितटाश्रयः । अस्मिन्निबन्धनिर्माणे साहाय्यं कुरुतां मम ॥ यशैषिकं वचोऽशेष प्रेम्णा मामध्यजीगपत् । प्राणनाथाभिधायाथ तस्मै सद्गुरवे नमः ॥ बहवः कृतयो महत्प्रणीताः प्रचरन्त्येव कृतिर्ममापि काचित् । समुदञ्जतु शारदे विधावुदिते नोदयते न तारकापि ।। कुत्सर(त्सित)मलिनमनोभिर्यदि कृतिरेषा मनो न नीयेत । श्रेयस्तत्कुरु जायापरजायालोलुपोन्धेव(?) ॥ लक्ष्मीनृसिंहनामाहं परिभाषेन्दुशेखरे।
करिष्ये त्रिशिखाभिख्यां व्याख्यां संख्यावतां मुदे ।। विघ्नविघाताय कृतं मङ्गलं शिष्यशिक्षायै ग्रन्थतो निबध्नातिनत्वेति । स्वावधिकोत्कृष्टत्वप्रकारकज्ञानजनककरशिरस्संयोगव्यापारो हि नतिः । तत्रोत्कृष्टत्वप्रकारकज्ञानं गुणवत्वपूरकज्ञानाधीनमिति गुणवत्वेन प्रस्तौति । बृहन्ते वर्धन्ते आनन्दादयो यत्रेति बाहुलकादधिकरणे मन् । साम्बत्वं पतिकात्मक(?)विजातीयानन्दप्रतिपादनाय । तेन च वन्दारुवान्छासमधिकफलप्रदातृता सूचिता । कृत्याश्रयत्वव्यावहारिकत्वरूपोपाधिकृतात्मभेदमाश्रित्य नागेश इति नामग्रहणम् । आत्मनाम गुरोर्नामेति निषेधावतारः(न) स्मृतौ नामग्रहणस्य नामोच्चारणरूपत्वेन प्रकृते तदुल्लेखेन तदग्रहणाच्या(द्वा) । कुरुत इति । यद्यपीह सुखबोधरूपक्रियाफलस्य परगामितया

Page #117

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1013 परस्मैपदमुचितम् ; तथापि स्वकीर्त्यनुवृत्तिरूपफलस्य कर्तृगामितया आत्मनेपदम्. End : __ परैवेति । एवेन विप्रतिषेधशास्त्रे पूर्वत्रासिद्धमित्यत्र च पक्षे पदपदार्थोपस्थितौ वाक्यार्थबोधे प्रतिबन्धकाभावेऽपि परपूर्वशब्दाभ्यां गृह्यमाणपाठकृतपूर्व व्यवच्छिद्यते । अनुनासिकप्रवृत्तिप्रतिबन्धेन चरितार्था प्रगृह्यसंज्ञा लुतप्रगृह्येत्यत्रोपस्थिता सती विप्रतिषेधशास्त्रप्रवृत्ति प्रयोजयतीत्याशयः ॥
___No. 1472. परिभाषेन्दुशेखरव्याख्या.
PARIBHĀŞĒNDUSEKHARAVYĀKBYĀ. Substance, palm-leaf. Size, 15 x 15 inches. Pages, 176. Linea, 8
on a page. Character, Grantha. Condition, much injured. Appearance, new. . Beginning and end wanting.
This commentary cannot be identified in respect of its authorship.
Beginning :
वत इत्यर्थः । ततश्च गुणादिविषयकज्ञानजनकज्ञानविषयत्वरूपनिमितत्वस्य स्थानिन्थप्यक्षतत्वेन दोषः स्यादिति भावः । ज्ञापक इति अन्यथा शियितरीति स्यादिति भावः । ननु किञ्चिन्निष्ठविधेयतानिरूपितो. द्देश्यतारूपकार्थित्वस्य शयित इत्यादाविगन्ताङ्ग इव ऊर्जुनविषतीत्यादौ सन्नन्तेऽपि संभवात्सनो निमित्तत्वाभावापत्तिरत आह ऊर्जुनविषतीति । नन्वेवं साक्षादुद्देश्यत्वमिति - फलितम् ; तच्च सनन्तस्येवेगन्ताङ्गस्यापि न संभवति ; अलोन्त्यपरिभाषयान्त्यस्यैव साक्षादुद्देश्यत्वात् समुदायस्य निमित्तत्वाक्षत्या ङित्त्वात् ज्ञापकभूम्युच्छेदप्रसङ्गः । न च धर्मिग्राहक

Page #118

1014
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
मानबलेन साक्षादुद्देश्यस्यैव तदवयवकसमुदायस्यापि कार्यित्वं विवक्ष्यते, ऊर्जुनविषतीत्यादौ तु सनन्तस्य तथात्वेऽपि केवलस्य (स)नः अतथात्वान्न दोष इति वाच्यम् ; मारयतीत्यादौ णिजन्तस्य कार्यित्वेऽपि णिचप्रकृतिभूतमृधातोरतथात्वान्निषेधापत्तेरिति चेन्न; द्वित्वविधौ सन्ग्रहणेन तस्य द्वित्वप्रयोजकत्वेऽपि मृधातोर्णिचो गुणं प्रति निमित्तत्वे मानाभावेनादोषात्
End:
___ न चानुकार्यानुकरणयोरभेदपक्षे पदत्वाभावाजश्त्वाप्रसक्तया अवसाने चर्वस्य चारितार्थ्यान्नापवादत्वमिति वाच्यम् ; यरोऽनुनासिके वा पदान्तेति पूर्वोत्तरसाहचर्येण एतस्य अपदान्ते अप्रवृत्तेः ॥
No 1473. परिभाषेन्दुशेखरव्याख्या--सर्वमङ्गला. PARIBHĀȘENDUSĒKHARAVYĀKHYA:
SARVAMANGALĀ. Substance, paper. Size, 93 x 73 inches. Pages, 471. Lines, 23
on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new.
In two volumes. Transcribed for the Library in 1894, 1896 and 1897.
This commentary on the Paribhāşēndhuśēkbara is by Sēşasarman, a pandit, who belonged to the court of king Krsna of Mysore. Beginning:
विश्वेश्वरं गुरुं नत्वा ध्यात्वा च हृदि भारतीम् । विवृणोमि यथामेधं परिभाषेन्दुशेखरम् ॥ प्रवृत्तिमेतां दृष्ट्वा मे हसत्यात्मापि लज्जया। तथापि देशिकदया वाचालयति साम्प्रतम् ।।

Page #119

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS,
1015
दोषान्वितोऽपि तनुतां मत्प्रबन्धः सतां मुदम् । सद्युक्तिभिरनुश्लिष्टकलङ्कोऽपि विधुर्यथा ॥ नमन्महीपमण्डलीकिरीटरत्नभाझरीविराजिताकृिष्णभूपतीन्द्रकृप्तसम्मितिः । तनोतु सर्वमङ्गला सदा परां मुदं सता
महीनवाग्विभूषिता मनीषिशेषशर्मणः ॥ प्रारिप्सितस्स्य ग्रन्थस्य निर्विघ्नेन परिसमाप्तये एतच्छास्त्रस्य मूलभूतचतुर्दशसूत्रोपदेष्टुत्वेन प्राचार्यत्वात् साम्बशिवस्यैतद्न्थादौ समुचितं नत्यात्मकं मङ्गलं शिष्यशिक्षार्थ निबध्नन् चिकीर्षितं प्रतिजानीते नत्वेत्यादिना । यशसः शिष्याणामनायासज्ञानजन्यसुकृतस्य च आत्मगामित्वादात्मनेपदम् । बालानामिति ।
End:
एवमादौ प्राचीनवैयाकरणतन्त्रे वाचनिकानीत्युक्तं तन्नोचितम् अर्धमात्रालाघवेनापि पुत्रोत्सवं मन्यते ; किम्पुनर्बहूनां वचनानां ज्ञापकेन सद्महे सिद्धे तेषामानुपूर्वीरूपेण अपाठेऽपि लाघवमिति च सूचितमिति शिवम् ॥
Colophon:
इति महीसूरपुराधीशकृष्णराजेन्द्रभूपालसभापण्डिताध्यक्षभूतस्य समस्तव्याकरणविद्यासर्वकषज्ञाननिधेः काव्यनाटकालङ्कारविद्याद्यनेकशास्त्रविदः सर्वश्लाघ्यकवित्वधुरीणस्य काशीशेषशास्त्रिणः कृतिः सैषा परिभाषेन्दुशेखरव्याख्या सर्वमङ्गलाख्या कृतिः समाप्तिमगमत् ॥
मन्मथेऽब्दे चैत्रकृष्णत्रयोदश्यां भृगोर्दिने । लिखिता श्रीनिवासेन सर्वमङ्गलसंज्ञिका ॥

Page #120

1016
A DESORIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1474. परिभाषार्थसङ्ग्रहः. .
PARIBHĀŞĀRTHASANGRAHAĦ. Substance, paper. Size, 13x 81 inches. Pages, 117. Lines, 26
on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new.
Begins on fol. 1a. The other work herein is Paribhāsārthasangrahavyakhyā fol. 6la.
Complete.
A treatise on certain grammatical technicalities in Sanskrit by Vaidyanatha, son of Ratnagiridiksita. Beginning:
विजेज्यानस्सदा शम्भुर्जङ्गच्छगिरिजां मुदा। सञ्चञ्चुराणः पशुना तन्तन्ताद्वाग्गतिं मम ॥ मूर्तिर्यस्य हि पाणिनिः पदमहाभाष्यप्रबन्धास्तथा वाक्यानां कृदपि स्वयं वितनुते वाग्यस्य दास्यं सदा । शिष्या यस्य विरोधिवादिमकुटीकुट्टाकवाग्धाटिकास्तस्मै मातुलरामभद्रमखिने भूयो नमो मे भवेत् ॥ प्रणम्य परमन्देवं भवानीपतिमव्ययम् । क्रियते वैद्यनाथेन परिभाषार्थसङ्ग्रहः ॥
व्याख्यानतो विशेषप्रतिपत्तिर्न हि सन्देहादलक्षणम्व्याख्यानतः व्याख्यानात् हेतुपञ्चम्यन्तादाद्यादित्वात्तसिः । .
प्रतिपत्तिशब्दोऽवगमवाची तथा चायमर्थः–व्याख्यानादाचार्यपारम्पर्योपदेशात् विशेषनिश्चयो भवति ।
End:
___ इदन्तु ध्येयम्--इमौ पक्षौ लक्ष्यानुरोधात्तत्र तत्राश्रियेते इत्युभयथा भाष्ये व्यवहारो दृश्यत इति ॥

Page #121

IHB SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1017
Colophon:
इति श्रीमद्रनगिरिदीक्षितपुत्रवैद्यनाथशास्त्रिणः कृतिषु परिभाषार्थसहे न्यायमूलपरिभाषा समाप्ता ॥
परिभाषार्थसङ्ग्रहः समाप्तः ॥
No 1475. ORATSASTES
PARIBHĀŞĀRTHASANGRAHAŅ. Substance, palm-leaf. Size, 145 x 14 inches. Pages, 173. Lines, 7
on & page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appearance, old.
The MS. is said to have belonged to one Pillaipākkam Śrīnivasarāghavan.
Complete. Same as the last.
No. 1476. THTYTEASES
PARIBHĀŅĀRTHASANGRAHAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 174 x 14 inches. Pages, 85. Lines, 8
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old,
Contains the first six Adhyāyas and one Pada in the seventh Adhyāya.
Same as the above.
No. 1477. TRATATE PATENTE
PARIBHĀŅĀRTHASANGRAHAĦ. Pages, 27. Lines, 12 on a page.
Begins on fol. 34a of the MS. described under No. 1364. About 50 Paribhāşās are dealt with.

Page #122

1018
▲ DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1478. परिभाषार्थसङ्ग्रहव्याख्या.
PARIBHÁṢĀRTHASANGRAHAVYAKHYA.
Pages, 330. Lines, 25 on a page.
Begins on fol. 6la of the MS. described under No. 1474.
Complete.
This is a commentary on the last described work by Svayamprakāśayati, and is called Candrika.
Beginning:
नत्वा गुरुपदद्वन्द्वं संसारजलधिप्लवम् । व्याकरोमि यथाबुद्धि परिभाषार्थसङ्ग्रहम् ॥
ग्रन्थादौ शिष्टाः मङ्गलमाचरन्ति । तस्य च भगवता भाष्यकारेण मङ्गलादीनि मङ्गलमध्यानि मङ्गलान्तानि शास्त्राणि प्रथन्त इति प्रचयगमनं प्रयोजनमुक्तंभ; वीरपुरुषाणि आयुष्मत्पुरुषाणि चेति तग्रन्थाभ्यासकर्तॄणां सामर्थ्याद्यतिशयः आयुर्वृद्धिश्वेति प्रयोजनद्वयमुक्तम् ; अतो मङ्गलाचरणस्यावश्यकत्वात् परमेश्वरप्रार्थनारूपं मङ्गलमाचरितं शिष्यशिक्षायै ग्रन्थतो निबध्नाति - विजेज्यान इति । विपूर्वात् जि जये इत्यस्माडातोः (धातो) रेकाच इति यङ् ; तस्य यङो ऽचि च इति शब्दा(सूत्रा) दनैमित्तिके लुकि प्रत्ययलक्षणेन यङन्तत्वात्सन्यङोरिति द्वित्वे गुणो यङ्लुकोरित्यभ्यासस्य गुणे पूर्वप्रवृत्तां धातुसंज्ञामादाय वर्तमाने लडिति कर्तरि लटि अटोरित्त्वाल्लोपे तस्य लटश्शतृशानचाविति आत्मने पदं शानजादेशः.
-
इति
श्रीपरमहंसपरिव्राजकसर्वतन्त्रस्वतन्त्र श्रीमद द्वैतानन्दसरस्वतीचरणारविन्दभृङ्गायमान (ण) स्य श्रीमत्स्वयंप्रकाशस्य कृतौ परिभाषार्थसन्ह

Page #123

THE SANSKRIT MANUSORIPTS.
1019
व्याख्यायाञ्चन्द्रिकायां प्रथमस्याध्यायस्य चतुर्थः पादः ॥ समाप्तश्चाध्यायः ॥
प्रातिपदिकग्रहणे लिङ्गविशिष्टस्यापि ग्रहणम्। अत्र लिङ्गविशिष्टस्ये. त्युच्यते टाबादीनाच ग्रहणेन भाव्यम् । End:
पुंसि संज्ञायां घः प्रायेणेत्यत्र संज्ञाशब्दस्य प्रायेणेत्यस्य च परस्परान्वयः ; ततश्च संज्ञायामित्यर्थो लभ्यत इस्याशङ्कय घप्रत्ययस्य विधेयत्वेन प्राधान्यं प्रायेण संज्ञायामित्युभयमपि तदन्वय्येव ; ततश्च प्रायेण घो भवति, संज्ञायां न तु प्रायेण सज्ञायामित्यन्वय इति सकलेष्टसिद्धिः ।। Colophon :
परिभाषार्थसङ्ग्रहव्याख्या समाप्ता ।।
No. 1479. परिभाषार्थसङ्ग्रहव्याख्या. PARIBHĀŞĀRTAASANGRHAVYAKHYĀ. Pages, 88. Lines, 16 on a page.
Begins on fol. 83a of the MS. described under No. 1463. Incomplete.
No. 1480. परिभाषार्थसङ्ग्रहव्याख्या. PARIBHĀŞĀRTHASANGRAHAVYAKHYĂ. Pages, 334. Line s, 8 on a page.
Begins on fol. 1a of the MS. described under No. 1462.
The book is said to have helonged to Pillaipākkam Srinivasarāghavan.
Complete. Same as the above.
132

Page #124

1020
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1481, परिभाषाभास्करः.
PARIBHĀŞABHĀSKA RAH. Substance, paper. Size, 13} x 84 inches. Pages, 208, Lines, 20
on a page. Character, Grautha Condition, good. Appearance, new.
Begins on fol. ia. The other work herein is Sabdatāndava 105a.
Complete.
This is a treatise on Paribhäşās by Sēşūdrisudhi. Beginning :
नत्वा गुरुचरणयुगं लं स्मृत्वा ब्रह्माखिलात्मकं विमलम् ।
रचयति शेषाद्रिसुधीः परिभाषाभारकर खशिष्यते ।। व्याख्यानतो विशेषप्रतिपत्तिर्न हि सन्देहादलक्षणम् --याख्यानतोऽभिमतार्थबोधकाभियुक्तवचनात् विशेषस्याभिमतार्थस्य निर्णयो भवति । अत्र सन्देहपदेन कोटयावगाहिज्ञानमभिमतानभिमतसाधारणक्षानमनभिमतमात्राविषयज्ञानबोच्यते; तस्माच्छास्त्रमलक्षणमाभमतार्थ )बोधकन्न भवतीत्यर्थः । तत्र यः, डेराम्नद्याम्नीभ्यः, इत्यादा कोटिद्वयावगाहिज्ञाने प्राप्ते डेर्य इत्यत्र चतुर्युकवचनस्य, उर्या(रा) मित्यत्र सप्तम्येकवचनस्य, ग्रहणमिति व्याख्यानादभिमतस्य निर्णयः । प्रातिपादकान्तनुविभक्तिषु चेत्यादौ उत्तरपदतदितरप्रातिपदिकान्तमात्रग्रहणे प्राप्ते उत्तरपदं यत्प्रातिपदिकं तदन्त यैव णत्वमिति व्याख्यानादभिमत निर्णयः । End:
किञ्च माषवपनीयमित्यत्र सति स्थानिवत्त्वे णत्वं प्राप्नोति णत्वे स्थानिवत्त्वात् न भवति णत्वमिात ज्ञाप्यते, ज्ञापकसिद्धं न सर्वत्रेति वा उक्तस्थले स्थानिवत्त्वमिति कैयट इति दिक् ॥ Colophcn:
इति शेषाद्रसुधीविरचितपरिभाषाभास्करस्समाप्तः ॥

Page #125

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1021
No. 1482. परिभाषाभास्करः.
PARIBHASABHASKARAH. Substance, palm-leaf. Size, 17 x 15 inches. Pages, 120. Lines, 9
on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, old. Complete. Same as the above.
This book is said to have belonged to one Pillaipäkkam Śrīnivāsăcărya.
No. 1483. वाक्यपदीयम्.
VĀKYAPADIYAM. Substanco, papor. Size, 10 x 75 inches. Pages, 111. Lines, 7
on a page. Charactor, Dāvanāgari. Condition, good. Appear. ance, new. Transcribed in 1894. To the end of the 14th Samuddesa.
A work on the meaning and the logic of sentences and words by Bhartphari Vrsabha. Beginning :
अनादिनिधनं ब्रह्म य(श)ब्दतत्त्वं यदक्षरम् । विवर्ततेऽर्थभावेन प्रक्रिया जगतो यतः ।। एकमेव यदाम्नातं भिन्नं शक्तिव्यपाश्रयात् । अपृथक्त्वोह(क्त्वेऽपि)शक्तिभ्यः पृथत्वे(क्त्वे)नेव वर्तते ।। अध्या(व्या)हत(ताः)कलां(ला)यस्य कालशक्तिमुपाश्रिताः । जन्मादयो विकाराष्षट् भावभेदस्य योनमः ॥ एकस्य सर्वबीजस्य यस्य चेयमनेकधा । भोक्तृभोक्तव्यरूपेण भोगरूपेण च स्थितिः ।। प्राप्त्युपायोऽनुकारश्च तस्य वेदो महर्षिभिः । एका(कोड)प्यनेकवर्मेव समाम्नाता(तः) पृथक् पृथक् ।।

Page #126

1022
A_DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
भेदानां बहुमार्गत्वं कर्म (ण्ये कत्र चाङ्गता। शब्दानां यतशक्तित्वः (त्वं)तस्य शाखासु दृश्यते ।। स्मृतयो बहुरूपाश्च दृष्टादृष्टप्रयोजनाः । तमेवाश्रित्य लिङ्गेभ्यो वेदविद्भिः प्रकल्पिताः ॥ तस्य र्थवादरूपाणि निश्चिता(त्य)स्वविकल्पजाम् (:)। एकार्थि(कत्वि)नां द्वैतिनाश्च प्रवादा बहुधा गताः ।। सत्या विशुद्धिस्तत्रोक्ता विधवैकपदागमा । युक्ता प्रणवरूपेण सर्वपा(वा)दाविरोधिना(नी) । विधातुस्तस्य लोकानामङ्गोपाङ्गनिबन्धनाः । विद्याभेदाः प्रतायन्ते ज्ञानसंस्कारहेतवः ।। आसन्नं बामणस्तस्य तपसामुत्तमन्तपः । प्रथमञ्छन्दसामङ्गमाहुाकरणं बुधाः ॥ प्राप्तरूपविभागा या यो वाचः परमो रसा(सः) । यत्तत्पुण्यतमज्योतिस्तस्था] मार्गोऽयम()ञ्जसः ।। अर्थप्रवृत्तितत्त्वानां शब्दा एव निबन्धन[]म् । तत्त्वावबोधश्शब्दानां नास्ति व्याकरणादृते । तद्दारमपवर्गस्य वाङ्मलानाञ्चिकित्सितम् । पवित्रं सर्वविद्यानामधिविद्यं प्रकाशते ॥ यथार्थजातयस्सर्वाः शब्दाकृतिनिबन्धनाः । तथैव लोके विद्यानामेषा विद्या परायणम् ।। इदमाद्यं पदस्थानं सिद्धिसोपानपर्वणाम् । इयं सा मोक्ष(मा)णानामजिह्मा राजपद्धतिः ।। अत्रातीतविपर्यासः केवलामनुपश्यति । छन्दस्यः छन्दसां योनिमात्मा छन्दोमयीन्तनुम् ॥

Page #127

1023
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS. यदेयं(क) प्रक्रियाभेदैः बहुधा प्रविभज्यते । तद्व्याकरणमार्गम्य परं ब्रह्माधिगम्यते ।। नित्याश्शब्दार्थसंबन्धास्तत्राम्नाता महर्षिभिः । सूत्राणां सानुतन्त्राणां भाष्याणाञ्च प्रणेतृभिः ।।
End:
इत्थंभावेऽपि सादृश्यं बुद्ध्यवस्थानिबन्धनम् । ग्रहणे भेदमात्रस्य तत्रान्यैवाभिधीयते ।। गौर्बाहीक इति द्वित्वे सादृश्य प्रत्युदाहृतम् ।
शुकादौ सति निष्पन्ने बाहीको न द्विरुच्यते ।। Colophon :
इति श्रीभगवद्भर्तृहरिवृषभमहावैयाकरणपादविरचिते वाक्यपद(दी वी ये प्रकीर्णकनामनि पदकाण्डे समुद्देशश्चतुर्दशः । .
No 1484. वैयाकरणभूषणसारः.
VAIYAKARANABHŪȘANASĀRAH. Substance, paper. Size, 10] x 43 inches. Pages, 76. Lines, 17
on a page. Character, Teluga. Condition, good. Appearance, old. Complete.
This is a commentary on Bhattājidīksitā’s Kārikā hy Kaunda bhatta, son of Rangojibhatta. The Karikās themselves are wrongly attributed to Kaundabhatta in thē India Office Library Catalogue.
The MS. is said to have been copied by Meờidrissayya for Naraharisāmayājulu, and to have been completed on Friday, the 2nd Bahula of Nija Bhadrapada in the Bhava year. Beginning:
लक्ष्मीनारायणं नौमि गौरीरमणरूपिणम् । स्फोटरूपं यतस्सर्व जगदेतद्विवर्तते ।।

Page #128

1024
A DESCRIPTIVE CATALOGUR OF
अशेषफलदातारं भवाब्धितरणे तरिम् । . शेषाशेषार्थलाभार्थ प्रार्थये शेषभूषणम् ॥ पाणिन्यादिमुनीन्प्रणम्य पितरं रङ्गोजिभट्टाभिधं द्वैतध्वान्तनिवारणादिभवि(फलि)कां पुंभाववाग्देवताम् । डुण्डिङ्गौतमजैमिनीयवचनव्याख्यातृभिदूषितान् सिद्धान्तानुपपत्तिभिः प्रकटये तेषां वचो दूषये ॥ प्रारिप्सितप्रतिबन्धकोपशमनाय श्रीफणिस्मरणरूपं मङ्गलं शिष्यशि. क्षार्थ निबध्नन् चिकीर्षितं प्रतिजानीते।
फणिभाषितभाष्याब्धेश्शब्दकौस्तुभ उद्धृतः ।
तत्र निर्णीत एवार्थस्संक्षेपेणेह कथ्यते ।। उद्धृत इति । अस्माभिरिति शेषः । End: ___निर्विघ्नप्रचयाय अन्ते मङ्गलं स्तुतिनतिरूपमाह - पूर्णात्मन इत्यादिना ।
अशेषभूतदातारमपि सर्वेश्वरं गुरुम् ।
श्रीमद्भूषणसारेण भूषये शेषभूषणम् ॥ Colophon : .. इति श्रीमत्पदवाक्यप्रमाणपारावारपारीणधुरीणरङ्गोजिभट्टात्मजकोण्डभट्टकृते वैयाकरणभूषणसारे स्फोटवादस्समाप्तः ॥
No. 1485. वैयाकरणभूषणसारः.
VAIYĀKARAŅABHÚSANASĀRAH. Substance, palm-Jeaf. Size, 181 x 1} inches. Pages, 60. Lines,
7 on a page. Character, Teluga. Condition, injured. Appearance, old.

Page #129

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1025
1025 To the end of Nāmärthanirņaya.
This is a commentary on Hari-Diksita's Karikas by Kaundubhatta, son of Rangjibhatta.
Begins on fol. 83. The date of transcription is given at the end thus :
अङ्गीरसाह्वये वर्षे फाल्गुने मासि । वैयाकरणसारं तमलिखटेङ्कटो बुधः ॥
No. 1486, वैयाकरणकारिकाटीका-वैया करण मतोन्मजिनी.
VAIYAKARANAKARIKATIKA:
VAIYĀKARANAMATONMAJJINI. Substance, paper. Size, 123 x 44 inches. Puges, 27. Lines, 13 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
Begins on fol. la. The other works heroin tre : Vrttidīpikā fol. 156, Sphotavidah fol. 300, Akankshvada b10.
Incompete.
Anotber commentary on the Karikās of Bhattāji by a disciple of his. Beginning:
जगतः पितरौ नत्वा पार्वतीपरमेश्वरौ ।
गुरुभिर्ये कृताः श्लोकाः टीका तेषां वितन ते ।। इह शास्त्रार्थे ज्ञातेऽप्यधिकविजिज्ञासुभिः अ मत्कृताच्छब्दकौस्तुमात् ज्ञेय इति ध्वनान्तो मलार्थ व्याकरणशास्त्रनिर्मात्रभ्यर्हितत्वात् स्त्री श्री)पतञ्जलिं स्मरन्ति फणिभाषित . . . . . . कथ्यते । पदार्थसंसर्गरूपत्वाद्वाक्यार्थस्य वाकस्य च सुप्तिङन्तसमुदायत्वात् सुबन्तानाञ्च प्रायः क्रियाविशेषणत्वात् धातोश्च क्रियावाचकत्वात् धातुस्वरूप वदन्ति ।

Page #130

1026
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Colophon:
इति वैयाकरणमतोन्मजिन्यां सुबुल्लासस्तृतीयः॥
इति वैयाकरणमतोन्मजिन्यां वृत्त्युल्लासे समासोल्लासः पञ्चमः ॥
इति वैयाकरणमतोन्मजिन्यां निपातानां द्योतकत्वस्थापनोल्लासः ॥
वृत्तिभेदं निरूपयतिजहत्वार्थाजहत्स्वार्थे हे वृत्ती ते पुनस्त्रिधा ।
भेदस्संसर्ग उभयं नेति वाच्यव्यवस्थितिः ॥ End :
पाचकः, दण्डी, सुवासाः, इत्यादौ विक्लित्त्यनुकूलक्रियासंबन्धाश्रयः, दण्डसंबन्धाश्रयः, शोभनवस्त्रसंबन्धाश्रयः, इत्यादिशाब्दबोधात्संबन्धोऽपि कृत्तद्धितसमासार्थः ; ततश्चामीभ्यस्त्वतलादीनां तस्यैव प्रवृत्तिनिवृत्ति (मित्त)त्वात् तस्यैव त्वतलाद्यर्थत्वात् तद्विशेष्यक एव बोधः पक्तत्वं दण्डित्वं सुवासस्त्वं पाक दण्ड.
No. 1487. वैयाकरणसिद्धान्तमञ्जूषा. VAIYĀKARANASIDDHANTAMAÑJŪSĀ. Substance, palm-leaf. Size, 16 x it inches. Pages, 180. Lines, 5
on a page. Character, Teluga. Condition, injured. Appearance, old. Incomplete.
A treatise on the structure, import and power of words by Nägēšabhattopadhyaya, son of Sivadhatta and Satí. Beginning :
. . . . साम्बं सदाशिवम् । वैयाकरणसिद्धान्तमषेगन्निरूप्यते ॥

Page #131

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1027
तत्र अष्टौ स्फोटा इति सि (द्धान्तः तंत्र वर्णस्फोटः, पदस्फोटः, वा)क्यस्फोटः, अखण्डपदस्फोटः, अखण्डवाक्यस्फोटः, एते पश्च व्यक्तिस्फोटाः । व्यक्तिस्फोटत्वं च
End:
एवञ्च कार्यतावच्छेदकधर्मवत्वरूपकार्यतावच्छेद
विधेस्तथा शक्तिस्वीकारात् उपपन्नः स्थितः एतदर्थमे (व) वैजात्य
कल्पना ॥
No. 1488. वैयाकरणसिद्धान्तमञ्जूषा.
VAIYĀKARAṆASIDDHĀNTAMAÑJŪṢĀ.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 14 inches. Pages, 160. Lines, 11 on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appear
ance, new.
From Dhatvartha to Avyayibhavanirūpaņa.
Same as the last.
No. 1489. वैयाकरणसिद्धान्तमञ्जूषा - लघुमञ्जूषा.
VAIYAKARANASIDDHANTAMAÑJŪṢĀ: LAGHUMANJUSA.
Substance, paper. Size, 10 x 4 inches. Pages, 786. Lines, 12 on a page. Character, Devanägari. Condition, injured. Appearance, old.
Complete.
The Karaka portion of Subarthavicara is herein found at the end of the work instead of in its right place, that is, between Pratipadikärthanirnaya and Vṛttivioära.
133
An abridgment of the work described under the last number by Nagesabhaṭṭopadhyaya.

Page #132

1028
Beginning:
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
नागेशभट्टविदुषा नत्वा साम्बशिवं लघुः । वैयाकरणसिद्धान्तमञ्जूषैषा विरच्यते ॥
तत्र वाक्यस्फोटो मुख्यः । लोके तस्यैवार्थबोधकत्वात् तेनैवार्थसमाप्तेश्च । तदुक्तं न्यायभाष्यकृता - पदसमूहो वाक्यमर्थसमासा (ता) विति । अत्र च पदं सुबन्तं तिङन्तञ्च तेन तत्समूह इत्यर्थः ।
End :
शृङ्गवेरपुराधीशरामतो लब्धजीविकः । सर्वतन्त्रार्थतत्त्वज्ञः सर्वत्र च निबन्धकृत् ॥ वैयाकरणनागेशः स्फोटायनऋषेर्मतम् । परिष्कृत्योक्तवांस्तेन प्रीयतामुमया शिवः ॥ best नाभ्यास इति चिन्त्यं न पण्डितैः । दोऽपि हि सन्तीर्णाः पयोधौ रामयोगतः ॥ शब्देन्दुशेखरं पुत्रं मञ्जूषां मम कन्यकाम् । स्वमतौ सम्यगुत्पाद्य शिवयोरर्पितौ मया ||
Colophon :
इति श्रीमदुपाध्यायोपनामकसतीगर्भजशिवभदृसुतनागेशभट्टकृतौ वैयाकरणसिद्धान्तमञ्जूषाख्यस्फोटवादः ||
1
No. 1490. वैयाकरणसिद्धान्तमञ्जूषा - परमलघुमञ्जूषा.
VAIYAKARANASIDDĀNTAMAÑJŪṢĀ: PARAMALAGHUMAÑJŪṢĀ.
Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 8 × 2 inches. Pages, 73. Lines, 12 on a page. Character, Grantha. Condition, good. ' Appearance, old.
An abridgment of the last described brief work by Nāgēśa. Beginning:
शिवं नत्वा हि नागेशेनानिन्द्या परमा लघुः वैयाकरणसिद्धान्तमञ्जषैषा विरच्यते ॥

Page #133

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1029
तत्र वर्णपदवाक्यभेदेन स्फोटस्त्रिधा । तत्रापि, जातिव्यक्तिभेदेन पुनः षोढा । अखण्डपदस्फोटः अखण्डवाक्यस्फोटश्चेति संकलनया अष्टौ स्फोटाः । तत्र वाक्यस्फोटो मुख्यः । तस्यैव लोके अर्थबोधकत्वात्तेनैवार्थसमाप्तेश्च । तदाह न्यायभाष्यकारः--पदसमूहो वाक्यमर्थसमाप्ता. विति । अस्य समर्थमिति शेषः । तत्र प्रतिवाक्यं सङ्केतग्रहासंभवात् वाक्यान्वाख्यानस्य लघूपायेनाशक्यत्वाञ्च कल्पनया पदानि प्रविभज्य पदे प्रकृतिप्रत्ययभावान्प्रविभज्य कल्पिताभ्यामन्वयव्यतिरेकाभ्यान्तत्तदर्थविभागं शास्त्रमात्रविषयं परिकल्पयन्ति स्माचार्याः । तत्र शास्त्रप्रक्रियानिर्वाहको वर्णस्फोटः । End;
नामार्थप्रकारकशाब्दबुद्धि प्रति विभक्तचर्थोपस्थितिः कारणमिति व्युत्पत्त्यन्तरं तद्भञ्जनञ्च । मम तु पृथक्शक्तचनङ्गीकारात् विशिष्टस्यैव विशिष्टार्थवाचित्वान्नामार्थद्वयाभावान्न काप्यनुपपत्तिरित्यलम् ।। Colophon : इति शिवभट्टसुतसतीगर्भजनागेशकृता परमलघुमञ्जूषा समाप्ता ॥
अब्दे क्रोधननामके दिनकरे राशिं गते कर्कट सर्पः सितपक्षके हिमरुचेवीरे द्वितीया(ये)तिथौ । श्रीमत्कौशिकवंशजस्समलिखद्गोपालदासः पुरा नागेशेन कृतामिमां परमलध्वाद्यां तु मजूषिकाम् ।।
No. 1491. वैयाकरणसिद्धान्तमञ्जूषा-परमलघुमञ्जूषा. VAIYAKARANASIDDHĀNTAMAÑJŪSĀ :
PARAMALAGHUMAÑJŪSĀ. Substance, palm-leaf. Size, 151 x 13 inches. Pages, 19. Lines, 8
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, new.

Page #134

1030 A DESCRIPTIVE CATALOGUE OY
Begins on fol. 56a. The other work herein is Śaktivādārthadipikà la
Incomplete.
Same as the last.
No. 1492. शब्दताण्डवम्.
SABDATANDAVA M. Pages, 252. Lines, 20 on a page. · Begins on fol. 105a of the MS. described under No. 1481.'
A treatise on grammar like the Siddhāntakaumudi.
Beginning:
नत्वा गुरुचरणाम्बुजमम्बां वागीश्वरीश्च वाक्सिद्ध्यै ।
अतुलकलाधरशेखरसन्तुष्ट्यै शब्दताण्डवं रचये ।। प्रत्याहारेष्वितान्न ग्रहणम् ; अनुनासिक इत्यादिनिर्देशसामर्थ्यात् । न ह्यत्र ककारे परेऽच्कार्यं दृश्यत इति यत्कौमुद्यामुक्तम् । तत्र विचार्यतेअत्र यदि णसधातोर्तुलि नासिकाशब्दो व्युत्पाद्यते तदा अच्कार्यशब्देन यदि अण्विवक्षितः । तर्हि प्रत्ययस्थादितीत्वविधिसामर्थ्यादेव यण परिहतुं शक्यः; यस्येति चेतीकारलोपस्तु न शङ्कितुं योग्यः, ककारस्याच्त्वेऽपि प्रत्ययस्य तदादित्वाभावेन स्वादित्वाभावेन भत्वस्यैवाभावात् ।
End:
कृताधिपत्यामिव साधु बन्धुतां
करेणुरारोहयते निषादिनम् । इत्यादिमहाकविप्रयोगानुकूलमनुसरतः कैयटस्योपरि प्रमादोद्भावनमेव प्रमाद इति सर्वमनवद्यम् । इति णेरणाविति सूत्रस्थकैयटोद्धारः ॥ .

Page #135

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1031
No. 1493. प्रबोधचन्द्रिका.
PRABODHACANDRIKĀ. Substance, paper. Size, 81 x 61 inches. Pages, 61. Lines, 15
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
Begins on fol. 14a. The other work herein is BhartrhariSataka la.
A treatise on grammar in easy stanzas by a Vaisalabhūpati.
Beginning:
हरिहरगुरुभक्तः सर्वलोकानुरक्तः त्रिभुवनततकीर्तिः कान्तिकन्दर्पमूर्तिः । रणरिपुगणकामो वैसलोणिपालो
जयति जगति दाता सर्वकर्मावधाता ॥ · चन्द्रावतीवदनचन्द्रचकोरविक्रमादित्यभूपतनयो नयतन्त्रवेत्ता।
चौघाणवंशतिलकः पटगा(नगरा)धिनाथो राजा परञ्जयति वैसलभूपदेवः ॥
*
श्रीमदैसलदेवेन रामभक्तिरतात्मना । इति चिन्तितमेकान्ते कदाचित्तिष्ठता सता ।।
संसाराम्भोधितरणे रामनामानुकीर्तनम् । रामनामान्विता तस्मात्प्रक्रिया क्रियते मया ॥ बालकानां प्रबोधाय तोषाय विदुषामपि । आकल्पमतिसंसारे कीर्तिसंस्थापनाय च ॥ चिन्तयन्निति निर्यातः क्रीडन्तं श्रीहिराध(र)म् । श्रीमान्वैसलभूपालश्श्रीहिराधरमब्रवीत् ॥

Page #136

1032
A DESORIPTIVE CATALOGUE OF
दानेन दयया चैव युद्धेन निजकर्मणा। दानवीरो दयावीरो युद्धवीर इति स्मृतः ।। दधीचिर्दानवीरोऽभूद्दयावीराश्शिबिर्नृपः । हि(ह)म्मीरो युद्धवीरोऽभूनिदर्शनममी त्रयः ।। स्वकर्मणव पुरुषः प्रतिष्ठाधिष्ठितो भवेत् । यथा रामश्च कृष्णः परशुरामश्च पौरुषात् ।। इह राजा च रङ्कुश्च प्राक्तनेन स्वकर्मणा । इह दुःखं सुखं वापि भुङ्क्ते प्राक्तनकर्मणा ।। स्वकामकर्मपाशोऽयं सर्वेषां सुदुरत्ययः । स्वर्गश्च नरकश्चापि भजते निजकर्मणा ।। स्वीकृतः कर्मपाशोऽयं सर्वेषां सुदुरत्ययः । कृताञ्जलिपुटो भूत्वा सब्रीडमिदमब्रवीत् ॥ मातापितृभ्यां विरसं परिणामे सुखावहम् । तिक्तं कटु कषायं वा भेषजं पीयते सुतः ॥ श्रवणाञ्जालेना पीतमुपदेशामृतं मया । आज्ञाप्यतां महादेव किमिदानीमधीयताम् ।। श्रीमान्वैसलभूपालः श्रीहिराधरबालकम् । स्वकीयमातितुष्टात्मा सुतमित्यवदत्पुनः ।। नीतिविद्यास्त्रविद्या च द्वे राजोऽभिहिते सदा । तयोरप्यधिका नीतिः राज्यं हि ध्रियते यया ।। क्रियाकारकविज्ञानान्नीतिस्सम्यग्विविच्यते । स्वादी(दि)त्यादिपरिज्ञानाच्छाब्दी बुद्धिः प्रवर्तते ॥ विना व्याकरणं वाणी रमणी रमणं विना । विवेकं च विना लक्ष्मीन सुखाय कदाचन । तस्माद्व्याकरणं पूर्व पठ त्वं बुद्धिवृद्धये ॥

Page #137

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1033
पश्चान्नीतिं पाठत्वा त्वं राज्यं भज यथासुखम् । शक्तिराज्याङ्गसेनाङ्गत्रिवर्गापायषड्गुणान् ॥ यथाकालं प्रयुञ्जानो राजा राज्यं हि रक्षति । क्रियाकारकसंबन्धज्ञानमुत्पाद्यते यया ॥ उत्सृष्टा प्रक्रिया सेयं त्वया संप्रति पठ्यताम् । प्रबोधचन्द्रिका नाम रामचन्द्रसमाश्रिता ॥ अज्ञानतिमिरध्वंसकारिणी चित्तहारिणी । बहवः प्रक्रियाग्रन्थास्सन्ति चेत्सन्तु का क्षतिः ।। मालतीमधुनः क्वापि मधुपानो मधुव्रतः(?) । विभक्तिज्ञानतो यस्मात्प्रबोधस्समजायते (त)॥ तस्मादिह प्रथमतो विभक्तिः प्रणिगद्यते । स्वादी(दि) त्यादिविभक्ती द्वे स्वादौ सप्त विभक्तयः ।। एकद्विबहुसंज्ञानि वचनानि च सप्तसु ।। प्रथमा च द्वितीया च तृतीया च यथाक्रमम् ।। चतुर्थी पञ्चमी षष्ठी सप्तमी चेति ताः क्रमात् । प्रथमैव विभक्तिस्स्यादुक्ते कर्तरि कर्मणि ॥ अनुक्ते कर्मकर्तादौ द्वितीयाद्या विभक्तयः । तत्रोक्ते कतरि यथा रामो जयति वैरिणः । रणे रामौ च रामाश्च जयतश्च जयन्ति च ॥ प्रबोधचन्द्रिकायाश्च कृतौ वैसलभूपतेः । एषा विशेषतस्सुष्ठु समाप्ता सन्धिचन्द्रिका ।। अयोध्यानगरे रम्ये रामकोण्डा(टा)बाहिस्थितः । सरयूजन्मभूमध्ये हर्म्यस्थानसमाश्रितः ।। रामनामसुधीः श्रीमद्रामपादाब्जषट्पदः । लिलेख रामसन्तुष्य रूपबोधनचै(च)न्द्रिकाम् ।।
End:

Page #138

1034
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Colophon:
प्रबोधचन्द्रिका संपूर्णा ॥ रामाढहिकुले जन्मभानामकरुणावशः । नेत्रर्तुगजचन्द्राणां विक्रमार्कमहीपतेः ।। संवच्छ्रीशालिवाहस्य शके तु गतवत्सराः । ऋषिनेत्राद्रिधरणीमिता (स्त) त्र तु धातरि । वर्षे चैत्राख्यमासेऽब्जवासरे दशमी(मे)तिथौ । कृष्णपक्षे विश्वप्रक्षे शिवयोगेऽभिजित्क्षणे ।। शिवाय च नमस्तुभ्यं रामाय च पुनः पुनः । शिवरामौ मम हृदि सदा निवसतां विभू ॥
समाप्ता बालबोधिनी चन्द्रिका ।।
No. 1494. पदार्थदीपिका.
PADĀRTHADIPIKĀ. Substance, palm-leaf. Size, 13 x 13 inches. Pages, 23. Lines, 6
on a page. Character, Telagu. Condition, injured. Appearance, old.
Begins on fol. 23a. The other work herein is Prayogavivoka la.
Contains 5 Prakāśas.
This is a treatise by Gauraņārya, nephew of Potarāja, the minister of Singaya Madhava of the Rēoalla family, on the appropriate and auspicious choice of the letters, words and metres to be used in poetic composition. Beginning:
जानकीमुखपद्माकै जानकीकुचभूषणम् । जानकीरमणं वन्दे जगतां मङ्गलप्रदम् ।। वन्दे वामस्तनन्यस्तवल्लकीवादनोत्सुकाम् । वक्राब्जवासनालोलभृङ्गीसङ्गीतमातृकाम् ।।

Page #139

1035
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS. आस्ति प्रशस्तावनिपालमौलिरत्नावलीरञ्जितपादपीठः । रेचेल्लवंशार्णवपूर्णचन्द्रः
महाबलस्सिङ्गयमाधवेन्द्रः ॥ आसीत्तस्य महामात्यः स्वामिकार्यधुरन्धरः । पोतराज इति ख्यातो राजनीतियुगन्धरः ॥ मन्त्रिचूडामणेस्तस्य सोदरस्यायमप्रभोः । गौरनार्य इति ख्यातः तनयो नयकोविदः । सोऽहं सोमकलामौलेः प्रसादाद्गतकल्मषः । प्रणम्य पिङ्गलंनाम कविपुङ्गवसम्मतम् ॥ उदाहरणरत्नानि लक्षणग्रन्थिसन्धिषु । समाकृष्य सतां भूत्यै वक्ष्ये लक्षणदीपिकाम् ॥ पात्रस्नेहदशालोकप्रदोषतिमिरापह(हा)। पदार्थदीपिका सेयं भाति लक्षणदीपिका ॥ वर्णानामुद्भवः पश्चाद्व्याक्तिसङ्ख्या ततः परम् । भूतबीजविचारश्च ततो वर्णग्रहावपि ।। अनर्हानहवेधश्च रूक्षस्निग्धविचारणा। प्रयोगनिर्णयस्तेषां शुभाशुभफलानि च ॥ वर्णाना चाभिधानानि खरूपाण्यधिदेवताः । वर्णभेदग्रहस्तत्र शुभाशुभफलानि च ॥ मित्रामित्रविचारच नक्षत्राणि च राशयः ।
End:
अत्र एक बहवो भिदादि (इ)त्यनेन प्रथमायेकैकविभक्तिक्रमण निबध्यमाना उदाहरणभेदाः कैश्चिदुत्कलिका सूचिता ।
134

Page #140

1036
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
अन्ते.ऽनुष्टुभमायी वा कविकृत्याख्ययान्विताम् ।
कुर्याच्चाटुप्रबन्धानामयं साधारणो विधिः ॥ Colophon:
इति प्रबन्धदीपकायामुदाहरणभेदनिरूपण नाम पञ्चमः प्रकाशः ।।
No. 1495. लिङ्गानुशासनम्.
LINGĀNUŚĀSANAM. Pages, 3. Lines, 6 on a page. ___Begins on fol. 20a of the MS. described under No. 1265.
Incomplete.
A work by Pāṇini on gender in Sanskrit. Beginning :
लिङ्गम् । स्त्री ।अधिकारसूत्रे एते ; ऋकारान्ता मातृदुहितृस्वसृयातूननान्दरः--ऋकारान्ता एते पञ्चैव स्त्रीलिङ्गाः स्वस्रादिसप्तकस्यैव ङीब् - निषेधेन कर्नीत्यादेः ङीपा ईकारान्तत्वात् । End :
रभसोऽप्याहमुख्यराट् क्षत्रिये नाभिः पुंसि प्राण्यङ्गके द्वयोः ।
चक्रमध्ये प्रधाने च स्त्रियां कस्तूरिकामद इति। एवमेवंविधेऽन्यत्रापि बोध्यम् । तलन्तः--अयं स्त्रियां स्यात् ।।
No. 1496. लिङ्गानुशासनवृत्तिः
LINGĀNOŚĀSANAVẶTTIH. Substance, palm-leaf. Size, 14 x 13 inches. Pages, 20. Lines, 7
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appear. ance, old.
The Lingānusāsana portion, A Vịtti on the Sūtras of Pāṇini by Bhattājidikṣita.

Page #141

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1037
Beginning :
लिङ्गम् । स्त्री। मातृदुहितृस्वसृयातृननान्दरः। अकारान्ता एते पञ्चैव स्त्रीलिङ्गाः । खस्रादिसप्तकस्यैव डीनिषेधेन कीत्यादेङींपा ईकारान्तत्वात्. . End:
__ गुणवचनं च। शुक्लः पटः, शुक्ला पटी, शुक्लं वस्त्रम् । कृत्याश्च । करणाधिकरणयोर्युट् । सर्वादीनि सर्वनामानि । स्फष्टेयं त्रिसूत्री ।। Colophon:
इति भट्टोजिदीक्षितविरचितपाणिनीय विरचित लिङ्गानुशासनसूत्रवृत्तिः।।
No. 1497. लिङ्गानुशासनम्--सविवृति. LINGĂNUŚĀSANAM WITH A COMMENTARY. Pages, 22. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. la of the MS. described under No. 1408. ___Complete. The commentary is not by Bhattiji. Beginning :
अथ लिङ्गम्--अथशब्दोऽयं मङ्गलार्थः । लिङ्गमित्यधिक्रियते आ शास्त्रसमाप्तेः। स्त्री--स्त्री इत्यधिकृतं वेदितव्यम् । ऋकारान्ता मातृदुहितृस्वसृयातृननान्दरः--ऋकारान्ता मात्रादयश्शब्दा : पञ्च स्त्रीलिङ्गा भवन्ति । इयं माता, मातृ : पश्य ; एवमियन्दुहिता दुहितृ : पश्येत्यादि । ऋकारान्ता इति किम् ? द्वैमातुरो जरासन्धः, बहुमातृक इत्यादौ मा भूत् । मात्रादीनिति किम् ? पिता पितॄन् इत्यादौ मा भूत्। मात्रादिनियमात्तिसृचतस्रारतिप्रसङ्ग इति चेत् स्त्रियामेव तिस-चतस-इत्येतयोरादेशयोर्विधानाददोषः । End:
सर्वादीनि सर्वनामानि-सर्वनामानि सर्वादीनि यानि तानि प्राग्वत्। सर्वे पुरुषाः, सर्वाः स्त्रियः, सर्वानि कुलानि ।

Page #142

1038
À DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Colophon:
इति पाणिनीयलिङ्गानुशासनविवृतौ परवल्लिङ्गाधिकारः समाप्तः ॥ शास्त्रं समाप्तम् ॥
No. 1498. लिङ्गानुशासनम्-सव्याख्यानम्.
LINGĀNUŚÄSANAM : SAVYĀKHYANAM. Substance, palm-leaf. Size, 81 x 1 inches. Pages, 186. Lines, i on a
page. Character, Nandināgarī. Condition, injured. Appearance, new.
Begins on fol. la. The other work herein is Náyikānāyakabhavah 94a.
Another work on gender in Sanskrit by Harşavardhana, son of Śrīvardhana, with a commentary by Přthivisvara, son of Bhattibhāradvaja (?) Beginning:
अरूपं विश्वरूपाख्य (मव्या) ख्यातमकारकम् । प्रपद्ये प्रणवात्मानमलिङ्गासंख्यमव्ययम् ।। नमस्यामि जगहन्यां कृत्स्नभद्राय मातृकाम् । स्थूलां सूक्ष्मां शिवां घोरां सत्त्वाकारां सरस्वतीम् ॥
प्रार्थितश्शास्त्रकारेण पादग्रहणपूर्वकम् । लिङ्गानुशासनव्याख्यां करोति पृथिवीश्वरः ॥ इह हि शास्त्राणि विशिष्टदेवतानमस्कारपूर्वाणि समारभ्यन्त इति हि शिष्टाचारः । तदर्थमेव कविर्भगवन्तं सर्वभूतावासं वासुदेवं विष्णुं विश्वव्यापिनं रक्षिणं नमस्कुर्वन् प्रथमश्लोकमेकं चकार.
नमो मथितदुर्वारदैत्यचक्राय चक्रिणे । सर्वभूमिवनागारस्तम्भीभूतैकबाहवे ॥

Page #143

THÉ SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1039
भगवते चक्रिणे नमः। कीदृशाय मथितदुर्वारदैत्यचक्राय
मनोरमतमैर्वृत्तैः सज्जनानन्दवर्धनम् । लिङ्गानुशासनं स्पष्टं यथाबुद्धि विधीयते ॥
आदीदूतस्त्रियां प्रायो गङ्गा लक्ष्मीश्चमूर्यथा । पर्यायसहिता भूमिवल्ली विद्युन्नदी दिशः ।।
End:
व्यालेश्शङ्करचन्द्रयोररुचेविद्यानिधेः पाणिनेः सूक्ता (न्) लिङ्गविधीन्विचार्य सुगम श्रीवर्धनस्यात्मजः । श्राव्यं व्यापि च हर्षवर्धनमिदं स्पष्टीकृतप्रत्ययं
लिङ्गानामनुशासनं रचितवानन्यार्थसंसिद्धये ॥ सूक्ता (न्) लिङ्गविधीन् विचार्य पर्यालोच्य सारं सह्य तेभ्यः सुगमं श्राव्यं श्रोत्रसुखकरं व्यापि च स लिङ्गानुशासनं रचितवान् ।। Colophon :
इति भट्टिभारद्वाजसूनोः पृथिवीश्वरस्य कृतौ हर्षवर्धनलिङ्गानुशासनटीकायां सर्वलक्षणायां लिङ्गप्रकरणं समाप्तम् ।।
रूपेणाप्रतिमः श्रुतेन नसमो वीर्येण पाण्डोः सुतः काव्य चातिमनोरमः स्वकृतिना सम्पन्नकल्पद्रुमः । जातः सम्प्रति हर्षवर्धन इति प्रख्यातकीर्तिः सतां तेनेयं रचिता मनोरमकृतिः लिङ्गान्विशिष्टीकृतः ।।
लिङ्गानुशासनं समाप्तम् ॥

Page #144

1040 A DESORÍPTIVE CATALOGUE or No. 1499. लिङ्गानुशासनवृत्तिः---लिङ्गनिर्णयभूषणम्.
LINGĀNUŠĀSANAVŘTTIỂ:
LINGANIRŅAYABHÜŞANAM. Substance, palm-leaf. Size, 11 x 1 inches. Pages, 35. Lines, 8
on a page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appearance, old. Complete.
A commentary on the Lingānušāsana of Pāņini by Ramasuri, son of Tõnüri (Tövūri in the next number) Vişnu Sūri. Beginning:
वाणी प्रणम्य शिरसा बालानां ज्ञानसिद्धये । स्त्रीपुनपुंसकं स्वल्पं वक्ष्यते शास्त्र निश्चितम् ।। तोनूरिविष्णुविदुषस्स्सूनुना रामसूरिणा।
विरच्यते बुधश्लाध्यं लिङ्गनिर्णयभूषणम् । आदौ तावत् स्त्रीलिङ्गा उच्यन्ते । सर्वजातिषु स्त्रीवाचकाः स्त्रियाम् । दारशब्दो बहुत्वे पुंस्येव End:
सर्वादीनि परवल्लिङ्गमा (ग) ता(नि)। सर्वे पुरुषाः सर्वाः स्त्रियः सर्व कुण्डलमित्यादि । इति सर्वमवगन्तव्यम् । Colophon: ___ पाणिनीयलिङ्गानुशासनवृत्तौ अवशिष्टलिङ्गाधिकारः। समाप्ता च लिङ्गानुशासनवृत्तिः.
No. 1500. लिङ्गानुशासनवृत्तिः--लिङ्गनिर्णयभूषणम्. LINGANUSASANAVRTTIH : LING ANIRNAYA
___BHUSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 163 x 1} inches. Pages, 16. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, new.

Page #145

year.
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
Begins on fol, 1a. The other works herein are: Prasangaratnāvalih 9a, śivāstottarasatanāmāni 68a, Sivastottarasatanämāni 71a, Viresastōttaraśatanāmāni 72a, Jangamastottarasatanāmāni 73a, Basaveśvarāstottarasatanāmāvalih 74a, Vinãäyakāstāttaraśatanāmāvalih 75a, Devyastottarasatanāmāni 76a, Sivastöttaraśatanāmāvalih 77a, Vireśāstottarasatanāmavalih 78a, Jangamastottaraśatanāmāvalih 796, Basaveśastottarasatanamavalih 81, Vinayakaṣṭottarasatanamavaliḥ 83a, Sivarahasyaṣṭōttarasatanāmāvaliḥ 84a, Devyastottaraśatanāmāvalih 856, Karivārasiddhadesikastotram 884, Vivāhakalpah 90, Astabandhanaprakārah 100%, Catuslōkāh 101a.
Same as the last.
Beginning:
Complete.
Copying was finished on the 20th of Caitra in the Vikrama
वाणीं प्रणम्य शिरसा बालानां ज्ञानसिद्धये । स्त्रीपुंनपुंसकं स्वल्पं वक्ष्यते शास्त्रनिश्चितम् ॥
तोवूरिविष्णुविदुषस्सूनुना रामसूरिणा । विरच्यते बुधश्लाघ्यं लिङ्ग निर्णयभूषणम् ॥
1041
आदौ तावत् स्त्रीलिङ्गा उच्यन्ते सर्वजातिषु स्त्रीवाचकाः स्त्रियाम् । द्वारशब्दो बहुत्वे पुंस्येव ।
End:
अवशिष्टानि हकारान्तशब्दरूपाण्यपि विशेष्यवशान्नपुंसकानि भवन्ति । अपदिशमित्यव्ययं वा नपुंसकम् । क्रियाव्ययविशेषणानां कर्म [क] त्वं नपुंसकत्वं च वक्तव्यम् । विशेषणविशेष्यलिङ्गं वक्तव्यम् ॥
विक्रम सं ॥ चित्रनेल १२ तेदिवरकु लिङ्गनिर्णयभूषणं संपू
र्णम् ।।

Page #146

1044
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
"
शरीरावयवादन्यत् बाह्यं दात्रेण लुनाति श्रीहीन्नरः, परशुना छिनत्ति वृक्षं देवदत्तः । आभ्यन्तरं यथा -- शरीरावयवाश्रितं यत्तदाभ्यन्तरम् । यथा—- - मनसा पाटलीपुत्रं व्रजति देवदत्तः ।
-
Colophon :
End :
किं शतृशानचोस्समासस्सिध्यतीत्यत आह- द्रव्यसत्तापरत्वाभ्यां समासो न तु सिध्यतीति । उत्तरपदस्थितेन शतृप्रत्ययेन समासो न भवतीति कथमवगम्यते ? सत्तापरत्वाभ्यां सर्वसमासो न भवति । कटं कुर्वन्पच्यमान ओदन इत्यदोषः ||
ग्रन्थनाशभयेनाहं श्लोकानां पञ्चविंशतेः । परार्थ भारं निर्वोढुं प्रभवेयं भवे भवे ॥
अयमभिप्रायः - लाभसत्कारवयोऽभिलाषिणां कारुण्यविलसितचेतसां प्रवृत्तिरिति प्रदर्शनार्थः ॥
इति वररुचेः प्रयोगविवेकसङ्ग्रहे तृतीयः पटलः ||
कारकसङ्ग्रहस्समाप्तः ॥
शोभद्वत्सरे ज्येष्ठ शुद्ध सप्तम्यां भीमवासरे लिखित्वा (तं) समाप्तम् ||
दीर्घव्यञ्जनशृङ्गादिदोषो लोपो भवेद्यदि ।
लिपी विपश्चितो वीक्ष्य तां सम्यक्कर्तुमर्हथ ||
No. 1505. शब्दार्थप्रकाशिका. SABDARTHAPRAKĀSIKĀ.
Substance, palm-leaf. Size, 15 x 11 inches. Pages, 238. Lines, 6 Character, Grantha. Condition, injured Appear
on a page.
ance, old.
Begins on fol. 480. The other work herein is Kārakārthaprakāśikā 1a.

Page #147

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1045
An incomplete work discussing questions connected with Sanskrit grammar as propounded by Panini; it deals with the Karakas and with the Samasa portion up to Tatpurusa.
Beginning:
वन्देऽहं गिरिजानन्दनन्दनं नन्दजस्तुतम् । सदानन्दकरं शैवं भक्तानां गणनायकम् ॥
तदेवं ङयाप्प्रातिपदिकादित्यधिकृत्य विहिताः स्वादिप्रत्ययास्स - प्रपञ्चन्निरूपिताः । तत्र प्रथमादिसप्तविभक्तीनामर्थविशेषे व्यवस्थां दर्शयितुमुपक्रमते — प्रातिपदिकार्थलिङ्गपरिमाणवचनमात्रे प्रथमा । ननु प्रवृत्तिनिमित्तं व्यक्तिश्चेति द्विकं प्रातिपदिकार्थः प्रवृत्तिनिमित्तं व्यक्तिः लिङ्गश्चेति त्रिकं प्रातिपदिकार्थः, प्रवृत्तिनिमित्तं व्यक्तिः लिङ्ग संख्या चेति चतुष्कं प्रातिपदिकार्थः प्रवृत्तिनिमित्तं व्यक्तिः लिङ्गं संख्या कारकचेति पञ्चकं प्रातिपदिकार्थ; इत्येते पक्षाः सरूपाणामिति सूत्रे स्त्रियामिति सूत्रे च भाष्ये स्थिताः मञ्जूषायां प्रपश्विताश्च ।
End :
अशाला च-- अशालार्थकेत्यर्थः । सभाशब्दश्शालायां सङ्घाते च वर्तते । तत्र राजामनुष्यपूर्वकस्य शालावाचिनः सभाशब्दस्य क्लीबत्वमुक्तं पूर्वसूत्रे । संप्रति संघातवाचिनस्सभाशब्दस्य क्लीबत्वं स्यादित्यत आह--- सङ्घातार्था या सभा एतदन्तस्तत्पुरुष इति । विभाषा सेनासुराच्छायाशालानिशानाम् तत्पुरुष इत्यनुवृत्तं सेनादिभिर्विशेष्यते - तदन्तविधिः तदाह -- -- एतदन्तस्तत्पुरुष इति । प्रत्येकाभिप्रायमेकवचनम् । श्वनिशमिति । शुनो निशेति विग्रहः । कृष्णचतुर्दशीत्याहुः । शुनचतुर्दश्यामुपवसतः पश्याम इति तिर्यगधिकरणे शावर भाष्ये स्थितम् । दृढसेन इति । दृढा सेना यस्येति बहुव्रीहिः । तत्पुरुषत्वाभवान्न क्लाब - त्वविकल्पः । असेनेति । तत्पुरुषत्वेऽपि नञ्समासत्वात् न क्लीवत्व - विकल्पः । परमसेनेति । कर्मधारयत्वान्न क्लीयत्वम् । तत्पुरुषोऽनञ्

Page #148

1046
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
कर्मधारयः इत्यधिकारस्यात्रैव प्रयोजनमिति कैयटे प्रपञ्चितम् । इति तत्पुरुषः ॥ शेषो बहुब्रीहिः ।
No. 1506. शब्दार्थप्रकाशिका.
SABDÄRTHAPRAKÄSIKÄ. Substance, paper. Size, 18} x 8 inches. Pages, 112. Linci, 21
on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new. This seems to be a transcript of the last described work.
Begins on fol. 381. The other work herein is Kārakārthaprakāśikā la.
No. 1507. कारकार्थप्रकाशिका.
KÄRAKĀRTHAPRAKÄSIKÄ. Pages, 94 Lines, 6 on a page.
Begins on fol. la of the MS. described under No. 1505.
The name here given to the work is conjectural; and it deals with the Kāraka portion of Sanskrit grammar.
Incomplete. Beginning:
प्रातिपदिकार्थत्यत्र शेषः । तदुक्तं प्रकृतसूत्रे कैयटीये-डयाप्रातिपदिकाहिहितानां प्रकरणमिदं नियमार्थमिति । बहुषु बहुवचनमित्यत्र मञ्ज-मपि यदि पुनरेकवाक्यतया विशिष्टविधिस्स्यात् तदा इतरेतराश्रयत्वं प्राप्नोति विहितानाञ्जसादीनां बहुवचनादिसंज्ञा संज्ञया च विधानमिति ततो भिन्नवाक्यत्वमेव युक्तमित्युक्तम् । अर्थवत्सूत्रभाष्य च अविशेषेणोत्पद्यन्ते सुपः, उत्पन्नानां नियमः क्रियत इति ।

Page #149

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1047
नियमश्च बहुष्वेव बहुवचनं कर्मत्वादियोग्यप्रातिपदिकार्थ एव प्रथमा, कर्मण्येव द्वितीयेत्यादिक्रमेण प्रत्ययनियमः ।
End:
अन्यथा यस्य शब्दस्य वाच्यं द्योत्यं वा वस्तु न संभवति तस्य वाक्यार्थे अनुपयोगात् प्रयोगानुपपत्तिरिति अधिपरी इति सूत्रे कैयटोक्तेरित्यभिप्रेत्याह-एष्वर्थेषु विषयभूतेष्विति । प्रत्यादिघटितवाक्यजन्यबोधं प्रतीति भावः ॥
No. 1508. कारकार्थप्रकाशिका.
KARAKARTHAPRAKĀŠIKĀ. Pages, 191. Lines, 24 on a page.
Begins on fol. la of the MS. described under No. 1506. Complete.
No. 1509. कारकप्रक्रिया.
KARAKAPRAKRIYÄ. Substance, palm-leaf. Size, 14} x 14 inches. Pages, 48. Lines, 4
on a page. Character, Kanarese. Condition, injured. Appearance, old.
A treatise on the government of words in Sanskrit syntax. Beginning :
(भ)गवानस्माकं पापशासनः । पादादाविति किम् ? पान्तु वः पार्वतीनाथमौलिचन्द्रमरीचयः । तव ये शत्रवो राजन् मम तेऽप्यतिशत्रवः ।। सम्बोधनपदादग्रे न भवन्ति बसादयः । चादिभिश्च । चादिभिरपि योगे नैते आदेशा भवन्ति । चादिर्निपातः । च वा ह अह एव एवं नूनं पृथक्

Page #150

1048
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OŃ
End:
छन्दासि स्यादि सर्वत्र दना जुहोति । पुनन्तु ब्राह्मणस्य ते . . . ट्वजतीति विरेजुः ॥
इति कारकप्रक्रिया ॥
No. 1510. विदग्धबोधः.
VIDAGDHABODHAH. Substance, paper. Size, 12; x 4; inches. Pages, 20. Lines, 10 • on a page. Character, Devanagari. Condition, good. Appear
ance, old. Complete.
This is a treatise in 155 stanzas about Karaka by Srimisrabhupa. Beginning :
अथावधेहि काक्षि संसिद्धे शब्दसाधने।
विभक्तयर्था विभाव्यन्ते पदार्थप्रतिपत्तये॥ नामार्थमात्रे प्रथमा विभक्तिः संबोधनेऽपीन्दुसमानववे । तम कृष्णः स च राधिका सा एकस्तथा द्वौ बहवस्त्रयश्च ।।
हे चन्द्रमः कुरु करैर्मम देहदाहं हे पञ्चसायक वधूषु विधत्त(त्स्व) माधिम् । हे कोकिलाः कलरवैः कुरुतात्र बाधां
राधा गृहं श्रयति किं हरिमन्तरेण ॥ End:
को हेतुस्सखि नागतो मधुरिपुः केनाप्यसौ हेतुना रुष्टस्तुष्यति हेतवे सखि पुनः कस्मै च हेतोः कुतः । आनीये सखि केलिकुञ्जमधुना तत्कस्ये हतोः प्रियः सङ्केतेऽपि विलम्बते तव धृतिर्हेतुष्वपे(ने)केषु मे ॥

Page #151

1049
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS. श्रीकृष्णचन्द्रजगतीपतिकल्पितार्थे श्रीमिश्रभूपतिवचोरचनाप्रपञ्चे । कान्ते विभक्तयभिमतार्थविधानयुञ्जि
षटारकाण्यभिहितानि विदग्धबोधे । Colophon :
इति श्रीविदग्धबोधस्समाप्तः । सं० १८०६ फाल्गुनशुद्ध ३ शनिवारे शुभमस्तु ॥
No. 1511. बालबोधिनी-रूपमाला.
BĀLABODHINI: RŪPAMĀLĀ. Substance, palm-leat. Size, 135 x 1} inches. Pages, 77. Lines, 7
on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new. Complete.
This is a work on the conjugation of certain verbs by Svāminātha. Beginning :
• लङ्घर्तमाने नित्यं स्याद्भूते लङ्लुङ्लिटस्तथा । विध्याशिषोस्तु लिङ्लोटौ लुड्लङ्लट् च भविष्यति ॥ प्रणम्य शिवशर्मा(वा)णीपुत्रौ विघ्नेशषण्मुखौ । संसाराज्ञानतिमिरभास्करौ स्वप्रकाशको । प्रणम्य शिरसा देवीं बालानां हितकारिणीम् ।
यथासारं प्रवक्ष्यामि धातुप्रत्ययपश्चिकाम् ॥ . धातवः पुनरर्थवशादिविधा भवन्ति--सकर्मका अकर्मकायेति । तत्र ये कर्मापेक्षां क्रियामाहु:-ते सकर्मकाः; यथा घटं करोति, ग्राम गच्छति, ओदनं पचति, इत्येवमादि । End: ___ चुरस्तेये पालरक्षणे अर्चपूजायाम् ।।

Page #152

1050
च्छेदः समाप्तः ॥
Colophon :
इति स्वामिनाथविरचितायां बालबोधिन्यां रूपमालायां तिङन्तपरि
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
रूपमाला समाप्ता ॥
अनन्तरमत्र शब्दविवरणं लेखनीयम् ॥
No. 1512. धातुप्रयोगकारिका.
Beginning :
DHATUPRAYOGAKARIKĀ.
Substance, palm-leaf. Size, 14 x 13 inches. Pages, 19. Lines, 10 on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance,
new.
Begins on fol. 56. The other works herein are : Vrttaratnä • kara la, Vrttaratnākaravyākhyā 1ta, Dvadasakūtabhedah 66a, Tarakanighantu 976, Kalavidhānam 76a, Nyayabādhinī 83, Prapannāmṛta 101a.
Incomplete.
By Virapandya. A metrical treatise on Sanskrit verbs. The third person, singular, present tense form of certain verbs are given here in synonymous groups.
धातुप्रयोगाः पठ्या ये केचित्काव्योपयोगिनः । वीरपाण्ड्यक्षितीशेन वक्ष्यन्ते शिक्षितुं शिशून् ॥ विद्यतेऽस्ति भवत्यत्र स्यादस्तु स्ताद्भवेदपि । भूयाद्भवतु भविता विद्यतां श्रीजगन्नये || संपद्यते जायते च जजत्युत्पद्यते जगत् । संभवत्याविर्भवति प्रादुर्भवति सर्वदा || तिष्ठत्यास्ते वर्तते च वसत्यत्र गृहे रमा । प्राणिति श्वसिति श्रेयान्यः परार्थाय जीवति ॥

Page #153

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1051
End:
धूनोत्याप्नोति शक्नोति तक्षे(क्ष्णो)ति(च) मिनोति च । सुनोत्याद्या इमे तु श्रुविकरण्यभिधाः स्मृताः ॥
No. 1513. napilapal.
DHĀTU PRAYOGAKĀRIKĀ. Substance, palm leaf. Size, 15 x 14 inches. Pages, 12. Lines, 7 on
a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old.
Begins on fol. la. The other work herein is Krigănighanța 7a.
Incomplete. Same as the last.
No. 1514. Tuafr.
ĀKHYATACANDRIKĀ. Substance, palm-leaf. Size, 16} * 1} inches. Pages, 27. Lines, 6 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new.
Begios on fol. ia. The other works herein are : Avyayārņava la, Nanartharatnapada pētikā 21a, Nănārthaśabdaratnam 34a, Paryāyapadamañjarī 60a, Nāmalingânušāsana 76a, Sabdaśabdār. thamañjüşīvyakhyā 157a, Nānārthasabdaratnavyākhyā 190a.
Complete. A metrical work on Sanskrit verbs by Bhattamalla.
For extracts see pages 178 to 182 of M. Seshagiri Sastri's Report on a Search for Sanskrit and Tamil M88., No. 2.
No. 1515. STEUERG71.
ĀKHYĀTACANDRIKĀ. Substance, paper. Size, 11 x 74 inchea. Pages, 24. Lines, 25 on a page. Character, Telugu. Condition, good, Appearance, old.
136

Page #154

1052
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Begins on fol. 6a. The other works herein are: Avy ayārņavam la, Nanárthapadapētika fol. 18a, Nānārthaśabdaratnam fol. 30a, Paryayapadamañjari 536, Šabdaśabdārthamañjūšāvyākhyā - nam 700, Nănârthasabdaratnavyākhyānam 921, Paryāyasabdaratnam 119a, Sabdalingārthacandrikā 156a, Sabdalingārthacandrikāvyakhyā 185a, Sabdalingārcanacandrikāvyakhyanavvākhyānam 222a, Nānārtharatnamālā 235.1, Dvirūpakāśah 2834.
Same as the last.
No. 1516. FeaTT.
ĀKHYATACANDRIKA. Substance, paper. Size, 64 x 8 inchos. Pages, 54. Lines, 28 on
a page. Character, Dēvanāgari. Condition, good. Appearance, new. Copied by C. Rāmagvāmi Ayya in 1893. Complete. Same as the last.
No. 1517. gorza:
PADASMRTIH. Substance, palm-leaf. Size, 154 X 1 inches. Pages, 276. Lines, 7
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old. Incomplete.
This is a treatise on verbal roots and their derivatives like the Dhātuvștti of Madhavācārya. The author is not known. Beginning:
34* *78981978:धातवो दशधा भिन्नाः पाठे विकरणैस्तु ते । $7099U PUTETIT STŪTA PARUT CERTI

Page #155

1053
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS. गणादीन् गणसामान्यन्यायगत्यै प्रदर्य तु । . आद्याद्या अज्झलन्ताश्च लक्ष्यन्तेऽशेषधातवः ॥ सरूपातिशयिनस्त्वेकवाक्यास्सजातयः । अशब्विकरणोपेता गणद्योत्यनुबन्धिनः ।। स्वरितेदनुदात्तेतावपि स्तो(स्तो)अिन्डितौ त्विह । ऐ(ऋ)दिद्धल्नेट् कुटायेदित् लदित् स्यात् द्युत्पुषादि च ॥ कित्फणादिर्गिद्यजादिः जिज्ज्वलादी रथादिझित् । तिचुराद्यन्निन्मुचादिः पित्प्वादि|दिरप्यपू(पु)॥ बिच्छमादिमित्प्रतिज्ञो मिन्नाण्यं रित्तु वैदिकः । अजन्तोऽनिट्वदूहृत्सेश्चिश्रिडीशीयुणावपि । रुमुक्षुष्प्णूर्खादिवृबृहलन्ताश्शबला अपि । . आइआद्यनुबन्धार्थो यथाशास्त्रं प्रवर्तते ॥ लड्लोटौ लङ्लिङावाशीः लिङ्लुङ्लुङ्लट्लुटोऽथ लिट् ।
इति क्रमेण भूवादिधातूनां रूपमुच्यते ॥ भू सत्तायाम् ; भू इत्ययं शब्दः अस्तिक्रियायां वर्तते । एवं करोतिविलासा शेषधातुवृत्तिः । भूवादयो धातवः । गणपठितभूवादिशब्दा धातुसंज्ञाः । वकारस्तु उओ वो विधि :] रुवर्णमात्रादभक्तोऽप्यस्तीति ज्ञापनार्थः । तेन स उवेकविंशवर्तनिः, उवाश्यमित्यादिसिद्धिः । ध()तोरित्यधिकृत्य, लः कर्मणि च भावे चाकर्मकेभ्यः ।
Colophon:
इति श्रीमत्पदस्मृतौ कर्तृलकारोपदेशस्समाप्तः ॥ भ्वदहो दिवि सूतुद्वत्तन् क्री चुर इमे दश ।
नीता (:) कर्तरि कर्मादौ नीयन्ते ससनादयः ॥

Page #156

1054 A DESCRIPTIVE CẢTALOGUE of
इति श्रीमत्पदस्मृतौ गणादिदशधातूपदशस्समाप्तः ॥
इति काला(र्थ)प्रत्ययविधिः समाप्तः ।। End :
इदित्त्वात् न नलोपः । आञ्छीत् , आञ्छ, आञ्छिछि(चिच्छि)षति, मान्छयति, आचिछत् । किप्-आन् ॥
No 1518. कविकल्पद्रुमः सव्याख्यः. KAVIKALPADRUMA WITH COMMENTARY.
Substance, paper. Size, 134 x 5} inches. Pages, 23. Lines, 12 on
a page. Character, Dāvanāgari. Condition, good. Appearance, old. Incomplete.
This is a treatise on verbs by Bõpadöva, with the commentary called Dhätudipikā by Durgādāsa Šarman. Beginning of the text :
शब्दाकरकरग्राममर्थमण्डलमण्डलम् । ज्ञानात्मानमनाद्यन्तमादित्यं तमुपास्महे || इन्द्रचन्द्रः काशकृत्स्नापिशली शाकटायनः । पाणिन्यमरजैनेन्द्रा जयन्त्यष्टादिशाब्दिकाः ।। मतानि तेषामालोक्य सर्वसाधारणस्स्फुटः । धातुपाठः खदाद्याद्यक्रमादन्तादिकक्रमः ।। कविकल्पद्रुमो नाम पद्यैर्निष्पाद्यतेऽत्र च । धातवः पठिताः पाठसूत्रलोकागमस्थिताः ।।

Page #157

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
Beginning of the commentary:
त्वा श्रीशगिरीशौ श्रीदुर्गादासशर्मणा क्रियते । कविकल्पद्रुमटीका [वि.]शुद्धतरा धातुदीपिका नाम ||
कति कति सन्त्यपि सन्तः सन्तोषं न (नो) भजन्त इतरगुणे । ये परगुणलबलुब्धाः दुर्गादासश्रमो भवेत्तेभ्यः ॥ सुखाय छात्रवर्गाणामत्रेति परिभाष्यते । अन्तस्स्थास्स्युर्यरलवा अ आ इत्यादयस्स्वराः । ऊष्माणः स्युः शषसहा अन्त्यात्प्रागुपधा भवेत् ॥ श्री बोपदेवा धातुपाठं चिकीर्षुः प्रारिप्सितपरिसमाप्तये शिष्टाचारप्राप्त
मङ्गलमाचरति शब्दाकरेत्यादि ।
End of the text:
शिननिशाने हो ओवीर्गतिवृद्ध्योः ष्मिङस्स्मिते । षिन् अग्बन्धे स्मिङनादरे हिन् वर्धने गतौ ॥ एकोनविंशतिरमी इकारान्तास्तु धातवः । इति इकारान्तवर्गः ।।
एकोनविंशतिरमी इकारान्तास्तु धातवः । इति इकारान्ताः ||
End of the commentary:
हिन् वर्धने गतौ गतिरिहान्तर्भूतण्यर्थत्वात् गतिः प्रेरणं, न प्रहिणु
स्वसूनुमिति भट्टिः वर्धने विरलप्रयोगः ।
No. 1519. गजसूत्रार्थ :. GAJASŪTRĀRTHAH.
1055
Pages 32. Lines, 11 on a page. Character, Devanagari. Begins on fol, 1a of the MS. described under No. 1270. Complete.
This deals with the meaning of the 57th Sutra of the 3rd Pāda of the I Adhyaya in Panini's Astadhyayi and refers to the

Page #158

1056
A DESCRIPTIVE CATALOGUÉ OB
Ātmanēpada of verbs in certain significations. This Sūtra is, in view of the number and size of the comments on it, called Gajasūtra. Beginning
शिवं शिवप्रदं नित्यं रामं रमयतां वरम् । इन्द्रप्रमुखदेवेशं सरखत्याश्रयं भजे ॥ सूत्रवार्तिकभाष्याणामाशयं बोद्धुमक्षमाः । वृत्तिकृत्प्रमुखास्सर्वे वि(ब)अमुर्गजसूत्रके ।। अतो भाष्यमवष्टभ्य सूत्रव्याख्यापुरस्सरम् ।
वृत्तिकृत्प्रमुखग्रन्थान्दूषये पतिपूर्वकम् ।। णेरणौ यत्कर्म णौ चेत्स कर्तानाध्याने - ण्यन्तादात्मने(पद)स्यादनाध्याने, अणौ यत्कर्म णौ चेत्स कर्ता स्यात् ।
End :
इत्थं भाष्यादिग्रन्थान् वृत्त्यादिग्रन्थांवालोच्य को वा भाष्यकारानुमतोऽ. र्भ इति मात्सर्यमुत्सार्य सुधियो विदाङ्कुर्वन्तु ॥
समाप्ता ॥ संवत् । १८८८. चैत्रकृष्णनवमी
No. 1520. गजसूत्रार्थः.
GAJASUTRĀRTHAH. Substance, palm-leaf. Size, 171 x 1 inches. Pages, 58. Lines, th
on a page. Character, Telagu. Condition, injured. Appearance, new.
This is also called Gajasūtravādärtha. The author in Venkatadasa.
First and second Paricchēdas complete; third incomplete.

Page #159

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS,
1057
Beginning:
श्रीस्तनस्तबकन्यस्तकस्तूर्यध्यस्तकौस्तुभम् ।
निस्तुलोरस्स्थ . . . . वस्तु स्वस्तिकदस्तु नः ॥ इह खलु णेरणौ यत्कर्म णौ चेत्स कर्तानाध्याने इत्यनेनाण्यन्त. कर्मातिरिक्तकर्मरहिताण्यन्तकर्मकर्तृकानाध्यानार्थकण्यन्ताव्यवहितोत्तरवर्तिलत्वमुद्देश्यतावच्छेदकीकत्यात्मनेपदं विधीयत इति सैद्धान्तिकी पद्धतिः । तथा हि-प्रत्ययग्रहणे यस्मात्स विहितस्तदादेस्तदन्तस्य ग्रहणमिति परिभाषाबलाण्णेरित्यनेन ण्यन्तादिति लब्धमात्मनेपदाक्षिप्तलकारेण सम्बध्यते ।
Colophon:
इति श्रीशठमर्षणकुलतिलकस्य सकलवेदान्तविद्यानिषद्यायितहृदयकमलस्य श्रीनिवासतातार्यनन्दनस्य भरतगान्धर्वकळानुबन्धबन्धुराष्टभाषाभूषितचतुर्विधकवितानिर्वहणधूर्वहस्य पूर्वोत्तरमीमांसापारावारपारीणस्य आन्वीक्षकीव्याकरणशिक्षणदक्षिणस्य श्रीमदण्णयाचार्यदीक्षितस्य नन्दनेन तदनुजसर्वतन्त्रस्वतन्त्रश्रीनिवासार्यकरुणाकटाक्षलब्धविद्याविकासेन वेङ्कटदासेन कृते गजसूत्रवादार्थे स्वसिद्धान्तसमन्वयो नाम प्रथमपरिच्छेदः ॥
इति श्रीशठमर्षणकुलतिलकस्य . . . . . . . . वेङ्कटदासेन कृते गजसूत्रवादार्थे भट्टोजिदीक्षितमतनिरसनं नाम द्वितीयः परिच्छेदः ॥
No. 1521. धात्वर्थवादः.
DRĀTVARTHAVĀDAH. Substance, paper. Size, 10 X 48 inches. Pages, 7. Lines, 12 on a
page. Character, Dāvanāgari. Condition, injured. Appearance,
old.
Complete.

Page #160

1058
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
This is a small work on the relative importance of Prathamantärtha and Dhatvartha, that is, of the subject and the predicate in a sentence : by Acalāpādhyāya.
Beginning:
Colophon :
धात्वर्थः प्रथमान्तार्थः प्रधानमिति संशये । श्रीमानचलशर्मासी वक्तुं किञ्चिद्व्यवस्थितः ॥
घटो भवतीति वाक्यात् प्रथमान्तार्थमुख्यविशेष्यकबोधसमर्थमिदं वाक्यमित्याकाङ्क्षां प्रतिसन्दधानो मुख्यविशेष्यं प्रथमातार्थे प्रत्येति, क्रियामुख्यविशेष्यकबोधसमर्थमिदं वाक्यं यः प्रतिसन्धत्ते स तु प्रधानभूतां क्रियामेवावगच्छतीति सिद्धान्तः । अत्र वैयाकरणाः सर्वत्र क्रियाया एव प्रधान्यं न तु प्रथमान्तार्थमुख्यविशेष्य (स्य) ।
End:
तथा हि कर्तृप्रत्ययस्थले फलस्य व्यापारविशेषणत्वं प्रथमान्तार्थ - स्त्र विशेष्यतोपपत्तिः नान्यथा, कर्म प्रत्य (य) स्थलेषु व्यापारस्य फलविशेषणत्वमेव प्रथमान्तार्थो मुख्यविशेष्यो न तु फलस्य व्यापारविशेषणत्व इति पुत्र इष्यते, पुत्रम् इच्छति इत्यनयोरर्थभेद इति भवति गौड - मतानामपि परिष्कार इति सङ्क्षेपः ।।
इति श्रीमदचलोपाध्यायकृतो धात्वर्थवादार्थरसमाप्तः ||
No. 1522. वृत्तिदीपिका.
VRTTIDÍPIKĀ.
Pages, 30. Lines, 16 on a page.
Begins on fol. 156 of the MS. described under No. 1486. Incomplete.
A work on the relation of words to their import, by Śrīkrsnabhatta of Kuni family.
Fifteen leaves from fol. 15, and twelve leaves from fol. 38 contain the work.

Page #161

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1059
Beginning:
सजलजलदकालं सर्वलोकैकपालं वजयुवतिरसालं चन्दनाभ्यक्तफालम् । विहि (ह)तदुरितजालं विकचराजीवनाल विलसितवनमालं नौमि गोपालबालम् ॥ ध्यात्वा व्यासं गुरुं नत्वा माधवेन्द्रसरस्वतीम् ।
कुनिश्रीकृष्णभट्टेन तन्यते वृत्तिदीपिका ॥ इह सकलजनाभिलषितमोक्षमु(सु)खोपायात्मतत्त्वज्ञानस्य तत्त्वमस्यादिमहावाक्यार्थबोधजन्यव(त्वा)च्छाब्दबोधे वृत्तिग्रहजन्योपस्थितेर्हेतुत्वाह त्तिनिरूप्यते। End :
अनन्तप्रागभावध्वंसकल्पने विपरीतगौरवापत्तेः। तस्मात् “ आत्मन आकाशस्संभूतः” इत्यादिश्रुत्या आकाशस्याप्युत्पत्तिप्रलयश्रुत्या आकाशस्याप्यनित्यत्वप्रसङ्गः ॥
No. 1523. आकाङ्क्षावादः.
ÁKÃNKŞĀVĀDAH. Pages, 72. Lines, 11 on a page.
Begins on fol. 516 of the MS. described under No. 1486. Incomplete.
This work deals with the desiderata of a complete sentence. Beginning :
वाक्यसमयग्राहिका या आकाङ्क्षा सा चैकपदार्थज्ञाने तदर्थान्वययोग्यार्थस्य यद्ज्ञानं तद्विषयेच्छा अस्यान्वय्यर्थः क इत्येवरूपा पुरुषनिष्ठेव ; तथापि तस्याः आकाङ्गाविषयेऽर्थे आरोपः एतदेवाभिधा ना.. पर्यवसानमित्युच्यते । अयमर्थोऽर्थान्तरमाकाङ्क्षते इति व्यवहारात् । पदे तु नारोपः मानाभावात् ।
137

Page #162

1060
End:
एवश्च ऋष्यनुभवसिद्धाभेदान्वयादाख्यातप्रत्ययस्यापि धर्मिवाचकत्व - सिद्धिः । किश्व कर्माख्याते तव कृतेराख्यातार्थत्वाभावेन तृतीयान्ता.
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1524. स्फोटवादः. SPHŌTAVĀDAH.
Pages, 15. Lines, 15 on a page.
Begins on fol 306 of the Ms. doseribed under No. 1486 These 8 leaves are introduced in the middle of Vṛttidipika. This work discusses the nature of what constitutes a complete. vocal expression. Inoomplete.
Beginning:
ननु क: स्फोटो नामेति चेत् ? शृणु वर्णस्फोट:, पदस्फोटः, वाक्यस्फोटः, अखण्डपदवाक्यस्फोटौ, वर्णपदवाक्यभेदेन तयो जातिस्फोटा इति वैयाकरणसिद्धान्तः । तत्र स्फुटत्यर्थोऽस्मादिति स्फोटो वाचक इति यावत् । एवञ्च वर्णस्फोटादिपदानां वर्णादयो वाचक इत्यर्थः ।
End:
•
अन्यान्वयाकाङ्क्षाणां श्वेतत्वादीनां मिथोऽन्वयं विना अनुपपन्नत्वधीसहकृतमाकाङ्क्षाज्ञानादिसहकृतश्च ज्ञानं तेषां मिथोऽन्वयशाब्दबोधे करणमिति । अ
No. 1525. व्याकरणक्रोडपत्रम्.
VYAKARAṆAKRODAPATRAM.
Substance, palm-leaf. Size, 13h x 12 inches. Pages, 40. Lines, 6 on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance,
new.
Some controversial jottings on certain disputed points in Panini's Vyākarana.

Page #163

THE SANSKRIT MANUSCRİPTS.
1061
No. 1528. औणादिकपदार्णवः.
AUŅĀDIKAPADĀRŅAVAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 174 x 14 inches. Pages, 180. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, slightly injured. Appearance, new. 3 Pă.das complete; 4th incomplete.
This is a work in five Padas by Pērusūri, son of Venkatāśvarī and Vônkatāśvara, pupil of Vāsudēvādhvarin and a descendant of Sridhara. It gives in verse the meaning and derivation of all such words as are dealt with in the Uņādisūtras.
Beginning:
आदिव्याकरणादीनां प्रमाणं यन्निबन्धनम् । तस्मै विश्वात्मने वृद्धप्रयोगब्रह्मणे नमः ।। श्रीकाञ्चीनगरावासामाकाड़ितफलप्रदाम् । कामारिप्रेयसी शश्वत्कामाक्षीं कलयामहे ।। जरत्कारू इवान्योन्यमाख्ययानन्ययोत्सुकौ । श्रीवेङ्कटेश्वरौ मातापितरौ संश्रये श्रियै ॥ स्वशय्यापक्षपातेन तदुक्तिव्याचिकीर्षया । अवतीर्ण हरिं वन्दे वासुदेवाध्वरिच्छलात् ॥ तच्छिष्योऽहं पेरुसूरिः मयोणादिपदार्णवः । क्रियते बालबोधाय वृद्धप्रामाण्यशासनात् ॥ पञ्चपादीप्रकारेण सिद्धान् शब्दानुणादिषु । सङ्गम पद्यैः क्रमशः तत्तदर्थो निरूप्यते ॥ प्रसङ्गात्वचिदन्येषामपि सेस्पर्शशालिनाम् । व्युत्पादनमिह प्रायः क्रियते धीविविक्तये ॥

Page #164

1062
À DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
कोशान् विश्वप्रकाशादीन् पर्यालोच्य विशेषतः । वृत्तीश्वोणादिसूत्राणां प्रयोगाणामपि स्थितिम् ॥ असन्देहाय लिङ्गानां नानामपि सविस्तरम् । कृतः सतां मुदे भूयादौणादिकपदार्णवः ॥ स्त्रीपुंनपुंसकाख्यानां लिङ्गानामिह निर्णयः । अन्यकोशेष्विव प्रायो ज्ञेयः प्रकरणादिना ॥ प्रक्षिप्तसूत्रत्यागश्च क्षिप्तसूत्रार्थवर्णनम् । तत्पाठभेदकथनं सन्दिग्धप्रक्रिया कथा । एका(पा) चतुष्टयी कोशादन्यस्मादिह भाति का । उणादयो बहुलमित्युक्तिराचार्यदर्शिता ॥ सर्वेषामप्युपाधीनामन्यथात्वस्य साधिका । ते तु लोपागमादेशप्रकृतिप्रत्ययखराः ।। यथाकामं विभिद्यन्ते स्याच्च वर्णविपर्ययः । संज्ञासु धातुरूपाणीत्यादिवार्तिकशासनात् ।। अनुशिष्टाः सूत्रकृता संज्ञाः साधयितुं क्षमाः । संज्ञायां वर्तमाने च कालेऽर्थे स्युरुणादयः ।।
Colophon:
पादेऽस्मिन्नुक्तश्लोकास्त्विन्दुबाणवसुसङ्ख्यया ।
अर्थेनापि समायुक्ताः श्रीमता पेरुसूरिणा ।। इत्युणादिषु प्रथमः पादः ॥
इति श्रीधरवंश्येन रचिते पेरुशास्त्रिणा । द्वितीयपादः पूर्णोऽभूदौणादिकपदार्णवे ॥

Page #165

End :
इति श्री
'तृतीयपादः
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
सम्भूय पादत्रयश्लोकाः ४३६.
"
१५१ ।। म उडच् ।
भवेत्कबरपुच्छीति पुच्छान्तात्कबरादिकात् ।
नित्यं कबर मण्यादिवार्तिके ङीष्विधानतः || ६० || ४६० ॥
ताक्षिर्ना गरुडः कैश्विदेतत्सूत्रं न पठ्यते ।
गरुता डयते यातीत्यर्थे डच्प्रत्यये सति ॥ ६२ ॥
Beginning :
लोपं पृषोदरादित्वात् तकारस्य तथोचिरे || १५२ || इन्देः कमिर्नलोपश्च । इद .
ब्दः स्त्रीलिङ्गोऽ
ऽयम् ॥
.
No. 1527. शब्दानुशासनम्. SABDĀNUSĀSANAM.
1063
Pages, 53. Lines, 11 on a page.
Begins on fol. 536 of the MS. described under No. 1267. Six leaves immediately before the last leaf are lost; hence this MS. does not contain Sūtras IV. 1. 212 to IV. 4. 81.
A work, in Sūtra style, on Sanskrit Grammar, consisting of four Adhyāyas, hy Sakatāyana, a Jaina priest. The system adopted here is somewhat different from that of Panini and is in some respects an improvement upon his system.
नमः श्रीवर्धमानाय प्रबुद्धाशेषवस्तवे । येन शब्दार्थसम्बन्धाः सर्वे च सुनिरूपिताः ॥

Page #166

End:
1064
À DESCRIPTIVE CATALOQUE OB ____ अइउण । ऋक् । एओङ् । ऐऔच् । हयवरलञ् । ञमङणनम् । जबगडदश् । झभघढद(ध)ष् । खफद(छ)ठथट् । चटतव् । कपय् । शषसक पर् । हल् ।
सात्मतेत् । उता स्वः । तेयान् । भाव्योऽग् । अप्रयोगीत् ।
क्रियायां तदर्थायां वुग् लट् च । कर्मणोऽण् । १५५ लिङ् तुमिच्छार्थे तुल्यकर्तृके ॥ १५६ ॥ Colophon :
इति श्रुतकेवलिदेशीपाचार्यशाकटायनकृतौ शब्दानुशासने चतुर्थस्याध्यायस्य चतुर्थः पादः॥ समाप्तोऽध्यायश्चतुर्थः ।।
गणनेयं सूत्राणामनुष्टुभामर्धसप्तमशतीह । त्रीणि सहस्राणि शते द्विषट् त्रिंशञ्च योगानाम् ।।
No. 1528. धातुपाठः.
DHATUPATHAH, Pages, 28. Lines, 11 on a page.
Begins on fol. 41a of the MS. described under No. 1267. Complete.
The roots of the Sanskrit language arranged according to Sākatāyana. This list of roots differs in some respects from that of Panini. Beginning:
श्रीविद्याप्रकृतिं नत्वा जिन शब्दानुशासने ।
मूलप्रकृतिपाठोऽयं क्रियार्थेगणसिद्धये ॥ एधि-वृद्धौ । स्पर्धि-सङ्घर्षे । गाधृङ् प्रतिष्ठालिप्साग्रन्थेषु । बाररो(लो)डने । End:
प्रस्थानप्रस्मृतिपदे विरुद्धार्थस्य दर्शनात् । संभवव्यभिचाराभ्यां स्याद्विशेषणमर्थवत् ।।

Page #167

THE SANSKRIT MAYUSORIPTS.
1066
उपसर्गवशाखारनेकार्थप्रकाशकत् ।
प्रहाराहारसंहारावहारपरिहारवत् ॥ Colophon:
इति शाकटायनीये महाव्याकरणे धातुपाठस्समाप्तः ।।
No. 1529. धातुपाठः.
DHĀTUPĀȚHAH. Substance, palm-leat. size, 121 x Ig inches. Pages, 28. Lines, 8 on
a page. Oharacter, Kanarose. Condition, slightly injured. Ap. pearance, old.
Begins on fol. 47a. The other works herein are Vrttisiddharapasatigraha la, Prakriyasaigraha 39a.
Complete. Same as the last.
No. 1580. शब्दानुशासनव्याख्या रूपसिद्धिः. ŠABDĀNUŠĀSANAVYĀKAYĀ: RŪPASIDDHJH. Substance, palm-leaf (Sritala). Size, 221 x 1 inches. Pages, 61.
Lines, 15 on a .page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old.
Begins on fol. la. The other work herein is Sabdanusāsanavrtti 27.1.
Pūrvärdha, oomplete : Uttarārdha, incomplete.
A commentary on Sākatāyana’s Sabdānusasana. The author is not known. Beginning:
श्रीवीरममलं पूर्णधीदृग्वीर्यसुखात्मकम् ।
नत्वा देवमबाधोक्ति रूपसिद्धिं हितां ब्रुवे । तत्र प्रथमं शास्त्रे सम्प्रयोगार्थ संज्ञासिडिरुच्यते-अ इ उ ण् । ऋक् । ए ओङ् । ऐ औच् . . . . . . . . . . . . रल्, जल्, शल्, इत्यष्टात्रिंशत्प्रत्याहारार्थः । तथा चोक्तम्

Page #168

1066
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
एको णङटवाग्राह्यो हौ अशात् कयतस्त्रयः । . .
चत्वारश्चमरात् षट् स्युर्यथायोगं षलाबुधैः ॥ तत्राणित्येतत्प्रत्याहारावधिरुच्यते
अ इ उणित्यत्र णकारस्य । अप्रयोगीत् । इहोपदिश्यमानो वर्णस्समुदायो वा यो लैकिके. End: ___ अध्यगीष्ट, अध्यगीषाताम्, अध्यगीषत इत्यादि । गाङ्भा(ङभा)वे - अध्यैष्ट अध्यैषाताम्, अध्यैषत इत्यादि । कर्मणि-अध्यगायि, अध्यगायिषाताम्, अध्यगायिषत, इत्यादि । गाङ्भा(ङमा)वे - अध्यायि, अध्यैषाताम्, अध्यैषत, इत्यादि । ब्रिटि-अध्यायिष्ट अध्यायिषाताम्, अध्यायिषत, इत्यादि । लङि - अध्यगीष्यत, अध्यगीप्येताम्, अध्यगीष्यन्त, इत्यादि । गाङ्भा(ङभा)वे -अध्यष्यत, अध्यैष्येताम्, अध्यैष्यन्त, इत्यादि। लुटि अध्येता, अध्येतारी, अध्येतारः, इत्यादि । अध्येष्यते, अध्येष्येते अध्येष्यन्ते, इत्यादि । मिटि अध्यायिष्यते, अध्यायिष्येते, अध्यायिष्यन्ते, इत्यादि । णौ सनि -अधिजिगापयिषति, अध्यापिपयिषति । णौ २ ॥
No. 1531. शब्दानुशासनवृत्तिः–चिन्तामणिः. SABDĀNUSĀSANAVRTTIH : CINTAMANIH. Pages, 30. Lines, 16 on a page. ____Begins on fol. 27a of the MS. described under No. 1530.
Breaks off in the 3rd Pāda of Adhyāya I.
A commentary on the Sabdānuśāsana of sākatāyana by Yakşavarman. The Sākațāyanasūtras are, in the introduction here, very favourably compared in general terms with Pāṇini's grammar. The extent of the commentary is mentioned to be 6,000 granthas, and it is said by the author to be so easy as to enable & beginner or even a woman to master the grammar in one year.

Page #169

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1067
Beginning:
श्रियं क्रियाहस्सर्वज्ञज्ञानज्योतिरनश्वरीम् । विश्वं प्रकाशय(ये)च्चिन्तामणिश्चिन्तार्थसाधनः ॥ १ ॥ नमस्तम(:)प्रभावाभिभूतभूद्योतहेतवे । लोकोपकारिणे शब्दब्रह्मणे द्वादशात्मने ॥ २ ॥
खस्ति श्रीसकलज्ञानसाम्राज्यपदमाप्तवान् । महाश्रमणसङ्घाधिपतिर्यः शाकटायनः ॥ ३ ॥ एकः शब्दाम्बुधिं बुद्धिमन्दरेण प्रमथ्य यः । सयशश्श्रि(श्रीः)समुद्दभ्रे विश्वं व्याकरणामृतम् ॥ ४ ॥ खल्पग्रन्थं सुखोपायं सम्पूर्ण यदुपक्रमम् । शब्दानुशासनं सर्वमर्हच्छासनवत्परम् ॥ ५ ॥ इष्टिर्नेष्टा न वक्तव्यं वक्तव्यं सूत्रतः पृथक् । सङ्ख्यातं नोपसङ्ख्यानं यस्य शब्दानुशासने ॥ ६ ॥ तस्यातिमहतीं वृत्तिं संहृत्येयं लघीयसी । सम्पूर्णलक्षणा वृत्तिर्वक्ष्यते यक्षवर्मणा ॥ ७ ॥ ग्रन्थविस्तरभीरूणां सुकुमारधियामयम् । शुश्रूषादिगुणात्कर्तु शास्त्रे संहरणोद्यमः ॥ ८ ॥ शब्दानुशासनस्यान्वयाश्चिन्तामणोरिदम् । वृत्तेन्थप्रमाणं तु षट्सहस्रं निरूपितम् ॥ ९ ॥ इन्द्रचन्द्रादिभिश्शाब्दैर्यदुक्तं शब्दलक्षणम् । तदिहास्ति समस्तं च यत्नेहास्ति न तत्कचित् ॥ १० ॥ गणधातुपाठयोर्गणधातूल्लिङ्गानुशासने लिङ्गगतम् । औणादिकानुणादौ शेषं निश्शेषमत्र वृत्तौ विद्यात् ॥ ११ ॥
138

Page #170

1068
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
बालाबलाजनोऽप्यस्या वृत्तेरभ्यासवृत्तितः।।
समस्तं वाङ्मयं वेत्ति वर्षेणैकेन निश्चयात् ॥ १२ ॥ तत्र सूत्रस्यादावयं मङ्गलश्लोकः-नमः श्रीवर्धमानायेत्यादि । शब्दार्थसम्बन्धा वाचकवाच्ययोग्यताः ; अथ वा आगमप्रयोजनोपायोपेयभावास्ते येन सर्वसत्त्वहितेन तत्त्वतः · प्रज्ञापिताः तस्मै श्रीमते महावीराय साक्षात्कृतसकलद्रव्याय नमस्करोमीत्यध्याहारः । इति विघ्नप्रशमनार्थमहदेवतानमस्कारं परममङ्गलमारभ्य भगवानाचार्यश्शाकटायनश्शब्दानुशासनं शास्त्रमिदं प्रारभते
धर्मार्थकाममोक्षेषु तत्त्वार्थावगतियतः ।
शब्दार्थज्ञानपूर्वेति वेद्यं व्याकरणं बुधैः । अइउण् । ऋक् । एओङ् । ऐऔच् । हयवरलञ् । अम(ङ)णनम् । जबगडदश् । झभघढधष् । खफछठथट् । चटतव् । कपम् । शषसं अःक पर् । हल् ॥ १३ ॥ इति वर्णसमाम्नायः । क्रमानुबन्धोपादानः प्रत्याहारयन् शास्त्रस्य लाघवार्थः । सामान्याश्रयणाद्दीर्घप्लुतानुनासिकग्रहणम् ।
हखदीर्घप्लुतहलो ह्येकद्विव्यर्धमात्रिकाः ।
नासिकामनुयातश्च वर्णस्स्यादनुनासिकः ।। ऋ इत्यनेन लवर्णस्यापि ग्रहणं भवति ।।
Colophon:
इति शब्दानुशासने चिन्तामणौ वृत्तौ प्रथमस्याध्यायस्य प्रथमः पादः ।। End: ___ काण्डादक्षेत्रे ॥ ३८.-काण्डान्तात् द्विगोलुचि सत्यां तदन्तात् स्त्रियां वर्तमानात् अक्षेत्रे विषये डी भवति । द्वे काण्डे प्रमाणं यस्यास्सा

Page #171

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1069
"
द्वाभ्यां काण्डाम्यां क्रीता वा द्विकाण्डी, त्रिकाण्डी । अन्यत्र द्विकाण्डा त्रिकाण्डा क्षेत्रभक्तिः । पुरुषात्प्रमाणाद्वा ।। ३९. आयाम: प्रमाणम् । प्रमाणवाची यः पुरुषशब्दस्तदन्ताद्विगोर्लुचि सत्यां स्त्रियां ङी वा भवति aौ पुरुष प्रमाणमस्याः द्विपुरुषी द्विपुरुषा परिखा । नः पत्यन्तस्य ॥ ४०.--पतिशब्दान्तस्य स्त्रियां नकारादेशो वा भवति । दृढपत्नी दृढपतिः । सपत्न्यादौ ॥ ४१. – सपत्न्यादिषु स्त्रियां नित्यं नादेशः । समानस्य सभावः, पुम्भावाभावश्च निपात्यते ॥
No. 1532. शब्दानुशासनव्याख्या ——– अमोघवृत्तिः.
ŚABDĀNUŚĀSANAVYĀKHYĀ: AMOGHAVRTTIH.
Substance, paper. Size, 12 x 8 inches. Pages, 501. Lines, 19 on a page. Character, Dēvanāgari. Condition, good. Appearance,
new.
Copying finished in 1891.
Contains the first two Adhyayas.
This is a commentary on the Sabdanusāsana of Śakāṭāyana.
For extracts see page 169 of Seshagiri Sastri's Report on a Search for Sanskrit and Tamil MSS. for the year 1893-94.
No. 1533. अमोघवृत्तिः.
AMÔGHAVRTTIH.
Substance, paper. Size, 122 x 8 inches. Pages, 461. Lines, 22 on a page. Character, Dēvanāgarī. Condition, good. Appearance,
new.
Contains the Adhyāyas III and IV. Same work as the above.

Page #172

1070
A DESCRIPTIVB CATALOGUE OF
. No. 1534. प्रक्रियासङ्ग्रहः.
PRA KRIYĀSANGRAHAH. Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 184 * 2 inches. Pages, 242.
Lines, 10 on a page. Character, Kanarese. Condition, good. Appearance; old. Com.plete. This was copied by Dēvarasa, son of Candu Indra,
This is a work on grammar according to Sākațāyana's Sabdānušāsana by Abhayacandrasiddhāntasūri. The aphorisms are herein taken up in the synthetical order of the logic of grammar.
Beginning:
मुनीन्द्रमभिवन्द्याहं पाल्यकीर्ति जिनेश्वरम् ।
मन्दबुद्ध्यनुरोधेन प्रक्रियासमहं ब्रुवे ॥ तत्रादौ शास्त्रे संव्यवहारार्थ संज्ञासङ्ग्रहः कथ्यते । अ इ उण् । ऋक् । ए ओ। ऐ औच् । हयवरलञ् । अमङणनम् । जबगडदश् । झभघढधष्। खफछठथट् । चटतव् । कपय् । शषस(अं)अः क पर्। हल् । इति वर्णसमाम्नायः अणादिप्रत्याहारार्थः । तत्राणित्येतत्प्रत्याहारविधिरुच्यते । अप्रयोगीत् ॥ २॥
इहोपदिष्टो वर्णः समुदायो वा यो लौकिकशब्दप्रयोगे न दृश्यते स इत्संज्ञो भवति । End : - इच्छार्थे तुल्यकर्तृकतदर्थे क्रियान्तरे उपपदे धातोलिङ्तुमौ भवतः । भुञ्जीयेतीच्छति भोक्तुमिच्छति कामयते इत्याद्यनुक्तं सर्वशास्त्रे ज्ञेयम् ॥ इतिकत्सङ्ग्रहस्समाप्तः ॥
(Total) 2731.

Page #173

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
. 1071
वन्दारुबृन्दपरिघट्टिविलोलिताक्षवृन्दारकेश्वरकिरीटतटावकीर्णैः । मन्दारपुष्पनिकरैर्विहितोपहारं
वन्दामहे जिनपतेः पदपद्मयुग्मम् ॥ यो जानाति समं समस्तमनिशं यं सूरयस्संश्रिताः येनादार्श विमुक्तिवर्त्म सुधियो यस्मै स्पृहां · कुर्वते । यस्मात्तत्त्वविनिश्चयोऽप्रतिहतं यस्यैव शास्त्रं जयो यस्मिन्विस्मयनीयपुण्यमहिमा भूयात्स वः श्रेयसे ॥ सुविवेचितपदरूपा प्रकरणचरणा प्रवेशमुखशुद्धा ।
वाङ्मयमूर्तिस्सौरी कृतिरियमधिवसतु बुधहृदयम् ।। श्रीचतुर्विंशतितीर्थकरपरमदेवेभ्यो नमः ।।
बिन्दुदुर्लिपिविसर्गवीथिकाशृङ्गपतिपदभेददूषणम् । हस्तवेगजडबुद्धिपूर्वकं क्षन्तुमर्हथ समीक्ष्य सज्जनाः ॥
श्रीजिनेश्वराय नमः ॥
गहनं व्याकरणं स्यात् तत्रापि प्रक्रिया महागहना । लिङ् लुङ् सन्यङ् कष्टं तस्मादपि चेटुरं कष्टम् ॥

Page #174

1072
A DESCRIPTIVE CATALOGUE ot
Colophon:
श्रीमदभयचन्द्रसिद्धान्तसूरिविरचिते शाकटायनमहाव्याकरणे कृत्सङ्गहस्समाप्तः ॥
No. 1535. habarFE:.
PRAKRIYĀSANGRAHAH. Sabstance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 15 x 24 inches. Pages, 276.
Lines, 7 on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, old. Pārvårdba complete. Same as the above.
No. 1536. YARGI.
PRAKRIYĀSANGBAĦAH. Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 17 x 24 inches. Pages, 226.
Lines, 8 on a page. Character, Grantha. Appearance, old. Uttarārdha complete. Same as the above.
Copied by Pārsvanātha and completed on the 2nd of the Kārtikasuddha of Virõdhi, Bälivāhanasaka 1751.
No. 1537. THERE:
PRAKRIYĀSANGRAHAĦ. Substance, palm-leaf (Śrītäla). Size, 184 x 17 inches. Pages, 44.
Lines, 8 on a page. Character, Kanarese. Condition, Injured. Appearance, old. Incomplete. Same as the above.

Page #175

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
End:
No. 1538. प्रक्रियासङ्ग्रहः. PRAKRIYĀSANGRAHAH.
Pages, 18. Lines, 8 on a page.
Begins on fol. 39a of the MS. described under No. 1529. Sandhi; complete.
No. 1539. लिङ्गानुशासनम् .
LINGĀNUSĀSANAM.
Pages, 7. Lines, 10 on a page.
Begins on fol. 37a of the MS. described under No. 1267.
Complete.
A work on the gender of Sanskrit words by Šākaṭāyana Beginning:
श्रीवृक्षलिङ्गमङ्गं यस्य चतुस्त्रिंशदतिशया लिङ्गम् । तस्मै नमः स्त्रि (वि) लिङ्गालिङ्गाक्षरभावलिङ्गाय || नब्यङ् सन्तमवेदो जरं तथामं न कर्तरि त्रान्तम् || त्वाद्यात्त्वड्बहुलं प्युक्ता नखभावोऽव्ययीभावः ।।
1073
लिङ्गेसुच धात्वव्ययवाक्यमवचनं च बहुलमिदम् इति त्रिलि
ङ्गम् ॥
वाग्विषयस्य तु महतः संक्षेपत एष लिङ्गविधिरुक्तः । यन्नोक्तमत्र सद्भिस्तल्लोकत एव विज्ञेयम् ॥
No. 1540. कातन्त्ररूपमाला. KĀTANTRARŪPAMĀLĀ.
Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 21 x 2 inches. Pages, 136. Lines, 8 on a page. Character, Kanarese. Appearance, old.
Condition, good.

Page #176

1074
A DESORIPTIVE CATALOGUE OF
Breaks off in Kftprakarana.
A commentary by Bhāvasõna on the Kätantra of Sąrvavarman of the Kaumāra school. The peculiarity of the work is that metrical stanzas containing the meaning of the aphorisms are also given in adạition to the aphorisms. Beginning:
वीरं प्रणम्य सर्वज्ञं विनष्टाशेषदोषकम् । कातन्त्ररूपमालेयं बालबोधाय कथ्यते ॥ नमस्तस्यै सरखत्यै विमन(ल)ज्ञानमूर्तये । विचित्रा लोकयात्रेयं यत्प्रसादात्प्रवर्तते ॥
सिद्धो वर्णसमानायः । सिद्धः खलु वर्णानां समानायो वेदितव्यः । ते के ? । अ आ इ ई उ ऊ ऋ ऋ ल ल ए ऐ ओ औ अं आः । क ख ग घ ङ, च छ ज झ ञ, ट ठ ड ढ ण, त थ द ध न, पं फ ब भ म, य र ल व श ष स ह । तत्र चतुर्दशादौ स्वराः । तस्मिन् वर्णसमाम्नाये आदौ चतुर्दश वर्णाः स्वरसंज्ञा भवन्ति । ते
के ? अ आ इ ई उ ऊ ऋ ऋ ल ल ए ऐ ओ औ । . दश समानाः। तस्मिन् वर्णसमाम्नाये आदौ दश वर्णाः समान
संज्ञा भवन्ति । ते के? अ आ इ ई उ ऊ म ऋ ल ल । . तेषां द्वौ द्वावन्योऽन्यस्य सवर्णौ । तेषां समानानां मध्ये द्वौ द्वौ वर्णी अन्योऽन्यस्य सवर्णसंज्ञौ भवतः । तौ कौ ? अ आ इ ई उ ऊ ऋ ऋ ल ल । तेषां ग्रहणं किमर्थम् ? तेन ह्रस्वयोईयोईयोर्दीर्घः योश्च सवर्णसंज्ञार्थम् । .
क्रमेण वैपरत्येिन लघूनां लघुभिस्सह । गुरूणां गुरुभिस्सार्द्ध चतुर्डेति सवर्णता ।।

Page #177

End:
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
No. 1541 कातन्त्ररूपमाला.
KĀTANTRARUPAMĀLĀ.
Substance, palm-leaf ( Srītāla ). Size, 21 X 12 inches. Pages, 76. Lines, 10 on a page. Character, Kanarese. Condition, injured. Appearance, old.
Colophon :
Same as the above. Incomplete and imperfect. The first fol. is numbered 19 and the last 56.
This MS. is said to have beencopiod by Santinatha, son of Adappagada and the transcription was completed on Thursday, the 15th of Märgaśira-Suddha of Visu year.
इति कृदन्तस्समाप्तः ॥
निमूलकाषं कषति - निमूलं कषतीत्यर्थः । समूलं कषणं कषति – समूलकाषं कषति - समूलं कषतीत्यर्थः, इत्यादिप्रयोगानुसार्यनुसर्तव्यम् ।।
139
भावसेनस्त्रिविद्यार्यो वादिपर्वतवज्रभृत् ।
कातन्त्ररूपमालाख्यां वृत्तिं व्यररचत् सुधीः ||
1075
मन्दबुद्धिप्रबोधार्थ भावसेनो मुनीश्वरः । कातन्त्ररूपमालाख्यां वृत्तिं व्यररचत्सुधीः || क्षीणेऽनुग्रहकारिता समजने सौजन्यमात्मादिके
सन्मानं नुतभावसेनमुनिपे त्रैविद्यदेवे गुरौ । सिद्धान्तो ऽयमथापि यः स्वधिषणागर्वोद्धतः केवलं संस्पर्धेत तदीयगर्व मदरे (धने) वज्रायते मद्वचः ||

Page #178

1076
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
कवयः के वादिनः के मृदुमधुरवचोवाग्मिनः के नराणां परमत्रीविद्यचक्रेश्वर तव चरणे भावसेन व्रतीन्द्र । स्मरणज्ञा ये विशुद्ध्या प्रणमनसहिता विप्रपूजान्विता ये कवयस्ते वादिनस्ते सृदुमधुरवचोवाग्मिनस्ते धरित्र्याम् ।। मा बौद्ध प्रचुरं प्रजल्प किमिदं चार्वाक ते चापलं किं वैशेषिक गर्वितोऽसि किमिदं साङ्ख्य प्रगल्भायसे । किं मीमांसक मस्तकेन बिभृषे सा(स)द्यः प्रणामाञ्जलिं प्रोद्भूतो भुवि भावसेनमुनिपौविद्यचक्रेश्वरः ।।
No. 1542. कातन्त्ररूपमाला.
KĀTANTRARUPAMĀLĀ. Sabstanos, plam-leaf (Śrītāla). Size, 84 x 24 inchez. Pages, 143.
Lines, 10 on a page. Character, Kanarose. Condition, injured. Appearance, old. Written in ink on palm-leaves. Incompletc. Same as the above.
End:
एवं पुष्येण चन्द्रयुक्तेन युक्तः मासः पौषो मासः । पुष्येण चन्द्रयुक्तेन युक्तमहः पौषमहः । पुष्येण चन्द्रयुक्तेन युक्ता रात्रिः पौषी रात्रिः । चित्र या चन्द्रयुक्तया युक्तः कालश्चत्रः । एवं वै सा(शा)खः, कार्तिकः इत्यादि । युवतीनां समूहः चौवतम् । एवं हांसम् , काकम् इत्यादि । शिवो देवतास्येति शैवः । एवं जिनो देवतास्येति जैनः ॥

Page #179

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1077
No. 1543. जैनेन्द्रव्याकरणसूत्रम्.
JAINENDRAVYĀKARANASŪTRAM. Substanco, palm-leaf (Śrītāla). Size, 144 x 24 inches. Pages, 40.
Lines, 12 on a page. Character, Kana rese. Condition, good. Appearance, old.
Begins on fol. 104a. The other works herein aro Prakriyāvatára !a, Jainêndradhātupītha 124a.
Contains the Sūtras of the Jainéndra school, consisting of 5 Adhyāyas of 3,568 Sūtras. The author is mentioned as Pūjsapäda," who is apparently the same person as Jainëndra.
Beginning :
लक्ष्मीरात्यन्तकी यस्य निरवद्यावभासते ।
देवनन्दितपूजेशे नमस्तस्मै खयम्भुवे ।। ____ सिद्धिरनेकान्तात् ॥ अइउण् । ऋक् । एओङ् । ऐ. औच । हयवरलण । अमङणनम् । झभ । घढधष । जबगडदश् । खफछठथचटतवू । कपय । शषस अं अः क पर । हल् । सात्मेतादिः॥ १ ॥ खस्याभाव्योत्परोऽणुदित् ॥ २ ॥ स्वस्थानक्रियं खम् ॥ ३ ॥ आकालोऽच्प्रदीपः ॥ ४ ॥ Colophon:
इति जैनेन्द्रव्याकरणे प्रथमोऽध्यायः ॥
End: - हलो यमो यमि खम् । झरो झरि खे । चतुष्टयं समन्तभद्रस्य ॥ १६७ ॥ Colophon:
इति जैनेन्द्रव्याकरणे पञ्चमस्याध्यायस्य चतुर्थः पादः ॥

Page #180

1078
À DESCRİPTİVE CATALOGUE OF
इन्द्रश्चन्द्रश्शकटतनयः पाणिनिः पूज्यपादो यः प्रोवाचापिशलिरमरः काशकृत्स्नस्तथान्यः । कृत्सन्यायव्यवहितपदं लक्षणं शब्दराशेः सूत्रोपात्तं तदिह निखिलं शब्दपारायणेऽस्ति ।।
विकार्यब्दे सुतिष्ये श्रीपञ्चम्यां सौम्यवासरे । - स्वां वैजयणुना सूच्यां लिखितं चै वै)गतं मये(यि) ।। जैनेन्द्रं पूज्यपादेन भाषितं शब्दवारिधेः । तीरोल्लङ्घनमानां नाव्यं हतमलं मुदा ॥ ३५६८ ।।
No. 1544. जैनेन्द्रधातुपाठः. ___JAINENDRA DHATUPATHA H. Pages, 16. Lines, 12 on a page.
Begins on fol. 124a of the MS. described under No. 1543. Complete.
The list of Sanskrit roots according to Jainīndia. Beginning :
प्रप्रणम्य जिनं भक्त्या संसंश्रित्याभिदागमम् ।
उपोपपाद्यते धूनामुदुत्कृष्टा मया स्थितिः ॥ भू सत्तायाम् । एधै वृद्धौ । स्पर्धे सङ्घर्षे । गाधृङ् प्रतिष्ठालिप्साग्रन्थेषु । बाधृङ् प्रतिघाते । नाधृङ् नाथूङ् याच्याशीरुपतापैश्वर्येषु । End:
वृपै तिथि(ति)क्षायाम् । तपै दाहे । वदै भाषणे । अचे पूजायाम् । अर्दै हिंसायाम् । शुन्धै शोधने । ऐदितः । वृञ वरणे । धुञ् कम्पने । प्रीञ् तर्पणे। जितः ॥

Page #181

No. 1545. प्रक्रियावतारः
PRAKRIYAVATĀRAḤ.
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1
इति चुरादयो धवः समाप्ताः || पाठप्रयोजनमनिण्विमनिडिकल्पेडुडप्रवृत्तिरवचोऽनिडवागनैप । दो नत्वमिड्विकलता च यथाक्रमेण धूनां सुधीभिरधिगम्य मितां स्वराणाम् ॥ पादाम्भोजानमन्मानवपतिमकुटान (घ) माणिक्यतारानीकासंसेवितोद्यद्युतिललितनखानीतशीतांशुबिम्बः । दुर्वारानङ्गाणाम्बुरुहहिमकरो ध्वस्त मिथ्यान्धकारः शब्दब्रह्मा स जीयाद्गुणनिधिगुणनन्दिव्रतीशस्सुसौख्यः ||
Pages, 206. Lines, 11 on a page.
Begins on fol. 1a of the MS. described under No. 1543. Complete.
1079
A grammatical treatise of the Jainendra school: the Sutras are herein arranged synthetically and explained in 6 chapters. The author is probably Nomicandra. The contents of the chapters are : (1) Sandhi, (2) Namanirnaya, ( 3 ) Savrtta, ( 4 ) Pradvidhi, (5) Mijvidhi, and (6) Krdridhi.
Beginning:
सर्वज्ञाय नमस्तस्मै वीतक्लेशाय शान्तये ।
येन भव्यात्मनश्वेतस्तमस्स्तोमश्चिकित्सितः ||
अथ प्रत्याहारक्रमोऽनुवते । अइउण । ऋ । एओङ । ऐऔच् । हयवरलण् । ञमङणनम् ।
झभञ् ।
घढधषु ।

Page #182

1030
A DESCRIPTIVE CATALOGUE 05
जबगडदश् । खफछठथचटतव् । कपय । शषस अं अः क पर । हल् ॥ इति प्रत्याहारसूत्राणि ।। उक्तं च
" स्युस्त्रयोदश सूत्राणि तावन्तश्चानुबन्धकाः ।
षट्चत्वारिंशतो वर्णाः प्रत्याहारस्य सङ्ग्रहे ।।" इति ।। सर्वो वर्णः अलित्युच्यते । तत्कथम् ?
सात्मेतादिः ॥ १ ॥ इता सहोच्चार्यमाणो वर्णस्समुदायो वादि. भूतस्तन्मध्यपतितानां संजो(ज्ञा)भवत्यात्मना सह ।
End:
___ पादाभ्यां हियते इति पादहारकः । गलेन चुप्यते गलचोपकः अत्र कर्मणि ण्वुः । चरोडुक्तः । मनसि होऽपि । मनो हरतीति मनोहरी । मनोहर्यस्तनयोरतिबलस्य च ।। Colophon:
इति प्रक्रियावतारे कृद्विधिष्षष्ठस्समाप्तः ।।
किं वाणी चतुराननः किमथ वा वाचस्पतिः किंन्वसौ विद्यानां विभवस्सहस्रवदनस्साक्षादनन्तः किमु । इत्थं संसदि साधवः समुदितास्संसे(शे)रते सादरं विद्वत्पुङ्गवनेमिचन्द्र भवति व्याख्यानमातन्वति ।।
अरिकुठारावासविद्यानन्दोपाध्यायप्रपौत्रदेवरसभिषजा. लिखितमिदं भवति ॥
विपूर्वकार्यब्दसुफाल्गुनस्य प्रपक्षसि ज्यारुहनाम्नि वारे। पूज्यक्रमेणोदितशब्दशास्त्रं समाप्ति पित देवरसेन लिख्य ॥ जैनेन्द्रव्याकरण(णं) समाप्त(म ) ।।

Page #183

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1081
No. 1546. सारस्वतप्रक्रिया.
SIRASVATAPRAKRIYĀ. Substance, pulm-louf. Size, 168 x 17 inchos. Pages, 159. Lines,
8 on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, new. Purvirdha, complete ; Uitarirdha breaks off in Krt..
This is a work like the Siddhāntakaumudi but belonging to the grammatical school of Sārasvatas. The 1. 0. Library Catalogue attributes the work to Anubhūtisvarūpācărya. Beginning :
प्रणम्य परमात्मानं बालधीवृद्धिसिद्धये । सारस्वतीमृजुकर्वे प्रक्रियां नातिविस्तराम् ।। इन्द्रादयोऽपि यस्यान्तं न ययुश्शब्दवारिधेः ।
प्रक्रियान्तस्य कृत्स्नस्य क्षमो वक्तुं नरः कथम् ।। तत्र तावत्संज्ञा संव्यवहाराय संगृह्यते । अ, इ, उ, ऋ, ल, समानाः। अनेन प्रत्याहारग्रहणाय वर्णाः परिगण्यन्ते ; तेषां समानसंज्ञा च विधीयते । नैतेषु सूत्रेषु सन्धिरनुसन्धेयोऽविवक्षितत्वात् । विवक्षितस्तु सन्धिर्भवतीति नियमात्, लौकिकप्रयोगनिष्पत्तये समयमात्रत्वाच्च । हखदीर्घतभेदाः सवर्णाः । एतेषां हखदीर्घप्लतभेदाः परस्परं सवर्णा गण्यन्ते । लोकाच्छेषस्य सिद्विरिति वक्ष्यति ; ततो लोकत एव हवादिसंज्ञा ज्ञातव्या। एकमात्रो हखः । द्विमात्रो दीर्घः । त्रिमात्रः प्लुतः । व्यञ्जनश्चार्धमात्रकम् । एषामन्येऽप्युदात्तादिभेदास्सन्ति । उच्चैरुपलग्यमान उदात्तः । नीचैरनुदात्तः । समवृत्त्या स्वरितः |
इति तद्वितप्रक्रिया॥ इति सारस्वतव्याकरणं पूर्वार्ध समाप्तम् ।।
अथाख्यातप्रक्रिया निरूप्यते-धातोः । वक्ष्यमाणा(:) प्रत्ययाः धातोर्जेयाः । भ्वादिः । भूसत्तायामित्यादिशब्दो धातुसंज्ञो भवति । स

Page #184

1082
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
च त्रिविधः । आत्मनेपदी परस्मैपद्युभयपदी चेति । आदनुदात्त][ [][ङितः । अनुदात्तेतो ङितश्च धातोरादित्यात्मनेपदं भवति ।।
#
इत्याख्यातप्रक्रिया संपूर्णा ||
अथ कृदन्तप्रक्रिया निरूप्यते — कृत्कर्तरि च । वक्ष्यमाणः प्रत्ययः कृत्संज्ञकः, स च कर्तरि, चाद्भावकर्मणोरपि.
End :
क्तिः । धातोः क्तिप्रत्ययो भवति स्त्रियां भावे । पचि विस्तारे | पङ्क्तिः । पक्तिः । ऊढिः । रतिः । भ्रान्तिः । ग्लानिः । संविक्तिः । संशीतिः । बुद्धिः । अनुभूतिः । कर्तरि च । कर्तर्यर्थे धा
No. 1547. मुग्धबोधटीका. MUGDHABODHATIKA.
Substance, paper. Size, 123 X 42 inches Pages, 99. Lines, 13 on a page. Character, Dāvanāgarī. Condition, injured. Appearance, old.
Complete.
This is a commentary on the Mugdhabodha of Vōpadeva by Ramatarkavāgīśa. Beginning:
9
अथेति – अथशब्दो मङ्गलार्थ उक्तः न त्वानन्तर्यवचनः सित्या - दिरित्यनेन त्यादिविधानात् । धोः । धोरिति सामान्यधोर्ग्रहणं तेन भ्वादिधुकमऋतोगुपधूपपणपनोञिङङीयाङायाधुः । सनयादिः । धुरिति त्रयाणामेव न तु स्त्री भ्रूधुरिति अस्यातिदिष्टत्वात् । साशीतिशतसंख्याकानीति त्र्य (अ) शीत्या सह वर्तमानं साशीतिशतं संख्या येषान्तानि, अनिर्दिष्टार्थत्वात् स्वार्थ एव भवन्ति । कीखि । की च-खी च-गी च घी चटी च-ठी च-डी च-ढी च-ती च थी च ताः । अष्टादशश इति । संख्यैकार्थात् वीप्सायामिति च शस् । तदेव विवृणोति - अष्टादशाष्टादश इति क्यादिदशभ्यो नदादित्वादीय ।
ॐ*

Page #185

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
Colophon :
इति महामहोपाध्याय श्रीरामतर्कवागीश भट्टाचार्यविरचिता दिवादिपादस्य टिप्पणी संपूर्णा |
सुनोतीति दिवसुतुतेति न श इत् पिति णुः । नौ न णुः । अभिषुणोतीति गीक इति षः । पुस्म इति णः । सुनुत इति तस्
ङित्वान्न णुः ॥
End:
अत्र संभावनं प्रसञ्जनमित्याहुः ।
66
'काकुत्स्थदयितां साध्वीं त्वमाशङ्किष्यथाः कथम् । " इत्यत्र न हेतुहेतुमद्भाव किन्तु कथंशब्देन गम्य ध्वीयमिति कालसामान्ये भूते कि (विकल्प:, भविष्यति नित्यम् । एवं कतरो ऽनिन्ददीश्वरम् दुर्जनः प्रतिष्ठामलप्स्यत नाहं क्षमे न श्रद्दधे जातु जना मामनिन्दि - प्यन् अप्यहनिष्यत् शम्भुरुताजेष्यत् सुखं सर्वत्र स्वीथ्योः समानविषयता । इति संक्षेपः ॥
इति आख्यातपादस्य टिप्पणी समाप्ता ॥
140
...
No. 1548. वाल्मीकिसूत्रम्VÄLMIKISUTRAM.
Pages 41. Lines, 18 on a page. Character, Devanāgari. Begins on fol. 17a of the MS. described under No. 943. Complete.
1083
This treatise gives the Sutras on Präkṛta grammar; the author is a certain Valmiki who is, however, taken here to be the same as the famous author of the Rāmāyaṇa."
Beginning:
येन श्रीरामचरितमधिगम्य सुरर्षितः । श्रीमद्रामायणं प्रोक्तं तस्मै वाल्मीकये नमः ||

Page #186

1084
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
येन निर्मलिता ना(गा)वष्षड्भाषाळंतयो नृणाम् । विमलैस्सूक्तकतकैस्तस्मै वाल्मीकये नमः ॥ स्वान्तस्य काव्येन गिराश्च षण्णां सूत्रैर्नराणां कलुषं प्रपत्त्या। पराकरोद्यः प्रथमः कवीनां वाल्मीकिमेनं मुनिमानतोऽस्मि ।
संजा सिद्धिर्लोकाच्च। . अनुक्तमन्यशब्दानुशासनवत् । संज्ञा प्रत्याहारमयी वा।
सुप्स्वादिरन्त्यहला। End:
कसेखाग्वासः ।
न्यसोणमणिमौ ॥ गृहेर्निरुवारमेराहबलहरपग्गाहिपच्चआः । इति वाल्मीकीयेषु सूत्रेषु द्वितीयस्याध्यायस्य पादश्चतुर्थः । अध्यायश्च समाप्तः । प्राकृतव्याकरणशास्त्रमपि समाप्तम् ।।
गजोदये क्रैष्टुशके दशमे मासि विंशके। अलिखदेशिकाचार्य इदं शब्दानुशासनम् ।। टीका सर्वस्ववेदानुक्रमण्येकावलीरिदम् । अन्यच्च देशिकाचार्योऽलिखत्कैरविणीतटे ।।
No. 1549. वाल्मीकिसूत्रम्-सवृत्ति.
VĀLMİK ISÚTRAM WITH VẶTTI. Substance, paper. Size, 133 x 84 inches. Pages, 175. Lines, 30
on a page. Character, Děvanā garī. Condition, good. Appearance, new. Complete. There are many omissions in this MS.
Contains the Sūtras of Válmīki on Präkşta grammar and the Vrtti of Trivikrama thereon. Trivikrama is said to have

Page #187

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1085
been the son of Mallinatha and Laksmi and to have been the brother of Bhama named Vṛttividya, and to have belonged to the family of Bāņa.
Beginning:
श्रीवीर प्राच्याचलसमुदितमखिलप्रकाशनं वन्दे । दिव्यध्वनिपटुदीधितिमहमक्षरपद्धतिप्राप्त्यै || श्रुतभर्तुरर्हनन्दित्रैविद्यमुनेः पदाम्बुजभ्रमरः । श्रीबाणसुकुलकमलद्युमणेरादित्यवर्मणः पुं ( प ) त्रः ॥ श्रीमल्लिनाथपुत्रो लक्ष्मीगर्भामृताम्बुधिसुधांशुः । भामस्य वृत्तिविद्याना (घा) म्नो भ्राता त्रिविक्रमस्सुकविः ॥ श्री वीरवीर से (नजि) नान्य प्रीय ( यदि वचः पयोनिधेः कतिचित् । प्राकृतपदरत्नानि प्रतिकृतिसुकृति भूषणाय चिनोति ॥
अनल्पार्थस्सुखोच्चारश्शाब्दस्साहित्यजीवितम् । वचः (सच) प्राकृतमेवेति मतं सूत्रानुवर्तिनाम् || प्राकृतन्तत्समन्देश्यं तद्भवञ्चेत्यतस्त्रिधा । तत्समं संस्कृतसमं ज्ञेयं संस्कृतलक्षणात् ॥ देश्यमार्षश्व रूढत्वात्स्वतन्त्रत्वाच्च भूयसा । [ वचः ( स च ) प्राकृतमेवेति मतं सूत्रानुवर्तिनाम् ।] लक्षणं (क्ष्मना) वक्ष्य (पेक्ष्य) ते तस्य संप्रदायो प (हि) बोधकै (क): ||
प्रकृतेस्संस्कृतात्साध्यमानात्सिद्धाच्च यद्भवेत् । प्राकृतस्यास्य लक्ष्यानुरोधि लक्ष्म प्रचक्ष्महे || प्राकृतपदार्थसार्थप्राप्त्यै निजसूत्रमार्गमनुजिगमिषता (म्) । वृत्तिर्यथार्थसिद्ध्यै त्रिविक्रमेणागमक्रमात्क्रियते ।। तद्भवतत्समदेश्यप्राकृतरूपाणि पश्यतां विदुषाम् । दर्पणतयेयमवनौ वृत्तिस्त्रविक्रमी जयति ॥

Page #188

1086
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
प्राकृतरूपाणि यथा प्राच्यैराहेमचन्द्रार्यात् । विवृतानि तथा तानि प्रतिबिम्बन्तीह सर्वाणि ॥
सूत्रम्-सिद्धिर्लोकाच्च । वृत्तिः --~- सिद्धिरिह प्रस्तुतप्राकृतशब्दसंबन्धिनी परिगृह्यते; सा च लोकाद्भवति । यस्माइलवर्णाभ्या मैकारौकाराभ्यामसंयुक्तङञकाराभ्यां शषाभ्यां द्विवचनादिनाक्षरेण विरहितश्शब्दा(ब्दो)चारो लोकव्यवहारादेव लभ्यते ; तस्मास्सिद्धिलो(लो) कादिति वेदितव्यम् । चकाराद्वक्ष्यमा(णलक्ष)णादनेकान्ताच ॥ End:
सप्रत्ययप्रकृतिसिद्धमदीर्घसूत्रसत्कारकं बहुविधक्रियमाप्तदेश्यम् । शब्दानुशासनमिदं प्रगुणप्रयोगं । धिक्रमं जपत मन्त्रमिवार्थसिद्ध्यै ।। विशन्नन्तश्श्रोत्रं पदमधुरिमा मेदुरयति प्रणेता नूनोऽर्थः प्रतिपदमहो साधुवचनम् । रसः पात्रीकुर्याद्भुवनमनुभावादिव कृतेयदि श्राव्यं काव्यं मम रसिकनैयायिकजनैः ।। वक्तारस्सन्तु सर्वेऽपि स्वाभिप्रायप्रकाशने । स्वपा(परा)शयसंवेदिकथास्वेकस्त्रिबिक्रमः ।।
No. 1550. प्राकृतप्रकाशः.
PRĀKRTAPRAKASAH. Substance, palm-leaf. Size, 31 x 1 inches. Pages, 9. Lines, 5 on a
page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appear.
ance, oid.

Page #189

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1087
___Begins on fol. la. The other work herein is Prakrtaprakasa with commentary. Contains Paricchedas 1 to 6.
The fifth and the sixth Pariccbēdas as found in Cowell's edition are herein combined to form the 5th Paricohēda; hence the difference noted also in the work described under the next number.
This consists of the Sūtras on Prākrta grammar by Vararuci. Beginning :
आदेरतः । आ समृद्ध्यादिषु वा । ईषत्पक्कस्वप्नवेतसव्यञ्जनमृदझाङ्गारेषित् । लोपोऽरण्ये ।
Colophons:
इति वाररुचे सूत्रे प्रथमः परिच्छेदः ।।
इति द्वितीयः परिच्छेदः ॥ .
तृतीयः परिच्छेदः॥
इति वाररुचि(च) सूत्रे चतुर्थः परिच्छेदः ।।
इति प्राकृतव्याकरणे पञ्चमः परिच्छेदः ॥ End: __ इच्च बहुषु । क्ते । ए च क्त्वातुमुन्तव्यभविष्यत्सु । तदेशे
वा॥
Colophon:
इति प्राकृतप्रकाशे व्याकरणे तिनिधिष्षष्ठः परिच्छेदः ॥ .. भुवो होहुवौ। ते भूः।
घे क्तातुमुन्तव्येषु ॥

Page #190

1088
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
___No. 1551. प्राकृतप्रकाशः सव्याख्यः PRĀKRTAPRAKĀŠAĦ WITH COMMENTARY. Pages, 67. Lines, 5. on a page.
Begins on fol 6a of the MS. described under No. 1550.
Contains Paricchedas 1 to 8. But the end of the 8th coincides with that of the sthPariccheda as printed in Cowell's edition.
The commentary dous not completely agree with that printed in Cowell's edition ; it, however, appears to be the same.
The author of the commentary is said to be Bhämaba. Beginning: ____ आदेरतः । आदेरत इत्यधिकारोऽयमापरिच्छेदपरिसमाप्तेरनुवर्तते । अत इति च यावदाकारविधानम् । यदितः प्राक् ऊर्ध्व विधीयते तदादेरतरस्थाने भवतीति वेदितव्यम् । आ समृद्धयादिषु वा। समृ. ध्यादिष्वादेरकारस्य स्थाने आत्वं वा भवति । समृद्धिः । सामित्थी। समित्थी ॥
इति वररुचिसूत्रवृत्तौ प्रथमः परिच्छेदः ॥ End:
शेषस्संस्कृतवत् । अत्र प्रयुक्तादन्यश्शेषः । प्रत्ययसमाससंज्ञः प्रत्याहारालङ्गाकारादयश्च संस्कृतादेव बोद्धव्याः। इह ग्रन्थविस्तरभयान कृतं तद्विधानम् । Colophon :
इति प्राकृतप्रकाशे निपातविधिरष्टमः परिच्छेदः । इति प्राकृतव्याकरणं संपूर्णम् ।।
श्रीमुखे हायने तैषे मासि श्रीपरमेश्वरः । सुप्राकृतप्रकाशं सन्तोषादलिखदुत्तमम् ।।

Page #191

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1089
No. 1552. षड्भाषाचन्द्रिका. ŞADBHĂŞĀCANDRIKĀ.
Substance, paper. Size, 131x81 inches. Pages, 164. Lines, 24
on a page, Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new.
Begins on fol. 1n. The other works herein are Svaramolakalanidhih fol. 83a, Caturviinsatinamastutih fol. 95a, Abhinava. darpanah fol 99.
Incomplete.
A treatise on the six dialects, viz., Prakrta, Saurasini, Magadhi, Paiếācī, Cūlikäpaišācī and Apabhramśikā. The author is Lakşmi - dhara, son of Yajãēśvara and Sarvămbikā of Carakūri family on the banks of the Krşņa in the Andhra country. Yajãēśvara of Kasyapagotra be!onged to the Bahvrcasākha (Rgveda) and was the son of Timmayasāmayājin. This author mentions Valmiki as the author of the original aphorisms on the subject, and Trivikrama, Hēmacandra and Bhämaha as commentators.
Beginning :
श्रीहयग्रीवाय नमश्चन्द्रिकाकान्तकान्तये । उपासकजनाज्ञानतमिस्रासप्तसप्तये ॥ ओकारार्थाय विज्ञानदायिने लोकसाक्षिणे । करुणामयवीक्षाय दक्षिणामूर्तये नमः ॥ विस्सद्धं कअईसराइहरसाणीसासणुण्णं भिहापुवं दिठिमहोक्षजेण सपिअस्सेअब्बुएक(क)द्धले । आलोलामलहारकुण्डलपहाकिम्मीरकुप्पास लच्छीऐ धनमड्डलं हवदु दे इद्दिद्धदाणूमुहम् ॥ छाया

Page #192

1090
A DESORIPTIVE CATALOGUE OF
विस्रब्धं कृतविस्मराजिरभसान्निश्वासंनुन्नं स्पृहापूर्व दृष्टमधोक्षजेन शमितखेदाम्बु एकस्थले । . आलोलामलहारकुण्डलप्रभाकिम्मीरकूसिकं लक्ष्म्यास्स्तनमण्डलं भवतु ते इष्टार्थदानोन्मुखम् ॥
अस्त्यन्ध्रदेशे चरकूरवंशः कृष्णातटे काश्यपगोत्ररूढः । यो बचानां बहुमाननीयो धत्ते सदा कीर्ति(सु)वैजयन्ती(म् ) । यत्र नामादिमशिशोरङ्कितं वेङ्क(टे)शितुः । सलक्ष्मीकस्स एवाचो(?)भगवान् गृहदेवता ।। आसप्तपूरुषं यत्र लक्ष्मीवाण्योरवस्थितिः । आसीत्कपोतनाथस्य वरात्कदलिवासिनः ।। तत्रोदभूत्तिम्मयसोमयाजी बुधोऽष्टभाषाकविचक्रवर्ती । नित्यान्नदाता निजभक्तिलब्ध. वृषाकपायीरमणप्रसादः ॥ तस्मादुदैहहचचक्रवर्ती यज्ञेश्वरः पण्डितसार्वभौमः । सम्बिका सर्वगुणोपपन्ना तस्य द्वितीयाभवदम्बिकामा ॥ ताभ्यामुदर्भवन्पुत्रास्सर्वाचारनियामकाः । विधिमन्त्रार्थवादज्ञाश्चत्वारो निगमा इव ।।

Page #193

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
षड्दर्शनीतत्त्वविवेककर्ता स्वशिष्यसम्पादितदिग्जयश्रीः ।
तेनादिमः पण्डितपट्टभद्रः श्रीकोण्डुभट्टो जयतीह लोके ॥
लक्ष्मीधरस्तदनुजो दक्षिणामूर्तिकिङ्करः । सर्वविद्वत्कविमतस्सज्जनाप्तो विराजते ॥
141
तेन लक्ष्मीधरार्येण षड्भाषाचन्द्रिकानघा । विद्वत्कविचकोराणां प्रीतये क्रियतेऽधुना ॥ वाग्देवी जननी येषां वाल्मीकिर्मूलसूत्रकृत् । भाषा प्रयोगा ज्ञेयास्ते षड्भाषा चन्द्रिकाना || वृत्तिं विक्रमां (मी) गूढां चिख्यासन्ति ये बुधाः । षड़भाषाचन्द्रिका तैस्तद्व्याख्यारूपावलोक्यताम् ||
यत्नेन गच्छतः कापि स्खलनं स्यान्व (न्म) हीयसा । हसन्त्यसाधवस्तत्र समादधति साधवः || संप्रदाय प्रकाशार्थमपूर्वग्रन्थनिर्मिता (ती) । साहसेन प्रवृत्तोऽहं नोपहास्यो बुधोत्तमैः ॥ यदष्टं न लिखितं यद्विरुद्धमनीप्सितम् । त्रितयं तच्च हे सन्तः क्षम्यतां कृपया मयि ॥ रागद्वेषविहीनैरतिसरसैः परगुणास्तवने । विद्वत्कविभी रसिकेः षड्वषाचन्द्रिका सेव्या !! अपशब्दमहागर्ते षड्डू षाकृष्णरात्रिषु । पतन्ति कविशार्दूला पापाचन्द्रिकां विना !!
1001

Page #194

1092
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
त्रैविक्रमं हैमचन्द्रं गुरोर्ज्ञात्वा च भामहम् ।
कविसौख्याय तत्सर्वमत्र संक्षिप्यते मया ॥ अथ द्रष्टुणां प्रवृत्तिसौकर्याय रूपकपरिभाषोक्तं भाषाणां स्वरूपं विनियोगश्च कथ्यते
भाषा द्विधा संस्कृता च प्राकृता ती) चेति भेदतः । कौमारपाणिनीयादिसंस्कृता संस्कृता मता ।। इयन्तु देवतादीनां मुनीनां ना कर, च । विप्रक्षत्रवणिक्छूद्रमन्त्रिक बुकिनामपि ॥ लिङ्गिनाञ्च विटादीनामनीचानां प्रयुज्यते । प्रकृतेस्संस्कृतायास्तु विकृतिः प्राकृती मता ।।
षड्डिधा सा प्राकृतञ्च ती च शौरसेनी च मागधी । .. पैशाची चूळिकापैशाच्यपभ्रंश इति क्रमात् ।।
End:
अर्जेविकर्मणि विडप्प इत्यादेशो वा स्यात्, तत्सन्नियोगे यङ्लुक्च । विडप्पइ, पक्षे--अज्जिज्जइ । सूत्रम् --आरभ आडप्पः । वृ----आरभेर्भावकर्मणि आडप्प इत्यादेशो वा स्यात्, तत्सन्नियोगे ङलुक्च । आडप्पइ, पक्षे-आरब्भिजन ! सूत्रम् ----णब्बण जौ ज्ञः । वृ—जानाते वकर्मणि णव्व · णज इत्येतावादेशौ स्यातां, तत्सन्नियोगे यङलुक्च । णव्वद ।
-~No. 1553. षड्डाषाचन्द्रिका.
ŞADBHĂŞACANDRIKĀ. Substance, paper. Size, 13} X} inches. Pages, 92. Lines, 29 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new. Incomplete. Same as the last.

Page #195

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1093
No. 1554. TOCHT.
ŚABDAMAÑJARĪ. Substance, palm-leaf. Size, 154 x 1} inches. Pages, 116. Lines,
4 on a page. Character, Grantha. Condition, mucb injured. Appearance, old. Complete Declension of typical nouns.
No. 1555. TOHETA.
ŠABDAŃAÑARÍ. Substance, palm-leaf. Size, 111 x 1} inches. Pages, 9.
on a page. Character, Kanarese. Condition, go ance, new. Incomplete. Same as the above.
Lines, 5 Appear
No. 1556. JOG HET.
SABDAMAÑJARĪ. Substance, palm-leaf. Size, 111 x 14 inches. Pages, 64. Lines, 4
on a page. Character, Kanarese. Condition, good. Appearance,
new
Op to Nakāränta.
No. 1557. ZARASE THEF:.
VRTTISIDDHARŪPASANGRAHAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 14 x 14 inches. Pages, 16. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, slightly injurec. Appearance, old.
It contains 25 pages of Sabdamañjarī, 14 pages of Tinantarūpa (forms of verbs) and 6 pages of Samāsa.

Page #196

1094
A DESCRIPTIVE CATÁLOGUE ON
No. 1558. Zfa 475€:.
VẶTTISIDDHARŪPASANGRAHAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 12 x 15 inches. Pages, 87. Lines, 1
ou a page. Character, Telagu. Condition, injured. Appear
apce, old. . This codex contains 9 pages of Samāsacakra and then 78 pages of Sabdamañjari (declension of nouns). The arraugement in this Sabdamañjarī is that the masenline, feminino and neuter nouns, whether ending in a vowel or a consonant, are separately grouped together.
No. 1559. & THE TAUHIGE.
VRTTISIDDHARÚ PASANGRABAH. Substance, palm-leaf. Size, 12 x 14 inches. Pages, 78. Jones, 6
on a page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appearance, old. This codex contains--
la Dhāturūpa, 10 pages ; 6a Sabdamañjarī, 48 pages ; 30a Prayogavivēkasangraha, 10 pages ; 35a Samāsacakra, 10 pages.
No. 1560. TERSEYFE:.
VRTTISIDDHARŪPASANGRAHAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 9 x 14 inches. Pages, 20. Lines, 9
on a page. Character, Grantha. Condition, slightly injured Appearance, old. It contains
la Samāsacakra, incomplete, 6 pages; 4a Kriyārūpa, incomplete, 14 pages.
No. 1561. TRAS EYE:.
VŔTTISIDDHARŪPASANGRAHAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 11 X 14 inches. Pages, 114. Lines, 6
on a page. Character, Kanarese, Nandināgarī, Telugu and Grantha. Condition, good. Appearance, old.

Page #197

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1095
This codex contains,
la Samásacakra, 6 pages, incomplete ; 4a Dhāturüpa, 4 pages incomplete ; 6a Samāsacakra, 7 pages, incomplete ; 10a Samāsaca - kra, 40 pages, complete ; 15a Praçõgavivēkasangraha, 24 pages ; 27a Samāsacakra, 5 copies, 63 pages.
No. 1562. afalt54F:.
VRTTISIDDHARÚPASANGRAHAH. Pages, 111. Lines, 8 on a page.
Begins on fol. la of the MS. described under No. 1529. It containis---
Samāsa (compounds), 18 pages ; Kriyārūpa (verbs), 5 pages ; Śabda (declension of nouns), 45 pages; Samāsacakra, 4 pages ; · Prayogavivēkasangraha of Vararuci, 2 pages; Sabdamañjarī according to sākatāyana’s grammar (beginning on 586), 31 pages ; Kriyārūpa (736), 6 pages.
No. 1563. fefta THGE:.
VRT PISIDDHARŪPASANGRAHAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 124 x 14 inches. Pages, 44. Lines, 4
on a page. Character, Kanarese. Condition, slightly injured. Appearance, new. This contains,
la sabdamañjari, incomplete, 16 pages ; 9a Kriyārupa, complete, 28 pages.
No. 1564, faf Chr.
VRTTISIDDHARÚPASANGRAHAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 13 x 18 inches. Pages, 96. Lines,
4 on a page. Character, Kanarese. Condition, slightly injured. Appearance, old. This contains-- Sabdamañjarī, incomplete.

Page #198

1096
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1565. Z 45€.
VŔTTISIDDHARŪPASANGRAHAH Substance, palm-leaf. Size, 165 x 13 and 144 X 14 inches. Pages,
40. Lines, 7 or 6 on a page: Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new.
The other works herein are Raghuvamsavyākhyā la, Raghuvamsam 18a, Gaulīpatanaphalam 450. This contains 2 copies of Samāsacakra, 18 pages, and Sabdamañjari, 22 pages ( beginning on fol. 47a).
No. 1566. afaREETHE.
VRTTISIDDHARŪPASANGRAHAH. Substance, palm-leaf. Size, 182 X 13 inches. Pages, 24. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.
Begins on fol. 37a. The other work herein is Raghuvamsam with Telugu meaning.
Sabdamañjarī, incomplete. .
No. 1567. afaRT5 6445€:.
VRTTISIDDHARŪPASANGRAHAH. Substance, palm-leaf. Size, 17 16 inches. Pages, 28. Lines, 8 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new.
The other work herein is Raghuvamsam with Telugu meaning la.
Transcription was completed by Mājēļi Pāpayyalingam on Monday the 14th bright fortnight of Aşādha in the Angīrasa year.
Sabdamañjari; complete.
No. 1568. ZAHTE975€:.
VRTTISIDDHARŪPASANGRAHAH. Substance, paper. Size, 75 X 8.5 inches. Pages, 70. Lines, 21
on a page. Character, Teluga. Condition, good. Appearanoe, old.

Page #199

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1097
This codex contains
la Šabdamañjarī, 44 pages ; 25a Samăsacakra, 12 pages; 306 Dhāturūpa, 14 pages..
No. 1569. fectant.
SIDDHARŪPAM. Substance, palm-leaf. Size, 15 x 1į inches. Pages, 108. Lines, 3
on a page. Character, Kanarese. Condition, injured. Appear ance, old. Almost complete.
The words declined in this work and their order are different from those of the ordinary Sabdamañjari.
No. 1570. afara TV:.
VRITISIDDIARŪPASANGRAHAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 17 x 14 inches. Pages, 18. Lilies, 10
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appear.
ance, old. 'It contains Sabdamañjari (la), 6 pages, incomplete; Samāsacakra 47', 8 pag +8 ; Dhāturūpa (81), 4 pages.
N.. 1571. Tfall 5 445€:.
VRTTISIDDHARUPASAN RAHAH. Substance, palm-leaf. Size, 141 x 14 inches. Pages, 9. Lines, 4
on a pag. Char:cter, Kanarese. Condition, good. Appearance, new Samāsacakra, complete. The date of transcription is given as .
नलाब्दे माधवे कृष्णे तृतीयायां कुजे दिने ।

Page #200

1098
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No 1572. CFARE E THEE.
VŔTTISIDDHARŪPASANGRAHAH. Substance, palm-leaf. Size, 163 X 14 inches. Pages, 30. Lines, 4 00
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new
Samāsasangraha, 3 copies each of ten pages; the third copy alone is incomplete.
The copyist and the date of transcription are both the same here also as in the MS. described under the next number.
No. 1573. Crafts :.
VRTTISIDDHARŪPASANGRAHAĦ Substance, pal:u-leaf. Size, 165 x 14 inches. Pages, 7. Lines, 6
on a page. Character, Kanarese. Condition, good. Appearance,
old. Samāsasargraba, complete. The date of transcription is given thus
नलाब्दे माधवे कृष्णे तृतीयायां कुजे दिने । समाससङ्ग्रहं स्पष्टं व्यलिखत् पापयाह्वयः ।।
No. 1574. TFTCASETAGE:. VRTTISIDDHARŪPASANGRAHAH,
Substanoe, palm-leaf. Size, 15% x 1} inches. Pages, 12. Lines, 6
on a pag-. Character, Tulugu. Condition, injared. Appearance, old,
Beging on fol. 82. The other works herein are Agnihotramantrāḥ la, Vişnumangalāśamsanam 141, Cātuslākāḥ 16a,

Page #201

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
Lingauirnayah 18a, Krsuakarnamṛtam 19a, Rāmāyaṇam 22a, Itihasah 25a, Sōmōtpatti 29a. Contains Sabdamañjarī.
1099
No. 1575. वृत्तिसिद्धरूपसङ्ग्रहः.
VṚTTISIDDHARŪPASANG BAHAḤ.
Substance, palm-leaf. Size, 15 x 14 inches. Pages, 227. Lines, 4 and 6 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.
Contains
Sabdamañjarī, 118 pages; Samasacakra, 9 pages.
No. 1576. वृत्तिसिद्धरूपसङ्ग्रहः.
VṚTTISIDDHARŪPASANGRAHAḤ.
Pages, 20. Lines, 5 on a page.
Begins on fol. 23a of the MS. described under No. 1282, Samasavṛtti, complete.
No. 1577. वृत्तिसिद्धरूपसङ्ग्रहः.
VṚTTISIDDHARŪPASANGRAHAḤ
Substance, palm-leaf. Size, 14 x 18 inches. Pages, 23. Lines, 4 on a page. Character, Kanarese and Nandinagari. Condition, injured. Appearance, old.
Begins on fol. la Kriyarupa, incomplete,' 12 pages; 7a Samāsacakra, complete, 11 pages.
No. 1578. वृत्तिसिद्धरूपसङ्ग्रहः.
VṚTTISIDDHARŪPASANGRAHAḤ.
Substance, palm-leaf. Size, 14 x 11 inches. Pages, 11, Lines, 4 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance.
old.
Sabdamañjarī, incomplete. There is a single leaf in the beginning giving the Telugu terminations for the various cases of declension.
142

Page #202

1100
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No 1579. Tiara He:.
VŔTTISIDDHARŪPASANGRAHAH. Substance, palm-leaf. Size, 154 x 14 inches. Pages, 174. Lines, 7
a page. Character, Grantha and Nandināgarī. Condition, slightly injured. Appearance, old.
This codex contains la Prayogavivēkasangraha, 56 pages ; 29a Dbauturūpa 45 pages; 51a Siddharūpa, 56 pages ; 79a Dhôtupātha, 18 pages.
No. 1580. ZÍTRASA YHTEIS * VŔTTISIDDHAKU PASANGRAHAH. Saistance, palm-leaf Size, 154 x 14 inches. Pages, 30. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new
This contains la Dhāturūpa, 22 pages ; 12a Bhaşamañjarī, 8 pages.
No. 1581. afara 4758:.
VRTTISIDDHARŪPASANGRAHAH. Substance, palm-leaf. Size, 13 x 1; inches. Pages, 4. Lines, 5
on a page. Character, Grantba. Condition, good. Appearance, new.
Begins on fol. 14a. The other works herein are: Sitäparinayam fol. la, Raguuvamsam fol. 20a, Raghuvamsam 27a, Catuslākāḥ 36a, Siśupālavadham fol. 41a.
This contains Samāsacakra, 11 pages and Dhāturūpa (24a), 4 pages.
No. 1582. TAAGE 4HHE...
VRTTISIDDHARŪPASANGRAHAH. Substance, palm-leaf. Size, 13 x 14 inches. Pages, 20. Lines, 5
on a page. Character, Telugu, Condition, injured. Appearance, old.

Page #203

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1101
Begins on fol.-71a. The other works herein are Raghuvasam la, Tricakalpaḥ 32a, Prātassmaraṇīyaslõkāḥ 52a, Kroņavişayakagānam 53a, Rāmavişayakagānam 60a.
This codex contains Samāsacakra, 18 pages and Dháturūpa 786, 3 pages.
No. 1583. Aurlan:.
VYĀKARANAVIŞAYAH. Substanco, palm-leaf. Size, 10 x 8 inches. Puges, 475. Lines, 12
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance,
old.
From Samăsa to the end of Dvirukti :
The Sūtras of the AştAdhyāyī are herein explained in the Telugu language and exemplified by means of appropriate Sanskrit words.

Page #204

1102
Substance, paper.
a page.
अ अन्
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1584. अकारादिपदानि . AKARĀDIPADANI.
Size, 8 X 6 inches. Pages, 58. Lines, 36 on Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
CLASS II.
2. LEXICOGRAPHY.
अनादि
new.
'This is a list of words arranged alphabetically. The list breaks off in words beginning with. The gender of words is also indicated. This work is called Sabdamañjarī as made out from the heading given on the first page of the MS
Beginning:
अ----
अ
-3T:
अंशत्क अंशयति
अंश-शः
अंशक - कः, कम्
End :
आकर्ष षः
आकर्षक –कः
आकर्षण ण (म)
आकर्षणी णी
आकर्षिक कः, का, कम्
आकर्षित - तः, ता, तम् आकर्षिन्र्षी, र्षिणी, र्षि
आकलन -- नम्
No. 1585. अकारादिपदानि.
AKĀRĀDIPADANI.
Substance, paper. Size, 9 x 7 inches. Pages, 570. Lines, 17 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, new.
Complete.

Page #205

THE SANSKRIT MANTKRIPTS.
1108
The words in the Namalinganusagana aro horein arranged alphabetically. Beginning :
End: उत्तरासङ्ग
हीत उत्तरीय
हीवे(बेर उत्तरेण
हेषा उत्तरेयुस्
हादिनी उत्तान उत्तानशय उत्तुङ्ग
सम्पूर्णम् ॥ उत्थान
रेषा
No. 1588. अक्षरान्तनिघण्टुः.
AKŞARĀNTANIGHANTUH. Substance, palm-leaf. Size, 17 x 13 inches. Pages, 10, Lines. 9
on apage. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, new.
Begins on fol. 26a. The other work herein is Dhisodhin --Vșttaratnākaravyākhyā la. .
Words are herein arranged in the order of their final letters. Begios with words ending in $, goes on to those in , and is thus finished.
Copying was finished on Tuesday, tho 20th of Phålguna in the Duudubbi year. Beginning :
आदि(:) प्रभृतिरित्यादिरितिप्रभृतिरित्यपि । पाणिः पू(पृष्णिश्चक्रपाणिपाणिवज्रादिपाणयः ॥ जमदग्न्याहिताग्न्यमिगभस्तिघृणिघृष्टयः । बहिर्ययातिसंपातिज्ञातिपत्तिपदातयः

Page #206

1104
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
विधिय॑वधिरन्तर्धिनिधिसन्निधिसन्धयः । अवधिः परिधिाधिरुप()(ध्या)धिसमाधयः ।। अभिसन्धिः प्रतिनिधिरुपध्यमिविधी महि(:) । वालधिर्वारिधर्वारिनिधिरित्येवमादयः ॥ शेवधिस्सारधिः(थिः) शक्तिरत्रिमातलिशालयः । मौलिश्शशाङ्कमौलिन हेलिबलिमहाबली ॥
End: .
तुरापाट्पृतनासाहौ पुंसि गोधुक् च वल्लवे । मधुध्रुट् त्रिपुरध्रुट् चेत्याद्या हरिहरादिषु ।। . मधुलिट् पुष्पलिट् भृङ्गे वृक्षे माभूरुडादयः । क्लीबे सरोरुडम्भोरुडित्यादि सरसीरुहे ।। पुंस्यनड्वान् बलीवर्देऽनड्वायनडुही स्त्रियाम् ।
स्त्रियामुष्णिगुपानच्च कामधेनौ च कामधुक् ॥ इष्टधुक् स्वधि(र्षि)गंझो. (हो)दु(5)ट् घोलिट्रस्थलरुडादयः ।
विशेष्यानुगमे(मा)देव ज्ञेयास्त्रीपुनपुंसके ।। Colophon:
इत्यक्षरान्तनिघण्टुस्समाप्तः ॥
No. 1587. अक्षरान्तनिघण्टुः.
AKSARĀNTANIGHANTUĦ. Substance, palm-leaf. Size, 10 x 1 inches. Pages, 7. Lines, 4 on
page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
Begins on fol. 6a. The other work herein is Krivānighantu 1a.
Complete. This work gives in verse the nouns ending in various letters words which are generally declined in a book on declension

Page #207

THÉ SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1105
to represent the varieties thereof. The work is attributed to Bhattājidīkşita in the colophon.
At the end there are two pages entitled Pratyayamălānighaņțu, which is evidently imperfect. It gives in verse the verlal forms which exemplify the various tenses and moods of Sauskrit verbs. This codex gives such forms only for two varieties of the past tense, namely, लुङ् (aorist) and लिट् (perfect).
Beginning :
कृष्णरामादयः शब्दाः कीर्तिता भुवि विश्रुताः । तद्विशेषानकारान्तांस्तावदाचक्ष्महे वयम् ॥ सोमपा विश्वपा(:)शङ्खध्मा हाहाः पुंसि विश्रुताः । आकारान्तो(न्ता) रमापद्माभाषाभूषादयस्त्रियाम् ।।
End:
तुरापाट्पृतनासाहौ पुंसि गोधुक् च वल्लभे ॥ इति हकारान्ताः। Colophon:
इति भट्टोजिदीक्षितविरचिताक्षरान्तनिघण्टुस्समाप्तः ॥ Beginning : of Pratyayamālānighantu.
अभूदकादिगमदचीकरदपीपलत् ।
अनैषीदित्यहौषीच लुपरस्मैपदे भिदा ।। End:
पालयामास चेत्येवं पालयाश्चक्र इत्यपि ।
एवमष्टादशविधा लिट्परस्मैपदे भिदाः ॥ Colophon:
इति प्रत्यथमालानिघण्टुः समाप्तः ।।

Page #208

1106
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1588. अनेकनिघण्टुसङ्ग्रहः.
ANEKANIGHANTUSANG RA HAH. Substance, palm-leaf. Size, 132 x 13 inches. Pages, 56. Lines, 5
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.
This gives all the passages quoted from the various lexicons by Mallinātha in his commentary on Mēghasandēša. Beginning:
प्रमत्त :--प्रमादो(ऽनवधानता इत्यमरः)। गुरुणा---गुरुस्तु गीष्पतौ श्रेष्ठे गुरौ पितरि दुर्भरे इति शब्दा... । कश्चि(त् यक्षः) विद्या (धराप्सरोयक्ष इत्यमरः)। स्निग्घ (ग्धः)स्निग्धन्तु मसृणे सान्द्रे, छायावृक्षो नमेरुः स्यात् इति शब्दार्ण . . . || End:
प्रत्यक्सवाहा नदाः, प्रास्रोतसो नद्यः नर्मदां विनेत्याहुः । . . . . . कादम्बः इक्षुः कादम्बः कलहंसेक्ष्वोः इति विश्वः ॥ Colophon :
चतुर्थसर्गे नैघण्टुकस्समाप्तः ॥
No. 1589. अनेकार्थध्वनिमञ्जरी.
ANËKĀRTHADHVANIMANJARI. Pages, 12. Lines, 32 on a page.
Begins on fol. 74a of the MS. described under No. 27. Complete.
This is it homouymous lexicon consisting of three chapters which respectively devote the whole, one half and one quarter of a

Page #209

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
for interpre
stanza for the meanings of the several words taken սր tation. A similar but slightly differeut work is noticed on page 290 of Eggeling's Catalogue of the India Office Library.
Beginning:
शब्दार्थो विचितौ येन कृतोऽपि गदितोऽपि वा । - तानुवाचै (खानुभावै) कमानाय तस्मै वागात्मने नमः || सरस्वत्याः प्रसादेन कविभिर्बध्यते पदम् । प्रसिद्धमप्रसिद्धं वा तत्प्रमाणं च साधवः ( छु च ) ॥ शुद्धवर्णमनेकार्थ शब्दमौक्तिकमुत्तमम् । कण्ठे कुर्वन्तु विद्वांसः श्रद्दधाना दिवानिशम् || शब्दानां निधयो ग्रन्थास्सर्वशास्त्रार्थदीपिकाम् । ये पठन्ति विदुर्ब्रन्थं त्रैलोक्यं पश्यतो (त) ध्रुवम् || पठन्तस्सर्वशास्त्राणि गीतनृत्यकलाविदः । अनेकार्थपदान्दृष्ट्रा विमोहं यान्ति बोधने ॥
अन्तरम् -
तस्मादत्र क्रमादर्थान्विविच्य तु यथामति । श्लोकार्थपादगदितान् क्रमशः प्रवदामि तान् ॥
श्रीः श्रीर्वेषरचना शोभा
अर्जुन : शुक्लवर्णोऽर्जुनो नाम पाण्डवोऽप्यर्जुनो मतः । अर्जुनस्तृणजातिस्स्यादर्जुनः ककुभो द्रुमः ॥
113
रन्ध्रे वस्त्रे विना मध्ये व्यवधाने ऽन्तरात्मनि । बहियेोगेऽवकाशे च विशेषे व्यसनेऽन्तरम् ||
*
1107

Page #210

1108
•
End:
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
इत्यनेकार्थध्वनिमञ्जर्या श्लोकाधिकारः प्रथमः || शब्दाः ९४ ॥
अथप्रभृत्यनेकार्थशब्दारश्लोकार्धगामिनः ।
वेदितव्या बुधैः पश्चात्प्रकृत्या कृतसङ्ग्रहः ॥
अङ्क : - युयुत्सुरङ्कयोरङ्करस्वादको लक्षलक्ष्मणोः | अङ्गद :-- अङ्गदो (दं) बाहुभूषायामङ्गदो वालिपुत्रकः ॥
इत्यनेकार्थध्वनिमञ्जर्यामर्धश्लोकाधिकारः समाप्तः ॥ अत्र नामानि १४१ ॥
अथातः पादगा ह्यर्था अनेका निहिताः क्रमात् ॥
अघम् – अघं पापव्यसनयोः ।
अज : - हरिश्छागायुता अजाः ।
अम्बरम् - अम्बरं व्योमवस्त्रेषु । ओदनम् - महद्वन्द्येषु चोदनम् ||
क्षयः क्षयं गेहं क्षयो नाशः । क्षितिः --- क्षितिः पृथ्वी क्षितिः क्षयः ॥
शब्दाः
द्वितीयाधिकारे
तृतीयेऽधिकारे
अधिकारत्रयेऽपि शब्दाः
Colophon :
इत्यनेकार्थध्वनिमजय पादाधिकारस्तृतीयः ॥ प्रथमाधिकारे
९४
१४०
६८
३०२

Page #211

TILE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1109
श्लोकाः १९५ ॥ नानार्थमञ्जरीयं क्रोधनवैशाखशुक्लपात्यम्याम् । अक्षरक्रमेण विलिखत् कृष्णाख्यो गणकशेखरस्स्पष्टम् ।।
No. 1590. अनेकार्थध्वनिमञ्जरी.
ANEKĀRTHIADHVANIMAÑARİ. Substanco, paper. Size, 12! X 8 inches. Bages, 7. Lines, 21 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, inew.
Begius on fol. 1328. The other work herein is Kumandakiyanitisāram, with commentary la. - Incomplete; contains 50 verses.
This work differs from that described under the last number, but resembles what is published under that name in the Dvadasakāśasangraha as the work of Mahā kșapaņaka, Beginning :
शुद्धवर्णमनेकार्थ शब्दमौक्तिकमुक्तकम् । कण्ठे कुर्वन्ति विद्वांसः श्रद्दधाना दिवानिशम् ॥ शब्दाम्भोधिर्यतोऽनन्तः कुतो व्याख्या प्रवर्तते । स्वानुभावैकमानाय तस्मै वागात्मने नमः ।। सरस्वत्याः प्रसादेन कावेर्बध्नाति यत्पदम् । प्रसिद्धमप्रसिद्धं वा तत्प्रमाणञ्च साधु च ॥ शिवश्शवशिवश्शुक्रः शिवः कोलश्शिवो वसुः । शिवा गौरी शिवा क्रोष्टा शिवं श्रेष्ठश्शिवा स्नुषा ॥
शिवशब्दनाम.

Page #212

1110 .
Á DESCRIPTIVE CATALOGU 11 or
End:
अर्कमर्कटमण्डूकविष्णुवासववायवः । तुरु(र)ङ्गशि(सिं)हशीतांशुयमाश्च हरयो दश ॥
हर(रि)नाम. शब्दादिविषयाः पञ्च प्रसिद्धोद्धा) इन्द्रसंज्ञया । श्रेष्ठमिन्द्र इति ख्यातो देवराजे(डि)न्द्र उच्यते ॥
इन्द्रनाम. अहिदैत्यविशेषश्च सूर्योऽहिरहिरध्वगः । अहिस्सर्पस्समाख्यातस्सिहिकासूनुरप्यहिः ।।
No. 1591. अनेकार्थध्वनिमञ्जरी.
ANĒKĀRTHADHVANIMAÑJARİ. Substance, paper. Size, 98x3g inches. Pages, 16. Lincs, 11 on . a page. Character, Dāvanāgari. Condition, good. Appearance,
new.
Begins on fol. 13a. The other work herein is Dhananjayavijayavyayogah 10.
Complete.
This resembles the work of the same name described on page 290 of the Cataloguo of Sanskrit MSS. in the Library of the India Office.
No. 1592. अभिधानरत्नमाला.
ABHIDHĀNARATNAMĀLĀ. Substance, paper. Size, 115 X 44 inches. Pages, 54. Lines, 12 on
a page. Character, Dēvanāgarī. Condition, injured. Appear. ance, new. Consists of 5 Kandas ; complete.
This is a synonymous as well as a homonymous loxicon by Halayudha. Edited by Th. Aufrecht, 1861. See I. O. L. C., page 281.
Copying is dated Samvat. 1895, Sravana-sukla 10.

Page #213

TUE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1111
End:
Beginning:
शब्दब्रह्म यदेकं यच्चैतन्यं च सर्वभूतानाम् । यत्परिणामास्त्रिभुवनमखिलमिदं जयति सा वाणी ।। इयममरदत्तवररुचिभागुरिवोपालितादिशास्त्रेभ्यः । अभिधानरत्नमाला कविकण्ठभूषणार्थमुद्भियते ।। वः स्वर्गस्फुरसद्म त्रिदशावासस्त्रिविष्टपं त्रिदिवम् । द्यौौरमर्त्य भुवनं नाकस्स्यादूर्ध्वलोकश्च ॥ आदित्यास्त्रिदशास्सुरास्सुमनसस्स्वर्गौकसो देवता गीर्वाणा ऋभवोऽमराश्च मरुतो बृन्दारका निर्जराः । अस्वप्ना विबुधास्त्रिविष्टपसदो लेखास्सुपर्वाण इ. त्याख्याता अमृताशना अनिमिषा देवास्तथा दैवतम् ॥ ईषत्किञ्चिन्मनाक् प्रोक्ताः किञ्चन स्तोकवाचकाः ॥ तूष्णीं जोषं भवेन्मौने स्म स्यात्संस्मरणादिषु । अङ्ग्रेत्यामन्त्रणे हेहो भो भो इति च कथ्यते ॥ अनेकार्थो भवेन्नाना ननु प्रश्नेऽवधारणे । आकस्मिकार्थे सहसा तत्काले च निगद्यते ॥ विस्तारेऽङ्गीकृतावूरी कथ्यते नु(तू )ररी तथा । असंशयं भवेदहा सहाान्तिकयोरमा ।। अथानन्तरकल्याणसम्प्रश्नादिषु कथ्यते । अथो इति तथा प्रोक्तो नामाभ्युपगमादिषु ॥ सदा सना च नित्यार्थे स्वति(स्ति)स्यान्मङ्गलादिषु ।
इतिशब्दः स्मृतो हेतुप्रकारादिसमाप्तिषु ।। Colophon:
इति श्रीहलायुधभट्टकृतायामभिधानरत्नमालायामनेकार्थकाण्डः पञ्चमस्समाप्तः ॥

Page #214

1112
A DESCRIPTIVE CATALOGUE ON
No. 1593. TRAHISI.
ABHIDHĀNARATNAMĀLĀ, Substance, palm-leaf. Size, 111 x 17 inches Pages, 110. Lines, 5
on a page. Character, Kanaresc. Condition, injured, Appearance, new. With Kanarese meanings. Up to the 56th verse in the l'apauşadbirarga.
No. 1594. B ATTAISI.
ABHIDHĀNARATNAMÄLÄ. Substance, palm-leaf. Size, 18 x 14 inches. Pages, 81. Livcs, 9
on a paze. Character, Telugu. Condition, injured. Appear. ance, new. Complete.
No. 1595. 37HTEE TH.
AMARAKHANDANAM. Substance, palm-leaf. Sizo, 161 x 13 inches. L'ages, 11. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new.
Begins on fol. 157a. The other works hcrcin are: Paryaya. śabdaratnam la, Sabdalingārthacaudrika 45a, Sabdalingürthacandrikāvsākhgånam, Drstāntasiddhāñjanam 81a, Drstāntasiddhāñjanavyākhyā, Sarat 129a, Sarasvatīvilása 148a, Viśēsilmộtam 153a, Viśvamēdini, 163a.
Complete.
This is a depreciative criticism of the Namaliigānuśäsana of Amarasiriha hy Śrībarşa.

Page #215

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1113
Beginning :
अतिचित्रमिदं हि चिन्त्यतां विबुधैरप्यबुधातिजल्पितम् । रसवन्ति भवन्ति तद्यथामरासिंहस्य कृतिप्रकाशनम् ।। तदिहैव विविच्यतेऽखिलं शतशस्त्वेवमिति प्रचोदयन् । रसिकास्सरस कान्त(प्र)मालसद्धृदयास्ते सदयं पिबन्तु भोः ॥
यथा समाहृत्येत्यादावयमाशयः । विपुलसङ्कलप्राचीनग्रन्थशब्दवर्गः रूपभेदादिपर्वकं बहुलनामयावल्लिङ्गविशिष्टत्वेन ग्रन्थरचना क्रियत इति । एतद्रीत्यात्र न प्रतिमितीदं(पादितं), न सम्यक्. End:
रुक्म कार्तस्वरं जाम्बूनदमष्टापदोऽस्त्रियामित्यसत् जाम्बूनदशब्दस्यापि पुंलिङ्गस्य सत्त्वात् । यथाह जय :-- लोहजोऽष्टापदो हेम जाम्बूनदमयानुकाः । क्लीबेऽप्यते च शब्दास्स्युरिति शास्त्रविदो विदुः । इति शब्दमीमांसायाम् । · अत एव शब्दशब्दार्थमञ्जूषायां च हेम जाम्बूनदपदे पुसि चाहुर्बिशेषका इति । एवमश्मसारमधूच्छिष्टकादीनां यथायोगं योजनीयं सूक्ष्मधीभिरित्युपरम्यते । एवममरनिबन्धनस्याशास्त्रीयत्वमिति सिद्धान्तितम् ।। Colophon :
इत्थं विपक्षविबुधमस्तकन्यस्तसत्पदा । श्रीहर्षेण कृतं सन्तः पठन्त्वमरखण्डनम् ।।
No. 1596. अव्ययार्णवः. AVYAYĀRNAVAII.
Pages, 10. Lines, 26 on a page.
Begins on fol. 1a of the MS. described under No. 1515. Complete.

Page #216

1114
End:
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
A homonymous lexicon, in three Tarangas, of the indeclinables in Sanskrit by Jayabhattaraka. These indeclinables are here said to be given as found in the Šabdārṇava.
Beginning :
महेश्वरपदाम्भोजविलसद्धङ्गमानसः । जयभट्टारकः श्रीमान् स करोत्यव्ययार्णवम् ॥
ये त्वव्ययपरीक्षार्थमनोवृत्तिविचित्रिताः । एतत्परीक्षकास्ते स्युस्तरङ्गत्रयसम्मितम् ॥ शब्दार्णवान्तरासक्ता येऽव्ययास्स्युर्मनोहराः । नानार्थकास्तानेवाद्य कुर्वेऽत्र बहुविस्फुटम् ||
आरन्त्वग्रे च धारायां शिखायां मण्डलेऽपि च । आरं परसमूहे स्यात् परमार्थस्वरूपयोः ||
sai विलोके या (तू) स्वान्तत्वे संव्वतावपि (९) । गामानयेति संज्ञायां गाने गङ्गासरिज्जले ||
शतबाडन्तु शाकुन्ते चातुर्ये शङ्करेऽप्यहौ । वाचालेऽपि च वाचाटे कुत्सिते पापचिन्तके ||
Colophon :
इति श्रीमत्समस्त शब्दान्तरङ्ग विद्विचित्र भाषानाथ भूषणभूपालाखिलसंसेव्यमानपादारविन्द जगद्विजयप्रभावविराजितजयभट्टकविराजविरचिते अव्ययार्णवे तृतीयस्तरङ्गः समाप्तः ॥
No. 1597. अव्ययार्णवः.
AVYAYARNAVAḤ.
Pages, 11.
Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 1a of the MS. described under No. 1516.

Page #217

Complete.
Same as the last.
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
End:
No. 1598. क्रियानिघण्टुः. KRIYANIGHANTUH.
Pages, 10. Lines, 7 on a page.
Begins on fol. 7a of the MS. described under No. 1513.
Incomplete.
A synonymous lexicon of verbal roots, the third-personsingular-present-tense-forms of which are given as types. The MS. described under the next number ascribes the work to Bhattājidiksita.
Beginning:
भवत्यध्ये (त्यास्ते) भवत्यस्ति ज्या ( जा ) यते विद्यते तथा । सम्पद्यते निष्य (ष्प) तति निष्पद्यत उदश्वति ||
उत्पद्यतेऽप्युदयति खि ( उ ) देत्युदयतीति च । अङ्करत्यङ्करति चोद्भिद्यते कन्दर (य) त्यपि ॥
No. 1599. क्रियानिघण्टुः. KRIYANIGHANTUH.
रुणद्धिं रुन्धे च भिनत्ति भिन्ते युनक्ति युक्ते च भुनक्ति भुङ्क्ते ।
विद्विनति ॥
1115
Pages, 9. Lines, 4 on a page.
Begins on fol. 1a of the MS. described under No. 1587.
Wants beginning.
Note the Colophon.
144

Page #218

1116
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
End:
शेते खपित्यथोत्तिष्टत्युज्जिहीते प्रबुध्यते ।
कुप्यति क्रुध्यति तथा रुष्यतीर्ण्यत्यसूयति ।। Colophon :
इति भट्टोजिदीक्षितकृतः क्रियानिघण्टुः समाप्तः ॥
No. 1600. त्रिकाण्डशेषः.
TRIKĀNDAŚĒŞAH. Substance, paper. Size, 12 x 6 inches. Pages, 70. Lines, 12
on a page. Character, Dēvanāgarī. Condition, good. Appear. ance, old. Also called Amarasésa.. Cmplete in 3 Kandas.
This lexie in is intended to be a supplement to Amarasimha's Nămalingānusāsana, and was composed by Puruşõttama.
The work was printed at Calcutta, 1807 ; in the Samskritakisacatustaya, Bombay, in 1854; and in the Dvādaśakāśasangraha, Benares, in 1865. Beginning:
जयन्ति सन्तः कुशलं प्रजानां नमो मुनीन्द्राय सुराः स्मृताः स्थ । स्तुतासि वाग्देवि दयस्व मातः विधेहि विनाधिप मङ्गलानि ॥ अलौकिकत्वादमरः स्वकोषे(शे) न यानि नामानि समुल्लिलेख । विलोक्य वैरप्य(तेषाम)धुना प्रचारमयं प्रयत्नः पुरुषोत्तमस्य ।।

Page #219

1117
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS. वर्गक्रमस्तथा नामलिङ्गयोस्तूपदेशता । परिभाषादिकं सर्वमत्राप्यमरकोष(श वत् ॥ स्वर्लोको देवलोकस्स्यादवरोहः फलोदयः । मन्दरस्सैरिभश्शक्रभवनं खं दिवं नमः ॥
End:
करणे ल्युट् त्रिषु यथा त य व्याख्यानमित्यदः । सूत्रकृद्भाष्यकृत्कोशा(ऽसा)वनुमान इतीच्छति ।।
__इति लिङ्गादिसङ्ग्रहवर्गः ॥ दृष्टप्रयोगा ये शब्दाः प्रायस्त इह कीर्तिताः ।
अप्रयुक्तास्तु पाणिन्यादिषु दृष्ट्वाप्युपेक्षिताः ।। Colophon:
इति श्रीपुरुषोतमदेवविरचितस्त्रिकाण्डशेषाभिधानकोषः(शः) समाप्तः।।
No. 1601. त्रिकाण्डशेषः.
TRIKĀNDAŚĒŞAĦ. Substance, paper. Size, 111 x 6 inches. Pages, 117. Lines, 17
on a page. Oharacter, Telugu. Condition, injured. Appearanee, old. Complete. Same as the above.
No. 1602. त्रिकाण्डशेषः.
TRIKĀNDAŚÉŞAFI. Substance, palra-leaf. Size, 174 x if inches. Pages, 35. Lines, 6
on a page. Character, Teluga. Con lition, good. Appearance, new.
Begins on fol. 36a. The other works herein are Mediuikisa 1a, Aganitacārah 28a, Namaliiganusianavyakhya. 45a, Tika: sarvasvam.

Page #220

1118
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Breaks off in Thānta in the
III Kāņda, incomplete. Nānārthavarga.
Same as the above.
No. 1603. felfogata:.
TRIKĀNDAŚĒŞAH. Sabstance, palm-leaf. Size, 17 x 14 inches. Pages, 95. Lines, 7
on a page. Character, Grantha. Condition, injured Appearance,
new.
Complete. Same work as the above.
No. 1604. feruetta.
TRIKĀNDASĒŞAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 15 x 13 inches. Pages, 57. Lines, 7
on a page. Character, Grantha.' Condition, slightly injured. Appearance, new. Contains the third Kānda; incomplete. Same work as the above.
No. 1605. TARGETOTT4174-7. DRSTÄNTASIDDHĀÑJANAVYĀKHYĀNAM : SARAT Pages, 20. Lines, 28 on a page.
Begins on fol. 222a of the MS, described under No. 1515. Complete.
This is a commentary on Drstāntasiddhāñjana of Vidvatkallõlabhattācārya by his grandson, Vidvacoakõrabhattācārya, son of Mukundanārāyaṇabhattācārya. The Drştāntasiddhäñjana itself is here pointed out to be a commentary on Sabdalingärthaoandrikā, which, as its name implies, is a work intended to throw light on the gender and meaning of words.

Page #221

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1119
Beginning:
श्रीजगज्जननीं गौरीमम्बामम्बुजलोचनाम् । चन्द्रार्धशेखरां बालां नमामि गुरुपूजिताम् ॥ १ ॥ . सर्वसहायां गीस्सर्वसहं (हां) कूटस्थमार्यकम् । सुजनं सुजनाधारं वन्दे वन्दारुनन्दकम् ।। २ ॥ श्रीमत्पण्डितकेसरीश्वरमतिप्राबल्यपाण्डित्यकं तत्पुत्रं सकलागमान्तगमिताम्बामन्त्रमाहात्म्यकम् । श्रीसाम्बापरमूर्तिमन्तमधुना विद्वादिलोलाख्यक वन्दे मत्प्रपितामहं कुलधनं मद्विद्यया तोषितम् ॥ ३ ॥ पुनः पुनस्तं पितरं सुपूजितं समस्तविद्याखिलसारसङ्ग्रहम् । कविप्रकाशं करुणारसाकरं मुकुन्दनारायणभट्टमीळे ॥ ४ ॥ विद्वच्चकोरवरनाम विधाय मोदाद्विद्यानिधिं सकलसुन्दरवाक्यजालम् । दृष्दैव मां मुदमवाप पितामहो यो वन्दे तमेव पुनरेव महानुभावम् ।। ५ ।। तेनैव चोदित इह प्रकटं करिष्ये सिद्धाञ्जनार्चितपदावळिमूलकन्दे । मूले समस्तवरनाममतानुसारं . कुर्वे शरत्सकलकोशपदाभिरामम् ॥ ६ ॥ उभयानन्दसन्धानशरदानन्दभाग्भवेत् । कश्चकोरकवीन्द्रेण विना भूखण्डमण्डले ॥ ७ ॥

Page #222

1120
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF पितामहेन ये शब्दा लीलया परिशीलिताः।
तत्तदन्यपदाकाशं कुर्वेऽहं तदनुज्ञया ॥ ८ ॥ ननु सकर इत्यत्र प्रथमतोऽर्थप्रकटनं किमिति न कृतवानिति शङ्कयमित चेन्न; उत्तरकोशावेवरणात्तदर्थ फूर्द्वितीयार्थप्रतिपादनाभावा- . चेति भावः । मेघे पुष्कलास्यपुत्रे । तदुक्तं शब्दचिन्तामणौ :---
End: .
कोकिले–“परभृत् कोकिलः कण्वस्ताम्राक्षो मधुरध्वनिः" इति पर्यायार्णवे । दैत्ये वा सामान्ये । “आसुरा दानवा दैत्याः ताम्राक्ष()शिशुपा(:)शुपा" इति पर्यायचिन्तामणौ । पिप्पला नदी । तदुक्तं भा. गवतपुराणे नदीगणनाप्रस्तावे :____ "चर्मण्वती च वैदेही कोकिला जम्बुकर्णिका" इत्यादिना । "पिप्पलो(ला) नाम नद्यां स्याद्वैदेहि (ही)शम्बरा पुरा" इति पर्यायार्णवे । लिङ्गादित्यादिशब्देन शब्दविकारादय इति यथायोग मन्तव्यम् । इत्येवम्प्रकारेणेति सम्बन्धः ।।
Colophon: __इति श्रीमदनन्तसान्तसरस्वतीसारविलासापरशिवावतारसरसाग्रेसरस
खर्वदुर्गर्वपूरितसूरिवरप्रण तिभासमानचरणयुगळावेराजितसमस्तविद्याप्रवि - लसच्चतुरवचनमनोहरश्रीमद्विद्वत्कल्लोलभट्टाचार्यपौत्रेण श्रीमन्मुकुन्दनारायणभट्टाचार्यपुत्रेण विद्वच्चकोरभट्टाचार्येण विरचितायां शब्दलिङ्गार्थचन्द्रिकाव्याखानदृष्टान्तसिद्धाञ्जनव्याख्यायां शरदाख्यायां तृतीयकाण्ड(:) समातः ॥
Copied by Sõsayya from the copy of Cettu Rāmācāryalu on
10-8-1831.

Page #223

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1121
No. 1606. दृष्टान्तसिद्धाञ्जनव्याख्यानम्-शरत्. DŘSTĀNTASIDDHĀÑJANAVYĀKHYANAM: SARAT. Pages, 37. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 129a of the MS. described under No. 1597. Complete. Same as the above.
No. 1607. द्विरूपकोशः.
DVIRŪPAKOŠAĦ. Pages, 24. Lines, 21 on a page.
Begins on fol. 283a of the MS. described under No. 1515. '
Complete.
This is a lexicon giving two forms slightly different from one another in relation to certain words. It was composed by Śrībarşa, the author of Naişadhīyacarita.
Though this work is called Dvirūpakāša, it contains what may • be called Trirāpakisa, Catārāpakosa and Pancartipakisa as well. Beginning :
प्रयोगमाधातुमशाब्दिकानां कृपामवाप्तुं च सतां कवीनाम् । द्विरूपकोशो रचितो विचार्य बहुप्रबन्धस्थितशब्दभेदान् ॥ १ ॥ ज्ञात्वा च पूर्वप्रचुरप्रयोगान् प्रामाणिकोदाहरणानि मत्वा । रूपादिभेदेषु विच (ल)क्षणेषु विचक्षणो निश्चिनुयात्सुशब्दान् ॥ २ ॥ द्विलिङ्गताच्प्रत्ययहल्कृतां भिदां सपञ्चकद्वित्रिचतु:प्रकाराम् ।

Page #224

1122
End:
भूमैकवाचित्वमपीह वाचां श्रीहर्षसूरिर्वितनोति कोशे ॥ ३ ॥
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Colophon :
क्वचिन्मात्राकृतो भेदः क्वचिद्वर्णकृतोऽत्र च । क्वचिद्विभक्तिर्भेदैश्च शब्दानां रूढितः क्वचित् ॥ ४ ॥ विद्यादगारमागारमापगामपगामपि ।
अरातिमारातिमथ श्रमश्श्रामः प्रकीर्तितः ॥ ५ ॥ भवेदमर्ष आमर्षोऽप्यङ्करोऽङ्कर एव च ।
अन्तरिक्षं चान्तरि(री)क्षमगस्त्योऽगस्तिरित्यपि ॥ ६ ॥
युगळं युगळी युग्मं युगश्व परिकीर्तितम् ॥ २३४॥ जाग जागरा जागर्या जागरणमित्यपि ॥
कण्डूयनं (च) कण्डूया कण्डुः कण्डूश्च कण्डुतिः ॥ २३५ ॥
on a page.
Cold.
इत्थं सत्कविराजराजिमकुटी (टा) लङ्कारहीराज (यि)तश्रीहीरात्मभवेन नैषधमहाकाव्योज्ज्वलत्कीर्तिना । उद्दृ ( ) तमतिवादिमस्तकतटीविन्यस्तवामाङ्क्षिणा श्रीहर्षेण कृतो द्विरूपविलसत्कोशस्सतां श्रेयसे ॥ २३६ ॥
No. 1608. द्विरूपकोशः
DVIRUPAKOŚAH.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 18 inches. Pages, 13. Lines, 7 Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
Begins on fol. 48a. The other works herein are Kirātārjuniyavyakhyā la and Brahmasutram 39a.
Same as the last.

Page #225

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1123
No. 1609. द्विरूपकोशः.
DVIRUPAKOSAH. Substance, palm-leaf. Size, 145 x 14 inches. Pages, 22. Lines, 7 on a
page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old. Complete. Same as the above. The scribe's name is given in the following stanza.
श्रीमत्पल्लकुलोत्फुल्लमहोत्पलविवखता ।
द्विरूपसङ्ग्रहं रामचन्द्रेण लिखितं विदम् ॥. In the beginning the following stanza is found in addition :
विनध्वान्तनिवारणैकतरणिर्विघ्नाटवीहव्यवाट् विघ्नोत्तुङ्गगिरिप्रभेदनपविविनाब्धिकुम्भोद्भवः । विघ्नव्यालकुलोपमर्दगरुडो विघ्नेभपञ्चाननः विनाविनधनप्रचण्डपवनो विघ्नेश्वरः पातु नः ॥
No. 1610. द्विरूपकोशः.
DVIRŪPAKOŚA”. Substance, palm-leaf. Size, 163 X 18 inches. Pages, 17. Lines, 7 on a
page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
Begins on fol. 46a. The other works herein are Namalinganusāsanavyakhya la, Sisupālavadham 43a.
Completc.
No. 1611. धात्वर्थमञ्जरी.
DHĀTVARTHAMAÑJARĪ. Substance, paper. Size, 17x11 inches. Pages, 171. Lines, 24 on a
page. Character, Dāvanāgarī and English. Condition, good: Appearance, old. Complete.
A dictionary giving the Sanskrit verbal roots with their meanings in Sanskrit and English with indicative letters for each root,
145

Page #226

1124
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
to denote the various grammatical peouliarities of the roots in accordance with the system adopted in Kavikalpadruma.
At the end an addendum is to be found. Beginning :
__ अक. १. कुटिलायां गतौ go orookedly, move tortuously; अकति he moves tortuously ; म. ___अक. १. लक्षणे mark ; अङ्कते वृषम् he marks the bull; अङ्कः M. mark in इ ङ. End:
हिस. ७. हिंसायाम् injure, kill. हिनस्ति रिपुम् --he kills an enemy ; हिंसा f. injury, slaughter. ध. इ.
No. 1612. नाममाला.
NĀMAMÃLÄ. Substance, paper Size, 127 x 45 inches. Pages, 19. Lines, 11 on
a page. Character, Dēvanāgarī. Condition, injured. Appearance,
old.
Complete.
This is a lexicon of synonymous words composed by Dhauaŭjaya, who refers to Akalanka and Pūjyapāda (Devanandin). Beginning :
तन्ता(न्न)मामि परं ज्योतिरवाङ्मनसगोचरम् । उन्मूलयत्यविद्यां यद्विद्यामुन्मीय(ल)यत्यपि ।।
युग्मनामद्वयं द्वितयमुभयं यमलं युगलं युगम् । युग्मं द्वन्द्वं यम(म)द्वैतं पादयोः पातु जैनयोः ॥
ऋषिनामऋषिमुनिर्यातर्भिक्षुस्तापसस्संयतो व्रती । तपस्वी संयमी योगी वर्णी साधुश्च पातु वः !!

Page #227

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS,
1125
शिष्यनामदीक्षितं मौढयं(ण्ड)(ख) शिष्यं च तमन्तेवाशि(सि)नं विदुः ।
End:
कल्याणनामक्षेम(मं)कल्याणमभयं श्रेयो भद्रं च मङ्गलम् । भावुकं भविकं भव्यं शो(श्वो)वसीयं शिवं तथा ॥ वक्ता वाचस्पतिर्यत्र श्रोता शक्रस्तथापि तौ। शब्दपारायणस्यान्तं न गतौ तत्र के वयम् ॥ तथापि किञ्चित्कष्मै(स्मै)चित्प्रतिबोधाय सूचितम् । बोधयेत्कियदुक्तिं त्वं मार्गज्ञस्सह याति किम् ? ।। प्रमाणमकलङ्कस्य पूज्यपादस्य लक्षणम् । द्विस्सन्धानफले:(नं कवेः) काव्यं रत्नत्रयमपश्चित(म)म् (?) ।। कवेर्धनञ्जयस्येयं सत्कवीनां शिरोमणेः । प्रमाणं नाममालेति श्लोकानाञ्च शतद्वयम् ।। २०७ ॥ ब्रह्माणं समुपेत्य वेदनिनदव्याजात्तुषाराचल(स्थान)स्थावरमीश्वरं सुरनदीव्याजात्तथा केश(व)म् । अप्यम्भोनिधिशायितं(न) जलनिधिध्वानो(ना) पदेशादहो पूकु(फूत्कुर्वन्ति धनञ्जयस्य च भिया शब्दास्समुत्पी(डि)ताः ॥
इति धनञ्जयकृता नाममाला. '. यावत्सूतं न शुद्धं न च मृतमनु तन्मूर्छितं गन्धव (हा)
नो वज्रं मारितं वा न च गगनमथो नोपसूताश्च बुद्धाः । स्वर्णायं सर्वलोहं विषमपि न मृतं तैलपाको न बुद्धस्तावद्वैषः क सिद्धो भवति च सुमतीमण्डले श्लाघयोग्यः (मीयः)॥

Page #228

1126
Colophon :
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
इति श्रीधनञ्जयकोशः सम्पूर्णम् (:).
मिति वैशाखबदी २ भौमवार संमत् १९०९.
No. 1613 नाममाला.
NÄMAMĀLĀ.
Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 9 × 1 inches. Pages, 92 Lines, 5 on a page. Character, Kanarese. Condition, injured. Appearance, old.
With Kanarese Tika. Incomplete.
Same as the above.
No. 1614 नाममाला.
NĂMAMĀLA.
Substance, palm-leaf. Size, 13 x 1 inches. Pages, 37. Lines, 9 on a page. Character, Kanarese. Condition, good. Appearance,
old.
Begins on fol. La. The other work herein is Nanarthakāṇḍa padya in Kanarese language, 19a.
Incomplete. Same as the above.
No. 1615 नाममाला. NAMAMĀLA.
Substance, palm-leaf (Srītāla). Size, 11 x 12 inches. Pages, 84. Lines, 6 on a page. Character, Kanarese. Condition, good. Appearance, old.
Incomplete.
This contains also the Kanarese Tika. There are two copies of the work in this codex, the second of which begins on fol. 33a.

Page #229

26a.
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
End :
No. 1616. निघण्टुसमयः. NIGHANTUSAMAYAH.
Substance, palm-leaf. Size, 13 x 14 inches. Pages, 24. Lines, 5 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
Begins on fol. la. The other work herein is Vṛttaratnakaraḥ
Complete.
Noticed on page 285 of I. O. L. Catalogue.
This work consists of two chapters (Paricchēdas), on synonyms and homonyms respectively, by Dhanañjaya. The first Paricchāda is the same as his work Namamālā; but the colophon here runs as follows:
इति धनञ्जयकृतौ निघण्टुसमयशब्दसङ्कीर्णसह फणिति : प्रथमः परिच्छेदः ।
The second Pariccheda begins :
गम्भीररुचिमच्चित्रं विस्तीर्णार्थप्रसादकम् ।
शब्दं मनाक् प्रवक्ष्यामि कवीनां हितकाम्यया || अर्हत्पिनाकिनौ शम्भू जिनाच (न्तौ) तथागतौ । बेधरसूर्यौ विवस्वन्तौ विष्णुरुद्रौ वृषाकपी ॥
1127
प्रज्ञानि (न) धारयाक्रम्य चिरं नामार्थधारिणि । शब्दारसुखं वसन्त्वद्य यश शेषे धनञ्जये ||
Colophon :
इति धनञ्जयस्य कृतौ निघण्टुसमये समयशब्दसङ्कीर्णप्ररूपणे द्वितीयपरिच्छेदः ।
No. 1617. निघण्टुसमयः. NIGHANTUSAMAYAH
Substance, palm-leaf. Size, 16 x1 inches. Pages, 66. Lines, 6 on a page. Character, Kanarese. Condition, injured. Appearance,
old.

Page #230

1128
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
The work herein consists of 2 Paricchēdas of 202 and 49 verses respectively.
The book is said to have belonged to Mallikārjunabhūdbara. Same as the above.
No. 1618. HEUSTAT:.
NIGHANTUSAMAYAH. Substanco, palm-leuf, Size, 164 x 13 inches. Pages, 10. Lines, 10
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appenr anoe, old.
Begins on fol. la The other work herein is Nāmalingånu. sāsana, 61.
Complete. Same work as the above.
No. 1619. FushH4:.
NIGHANTUSAMAYAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 134 x 14 inches. Pages, 26. lines, 6 on
a page. Character, Kanarese. Condition, good. Appearance, old. Complete. Same as the above.
No. 1620. HSFIT T1499.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palin-leaf. Size, 134 x 14 inches. Pages, 119. Lines, 9
on a page. Character, Telugu. Condition, very good. Appearance, new. Complete.
This is the famous lexicon of synony nis by Amarasimba. Beginning:
यस्य ज्ञानदयासिन्धोरगाधस्यानघा गुणाः । सेव्यतामक्षयो धीरास्स श्रियै चामृताय च ॥ समाहृत्यान्यतन्त्राणि संक्षिप्तैः प्रतिसंस्कृतैः । संपूर्णयुध्यसे वगैर्नामलिङ्गानुशासनम् ।।

Page #231

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1129
प्रायशो रूपभेदेन साहचर्याच्च कुत्रचित् । स्त्रीपुन्नपुंसकं ज्ञेयं तद्विशेषविधेः क्वचित् ॥ भेदाख्यानाय न इन्हो नैकशेषो न सङ्करः । कृतोऽत्र भिन्नलिङ्गानामनुक्तानां क्रमादृते ।। त्रिलिङ्गयान्त्रिष्विति पदं मिथुने तु द्वयोरिति । निषिद्धलिङ्गं शेषार्थ त्वन्ताथादि न पूर्वभाक् ।। स्वरव्ययं स्वर्गनाकत्रिदिवत्रिदशालयाः ।
सुरलोको द्योदिवौ हे स्त्रियां क्लीबे त्रिविष्टपम् ॥ End:
कृतावमरसिंहस्य नामलिङ्गानुशासने ।
सामान्यकाण्डस्तृतीयस्साङ्ग एव समर्थितः ।। The copying of the first Kāņda was finished on Friday, the 14th of Kartika. Bahula of Raktāksi; the third Kanda was finished on Monday, the 5th of Magha of Raktāksi year. The number of slokas in the three Kāndas are as follow:
__ I .. .. 285 ___ II ..
.. 7343 III .. .. 4838
1,503
No. 1621. नामलिङ्गानुशासनम्.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 154 x 17 inchos. Pages, 194. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, new. Complete.

Page #232

1130
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1622. नामलिङ्गानुशासनम्.
NAMALINGANUSĀSANAM.
Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 9 x 14 inches. Pages, 288. Lines, 8 on a page. Character, Grantha. Condition, very good. Appearance, new.
Complete.
No. 1623. नामलिङ्गानुशासनम्.
NAMALINGANUSĀSANAM.
Substance, palm-leaf. Size, 14 x 14 inches. Pages, 250. Lines, 5 on a page. Character, Telugu. Condition, slightly injured. Appearance, old.
Complete.
No. 1624. नामलिङ्गानुशासनम्.
NAMALINGANUSASANAM.
Substance, palm-leaf. Size, 133 x 14 inches. Pages, 334. Lines, 5 on a page. Character, Telugu. Condition, slightly injured. Appearance, old.
Almost complete.
No. 1625. नामलिङ्गानुशासनम्. NAMALINGANUŠĀSANAM.
Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 9 × 1 inches. Pages, 200. Lines, 6 on a page. Character, Kanarese. Condition, slightly injured. Appearance, old.
Complete.
No. 1626. नामलिङ्गानुशासनम् . NAMALINGANUŠĀSANAM.
Substance, palm-leaf. Size, 11 X 18 inches. Pages, 186. Lines, 8 on a page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appearance, old.
Complete.

Page #233

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1131
No. 1627. THE STATTH.
NĀMALINGANUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 13 x 1 inches. Pages, 246. Lines, 4 on
a page. Character, Kanarese, Condition, injured. Appearance, old. Almost complete.
No. 1628. FASHITET1474.
NĀMALINGĀNUŚÁSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 12 x 14 inches. Pages, 264. Lines, 4
on a page. Character, Tolugu. Condition, injured. Appearance, old. Almost complete.
No. 1629. FITTRITTH.
NÅMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf (Śrītālo). Size, 14} x 12 inches. Pages, 152.
Lines, 10 on a page. Character, Kauarese. Condition, injured. Appearance, old. Wanting a little towards the cod.
No. 1630. THIS STORTIFFH.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substancm, palm-leaf. Size, 141 x 1} inches. Pages, 181. Lines, 6 on
a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, old. Breaks off in Sankīrṇavarga in III Kanda
No. 1631. THISTEETTH.
NĀMALINGĂNUŚÄSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 111 x 1 inches. Pages, 72. Lines, 5
on a page. Character, Teluglu. Condition, injured. Appear. ance, old.
146

Page #234

1132
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
I Kāņda, complete. The first leaf is lost. Fols. 29, 30 and 31a are left unwritten.
No. 1632. FHRSPUTETRYTH.
NÄMALINGĀNUŚĀSANAM. Sabstance, palm-leaf. Size, 133 x 1 inches. Pages, 32. Lines, 5
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. To the end of Dig varga in Kāņda I.
No. 1633. THE STEENTH-14.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 12 X 11 inches. Pages, 35. Lines, 5
on a page. Character, Teluga. Condition, injured. Appear. ance, old. Breaks off in Digvarga in Kūņda I.
No. 1634. AHHOSS IGERAH.
NAMALINGĀNUŠĀSANAM, Bubstance, palm-leaf. Size, 145 x 1} inches. Pages, 18. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
old.
Breaks off in Svargavarga.
No. 1635. THRONTERTATH.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Sabstance, palm-leaf. Size, 15 x 17 inches. Pages, 15. Lines, 5
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. Seventy four stanzas in Svargavarga in Kāņda I.

Page #235

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1133
No. 1636. PROSTORICTTH.
NĀMALINGĀNUSĀSANAM Substance, palm-leaf. Size, 145 x 1inches. Pages, 114. Lines, 8
on a page. Character, Kanarese. Condition, injured. Appearance, old. Kāņdas I and II.
No. 1637. THESITETITTH.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 14 X 15 inches. Pages, 42. Lines, 8
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. I Kānda, complete ; II Kānda, imperfect and incomplete.
No. 1638. THIS TRT1974.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 134 X 11 inches. Pages, 20. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. II Kāņda, 147 stanzas.
No. 1639. AHRSTERITATH.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 114 X 14 inches. Pages, 23. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appear ance, old. Breaks off in Vanauşadhiyarga in Kāņda II.
No. 1640. THOSEMATA.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 137 X 1$ inches. Pages, 125. Lines, 8
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.

Page #236

1134
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
I Kanda, to the ond of Pātālavarga; II Kāņda, breaks off in Vaisyavarga.
No. 1641. STTTT97H.
NĂMALINGANUŚĀSANAM. Substance, palm-leuf. Size, 15 x 14 inches. Pages, 184. Lines, 4
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old. Break off in Südravarga in Kāņda II.
No. 1642, HSFIGETH7H.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 143 X 11 inches. Pages, 238. Lines, 5
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appear. ance, old. . II Kāņda, complete ; III Kānda, a little incomplete.
No. 1643. AHRSTORI498.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 123 13 inches. Pages, 138. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.' Breaks off in Sūdravaiga in Kända II.
No. 1644. FTFUTTATH.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 113 x 1 inches. Pages, 254. Lines, 6
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, new. Breaks off in Manuşyavarga in Kāņņa II.

Page #237

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1135
No. 1645. THESITET1777.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 13 x 14 inchos. Pages, 134. Lines
6 on a page. Character, Kanarese. Condition, injured. Appearance, old.
I Kāņļa incomplete ; II Kānda, from Puravarga to śūdraVarga.
* No. 1646. THESITETTH.
NÂMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 13% X 11 inches. Pages, 268. Lines,
5 on a page. Character, Kanareso. Condition, fair. Appearance, new.
Kāņdas I and II. This copy gives side by side the Kanarese meaning of the words.
No. 1647. THESE TERTIA.
NÄMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 16} x 13 inches. Pages, 15. Lines,
8 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, new,
Begins on fol. 61. Tho other work herein is Nighantusamaya la.
Kāņda III. Breaks off in Nânärthavarga.
No. 1648. THREEHT.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 181 x lf inches. Pages, 170. Lines
8 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appear anoe, new.

Page #238

1136
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Begins on fol. 5a. The other work herein is Samāsacakram la.
Breaks off with the Vaisyavarga of Kāṇḍa II.
No. 1649. नामलिङ्गानुशासनम्. NAMALINGANUSĀSANAM.
Substance, palm-leaf. Size, 16x 1 inches. Pages, 128. Lines, Character, Grantha. Condition, good. Appear,
7 on a page.
ance, old.
Breaks off in the Varivarga of Kända I. Contains a Telugu Tikā.
No. 1650. नामलिङ्गानुशासनम्.
NAMALINGANUŠĀSANAM.
Lines, 7
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 18 inches. Pages, 54. on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new.
III Kanda, complete.
Copying was finished on Tuesday the 7th day of Mina Suddha, Puşya Nakṣatra of Pramadi year; it was copied by Tanappa, son of Subrahmanya.
No. 1651. नामलिङ्गानुशासनम्. NAMALINGANUŠĀSANAM.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 18 inches. Pages, 76. Lines, 7 on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appear
ance, old.
II Kanda, complete. Tamil meanings are given side by side.

Page #239

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1137
No. 1652. TSFIGRATU.
NĀMALINGĀNUSÄSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 144 x 14 inches. Pages, 126. Lines, 8
on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new.
Begins on fol. la. The other work herein is sēşāmarah 6ta,
Complete.
No. 1653. THEGTETIHAH.
NÄMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 114 x 14 inches. Pages, 130.
Lines, 7 on a page. Character, Kanarese. Condition, good. Appearance, old.
I Kānda, 38 stanzas in the beginning are wanting; II Kānda, to the end of Brahmavarga ; III Kānda, breaks off in Nänärthavarga.
No. 1654. THESETTENTATH.
NĂMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 145 X 14 inches. · Pages, 85. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
Begins on fol. la, numbered as 21. The other work herein is Sēsămara 44a,
II Kānda, complete.
No. 1655. arhrast@271494.
NĀMALINGĂNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 14} * 14 inches. Pages, 128. Lines, 5
on a page. Character, Kanarese. Condition, good. Appearance, old.

Page #240

1138
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
With Kanarese meanings.
I Kānda, from Digvarga to the end; II Kāņda, Vanauşadhi. Varga ; and III Kānda, Visēsyanighna.
No. 1656. THESE TE T1494.
NÄMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 134 x 13 inches. Pages, 50. Lines, 5
on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appearance, new I Kāņda, complete.
No. 1657. AHHRŞITTIETH.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, paper. : Size, 12 x 7 inches. Pages, 205. Lines, 19
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
new.
Written on one side of the paper.
Begins on fol. 16. The other works herein are Nāmalingānuśāsanavyākhyā 214a, Kālindīmukundam 250a.
Complete. Telugu meaning is given in some parts.
No. 1658. THRISTEET977.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 224 x 24 inches. Pages, 72.
Lines, 7 on a page. Character, Kanarese. Condition, injured Appearance, old. Complete.

Page #241

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1139
No. 1659. TrueTE4714.
NĀMALINGÀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 150 x 13 inches. Pages, 110. Lines, 7
on a page. Character, Nandināgari. Condition, injured. Ap. pearance, old. Complete
No. 1660. POSTERMATH.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 15% x 16 inches. Pages, 20. Lines, 7
on a page. Character, Kanarese. Condition, much injured. Appearance, new.
Begins on fol. la. The other works herein are Nānārtbaratna, mālā lla, Hamsasandēša 15a.
I Kāņda, from Sabdavarga to the end of Pātālavarga.
No. 1661. ArfF974.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 138 X 11 inches. Pages, 92. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance. old. I Kānda, complete.
The reading of this work is herein said to have been completed by one Bhattiprõlu Venkatanarasu on Friday the 11th of Caitra suddha.
No. 1662. ATHSTETTH.
NÅMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 134 X 14 inches. Pages, 371. Lines, 7
on a page. Character, Kanarese. Condition, injured. Appear.
ance, old. • Does not appear to be as old as it is herein mentioned to be.
147

Page #242

1140
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Gives also the Kanarese meanings of words. Complete.
Dated : śālisaka 1547, Krõdhana, Āévijaśudda 15th Wednesday, by Lakşmīnarasimha of Vasisthagòtra of ApastambaSutra.
No. 1663. SITTENTATH.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, paper. Size, 124 x 81 inches. Pages, 136. Lines, 21
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new Begins on fol. 16. The other works herein are :
Gurubālaprabodhikā 726, Kāvyadarpaņam 132a, Kumārasam. bhavavyākhya 167a, Sisupälavadhaḥ 202a.
Complete.
No. 1664. FARHITETTHETH.
NĀMALINGĂNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf, Size, 144x14 inches. Pages, 56. Lines, o
on a page. Character, Kanarese. Condition, injured. Appearance, old, Begins on fol. la. The other work herein is Rāmāyanam
29a.
I Kāņda, complete.
No. 1665. FTHATTAR474.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 134 x 14 inches. Pages, 189. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, much injured. Ap. pearance, new Gives also a Telugu Tīkā. II Kāņda ; to the end of Ksatriyavarga.

Page #243

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
No. 1666. नामलिङ्गानुशासनम्.
III Kāṇḍa, complete.
NAMALINGANUŠĀSANAM.
Substance, palm-leaf. Size, 13 x 14 inches. Pages, 66. Lines, 8 on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance,
new..
No. 1667. नामलिङ्गानुशासनम्.
No. 1668. नामलिङ्गानुशासनम्.
NAMALINGANUSASANAM.
Substance, palm-leaf. Size, 14 x 14 inches. Pages, 120. Lines, 6 on a page. Character, Grantha. Condition, injured. Appear
ance, old.
II and III Kandas, complete.
1141
I Kanda, complete.
NAMALINGANUŠĀSANAM.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 1 inches. Pages, 98. Lines, 6 on a page. Character, Telugu. Condition, much injured. Appearance, old.
There are two copies of Kanda I herein.
No. 1669. नामलिङ्गानुशासनम्. NAMALINGANUŠĀSANAM.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 1 inches. Pages 20. Lines, 8 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
new.

Page #244

1142
A DESCRIPTIVE CÁTALOGUE OB
No. 1670. aasigailha.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 16 x 14 inches. Pages, 27. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. I Kānda ; complete.
No. 1671. atalgan44.
NÅMALINGĀNUŠĀSANAM. · Substance, palm-leaf. Size, 17 11 inches. Pages, 22. Lines, 4
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new. . Breaks off in Digvarga of Kāņda I.
No. 1672. FARSITETETA.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 157 x 1} inches. Pages, 145. Lines, 7
on a page. Character, Kanarese and Grantha. Condition, injured. Appearance, old.
I Kānda, complete ; II Kāņda, breaks off in Vaisyavarga ; III Kāņda, complete.
No. 1673. ahhROSTORTTITTH.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 163 X 11 inches. Pages, 120. Lines, 5
on a page Character, Teluga. Condition, injured. Appearance, old.
Begins in the course of the Svargavarga and ends with Kānda JI.

Page #245

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1143
The codex also contains a Telugu commentary, composed by Nagadevabhaṭṭopadhyaya, as seen from the following colophon इति नागदेवभट्टोपाध्यायविरचितायां लिङ्गानुशासनव्याख्यायामान्ध्रभाषायां द्वितीयकाण्डं सम्पूर्णम् ॥
No. 1674. नामलिङ्गानुशासनम्.
NĀMALINGĀNUSĀSANAM.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 13 inches. Pages, 200. Lines, 6 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
Begins in the course of Vanausadhivarga in Kāṇḍa II and ends with Nanarthavarga of Kāṇḍa III.
This contains also the Telugu Tika by Nagadevabhaṭṭōpādhyaya.
No. 1675. नामलिङ्गानुशासनम्. NĀMALINGĀNUŚĀSANAM.
Substance, palm-leaf. Size, 17 x 12 inches. Pages, 353. Lines, 8 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appear
ance, new.
II Kāṇḍa, breaks off in the Vaisyavarga.
This contains a Telugu commentary called Balabōdhinī.
No. 1676. नामलिङ्गानुशासनम्. NAMALINGANUŠĀSANAM.
Substance, palm-leaf. Size, 17 x 1 inches. Pages, 380. Lines, 5 on a page. Character, Telugu and English. Condition, much injured. Appearance, new.
The words of the Namalinganusasana, as in Kaṇḍa II, are arranged herein and their English meanings are also given.

Page #246

1144
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1677. STTTTTH.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 174 x 14 inches. Pages, 278. Lines, 5.
on a page. Character, Telugu and English. Condition, injured. Appearance, old.
A copy similar to the above. This contains the words as in the III Kāṇda, arranged and with English meaning.
No. 1678. Elfestgah74.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 175 X 14 inches. Pages, 236. Linos, 8
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. I Kānda ;. complete.
This contains also a Telugu commentary called Gurubālaprabūdbikā by Vănkatēsayajvan.
This codex is dated—the 3rd of Mäghasuddha of the year Vibrti. Colophon:
इति बालप्रबोधिकायां प्रथमकाण्डः ।।
No. 1679. ATA POSSIT TI919.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Pages, 160. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 77a of the M8. described under No. 1514. Complete.
No. 1680. Helga1494.
NĀMALINGĀNUŚÀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 135 x 13 inches. Pages, 24. Lines, 5
on a page. Cbaracter, Telugu. Condition, good. Appearance, old. I Kāņda, breaks off in Digvarga.

Page #247

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1145
No. 1681. FRASITETTHETA.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Sabstance, palm-leaf. Size, 163 X 14 inches. Pages, 20. Lines, 4 on
a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, new. I Kāņda, Vyomavarga ; complete.
No. 1682. TRENGETAH..
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Substance, palin-leaf. Sizo, 17 18 inches. Pages, 70. Lines, 8 on
a page. Character, Grantha and Tamil. Condition, fair. Appearance, new. III Kånda, to the end of Avyayavarga. Gives also the Tamil neaninga of the words.
No. 1683. THOSETITIHAH.
NĀMALINGÁNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 17 x 14 inchis. Pages, 85. Lines, 6
on a page. Charac.er; Telugu. Conlition, injured. Appearance, new.
III Kanda; complete. Date: JulaamHICHTE G USTक्षे प्रथमायाम् आसूरिनरसिंहाचार्येणामरतृतीयकाण्डो लिखितः ॥
No. 1684. ATHRISQm974.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAM. Sabstance, palm-leaf. Size, 13 x 14 incbes. Pages, 18. Lines, 5
on a page. Charaoter, Telugu. Condition, injured. Appearance,
old. · I Kānda, without beginning or end.
No. 1685. FTAFSIRITHTH.
NĀMALINGĀNUŠĀSANAM. Substance, palm-leaf. Size, 9 x 14 inches. Pages, 372. Lines, 5 on a
page. Character, Kanarose. Condition, injured. Appearance, old.

Page #248

1146
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Commences with the first Kanda and breaks off in Bhüvarga. Again another copy of the same work is seen to begin on fol. 62a ; and this is complete.
No. 1686. नामलिङ्गानुशासनम् सव्याख्यानम् . NĀMALINGĀNUŠĀSANAM WITH COMMENTARY. Substance, paper. Size, 124 X 48 inches. Pages, 334. Lines, 9 on
a page. Character, Devanagari. Condition, good. Appearance, new. Complete.
This commentary is called Amaravivēka and is said to have been composed by Mahēšvara. Printed in Silākṣara or lithograph, 2nd edition, in Saka 1770 at Poona, corrected by Talēkar Raghunatha, the pandit-assistant of Captain Candy, the principal of the College there. Beginning :
कोशस्येव महीपानां कोशस्य विदुषामपि । उपयोगो महान्यस्मात् क्लेशस्तेन विना भवेत् ॥ गोमान्तकप्रान्तजुषा श्रीमहेश्वरशर्मणा । कृता टीकामरे कोशे संक्षिप्तार्था सुबोधिनी ॥ सा मया पूरिता कोशान्तरशब्दाभिपूरणात् । भाषापर्यायशब्दश्च कचिल्लिङ्गादिभेदतः ॥ त्रिकाण्डशेषो हैमश्च विश्वकोशोऽथ मेदिनी ।
एवमादिषु ये शब्दाः लिखितास्ते क्वचित्कचित् ।। - उदाहरणमप्यत्र बालानां बोधहेतवे ।
केषुचिल्लिखितं नूनं शब्देषु प्राकृतं क्वचित् ॥ कचित्पदानामर्थोऽपि दुर्बोधानां प्रदर्शितः । नामूलं किञ्चिदप्यत्र पदादि लिखितं मया ॥

Page #249

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1147
ग्रन्थान्तरज्ञापनाय ".-'" चेत्यं संज्ञा प्रकल्पिता । क्षेपकाः प्रायशः श्लोकास्तथान लिखिता मया ।।
शास्त्रेषु काव्येषु कृतश्रमा ये तैः क्षम्यतामत्र खिलं यदस्ति । बालोपकृत्यै विहितं मयैत
प्रायेण मुह्यन्ति हि ये लिखन्ति ॥ पाठशालाधिपे क्याप्तन् क्याण्डीसाहेबसंज्ञिते । तत्पण्डितासिष्टने(ण्टे)न विदुषा तदनुज्ञया ॥ तळेकरोपाभिधेन रघुनाथेन शोधिता। व्याख्यामरविवेकाख्या वर्धिता ख्यापिता पुनः ।। खसप्तसप्तेन्दुमिते शाके पुण्याख्यपत्तने । यत्नतः पाठशालायामङ्कितेयं शिलाक्षरैः ।।
इति प्रस्तावना ॥ वन्दे तं परमानन्दं वामार्धेनोमया युतम् ।
रज्जौ भुजङवद्यत्र विवरीवृत्यते जगत् ॥ इह खलु श्रीमदमरसिंहश्चिकीर्षितस्य नामलिङ्गानुशासनस्य निर्विनपरिसमाप्त्यर्थ कृतं मङ्गलं ग्रन्थादौ शिष्यशिक्षार्थ निबध्नाति यस्येति--
यस्य ज्ञानदयासिन्धोरगाधस्यानघा गुणाः । सेव्यतामक्षयो धीरास्स श्रियै चामृताय च ।। समाहृत्यान्यतन्त्राणि संक्षिप्तैः प्रतिसंस्कृतैः । संपूर्णमुच्यते वगैर्नामलिङ्गानुशासनम् ।।
148

Page #250

1148
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
भो धीराः अगाधस्यातिगम्भीरस्य ज्ञानकरुणयोः समुद्रस्य यस्य अनघा निर्मला गुणाः क्षान्त्यादयः सन्ति सोऽक्षयः श्रियै संपत्तये अमृताय मोक्षार्थश्च भवद्भिस्सेव्यतामाराध्यताम् ॥ १ ॥ चिकीर्षितं प्रतिजानीते समाहृत्येति । अन्येषां तत्राणि शास्त्रान्तराणि “ नामलिङ्गानुशासनानि ” समाहृत्य एकत्र कृत्वा संक्षिप्तैः अल्पविस्तरबह्वर्थैः प्रतिसंस्कृतैः प्रतिपदं प्रकृतिप्रत्ययविचारेण कृतसंस्कारैः वर्गेः सजातीयसमूहैः संपूर्ण साङ्गोपाङ नाम्नां स्वरित्यादीनां लिङ्गानाच स्त्रीपुन्नपुंसकाख्यानाम् अनुशासनं व्युत्पादकं शास्त्रमुच्यते । मयेति शेषः ॥
End :
षट्संज्ञकास्त्रिषु समा युष्मदस्मत्तिङव्ययम् । परं विरोधे शेषन्तु ज्ञेयं शिष्टप्रयोगतः ॥ इति लिङ्गादिसङ्ग्रहवर्गः ॥
इत्यमरसिंहकृतौ नामलिङ्गानुशासने । सामान्यकाण्डस्तृतीयस्साङ्ग एव समर्थितः ||
षट्संज्ञकाः षान्तनान्तसंख्या (:) कतिशब्दच त्रिलिङ्गयां समाः सरूपाः नित्यं बहुषु वर्तमानाः अतो बहुवचनान्ताश्चेत्यर्थः । यथा षडिमे । पाडेमाः । षाडेमानि । पश्चभिरेताभिः । कति पुमांसः । कति स्त्रियः । कति कुलानि । युष्मदस्मच्छब्दौ तिङन्तपदान्यव्ययानि च त्रिषु समानि । युष्मच्छब्दो यथा त्वं स्त्री । त्वं पुमान् । त्वं कलत्रम् । अस्मच्छब्दो यथा आवां पुमांसौ। आवां स्त्रियौ । आवां कलत्रे । तिङ् यथा स्थाली भवति । घटो भवति । पात्रं भवति । एवं दाग ( रा ) भवन्तीत्यादि । अव्ययं यथा - उच्चैः दाराः । उच्चैः स्त्री । उच्चैः कलत्रम् | उच्चैः प्रासाद इत्यादि । परमिति । विरोधे विप्रतिषेधे सति परं लिङ्गानुशासनम् प्रवर्तते । यथा मानुषशब्दस्य कषणभमरोपान्ता इति प्रागुक्तविधिना पुंस्त्व एव प्राप्ते सति द्विचतुःषट्
I

Page #251

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1149 पदेत्यनेनोत्तरत्रोक्तेन स्त्रीपुंसविधिनिश्चयः । यथा मानुषीयं, मानुषोऽयमिति । शेषमिति । शेषमत्रानुक्तम् । अभिधानादिकं शिष्टानां महाकवीनां भाष्यकारादीनां प्रयोगतो ज्ञेयम् । यद्वा अनुक्तं शब्दलिङ्गं शिष्टप्रयोगतो बोध्यम्। लिङ्गमशिष्यं लोकाश्रयत्वाल्लिङ्गस्येति भाष्योक्तेरित्यर्थः । ४६ ॥ उक्तमुपसहरति इतीति । इत्येवंप्रकारेणामरसिंहस्य कृती नामलिशास्त्रे सामान्यनामा तृतीयः काण्डः प्रस्तावो वर्गः समूहो वा अङ्गैः सहितः समर्थितो निरूपित इत्यर्थः ॥ ४७ ॥ Colophon :
श्रीमत्यमरविवेके महेश्वरेण विरचित इत्थं सामान्यकाण्ड एषोऽन्तिमस्समाप्तः ॥ शुभं भवतु ॥
शके १७७१ सौम्यनामाब्दे चैत्रमास्यसिते पक्षे दशम्यां भौमदिने इदममरकोशपुस्तकं सटीकं समाप्तम् ॥ पुण्यपत्तने पाठशालायां शिलाक्षरयन्त्रैर्मुद्रितश्च ॥
वर्गनामानि मूलश्लो(काः) क्षेपकश्लो(काः). १. विशेष्यनिघ्नवर्गः। ११२ ।। २. सङ्कीर्णवर्गः । ४३ ३. नानार्थवर्गः ; . २५७ . ४. अव्ययवर्गः ५. लिङ्गादिसङ्ग्रहवर्गः ४७
२३
४८२॥
एवं ४९० एवं त्रिकाण्डं व्याख्यासहितम् ४०००.
-

Page #252

1150
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OB
No. 1687. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या-अमरपदमुकुरः. NĀMALINGĀNUŚĀSANAVYÄKHYA :
AMARA.PADAMUKURAH. Substance, palm-leaf. Size, 174 x 14 inches. Pages, 70. Lines, 7 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new. I Kanda, Narakavarga, complote ; Varivarga, incomplets.
This is a commentary by Raigācārya of Ātrēyagātra, puril and son of Gõpālārya. Beginning:
श्रीनारसिंहं श्रितकल्पभूरुहं ब्रह्मेन्द्रदेवार्चितपादपङ्कजम् । लक्ष्मीसमेतं कमलायतेक्षणं
नमाम्यहं मत्तसुरारिशात्रवम् ॥ नमामि नारसिंहेशं प्रह्लादवरदं प्रभुम् । हिरण्यकशिपोर्वक्षश्छेदनोरुपुनर्भवम् ।। गोपालार्यगुरूत्तमं घनतमःप्रोत्सारसूरोत्तम त्रय्यन्तार्थपदप्रवादचतुरं श्रीभाष्यकारोत्तमम् । आत्रेयान्वयहीरमध्यतरलं दासेप्सितार्थप्रदं रड्राचार्यसुतं नमामि सततं श्रीविष्णुलीलाकृतिम् ।। आत्रेयवंशसंभूतो रङ्गाचार्यो बुधोत्तमः । व्यक्तं विधत्ते व्याख्यानममरस्य मनोहरम् ।। प्रथमान्तश्शब्दपरस्सप्तम्यन्तोऽर्थबोधकः । पर्यायादिस्तदन्येषां विज्ञेयमुपलज्ञणम् ।। अथत्वित्यव्यययुगं कथ्यते त्रिविधञ्च यत् । तञ्च क्रियार्थशब्दानामादावन्ते न पूर्वभाक् ॥

Page #253

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1151
खरव्ययं स्यात्स्वर्गेऽथ निर्जरेष्वमरास्तथा । खर्गपर्यायमध्यस्थितदिवशब्दस्याकारान्तताप्यस्ति ॥
इत्यमरपदमुकुरे नामलिङ्गानुशासने नरकवर्गः ॥
समुद्रस्सागरे चैव क्षीरोदाद्यास्तु सिन्धुषु । अत्र पारावारशब्दस्य समुद्रपक्षे पुंलिङ्गत्वम् ।
End:
विपाशा शोणशब्दस्तु तथा शोणो नदेऽपि च । तथा च-शोणः कृशानौ श्योनाके लोहिताश्वे नदे पुमान् । त्रिषु कोकनदच्छाय इति हैमः ॥
No. 1688. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या-अमरपदमुकुरः. NĀMALINGĂNUŠĀSANAVYÄKHYÄ:
AMARAPADAMUKURAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 143 x 14 inches. Pages, 78. Lines, 6 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new The first leaf is numbered 48.
Begins in the course of Simbavarga and breaks off in Kşatri yavarga.
Same commentary as the last.
Colophon :
इत्यात्रेयकुलकलशाम्बुधिसुधाकरश्रीगोपालाचार्यसूनुना लक्ष्मीकटाक्षसन्धुक्षितबुद्धिविभवेन रङ्गाचार्येण विरचिते अमरपदमुकुरे द्वितीयकाण्डे ब्रह्मवर्गः ॥

Page #254

1152
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1689. Thufestgå422|164194- Teedery. NĀMALINJĀNOŠĀSANAVYĀKHYANAM :
TIKĀSÁRVASVAM.
Sulistance, palin-leaf (Śrītāla). Size, 94x13 inches. Pages, 631. Lines,
7 on a page. Character, Malayālam. Condition, injured. Appearauce, old. Kāndas, laud 2; complete.
The MS. is dated -24th of the month of Mina (Phālguna) in the year Akşaya. The copyist is one Appäśāstri of KolaImaņņam village, near Palgbat.
The commentary is by Sarvānanda.
For remarks and extracts see “ Report on a Search for Sanskrit and Tamil Manuscripts" No. 2. by M. Seshagiri Sastri.
No. 1690. ATMOSFTER THEAT6277714–1914a774. NĀMALINGĀNUŚÁSANAVYĀKHYĀNAM :
TĪKĀSARVASVAM. Şubstance, palm-leaf. Size, 161 x 14 inches. Pages, 244. Lines, 9 on
a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, Dew II Kāņda, to the end of Vanauşadbivarga.
No. 1691, Fifasiga 472164174-1914ety. NĀMALINGĀNUŚĀSANAM: TIKĀSARVASVAM. Pagos, 70. Lines, 5 on a page.
Begins on fol. 45a of the MS. described under No. 1602.

Page #255

THE BANSKRIT MANUSCRIPTS.
1153
No. 1692. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या-सुधा. NA MALING ANUSASANAVYAKHYA : SUDHĀ.
Substance, paper. Size, 121 x 8, inches. Pages, '770. Lines, 20
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
now.
Complete.
This is a commentary on the Námalingānušā sana of Amorasimha by Bhinujidiksita, son of Bhattojidiksita.
Beginning
वल्लवीवल्लभं स(न)त्वा गिरि(रं) भट्टोजिदीक्षितम् ।
अमरे विदधे व्याख्यां मुनित्रयमतानुगाम् ॥ प्रारिप्सितप्रत्यूहापनुत्तये कृतं मङ्गळं शिष्यशिक्षार्थम् आदौ निब बन्ध-यस्येति । हे अनघाः । भवद्भिः स धीराः सेव्यताम् । न अघं पापं येषां ते अनघाः निष्पापाः-सुकृतिन इति यावत् । सुरुतिन एव तं सेवितुं प्रभवन्ति ; नेतर इति भावः । धियं राति किप् धीराः ज्ञानप्रदो गुरुः । अनेन तद्विज्ञानार्थ स गुरुमेवाभिगच्छेदिति श्रुत्यर्थ उपदिष्टः । “प्रयोजनमनुद्दिश्य न मन्दोऽपि प्रवर्तते” इति न्यायेन. गुरुसेवायाः फलमाह- श्रियै चामृताय चेति । चद्वयमुभयप्राधान्यद्योतनाय । भुक्तिमुक्तिप्राप्तिर्गुरुसेवातो भवति । क्रियार्थोपपदस्येति चतुर्थी, तादर्थ्य वा ॥
End:
यथा चालनी तितउः पुमानित्युक्तम् । इह तितउ परिपवनं भवतीति भाष्यप्रयोगान्नपुंसकमपि बोद्धयम् । तथा ताटङ्कस्त इत्याचार्य प्रयोगात् ताटक्कशब्दस्य पुंस्त्वम् । तथा कलिका कोरकः पुमानितीहो.

Page #256

1154
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
तम् ; कोरकाणीति माघप्रयोगान्नपुंसकत्वमपि । यत्तु गोधा पोटा इत्यु. दाहृतवान्मुकुटस्तन्न ; ङ्याबूङन्तमित्युक्तत्वेन शेषत्वाभावात् ॥ Colophon:
इति श्रीपदवाक्यप्रमाणज्ञभट्टोजिदीक्षितात्मजभानुजिदीक्षितविरचितायाममरकोशव्याख्यायां सुधाख्यायां तृतीयकाण्डविवरणं सम्पूर्णम् ॥
No. 1693. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या-सुधा. NĀMALINGĀNUŚĀSANAVYĀKHYA : SUDHA. Pages, 70. Lines, 19 on a page.
Begins on fol. 214a of the MS. described under No. 1657. The commentary breaks off in Digvarga.
No. 1694. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या-सुधा. NĀVALINGĀNUŠĀSANAVYĀKHYA : SUDHĀ. Substance, palm-leaf. Size, 18 x 1} inches. Pages, 174. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new.
I Kanda, complete. The seribe adds :-अमराख्यकृतेाख्यां सुधां सूरिमुदावहाम् ।
व्यलिखद्ब्रह्मनामासौ भानुजीदीक्षितैः कृताम् ।।
No. 1695. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या-सुधा. NĀMALINGĀNUŠĀSANAVYĀKHYĀ: SUDHĀ. Pages, 83. Lines, 8 on a page.
Begins on fol. la of the MS. described under No. 1610. II Kandla, breaks off in Vanausadhivarga.

Page #257

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
No. 1696. नामलिङ्गानुशासनव्याख्यानम् — अमरपदपारिजातम्.
NAMALINGAN USASANAVYAKHYANAM:
AMARAPADAPĀRIJĀTAM.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 1 inches. Pages, 333. Lines, 7 on a page. Character, Telugu. Conditon, good. Appearance,
new.
1155
Begins on fol. 23a. The other work herein is Viśvaprakāśaḥ la. Fol. 23 is numbered 61; and the succeeding leaves are numbered in order thereafter.
Complete.
This commentary is said to have been composed by a Mallinātha, son of Bollapinni Nrsimhasuri of Srivatsa gotra.
Beginning:
आकण्ठपौरुषमतो वारणतां विघ्नवारणेनैव । प्रथितां बिभ्रदशेषत्रिदशोपास्यं परं महस्सेवे || उक्तानुक्तनिरुक्तचिन्तनफलां टीकां सुभूतेः परामालोक्यामरभाष्यवार्तिकमुखान् ग्रन्थान् बहूनादरात् । व्याचक्षे ऽमरसिंहनामकमहं श्रीवत्सगोत्रोद्भवो बोल्लापिन्निनृसिंहसूरितनयः श्रीमल्लिनाथो मुदा ||
अमरसिंहः
इह खलु निखिलफणिपतिविततमतकमलनिलय कबलनकलशतनयः कविवर करटिनिकरसिंह: प्रक्रंस्यमाननिबन्धनरत्नपरिपन्थि - निरन्तरान्तरायतिमिरपटलनियुतमि हिरसमानामभिनवाधिकृतदेवतोपासनामa fear यस्येति ।
यस्य ज्ञानदयासिन्धोरगाधस्यानघा गुणाः सेव्यतामक्षयो धीरास्स श्रियै चामृताय च ॥
तत्र देवतायाः परममहच्चरव्यापनार्थ समुद्रत्वमारोपितम् ।
149

Page #258

1156
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
End:
उक्तशेषलिङ्गानि शिष्टप्रयोगाद्वोद्धव्यानि ॥ वक्ता वाचस्पतिर्यत्र श्रोता शक्रस्तथापि तौ ।
शब्दपारायणस्यान्तं न गतौ तत्र के वयम् ॥ Colophon:
इति श्रीवत्सनृसिंहसूरिसुतमल्लिनाथकृतामरपदपारिजाते लिङ्गादिसंग्रहवर्गः ॥
No. 1697. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या--अमरकोशपदविवृतिः.
NĂMALINGÄNUSĀSANAVYÁKHYĀ: ... AMA RAKOSA PADAVIVRTIL. Substance, paper. Size, 12 x 7 inches. Pages, 414. Lines, 24 on
a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, new. Complete.
This is a commentary on the Nämalingäruśasana of Amarasimha by Vargala Lingayasūri, son of Vangala Kamayabhatta, and is popularly known as Lingā bhattiyam. Beginning
ज्ञानानन्दमयं देवं निर्मलस्फटिकाकृतिम् । आधारं सर्वविद्यानां हयग्रीवमुपास्महे ।। शिवं हरिं विधातारं तत्पत्नीस्तत्सुतान्गुरून् । नत्वा समस्त
प्रत्यूहशान्तये मङ्गळाय च ॥
'। विबुधान् प्रत्यूषे मङ्गळालयान् ॥ पदवाक्यप्रमाण ज्ञैः क्षीरखाम्यादिसूरिभिः । वाल्मीकिप्रभृतिप्रा कृतान्ग्रन्थान्समालोक्य बालानां सुखबुद्धये ॥

Page #259

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1157
यत्कृतं सुरसिंहेन नामलिङ्गानुशासनम् । तत्रस्थायाः पदावळ्या विवृतिर्वक्ष्यते मया ॥ १. यस्य ज्ञानदयासिन्धोरगाधस्यानघा गुणाः ।
सेव्यतामक्षयो धीरास्स श्रियै चामृताय च ।। ___ ब्या--हे धीराः विद्वांसः । यस्य गुणाः । अनघाः निर्मलाः । स देवः । श्रियै च अमृताय च लक्ष्म्यै च मोक्षाय च । सव्यताम् आराध्यताम् ; भुक्तिमुक्तिफलावाप्त्या इत्यर्थः । किंविशिष्टस्य ! ज्ञानं च दया च तयोस्सिन्धुः तस्य ज्ञानदयासिन्धोः । अगाधस्य विषयलिप्सारहितस्य । किंविधः ? अक्षयः क्षयरहितः । श्लोकोऽयं समुद्रपक्षेऽप्यूहनीयः । अस्य . . विष्णोः क्षयो निवासःअक्षयः ।
२. समाहृत्यान्यतन्त्राणि सङ्क्षिप्तैः प्रतिसंस्कृतैः ।
सम्पूर्णमुच्यते वगैर्नामलिङ्गानुशासनम् ॥
End:
षट्संज्ञकास्त्रिषु समा युष्मदस्मत्तिङव्ययम् । षट्संज्ञकाः षकारान्ताश्चा: न(न)कारान्ताश्च सङ्ख्याशब्दाः, युष्णदरमच्छब्दौ च, तिङन्ताश्च शब्दाः, अव्ययसंज्ञकाश्च शब्दास्त्रिषु लिड्रेषु समाः एकरूपाः; लिङ्गनिबन्धनरूपविशेषरहिता इत्यर्थः । षट्सज्ञका यथा-पञ्च बाण(I):, पञ्च वस्त्रियः, पञ्च फलानि । युष्मद. स्मच्छब्दौ यथा--त्वं पुमान्, त्वं स्त्री, त्वं नपुंसकम् इत्यादि ; अहं पुमान् , अहं स्त्री, अहं नपुंसकम् । तिङन्ता यथा---स तिष्ठति, सा तिष्ठति, तत्तिष्ठतीत्यादि । अव्ययसंज्ञिका यथा—नाना पुरुषाः, नानास्त्रियः, नाना रूपाणि ।
परं विरोधे अस्मिन्स(न्व)र्गे पूर्वापरविरोधे सति परं परलिङ्गं भवति । शेषं त(तु) ज्ञेयं शिष्टप्रयोगंता(गत): ।

Page #260

1158
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF - इहास्मिन् लिङ्गादिसशहवर्गे शेषमनुक्तं लिङ्गशेषं, शिष्टप्रयोगता(तः) वृद्धस्य व्यवहारतः विज्ञेयम् । यथा--अयं पचति, इयं पञ्च(च)ति, वेदाः प्रमाणम् इत्यादि सर्वमनवद्यम् ॥ Colophon:
इति श्रीवङ्गलकामयभट्टोपाध्यायसूनुलिड़यसूरिविरचितायाममरकोशपदविवृतौ लिङ्गादिसङ्ग्रहवर्गोक्तलिङ्गविवेचनं समाप्तम् ।।
No. 1698. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या-अमरकोशपदविवृतिः. .NĀMALINGĀNUŚĀSANAVYĀKHYA:
AMARAKOSAPADAVIVRTIĦ. Substance, palm-leaf. Size, 154 x 14 inches. Pages, 103. Lines, 6 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new.
Copying was finished on Sunday the 15th day of MäghaSuddha in the year Aksaya, by Dévarakonda Venkatavarasankulu.
I Kanda, complete.
_No. 1699. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या-अमरकोशपदविवृतिः.
NĀMALINGĂNUŚĀSANAVYĂKHYA :
AMARAKOŚAPADAVIVẶTIŅ. Substance, palm-leaf. Size, 161 x 14 inches. Pages, 182. Lines, 5
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old. III Kanda, complete.
No. 1700. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या-अमरकोशपदविवृतिः. NĀMALINGĀNUSASANAVYĀKHYA:
AMARAKOŚAPADAVIVẶTIH. Substance, palm-leaf. Size, 163 X 11 inches. Pages, 204. Liues, 6
on a page. Character, Teluga. Condition, good. Appearance, old.

Page #261

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1159
I Kanda, complete on 716; Dhivarga of I Kanda, 11 fols. and from Natyavarga to the end of I Kanda, 20 fols.
No. 1701. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या - अमरकोशपदविवृतिः.
NAMALINGANUŚASANAVYÄKHYA:
AMARAKÖSAPADAVIVṚTIḤ.
Substance, palm-leaf. Size, 163 x 14 inches. Pages, 264. Lines, 5 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. Begins on fol. 1a. The other work herein is Kavikanthapāśaḥ 133a.
III Kanda, complete.
No. 1702. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या - अमरकोशपदविवृतिः.
NAMALINGAN USASANAVYAKHYA:
new.
Kandas II and III.
AMARAKÖSAPADAVIVṚTIH.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 13 inches. Pages, 266. Lines, 7 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance
No. 1703. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या - अमरकोशपदविवृतिः.
NAMALINGAN USASANA VYĀKHYA :
AMARAKÖSAPADAVIVṚTIH.
Substance, palm-leaf. Size, 17 x 14 inches. Pages, 228. Lines, 6 on a page. Character, Telugu. Condition, very good. Appear
ance, new.
Contains the commentary of Lingayasuri on Kanda II.
Copying was finished on Friday the 10th of Bhadrapadasuddha, in the year Raktākṣi, by Śāganțu Gavararaju Lingambhaṭṭu for Mājēți Sarvesalingam from the MS. of Vivaturi Pērayalinga.

Page #262

1160
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1704. ATAŞIgaH 41627–37429aeaea:. NĀMALINGÁNUŠĀSANAVYĀKHYA:
AMARAKOŚAPADAVIVĶTIH. Substance, palm-leaf. Size, 163 x 14 inches. Pages, 120. Lines, o
on a page. Character, Telugu. Condition, slightly injured. Appearance, old. III Kaņda, almost complete.
No. 1705. Testfal47041641374723374g lala:. NĀMALINGÁNUŚĀSANAVYAKAYA :
AMARAKOŚ APADAVIVRTIH. Substance, palm-leaf. Size, 124 x 14 inches. Pages, 392. Lines, 9
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appear. ance, old, To the end of Vaiśyavarga in Kānda II.
: No. 1706. AFTERTH-04167-3772422795aela:.
NĀMALINGĀNUŚĀSANAVYĀKHYA :
AMARAKOŚAPADAVIVẶTIH. Substance, palm-leaf. Size, 165 x 14 inches. Pages, 316. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. III Kāņda ; breaks off in Lingådisangrahavarga
No. 1707. AfegaTTH 704|62HTET. NĀMALINGĀNUŚĀSANAVYÁKHYA :
AMARAPAÑOIKĀ. Substance, palm-leaf. Size, 17 x 14 inches. Pages, 11. Lines, 5
on a page. Character, Grantha and Tamil. Condition, good. Appearance, new. Begins on fol. 5a. The other work herein is Śrīsūktam !a.
A fragment. This is a Tamil commentary on Amarasimha's Nāmalingānuśāsana.

Page #263

www.kobatirth.org/
THE SANSK BIT MANUSCRIPTS.
1161
Beginning:
श्रीशैलवेङ्कटेशानावानम्य शिवकेशवौ।
बालकानन्दजननी करोम्यमरपश्चिकाम् ॥ श्रीशैलवेङ्कटेशानौ, शिवकेशवी, आनम्य, बालकानन्दजननीम् अमरपञ्चिकां करोमि.
ஸ்ரீெெபாஓமென்கிர பர்வதத் திர்க்கும், வெக- மென்கிர பர்வதத்திர்க்கும், ஈசாநாளா யிருப்பார்களாய்---சுயிவ கியளா யிருப்பார்களாய் இருக்குா, பரிவகெயவள, பரிவகெபாவாளை - பரிவனென்ன ஈழாது கொலவனென்ன விஷ இவர்கள் யிரண்டுபேர்களையும், சூ.53,) நமஸ்கரித்து வாகாளுக்கு குழந்தை - களுக்கு சூநடிஜநநியா யிருப்பதாய்-சந்தோஷத்தை உண்டா க்குரதா யிருப்பதாயிருக்குா , சரைவஹிகார அமரவகையை களொசி பண்ணுகிறேன்.
यस्य - ज्ञानदयासिन्धोः - अगाधस्य - अनघाः - गुणाः - सेव्यताम् अ. ST: . fri: - W: - f - 7 - TFIT - TI
No. 1708. FASTRIனான-rufs. NĀMALINGĀNUŚÁSÁNAVYÁKHYA :
AMARAPANCIKA. Substaner, yalin-leaf (Sritala). Size, 141 x 2 inches. Pages, 110.
Lines, 10 on a page. Character, Grantha. Conditior, good, Appetirincr', (lal. )
Begins on fol. 45a. The other work herein is Bhāgavatavyakhya la.
Leaves numbered as 3 to 5 and as 12 contain the first Kanda; leaves numbered as 21 to 40, 42 to 46, 53 and 54 contain the second Kānda, from Sailavarga to Ksatriyavarga ; and leaves numbered as 5 to 17, 22, 25, 18 to 33, 35 and 40 contain the third Kānda, from Viśēșyanighnavarga to Lingadisangrahavarga.
This is the same as the abuve Tamil commentary called Amarapañeikā composed by Vērkaļēşvara of Ātrēyagõtra.

Page #264

1162
A DESCRIPTIVE CATALOGUN OF
The colophon is : इति श्रीमदात्रेयवेङ्कटेश्वरविरचितायाममरपाञ्चिकायाम् अव्ययवर्गः ॥
No. 1709. नामलिङ्गानुशासनटीका.
NĀMALINGĀNUŠĀSANATIKĀ. Substance, palm-leaf. Size, 204 x 14 inches. Pages, 194. Lines,
1 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, new.
Begins on fol. la. The other work herein is Prabodhacan. drõdayam fol. 98a.
I Kanda, complete.
The MS. is dated : ईश्वरनामसंवत्सरे आषाढशुद्ध एकादशी वृहस्पतिवारं नामलिङ्गाभट्टीयं सम्पूर्णम् ।।
This is the Telugu commentary, called Bālaprabodhikā, composed by Tiruvēnkațārya, nou of Cina-Timma, son of Tirumalagurn, son of Talla pāka Annamācārya. Beginning : (alone)
श्रीवेङ्कटेशेन सरोजजाता सेयं सरोजालयलालनीया । इतीव नित्यं हृदयारविन्दे निवेशिता मां कमलालयाव्यात् ।। आसीदासीमनीहारगिरिविख्यातनामवान् । ताल्लपाकन्नमाचार्यों वेंकटेशवरान्वितः ॥ . ततोऽभवत्तिरुमलगुरुर्गुरुसमानधीः । भारद्वाजान्वयपयःपारावार(कला)निधिः ।। तस्मादभून्नन्दवरवरहारहरिन्मणिः । दीक्षितश्चीनतिम्माख्यो मुक्ताच्छत्रद्वयाङ्कितः ॥ तदात्मजन्मा तिरुवेङलाख्यः

Page #265

TER SANSKRIT MANUSCRIPTS. . . 1163 ETITTA TTedu GAI ATTRATE AT (7)
टीकाममरसिंहस्य रचयत्यान्ध्रभाषया ॥ ప్రారబ్ధమైన గ్రంధానకు విఘ్నము రాకుండా ముగి శేకొరకు
గ్రంథక ర్తయిష్ట దేవతానమస్కారము స్తుతిరూపాన జేస్తున్నాడు,
यस्येति P AT: ఓ విద్వాంసులారా IIIIII-VIIITT: జ్ఞానానకున్ను దయకున్ను సంధో :
End:
నాట్య సంగతమైన భూకుంసాదికమున్ను పాతాళ సంగత మైన కుహరాదులున్న భోగి సంగత మైన కంచు కాదులున్ను సరళసంగతమైన బాధలున్ను వారి సంగతమైన నౌకాదులున్ను చెప్పంబడెను .
इति खरादिप्रथमः काण्डस्समाप्तः॥
No. 1710. ATHIE TRUTTINTINATT. NĀMALINGĀNUŚĀSANATĪKA : GURUBĀLAPRA
BODHIKĀ. Babstance, palm leaf. Size, 164 x 14 inches. Pages, 289. Lines,
6 on a page. Character, Telugu. Condition, fair. Appearance, old.
III Kānda, complete. This commentary also is a well known one, and is both in Sanskrit and Telugu.
-
No. 1711. 7TH FITRITTTTTTTTTTHAT . NĀMALINGĀNUSĀSANATIKA : GURUBĀLA.PRA.
BODHIKĀ. Pages, 46. Lines, 20 on a page.
Begins on fol, 72b of the MS, described under No. 1663, Breaks off in Svargavarga of Kanda I.
150

Page #266

1164
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1712. Freştgani azien-year suallafl. NĀMALINGĀNUŚĀSANATĪKĀ : GURUBĀLAPRA
BÖDHIKĀ. Substance, paper. Size, 98 x 75 inches. Pages, 57. Lines, 20
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. I Kānda, breaks off in Svargavarga.
No. 1713. a stearthaC141-1421m4allert. NÄMALINGĀNUŚĀSANAȚIKA: GURUBĀLAPRA
BODHIKĀ.
Substance, palm-leaf. Size, 115 X 14 inches. Pages, 214. Lines, 4
on a page. Character, Kanarese. Condition, injured. Appearance, new. I Kaņda, breaks off in Digvarga.
No. 1714. AHŞTERITHF2147-Jaamalla. NĀMALINGĀNUŠĀSANATIKĀ: GURUBALA
PRABODHIKĀ.
Substance, palm-leaf. Size, 14 X 1 inches. Pages, 460. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, new. Complete.
Copying was finished on the 5th of Srāvana-buddha in the year Viśvāvasu. It was copied by Venkayya for Allagadda Garuďăcala according to the copy of Cukkā Kōtappa.

Page #267

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
No. 1715. नामलिङ्गानुशासनव्याख्या.
--
NAMALINGANUŠĀSANAVYAKHYĀ.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 15 inches. Pages, 108. Lines, 10 on a page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appearance, new.
II Kanda ; to the end of Brahmavarga.
The name of the commentator is not known.
1165
Beginning :
-
अथ भौमादिद्वितीयकाण्डमारभते – इहास्मिन् काण्डे साङ्गोपाङ्गैः पृथ्वीपुरक्ष्माभृद्वनौषधिमृगादिभिः नृब्रह्मक्षत्रविट्शूद्रैरुपलक्षिता दश वर्गा उदिताः आशंसिता वा । अस्यां सर्वे भवतीति भूः -- भू सत्तायाम् ; ऊकारान्तोऽयं स्त्रिलिङ्गः । अव्ययन्तु रेफान्तः । अस्यामिदमभूदिति भूमिः । न चलतीत्यचला – चलकम्पने । न विद्यते अन्तो यस्यास्सा अनन्ता । रस्यते रसा - रस आखादने; रसतीति वा, रस शब्दे । रसा अत्र सन्तीति वा । विश्वं बिभर्तीति विश्वंभरा — भृञ भरणे स्थिरत्वात् स्थिरा । ध्रियते धरा धरित्री च धरणी चं, धारणे धृञ् क्षो (क्षौ) तीति क्षोणी--क्षुत्र शब्दे । जा ( जि ) नाति परिभवतीति ज्या
---
1
End:
त्रिभिरुपलक्षितो वर्गस्त्रिवर्गः धर्मकामार्थानां नाम, मोक्षसहितः त्रिवर्गश्वतुर्वर्गः धर्मकामार्थमोक्षाणां नाम । चतुर्णी भद्राणां समूहः चतुर्भद्रम् । अतिनिर्बन्धेन सह वर्तमानानां धर्मार्थकाममोक्षाणां नाम । . जनिं वधूं प्रापयन्ति जन्याः- - वरस्य सुहृदां नाम । इति ब्रह्मवर्गः । मूर्ध्नि प्रायेणाभिषिच्यते मूर्धाभिषिक्तः – षिवु रक्ष ( षिच क्षर ) णे । राज्ञः क्षत्रियस्यापत्यं राजन्यः । ब्रह्मणो बाह्वोर्जातो बाहुजः । क्षत्रा (ता) त्राय ( त इ) ति क्षत्रम् ; तस्यापत्यं क्षत्रियः- त्रा रक्षणे । विराजते विराट् राज़ दीप्तौ । क्षत्रियनामानि । ५ । प्रजा रञ्जयतीति राजा-रञ्ज.

Page #268

1166
End:
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1716. नानार्थपदपेटिका.
NĀNĀRTHAPADAPETIKA.
Pages, 24. Lines, 24 on a page.
Begins on fol. 18a of the MS. described under No. 1515.
Complete.
This is a homonymous lexicon by Sujana.
Beginning:
यं नत्वा कृतकृत्यास्स्युर्ब्रह्मविष्ण्वादिदेवताः । यस्य सर्वमयी माया तं नमामि महेश्वरम् || पुराणकाव्यस्मृत्यादिग्रन्थानालोच्य भूयशः । करोमि बालबोधार्थं नानार्थपदपेटिकाम् || अकिञ्च यथा लोके नानार्थपदपेटिकाम् । लब्ध्वानुमोदते तद्वन्नानार्थपदपेटिकाम् ॥ ज्ञातव्यौ रूपभेदेन स (सा) हचर्येण वा पुनः । कण्ठोक्त्या वा स्त्रीपुंमांसौ नपुंसकमपि क्रमात् ॥ १ ॥ लिङ्गत्रये त्रिविति स्याद्युगले तु योरिति । लिङ्गभेदनिषेधोक्तिश्चे (श्शे षलिङ्गपरा मता ॥ २ ॥ शैवभेदे धृ (g) वे दण्डभेदे दार्वायुधे शिवे शङ्कः कङ्को मृगे धर्मराजे नाकस्तु खे दिवि ॥ ३ ॥
1
७
रावणामात्यगन्धर्व कीरव्याससुते शुकः ।
नरकः कश्यपसुते दानवे दुर्गतानपि ॥ ४ ॥
पक्षो गवाक्ष आनाये कविभेदे च कथ्यते । ऋक्षस्तु भे च भल्लूके यक्षः पौलस्त्ययक्षयोः ॥ २९९ ॥ मोक्षो निश्श्रेयसे वृक्षविशेषे मोचने मृतौ । विरूपाक्षस्तु दैत्येन्द्रो (न्द्रे) रोहिणीशकळाधरे ॥ २९२ ॥

Page #269

THE SANSKRÍT MANUSCRIPTS,
1167
_ इति क्षान्ताः ॥ नानापदार्थज्ञानार्थ ज्ञातॄणां लीलया मुदा ।
सुजनेनाद्य रचिता नानार्थपदपेटिका ॥ २९३ ॥ Colophon:
इति श्रीमत्सकलकलाकुलसारसर्वज्ञसुजनविरचिता नानार्थपदपेटिका सम्पूर्णा ॥
___No. 1717. नानार्थपदपेटिका.
NĀNĀRTHAPADAPĒTIKĀ. Pages, 26. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 21a of the MS. described under No. 1514. Complete. Same work as above.
No. 1718. नानार्थपदपेटिका.
NĀNĀRTHAPADAPĒTIKĀ. Substance, palm-leaf. Size, 154 x 14 inches. Pages, 27. Lines, 6
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.
Complete. ____Copying was finished on the 10th day of Asvayuja-suddha in the year Ananda, and it was copied by Lakşminārāyaṇa for Gõviņda Nayaka according to the MS. of Õlēți văru.
No. 1719. नानार्थरत्नमाला.
NĂNĀRTHARATNAMĀLĀ. Substance, paper. Size, 12 x 74 inches. Pages, 91. Lines, 30 on
a page. Character, Telaga. Condition, good. Appearance, old.

Page #270

1168
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF Begins on fol. 235a of the MS. described under No. 1515, Complete This is a homonymous lexicon by Iruga padaņdādbinātha.
Vide for remarks and extracts pp. 41 and 188 of M. Seshagir? Sastri's Report on a Search for Sanskrit and Tamil MSS. 1893–94, No. 2.
No. 1720. FASTEAI.
NĀNĀRTHARATNAMĀLĀ. Substance, palm-leaf. Size, 145 x 14 inches. Pages, 21. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Conditon, injured. Appearance, new. To the end of ļānta. Same work as above.
No. 1721. aaTTTHIM. NĂNĀRTHARATNAMĀLĀ
WITH TELUGUTIKĀ. Substance, palm-leaf. Size, 154 x 14 inches. Pages, 38, Lines, 5
on a page. Character, Teluga. Condition, injured. Appearance, new. Ēkākṣara-kāņda, complete ; Dvyakşara-kaņda, incomplete. Same work as the last.
No. 1722, 5798fcanici.
NĀNĀRTHARATNAMĀLĀ. Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 18 x 14 inches. Pages, 12.
Lines, 7 on a page. Character, Kanarese. Condition, injured. Appearance, new. Ékākşara-kāņda, complete ; 60 ślākas in Dvyakşara-kāņda.

Page #271

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
No. 1723. नानार्थरत्नमाला,
1169
NĀNĀRTHARATNAMĀLĀ.
Substance, palm-leaf. Size, 16 x 14 inches. Pages, 14. Lines, 7 on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance,
new.
Begins on fol. 11a. The other work herein is Namalinganusasana la.
Contains only the meanings of monosyllabic words (Ēkā kṣarakāṇḍa.)
No. 1724. नानार्थरत्नमाला.
NANARTHARATNAMĀLĀ.
Substance, palm-leaf. Size, 15 x 14 inches. Pages, 8. Lines, 6 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
new.
Begins on fol. 66a. The other works herein are: Aṣṭānganighantu la, Sadrasanighantu 24a, Harītakībhēdāḥ 63a, Śabdabhedaprapañcaḥ 70a, Mūtraparikṣā 77a, Dakṣiņāmurtinighantu 83a, Gananighantu 961, Vaidyavisayaḥ 126a.
This contains only the Ēkākṣara-kāṇḍa.
No. 1725. नानार्थरत्नमाला. NĀNĀRTHARATNAMĀLĀ.
Substance, palm-leaf. Size, 17 X 1 inches. Pages, 76. Lines, 6 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old.
Two Kandas complete, The Tryakṣarakaṇḍa begins with the words ending in Ka and abruptly passes on to the words ending in Ya and ends with those ending in La.

Page #272

A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
1170
No. 1726. Flatafcerat.
NÂNĂRTHARATNAMĀLĀ. Substance, palm-leaf. Size, 167 x 14 inches. Pages, 148. Lines, 8
on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new. Complete.
The MS. is dated thus : SARATHTHTHAI falfa9aGFA1H 37Tत्रेयगोत्रतिलकेन सुब्रह्मण्यशास्त्रिणा लिखितेयं नानार्थरत्नमाला.
No. 1727. ahahp.
· NĀNĀRTHARATNAMĀLĀ. Substance, palm-leaf. Size, 167 x 17 inches. Pages, 7. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. Ēkākşarakānda alone complete.
No. 1728, T TCHISI.
NĂNĀRTHARATNAMĀLĀ. Substance, palm-leaf. Size, 164 x 1f inches. Pages, 16. Lines, 9
on a page. Oharacter, Grantha. Condition, injured. Appearance, new.
Begins on fol. 6a. The other works herein are Ramakrsnavilomakā vyam la, Catuslõkasangrahaḥ 26.
To the end of Ņanta in Dvyakşara-kāņda.
No. 1729. 7777212106CH.
NÄNĀRTHASABDARATNAM. Pages, 47. Lines, 26 on a page.
Begins on fol. 30a of the MS. described under No. :515.
This is a homonymous lexicon by a Kālidāsa. It consists of three Prakaranas. This author refers in the introduction to Pāṇini, Sakti, Candra, Sürya and Indra as grammarians,

Page #273

Beginning:
*
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
तमेव शिरसा वन्दे पुण्ये तर फलादिके । की स्वमोक्षबन्धादौ सव्यवामसितासितः || अधुना पाणिनेश्शक्तिचन्द्रसूचैन्द्रनिर्मिते । शास्त्र (स्त्रे) निर्णीतशब्दानां प्रकृत्यर्थो विवर्ण्यते ॥ तत्राप्येकादिधात्वर्थवाचकत्वे नियन्त्रिते । महाभाष्यादिवल्लोके ग्रहीतुं न हि शक्यते ।। अतो येनैतदखिलमायासातिशयं बिना । ज्ञायते सुष्ठु सर्वार्थशब्दरत्नं प्रदर्श्यते ॥ वर्गान्तस्थादिवर्णान्तपदगुम्भनसुन्दरम् । निबन्धनत्रयाङ्कं तत् कण्ठे कुर्वन्तु पण्डिताः || प्रकृतेरेव सर्वत्र सर्वलिङ्गत्वमुन्नयेत् । नोद्वेगस्तत्र कर्तर्व्यस्तुधौ (!) भूमिकदर्शनात् ॥ ओं ब्रह्मशम्भुविषण्वे (ष्णिव) न्द्रसूर्य चन्दादिके तथा । अनन्तगजवाय्वग्निमहोदध्यादिके मतम् । कृकवाकुर्मयूरे स्यात्कुक्कटे कोकिलादि || तक (कु)र्वस्त्रे गृहारामप्राकारादिक इष्यते ॥
ु
1171
इति श्रीकाळिदासमहाकविविरचिते नानार्थशब्दरत्ने कादिक्षान्तवर्णाद्यन्तार्थवच्छब्दप्रकरणे एकैकधात्वर्थविचाररमणिण्ये ( णीये) प्रथमं
निब
न्धनम् ॥
इति श्रीकालिदासमहाकविविरचिते नानार्थशब्दरत्ने कादिक्षान्तवर्णाद्यन्तार्थवच्छब्दप्रकरणे एकैकधात्वर्थविचाररमणीये द्वितीयं निबन्धनम् ॥
151

Page #274

1172
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
End:
पक्षः पार्श्वप्रियश्वाब्धिशुकाङ्गाराक्षिमूर्तिषु । पक्षस्सुपर्णकुत्साश्वप(व)क्षःकाठिन्यकान्तिषु ॥ आचक्षा विस्तृतेऽनूरौ परमात्मनि वाचके ।
विरागिणि गणेने च परिचारे प्रभाकरे ॥ Colophon:
इति श्रीकाळिदासमहाकविविरचिते नानार्थशब्दरत्ने कादिक्षान्तवर्णाद्यन्तार्थवच्छब्दप्रकरणे एकैकधात्वर्थरमणीये तृतीयं निबन्धनं सम्पू. र्णम् ॥
_No. 1730. नानार्थशब्दरत्नम्.
NĀNĀRTHAŠABDARATNAM. Pages, 52. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 34a of the MS. described under No. 1514. Complete.
No. 1731. नानार्थशब्दरत्नव्याख्या-तरला. NĀNĀRTHASABDARATNAVYAKHYA:
TARALA. Pages, 28. Lines, 22 on a page. ___Begins on fol. 920 of the MS. described under No. 1515.
This is a commentary on the Nānārthasahdaratna of Kalidāsa by his friend Niculakaviyõgicandra.
Beginning:
कुलये कटितटपटलं निटलाक्षं निगमपटलपटुभान्तम् । कटकं कटि(ट)कीकृतविषतटकं वित(क)टाभिरामजटिलं तम् ।।

Page #275

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1173
खमित्रकाळिदासोक्तशब्दरत्नार्थजृम्भिताम् ।
तरलाख्यां लसद्व्याख्यामाख्यास्ये तन्मतानुगाम् ।। अथ कविरादौ जगदीश्वराभिवन्दनलक्षणमङ्गळमाचरति--तमिति । तम्-प्रसिद्धम् । एवकारेणानन्यशरण्यत्वं व्यज्यते । अत एव प्रकृतविघटनमिति सर्वत्र प्रमाणम् । शिरश्शब्देन लौल्यता द्योत्यते । सव्य. वामभागसितासित इत्यर्थः । एवं चैकाङ्गीभूतपार्वतीपरमेश्वरात्मकपरमशिवमूर्ति वन्द[त] इति योजना । अथुना प्रकृते। अयमर्थ :-पाणिन्यादिमहात्मपञ्चकनिर्मितवैयाकरणशास्त्रनिर्नी (९) तशब्दखतन्त्रादिप्रकृत्यर्थमात्रविवरणं क्रियत इति ॥
तदुक्तं रहस्ये
" स्वतन्त्रधातुतद्दन्द्वसङ्गतासङ्गतात्मिका । प्रकृतिस्तत्र विज्ञेया न कौमारे त्वयं विधिः” इति ।।
यद्यपि “शक्तिश्शम्भुः कुमारश्चापीन्द्रस्सूर्यो निशाकरः” इत्युक्त. मपि ।
“श्रीशक्तिशम्भुसूचितसुविभक्त्याकलनसिद्धपदयोगात् । चक्रे कुमारमूर्त्तिाकरणं सर्ववेदसरसार्थम् ।।"
इत्युक्तत्वादुपरतमिति गृहाण । तत्रापि प्रकृतावपि । रहस्ये “ तदर्थानामनन्तत्वात्" इत्युक्तत्वादिति । नियन्त्रिते उक्ते । ग्रहीतुम्-अवगाहितुम् । येनोपायेन । सर्वार्थशब्द एव रत्नानि(नी)ति व्युत्पत्तिः । निबन्धनप्रकारं दर्शयति वर्गय (गें)ति । अयमर्थ :-कादिक्षान्तं तदन्तकपदानीति । पूर्वोक्तप्रकृतोरेवेति यावत् । सर्वलिङ्गता त्रिलिङ्गता भूमिकः शब्दव्यवहारादिति यावत् । . . . . . . अवतेरित्यादिना मत्प्र(प्र) त्ययष्ठि(ष्टि)लोपश्च प्रत्ययस्य, ऊल् गुणश्च । तथा च ओम् - अवतीति ओम् । तत्तदुपयोग द्रष्टव्यम् । अव रक्षणे । चन्द्रादि राजादयः । महोदध्यादि

Page #276

1174
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF नद्यादयः । कृके वध(च:)कश्चेत्यस्मात् कृकशब्द उपपदे इ(जु)ण् । ककारोऽन्तादेशश्च कृकति कुरुरिति वावक्तीति वच परिभाषणे। कोकिलादिशुकादयः । आद्यन्तविपर्यये सति सद्वित्वोपधाया अपरत्वे तर्छः कृति(ती)वेष्ठ(ष्ट)ने । प्राकारादि-घटादयः। लज्जादिके-नीत्यादयः । End : ___ अह दंशने । रह त्यागे। यह निवासे । हृङ्() हरणे । एभ्यः अदो इच् । रोहिः । प्रहिः । अहिः । रहः । वहः । गै शब्दे-निपूर्वात् ऊहः प्रत्ययः । निगु(गू हः। सिङ् शातने-सिंहः । पा पाने उकारलोपः। . . . क्षः पक्षः । वृङ् वरणे-वक्षः । चङ् याचने । आपूर्वादाचक्षा ॥ Colophon:
इति श्रीमन्महाराजशिरोमणिश्रीभोजमहाराजप्रबोधितनिचुलकवियोगिच. न्द्रावनिर्मितायां महाकविकालिदासकृतनानार्थशब्दरत्नकोशरत्नदीपिकायां तरलाख्यायां सर्व तृतीयं निबन्धनम् ॥
No. 1732. नानार्थशब्दरत्नव्याख्या-तरला. NĀNÅRTHASABDARATNAVYÁKHYĂ:
___TARALA. Pages, 36. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 190a of the MS. described under No. 1514: Complete. Name as the last.
No. 1733. पर्यायपदमञ्जरी.
PARYĂYAPADAMAÑJARI. Pages, 33. Lines, 24 on a page.
Begins on fol. 53b of the MS. described under No.1515.

Page #277

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
Complete.
This is a synonymous lexicon composed by Vidya Hamviramisra of the Pēlu family.
Beginning:
श्रीवाणिवन्द्यपादां सिद्धां कामाक्षिनामकलितां ताम् । हृद्यां समस्तविद्यां विद्यानिधिकलितदेहविशदाम्बाम् ॥
या मे समस्त जगदन्तरचिन्त्यमानविद्यारहस्यपरमाशु विधायः यत्वात् ।
1175
विद्वज्जि (ज) याय च मया [स] सह या चरन्ति (न्ती) तामेव (ब) मातरमहं प्रणमामि मूर्ध्ना ॥
सोऽहं पुङ्खानुपुङ्खप्रकटितविजयप्रापितानन्दवार्धिश्शब्दब्रह्मानुसन्धानितपदहृदयश्शतृ (त्रु) मस्ताङ्घ्रिपद्मः ।
विद्याहंवीरमिश्रः प्रबलितमहिमा चन्द्रचूडावतारः कामं काव्यं करोमि प्रचुरितगमकं काविकल्याणदक्षम् ।।. प्रायः प्रकरणपदगतिविज्ञानं प्रज्ञसनुजप्रतिभालस् । त्र्यवहारगतिविहीने तदुपरि किं किमपि नास्ति सुमतीनाम ॥ अज्ञानमूढहृदयाः प्रज्ञातिशया इतिप (तीव्र) प्रलपन्ति । यद्वा तद्वाभवति (दि)ति तद्वारणवदनहरेण हरिरास्ते ॥ ये नित्यव्यवहाराः येऽपि च पुरुषार्थयोगसुसमर्थाः । तानेव वच्मि रम्यं पदपूगान् परमशास्त्रपदगर्भान् ॥ तत्र प्रथमे पुरगतिमपरस्मिन्मनुजपठनमपरत्र । तत्संसारमशेषं कथयामि व गुछभेदकलितेऽस्मिन् ॥

Page #278

1176
End:
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
ये दुर्गर्वप्रशान्तान्ता ये विशेषार्थ भावनाः । त एव सम्यग्गृह्णन्तु पर्यायपदमञ्जरीम् ॥ पुरं ग्रामश्च पल्ली च प्रथमं त्रिविधं मतम् । तद्विवेचनमद्यैव करिष्यामि स्फुटार्थकम् ॥
लोके तु मनुजाः प्रोक्ता भिन्नाश्च बहुधापि च । बहुजातिय्यो (तीय) भेदाश्च सङ्कराय द्विजादयः ॥ ब्राह्मणा (:) क्षत्रिया वैश्याश्शूद्राश्चेति चतुर्विधा ( : ) । प्रथमं ब्रह्मसम्भूतास्ततस्ते सङ्करा यथा ॥
तक्षकः कुङ्कुमकरः पत्रकश्चित्रकारकः । गोपालः काचकश्चैव निषादस्तिलघातकः ।।
तन्तुवायः कुलालश्च रजको नापितोऽपि च । सू (सौ) चिकश्च सुराकश्च (कृच्च) तूलको म्लेच्छ एव च ॥
सानिकश्च किरातश्च चण्डालः पुष्कलस्तथा । इत्यादिजातिभेदाश्च समुन्नेया मनीषिभिः || तथा चैतद्विशिष्टे तु पुरशब्दोऽभिधीयते । किञ्चिन्न्यूनद्विजात्यादिसंयुक्ते ग्राम - ईरितः ॥ चातुर्वर्ण्यविहीनादौ पल्लीशब्दोऽभिधीयते ।
पुष्कले षष्ठममन्धिर्मि (र्म ) ग्राहिविरोधकाः । चर्मभेदकलौहे स्यादर्भी राढा च विन्नका ॥ एवमन्यप्रपञ्चस्य विशेषाश्च यथाविधि [ : ] उन्नेया मन्नियोगाश्च शब्दतन्त्रे यथाक्रमम् ||
।

Page #279

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
Colophon:
इति श्रीमदनन्तब्रह्माण्डपीलुपरम्पराभिघटितपीठाभिरामजगदेकस्वतन्त्रश्रीमज्जगज्जननिपरमकरुणाकटाक्षसम्पादितसर्वद्विषत्कविकिरीटमणिकान्तिमञ्जरीपिञ्जनि(रि)तपदाम्बुजविराजमानजगदेकपण्डितविद्याहंवीरमिश्र विरचितायां पर्यायपदमञ्जर्यं सर्वं तृतीयगुच्छस्समाप्तः ॥
No. 1734. पर्यायपदमञ्जरी. PARYAYAPADAMANJARI.
Pages, 33. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 60a of the MS. described under No. 1514. Complete.
No. 1735. पर्यायरत्नमाला.
PARYAYARATNAMĀLĀ.
Substance, palm-leaf. Size, 16 and 17 x 1 inches. Pages, 54. Lines, 6 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appear.
ance, new.
1177
Begins on fol 177a. The other works horein are Visvanighan tu la, Visvaprakāśa 5la, Paryayárnava 120a, Sabdasabdārthamañjūyā 152a.
Complete.
This is a synonymous lexicon in three Paricchēdas by Mahesvara.
Beginning:
श्रीकरनरहरिसुरपतिमहितं मायाविनोदचतुरं तम् ।
अतुलितपदकजसुललितललितं ललिताविलासमजमीळे ॥
यन्मायालवमायया हरिहरब्रह्मादयो मोहिताः
यल्लीलासु विहार
.
चनासङ्कल्पमाकल्पकम् ।

Page #280

1178
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
यत्तत्त्वाम्बुधिकोटिकोटितरगप्रच्छादिता ज्ञानिनः तां मायामखिलाम्बिकाममलभामार्यामहं भावये ।। अधुना कविकल्याणकलनाकल्पवल्लिका । कविता . . . . ताजद्वलिता जनिता मया ।। दिव्यभूजतलोद्भूतजन्तुपर्यायमौक्तिकैः । रचिता पर्यायरत्नमाला विद्वद्गलेऽर्पिता ॥ तत्र सर्वत्र ये मुख्यास्तेषां लोकादि . . . । पर्यायशब्दरूपेण रचयामि शिवाज्ञया ॥ गगनं पुष्करं खर्म खमभ्रं व्योमनं हरम् । व्योम नीरं विहायं च विहायश्च विहायसम् ।।
End:
वने मन्दालयं मचं नद्यां पुण्या च पुष्करी । गिरौ स्वेतश्च मारी च शक्तौ कुन्ती पुरंजरी ॥ मुनिार्यः प्रियं वक्ता शिवाय प्रिय इत्यपि । अनुक्तं गृहपीठादि यथायोगं समुन्नयेत् ॥ ग्रन्थान्तरौर्वस्तृतस्तैस्तस्मान्नोक्तं विचिन्तयेत् ॥ राजदेवादिभेदश्च वर्तते मतभेदतः । युगादिभेदतो वापि तत्र. मानं महेश्वराः ।।
Colophon:
इति श्रीमन्महेश्वरमहिमाविनोदचरणकमलनिरन्तरानुसन्धानसञ्जातस. कलविद्यासारसर्वज्ञमहेश्वरमिश्रविरचितायां पर्यायरत्नमालायां सर्व तलोद्भूत. वस्तुनिरूपणं नाम तृतीयपरिच्छेदस्समाप्तः ।।

Page #281

THE SANSKRIT MANUSORIPTS.
1179
No. 1738. पर्यायशब्दरत्नम्.
PARYAYAŚABDARATNAM. Pages, 74. Lines, 25 on a page.
Begins on fol. 119a of the MS. described under No. 1515. Complete.
This is a synonymous lexicon in three Sargas by Dhanañjaya. bhattācărya, who refers in his introduction to Sabdêndugākhara. Beginning :
कैलासे शैलाटी करुणारसपूर्णाचत्तकमनीयम् । प्रणमामि मूलकन्दं गौरीयुतवामभागमरुणाङ्कम् ॥ श्रीमद्धनञ्जयकविर्विबुधाग्रगण्यस्संस्तुत्य(स्तूय)मानबुधपुङ्गवमङ्गळार्यः । सब्देन्दुशेखरकृतिपविलासमानकीर्तिर्विपक्षपरमस्तकदत्तपादः ।। सोऽयं समस्तजगदन्तरचिन्त्यमानशब्दानुशासनविचित्रपदाभिरामम् । सर्गत्रयानुरचितं सरसानुमोद्यं निर्माति दुर्मतिविमोहकशब्दरत्नम् ।। यच्छब्दश्रवणादेव विद्वानपि विमुह्यति । तैरेव कुर्वे पर्यायशब्दरत्नं मनोहरम् ॥ आस्सन्तस्सर्वशब्दानुशासनैर्निर्विशेषकैः । सुखेनैतच्छब्दरत्नं कण्ठे कुर्वन्तु कामतः ॥ ऊर्ध्वमध्यमपाताळवस्तुपर्यायभासुराः । प्राचुर्येणात्र पण्यन्ते तिस्रस्सर्गा मितामिताः ।। ऊर्ध्व लेखगमानन्दमनन्तं सर्वगं पृथु । पुषरं दुषरं निर्धू नभः खं नभसं नभम् ।।
152

Page #282

1180
End:
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
भगं नित्यश्च नीरूयं मूलस्थानश्च शाश्वतम् । बाड़ी (श्री) रन्धं च सम्पूर्ण वियद्विः खगमङ्गणम् ||
पद्मपत्रे तु निश्शङ्कं ब्राह्मयां वैधश्च वर्तुलम् । इत्यादिजलनाथत्वादप्पतित्वं समुन्नयेत् ॥ वक्ष्यमाणे विशेषाणामन्तः कुत्र प्रदृश्यते ।
Colophon :
इति श्रीमज्जगदेकपण्डितसार्वभौमद्विषत्कविराजशिरोमणिसंराजितपादपीठाग्रसमस्त विद्याधनञ्जयेन धनञ्जयभट्टाचार्येण विरचिते पर्यायशब्दरने पाताळलोकसर्गस्तृतीयस्समाप्तः ||
No. 1737. पर्यायशब्दरलम्. PARYAYASABDA RATNAM.
Substance, palm-leaf. Size, 13 x 13 inches. Pages, 20. Lines, 6on & page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance,
new.
Begins on fol. 1a. The other work herein is Sabdalingartha
candrikā fol. 11a.
Contains only the first chapter.
No. 1738. पर्यायशब्दरत्नम्. PARYĀYAŚABDARATNAM.
Pages, 88. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 1a of the MS. described under No. 1595,
Complete.

Page #283

Beginning :
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
No. 1739. पर्यायार्णवः. PARYAYARNAVAḤ.
Pages, 64. Lines, 5 on a page.
Begins on fol. 120a of the MS. described under No. 1785. This is a collection of synonyms in 5 Tarangas by Nilakantha
miéra.
श्रीमहितमाधुरीवरसिद्ध श्रीपूर्णहृदयशय्याङ्कम् | अरुणारुणाधराम्बरबिम्बारसचुम्बनातिर सभीळे ||
यस्सर्वागमशास्त्रतन्त्रमहिमा संराजित श्रीवरो यस्सर्वेश्वरचन्द्रशेखरदयासंवर्धितप्राभवः । यश्शत्रुप्रबलोत्तमोत्तमसुधीमिश्रार्चिताद्वियो
यत्साम्बावरदिव्यमूर्तिकलित श्रीनीलकण्ठ [1] सुधीः ॥
सकलग्रन्थसन्दर्भविमर्दविमलीकृतम् । यस्य चेतस्सरस्वत्या विलासमुकुरायते ॥ सोऽयं सर्वसहावासपण्डितख्यातिदुःखितैः । सुजनैरभ्यर्थितस्सन् करोति ग्रन्थमादरात् ॥ धन्वन्तरिमरीच्यत्रिप्रमुखैर्यत् कृतं पुरा । भूजशोधनमत्यन्तं तत्करिष्यति कौतुकात् ॥ तस्मादत्रोपयोगा ये तैरेव विशदार्थकम् । पर्याय पदसंयोगात्पर्यायार्णव इष्यते ॥ निबन्धभूज सङ्कीर्ण तरङ्गवरपश्ञ्चकम् । मच्चित्तभूमण्डलात्तत्पर्यायार्णवहब (बार्ब) भौ ॥
भूजो वृक्षलतागुल्मसस्यभेदाच्चतुर्विधः । तत्र वृक्षचतुर्धा स्यात्तद्रीतिरभिधीयते ॥
1181

Page #284

1182
À DESCRIPTIVE CATALOGUE 08
वृक्षः पत्रो(त्रः)फलः पुष्पो दारुरित्यभिविश्रुतः । पत्रवृक्षस्तत्र भिन्नश्चतुर्धा शास्त्रवेदिभिः ॥ केचिद्भक्ष्याभक्ष्ययोग्याः केचिच्छायोपयोगिनः । केचिल्लेखनयोग्याश्च इति भेदश्चतुर्विधः ।।
इति श्रीमत्समस्त . . . . . पर्यायार्णवे निबन्धनतरङ्गः प्रथमस्समाप्तः॥
इति श्रीमत्समस्तविद्यानिदान . . . . . . . . . पत्रफलवृक्ष-. प्रशंसा नाम द्वितीयस्तरङ्गस्समाप्तः ।।
इति श्रीमत्समस्त . . . . . पुष्पदारुवृक्षकसंसारलतागुल्मसस्यविशेषपरिशीलनविचारो नाम तृतीयस्तरङ्गस्समाप्तः ॥ . . . .
इति श्रीमत्समस्त . . . . सङ्करप्रकरणे देवतिर्यग्जन्तुविचारो नाम चतुर्थस्तरङ्गस्समाप्तः ।।
End:
जीवनं भुवनं नम्बं(?) तोयं धनरसं सुखम् । सालो मत्स्यो जलस्राविजलगेहोऽनिमीषकः॥ चन्द्राकृतिकमत्स्ये तु गुडकस्तु प्रयुज्यते ।
ये(ए)वमादिकमन्यश्च(च) तत्र तत्र विनिर्दिशेत् ।। Colophon:
इति श्रीमत्समस्तविद्यानिदानश्रीमत्परमशिवकरुणाकटाक्षपारलब्धसर्वविद्यासारसर्वखाखिलविद्वद्दिषत्कविराजकिरीटतटपटलघटनकिणीभूतपदार.

Page #285

THE BANSKEIT MANUSCRIPTS.
1188
विन्दजगदेकपण्डितापरशिवावतारश्रीनीलकण्ठमिश्रविरचिते पर्यायार्णवे सङ्कर. प्रकरणे मनुष्यादिविचारो नाम सर्व पञ्चमस्तरङ्गस्समाप्तः ॥
No. 1740. मेदिनीकोशः.
MĒDINİKOŠAĦ. Substance, paper. Size, 12 x 63 inches. Pages, 159. Lines,
12 on a page. Character, Devanagari Condition, injured. Appearance, new. . Complete.
This is an exhaustive lexicon of homonymous words by Médinikara, son of Pranakara. For further particulars vide pages 42 to 44 of the Report on a Search for Sanskrit and Tamil MSS. by M. Seshagiri Sastri, No. 2. Beginning :
वृषाकाय नमस्तस्मै यस्य मौलिविलम्बिनी।। जटावेष्टनजां शोभां विभावयति जाह्नवी ॥ १ ॥ पूर्वाचार्यकृती:क्ष्य शब्दशास्त्रं निरूप्य च । नानार्थशब्दकोशोऽयं लिङ्गभेदेन कथ्यते ॥ २ ॥ प्रायशो रूपभेदेन विशेषणवशात् कचित् । स्त्रीपुनपुंसकं ज्ञेयं विशेषोक्तेश्च कुत्रचित् ॥ ३ ॥ त्रिलिङ्गयां त्रिषिति पदं मिथुने च द्वयोरिति । निषिद्धलिङ्गं शेषार्थ त्वन्ताथादि न पूर्वभाक् ॥ ४ ॥ रूपाध्यक्तं लिङ्गमुक्तं लिपिभ्रान्तिच्छिदे कचित् । विशेष्यनिघ्नेऽनुक्तेऽपि विज्ञेया वाच्यलिङ्गता ॥ ५ ॥ गुणे शुक्लादिकटवाद्याः पुंसि स्युस्तद्वति त्रिषु । तीक्ष्णाद्याश्च गुणे क्लीबं गुणिलिङ्गास्तु तद्वति ॥ ६ ॥

Page #286

1184
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
कीवपुंसोरपि स्त्रीत्वं काप्यल्पस्वविवक्षया । जातिवाचकशब्दानामपि तत्स्त्रीविवक्षया ।। ७ ।। उद्भिदः प्रसवे क्लीवे हरीतक्यादयः स्त्रियाम् । पुष्पे जातीप्रभृतयः खलिङ्गा व्रीहयः फले ॥ ८ ॥ प्राङ्नानार्थान्न तल्लिङ्गं द्वयोर्द्वन्द्वे न चैकता । शब्दावृत्तिर्न लिङ्गैक्ये सप्तमी न विशेषणे ॥ ९ ॥ क्लीबे नपुंसके पुंसि स्त्रियां योषिति च द्वयोः । त्रिषु चेत्यादि यद्रूपं तल्लिङ्गस्यैव वाचकम् ॥ १० ॥ नानार्थः प्रथमान्तोऽत्र सर्वत्रादौ प्रदर्शितः । सप्तम्यन्ताभिधेयेषु वर्तमानो विनिश्चितः ॥ ११ ॥ एकद्वित्रिचतुःपञ्चषड्वर्णानुक्रमात्कृतः । खरकाद्यादिकाद्यान्तवर्णैर्नानार्थसङ्ग्रहः ।। १२ ॥ नानार्थकोषपुस्तकभारार्जनदु खहानये कृतिनः । मेदिनिकरकृतकोषो विशुद्धलिङ्गोऽभिलिख्यतामेकः ॥ १३ ॥
कैकम् - को ब्रह्मणि समारात्मवमवक्षेषु भास्करे । कामग्रन्थौ चक्रिणि च पतत्रि (त्रौ) पार्थिवे तथा ॥ १४ ॥ मयूरेऽमौ च पुंसि स्यात् सुखशीर्षजलेषु कम् ।
__कहि(:)अर्कोऽर्कपणे स्फाटिके रवौ तामे दिवस्पती ॥ १५ ॥
End:
हे है सम्बोधने हतौ हो हौ शब्दस्तथैतयोः ॥

Page #287

THB SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1186
हत्रि:. अहहेत्यद्भुते खेदे परिक्लेशप्रकर्षयोः । सम्बोधनेऽपि चोताहो परिप्रश्नविचारयोः ॥
इत्यव्ययानेकार्थवर्गः ॥ उत्पलिनीशब्दार्णवसंसारावर्तनाममालाख्यान् । भागुरिवररुचिशाश्वद्वो(तवो)पालितरन्तिदेवहरकोषान् ॥ अमरशुभाङ्कहलायुधगोवर्धनरमसपालकृतकोषान् । रुद्रामरदत्ताजयगङ्गाधरधरणिकोषांश्च ।। हारावल्यभिधानं त्रिकाण्डशेषं च रत्नमालां च । अपि बहुदोषं विश्वप्रकाशकोषं च सुविचार्य । वाग्भटमाधववाचस्पतिधर्मव्याडितारपालाख्यान् । अपि विश्वरूपविक्रमादित्यनामलिङ्गानि सुविचार्य ।। कात्यायनवामनचन्द्रगोमिरचितानि लिङ्गशास्त्राणि । पाणिनिपदानुशासनपुराणकाव्यादिकं च सुनिरूप्य ॥ षट्शतगाथाकोषप्रणयनविख्यातकौशलेनायम् ।।
मेदिनिकरण कोषः प्राणकरसूनुना रचितः ।। Colophon:
इति मेदिनिकरकृतानेकार्थकोषस्समाप्तः ॥
No. 1741, मेदिनीकोशः.
MĒDINĪKOŠA”. Substance, paper. Size, 13+ X 87 inches. Pages, 195. Lines, 16 on a
page. Character, Telugu, Condition, good. Appearance, new. Complete.

Page #288

1186
A DESORIPTIVE CATALOGUR OF
Same as the above.
Begins on tol. 20a. The other work herein is Haravali la.. A table of contents is found in the beginning.
No. 1742. मेदिनीकोशः.
MEDINIKOSAH. Pages, 54. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. la of the MS. described under No. 1691. To the end of Nanta.
No. 1743. वररुचिकोशः-सव्याख्यः. VARARUCIKOŚAH WITH COMMENTARY. Substance, paper. Size, 94x4 inches. Pages, 44. Lines, 11 on a . page. Character, Devanagari. Condition, good. Appearance, old.
Complete.
This is a work on the gender of Sanskrit nouns. The author of the commentary refers in the introduction to Jaimini, Kätyåyana, Vyása, Sankara the poet, Ananda the poet, Dandin, Vätsyåyana and Sasvata . Beginning:
पाशाङ्कशप्रभृतिभूषणभूषिताङ्गी सर्वाङ्गरम्यरमणीयविचित्रवेषाम् । ब्रह्मादिसेवितपदां कमनीयरूपां दुर्गा भजामि सततं त्रिपुरारिसेव्याम् ॥ १ ॥ शब्दा बहुविधा लोके सन्ति यद्यपि विस्तरात् । तथापि केचिद्गद्यन्ते छात्रा भावत्कहेतवे ॥ २ ॥ जातिशब्दाः क्रियाशब्दा गुणशब्दास्तथापरे । संज्ञाभेदा भवन्त्यत्र सङ्क्षपादुच्यते विधिः ॥ ३ ॥

Page #289

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1187
गौरश्वः पुरुषो हस्ती शकुनिर्बाह्मणस्त्विति । एधते धयते शेते भवतीत्येवमादयः ॥ ४ ॥ रक्तः श्वेतोऽर्बुदः कृष्ण एवं डित्थकपित्थवत् । पुंसि केचित् स्त्रियामन्ये क्लीबे केचिदुदीरिताः ॥ ५ ॥ स्तनकेशवती स्त्री स्याल्लोमशः पुरुषस्स्मृतः । अनयोरन्तरं यच्च तदै प्रोक्तं नपुंसकम् ॥ ६ ॥ दृष्ट्वा जैमिनिकोषसूत्ररचनां कात्यायनीयं मतं व्यासीयं कविशङ्करप्रभृतिभिर्यद्भाषितं निश्चयात् । यश्वानन्दकविप्रवीररचितं बद्धं च यद्दण्डिना यद्वात्स्यायनशाश्वतादिकथितं कुर्वेऽभिधानाद्भुतम् ॥ ७ ॥ मा कुर्वेत्तु(र्वन्तु)भयं करालकलितः प्रायः श्रुतेनी(ना)शनात् सर्वभ्रान्तजनादनेककविताहीनप्रगल्भाश्रयात् । उद्गा(द्धा)रं भवतां विधाय हृदये भो भ्रातरोऽयं मया कर्तव्यः परमोद्यमः श्रमविधेः शब्दात्कुतस्सीदथ ।। ८ ॥ किं पद्यभाररचनाभिरनेकवारं किं वल्गनैः किमिह दर्पपरीतवाक्यैः । यल्लभ्यते किल समाधिविधेर्विधानात् किं तत्र विस्तरविवेचनवाग्भिरर्थः ॥ ९ ॥ को वेद शब्दजलधेरखिलस्य पारं सारं विधाय विधिना मनसो विचारात् । शम्बूकमा क)र्कटझषादिभिरेव सङ्गः प्रायो भवेदिह न रत्नमिलिः कदापि ॥ १० ॥ यावान् कश्चित् वान्तः शब्दोऽत्र नपुंसके हि बोद्धव्यः । वर्ज हि पुत्रमन्त्रश्वित्रानेवं गरित्रं च ॥ १ ॥
163

Page #290

1188
A DESCRIPTIVE CATALOGUR OF
यावानिति समुच्चये । कश्चिद्यस्त्रान्तश्शब्दः स नपुंसके बोद्धव्यः । पुत्रमन्त्रश्वित्रशब्दान्वर्जयित्वेत्यर्थः । यथा
'" सूत्रं शस्त्रं शास्त्रं मित्रं पत्रं पवित्रं च ।
गात्रं पोत्रं पात्रं दात्रं सत्रं व(च)रित्रं च ॥” इत्यादि । . अयं पुत्रः सुतः । अयं मन्त्रो होमवाच्यो वेदश्च । हिशब्दोऽनुक्तसमुच्चयार्थः । तेन छत्रछात्रविष्णुमित्रादीनां पुंस्त्वप्राप्तेस्सिद्धिः । अयं छत्रो नर्तकः । आतपवारणवाचकस्य छत्रशब्दस्य नपुंसकतैव इदं छत्रं वर्षातपवारणम् । अयं श(छा)त्रोऽध्येता । अयं विष्णुमित्रः कश्चित्पुरुषः ॥ १ ॥
यात्रा मात्रा भस्वा दंष्ट्रा विद्या(त्) स्त्रियां वरत्रा च । ईदूदन्तं यच्चैकाच् शरद्दरदृषत्प्रावृषश्चैव ॥ २ ॥ .
स्थूणोणे स्त्रीयोगे स्तो गृहशशपूर्वक योर्नपुंसकता । सर्वस्याक्षिनाम्नो जलनाम्नश्चैव मुक्त्वापः ॥ ३ ॥
जलकुसुमनाम सर्व नपुंसकं स्यात्पद्मस्तु विभाषया । अभ्रादृतेऽम्बुदाख्या हि केशनखदन्तसंज्ञाश्च ॥ ४ ॥
End:
व्रजशूलौ पुंसि नपुंसके च मृधम् । कम्बलतोमरमुकुलकण्टु(न्दु)काः पुंसि भास्त्रा स्त्री ।। ८८ ।।
आकारान्तमीकारान्तं यत्स्थावरं जङ्गमं तत्सर्वं स्त्रीगं भवति । आकारान्तं स्थावरं यथा---इयं गङ्गा, यमुना, नर्मदा । ईकारान्तम्

Page #291

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1189
शरावती, सरस्वती, इत्यादि । आकारान्तं जङ्गमं यथा - इयं देवता,
यज्ञदत्ता, वलाका, अम्बिका, के तित्यादि । ईकारान्तम् — कुमारी, गौरी,
ब्राह्मणी, हस्तिनी । ( ऊकारान्तं यथा -- ) श्वश्रूः वधूः । क्वचिदिति
ラ
किम् ? कटप्रूः, धान्यलूः । अयं योनिः इयं योनिः ॥ ८९ ॥
वाग्विषयस्य च महतस्सङ्क्षेपत एष विधिरुक्तः । यन्नोक्तमत्र सद्भिः तल्लोकत एव बोद्धव्यः ॥ ९० ॥
Colophon :
इति श्रीमदखिलवाग्विलासमण्डितसर स्वतीकण्ठाभरणानेककविशरण श्रीनरपति[ सेवि ]सेवितविक्रमादित्यकिरीटकोटिनिघृष्टचरणारविन्दाचार्यवररुचि - विरचितो लिङ्गविशेषविधिस्समाप्तः ||
समाप्तोऽयं वररुचिकोशः ||
संवत् १८७२ माघकृष्णप्रतिपदा ग्रन्थसङ्ख्या ॥ ४८० ॥
No. 1744. विश्वनिघण्टुः. VISVANIGHANTUḤ.
Pages, 99. Lines, 6 on a page.
Complete.
Begins on fol. la of the MS. described under No. 1735. This is a homonymous lexicon by Viśvakavi.
Beginning:
श्रीवाणीपरमानन्दनिदानं पदपङ्कजम् । अज्ञानान्धनिमग्नानां प्रकाशनमुपास्महे || मातामहमहाशैलं महस्तदपितामहम् । जगतः कारणं वन्दे कण्ठादुपरि वारणम् ॥ कारणं चादिजगतां मारणार्थमनागसम् । वारणाननमात्मानमद्वयं समुपास्महे ||

Page #292

1190
End:
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF सर्वव्याकरणाम्भोधिं सर्वकोशमहोदधिम् । विलोड्य वाणीजनितकवितानन्दानर्भरः ॥ कविराण्मस्तकारोहकौतूहलसमन्वितः । वीरो विश्वकविर्विश्वकोशं पूर्ण करोति सः ॥ सारङ्गचन्द्रहंसाब्जचातके गजभृङ्गिषु । वीणावारिदकन्दर्पशङ्करार्यमवारिषु ।। नानार्थप्रथमान्तोऽत्र सर्वत्रादौ प्रदर्शितः । सप्तम्यन्तेषु सिद्ध्यर्थ व्याकर्णपदवेदिना ॥. श्रीमद्विश्वकविर्विरिञ्चिवदनश्रेष्ठासनाधिष्ठितावाणीवाणिजसर्वसूत्रजनितव्याकर्णमाकर्ण्य तम् । आलोड्यालोड्य कोशं सकलबुधजनारञ्जनानन्दकन्दं
चक्रे चक्रगदाधरातिकृपया विश्वैकविश्वाभिधम् ।। इति विश्वकोशस्संपूर्णः ॥
No. 1745. विश्वप्रकाशः.
VISVA PRAKASAH. Substance, palm-leaf. Size, 15 x 13 inches. Pages, 136. Lines, 5 ___ on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new.
This is a homonymous lexicon by Mahēšvara. For remarks and extracts see pages 41 and 192 of the Report on a Search for Sanskrit and Tamil Mss. by M. Seshagiri Sastri, No. 2.
No. 1746. विश्वप्रकाशः.
VIŠV-APRAKĀŠAH. Pages, 138. Lines, 8 on a page.
Begins on fol. 51a of the MS. described under No. 1735. Same as the last.

Page #293

- THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1191
Beginning :
स्तुतिम(वीम)हे महामोहक्लेशातङ्कभिषग्वरम् । वैधातुकविधानझं सर्वज्ञं दुःखहानये ।। कलाविलासान्मकरन्दबिन्दुमुद्रा विनिद्रे हृदयारविन्दे । या कल्पयन्ती रमते कवीनां देवी नमस्यामि सरखतीन्ताम्॥ कवीन्द्रकुमुदानन्दकन्दोद्यमसुधाकरम् । वाचस्पतिमतिस्पर्धिशेमुषे(षी)चन्द्रिकोज्ज्वलम् ।। क्षुभ्यत्क्षु(त्सु)धाब्धिकल्लोलमालोल्लासियशःप्रियम् । गुरुं वन्दे जगद्वन्द्यं गुणरत्नैकरोहणम् ।। श्रीसाहसाङ्कनृपतेनर(रन)वद्यविद्यावै(वे)द्यान्तरङ्गपदमद्वयमेव बिभ्रत् ।
No. 1747. विश्वप्रकाशः.
VISVAPRAKASAH. Substance, paper. Size, 112 x 7 inches. Pages, 304. Lines, 19 on
a page. Character, Telugu. Condition, much injured. Appoarance, old. Begins on fol. 16. The other work herein is Purāṇasūcī 305b. Breaks off in Yānta. Same as the last.
No. 1748. विश्वप्रकाशः.
VIŠVAPRAKAÞAÐ. Substance, palm-leaf (Śrītāla). Size, 114 x 24 inches. Pages, 215.
Lines, 11 on a page. Character, Grantha. Condition, good. Appearance, new. Begins on fol. 1a. The other work herein is Sesamara 109a. Same as the last.

Page #294

1192
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1749. विश्वप्रकाशः.
VISVAPRAKASAH. Pages, 44. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. la of the MS. described under No. 1696. Up to Dhānta. Same as the last.
No. 1750. विश्वमेदिनी.
VIŚVAMĒDINI. Pages, 57. Lines, 6 on a page.
Begins on ful. 163a of the MS. described under No. 1595.
Complete in 3 Kandas, dealing with Nānārtha (homonyms), Paryaya (synonyms) and Avyaya (indeclinables). This is a homonymous and synonymous lexicon by Sārasvatamiśra, son of Mahādēva; and be refers herein to a work of his own called Hémamēdini. Beginning:
श्रितानन्ताण्डसम्भूतताण्डवा तिसङ्ख्यकम् ।
अप्रतिद्वन्द्वदाम्पत्यमुमानाथमहं भजे ॥ यदिव्यातिकटाक्षलेशविभवाद्ब्रह्मादयो मोहिता यद्वाक्यामृतवार्धिराशिपटले शेषादयो विस्मृताः । यल्लीलाविभवाम्बुधौ मधुरिपुः कान्ताकृतिस्सस्पृहं सोऽयं चन्द्रकलावतंसकलितो मां पातु माहेश्वरः ।। एवंकृतमहादेवतनुजात्मकभाखता। अमेयानन्दसंराजन्मानसेन मयाधुना ॥ क्रियते पूर्वमर्यादप्रतिभाव्यपदास्पदम् । शब्दानुशासनं चारुशब्दार्थातिविजृम्भितम् ।।

Page #295

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1193
सम्यङ्नानार्थपर्यायाव्ययकाण्डत्रयान्विता । मद्बुद्धिक्षीरधेरद्य राजते विश्वमदिनी ॥ समष्टिभिन्नशब्दार्थाभिन्नभिन्नप्रभेदतः । नानार्थश्चापि पर्यायोऽप्यव्ययोऽपि च तादृशः॥ नित्यवाच्यगलिङ्गादिग्रहणेच्छा भवेद्यदि । मदुक्तहेममेदिन्यामस्ति लिङ्गानुशासनम् ॥ तत्र कादिक्षान्तवर्णनानार्थकपदावळे । मेळनं क्रियते चात्राभिन्नशब्दप्रपञ्चने ॥ व्यक्तायान्तु यथायोगमव्यक्तौ व्यक्तिकल्पनम् । सर्वत्रैव नियमनं पूर्वशास्त्रानुरोधतः ॥ शङ्कर्वल्मीकभेदे स्याद्रोगे मत्स्ये महेश्वरे । वकुले कामदेवेऽपि कीलवल्लीविभूतिषु ।। अन्तरं मध्यसामीप्यवैराग्यप्रभवादिषु । उपांशु स्याद्रहस्येऽपि चाञ्जसा त्वरितेऽपि च ॥ अन्तरेणापि सम्बुद्धौ सन्ता]तार्थेऽपि साधने ।
समन्ततस्सर्वतोऽर्थे शोभानार्थशुभार्थयोः ।। Colophon:
इति श्रीमत्सकलेश्वरमहेश्वरीमहेश्वरविलासनिवासमाननिरङ्कशसर्वविद्यानवद्यसारखतमिश्रविरचितायां विश्वमेदिन्यां कादिक्षान्तनानाव्यियशब्द- . निरूपणं नाम सर्व तृतीयः काण्डः समाप्तः॥
End:
No. 1751. विश्वमेदिनीव्याख्या-सुमनःकान्ता. VISVAMEDI VIVYAKHYA-- SUMANAHKANTA. Substance, palm-leuk. Size, 18 x 1 inches. Pages, 42. Lines, 7 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. Complete.

Page #296

1194
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
This commentary is said to have been oomposed by Vācaspatimisra, grandson of Sarasvatamisra, the author of the text. Beginning:
निखिलागमपल्लविते निगमशिरस्तन्त्रशीतलोद्याने । मधुरतरम वाचः कूजन्नास्ते गिरीशकलकण्ठः॥ यदनुग्रहसंवळितश्रीविद्यासारघुटिकसिद्धोऽभूत् । सारस्वतमिश्रोऽयं सर्वज्ञस्तं सदाहमहमीळे ॥ यत्करुणादृष्टिवशान्न्यकृतकविराजवृन्दमखिलेशम् । तत्पुत्रं मत्पितरं सततं शिरसा नतोऽस्मि सर्वज्ञम् ।। यत्सारखतमिश्र()द्वाचस्पतिमिश्रनाम समभून्मे । तं जनकजनकमार्य शिरसा वन्दे गृहीतशिवतत्त्वम् ।। अधुना तत्कृतविलसन्मेदिनिभावार्थवेदिसामर्थ्यम् । रम्यं सुमन कान्तं कलये व्याख्यानदीपविशदार्थम् ।। तत्र च ये ये गूढाः कोविदराज्यां समस्तनिगमान्ताः ।
तत्रैव बहुविधार्थ द्र(ध्र)जयामि ह सर्वशास्त्रसङ्गत्या ॥ अथ महान् कविराजशिरोमणिस्सारखतमिश्रः प्रथमं निखिलनिगमा गमान्तस्सा (सा) रसंवेदनीयपरतत्त्वनिदानमहेश्वरभजनरूपमङ्गळमाचरति श्रित इति–श्रिताः स्वस्मिन्नाश्रिताः । प्रदेशविशेष इति सूच्यते। ये अनन्ताण्डाः अनन्तब्रह्माण्डाः । तेषु सम्भूताः । एतेन “मायान्त(न्तु) प्रकृति विद्यात् इ"ति श्रुत्या “सत्त्वं रजस्तम इति प्रकृतेस्सम्भवा गुणाः" इति चित]दशभूता इति सूच्यते। यास्ताण्डवार्चाः ताण्डवशीला विग्रहाः। End :
सादृश्यषटे । अतिशय इति यावत् । पालनादिषु व्यापारादौ । माहात्म्यपञ्चके । अवधारणषट्टे भिन्नषट् । मर्याद(।)पञ्चके । निश्चयपढ़े

Page #297

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1195
प्रकाशादिषु । प्रभावादिकृत्यर्थः । मणिकुट्टिमे स्थलविसे (शे)ष इति यावत् । अतिसहाये अत्यन्तचतुष्टये । रणादिषु विहारादौ । सम्भावनादिषु समाचारादौ । कुत्सादिषु वितर्कादौ । अतिशयादिषु मनोहरादौ । कळयाणपञ्चके प्रळयादिषु प्रकारादौ । साम्यादिके साधारणादिके । प्रबलादिषु प्रयोजनादौ । प्रभवादिषु विचारादौ। अनन्तत्वान्निगदत इतीति ।। Colophon:
इति श्रीपण्डितसार्वभौमवाचस्पतिमिश्रविरचितायां विश्वमेदिनीव्याख्यायां सुमन कान्ताख्यायां सर्व तृतीयकाण्डस्समाप्तः ॥
No. 1752. विशेषामृतम्.
VISESAM RTAM. Pages, 7. Lines, 7 on a page.
Complete. Begins on fol. 153a of the MS. described under No. 1595.
This is a lexicon giving the alternative forms of certnin words by Tryambakamisra. The name Vişāmsta found in the Sabdārthakalpataru is either wrong or refers to a different work
Beginning:
सौरेरासाधारं मौरीविशदाङ्क धं कम मा नीयम् । पौरीषालाधारं गौरीरमणं भजामि कमनीयम् ।। श्रीमद्दात्रिंशभाष्यप्रविगतपदवैचित्र्यविचित्रवृत्त्या संज्ञातं शब्दजातं समरसमनसा किञ्चिदूनं विलोक्य । श्रीमद्वाणीविलासे परिगतपदतश्शेषबुद्ध्यातिसूक्ष्म कुर्वेऽनिर्वाच्यभाष्यान्तरगतसरसो निर्विशेषामृतौघान् ।। तन्निबन्धनसारेण करिष्यामि पदावळिम् । . कलयन्त्वलसद्बुद्धया सर्वभाष्यार्थवेदिनः ।।
164

Page #298

1198
A DESORIPTIVE CATALOGUE OF
अनाध्यायमहं कुर्वे तदनाध्यायनात्परम् । एतत्स्वाध्यायसरसं तपस्वाध्यायनः(ना) त्परम् ।। विरिचिनो विरिचनो विरिची च विरिश्चनः । विरिञ्चिश्व विरिश्चश्व विरिश्चीरपि कथ्यते ॥ परमं परमेष्ठी च परोरश्चापि कथ्यते । पिता पितामहः पीता पैतामहपितामहौ ॥ खयम्भूर्भूस्वभूस्खभूविधाता विधता विधा। धाता धता च द्रुहिणो(णः) दृषणो(णः) प्रोषणोऽपि च ।।
End:
आलोकश्च विलोकोऽपि लोकोऽपि च विलोकनम् । मानको मानहश्चापि वटहो वटवोऽपि च ।। एतच्छब्दपरम्परार्थकलने द्वात्रिंशभाष्यावळीप्रोद्यत्सारविलासभासुरलसत्स्वान्तो विना भूतले । को वेत्येव विचिन्त्य निर्मलधियाप्यत्रोपरम्यामहो नो चेदेवमहो महेश्वरसमः को वास्ति सर्वङ्कषः ।। श्रीमच्चन्द्रकिशोरखेलनलसन्मौलीसमालोकन प्रोद्यन्मानसचन्द्रशेखरदयासम्प्राप्तविद्यानिधेः । श्रीमत्त्यूम्बकमिश्रविश्रुतरतस्सम्यकृतं सादरं
सम्पूर्ण सकलागमान्तररसास्वादं विशेषामृतम् ।। इति श्रीमदरुणाकटाक्षवीक्षणसम्पादितानन्दमुकुन्दकरारविन्दनयनारविन्दपूजितपादारविन्दसकुतुकचन्द्रशेखरदयावलम्बनचितत्रिभावनसामर्थ्यज. गदेकपण्डितहंवीरश्रीमत्त्यम्बकमिश्रविरचितं वि(शे)षामृतं नाम पाण्डित्यरसायनं सम्पूर्णम् ।।

Page #299

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1197
Pages, 247. Lines, 22 on
No. 1753. वैजयन्ती.
VAIJAYANTI. Substance, paper. Size, 136 X 84 inches.
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new. Complete.
This is a synonymous and homonymous lexicon by Yādavaprakāśa. Copying was finished on the 20th Sept. 1883.
A good edition hereof has been brought out by Dr. G. Oppert. Beginning:
ओङ्कारार्थाय तत्त्वाय वाच्यवाचकशक्तये। ब्रह्मसंज्ञाय पूर्वेषां गुरूणां गुरवे नमः ॥ प्रकाश्याष्टविधं लिङ्गं निर्लिङ्गं वचनानि च । वैजयन्तीति विख्यातं क्रियते नामशासनम् ।। स्त्रीपुन्नपुंसकं लिङ्गं सङ्कीर्ण तच्च पञ्चधा। नृस्त्रीनृषण्डषण्डस्त्रीत्रिलिङ वाच्यलिङ्गकम् ॥ समासीलङ्गाद्विधितस्साहचर्यात्पृथक्कतैः । लिङ्गं विद्यात्प्रयोगाच्च क्तिन् सर्वत्रापि च स्त्रियाम् ।। यत्प्रवृत्तं समासस्य लिङ्गं तत्स्यात्समासिनाम् । विशेषविधितः कापि लिङ्गं तत्राप्ययं क्रमः ॥ स्त्रीलिङ्गे स्त्रीत्ययं शब्दः पुंलिङ्गे ना पुमानिति । षण् क्ली नपुमिति क्लीबे ये च षण्डार्थवाचिनः ।। त्रिष्वित्युक्तिर्वाच्यलिङ्गे त्रयीशब्दास्त्रिलिङके । अस्त्रीत्यादिनिषेधेषु नृषण्डादीतरद्वयम् ॥ ज्ञातैर्लिङ्गैस्साहचर्यात्वचित्स्याल्लिङ्गनिश्चयः। एकत्र सर्वे पुंलिङ्गाः स्त्रियोऽन्यत्र इतो नपुम् ॥

Page #300

1198
End:
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
इत्येकस्यापि पर्याया लिङ्गायात्र पृथक्कताः । प्रयोगात्प्रायशो लिङ्कमुदन्तस्संशये पुमान् ॥ सन्दिग्धद्विवचोऽन्तं क्ली ना स्याद्बहुवचोऽन्तके । समासे स्युः पृथक्सर्वे शब्दं बहुवचोऽन्तके || न पूर्वशब्दभागत्र पुनस्त्वन्तमथादितः । इति परिभाषा ||
स्वर्गे नाकस्सुरावास ऊर्ध्वलोकः फलोदयः । (सौ) रिको भोगभूमिस्त्री दिवि द्यौश्च त्रिविष्टपम् ॥
अनेकमितिशब्दस्य तद्विशेषस्य चैकता । सङ्ख्यार्थस्स्याद्बहुव्रीहेर्यथानेका वधूरिति ॥ बिरो (धे) पूर्वदौर्बल्यं ला (लो) कतश्शेषमुन्नयेत् । इति सामान्यन्यायाः ॥
सर्वे जनास्सहस्रास्या युगपद्वक्तुमुद्यताः । न कलामपि भारत्या ब्रूयुर्वर्षशतैरपि ॥
इति यतिजनसङ्घपूजिताप्रिथितयशा भुवि यादवप्रकाशः व्यरचयदभिधानशास्त्रमेतत् सह वचनैरसह लिडसग्रहेण || एतां कृतामष्टभिरुक्तकाण्डैः भूतखरूपैरिव नाममालाम् । धत्तां विशाले हृदये मुरारिः स्वां वैजयन्तीमिव वैजयन्तीम् ॥ एवं सूक्ष्मन्यायनिर्णीतशब्दैस्सर्वार्थानां व्यञ्जको ऽसौ निबन्धः । संवित्तीनां भूषणं सत्कवीनां प्राप्तः पारं वैजयन्तीनिघण्डुः ॥ नानाविद्यावेद्यवाग्रत्नमालामूर्ते (ते) वेदं वेदयन्ती त्रिवेद्याः । बो (रो) बुद्धिध्वंस कध्वान्तचक्र (कं) प्राज्ञौ ज्ञे (जैझें) या वैजयन्ती जयन्ती ॥

Page #301

THX SANSKRIT MANUSCRIPTS.
. 1199
Colophon:
इति भगवता विदितनिखिलनिगमनिचयरहस्यविद्येन दिनमणिसमतेजसा सकलतत्त्वप्रकाशेन यादवप्रकाशेन विरचितायां वैजयन्त्यां शेषकाण्डे लिङसङ्ग्रहाध्यायः ।।
अक्षरं यत्परिभ्रष्टं मात्राहीनन्तु यद्भवेत् । क्षन्तुमर्हन्ति विद्वांसः प्रियपुत्रापराधवत् ।।
आदर्शदोषान्मतिविभ्रमाद्वा श्रुत्यर्थहीनं पुरुषं मया यत्। तत्सर्वमार्यैः परिशोधनीयं प्राणे(ये)ण मुह्यन्ति च ये लिखन्ति ॥
No. 1754. वैजयन्ती.
VAIJA YANTI. Substance, paper. Size, 14 X 84 inches. Pages, 434. Lines, 15 on
a page. Character, Dovanāgari. Condition, good. Appearanco, new. Complete. Same as the above work
No. 1755. वैजयन्ती. VAIJA YANTI.
Substance, palm-leaf. Size, 17} x 1} inchos. Pages, 30. Lines, 8
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new.
Contains the Paribhāşākāņda, the Dvyakşarakānda, and the Tryaksarakānda to the end of Arthavallingadhyāya.

Page #302

1200
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1756. वैभाषिककोशः सव्याख्यः. VAIBHĀŞIKAKOŠAḤ WITH COMMENTARY.
Substance, paper. Size, 12 x 9 inches. Pages, 363. Lines, 20 on a page. Character, Dāvanāgarī. Condition, good. Appearance, new.
This lexicon gives the alternative forms of certain words. It is commented upon by the author himself who is Krsnakavi, son of king Laksana and Mallika. The date of the composition of the work is given as Kali 4869, Sarvadhāri, and of the commentary as Kali 4882.
Beginning :
वैभाषिकस्य कोशस्य व्याख्यानं क्रियते मया । कोशकारेण च कवौ विरलाः पण्डिता इति ॥
व्यक्तिद्वयं जगति येन समानमर्थ प्राप्नोति तं कमलकोशकुरङ्गपाणिम् ।
लक्ष्मीसमेतपुरुषोत्तमदेहशोभादस्यो (स्वो) तमाङ्गरुहमर्धसतिं प्रपद्ये ॥
।
व्यक्तिद्वयमिति । येन साम्बेन परमेश्वरेण व्यक्तिद्वयं स्त्रीपुरुषयुगलं जगति सर्वलोक इत्यर्थः । समानमेकम् (अर्थ) लक्ष्मी (क्ष्यं) विषयाणि शब्दा दीनि प्राप्नोति नेत्रद्वयदृष्टरूपद्रव्यवदेकत्वेन गृह्णाति । कमलकोशश्व तु (कु) रङव वामदक्षिणपाणयोर्यस्य सः, लक्ष्मीसमेतपुरुषोत्तमदेहशोभादस्यो (स्वो) त माङ्गरुहं तटिद्गौर्या लक्ष्म्या सह विवाहमण्टपभद्रासने क्षुमाकुसुमसमानकोमलकायेन तां संश्लिष्य सुखासीनस्य नारायणस्य शोभां क्रमेणापहरन्तः पिङ्गलजटानीलालकाः तम् अर्धसतिम् अर्धशरीरलग्नसतिं साम्ब - शिवम्। गोस्त्रियोरुपसर्जनस्येति ह्रस्वः । प्रपद्ये सेवे पद गतौ । सूच्यार्थसूचनं मुद्रा प्रश्र (स्तु) ताथ (र्थ ) परैः पदैरिति लक्षणानुगत्या मुद्रालङ्कारोऽयं वक्ष्य

Page #303

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1201 माणानां द्विरूपाणां शब्दानामेकार्थप्रतिपादकत्वं सूच्यते । अयं(त्र) वसन्ततिलकावृत्तम् । त्भौ जौ गाविति छन्दस्सूत्रात् ।
End:
एवमन्येऽपि बोडव्याः स्त(तत्त)त्संब(न्ध)मात्रतः । भूरिप्रयोगादेतेषां परिज्ञानं यथाक्रमम् ।। शब्दस्वरूपं जानाति कः पुमान् शङ्करादृते । यथामति यथाशास्त्रं यथाशक्ति कृतं मया ।। द्विरूपशब्दजालानां क्वचिदेकबहुत्वयोः । दिङ्मानं दर्शितं रूपं तत्र तत्र समीक्ष्य च ॥ पण्डिता दोषमुत्सृज्य सारमादाय सादरम् । काव्यञ्चेद्रक्ष्यमत्रायं श्रमो युष्माभिरीक्षितः ।। कृतः फलं किमिति चेदत्र किञ्चिद्विशिष्यते । अनुप्रासानुरोधश्च तथैव पदास(सं)हिता ॥ छन्दोनिर्बन्धरहिता वर्ण्यस्वरसपोषणम् । सूत्रवार्तिकभाष्यप्राचीनवाक्यप्रमाणता ।। संभवन्ति कथं श्लोका हृदयालुमनोरमाः। विरूपमन्तरेणास्माकोशो वैभाषिकस्स्मृतः ॥ कविकृष्ण इति रव्यातो लक्षणनृपतेश्च मल्लिकादेव्याः ।
तनयो विनयग्राही रा . . . स्मिन्नथिकृतो ग्रन्थे । न्यधायि वैभाषिककोशमालिका सदार्धनारीश्वरवक्षसि स्फुटम् । विलक्षणं व्यक्तिरहो न या स्फुरेत्किमस्ति भेदार्थवतीशितुर्मया ।
त्रिंशत्प्रथमसर्गे स्युः श्लोका वैभाषिकाभिधे । कोशे द्वितीयसर्गे च सप्ताशीतिस्ततः परे ।

Page #304

1202
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
नवसप्ततिरेव स्युः तृतीये च चतुर्थके । पञ्चाशीतिः पञ्चमे स्युरष्टषष्ट (ष्टि ) स्ततः परे ॥ पञ्चसप्ततिकाष्षष्ठे पञ्चपञ्चाशदुत्तरे (रम्) । शतं सप्तमसर्गेऽस्मिन् अष्टमे संप्रकीर्तिताः || स्युरष्टपञ्चाशदुत्तरशतं नवमे तथा । अष्टपञ्चाशच्छिरस्कद्विशतं दशमे ततः ॥
चतुष्षष्टिस्तथैकादशे सर्गे विबुधैस्स्मृताः । द्विपञ्चाशदिति स्युस्ते सर्वे चन्द्रचतुष्टये || निमित्तस्सर्वधार्य्यधे कोशो वैभाषिकाभिधः । रन्धारिमदवेथा (दा) दैर्यदा निर्गलित: कलिः ||
निर्मितं कविनैवास्य व्याख्यानं लववत्सरे । वैभाषिकाभिधे कोशे प्रथमसर्गे त्रिंशच्छुकाः ॥ ३० ॥
द्वितीयसर्गे सप्ताशीतिश्लोकाः ॥ ८७ ॥
तृतीयसर्गे नवसप्तति श्लोकाः ॥ ७९ ॥ चतुर्थस्सर्गे पञ्चाशीतिश्लोकाः ॥ ८५ ॥ पञ्चमसर्गे अष्टषष्टिश्लोकाः || ६८ ॥ षष्ठ[:]सर्गे पञ्चसप्तका (ति) : श्लोकाः ॥ ७५ ॥ सप्तमसर्गे पञ्चपञ्चाशदुत्तरशतं श्लोकाः ।। १५५ ।।
अष्टमसर्गे अष्टपश्चाशदुत्तरशतं श्लोकाः || १५८ ॥ नवमसर्गे अष्टपञ्चाशच्छिरस्कद्विशतं श्लोकाः ॥ २५८ ॥
दशमसर्गे तु चतुष्षष्टिः श्लोकाः ॥ ६४ ॥ एकादशे सर्गे द्विपञ्चाशच्छ्लोकाः ॥ ५२ ॥

Page #305

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1203
अस्मिन् कोशे ते(स)र्वे मिलिताः श्लोकाः चन्द्रचतुष्टये ११११ रन्ध्रारिमदवेदाब्दैः ४८६९ यदा निर्गलितः कलिः । तदा सर्वधार्यब्दे
वैभाषिकाभिधः कोशो निर्मितः नेत्रनागमदाम्नायैरब्दैः ४८८२ यदा ग: लितः कलिः तदा अस्य वैभाषिककोशस्य व्याख्यानं निर्मितं केनेत्याका. कायां कविनैवेति कोशकारेणैवेति स्पष्टमुक्तम् ॥ Colophon:
' इति श्रीमद्वैभाषिककोशे सव्याख्याने पर्यायशब्दबहुत्वाधिकारे एका दशसर्गस्समाप्तः ॥ २६-१०-९४ ने जयसं० ॥ आश्वयुजकृष्ण १३ त्रयोदश्यां भार्गववारे समाप्तोऽयं श्रीरस्तु ॥
No. 1757. शब्दभेदप्रकाशः.
SABDABHĒDAPRAKASAĦ. Substance, paper. Size, 103 x 4 inches. Pages, 17. Lines, 18
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance,
new.
Completo.
Copying finisheil on Thursday the third of Āşidha-suddba in the year Khara.
1 bis is a lexicon giving tbe alternative forms of certain words, The work is attributed in the colophon of the MS. described under the next number to Bhattojidiksita.
Beginning: प्रबोधमाधातुमशाब्दिकानां कृपामुपेत्यापि सतां कवीनाम् । कृतो मया रूपमवाप्य शब्दभेदप्रकाशेऽखिलवाक्पयोधेः ।। प्रायो भवेद्यः प्रचुरः प्रयोगः प्राणंशो(माणिको)दाहरण :]प्रती(णी)ति(त)ः। रूपादिभेदेषु विलक्षणेषु विचक्षणो निश्चिनुयात्तमेव ॥
155

Page #306

1204
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OB
End:
कचिन्मात्राकृतो भेदः क्वचिद्वर्णकतोऽत्र च । कचिदर्थान्तरोल्लेखाछ(च्छ)ब्दानां रूढितः क्वचित् ॥ जागर्ति यस्यैष मनस्सरोजे स एष शब्दार्थविवर्त्तनेशः । निजप्रयोगार्पितकामचारः परप्रयोगप्रसरार्गलश्च ।। 'विद्यादगारमागारमपगामापगामपि । अरातिमारातिमथो अम आमश्च कीर्तितः ॥ भवेदमर्ष आमर्षोऽप्यङ्करोऽङ्कर एव च । अन्तरिक्षमन्तरीक्षमगस्त्योऽगस्तिरित्यपि ।। अटरूप(प)आ(श्चा)टरूषो(पोऽ)वश्योऽवश्याय इत्यपि । प्रतिश्यायः प्रतिश्यावो भालुको भल्लुकोऽपि च ।। नपुंसकत्वेऽप्येतच्च मालावत्परिकीर्तितम् । षष्ठयापरासुराशाल . . . . . स्त्रीत्वेऽपि वनवच्चैतत्स्यान्नदीवदथोच्यते ।
आस्थानं नगरं स्थानं स्थालञ्च पटलं पुरम् ।। इति अङ्गरूप . . . . . . . करचितप्रमुखासु गद्यपद्यप्रबन्धरचनासु वितन्वतैव(?) ।
व्युत्पत्तिमुज्वलतमां परमाञ्च शक्तिमु . . . . . सरस्वतीयम् । निश्शेषवैद्यकमताम्बुधिपारदृश्वा शब्दागमाम्बुरुहखण्डरविः कवीन्द्रः ।। य . . . . . मां निरमात्प्रकाममालोच्यतां सुकृतिनस्तदसावनर्घा ।। नामपारायणोणादिनिरुक्ति . . . . शब्दवर्णविधिश्चान्तस्सद(न्द)र्भो ह्येष साधुभिः ॥

Page #307

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1205
कर्तुं चेतश्चमत्कार सतां हर्तु विपर्य . . । . . . च निराकर्तुमयमस्मत्परिश्रय(म): ।। छन्दोऽनुप्रासयमकश्लेषचित्रेषु निर्णयः ।
एष्वेवा . . . श्च कवितुर्ज्ञातुरेव च ।। Colophon:
इति श्रीखरनामसंवत्सर आषाढमासशुक्लपक्षे तृतीयायां गुरुवासरे वेङ्कटेश्वरसन्निधौ खक्षीशेतुरा(घ)वपुत्रेण वेङ्कटेशेन लिखितम् इदं विश्वकोशपुस्तकम् ॥
No. 1758. शब्दभेदप्रकाशः. ŠABDABHEDAPRAKÄÞAÐ.
Pages, 12. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 70 a of the MS. described under No. 1721. Complete, Same as the last.
End:
कौतुककुतुकाभिन्नभिन्नौ कन्दं दन्त्यस्वरादिवत् । वामिवात्मिकमित्राको नत्वभत्रवतत्रिकाः ।। सत्कलेत्यासंयोगी शब्देष्वनुपयोगिषु । इदन्तु . . . चित् यकादाववि . . . त्येषा चिन्तास्माभिरपेक्षिता तथाह्यावश्यदद्राक्षीदित्यनार्थे क्रियाविदा ।

Page #308

1206
À DESCRIPTİVE CATALOGUE OF
अवयस्तोऽन्यत्र पद्यद्वयम् ।। इति शब्दभेदनिर्देशः ॥
भट्टोजिदीक्षितो वाग्मिजनानां सुखबुद्धये ।
द्विरूपकोशनामानं निघण्टुं समकारयत् ॥ Colophon:
इति श्रीभट्टोजिदीक्षितविरचितश्शब्दभेदनिर्देशः समाप्तः ॥
No. 1759. शब्दलिङ्गार्थचन्द्रिका.
SABDALINGĀRTHACANDRIKÄ Pages, 57. Lines, 24 on a page.
Begins on fol. 153 a of the Ms. doscribed under No 1515. Complete in 3 Kandas
This is a homonymous lexicon specifying the gender in relation to each of the meanings of the homonymous words dealt with therein. The author is Snjana. Beginning:
देदीप्यमानदेव्यास्तु देयास्तौ(स्ता) चरणौ शुभम् । कञ्जकिञ्जल्कपुञ्जाभमञ्जुमञ्जीररञ्जितौ ॥ सरखतीरसे तृप्तस्सोऽहं सस्संविचार्य च । सरखतीविलासाय संसृजद्यत्सुमानसम् ।। सोऽयं श्रीसुजनस्तस्या लास्यमभ्यासइ(यि)ष्यति । पश्यन्तु लास्यसर्वखसारसग्रहणेच्छवः ॥ सोऽयं करोति सद्भन्थानालोच्याबुधचेतसाम् । अज्ञानप्रन्थिभेदार्थ शब्दलिङ्गार्थचन्द्रिकाम् ।।

Page #309

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1207
End:
एकलिङ्गढिलिङ्गश्च त्रिलिङ्गैच करोत्ययम् । शब्दैः काण्डैस्त्रिभिः पूर्णी शब्दलिङ्गार्थचन्द्रिकाम् ।। केचिन्नानार्थकानाहुः केचिल्लिङ्गविनिश्चितान् । सोऽयमारभते तादृक्श(छ)ब्दलिङ्गार्थचन्द्रिकाम् ।। यद्यप्युक्ता विचित्रोक्तिस्सकलानामपि प्रिया । तेनैव लीलया चोक्ता नानार्थपदपेटिका ॥ तथापि शब्दलिङ्गार्थचन्द्रिका शब्दवारिधौ । ममालिङ्गार्थमत्स्यार्थ मज्जतां महतां मुदे ॥ शङ्कस्तु शङ्करे शैवभेदे जलचरान्तरे । ध्रुवे पत्रशिलाजाले सड्याभेदे च कीलके ।। ताम्राक्षः कोकिले दैत्ये लोहिताक्षे त्रिलिड़कः । तुम्बाभेदे गवाक्षस्स्याद्वाक्षा तु स्त्रियां स्मृता । वातायने गवाक्षोऽस्त्री वानरे पुंसि कथ्यते ।
वैदेही पिप्पला सीता विदेहीयस्त्रिीलङ्गकः ॥ Colophon :
इति श्रीमदनवद्यविद्याहृयाखण्डपाण्डित्यमण्डितपण्डितमण्डलविकट. पटुतरकिरटिपटलतटपटुघटितमरकतमुखमणिगणघटनसन्दीप्यमानारुणारुणचरणनखेन, शश्वदमन्दानन्दसन्दोहकन्दळीकृतहृदयारविन्दसखेन, समस्त. विपक्षपक्षदक्षप्रशस्तमस्तकविन्यस्तवामपादेन, सकलदर्शनाप्रतिद्वन्द्वभूतवा. देन, सर्वदानन्दितस्वजनेन श्रीसुजनेन विरचितायां निखिलकोशसाररूप. विरचितायाम् अखिलसरससान्द्रिकायां शब्दलिङ्गार्थचन्द्रिकायां सर्वः त्रिलिङ्गकाण्डस्सम्पूर्णः ॥
सुजनेन कृतः श्रीमत्तृतीयः काण्ड ईदृशः। समर्पितश्शङ्कराय भक्तहृत्पद्मभानवे ।।

Page #310

1208
.
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OB
. No. 1760. शब्दलिङ्गार्थचन्द्रिका.
ŚABDALINGĀRTHACANDRIKĀ. Substance, palm-leaf. Size, 173x11 inches. Pages, 45. Lines, 8 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, old. Complete.
No. 1761. शब्दलिङ्गार्थचन्द्रिका.
ŚABDALINGĀRTHACANDRIKĀ. Pages, 72. Lines, 6 on a page.
on fol. 45a of the MS. described under No. 1595. Complete.
No. 1762. शब्दलिङ्गार्थचन्द्रिकाव्याख्यानम्-दृष्टान्तसिद्धाञ्जनम्. SABDALINGĀRTHACANDRIKĀVYAKHYANAM:
DRSTĀNTASIDDHĀNJANAM. Pages, 67. Linès, 28 on a page.
Begins on fol. 185u of the MS. described under No. 1615. Complete.
This is a commentary on the last described work by Vidvatkallõlabhattācārya, son of Kõsaribhatta and grandson of Sujana. bhatta, the author of the original of the lexicon. Beginning:
श्रीसर्वमङ्गळां देवीं श्रितपालनतत्पराम् । आश्रये वाक्सहायार्थमरुणी कुलदेवताम् ॥ समस्तविद्यासारखं साधुपण्डितपूजितम् । सनम्रशिरसा वन्दे सुजनं मत्पितामहम् ॥

Page #311

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
漱
सर्वविद्यासु सारस्यं ज्ञात्वा तन्मुखपङ्कजात् । तदाज्ञाकज्जलेनाहं सम्यक् पश्यामि चन्द्रिकाम् || करिष्ये शब्दलिङ्गार्थचन्द्रिकातत्त्वशोधि (ध) नम् । दृष्टान्तसिद्धाञ्जनं सद्व्याख्यानं विशदार्थकम् ॥ ये प्राचुर्यान्न विज्ञातारशब्दार्थाश्शतशस्त्विह । तेषामेव करिष्यामि शोधनं विदुषां मुदे || पुराणादिकदृष्टान्तपूर्वकं रचयाम्यहम् | तथैव तत्कवेर्मन्थे ग्रथनाद्विदुषां पतेः ॥
अथ भगवान् श्रीमत्सुजन भट्टकविर्मङ्गळादीनि मङ्गळमध्यानि मङ्गळान्तानि शास्त्राणि प्रथन्त इति शासनानुसारादिष्टदेवतानमस्काररूपंमङ्गळमादौ निबध्नाति देदीप्यमानमिति । देव्याः महाशक्तेः पार्वत्याः रञ्जितौ । प्रकाशितौ । सरखत्यादिषु नद्यादिकमालोचनीयम् ।
*
6
“ पुष्पदन्तश्शङ्कुकर्णो विकर्णश्शङ्कुरित्यपि ।
शैवभेदे ——-शङ्कुरिति कश्चिद्गन्धर्वः शिवभक्ताप्रणीः । तदुक्तं
स्कान्दे—–
1209
गन्धर्वाः शिवभक्तानां श्रेष्ठा इति समीरिताः ॥ " इति ॥
जलचरान्तरे मत्स्यविशेष इत्यर्थः । ध्रुवे अनेकशास्वावृतवृक्षमूले । पत्रशिलाजाले पत्राणां पर्णानां शिलानां च जाले बृन्दे । कीलके पश्वादिबन्धनदारुविशेषे । “ शङ्कः पत्रशिलाजाले सङ्ख्याकीलकशम्भुषु । यादोभेदे ध्रुवे चापि " इति हैमः ||
End:
धृतराष्ट्रसुते - " धृतराष्ट्रसुते मोलहे समाः पुंसि " इति धनञ्जयः तीर्थभेदे । तदुक्तं तीर्थयात्रायाम् —

Page #312

1210
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
वाराहं नाम तीर्थं तु निर्मितं विश्वकर्मणा" इति ।
वृक्षे, दैत्ये तत्सामान्ये, तुम्भीभेदे, स्त्रियां कुलय][क्यामित्यर्थः । कक्ष्यां तु गवाक्षाच गागवा गा च कथ्यते " इति पर्यायार्णवे । श्रीमति लिङादिवैचित्र्येण चमत्कारकारिणीति यावत् ॥
66
Colophone :
इति श्रीमच्छरदिन्दुसुन्दरेन्दुशेखरारविन्दासनमुकुन्दपुरन्दरादिवृन्दा
रकबृन्दवन्दितचरणारविन्दानन्दस्यन्दमानमरन्द बिन्दुसन्दोहपरिपूर्णहृदयार
विन्देन सकलविद्यानिदानजगदेकपण्डितश्रीमत्सुजनभट्टाचार्यपौत्रेण पाण्ड तकेसरिभट्टाचार्यपुत्रेण विद्वत्कल्लोलभट्टाचार्येण विरचितायां शब्दलिङ्गार्थचन्द्रिकाव्याख्यायां दृष्टान्तसिद्धाञ्जनाख्यायां तृतीयः काण्डः समाप्तः ||
No. 1763. शब्दलिङ्ग। र्थचन्द्रिकाव्याख्यानम् - दृष्टान्तसिद्धानम्.
SABDALINGARTHACANDRIKAVYAKHYANAM: DRSTĀNTASIDDAÑJANAM.
Pages, 96. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 8la of the MS doscribed under No. 1595. Complete.
No. 1764. शब्दशब्दार्थमञ्जूषा.
SABDASABDARTHAMANJUȘĂ.
Pages, 50. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 152a of the MS, described under No. 1735.
Complete in 3 chapters.
This is a homonymous and synonymous lexicon composed by *king Harviramiśra.

Page #313

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS,
1211
Beginning:
यन्मायामहिमामासादिदं जगदभात्यलम् । तमादिपुरुषं वन्दे सर्वातीतं मनोहरम् ।। अधुना देवमानुष्यतिर्यक्छब्दार्थजम्भिताम् । रम्यापवरकप्राप्तत्रितयातिमनोहराम् ।। ..। नानार्थसविकारार्यपर्यायपदभासुराम् । शब्दशब्दार्थमञ्जूषामपूर्वी रचयाम्यहम् ॥ अनन्तशब्दजलधेः पानी (ची)नकविसन्ततेः । विना हंवीरमिश्रोक्तिप्लवं किं तारकं भवेत् ।। तस्मादनन्तशब्दाब्धिविचित्रार्थपदाण्डजान् । प्रतिभाजालभेदेन गृह्णामीहातिलीलया । प्रथमं पुरुषाज्जाता ब्रह्मविष्णुमहेश्वराः । यक्षरक्ष(क्षो)विभेदेन देवा द्वेधा बभूवतुः ॥ तत्र यक्षा बहुविधा विद्याधरमुखा यथा । विद्याधरो यक्ष इति प्रथमं द्विविधा ततः ॥ सिद्धस्साध्यः किन्नरश्च गन्धर्वो गुह्यकस्तथा । अप्सराः पन्नगाद्याश्च बहुभेदा इतीरिताः ।।
End:
बिलेशयः कळानाथे मृगेन्द्रे परमात्मनि ॥ पुरन्दरे महादेवे कुत्सिते वाच्यलिङ्गकः ।। पारावते परिक्षीणे माणिक्याधारकेऽपि च ॥ अनन्तत्वात्पदार्थानां पर्यायाणामसङ्ख्यया । उक्ता एवालमित्यूह्य(घ)शाम्यते शब्दवारिधौ ॥
156

Page #314

1212
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Colophon:
इति श्रीमदनेकाखण्डजगदण्डमण्डलपीलुहृदयप्रदेशविशेषाशेषमहिममहानुभावविलासमानप्रभावविकासकैलासविकासपरमशिवसकलयोगिशरण्यचरणकमलसंस्मरणानुसरणमात्रसञ्जातजगदेक निरङ्कशनिस्सहायसमस्तविद्याविलासनिवासमानसभासमानकाविहंवीरमिश्रराजविरचितायां शब्दशब्दार्थमञ्जूषायां तिर्यग्जन्तुविचारो नाम सर्व तृतीयापवरकस्समाप्तः ॥
___No. 1765. शब्दशब्दार्थमञ्जूषाव्याख्या-ढौका. SABDAŠABDĀRTHAMAÑJŪŞA VYAKHYA: DIAUKĀ. Pages, 45. Lines, 26 on a page.
Begins on fol. 70a of the MS. described under No. 1515. Complete.
This is a commentary on the last described work by Murärimisra, pupil of Manimisra. Beginning:
मजे भगवतीभावभावुकाम्लानभावकम् । शृङ्गारपीठकं मौनिं दक्षिणामूर्तिमुल्बणम् ॥ अचिन्त्यविभवानन्दकल्लोलायत्तविभ्रमम् । मद्गुरुं मणिमिश्राख्यं प्रणमामि जगद्गुरुम् ॥ यस्समस्तकळाराशिमन्थनामृतविभ्रमः । मुरारिमिश्रनामायं कविराडद्य लीलया ॥ शब्दशब्दार्थमञ्जूषां बन्दितार्थगलन्तिकाम् ।
ढोकाभिधानव्याख्यानाद्विशदार्थी करोति ह ॥ अथ कविरादौ मङ्गलमावहरति यदिति । यस्य जगदीश्वरस्य मायामहिमाभासात् अविद्याप्रज्ञाविशेषप्रतिभानादिदं परिदृश्यमानं जगदलमभाति । एवं च यदनुग्रहाद्यदिदं विभातीति निगर्भितार्थः।

Page #315

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1213
अत एव सर्वातीतं व्यापकं मनोहरं तमादिपुरुषं वन्द इति योजना ॥
प्रस्तुत्य नटयति अधुनेति :
End:
____ व्याळति व्यामोतीति कुण्डलवच्छेत इति । फणसाहित्यात् । दर्वी मृतिं करोतीति । “दर्वी पात्रान्तरे वित्ते मृते मत्स्यान्तरेऽपि च" इति शाश्वतः । जिमं कुटिलं गच्छतीति वक्रतया वा। पन्ने रात्रौ गच्छ. तीति । “ महानसे मणिखिले रात्रौ पन्न इतीष्यते” इति विश्वमेदिनी । बिले शेत इति । अनन्तत्वान्निगदति अनन्तत्वादिति । उपरमते इतीति ॥ Colophon:
इति श्रीमज्जगदीश्वरमहाप्रभावसम्भावितसमस्तविद्याविनोदप्रवीणप्रणताशेषविरुद्धकविप्रचारसर्वतन्त्रनिस्सहायसाहितीविहारमुरारिमिश्रविरचितायां शब्दशब्दार्थमञ्जूषाप्रकाशिकायां ढौकाख्यायां सर्व तृतीयापवरकनिरूपणम् ॥
No. 1766. शब्दशब्दार्थमञ्जूषाव्याख्या-ढौका. ŠABDAŠABDĀRTHAMAÑJŪSÄVYAKHYA :
___DHAUKA. Pages, 66. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 157a of the MS, described under No. 1514. Same as the last.
No. 1767. शब्दार्थकल्पतरुः.
SABDARTHAKALPATARUH. Substance, paper. Size, 164 x 104 inches. Pages, 326. Lines,
44 on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appear. ance, new. First Volume, complete.

Page #316

1214
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
This is a dictionary which gives ayainst cach word the meanings given to it by various lexicographers, quoting the authorities in many cases. The words are arranged in alphabetical order in relation to their final letters. Words baving the same final letters are arranged according to the number of syllables found in them; and among them the order is determined by the initial letters. This seems to be a compilation by the Pandits of the College of Fort Saint George. It is dated 1821. It consists of 3 Vols. The first ends with Nänta or words ending in UT; the second with Mânta ; and the third with Hānta. A list of the lexicons, which are referred to, or quoted in the work, is given in the first page. This list is said to have been composed by Mamidi Vēnkațărya, son of Võnkatarāyā. For oxtracts see nder the next number.
No. 1768. Toare475:.
SADDARTHAKALPATARUH. Substance, paper. Size, 15 X 91 inches. Pages, 720. Lincs, 40
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new.
This is a complete copy of the work containing all the three parts separately written in three different MSS. Beginning :
श्रीविश्वेशो विश्वमयो विश्वातीतो निरामयः । व्योमातीतो निर्गुणोऽपि सृष्टिस्थित्यन्तकृद्भवेत् ।। यो मानसागोचरोऽपि योगिहृद्धयानसम्मितः । . श्रुतिवाचामविषयस्सर्वशब्दर्निबोधितः ।। अमूर्तश्च निराकारो ब्रह्मविष्ण्वीशमूर्तिमान् । निष्कलो निर्विकल्पश्च सच्चिदानन्दरूपकः ॥

Page #317

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1215
तमानन्दमयं देवं शान्तरूपं त्रिलोचनम् । समाश्रयेऽहमीशानमानन्दायामृताय च ।।
अहं वैश्यकुलाम्भोधिसोमस्सोमपदाश्रितः । सम्भूतो मामिडिकुले वेङ्कटार्यसमाह्वयः ।। सशेषामरकोशश्च तस्य नानार्थकोऽपि च । विश्वो विश्वप्रकाशश्च निघण्टुर्विश्वमेदिनी ।। नानार्थरत्नमाला च पर्यायार्णव एव च । शब्दशब्दार्थमञ्जूषा शब्दलिङ्गार्थचन्द्रिका ॥ पर्यायरत्नमाला च शब्दरत्नं विषामृतम् । सरखतीविलासश्च विद्वद्भिरसमुदाहृताः ॥ विचार्यैतान् निघण्टुंश्च शब्दार्थानाकलय्य च । शब्दार्थकल्पतर्वाख्या कृतिरद्य विरच्यते ॥ एतद्वन्थस्त्रिभागश्चाच्कतयाद्यन्तभेदतः । काण्डास्स्तु पञ्चत्रिंशश्च(च)पदान्त्याक्षरसंज्ञया । एकैककाण्डे वर्गाश्च यावदक्षरमानतः । वर्गे वै प्रकरणानि त्वादिवर्णानुसारतः ।। प्रकरणेषु सर्वत्र गृहीतो गुणितक्रमः । नाक्षरक्रमसङ्ख्याभ्यामृते कुत्रापि वर्तते ॥ प्रातिपदिकान्त्यवर्णा गृहीत्वान्तास्स्मृताः पुनः । पदान्तास्त्वत्र काण्डेषु शब्दानामादिभागिनाम् ।। प्रथमैकवचनान्तपदान्त्याच्पूर्वगान् हलः । सह्य व्यवह्रियन्ते न पदान्तहलं त्वि वातः ।।

Page #318

1216
A DBSORIPTIVÉ CATALOGUE OF
अत्राक्षराणां सङ्ख्या तु यावन्तोऽचस्स्थिताः परे । तावतैव विजानीयान्नान्यहल् गृह्यते क च ॥
अक्षरनिर्णये अन्यच्चअकाराद्या अचः प्रोक्ताः ककाराद्या हलस्स्मृताः । सर्वेऽपि वर्णाः पञ्चाशदज्विशिष्टहलोऽक्षराः ।।
अचश्चाप्यक्षरा उक्ता नानातन्त्रविशारदैः । भगवता भाष्यकारेण वाक्छब्द एकाक्षर इत्युक्तत्वात् अज्विशिष्टहलेवाक्षरः। निघण्टुकारैरर्कशुकापकादिशब्दाः ककारान्ता व्यक्षरा इति । इतरैः पञ्चाक्षरोऽयं मन्त्रः, अष्टाक्षरोऽयं मनुरिति प्रतिपादितत्वाच्च । अत्र ग्रन्थे अहितपदा(क्ष)रेऽन्त्यहल् अक्षरत्वेन च न गृह्यते ।
पुलिङ्गशब्दे पुंसीति स्त्रीलिङ्गे तु स्त्रियामिति । नपुंसके क्लीब इति त्रिलिङ्गे त्रिषितीर्यते ॥ स्त्रीपुंलिले द्वयोश्चैव क्लीबपुंलिङ्गकेऽस्त्रियाम् । स्त्रीक्लीबलिङ्गे चापुंसीत्येवं सङ्केतितो मया ।। शब्दान्तानि च लिङ्गान्यप्यर्था वै पूर्वसूरिभिः । उक्ता एव हि वक्ष्यन्ते सन्तस्तुष्यन्तु मानसे । अस्मिन्प्रन्थे विशेषोऽयं यश्शब्दः कामितो भवेत् । . शब्दप्रथनचातुर्यात्सुलभेन स लभ्यते ॥
____ एकाच्काण्ड :___ अः अदन्तः पुसि-अमरः-विष्णौ; नानार्थरत्नमाला-चतुर्मुखे, शङ्करे, बृहस्पती, कमठे; क्लीबे-अङ्गणे, रणे, गौरवे, अन्तःपुरे, हेतौ, भूषणे, पादे ; स्त्रियाम्-पार्वत्याम् ।।

Page #319

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1217
End:
अजादि
क्षाक्षरान्तकाण्डे एकादशाक्षरवर्गे
अजादिप्रकरणम् ॥ अनुक्तविषयस्वरूपोत्प्रेक्षार
आकारान्तस्त्रियाम्-अमरः-अलकारColophon:
इति श्रीमद्गुहेश्वरपदपद्माराधनपारीणेन, तत्करुणाकटाक्षलब्धसरस. साहित्यान्ध्रगीर्वाणकविताचातुरीधुरीणेन, उद्भटाराध्यान्ववायगुरुमल्लिकार्जुनभक्तिपरायणेन, वैश्यकुलपद्माकरविभाकरेण, मामिडिवंशपाथारोशिसुधाकरेण, व्याळकूलसगोत्रपौ(पवि)त्रेण, विद्वदनुग्रहपात्रेण, भद्रमाम्बासूर्यनारा. यणपौत्रेण, वेङ्कटवर्यतनूभवेन, विजयलक्ष्मीगर्भशुक्तिशुक्तिभवेन, वेङ्कटार्येण विरचिते अच्काण्डादिक्षान्तकाण्डपर्यन्तपञ्चत्रिंशत्काण्डगर्भत्रिभागपरिमिते शब्दार्थकल्पतरौ याद्यन्तभासुरनवकाण्डात्मकस्तृतीयो भागस्सम्पूर्णः ॥
No. 1769. शब्दार्थकल्पतरुः.
SABDĀRTHAKALPATARUH. Sulistance, paper. Size, 17} 105 inches. Pages, 388. Lines, 23 on
a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance new. This contains the second volume of the work described above.
No. 1770. शब्दार्थकल्पतरुः. ŚABDĀRTHAKALPATARUH.
Substance, paper. Size, 144 X 9 inches. Pages, 212. Lines, 40
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new. This is another copy of the second volume.

Page #320

1218
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1771, floarele 9676:.
ŠABDĀRTHAK ALPATARUH. · Substance, paper. Size, 144 x 9} inches. Pages, 234. Lines, 40 un
a page. Character, Teluga. Condition, good. Appearance,
new.
This is the third volume of the work.
No. 1772. progreffenaki. ŠABDĀRTHAKALPATARUH.
Substance, paper. Size, 113 x 14 inches. Pager, 250. Lines, 39
on a page. Character, 'Telugn. Condition, good. Appearance,
new.
This is a copy of the first volume of the work.
No. 1773. TMT:. SESĀMARAH.
Pages, 106. Linos, 6 on a paye.
Begins on fol. 44a of the MS. Buscribed under No. 1054.
This is a supplement to the Nåmalingānuśâsana of Amara simha.
Contains chapters II and III.
Beginning :
agraf TETETT agarouft a(0)(!) i गोचरस्सश्चरा(रो) गोष्ठं चरं गोष्ठीनमस्त्रियाम् ।। १ ।। वरणस्सङ्क्रमश्चापि सस्याद्यर्थेऽम्बुवारणे ।

Page #321

End:
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
कृतः कर्तर्यसंज्ञायां कृत्याः कर्तरि कर्मणि । उणाद्यन्तास्तेन रक्ताद्यर्थे नानार्थभेदकाः || इति परोपलिङ्गप्रकरणम् ॥
षट्संज्ञकास्त्रिषु समा युष्मदस्मत्तिङव्ययाः । षड्युष्मदस्मदन्ताश्च तत्प्रधानास्समास्त्रिषु ॥ इत्यलिङ्गप्रकरणम् ॥
पर (रं) विरोधे शेषं तु ज्ञेयं सि (शि) ष्टप्रयोगतः ॥ इति लिङ्गादिसङ्ग्रहवर्गः ॥
Colophon:
इत्यमरसिंहकृतौ नामलिङ्गानुशासने । तृतीयस्सामान्यकाण्डस्साङ्ग एव समर्थितः ||
Complete.
157
No. 1774. शेषामरः.
SESĀ MARAH.
Pages, 28. Lines, 11 on a page.
Begins on fol. 109a of the MS. described under No. 1748. Complete.
1219
No. 1775. शेषामरः.
ŚESĀMARAH.
Substarce, paper. Size, 8 x 6 inches. Pages, 63. Lines, 12 on a page. Character, Dēvanāgari. Condition, good. Appearance,
new.

Page #322

Page #323

1.322
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
कल्पावसानसमये स्थितये कवीनां देहान्तरं किमपि या सृजति प्रसन्ना । यस्याः प्रसादपरमाणुरपि प्रतिष्ठामभ्येति कामपि नमामि सरस्वती ताम् ॥ २ ॥ निर्मत्सरास्सुकृतिनः खलु ये विविच्य कर्णे गुणस्य कणमप्यवतंसयन्ति । येषां मनो न रमते परदोषवादे ते केचिदेव विरला भुवि सञ्चरन्ति ॥ ३ ॥ मुक्तामयातिमधुरा मसृणावदातच्छायाधिरागतरलामलसद्गुणश्रीः । साध्वी सतां भजत(ति)कण्ठमसौ प्रियेव हारावली विरचिता पुरुषोत्तमेन ॥ ४ ॥ किं नैव सन्ति सुधियामभिधानकोषाः किं तु प्रसिद्धविषयव्यवहारभाजः। गोष्ठीषु वादपरमे(मो)हफलासु केषां .. हारावली न विदधाति विदग्धिमानम् ॥ ५ ॥ एकं तमेव गणयन्ति परं विदग्धा वाचां विदग्धिमनि मज्जति यस्य लोकः । गोष्ठीषु यः परमशाब्दिकदुर्गमासु दुर्बोधशब्दगतसंशयमुच्छिनत्ति ॥ ६ ॥ आव्याधशब्दतः श्लोकैरर्धरातलिनात्ततः । शब्दाः पादैविबोद्धव्याः प्रागनेकार्थतस्तत(:) ॥ ७ ॥ विषमनयनशङ्क चन्द्रमौलिर्भगाली वृषभगतिगणेशौ रेरिहाणो वृषाङ्कः ।

Page #324

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1223
त्रिपुरदहनशूलिस्थाणुखट्वाङ्गिहिण्डिप्रियतमशितिकण्ठा भर्पाकल्माषकण्ठौ ॥ ८ ॥ शतधामा चतुष्पाणिः पृष्णिगर्भो गदाग्रजः। . गदी कौस्तुभवक्षाश्च पाञ्चजन्यधरोऽच्युतः ॥९॥ वैनतेयः पक्षिसिंहः शाल्मलीहारिवाहनः ।
अमृताहरणस्तायो नागाशनखगेश्वरौ ॥ १०॥ End:
कृपालासे चित्रकोले तृणगोधाध्वनि विदुः । डिम्बम्भये च कलले पुप्फुसे च प्रचक्षते ॥ २४४ ॥ धुन्धुमारश्शक्रगोपे गृहधूमे गृहालिके । तिक्तपर्वा हिलमोची गुडूची मधुयष्टिषु ॥ २४५ ॥ जलबिल्वः कर्कटके पञ्चाङ्गे जलवल्कले। चोलकी नागरङ्गे च करीरे किष्कुपर्वणि ।। २.४६ ॥ कुलालचक्रे वाहने दण्डारः शरयन्त्रके । दिग्जये वरयात्रायां दण्डयात्रां विदुर्बुधाः ॥ २४७ ।। उष्ट्रे दासीसुते चैव दासेरक इति स्मृतः । जलगुल्मो जलावर्ते कच्छपे जलचत्वरे ॥ २४८ ॥
काव्यादीनामतन्त्रत्वाच्छब्दादीनां विशेषतः । क कदा केन किं दृष्टमिति को वेदितुं क्षमः ॥ २७१ ॥ अतश्शब्दः क दृष्टोऽयमर्थतश्चापि कीदृशः । इति काव्यमलीक स्यान्मात्सर्यमलिनात्मनाम् ।। २७२ ॥

Page #325

Page #326

1226
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
वहिवसुदिङिशाकरमिते शके क्रैष्टुवत्सरे व्यलिखत् । नावल्पाकं देशिकगुरुवर्यः पार्थसारथेः कृपया ॥
No. 1780. पिङ्गलसूत्रम्--सव्याख्यानम्. PINGALASŪTRAM WITH COMMENTARY. Substance, paper. Size, 10 x 4 inches. Pages, 125. Lines, 10 on
a page. Character, Dēvanāgarī. Condition, slightly injured. Appearanor, new.
The MS. is dated Samvat 1879, Caitra sukla 1st. Transcribed by Buddhirama.
Wanting a little in the beginning : I Paricchēda, complete.
A work on prosody in Prākṣta with a commentary by Bhattalaksminatha. composed in Sarhvat 16b7, Sravana-sukla 5th. Beginning:
रो यस्मिन् कर्मणि पदं यथा स्यात्तथा स पिङ्गलः शेषनागो जयति सर्वोत्कर्षेण वर्तते । स कः ? यो ज्ञातः अर्थाद्रुडेन पिङ्गलनागोऽयं ब्राह्मणरूपः तिष्ठतीति ज्ञात इत्यर्थः । कीदृशः विविधमात्रारूपसागरपारं प्राप्तः । यहा विविधमात्राभिः प्रस्तारं कुर्वन् समुद्रपारं प्राप्तः । पुन(:) कीदृशः? प्रथम(मं)भाषाया अवहड्डभाषायास्तरण्डस्तरणिरित्यर्थः । पादालिन्दी तरण्डो नौ इ(रि)ति हारावली । संस्कृते त्वाद्यः कविः वाल्मीकिः प्राकृते शालीवाहन(:) भाषाकाव्ये पिङ्गलः । अत एव प्रथमपदोपादानम्। प्रसिद्धञ्चैतल्लोके कथानकम्-यथा किलैकदा शेषनागो ममोपरि कियता भूमिरस्तीति पृथिवीविस्तारं जिज्ञासुः पिङ्गलनामा ब्राह्मणो भूत्वा भुवमवातरत् । अनन्तरं च गरुडः प्रसिद्धवैरत्वात्तं जिद्या (घां)सुर्दूरादधावत् । स च ब्राह्मणवेषधारी पिङ्गलस्तम[]गादीत्अहं कविः मम कवित्वकौशलं पश्य यदेकत्र लिख्या(खा)मि न तदन्यत्रेति ।

Page #327

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1227
एवमाचरितमङ्गलः संप्रति गुरुलघुविवतै छन्दश्शास्त्रं मन्वानस्तद्दयव्यवस्था कुर्वन्नाह
दीहो संजुत्तपरो बिन्दुजुउ(ओ)पाडिउयचरणन्ते । स गुरू व दुम” अण्णो लहु होइ सुद्ध एक अलो ॥ दीर्घः संयुक्तपरः बिन्दुयुतः पातितश्च(च)रणान्ते ।
स गुरुर्वको द्विमात्रः अन्यो लघुर्भवति शुद्ध एककलः ॥ दीर्घः-आ ई ऊ ऋ लू ए ऐ ओ औ इत्यष्टौ । हस्खो नास्तीति तदुपादानम् । स्वरान्त्यस्य च उकारादेशः प्राकृते इति नियमानतद्रहणम.
End :
तिअभङ्गी, दुम्मिल, हीरो, जनहरणी ; मअणहरा, मरहठ्ठा, पचतालीसधरा, एतानि पञ्चचत्वारिंशत् स्थानकानि । अन्यान्यपि प्रस्तारगत्या सुधीभिरूह्यानि ।
पिङ्गलाचार्यरचितमात्र(I)वृत्तप्रकाशकम् । छन्दःप्रदीपममलं जगद्भवनदीपकम् ॥ मुनीषुरसभूमिभिर्मितेऽब्दे श्रावणे सिते ।
नागराजतिथौ भट्टलक्ष्मीनाथो व्यरीरचत् ।। संवत् १८७९ चैत्रशुक्ल प्रतिपल्लिखितमिदं बुद्धिरामेण महाराजश्री अजेन्द्ररणधीरसिंहराज्ये वेङ्कटेशस्य पठनार्थम् ।
मङ्गलं लेखकानां च पाठकानाञ्च मङ्गलम् । मङ्गलं सर्वलोकानां भूमिपतिमङ्गलम् ॥
158

Page #328

1228
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 1781. वृत्तमणिकोशः.
VRTTA MANIKOSAH. Substance, palm-leaf. Size, 168 x 1 inches. Pages, 10. Lines, g on
a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, new. One of the leaves is broken.
Begins on fol, 15a. The other works herein are Dharmasāstravacanāni ia, Vāsavadattā 10a, Dinakarabhattiyavyākhyā 20a.
A work in 6 Viskambhas on prosody by Śrīnivāsa, son of Lakşmīvēnkața of the Vájasanoya-sākha.
Beginning:
शेषाद्रिशरणो नित्यतरुणो रमणः श्रियः । कौस्तुभाभरणो विश्वोद्धारणः प्रोयतां हरिः ।। लक्ष्मीवेङ्कटनाम्नस्तनयस्सन् श्रीनिवासाख्यः । विप्रो वाजसनेयी ग्रन्थमिमं प्राह वृत्तमणिकोशम् ॥ सानुरवारो विसर्गान्तो दी| युक्तपरो गुरुः । पादान्तस्थोऽप्ययं वा स्यादन्यो लघुरिति स्मृतः ।।
गुरुलघ्वोर्व्यवस्थानादष्टौ वर्णगणाः स्मृताः । __ भयौ पूर्व जरौ मध्ये सतावन्ते मनौ त्रिषु ।
End:
जगत्यतिजगतीभ्यां यथागुरुमधिकमुपैति पुष्पिताग्रं पदि पदि पल्लविताग्रसन्निभं हि ।
पाताले व्यालसम्राट् दिवि बलमथनो भूप्रदेशेषु भूपा भक्त्वा साहित्यकोशान्यदि मम फणितेरसाम्यमस्ति ब्रुवन्तु ।

Page #329

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1229
वक्ताहं श्रीनिवासो मम हृदि च मतिप्रेरकः श्रीनिवासो
यावान्देवो न यावान् त्रिजगति च कविः प्रागभूदग्रतरस्यात् ।। Colophon: - इति श्रीनिवासकविकृते वृत्तमणिकोशे षष्ठोऽयं विष्कम्भः ।।
No. 1782. वृत्तरत्नाकरः.
VRITARATNAKARAH. Substanca, paper. Size, 8 x 6 inches. Pages, 23. Lines, 14 on a.
page. Character, Telugu. Condition, good. Appenrano, new.
Begins on fol. 2831. The other works herein are Puspabāņavilāsaḥ lb, Prasannarāghavam 116, Alankárēndusēkhara 137a, Siśupālavadham with commentary 16!a, Carcāstotram 233a, Ambāstavaḥ 230i, Sakalajananistavaḥ 241), Bharataśástram 257a, Khrsta.saigitam 306b.
Complete.
A popular work in six Adhyâyas on Sanskrit prosody by Kõdärabhatta, son of Pabvēka, whose name is variously spelt as Pathyeka Prabvēka, Prabbeka, &c.
The first stanza and its commentary as given in the extraot below are obviously wrongly placed. Beginning:
महादेवशम्भोमहादेव शम्भो महादेव शंभोमहादेऽवशं भो । महादेवशम्भोऽमहादेव शम्भो महादेऽवशम्भो महादेव शंभो ॥ इदं भुजङ्गप्रयातम् । पदच्छेदः
महादेवशम्भोमह, अदेव, शम्भः, महात् , एव, शम्भ, ओमहादे, अवशम् , भो, महादेवशम्भो, अमहादे, अव, शम्भ, उ, महादे, अवशम्भो, महादेव, शम्भो, इति पदानि एकोनविंशतिः ।

Page #330

1230
·
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
____ महः तेजः । तच्च, आदेवः क्रीडाविजिगिषादिः । स च, शं सुखम् । तच्च, भा कान्तिः । सा च, उमा गौरी । सा च--महादेवशंभोमं सर्वो द्वन्द्वो विभाषैकवद्भवतीति एकवद्भावः । तत् जिहा(ही)ति(ते) गच्छतीति महादेवशंभोमह—सम्बुध्यन्तम् । आतोऽनुपसर्गे क इति ओहाङ्गतावित्यस्मात्कः । अस्य विष्णोः देव स्वामिन् अदेव न विद्यते स्वामी यस्मात्सः अदेवः तत्संबुद्धिः।
सुखसन्तानसिद्ध्यर्थं नत्वा ब्रह्माच्युतार्चितम् । गौरीविनायकोपेतं शङ्करं लोकशङ्करम् ।। वेदार्थशैवशास्त्रज्ञः पठ्येकोऽभूद्दिजोत्तमः । तस्य पुत्रोऽस्ति केदारः शिवपादार्चने रतः ।। तेनेदं क्रियते छन्दो लक्ष्यलक्षणसंयुतम् । वृत्तरत्नाकरं नाम बालानां बोधसिद्धये ॥
म्यरस्तजन्नगैर्लान्तैरेभिर्दशभिरक्षरैः । समस्तं वाङ्मयं व्याप्तं त्रैलोक्यमिव विष्णुना ।।
End:
वंशेऽभूत्काश्यपस्य प्रकटगुणगणश्शैवसिद्धान्तवेत्ता विप्रः पठ्येकनामा विमलतरमतिर्वेदतत्त्वावबोधे । केदारस्तस्य सूनुश्शिवचरणयुगाराधनैकाग्रचित्तः छन्दस्तेनाभिरामं प्रविरचितमिदं वृत्तरत्नाकराख्यम् ।। छन्दश्शास्त्रमिदं पुरा त्रिनयनाल्लेभे गुहो नन्दनः तस्मात्प्राप सनत्कुमारकमुनिरा(स्त)स्मात्सुराणां गुरुः ।

Page #331

THE SANSKRIT MANUSORIPTS.
1291
तस्माद्देवपतिस्ततः फणिपतिस्तस्माद्गुरुः पिङ्गलः
तच्छिष्यैर्मुनिभिः प्रतिष्ठितमिदं भूमौ प्रतिष्ठापितम् ॥ Colophon :
इति भट्टकेदारविरचिते वृत्तरत्नाकराख्ये छन्दसि षट्प्रत्ययाध्यायः षष्ठः ॥
__. No. 1783. वृत्तरत्नाकरः.
VRTTA RATNAKA RAH. Pages, 17. Lines, 6 on a page.
Begins on fol. 13a of the MS. described under No 1818. Breaks off in the 4th Adhyāya.
No. 1784. वृत्तरनाकरः.
VŔTTARATNĀKAKAH. Substance, palm-leaf. Size, 104 x 14 inches. Pages, 24. Lines, 4 ___ on a page. Character, Telagu. Condition, very good. Appear
ance, not new.
Begins on fol. la. The other work herein is Vrttaratna. karavyākhyă 13a.
Complete.
No. 1786. वृत्तरताकरः.
VRTTARATNĀKARAĦ. Pages, 8. Lines, 9 on a page.
Begins on fol. la of the MS. described under No. 1384. Complete.

Page #332

1282
A DESCRIPTİVE CATALOGUE OF
No 1786. galete,
VẶTTARATNĀKARAķ. - Substance, palm-leaf. Size, 163 x 1f inches. Pages, 10. Linos, 9
on a page. Charaoter, 'Telagu. Condition, injured Appearance. old.
Begins on fol. la. The other works herein are Vșttaratnakaravyākhyā 6a, Sãhityakamtakóddhāraḥ 20a.
Complete.
No. 1787. JATENIAT:.
VŔTTARATNĀKARAH. Substance, palm-leaf. Size, 15+ x 1 inches. Pages, 76. Lines, 4 on
a page. Character, Grantha. Condition, fair. Appearance, new.
Begins on fol. la The other works herein are Vrttaratnávali 18a, Śrutabõdhaḥ 26a, Naişadham 30a.
Complete. The first Adhyāya alone is accompanied with a commentary.
No. 1788. gatalla.
VẶTTARATNĀKARAH. Substance, palm-leaf Size, 12 x 1} inches. Pages, 14. Lines, 7
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old. Begins on fol. la. The other work herein is Śrutabõdhaḥ 8a. Breaks off in the 5th Adhyāya.
No. 1789. GAITATA
VẶTTARATNĀKARAỊ. Substance, palm-leaf. Size, 141 x 1f inches. Pages, 7. Lines, 9
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.

Page #333

TAB SANSKRIT MANUSORIPTS.
1238
Begins on fol. lu. The other works herein are Vittaratna karavyākhya 46, Kavikantha pāśaḥ 18a
Complete.
No. 1790. qatarai.
VŔTTARATNAKARAH. Pages, 18. Lines, 7 on a page.
Begins on fol. la of the MS. desoribed under No. 1512. Complete. A neatly written copy.
.
No. 1791. gora ,
VŔTTARATNĀKARA”. Substance, palmu-leaf. Size, 144 X 14 inches. Pages, 14. Lines, y
on a page. Character. Grantha. Condition, good. Appear. ance, new.
Begins on fol. la. The other works herein are Gāyatrī. nyāsaḥ 8b, Bilbanacaritam 13a, Putraparigraha prayāyaḥ 20a, Saucasnánavidhiḥ 21a, Dakşiņā mūrtistotram 25a, Dakşiņāmartivan lanastotram 25), Dakşiņāmürtimantrārgastutiḥ 27a, Chandassatram 29a.
Complete.
No. 1792. qaratsale4-ACHSTI. VRTTARATNĀKARAVYĀKHYA : MATIMAÑJARI. Pag , 235 Lines, 4 on a page.
Begins on fol. 1311 of the MS. described under No 1784. Complete.
A commentary on the Vrttaratnākara composed by Nārāyanabhattapurõhita, son of Nșsimhayájvan.

Page #334

1284
A DESCRIPTIVE CATALOGUR OF
Beginning :
श्वेताम्भोजस्थितं देवं शुद्धस्फटिकविग्रहम् । वाग्वितिप्रदं साक्षाहन्दे गन्धर्वकन्धरम् ॥ गन्धर्वस्तुरगः कन्धरो ग्रीवा यस्य तम् । नृसिंहयज्वनः पुत्रो नारायणपुरोहितः ।
वृत्तरत्नाकरव्याख्यां व्याकरोति यथामति ॥ अथ प्रारिप्सितस्य ग्रन्थस्याविनपरिसमाप्तिप्रचयगमनार्थमिष्टदेवतानमस्कारं करोति
सुखसन्तानसियर्थ नौमि ब्रह्माच्युतार्चितम् । गौरीविनायकोपेतं शङ्करं लोकशङ्करम् ॥ स्पष्टोऽर्थः । वेदार्थशैवशास्त्रज्ञः पब्बेकोऽभूद्दिजोत्तमः । तस्य पुत्रोऽस्ति केदारः शिवपादार्चने रतः ॥
स्पष्टः ।
तेनेदं क्रियते छन्दो लक्ष्यलक्षणसंयुतम् ।।
वृत्तरत्नाकरं नाम बालानां सुखसि (बु)द्धये ॥ तेन केदारेण इदं छन्दः । ननु छन्दांसि तावदुक्तादिभेदेन षड़िशतिर्भवन्ति; तत् कथमेकनिर्देशः? इति चेन्न; जातावेकवचनमिदम् , अथ वा छन्दश्शब्देन शास्त्रं लक्ष्यते-इदं छन्दश्शास्त्रमित्यर्थः । लक्ष्यलक्षणसंयुतं वृत्तरत्नाकरं नामेत्यन्वयः । एतदेव छन्दसां लक्ष्यं च लक्षणं च भवति । बालानामज्ञानानां न तु स्तनन्धयानाम् ।

Page #335

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1235
End :
प्रस्तारो नष्टमुद्दिष्टमेकद्वयादिलगक्रिया। संख्यानमध्वयोगश्च षडेते प्रत्यया मता(:) |
स्पष्टोऽर्थः । बंशेऽभूत्काश्यपस्य प्रथितगुणगणः शैवसिद्धान्तवेत्ता विप्रः पब्बेकनामा विमलनिजमतिर्वेदतत्त्वार्थवेत्ता । केदारस्तस्य पुत्रश्शिवचरणयुगाधारतैकाग्रचित्तः छन्दस्तेनाभिरामं प्रविरचितमिदं वृत्तरत्नाकराख्यम् ।।
स्पष्टः । Colophon:
इति श्रीनारायणभट्टपुरोहितविरचितायां मतिमञ्जर्या वृत्तरत्नाकरव्याख्यायां षष्ठोऽध्यायः ॥
No. 1793. वृत्तरत्नाकरव्याख्या-धीशोधिनी. VRTTARATNĀKARAVYĀKHYĂ: DHĪŚODHINI. Pages, 49. Lines, 11 on a page.
Begins on fol. la of the MS. described under No. 1580. Adhyāyas 1 to 5, complete.
The commentary of Srinatha, son of Govindabhatta, on Vrttaratnākara. Beginning :
ज्ञानानन्दमयं देवं निर्मलस्फटिकाकृतिम् । आधारं सर्वविद्यानां हयग्रीवमुपास्महे ।। चतुर्मुखमुखाम्भोजवनहंसवधूर्मम । मानसे रमतां नित्यं सर्वशुक्ला सरस्वती ॥ प्रणम्याखिललोकेश पूर्वाचार्यानुचास्णिाः । गोविन्दभट्टविदुषः श्रीनाथाख्येन सूनुना ।।
159

Page #336

1286
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
मिताक्षरं प्रभूतार्थं छन्दश्शास्त्रं प्रशस्तिमत् । व्याख्यास्यते स (स्व) वाक्छुद्ध्यै वृत्तरत्नाकराभिधम् ॥
तत्रादितस्त्रिभिः श्लोकैराचार्यः प्रारिप्सितप्रबन्धाविघ्नपरिसमाप्तये संप्रदाय - संपादकसिद्धये अभिमतदेवतां प्रणम्य विशिष्टजनपरिग्रहाय स्वाभिजात्यवृत्ते सङ्कीर्णे श्रोतृजनमनस्समाधानाय अभिधेयं प्रयोजनपुरस्सरं प्रतिजा - नीते
Jay
P
सुखसन्तानसिद्ध्यर्थं नत्वा ब्रह्माच्युतार्चितम् । गौरीविनायकोपेतं शङ्करं लोकशङ्करम् ॥ वेदार्थशैवशास्त्रज्ञः प्रब्वेकोऽभूद्दिजोत्तमः ।
तस्य पुत्रोऽस्ति केदारः शिवपादार्चने रतः || तेनेदं क्रियते छन्दो लक्ष्यलक्षणसंयुतम् । वृत्तरत्नाकरं नाम बालानां सुखबुद्धये ॥
इति
सन्तानसिद्ध्यर्थं सुखस्य सन्तानं प्रवाहः तस्य सिद्धिः सा अर्थः प्रयो (जनं) यथा भवति तथा । नत्वेति नमनविशेषणं, सु (दुः) खे (न) असंभिन्न (न्नं) निरन्तरं सुखफलमुद्दिशा (शता) पुरुषेणानुष्ठितया नमस्काररूपया क्रियया प्रसन्नः परमेश्वरः तस्मै प्रयच्छति ।
End:
इत्यादि विषमपादस्य वृत्तस्योदाहरणम् । इयञ्च षट्पदी गाधा एतच्छन्दोऽष्टाविंशत्यक्षरे सत्यपि विषमाक्षरे समाक्षरैः त्रिभिः पादैर्वा विषमाक्षरैः समाक्षरैष्षङ्घ्रिः विषमाक्षरैश्रतुर्भिः पादैर्वा उपेतमिति छन्दोविद्भिः कथितम् । एतादृशं काव्येषु कविभिर्न प्रयोज्यमिति ॥
Colophon:
इति श्रीमत्कविशार्दूलेन विरचितायां वृत्तरत्नाकरव्याख्यायां धीशोधिन्यां पश्चमोऽध्यायः ॥

Page #337

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1237
No. 1794. वृत्तरत्नाकरव्याख्या-धीशोधिनी. VRITARATNAKARAVYAKHYA : DHISODHINI. Pages, 91. Lines, 9 on a page.
Begins on fol. 10a of the MS. described under No. 1518. Complete.
In the introductory stanzas herein the author's name is mentioned wrongly as Govindabhatta, son of Srikantha. Beginning:
विशुद्धविज्ञानघनस्वरूपं विज्ञानविश्राणनबद्धदीक्षम् ।
दयानिधि देहभृतां शरण्यं देवं हयग्रीवमहं प्रपद्ये ॥ वृत्तरत्नाकरव्याख्या धीशोधानी
प्रणम्याखिलदेवेशं पूर्वाचार्यानुसारिणा ।
गोविन्दभट्टविदुषा श्रीकण्ठाख्यस्य सूनुना ।। End:
अर्थस्तावदयम्—ये(ए)ते पूर्वोक्ताष्षड्डिधयः प्रस्तारनष्टादयः प्रत्य. याः प्रमाण() ना]नि मताः ज्ञाताः छन्दश्शास्त्रकर्तृभिः पिङ्गलादिभिराचारिति । Colophon:
इति श्रीमत्कविशार्दूलेन श्रीनाथेन विरचितायां वृत्तरत्नाकरव्याख्यायां धीशोधिन्यां षष्ठोऽध्यायः ॥
कीलके माधवे मासि कृष्णाष्टम्यां कवेर्दिने । व्यलिखद्रङ्गराजस्तां धीशोधिन्याख्यसत्कृतिम् ।।
No. 1795. वृत्तरत्नाकरव्याख्या-धीशोधिनी. VŔTTARATNĀKARAVYĀKHYA: DHIŚODHINI. Substance, plam-leaf. Size, 14 x 14 inches. Pages, 44. Lines, 8 on a
page. Character, Telugu. Condition, very good. Appearance, old. Breaks off in the 3rd Adhyāya. Samo work as the above.

Page #338

1238
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OR
No. 1796. वृत्तरत्नाकरव्याख्या.
VẶTTARATNĀKARAVYĀKHYĀ. Pages, 38. Lines, 8 on a page.
Begins on fol. 6a of the MS. described under No. 1786. Complete.
This commentary is by Hēmasamsadad hīša, son of Tirthanāyaka. It is nevertheless called Dhisõdhini in the colophon. Comparison shows it to be really different. Beginning:
यदाज्ञावाश(श)तो विश्वमतियाति चराचरे(रम्) । तन्महः परमं वन्दे विघ्नविध्वंसकार(णम्) | (हेमसंसदधी)शेन तीर्थनायकसूनुना ।
वृत्तरत्नाकरव्याख्या क्रियते ललितान्वया ॥ सुखसन्तानेत्यादिना हितबुद्धय इत्यन्तेन श्लोकत्रयेणैतत्प्रकरणकार इष्टदेवतानमस्कारं कृत्वा पब्वेकसू नुना (केदारना)मधेयेन मया वृत्तरत्ना. करं नामैतत्प्रकरणं विरच्यत इति निर्दिशति । तत्र प्रथमश्लोकेन प्रारिप्सितस्य ग्रन्थस्याविनेन परिसमाप्त्यर्थमीश्वरनमस्कारं करोति-सुखस. . . . . ध्यर्थमिति । सुखानां सन्ततिस्सुखसन्तानः । तत्सिद्धयर्थ निरतिशयसुखसिद्धयर्थम् । End:
तत् यथा-मध्याच्छन्दसोऽप्यष्टौ वृत्तानि द्विगुणीकृत्य पुनरेकरूपवर्जितानि इति पञ्जदश भवन्ति । तस्माद्विस्तारतः पञ्जदशाङ्गलिपरिमिते भूतल तद्वत्तानि तिष्ठन्ति इति । आयामस्तु पुनरक्षरसंख्यया वक्तव्यः । यथा मध्याच्छन्दसो द्वादशाक्षराणि तानि द्विगुणीकृत्य ततः पुनरेकस्मिन्नक्षरे वर्जिते त्रयोविंशत्यक्षराणि भवन्ति । तावदङ्गळिपरिमिते भूतले तद्वत्तानि तिष्ठन्ति । एवं सर्वत्र समुन्नेतव्यम् ।।

Page #339

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1239
Colophon: इति श्रीवृत्तरत्नाकरटीकायां धीशोधिन्यां षष्ठोऽध्यायः ।।
वृत्तरत्नाकरटीका समाप्ता ॥
No. 1797. वृत्तरत्नाकरव्याख्या.
VẶTTARATNĀKA:RAVYĀKHYA. Pages, 29. Lines, 8 on a page.
Begins on fol. 46 of the MS. described under No. 1789. Complete.
Same as the last. The commentary is, nevertheless, attributed to Nrsimha in the colophon of the 6th Adhyāya.
No. 1798. वृत्तरत्नावलिः.
VRTTARATNAVALIH. Pages, 16. Lines, 5 on a page.
Begins on fol. 18a of the MS. described under No. 1787. Complete.
A work in 71 stanzas in praise of Sarasvatī, the goddess of learning. Every stanza is in a special metre and contains the name of the metre in which it is composed. The work is attributed to Kalidasa. Beginning :
मा भूत्सङ्गो जननिजनैस्तैमत्ता येषां मतिरिह वित्तैः । भाग्योदारैर्भवतु विहारो भक्तैस्साधै तव कृपया मे ॥
मत्तावृत्तम् ।

Page #340

1240
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF भूमौ गर्वानातनुषे त्वं देवि [नि निकृषा(ष्टा)नप्यतिभक्तया । भावयतस्ते मूर्तिमुदारां चम्पकमालानिन्दकबाहाम् ।।
चम्पकमालावृत्तम् ।।
End:
निजभुजजर्जरीकृतकुचाग्रदृढोपगृहनं विजितसुधारसालपितलीलमनेकविलासभासुरम् । स हि भुवि भोगमेति सुदृशाश्च स दानपदें परात्परं शशिवदना त्वमम्ब येन शुचिद्युतिमत्युपास्यसे ।।
शशिवदनावृत्तम् । आर्या कृतिस्त्रिजगतां गुरुणैकेनाधिकेन सहिता या । वाग्देवि जयसि सा त्वं साम्ना भवति सत्तमार्यागीतिः ।
आर्यावृत्तम् । न निरररुरुग्ररोषो भवेत्तस्य सर्वो जनो वश्यतां गाहते। समधिकतररूपशोभोज्जलास्सन्ति वामालकास्संपदश्वातियक्षेश्वराः ॥
दण्डकम् । Colophon : इति श्रीकालिदासकृतौ वृत्तरत्नावल्याख्यसरस्वतीनुतिस्समासा ॥
रक्ताक्षिवत्सरे कुम्भमासे वयिदीश्वरेण तु । वृत्तरत्नावलिर्नाम्ना प्रबन्धो लिखितोऽधुना ।

Page #341

THE SANSKRIT MANUSORIPTS.
,
1241
No. 1799. @99:.
VẶTTAVISAYAĦ. Substance, palm-leaf. Size, 151 x 17 inches. Pages, 8. Lines, 4
on a page. (baracter, Grantba. Condition, slightly injnred. Appearance, not new.
Begins on fol. la. The other works herein are Citraratnākarah la, Sruta bõdbaprakāśaḥ 19a. • This is a collection of illustrative stanzas from various standard works on prosody.
No. 1800. gaater:
ŚRUTABODHAH Substance, paper. Size, 124 x 8 inches. Pages, 6. Lines, 20 on a
page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new.
Begins on fol 398a. The other works herein are Gāradapurāņam la, Hitopadāśaḥ 105a, Rõgavastunidādam 154a, Mahānāțakam 177a, Vikramõrvašīyam 265, Prapancasāra sangraba 364a, Kavyasangrahaḥ 390a, Sțngāratilakam 403a, Möghadūtam 407a, ķtusambäram 431a, Gītagõvindam 463a, Nalo. dayam 512a, Ghatakarpariyam · 518a, Amaruśatakam 523a, Nalacaritram 541a.
Complete.
This is an elementary work on prosody, attributed to Kālidaga. Beginning :
छन्दसां लक्षणं येन श्रुतमात्रेण बुध्यते । तमहं संप्रवक्ष्यामि श्रुतबोधमविस्तरम् ॥ संयुक्ताचं दीर्घ सानुस्वारं विसर्गसंमिश्रम् । विज्ञेयमक्षरं गुरु पादान्तस्थं विकल्पेन ।।

Page #342

12432
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF एकमात्रो भवेद्रस्वो हिमात्रो दीर्घ उच्यते । त्रिमात्रस्तु लुतो ज्ञेया व्यञ्जनश्वार्धमात्रकम् ॥ यस्याः पादे प्रथमे द्वादशमात्रास्तथा तृतीयेऽपि । अष्टादश द्वितीये चतुर्थके पश्चदश सार्या ॥ आर्यापूर्वार्धसमं द्वितीयमपि भवति यत्र हंसगते ।
छन्दोविदस्तदानीं गीति ताममृतवाणि भाषन्ते । End:
आद्यं यत्र गुरुत्रयं प्रियतमे षष्ठन्ततश्चाष्टमं सन्त्येकादशतस्त्रयस्तदनु चेदष्टादशाद्यान्तिमाः । मार्तण्डैर्मुनिभिश्च यत्र विरतिः पूर्णेन्दुबिम्बानने तद्वत्तं प्रवदन्ति काव्यरसिकाः शार्दूलविक्रीडितम् ॥ चत्वारो यत्र वर्णाः प्रथममलघवः षष्ठकस्सप्तमोऽपि द्वौ तद्वत् षोडशाद्या मृगमदतिलके षोडशान्त्या तथान्त्या । रम्भास्तम्भोरुकान्ते मुनिमुनिमुनिभिदृश्यते चेद्विरामो
बाले वन्द्यैः कवीन्द्रैः सुतनु निगदिता सृग्धरा सा प्रसिद्धा ॥ Colophon:
इति कालिदासविरचितः श्रुतबोधस्संपूर्णः ।।
No. 1801. श्रुतबोधः.
ŚRUTABODHAH. Pages, 8. Lines, 6 on a page
Begins on fol. 28a of the MS. described under No. 1787. Complete.

Page #343

THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
1243
No. 1802. gaate:
ŚRUTABODHAH Pages, 6. Lines, 7 on a page.
Begins on fol. 8a of the MS. described under No. 1788, Complete.
No. 1803. aaita:
SRUTA BODHAH. Substance, palm-leaf. Size, 154 x 14 inches. Pages, 10. Lines, 5
on a page. Character, Telugu. Condition, good. Appearance, new.
Complete
No. 1804. yaaa.
ŚRUTABODHAĦ. Sabstance, palu-leaf. Size, 13% X 1 inches. Pages, 8. Lines, 8
on a page. Character, Telugu. Condition, injured. Appearance, old.
Begins on fol 174. The other work herein is Vidhicamat. kāracandrikā la.
Incomplete.
No. 1805. gaat29217:.
ŚRUTABODHAPRAKĀŠAH. Pages, 17. Lines, 5 on a page.
Begins on fol. 19a of the MS. described under No. 1799, Incomplete. The commentary is by Sriyahpati.
160

Page #344

1244
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
Beginning :
ज्ञानानन्दमयं देवं निर्मलस्फटिकाकृतिम् । आधारं सर्वविद्यानां हयग्रीवमुपास्महे ॥
यः कालिदासेन कवीश्वराणां छन्दोनिबन्धो विहितो हिताय । . श्रियःपतिर्दर्शयति प्रकाशं
श्रमेण तस्य श्रुतबोधनाम्नः ॥ अथ सकलतान्त्रिकैकवाक्यतासिद्धकर्तव्यताकं अनतिप्रि(प्र)यत्ननिर्मा णमखिलप्रारब्धान्तरायनिवर्तकमभिमतदेवतानत्यादिरूपकं मङ्गलमप्यनिर्मितवतो ग्रन्थकृतो(तः)कृती व्याख्यानमप्युन्मत्तचेष्टाविचारन्यायमनुह(स)रतीति चेत् कुशाग्रबुद्धिना भवता कथय कुतो नैवावधीरितमागामि(मङ्गमे). षां मङ्गलाचरणं ग्रन्थ एव निबन्धनादिति चेत् ! कृतमपि नोपनिबन्धम् ; तदाहुरुदयनाचार्याः---न ह्युपनिबन्धनमपि तदङ्गमिति । End : अथ च इन्द्रवज्रोपेन्द्रवज्रप्रभवामुपजातिं लक्षयति -
यत्र द्वयोरपि त(प्यन)योस्तु पादा भवन्ति सीमन्तिनि चन्द्रकान्ते । विद्वद्भिराद्यैः परिकीर्तनीया
प्रयुज्यतामप्युपजातिरेषा ॥ इति हे सीमन्तिनि मनोहरसीमन्ते चन्द्रकान्ते चन्द्रवन्मनोहरे एषा उपजातिरिति प्रयुज्यताम् उपजातिरिति नान्या(म्ना)प्रसिद्धि (:) क्रियताम् । एष को यत्र यु(क्)स्याद्वयोरप्येक(त)योः इन्द्रवज्रोपेन्द्रवज्रयोः? पादा भवन्ति प्रथमपाद इव इन्द्रवज्रायाः तृतीय इन्द्रवज्रायाः । सा कीदृशी ? विद्वद भिराद्यैः परिकीर्तनीया।

Page #345

INDEX.
Note.--The names printed in italics are those of the works described.]
cana
...
PAGE Abhayacandrasiddhānta.
sūri ... ... ... 1070, 1072 Abhidhánaratnamäld ... 1110,
1111, 1112 Abhinayadarpaņa
1089 Acalopādhyāya ...
1058 Ādappagada
1075 Adenna
933 Agaạitacara
1117 Aghavivěcana
958 Agnihotramantra
1098 Ähnika ... ...
924, 927, 928, 930, 931,
932, 934, 935 Akalanka ... ..
1124 Akalankamuni ...
916 Ākārkrāvada ... 1025, 1059 Akärädipadani ...
1102 Ākhyatacandrika
1061, 1052 Akşarántanighantu
1103,
1104, 1105 Alankarēndusekhara
1229 Amaradatta ...
1111 Amarakhandana ...
1112 Amarakośa
1215 Amarakõsapadavivsti 1156, 1168,
1158, 1160 Amaro padamukura 1150, 1151 Amarapadapärijäta 1155, 1156 Amarapañciká
1161, 1162 Amarabaşa ..
1116 Amars (simba) ...
1078 Amarasimha
... 1112, 1113, 1116, 1128, 1129, 1147, 1148, 1153, 1165, 1166, 1160, 1169, 1218, 1219
PAGA Amaraviveka
1146,
1147, 1149 A marukabataka ...
1241 Ambāstava
1299 Amõghavrtti
1069 Apanda (the poet)
1186, 1187 Anandasarasvati
1018 Anantācārya
952 Anēkanighantugangraha... 1106 Anëkárthadhvanimajñari. 1106,
1108 to 1110 Anokārthakota (Medinikosa)
1185 Annamacarya (Tallapaka). 1162 AnnayĀcārya ..
1067 Appādıkşita
965 Appäsästri
1152 Apibali ...
1078 Arhanandi
1085 Aßaucanirnaya ...
910 Astabandhanaprakara
1041 Afadhyayi ... ... 907 to 912
924, 926, 041 Aşgadhyayi with Värtika... 909 to 912,
917 Astanganighantu
1169 Aunädikapadárnava
1061 Avyayaprakarana. ...
1048 Avyayarnava
105, 1062,
1113, 1114 Ayyadıkşita
966 Ayurvedasátra !...
944
Badhagrantha ... Balamandramå ...
.. ..
965 998

Page #346

INDEX.
PAQs
961 933
.
Bhavanabodha ... ... Bbavånl ... ... ... Bhavanibankariyatika
(Tattvaprabodhint) ... Bhavasēna Bboja ... ... ... Bhimācārya Bilhaņacarita.. .. Bodhitattvadesiyacārya
jinëndrabuddhi Bopadēva ... ... Brahmasutra ... .. Brah makatrabha$ya .. Lyhacchabdindui khara. Buddhirama .. ..
983 1075, 1076
952, 1174 1009, 1010
1233
939 1054, 1055
1122
909 972 to 975
1226
""
...
PAGS Balabhatta
1007 Bålabodhini
1034,
1049, 1143 Balambhatta ...
985, 986 Bapa
1085 Basaves varastottarabata. namavali
1041 Bhadramămbā...
1217 Bhagatatavyakhya
1161 Bhagari ... ...
1111 Bhanojidikçita ...
1153, 1154 Bharedvaja ...
1000 Bharatagistra
1229 Bhartz (hari) ...
952 Bhartpharisatake
1031 Bhartsbariyfsabha
1021, 1023 Bhaşamañjari ..
1100 Bhasya ... ... ***
327 Bbaşyakara ...
927 Bhasyapradipaprakasikd.
930 Bhaşyaprarli paspharti ...
932 Bhasyapradipavivarana ...
931, 932 Bhasyapradipavyakhyana,
934 Bhasyapradipodyota ... 934, 935 Bhama ...
1085 Bhämaha ...
1088,
1089, 1092 Bhattadipika
938 Bhattagiriraghunātha
sāstri ... .. Bhatta Kádára ... ...
1231 Bhattalakşminatha
1926, 1227 Bbattamalla ...
1051 Bhattibharadvaja
1038 Bhattojidik ita ...
941, 952, 955, 956, 966,
970, 973,986, 1001, 1023, 1036, 1037, 1057, 1106, 1115, 1116, 1153,
1154, 1203, 1206 Bhattojibhatta ..
942 Bhavaprakdíika ... Bhayana ...
Cakorakavi Candra ... Candraprabhamuni Candrika... Candu Indra ... Candy (Captain) Carcastötra ... Catürüpakola ... Caturviribatinamastuti. Catusloka
1119 1170, 1171
916 1018, 1034
1070 1146, 1147
1229
1121 . 1089 923, 1041
1098 1009, 1170
1233 985, 986 1066, 1068
1241
988
Catuslokasangraha Chandasputra Cidasthimäld Cintamani Citrdratnákara ...
:
:
:
Dakşiņa mūrtimanträrņastuti ... ... ...
1233 Dakçiņamürtinighantu ... 1169 Dakşiņam artistötra ... -1233 Dakýinamurtivandanestötra ... ... ..
1233 Dandin ... ... 985,1186, 1187 Delikácárya
1084
972 1074

Page #347

1*011.
.
w
1070 1080
1124,
908
PAGE
PAGE Déversea ... ... ...
Ekavalt...
...
1226 Devarasabhigak ... ... Devyastöttarasataadman. 1011 Dhanuñjaya
Gajasútra
1056 1125, 1127 Gajasutrártha ...
1055, 1056
1056
Gajasútravādartha Dhananjayabhattacarya. 1179, 1180
Gálava 1179, 1180
... Dhanaõjayakavi
Gananighantu
1169 Dhanaðjayakoga 1126
913, 914, Ganapatha
1110 Dhana jayavijayavyayoga
917 to 919 Dharmakirti
945 Gārgya ...
908 1228
... Dharmasastra vacanăni...
Garudācala (Allagadda).
1164 Dhatudipika ... ... 1054, 1055
Gārudapurāņa ...
1241 Dhatupatha. .. 912 to 914,
Gaulipatanaphala
1096 920 to 924, Gauraņārya
1034, 1035 1064, 1065, 1094,
.. Gayatrinyāsa ...
1233 1095 Ghatakarpariya ...
1241 Dhatupratyayapañcika ... 922,946, 947
Gitagovinda
1241 Dhätuprayôgakäriká ... 1050, 1051
Gopālārya ...
1150, 1151 Dhatarüpa
922, 1097, Govardhanabhatta
991, 992 1100, 1101 Govindabbatta
1235, 1287 Dhätavrtti
1052 Govindanayaka ...
1167 Dhātvarthamañjari ... 1123
Guheśvara
1217 Dhatvarthavada ...
1057, 1058
Gurubalaprabõdhika ... 1140, 1144, Dhauka ... ... ... 1212, 1213
1163, 1164 Dhilodhini
1103 Dhitõdhini (Vrtlaratnakaravyákhyd) ... .... 1235 to 1239
Haima ..
1146 Didhiti ... ...
965 Halayudha
1110 Didhitivyakhya ...
965 Halayudhabhatta
1111 Dinakarabhattiyavyakhya. 1228
Hamsasandésa ...
1139 Dråtantasiddhanjana .. 1112,
Harviran isra ...
1210, 1118, 1120,
1211, 1212 1121, 1208, Haradatta
937 1209, 1210 Härávali
1186, 1821, Dritantasiddhañjanavyå.
1222, 1224 khyana 1112, 1118,1 Haridikşita
...934,970, 1025 1120, 1121 Hariharadikşita ... Durgadada 1064, 1066 Haritakibheda
1169 Dargasimha ... ... 916 Harsavardhana
1098, 1099 Dvadesa kobasangraha ... 1109, 1116 Hemacandra ..
1089 Dvadafakütabheda 1060 Hếmambdini
1192
... Dvirüpakosa 1062. Hémas ansadadbisa
1238 1121 to 1128 Hitopadéka
1241
072

Page #348

INDEX.
Indra (Grammarian) ... Iragapadandadhinatha ... Itihasa . ... "
PAGE 1170, 1171
1188 1099
937
Jaimini ... ... ... 1186, 1187 Jaiminiyanyāyawala. vistara ... .. "
977 Jainěndra
1077,
1078, 1079 Jasnendradhatupatha ..
1077, 1078 Jeinendravyákarana ...
1077 Jainëndravyákaranasútra.
1077 Jaiyata ... ... ...
929 Jangamåstöttarasatanama.
1041 Janga maştöttaraśatanama. vali. ...
1041 Jayabhattaraka ... - Jayaditya
936,
937, 939,940 Jayakriņa
991, 992 Jñanêndrabarasvati 986, 990, 991 Jyotsnå ... *
· 1114
PAGE Karakaprakriya ... ... 1047, 1048 Karakavāda ... ..
945 Karivirasiddhad esikasto. tra ... .
1041
" Kābakstena
1078 Käsikävivaranapunciká ... 939 to 941 Katikävrtti
936,
937, 939, 940 Kasikäyttivyakhya .. Kasy apa ... ...
908 Kätantrarüpanā là ... 1073 to 1076 Katyayana
1186, 1187 Kaundabbatta ... ... 1023,
1024, 1025 Kavikalpadrumu... ... 1054, 1124 Kavikanthаpава ...
1159, 1233 Kavyadarpaņa...
1140 Kavyasangraha ...
1241 Kedara ...
1230,
1234 to 1236 Kėdārabhatta ...
1229 Késaribhatta ...
1 208 Kesaribhattácărya
1210 Kesavārya ...
933 Khandabõdhini ... Kirătārjuniyavyakhya ... 1122 Kondobhatta ... ...
1091 Kondubhattopadhyaya ...
998 Kotappa (Cukka)
1164 Kriyanighantu ... 1051, 1104,
1115, 1116 Kriyårupa
1094,
1095, 1099 Krena ... ... ...
962 Kroņa (King of Mysore).
1014 Kronabhupati
1015 Kršņācarya
947 Krenadeva
1007 Krsņāmrta
1099 Kronakavi
1200, 1201 Krsoa marya, Ghatambu. Krsnasangita ... ...
1229 Kroņa visayagāna
1101
980
993
Keiyața ... ... ... 925, 926,
927, 928, 929,
931, 933, 934 Kaiyata and Pivarana
926 Kaiyatavivarana ...
934 Kaiyatöddbāra ... ...
1030 Kalavidhana
1060 Kalidasa ...
1170, 1171, 1172, 1173, 1239 to
1242, 1244 Kalindimukunda
1138 Kamandakiyanitisara ...
1109 Kamayabhatta ... ...
1156, 1158 Karakarth aprakásika ... 1044,
1046, 1047
943

Page #349

INDEX.
Kiragvāmin ... Kumarasambhava .. Kumarasambhavayyakhya
PAGE 952, 1156
964 1140
941
Laghumañjūsd ... ...
1027 Laghubabdaraina... ... 970 to 972 Laghubabdēndusēkhara ... 976 to 985 Laghufabdendusēkharavydkhyd .. ... ...
.. 980 to 985 Laghusiddhantakaumudi. 1001 to 1003 Laksaņa king) ... ... 1200, 1201 Lakşmi ... ...
1085 Lakşmidhara ...
1089, 1091 Laksmidharagüri Lakşminarasimha
1140 Lakşminarayana
1167 Laksminrsimba .. ...994, 996, 1012 Laksminrsinha (Kottayor
Mahidhara l'eddayandi). 909 Lakşmivenkata ... ...
1228 Lalita ... ... ...
995 Lalitänvaya (Vitaratndkuravyakhya) ...
1288 Lingabbattiya ... 1156, 1162 Lingambhatta
1169 Linganirnaya
1042, 1099 Linganirnayabhupana ... 1040,
1041, 1042 Linganniásana ... ... 913, 914, 972,
1036, 1037, 1038, 1039,
1040, 1073 Lingånusasanavrtti
1036 to
1038, 1040 Lingangsiganavyakhya... 1038, 1143 Lingayasori (Vangala) ...
1168, 1169
PAGE Mahabhäsyapradipa
929 to
931,983 Mahabhasyapradipõdyota. 986,936 Mahâbhâsyapradīpasphirts 933, 934 Mahabhäsya with Pradipa ... ...
926
*** Mahadeva
1192 Mahakşapaņaka
1109 Mahanataka
1841 Mahasyara
1114, 1146, 1149,
1177, 1190 Mahebyaramifra...
1178 Mahobyarasutra ...
908 to 911 Mallika (queen) ...
1200, 1201 Mallikarjunabhudhara ...
1128 Mallinatha
1085,
1155, 1156 Mapikambā.
962 Manimiéra
1212) Mañjüşa...
978, 1028 Manudova
1007 Matimañjari
1283, 1235 Medidrişgayya
1023 Medini
1146, 1216 Medinikara
1183, 1185 Medini kosa. ...
1117,
1183, 1185, 1186 Méghaduta
1241 Mugdhabodhatika
1082 Muktāvalt
866 Mukundanarayanabhatta. carya ...
1118,
1119, 1120 Murárimibra .
1212, 1218 Műtraparikşa
1169
1156,
Madhavdoáry...
...
Madhavöndrasarasvati ... Madhyasiddhantakaumudi Mahabhdsya
1009, Nagesa .. ... ... 975,1029 1010, 1062 Nāgēsa bhatte. ... .. 926, 973 to 1069
976, 978, 982, 1000, 1001
1006, 1007, 1028 924 to Nagērabhattopadhyaya ... 1036, 926,928,
1027, 1143 929, 1171 | Nagobopadhyaya
...
078

Page #350

viii
INDEX.
1096
911
PAGE
· PAGE Raghunatha Talēkar... 1146, 1147 SabdalingärthacandrikaRaghuvamsa ... ... 1096, 1100, vyakhye ... ... 1052, 1112, 1101
1208, 1210 Raghuvambavyakhya ...
SabdalingärthacandrikaRamabhadra .. 994 vyakhyanavyäkyāna ...
1052 Ramacandra
952, 1123 Sabdamañjari ... ... 1098 to 1097, Ramacandr&oarya .... 947
1099, 1102 Ramaoandrasarasvati ... 931, 932 Sabdamimamsa
...
1118 Ramãoárya ... ... 952 Sabdanusäsana ... ... 919, 920, 827, Bamācāryala ... ... 1120
1063, 1064 to Ramakrępavilomakávya. 1170
1066, 1088 to Ram&aba 994
1070 Ramasuri
1040 to 1042 | Sabdanušásanavrtti ... 1065, 1066 Ramasvămin e
1052 Sabdanuśásanavyakhyd ... 1065, 1069 Ramatarkavägisa 1082, 1083 | Sabderating
... 967, 970, Ramavişayakagānam
1101
972, 1173, 1215 Ramayana 1083, 1099, Sabaratnavyakhya
972 1140 Sabdarnava
1114 Rangdo&rya
1150, 1151 Sabdarthakalpataru ... 1195, 1218 to Bangkodrya (Kilāmbi) ...
1215, 1217, 1218 Rangaraja ...
1237 Sabdárthaprakasika ... 1044, 1046 Rangojibhatta ...
1023 to 1025 Sabdaśabdárthamañju ... 1113, 1177, Ranku ... ...
1032
1210, 1212, 1215 Ratnagiridiksita
1016, 1017 Sabdaśabdårthamañjd;d. Ratnakara
985 vyakhya ... ... 1051, 1052, Rogavastunidana 1241
1212, 1213 Rtusamhara ...
1241 Sabdatåndava ... ... 1020, 1030 Bakmipikalyāņa
921 Sabdendusēkhara ... 973, 974, Rupamala 1049, 1050
976, 978, 1028, Repasiddhi 1065
1179 Bupávatára
944 to 947
Sabdondusekharavya.
khyā Jyotsn& ... ... Sadbhaşacandrika ... 1089, 1092 Sadrasanighantu
1169 Sahityakaptakóddhāra ...
1232 Sabdabhedanirdosa 1206 Sahityaratnakara
961 Sabdabhidaprakäia ... 1203, 1205 Sakalujananistava
1229 Sabdabhodaprapañoa ... 1169 Sakatayana
920, 1063 Sabdabodhavişaya 942
to 1066, Sabdakaustubha ... ... 919,933, 941
1069, 1070, 1072, to 944, 956
1073, 1078, 1095 Sabdalingärthaoandrika. 1052, 1112, sākatāyanasatra
914 1118, 1120, 1180, 1206 Sakti ... ... ... 1170, 1174 to 1209, 1215 | Saktivadarthadipik& ...
1030
980

Page #351

INDBX.
Sridhara ...
PAGE Samdgaoakra ... ... 922, 923,
1094 to 1097, 1099, 1100,
1101, 1136 Samdgalaksana ...
922 Samasasangraha
1098 Sam&savrtti ...
1099 Sankara, the poet ... 1186, 1187 Sankaramiéra ... 1220, 1221 Säntinatha
916, 1075. Saranyaprakabika
947 Sarasvatamitra ... 1192, 1193,
1194 Sdrarvataprakriya
1081 Sarasvatīvilása ...
1112, 1215,
1220, 1221 Sarat
1112, 1118,
1120, 1121 Saridvallabhamisra 1220, 1221 Sarvalaksana ...
1039 Sarvamangald ... 1014, 1015 Sarvambika ...
1089 Sarvånanda Sarvarthatabdaratna
1171 Sarvavarman ...
1074 & arvosalinga (mājoti)
1159 Sarvesvara ..
933 sasvata ... ...
1188, 1187 Sati ... ... ...
934, 1026 Šaucagnanavidhi
1-233 Soşadribudhi ...
1020 Seshagiri Sastri ... 937, 1051, 1152,
1168, 1183,
1190, 1221 Sasakrona
942 Sēşamara ... 1137, 1191, 1215,
1218, 1219 Sopabarman
1014 - Sarabastri
1015 sesayya ... ...
1120 Siddhantakaumudi ... 908, 910,911,
948, 949, 964 to 966, 973, 975, 986, 991, 994,
996 to 1001, 1030
PAGE Siddhantakaumudivyakhyd. 908,966
to 969, 973, 974, 975, 977 to 980, 986 to 915,
997 to 1000 Siddharūpa ... ... 1697, 1100 Singa yamadhavendra ... 1035 Biradova ...
1004 Sisupalavadha ... ... 1100, 1123,
1140, 1229 Sitäparinaya
1100 Sitikanthiya
965 Sivabhatta
934, 972 to
976, 1026 Sivarahasyaştottarasatanåmåvali ... ir
1041 Sivaştöttarasa tanamani.
1041 Sivästöttarasatanamavali. 1041 Somotpatti
1099 Sphötavada ...
1025, 1060 Sricandraprabhāmuni ... 916
1061, 1121,
1122 Sriharga ...
1112, 1118 Srihargasuri
1122 Śrihiradhara
1081, 1032 śrikantha Srikrsnabhatta
1058, 1059 Śrimisrabhtipa
1048 Srinatha ...
1235 Srinivåge ...
1015, 1928, 1229 Śrinivăsăry& ...
1042 Śrinivåsarāghave
1011, 1017,
1019, 1021 Srinivasatatāry! Srişaşțimahapurana
916 Śrigûkta ... ...
1160 Śrivardhana ..
1088 Áriyabpati
1243, 1944 Srngaratilaka
1241 Srutabodha
1232, 1441
to 1244 Srutabödhaprakāía ... 1241, 1243 Sthavirajinondrabaddhi. 940, 041 Subantarüpa
923
11621
1237
...
1067

Page #352

餐
Bubodhini
Subrahmanya Subrahmanyaéästrin
Budha
Sadhakara
Sujana
***
Bujanabhatta
Sumanaḥkanta Sumanorama
Surasimha
Sarya
***
Suryanarayana Svaminatha
8vayamprakasayati
Taittiriyaranyaka
Tänappa ... Tarakanighanţu Tarala
Tarkagrantha Tattvabodhini
Tikäsarvasva Timma (Cina) Timmayasōmayājin Tinantasiromani...
Tirthanayaka
Tirumalaguru
Tirumalasudhi
Tiruvenkatarya
Tiruvengala Tricakalpa Trikaṇḍaseṣa
Trirüpakosá
Trisikha
...
1
***
Trividyamuni
Trivikrama
Tryambakamisra
www
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
***
PAGE
991, 992, 1146
1136
...
...
INDEX.
1170
1153, 1154 998, 999
1166, 1167, 1206, 1207
1208 to
1210
1198, 1194
997 1157
1170, 1171
1217
1049, 1050
1018
958
1136
1050
1112, 1173, 1174
953
949, 968, 986 to 991
1117, 1152
1162
1089, 1090
947
1238
1162
997
1162
1162
1101
1116 to 1118,-1146 1121 1007, 1011, 1012 1085 1084, 1089 1195, 1196
Udayankara Unadisutra
Unadis@travṛtti
Upasar gapäṭha
mañjūṣā
Vakyapudiya Valmiki
...
***
Vacas patimiéra Vāgbhūṣana Vaibhaṣikakosa (Savyakhya).
Vămanendra
Varadaraja
Vararuci
...
Vaidisvara
Vaidyanatha Vaidyanathadikṣita Vaidyanathasastrin Vaidyavisaya Vaijayanti Vaisalabhupati Vaiyakaranabhuṣaṇasara.
...
...
...
...
LO
Vaiyakaranakärikātikā Vaiyakaraṇamatonmajjani. Vaiyakaranasara Vaiyakaranasiddhanta.
...
Varadarajabhaṭṭācārya. Varadarajadikṣita
...
...
...
...
1026 to 1028
1021, 1023 1083, 1084,
1089, 1091
1083, 1084 1084 936, 937 986, 990, 991
1001
1002
1001
952, 1039, 1043,
1088, 1095, 1111, 1189. Vararucikosa Savyäkhyāna 1186, 1189 Vardhamana Vasavadatta Väsudova
1068
1228
993
1061
1186, 1187 980
933
ww
***
www
Vasudevadhvarin. Vatsy ayana Vědavyasa
Venkata
...
...
Valmikisutra
Valmikisutra with Vrtti. Vamana
***
...
...
210
...
***
***
***
431
***
***
PAGE
980
911, 918, 914
915, 916 914,920
***
***
1194
968
1200,
1201, 1203
1240
1016
⚫995
1017
1169
1197 to 1199
1031, 1033 926, 1023,
1024
1025
1025, 1026 1025

Page #353

INDEX.
afacala
...
952
PAGE Venkatabudha ... ...
1025 Vibyakosa
... 1146, 1190, Venkatacala 991
1205 Venkatadása .... ...
1056, 1057 Visvam dini ... ... 1112, 1199 Venkatadhvarin ... 997
1193 Venkatanarasu ... 1139 Visvamēdinivyakhya
1198 Venkatanssinhala
1158 Visvanighantu ... ... 1177, 1189 Venkataramácāryalu 962 Visvaprakasa
1165, 1170, Vonkatardya ... 1214
1190 to 1192 Vonkataraya (Māmidi) ... 1214, 1215, Visvakvara
1014 1217
Vitthala ... Venkatavarya ... ...
1217 Vitthaldcarya
952, 953 Venkatayya ... ... 1164 Vivahakalpa
1041 Venkatess ... ... 1205, 1227 Vopadova
1082 Venkatesayajvan ... 1144 VÕpalita ... ...
1111 Venkatesvara 1061, 1161, 1162 Vrttamanikösa
1228 Vidagdhabodha ... ... 1048, 1049 Vrtlaratnakara..
964, 1050, Vidhica matkaracandrika. 1243
1127, 1229 to VidvatcakörabhattAcarya. 1118, 1177
1286 Vidvatkallolabhattacārya. 1118, 1120, Vrttaratnakaravyákhyd ... 1050, 1103 1 208, 1210
1231 to 1233, 1289 Vidyahanyiramifra 1175, 1177 Prttaratnákaravyakhya Vidyanandopadhyaya
1080
(Matimañjari) ... ... 1233 Vikramaditý. ...
1189
Vsttaratnávali ... 1232, 1239, 1240 Vikramõrvaliya ... 1241 Vsttavişaya
1241 Vilása ... ... ...
994 Vyttidipika
... 1025, 1058 Vinayakaştöttarasatand
to 1060 mavali ...
1041 Vrttisiddharūpasangraha. 1065, 1098 Virapandya 1050
to 1099 Virobastöttarasatandmani.
1041 Vrttivigay! ... ... 1086 Virosastöttarabatandmävali.
1041
Vyakaraṇakrõdapatra ... 980, 1060 Vişdmeta ... ... ... 1195, 1215 | Vyakarapavisaya ... ..
1101 Vitēsämsta ... 1112, 1196, 1196
Vyaptivada (Gadadhariya). Vyaptivada (tadagnariya).
. 965 Viņņu (Tövüri) ... ...
1041 Vyasa ... ... ... 1186, 1187 Vişnumangalagamsana ... 1098 Vişnusahasranamabhaşya. 937, 949 Yādavaprakasa i ... 1197 to 1199 Vişnusuri...
Yajõdevara ... .. 1089 Vibya
1215
Yajñópavitadhdraņaprayoga. Vibvakavi
1189, 1190 Yakşavarman ...
1066
1040
964

Page #354

Page #355
Kuo osn jeuosjed pue ereaudo AGENTS FOR THE SALE OF LABRAS GOVERNMEN L IGATIONS. IN THE EAST R. CAMBRAY & Co. Calents. CAMBRIDGE Co., Kombuy. CON BRIDGE 4G (0, Madrus. M. GUTAB SIVI & SONS, Mufid-I-am Press, Lahore. HIGGIN REVAY & Co., Mount Tand, Mads. FINAIYANARAZA LY & Co, E nde, Madis. S. R. TARI CO., Car $MULTITY & Co., K ue T. . A. NA TRSAN & Co, NEWMAN & Co., enter P. R. RAMA IYAR &00, 22, blanade, Dubras. * T. K. STAZAMA ALYAR kumbakonam. SUPERINTA DINT, VERLOAN BAPTIST MISSION PRRSS, Rangoon. SUPERINTENDENT, NAZAR KANUN HINT PRESE, Allahabad. D. B. TARAPORE VALA SOX & Co., Bombay TIME & Co., Mylapore, Madias, TILACIER & Co: (limited), Boman. HACKER. S o.. Cut THEO IS NO, Ha . IN ENGLAND A. INOLD, 41 tind 3, Bladdox Siret, Bond Street, W., Joondon. 3. H. BLACHOWELL, 50 and all rond Street, Oxforil. CONSTA & o, 16, Ta o , Huymarket, W., London. DEIGTO 3. B oth GRINDST Chi P u re S.W., Lon TENEY G & Sorun, O ondon, P. & SON, and with Street, Wustuingur, 8. W., onde KERA H , TENI, TRUM & Co., Gorrar Street, Solo, W., London, E H, Picadilly We London B ON THE CONTINENT. I'RTENDER Soun, 11; Cicle Berlin OTTO 11. RASOWY2, 1pzi, RUDOLG KALI W. JEMANN Leipzig HRNET E R Srl, Paris BARN gullarl. licz n ent bliust upuewues unsjebessejley uus eleyov біо"Чалцедоу" ммм espu@y eueypeJy uier eyewys