Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTapAhur3a: padyAnuvAda 2 DaoN. hukamacanda bhArilla
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTapAr3aH padyAnuvAda padyAnuvAdaka : DaoN. hukamacanda bhArilla zAstrI, nyAyatIrtha, sAhityaratna, ema.e., pIeca.DI. prakAzaka : paNDita ToDaramala smAraka TrasTa e-4, bApUnagara, jayapura-302 015
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama saMskaraNa ( 11 sitambara 2002) yoga mUlya: tIna rupaye TAipasaiTiMga : trimUrti kampyUTarsa e-4, bApUnagara, jayapura mudraka : jayapura prinTarsa prA. li. ema.AI. roDa, jayapura 5 hajAra 5 hajAra isa pustaka kI kImata kama karane hetu sAhitya prakAzana dhruvaphaNDa paNDita ToDaramala smAraka TrasTa jayapura kI ora se 5831/- rupaye pradAna kiye gye|
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya AcArya kundakundakRta paMcaparamAgamoM meM 'aSTapAhur3a' eka pramukha graMtha hai| yaha aSTapAhuDa graMtha pAMca sau do gAthAoM meM nibaddha tathA ATha pAhur3oM meM vibhakta hai| ye pAhur3a haiM - darzana pAhur3a, sUtra pAhur3a, cAritra pAhur3a, bodha pAhur3a, bhAva pAhur3a, mokSa pAhur3a, liMga pAhur3a aura zIla paahudd'| AcArya kundakunda aura unake vyaktitva ko isa yuga meM jana-jana taka pahu~cAne meM sarvAdhika yogadAna pUjya kAnajIsvAmI kA rahA hai| svAmIjI ke mahAprayANa ke pazcAt DaoN. hukamacandajI bhArilla ke dvArA isa mahAna kArya ko pUrI zakti aura niSThA se Age baDhAyA jA rahA hai / Aja paNDita ToDaramala smAraka TrasTa ke mAdhyama se AcArya kundakunda praNIta graMthoM kA sarvAdhika prakAzana kara unheM upalabdha karAyA jA rahA hai| DaoN. hukamacanda bhArilla dvArA racita padyAnuvAdoM meM samayasAra padyAnuvAda,
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra kalaza padyAnuvAda, yogasAra padyAnuvAda, kundakunda zataka, zuddhAtma zataka, Adi kI apAra saphalatA ke pazcAt aba yaha aSTapAhuDa' padyAnuvAda Apake hAthoM meM hai, AzA hai samAja isakA samucita samAdara kregii| yahA~ yaha bhI smaraNIya hai ki DaoN. bhArilla dvArA abhI hAla meM graMthAdhirAja samayasAra aura usakI TIkAoM kA anuzIlana 5 bhAgoM ke mAdhyama se lagabhaga 2 hajAra 136 pRSThoM meM prakAzita hokara jana sAmAnya taka pahuMca cuke haiN| __ adhyAtmapremI samAja 'aSTapAhuDa padyAnuvAda' kI zIghra taiyAra hone vAlI saMgItamaya kaiseTa se lAbhAnvita hoM, isI bhAvanA ke sAtha - - nemIcanda pATanI mahAmaMtrI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 00000000000000000000000000.00000 . . . viSaya-sUcI . . . . . . . . 0000000000000000000000 . . . 1. darzanapAhur3a 2. sUtrapAhur3a 3. cAritrapAhur3a 4. bodhapAhur3a 5. bhAvapAhur3a 6. mokSapAhur3a 7. liMgapAhur3a : 8. zIlapAhur3a . . . . . . . . . . .. .. . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . .
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ DaoN. hukamacanda bhArilla ke mahattvapUrNa prakAzana 01. paNDita ToDaramala vyaktitva 17. dRSTi kA viSaya aura kartRttva 20.00 18. kramabaddhaparyAya 8.00 02. samayasAra anuzIlana bhAga - 1 20.00 19. vItarAga-vijJAna prazikSaNa 03.samayasAra anuzIlana bhAga-2 20.00 nirdezikA 8.00 04.samayasAra anuzIlana bhAga-3 20.00 20. gAgara meM sAgara 7.00 05. samayasAra anuzIlana bhAga - 4 20.00 21. Apa kucha bhI kaho 06.samayasAra anuzIlana bhAga-5 22. paMcakalyANaka pratiSThA mahotsava 6.00 07. golI kA javAba gAlI 23. AcArya kundakunda aura unake se bhI nahIM 2.00 paMca paramAgama 08.paramabhAvaprakAzaka nayacakra 20.00 24. yugapuruSa kAnajIsvAmI 09. bikhare motI 16.00 25. NamokAra mahAmaMtra : 10. satya kI khoja 16.00 eka anuzIlana 11. AtmA hI hai zaraNa 26. maiM kauna hai ? 4.00 12. cintana kI gaharAIyoM 20.00 27. nimittopAdAna 3.50 13. sUkti sudhA 18.00 28. ahiMsA : mahAvIra kI dRSTi meM 14. tIrthakara mahAvIra aura unakA 29. maiM svayaM bhagavAna haiM sarvodaya tIrtha 15.00 30.rIti-nIti 15. bAraha bhAvanA : eka anuzIlana 12.00 31. zAkAhAra 2.50 16.dharma ke dazalakSaNa 16.00 32. tIrthakara bhagavAna mahAvIra 2.50 33. naitanya camatkAra, 34. gommaTazvA bAhuvatI. 35. vItarAgI vyaktitva : bhagavAna mahAvIra. 36. yAraha bhAvanA. 33. kundakunTagataka, 38.zuddhAtmazataka, 39 samagasAra padyAnuvAda,40. yogasAra padyAnuvAda41. anekAnta aura svAdAda,42.zAzvata dIrdhapAya sammedazikhara, 43.mAra samayasAra.44. bAlavodha pAThamAlA bhAga-2,4pAlabAyapAumAlA bhAga-3,46.vIdarAga-vijJAna pAThamAlA bhAga-1.40 vItarAga-vijJAna pAThamAlA bhAga-2,68. vItarAga-vijJAna pAThamAlA bhAga.3.49. tatvajJAna pAThamAlA bhAga 1..50. avamAna pATamAlA bhAga- 2,51. samayasAra kalama padyAnuvAda,52. vindu mindhu| kAvAra
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTapAhuDa:padyAnuvAda darzanapAhur3a (harigIta) kara namana jinavara vRSabha evaM vIra zrI varddhamAna ko| saMkSipta digdarzana yathAkrama karU~ darzanamArga kaa||1|| saddharma kA hai mUla darzana jinavarendroM ne khaa| he kAnavAlo suno ! darzanahIna vaMdana yogya naa||2|| dRgabhraSTa haiM ve bhraSTa haiM unako kabhI nirvANa naa|| hoM siddha cAritrabhraSTa para dRgabhraSTa ko nirvANa naa||3|| (7)
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo jAnate hoM zAstra saba para bhraSTa hoM samyaktva se / ghUmeM sadA saMsAra meM ArAdhanA se rahita ve // 4 // yadyapi kareM ve ugratapa zata sahasa-koTi varSa taka / para ratnatraya pAveM nahIM samyaktva virahita sAdhu saba // 5 // samyaktva darzana jJAna bala ara vIrya se varddhamAna jo / ve zIghra hI sarvajJa hoM, kalikalusakalmasa rahita jo // 6 // samyaktva kI jaladhAra jinake nitya bahatI hRdaya meM / ve karmaraja se nA baMdhe pahale baMdhe bhI naSTa hoM ||7|| jo jJAna darzana - bhraSTa haiM cAritra se bhI bhraSTa haiN| ve bhraSTa karate anya ko ve bhraSTa se bhI bhraSTa haiM // 8 // ( 8 ) -
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapa zIla saMyama vrata niyama ara yoga guNa se yukta hoN| phira bhI unheM ve doSa deM jo svayaM darzana bhraSTa hoN||9|| jisa taraha druma parivAra kI vRddhi na ho jar3a ke binaa| basa usa taraha nA mukti ho jinamArga meM darzana binaa||10|| mUla hI hai mUla jyoM zAkhAdi druma parivAra kaa| basa usa taraha hI muktimaga kA mUla darzana ko khaa||11|| cAheM namana dRgavanta se para svayaM darzanahIna hoN| hai bodhidurlabha unheM bhI ve bhI vacana-paga hIna hoN||12|| jo lAja gArava aura bhayavaza pUjate dRgabhraSTa ko| kI pApa kI anumodanA nA bodhi unako prApta ho||13||
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ traiyoga se hoM saMyamI nirgrantha antara-bAhya se| trikaraNa zudha ara pANipAtrI munIndrajana darzana kheN||14|| samyaktva se ho jJAna samyak jJAna se saba jaannaa| saba jAnane se jJAna hotA zreya ara azreya kaa||15|| zreyAzreya ke parijJAna se duHzIla kA parityAga ho| ara zIla se ho abhyudaya ara anta meM nirvANa ho||16|| jinavacana amRta auSadhI jaramaraNavyAdhi ke hrnn| ara viSayasukha ke virecaka haiM sarvaduHkha ke kssykrnn||17|| eka jinavara liMga hai utkRSTa zrAvaka duusraa| ara koI cauthA hai nahIM, para AryikA kA tiisraa||18|| (10)
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaha dravya nava tattvArtha jinavara deva ne jaise khe| hai vahI samyagdRSTi jo usa rUpa meM hI zraddhahai / / 19 / / jIvAdi kA zraddhAna hI vyavahAra se samyaktva hai| para niyatanaya se Atma kA zraddhAna hI samyaktva hai||20|| jinavarakathita samyaktva yaha guNa ratanatraya meM sAra hai| sadbhAva se dhAraNa karo yaha mokSa kA sopAna hai||21|| jo zakya ho vaha kareM aura azakya kI zraddhA kreN| zraddhAna hI samyaktva hai isa bhA~ti saba jinavara kheN||22|| jJAna darzana caraNa meM jo nitya hI saMlagna haiN| gaNadhara kareM guNa kathana jinake ve munIjana vaMdya haiN||23||
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahaja jinavara liMga lakha nA nameM matsara bhAva se| basa pragaTa mithyAdRSTi haiM saMyama virodhI jIva ve // 24 // amara vaMdita zIla maNDita rUpa ko bhI dekhkr| nA nameM gAraba kareM jo samyaktva virahita jIva ve||25|| asaMyamI nA vandya hai dRgahIna vastravihIna bhii| donoM hI eka samAna haiM donoM hI saMyata haiM nhiiN||26|| nA vaMdanA ho deha kI kula kI nahIM nA jAti kii| koI kare kyoM vaMdanA guNahIna zrAvaka-sAdhu kii||27|| guNa zIla tapa samyaktva maMDita brahmacArI zramaNa jo| zivagamana tatpara una zramaNa ko zuddhamana se namana ho||28|| (12)
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ causaTha camara cauMtIsa atizaya sahita jo arahaMta haiN| ve karmakSaya ke hetu sabake hitaiSI bhagavanta haiM / / 29 / / jJAna-darzana-caraNa tapa ina cAra ke saMyoga se| ho saMyamita jIvana tabhI ho mukti jinazAsana vi.||30|| jJAna hI hai sAra nara kA aura samakita sAra hai| samyaktva se ho caraNa ara cAritra se nirvANa hai|||31|| samyakpane pariNamita darzana jJAna tapa ara aacrnn| ina cAra ke saMyoga se ho siddha pada sandeha naa||32|| samakita ratana hai pUjyatama saba hI surAsura loka meN| kyoMki samakita zuddha se kalyANa hotA jIva kaa||33|| (13)
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAptakara naradeha uttama kula sahita yaha AtamA / samyaktva laha mukti lahe ara akhaya Ananda pariName // 34 // hajAra aTha lakSaNa sahita cauMtIsa atizaya yukta jina / vihareM jagata meM lokahita pratimA use thAvara kaheM // 35 // dvAdaza tapoM se yukta kSayakara karma ko vidhipUrvaka / taja deha jo vyutsarga yuta, nirvANa pAveM ve zramaNa || 36 || adbhuta satya kA Ananda mAtra bAtoM se AnevAlA nahIM / hai, antara meM paramasatya ke sAkSAtkAra se hI atIndriya Ananda kA dariyA umar3egA / AtmA hI hai zaraNa, pRSTha- 87 d - ( 14 )
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrapAhur3a arahaMta-bhAsita grathita-gaNadhara sUtra se hI shrmnnjn| paramArtha kA sAdhana kareM adhyayana karo he bhavyajana // 1 // jo bhavya haiM ve sUtra meM upadiSTa zivamaga jAnakara / jinaparamparA se samAgata zivamArga meM vartana kreN||2|| DorA sahita sui nahIM khotI gire cAhe vana-bhavana / saMsAra-sAgara pAra hoM jinasUtra ke jJAyaka zramaNa // 3 // saMsAra meM gata gRhIjana bhI sUtra ke jJAyaka puruss| nija AtamA ke anubhavana se bhavodadhi se pAra hoN||4|| (15)
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinasUtra meM jIvAdi bahuvidha dravya tattvAratha kahe / haiM heya para va aheya nija jo jAnate sadRSTi ve // 5 // paramArtha yA vyavahAra jo jinasUtra meM jinavara kahe / saba jAna yogI sukha laheM malapuMja kA kSepaNa kareM || 6 || sUtrArtha se jo naSTa haiM ve mUr3ha mithyAdRSTi haiM / tuma khela meM bhI nahIM dharanA yaha sacelaka vRttiyA~ // 7 // sUtra se hoM bhraSTa jo ve haraharI sama kyoM na hoM / svargastha hoM para koTi bhava aTakata phireM nA mukta hoM // 8 // siMha sama utkRSTacaryA ho tapI guru bhAra ho / para ho yadI svacchanda to mithyAtva hai ara pApa ho // 9 // ( 16 )
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcela evaM pANipAtrI jinavarendroM ne kahA / basa eka hai yaha mokSamAraga zeSa saba unmArga haiM // 10 // saMyama sahita hoM jo zramaNa hoM virata parigrahAraMbha se / ve vandya haiM saba deva-dAnava aura mAnuSa loka se // 11 // nijazakti se sampanna jo bAisa parISaha ko saheM / ara karma kSaya vA nirjarA sampanna munijana vaMdya haiM // 12 // avazeSa liMgI ve gRhI jo jJAna darzana yukta haiM / zubha vastra se saMyukta icchAkAra ke ve yogya haiM // 13 // marmajJa icchAkAra ke ara zAstra sammata AcaraNa / samyak sahita duSkarma tyAgI sukha laheM paraloka meM // 14 // ( 17 ) *
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo cAhatA nahiM AtamA vaha AcaraNa kucha bhI kre| para siddhi ko pAtA nahIM saMsAra meM bhramatA rahe / / 15 / / basa isalie mana vacana tana se Atma kI aaraadhnaa| tuma karo jAno yatna se mila jAya zivasukha saadhnaa||16|| bAlAgra ke bhI barAbara nA parIgraha ho sAdhu ke| ara anya dvArA datta pANIpAtra meM bhojana kreN||17|| janmate zizuvat akiMcana nahIM tila-tuSa hAtha meN| kiMcit parIgraha sAtha ho to zramaNa jA~yeM nigoda meN||18|| thor3A-bahuta bhI parigraha ho jisa zramaNa ke pAsa meN| vaha nindya hai nirgrantha hote jinazramaNa AcAra meM // 19 // (18)
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvrata hoM pA~ca guptI tIna se saMyukta hoN| niragrantha muktI pathika ve hI vaMdanA ke yogya haiN|||20|| jinamArga meM utkRSTa zrAvaka liMga hotA duusraa| bhikSA grahaNa kara pAtra meM jo mauna se. bhojana kre||21|| ara nAriyoM kA liMga tIjA eka paTa dhAraNa kreN| vaha nagna nA ho divasa meM ikabAra hI bhojana kreN||22|| siddha nA ho vastradhara vaha tIrthakara bhI kyoM na ho| basa nagnatA hI mArga hai ara zeSa saba unmArga haiM // 23 // nAriyoM kI yoni nAbhI kA~kha ara stanoM meN| jina kahe haiM bahu jIva sUkSama isalie dIkSA na ho||24|| (19)
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ para yadI vaha saddRSTi ho saMyukta ho jinamArga meM / sad AcaraNa se yukta to vaha bhI nahIM hai pApamaya // 25 // cittazuddhI nahIM evaM zithilabhAva svabhAva se / mAsikadharama se citta zaMkita rahe vaMcita dhyAna se ||26|| jalanidhi se paTazuddhivata jo alpagrAhI sAdhu haiM / haiM sarva dukha se mukta ve icchA rahita jo sAdhu haiM // 27 // / / para se bhinnatA kA jJAna hI bhedavijJAna hai aura para se bhinna nija cetana bhagavAna AtmA kA jAnanA, mAnanA, anubhava karanA hI AtmAnubhUti hai, AtmasAdhanA hai, AtmArAdhanA hai| - bA.bhA. anuzIlana, pRSTha-62 ( 20 )
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritrapAhur3a sarvajJa evaM sarvadarzI amohI arihaMta jina / trailokya se haiM pUjya jo unake caraNa meM kara namana // 1 // jJAna-darzana-caraNa samyak zuddha karane ke lie / cAritrapAhur3a kahU~ maiM zivasAdhanA kA hetu jo // 2 // jo jAnatA vaha jJAna hai jo dekhatA darzana khaa| samayoga darzana - jJAna kA cAritra jinavara ne kahA || 3 || tIna hI ye bhAva jiya ke akhaya aura ameya haiM / ina tIna ke suvikAsa ko cAritra do vidha jina kahA // 4 // ( 21 )
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ hai prathama samyaktvAcaraNa jina jJAnadarzana zuddha hai / hai dUsarA saMyamacaraNa jinavara kathita parizuddha hai // 5 // samyaktva ke jo doSa mala zaMkAdi jinavara ne khe| mana-vacana - tana se tyAga kara samyaktva nirmala kIjie // 6 // nizaMka aura nikAMkSa ara niglana dRSTi- amUr3ha hai / upagUhana ara thitikaraNa vAtsalya aura prabhAvanA // 7 // ina ATha guNa se zuddha samyak mUlataH zivathAna hai| sadjJAnayuta AcaraNa yaha samyakcaraNa cAritra hai // 8 // samyakcaraNa se zuddha ara saMyamacaraNa se zuddha hoM / ve samakitI sadjJAnijana nirvANa pAveM zIghra hI // 9 // ( 22 )
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyakcaraNa se bhraSTa para saMyamacaraNa AcareM jo| ajJAna mohita matI ve nirvANa ko pAte nhiiN||10|| vinayavatsala dayAdAnaru. mArga kA bahumAna ho| saMvega ho ho upAgUhana sthitikaraNa kA bhAva ho||11|| ara sahaja Arjava bhAva se ye sabhI lakSaNa pragaTa hoN| to jIva vaha nirmoha mana se kare samyak sAdhanA // 12 // ajJAnamohita mArga kI zaMsA kare utsAha se| zraddhA kudarzana meM rahe to bame samyakbhAva ko||13|| sadjJAna samyakbhAva kI zaMsA kare utsAha se| zraddhA sudarzana meM rahe nA bame samyakbhAva ko||14|| (23)
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ taja mUr3hatA ajJAna he jiya jJAna-darzana prApta kr| mada moha hiMsA tyAga de jiya ahiMsA ko saadhkr||15|| saba saMga taja graha pravrajyA rama sutapa saMyamabhAva meN| nirmoha ho tU vItarAgI lIna ho zudhadhyAna meM / / 16 / / mohamohita malina mithyAmArga meM ye bhUla jiy| ajJAna ara mithyAtva kAraNa baMdhanoM ko prApta ho||17|| sadjJAnadarzana jAneM dekheM dravya ara paryAyoM ko| samyak kare zraddhAna ara jiya taje caraNaja doSa ko||18|| sadjJAnadarzanacaraNa hote haiM amohI jIva ko| ara svayaM kI ArAdhanA se hareM bandhana zIghra ve||19|| (24)
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyaktva ke anucaraNa se dukha kSaya kareM saba dhiirjn| ara kareM ve jiya saMkhya aura asaMkhya guNamaya nirjraa||20|| sAgAra ara anagAra se yaha dvividha hai sNymcrnn| sAgAra hoM sagrantha ara nirgrantha hoM aNagAra sb||21|| dezavrata sAmAyika proSadha sacita nizibhuja tyaagmy| brahmacarya Arambha grantha taja anumati ara uddezya tj||22|| pA~ca aNuvrata tIna guNavrata cAra zikSAvrata khe| yaha gRhastha kA saMyamacaraNa isa bhAMti saba jinavara kheN||23|| trasakAyavadha ara mRSA corI taje jo sthUla hii| paranAri kA ho tyAga ara parimANa parigraha kA kre||24|| (25)
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ dizi - vidiza kA parimANa divrata ara anarthakadaNDavrata / parimANa bhogopabhoga kA ye tIna guNavrata jina kaheM // 25 // sAmAyikA proSadha tathA vrata atithisaMvibhAga hai| sallekhanA ye cAra zikSAvrata kahe jinadeva ne // 26 // isa taraha saMyamacaraNa zrAvaka kA kahA jo sakala hai| anagAra kA aba kahU~ saMyamacaraNa jo ki nikala hai // 27 // saMvaraNa paMcendriyoM kA ara paMcavrata paccisa kriyA / traya gupti samiti paMca saMyamacaraNa hai anagAra kA / / 28|| sajIva ho yA ajIva ho amanojJa ho yA manojJa ho / nA kare unameM rAga-rusa paMca indriyA~, saMvara kahA / / 29 / / ( 26 )
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ hiMsA asatya adatta abrahmacarya aura prigrhaa| inase virati sampUrNataH hI paMca munimahAvrata kahe // 30 // ye mahAvrata niSpApa haiM ara svayaM se hI mahAna haiN| pUrva meM sAdhe mahAjana Aja bhI haiM sAdhate // 31 // manoguptI vacana guptI samiti IryA aissnnaa| AdAnanikSepaNa samiti ye haiM ahiMsA bhAvanA / / 32 / / satyavrata kI bhAvanAyeM krodha lobharu moha bhaya / ara hAsya se hai rahita honA jJAnamaya aanndmy||33|| ho vimocitavAsa zUnyAgAra ho uparodha bina / ho eSaNAzuddhI tathA saMvAda ho visaMvAda bina // 34 // (27)
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAga ho AhAra pauSTika AvAsa mhilaavaasmy| bhogasmaraNa mahilAvalokana tyAga ho vikathA kthn||35|| indriyoM ke viSaya cAhe manojJa hoM amanojJa hoN| nahIM karanA rAga-rusa ye aparigraha vrata bhAvanA // 36 / / IryA bhASA eSaNA AdAnanikSepaNa shii| evaM pratiSThApanA saMyamazodhamaya samitI khii||37|| saba bhavyajana saMbodhane jinanAtha ne jinamArga meN| jaisA batAyA AtamA he bhavya ! tuma jAno use // 38 // jIva aura ajIva kA jo bheda jAne jJAni vh| rAgAdi se ho rahita zivamaga yahI hai jinamArga meN||39|| (28)
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ tU jAna zraddhAbhAva se una caraNa-darzana - jJAna ko / atizIghra pAte mukti yogI are jinako jAnakara // 40 // jJAnajala meM nahA nirmala zuddha pariNati yukta ho / trailokyacUr3AmaNi bane evaM zivAlaya vAsa ho / / 41 / / jJAnaguNa se hIna icchitalAbha ko nA prApta hoM / yaha jAna jAno jJAna ko guNadoSa ko pahicAnane // 42 // para ko na cAheM jJAnijana cAritra meM ArUr3ha ho / anUpama sukha zIghra pAveM jAna lo paramArtha se ||43|| isataraha saMkSepa meM samyak caraNa saMyamacaraNa / kA kathana kara jinadeva ne upakRta kiye haiM bhavyajana // 44 // ( 29 )
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ sphuTa racita yaha carita pAhur3a par3ho pAvana bhAva se| tuma caturgati ko pArakara apunarbhava ho jaaoge||45|| - --0__apane bhale-bure kA uttaradAyitva pratyeka AtmA kA svayaMkA hai| koI kisI kA bhalA-burA nahIM kara sakatA, para ke bhalA-burA karane kA bhAva karake yaha AtmA svayaM hI puNya-pApa ke cakkara meM ulajha jAtA hai, baMdha jAtA hai| - Apa kucha bhI kaho, pRSTha-13 ( 30)
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ bodhapAhur3a zAstrajJa haiM samyaktva saMyama zuddhatapa saMyukta haiM / kara namana una AcArya ko jo kaSAyoM se rahita haiM // 1 // ara sakalajana saMbodhane jinadeva ne jinamArga meM / chahakAya sukhakara jo kahA vaha maiM kahU~ saMkSepa meM // 2 // ye Ayatana ara caityagRha ara zuddha jinapratimA kahI / darzana tathA jinabimba jinamudrA virAgI jJAna hI // 3 // haiM deva tIratha aura arhan guNavizuddhA pravrajyA / arihaMta ne jaise kahe vaise kahU~ maiM yathAkrama // 4 // ( 31 )
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdhIna jinake mana-vacana-tana indriyoM ke viSaya sb| kahe haiM jinamArga meM ve saMyamI RSi Ayatana // 5 // ho gaye haiM naSTa jinake moha rAga-dveSa md| jinavara kaheM ve mahAvratadhArI RSi hI Ayatana // 6 // jo zukladhyAnI aura kevalajJAna se saMyukta haiN| ara jinheM Atama siddha hai ve munivRSabha siddhAyatana // 7 // jAnate maiM jJAnamaya parajIva bhI caitnymy| sadjJAnamaya ve mahAvratadhArI munI hI caityagRha / / 8 / / mukti-baMdhana aura sukha-duHkha jAnate jo caitya ve| basa isalie SaTkAya hitakara munI hI haiM caityagRha // 9 // (32)
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ sadajJAnadarzanacaraNa se nirmala tathA nirgrantha muni| kI deha hI jinamArga meM pratimA kahI jinadeva ne||10|| jo dekhe jAne rame nija meM jJAnadarzana caraNa se| una RSIgaNa kI deha pratimA vaMdanA ke yogya hai||11|| anaMtadarzanajJAnasukha ara vIrya se saMyukta haiN| haiM sadAsukhamaya dehabina karmASTakoM se yukta haiM // 12 // anupama acala akSobha haiM lokAna meM thira siddha haiN| jinavara kathita vyutsarga pratimA to yahI dhruva siddha hai||13|| samyaktva saMyama dharmamaya zivamaga batAvanahAra jo| ve jJAnamaya nirgrantha hI darzana kahe jinamArga meN||14|| (33)
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUdha ghRtamaya loka meM ara puSpa haiM jyoM gaMdhamaya / muniliMgamaya yaha jainadarzana tyoMhi samyak jnyaanmy||15|| jo karmakSaya ke lie dIkSA aura zikSA de rhe| ve vItarAgI jJAnamaya AcArya hI jinabiMba haiM // 16 // sadjJAnadarzana cetanAmaya bhAvamaya AcArya ko| ativinaya vatsalabhAva se vaMdana karo pUjana kro||17|| vratatapa guNoM se zuddha samyakbhAva se phicaante| deM dIkSA zikSA yahI mudrA kahI hai arihaMta kii||18|| nija AtamA ke anubhavI indriyajayI dRr3ha sNymii| jItI kaSAyeM jinhoMne ve munI jinamudrA khii||19|| (34)
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamasahita nijadhyAnamaya zivamArga hI prAptavya hai| sadjJAna se ho prApta isase jJAna hI jJAtavya hai // 20 // hai asaMbhava lakSya bidhanA bANabina abhyaasbin| muktimaga pAnA asaMbhava jJAnabina abhyAsabina // 21 // muktimaga kA lakSya to basa jJAna se hI prApta ho| isalie savinaya kareM jana-jana jJAna kI ArAdhanA // 22 // mati dhanuSa zrutajJAna DorI ratnatraya ke bANa hoN| paramArtha kA ho lakSya to muni muktimaga nahIM cuukte||23|| dharmArtha kAmaru jJAna deve deva jana usako kheN| jo ho vahI de nIti yaha dharmArtha kAraNa prvrjyaa||24|| (35)
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ saba saMga kA parityAga dIkSA dayAmaya saddharma ho| ara bhavyajana ke udaya kAraka moha virahita deva hoN||25|| samyaktvavrata se zuddha saMvara sahita ara indriyjyii| nirapekSa AtamatIrtha meM snAna kara parizuddha hoN||26|| yadi zAnta hoM pariNAma nirmalabhAva hoM jinamArga meN| to jAna lo samyaktva saMyama jJAna tapa hI tIrtha hai||27|| nAma thApana dravya bhAvoM aura guNaparyAyoM se| cyavana Agati saMpadA se jAniye arihaMta ko // 28 // anaMta darzana jJAnayuta ArUr3ha anupama guNoM meN| karmASTa baMdhana mukta jo ve hI are arihaMta haiN|||29|| (36)
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ janmamaraNajarA caturgatigamana pAparu puNya sb| doSotpAdaka karma nAzaka jJAnamaya arihaMta haiM / / 30 / / guNathAna mArgaNathAna jIvasthAna ara paryApti se| aura prANoM se karo arahaMta kI sthApanA ||31|| ATha prAtihArya aru cauMtIsa atizaya yukta hoN| sayogakevali teraveM guNasthAna meM arahaMta hoN||32|| gati indriya kAyaru yoga veda kasAya jJAnaru sNymaa| darzalezyA bhavya samyak saMjinA AhAra haiN||33|| AhAra tana mana indri zvAsocchvAsa bhASA chahoM in| paryAptiyoM se sahita uttama deva hI arahaMta haiN||34|| (37)
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcendriyoM mana-vacana-tana bala aura zvAsocchvAsa bhI / ara Ayu- ina daza prANoM meM arihaMta kI sthApanA // 35 // sainI paMcendriyoM nAma ke isa caturdaza jIvasthAna meM / arahaMta hote haiM sadA guNasahita mAnavaloka meM || 36 || vyAdhI bur3hApA zveda mala AhAra ara nIhAra se / thUka se durgandha se mala-mUtra se ve rahita haiM ||37|| aTha sahasa lakSaNa sahita haiM ara rakta hai gokSIra sama / daza prANa paryAptI sahita sarvAMga sundara deha hai / / 38 / / isa taraha atizayavAna nirmala guNoM se sayukta haiM / ara parama audArika zrI arihaMta kI naradeha hai / / 39 / / ( 38 )
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga-dveSa vikAra varjita vikalpoM se pAra haiN| kaSAyamala se rahita kevalajJAna se paripUrNa haiM // 40 // saddRSTi se sampanna ara saba dravya-guNa-paryAya ko| jo dekhate ara jAnate jinanAtha ve arihaMta haiN||41|| zUnyaghara tarumUla vana udyAna aura masAna meN| vasatikA meM raheM yA girizikhara para giriguphA meN||42|| caitya Alaya tIrtha vaca svavazAsaktasthAna meN| jinabhavana meM munivara raheM jinavara kaheM jinamArga meN||43|| indriyajayI mahAvratadhanI nirapekSa sAre loka se| nijadhyAnarata svAdhyAyarata munizreSTha nA icchA kreN||44|| (39)
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSahajayI jitakaSAyI nirgrantha hai nirmoha hai| hai mukta pApAraMbha se aisI pravrajyA jina khii||45|| dhana-dhAnya paTa ara rajata-sonA AsanAdika vastu ke| bhUmi caMvara-chatrAdi dAnoM se rahita ho prvrjyaa||46|| jinavara kahI hai pravrajyA samabhAva lAbhAlAbha meN| ara kAMca-kaMcana mitra-ari nindA-prazaMsA bhAva meN||47|| pravrajyA jinavara kahI sampanna hoM asaMpanna hoN| uttama madhyama gharoM meM AhAra leM samabhAva se||48|| nirgrantha hai ni:saMga hai nirmAna hai nIrAga hai| nirdoSa hai niraAza hai jina pravrajyA aisI khii||49|| (40)
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirlobha hai nirmoha hai niSkaluSa hai nirvikAra hai / nisneha nirmala nirAzA jina pravrajyA aisI kahI // 50 // zAnta hai hai nirAyudha nagnatva avalambita bhujA / AvAsa parakRta nilaya meM jina pravrajyA aisI kahI // 51 // upazama kSamA dama yukta hai zrRMgAravarjita rUkSa hai / madarAgarusa se rahita hai jinapravrajyA aisI kahI // 52 // mUr3hatA viparItatA mithyApane se rahita hai| samyaktva guNa se zuddha hai jina pravajyA aisI kahI // 53 // jinamArga meM yaha pravrajyA nirgranthatA se yukta hai| bhavya bhAve bhAvanA yaha karmakSaya kAraNa kahI // 54 // ( 41 )
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisameM parigraha nahIM antarbAhya tilatuSamAtra bhI / sarvajJa ke jinamArga meM jinapravrajyA aisI kahI // 55 // pariSaha saheM upasarga jIteM raheM nirjana deza meM / zilA para yA bhUmitala para raheM ve sarvatra hI // 56 // pazu - napuMsaka - mahilA tathA kuszIlajana kI saMgati / nA kareM vikathA nA kareM rata raheM adhyayana - dhyAna meM // 57 // samyaktva saMyama tathA vrata-tapa guNoM se suvizuddha ho / zuddha ho sadguNoM se jina pravrajyA aisI kahI // 58 // Ayatana se pravrajyA taka yaha kathana saMkSepa meM / suvizuddha samakita sahita dIkSA yoM kahI jinamArga meM // 59 // ( 42 )
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaTkAya hitakara jisataraha ye kahe haiM jinadeva ne / basa usataraha hI kahe hamane bhavyajana saMbodhane // 60 // jinavarakathita zabdatvapariNata samAgata jo artha hai / basa use hI prastuta kiyA bhadrabAhu ke isa ziSya ne // 61 // aMga bAraha pUrva caudaza ke vipula vistAra vida / zrI bhadrabAhu gamakaguru jayavaMta ho isa jagata meM // 62 // para ko jAnanA AtmA kA svabhAva hai / para ko to mAtra jAnanA hI hai apane ko jAnanA bhI hai, pahicAnanA bhI hai, usI meM jamanA bhI hai, ramanA bhI hai - gAgara meM sAgara, pRSTha - 64 - ( 43 )
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvapAhur3a sura-asura-indra-narendra vaMdita siddha jinavaradeva ar| saba saMyatoM ko namana kara isa bhAvapAhur3a ko khuuN||1|| basa bhAva hI guNa-doSa ke kAraNa kahe jinadeva ne| bhAvaliMga hI paradhAna haiM dravyaliMga na paramArtha hai // 2 // ara bhAvazuddhi ke lie basa parIgraha kA tyAga ho| rAgAdi antara meM raheM to viphala samajho tyAga sb||3|| vastrAdi saba parityAga kor3Akor3i varSoM tapa kreN| para bhAva bina nA siddhi ho satyArtha yaha jinavara kheN||4|| (44)
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNAmazuddhi ke binA yadi parIgraha saba chor3a deN| taba bhI are nija Atmahita kA lAbha kucha hogA nhiiN||5|| prathama jAno bhAva ko tuma bhAva bina dravaliMga se| to lAbha kucha hotA nahIM patha prApta ho puruSArtha se||6|| bhAva bina dravaliMga agaNita dhare kAla anAdi se| para Ajataka he Atman ! sukha raMca bhI pAyA nhiiN||7|| bhISaNa naraka tiryaMca nara ara devagati meM bhramaNa kr| pAye anante duHkha aba bhAvo jinezvara bhAvanA // 8 // ina sAta narakoM meM satata cirakAla taka he aatmn| dAruNa bhayaMkara ara asahya mahAna duHkha tUne she||9|| (45)
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiryaMcagati meM khanana uttApana jalana ara chednaa| rokanA vadha aura baMdhana Adi dukha tUne sahe // 10 // mAnasika dehika sahaja evaM acAnaka A pdd'e| ye caturvidha dukha manujagati meM Atman tUne she||11|| he mahAyaza suraloka meM parasaMpadA lakhakara jlaa| devAMganA ke viraha meM virahAgni meM jalatA rahA // 12 // paMcavidha kAMdarpi Adi bhAvanA bhA azubhatama / muni dravyaliMgIdeva hoM kilviSika Adika ashubhtm||13|| pArzvastha Adi kubhAvanAyeM bhavaduHkhoM kI bIja jo| bhAkara unheM dukha vividha pAye vividha vAra anAdi se||14|| (46)
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ nija hInatA ara vibhUti guNa - Rddhi mahimA anya kI / lakha mAnasika saMtApa ho hai yaha avasthA deva kI / / 15 / / caturvidha vikathA kathA Asakta ara madamatta ho / yaha AtamA bahubAra hIna kudevapana ko prApta ho / / 16 / / phira azucitama vIbhatsa jananI garbha meM cirakAla taka / dukha sahe tUne Ajataka ajJAnavaza he munipravara // 17 // are tU naraloka meM agaNita janama dhara-dhara jiyA / ho udadhi jala se bhI adhika jo dUdha jananI kA piyA // 18 // tere maraNa se dukhita jananI nayana se jo jala bahA / vaha udadhijala se bhI adhika yaha vacana jinavara ne kahA // 19 // (47)
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ aise anante bhava dhare naradeha ke nakha keza saba / yadi kare koI ikaTThe to Dhera hove meru sama ||20|| paravaza huA yaha raha rahA cirakAla se AkAza meN| thala anala jala taru anila upavana gahana vana giri guphA meM // 21 // pudgala sabhI bhakSaNa kiye upalabdha haiM jo loka meN| bahu bAra bhakSaNa kiye para tRpti milI na raMca bhI // 22 // trailokya meM upalabdha jala saba tRSita ho tUne piyA | para pyAsa phira bhI nA bujhI aba AtmaciMtana meM lago // 23 // jisa deha meM tU rama rahA aisI anantI deha to / mUrakha anekoM bAra tUne prApta karake chor3a dIM ||24|| ( 48 )
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ zastra zvAsanirodha evaM raktakSaya saMkleza se| ara jahara se bhaya vedanA se AyukSaya ho maraNa ho||25|| anila jala se zIta se parvatapatana se vRkSa se| paradhanaharaNa paragamana se kumaraNa aneka prakAra ho||26|| he mitra ! isa vidhi naragati meM aura gati tiryaMca meN| bahuvidha anaMte duHkha bhoge bhayaMkara apamRtyu ke||27|| isa jIva ne nIgoda meM antaramuharata kAla meN| chayAsaTha sahasa ara tIna sau chattIsa bhava dhAraNa kiye||28|| vikalatrayoM ke asI evaM sATha ara cAlIsa bhv| caubIsa bhava paMcendriyoM antaramuhUrata chudrabhava / / 29 / / (49)
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratana traya ke binA hotA rahA hai yaha prinnmn| tuma ratana traya dhAraNa karo basa yahI hai jinavara kthn||30|| nija AtamA ko jAnanA sadjJAna ramanA caraNa hai| nija AtamArata jIva samyagdRSTi jinavara kathana hai||31|| tUne anante janama meM kumaraNa kiye he Atman / aba to samAdhimaraNa kI bhA bhAvanA bhvnaashnii||32|| dharakara digambara veSa bArambAra isa trailoka meN| sthAna koI zeSa nA janmA-marA nA ho jhaaN||33|| re bhAvaliMga binA jagata meM are kAla anaMta se| hA ! janma aura jarA-maraNa ke duHkha bhoge jIva ne||34|| (50)
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNAma pudgala Ayu evaM samaya kAla pradeza meN| tanarUpa pudgala grahe-tyAge jIva ne isa loka meN||35|| bina ATha madhyapradeza rAjU tIna sau cAlIsa try| parimANa ke isa loka meM janmA-marA na ho jhaaN||36|| eka-eka aMguli meM jahA~ para chayAnaveM hoM vyaadhiyaaN| taba pUrNa tana meM tuma batAo hoMgI kitanI vyaadhiyaaN||37|| pUrvabhava meM sahe paravaza roga vividha prakAra ke| arasahoge bahubhA~ti aba isase adhika hama kyA kheN?||38|| kRmikalitamajA-mAMsa-majjitamalina mahilAudara meN| navamAsa taka kaI bAra Atama tU rahA hai aajtk||39||
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ tU rahA jananI udara meM jo janani ne khaayaa-piyaa| ucchiSTa usa AhAra ko hI tU vahA~ khAtA rahA // 40 // zizukAla meM ajJAna se mala-mUtra meM sotA rhaa| aba adhika kyA boleM are mala-mUtra hI khAtA rhaa||41|| yaha deha to basa haDDiyoM zroNita basA ara mA~sa kaa| hai piNDa isameM to sadA mala-mUtra kA AvAsa hai||42|| parivAramuktI mukti nA muktI vahI jo bhAva se| yaha jAnakara he Atman ! tU chor3a antaravAsanA / / 43 // bAhubalI ne mAna basa gharavAra hI saba chodd'kr| tapa tapA bAraha mAsa taka nA prApti kevalajJAna kii||44|| (52)
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ taja bhojanAdi pravRttiyA~ munipiMgalA re bhaavvin| are mAtra nidAna se pAyA nahIM zramaNatva ko||45|| isa hI taraha muni vaziSTha bhI isa loka meM thAnaka nhiiN| re eka mAtra nidAna se ghUmA nahIM ho vaha jhaaN||46|| caurAsilakha yonIvirSe hai nahIM koI thala jhaaN| re bhAvabina dravaliMgadhara ghUmA nahIM ho tU jahA~ // 47 // bhAva se hI liMgI ho dravaliMga se liMgI nhiiN| liMgabhAva hI dhAraNa karo dravaliMga se kyA kArya ho||48|| jinaliMga dharakara bAhumuni nija aMtaraMga kaSAya se| daNDakanagara ko bhasmakara raurava naraka meM jA pdd'e||49|| (53)
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ isa hI taraha dravaliMgI dvIpAyana munI bhI bhraSTa ho| durgati gamanakara dukha sahe ara anaMta saMsArI hue||50|| zuddhabuddhI bhAvaliMgI aMganAoM se ghire / hokara bhI zivakumAra muni saMsArasAgara tira gye||51|| abhavisena ne kevali prarUpita aMga gyAraha bhI pddh'e| para bhAvaliMga binA are saMsArasAgara na tire / / 52 / / kahA~ taka batAveM are mahimA tumheM bhAvavizaddhi kii| tuSamAsa pada ko ghokhate zivabhUti kevali ho gye||53|| bhAva se ho nagna tana se nagnatA kisa kAma kii| bhAva evaM dravya se ho nAza karmakalaMka kaa||54|| (54)
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAva virahita nagnatA kucha kAryakArI hai nhiiN| yaha jAnakara bhAo nirantara Atama kI bhAvanA // 55 // dehAdi ke saMga se rahita ara rahita mAna kaSAya se| ara AtamArata sadA hI jo bhAvaliMgI zramaNa vh||56|| nija Atma kA avalamba le maiM aura sabako chor3a duuN| ara chor3a mamatAbhAva ko nirmamatva ko dhAraNa kruuN||57|| nija jJAna meM hai AtamA darzana caraNa meM aatmaa| aura saMvara yoga pratyAkhyAna meM hai aatmaa||58|| are merA eka zAzvata AtamA dRgjnyaanmy| avazeSa jo haiM bhAva ve saMyogalakSaNa jAnane // 59 // (55)
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturgati se mukta ho yadi zAzvata sukha caahte| to sadA nirmalabhAva se dhyAo zramaNa shuddhaatmaa||60|| jo jIva jIvasvabhAva ko sudhabhAva se saMyukta ho| bhAve sadA vaha jIva hI pAve amara nirvANa ko||61|| cetanA se sahita jJAnasvabhAvamaya yaha aatmaa| karmakSaya kA hetu yaha hai yaha kaheM prmaatmaa||62|| jo jIva ke sadbhAva ko svIkArate ve jIva hii| nirdeha nirvaca aura nirmala siddhapada ko paavte||63|| caitanya guNamaya AtamA avyakta arasa arUpa hai| jAno aliMgagrahaNa ise yaha anirdiSTa azabda hai||64||
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ ajJAna nAzaka paMcavidha jo jJAna usakI bhaavnaa| bhA bhAva se he Atman ! to svarga-zivasukha prApta ho||65|| zramaNa zrAvakapane kA hai mUla kAraNa bhAva hii| kyoMki paThana ara zravaNa se bhI kucha nahIM ho bhaavbin||66|| dravya se to nagna saba nara nArakI tiryaMca haiN| para bhAvazuddhi ke binA zramaNatva ko pAte nhiiN||67|| hoM nagna para dukha saheM ara saMsArasAgara meM ruleN| jina bhAvanA bina nagnatana bhI bodhi ko pAte nhiiN||68|| mAna matsara hAsya IrSyA pApamaya pariNAma hoN| to he zramaNa tananagana hone se tujhe kyA sAdhya hai|69|| (57)
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ he Atman jinaliMgadhara tU bhAvazuddhI pUrvaka / bhAvazuddhi ke binA jinaliMga bhI ho nirarthaka // 70 // saddharma kA na vAsa jaha taha doSa kA AvAsa hai| hai nirarthaka niSphala sabhI sadjJAna bina he naTazramaNa // 71 // jinabhAvanA se rahita rAgI saMga se saMyukta jo / nirgrantha hoM para bodhi aura samAdhi ko pAte nahIM // 72 // mithyAtva kA parityAga kara ho nagna pahale bhAva se / AjJA yahI jinadeva kI phira nagna hove dravya se ||73 || ho bhAva se apavarga evaM bhAva se hI svarga ho / para malinamana ara bhAva virahita zramaNa to tiryaMca ho // 74 // (58)
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ subhAva se hI prApta karate bodhi ara cakreza pd| nara amara vidyAdhara nameM jinako sadA kara jodd'kr||75|| zubha azubha evaM zuddha isavidhi bhAva tIna prakAra ke| raudrAta to haiM azubha kintu zubha dharamamaya dhyAna hai||76|| nija AtmA kA AtmA meM ramaNa zuddhasvabhAva hai| jo zreSTha hai vaha Acaro jinadeva kA Adeza yaha // 77 / / gala gaye jisake mAna mithyA moha vaha samacitta hii| tribhuvana meM sAra aise ratnatraya ko prApta ho // 78 / / jo zramaNa viSayoM se virata ve solhkaarnnbhaavnaa| bhA tIrthaMkara nAmaka prakRti ko bA~dhate atizIghra hii||79|| (59)
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ teraha kriyA tapa vAra vidha bhA vividha manavacakAya se / he munipravara ! mana matta gaja vaza karo aMkuza jJAna se // 80 // vastra virahita kSiti zayana bhikSA asana saMyama sahita / jina liMga nirmala bhAva bhAvita bhAvanA parizuddha hai // 81 // jyoM zreSTha caMdana vRkSa meM hIrA ratana meM zreSTha hai / tyoM dharma meM bhavabhAvinAzaka eka hI jinadharma hai // 82 // vrata sahita pUjA Adi saba jinadharma meM satkarma haiN| dRgamoha - kSobha vihIna nija pariNAma Atamadharma hai // 83 // ara puNya bhI hai dharma - aisA jAna jo zraddhA kareM / ve bhoga kI prApti kareM para karma kSaya na kara sakeM // 84 // ( 60 )
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAgAdi virahita AtamA rata AtamA hI dharma hai| bhava taraNa-tAraNa dharma yaha jinavara kathana kA marma hai||85|| jo nahIM cAhe AtamA ara puNya hI karatA rahe / vaha mukti ko pAtA nahIM saMsAra meM rulatA rahe // 86 // isalie pUrI zakti se nija AtamA ko jaankr| zraddhA karo usameM ramo nita muktipada pA jaaoge||87|| saptama naraka meM gayA tandula matsya hiMsaka bhAva se| yaha jAnakara he Atman ! nita karo AtamabhAvanA / / 88 // AtamA kI bhAvanA bina giri-guphA AvAsa sb| ara jJAna adhyayana Adi saba karanI nirarthaka jaaniye||89|| (61)
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ ina lokaraMjaka bAhyavrata se are kucha hogA nhiiN| isalie pUrNa prayatna se mana indriyoM ko vaza kro||90|| mithyAtva ara nokaSAyoM ko tajo zuddha svabhAva se| deva pravacana guru kI bhakti karo Adeza yaha // 91 / / tIrthaMkaroM ne kahA gaNadharadeva ne gUMthA jise| zuddhabhAva se bhAvo nirantara usa atula zrutajJAna ko||92|| zrutajJAnajala ke pAna se hI zAnta ho bhvdukhtRssaa| trailokyacUr3AmaNI zivapada prApta ho Anandamaya // 13 // jinavarakathita bAIsa parISaha saho nita samacitta ho| baco saMyamaghAta se he muni ! nita apramatta ho||94|| (62)
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ jala meM rahe cirakAla para patthara kabhI bhidatA nhiiN| tyoM parISaha upasarga se sAdhu kabhI bhidatA nhiiN||95|| bhAvanA dvAdaza tathA paccIsa vrata kI bhaavnaa| bhAvanA bina mAtra kore veSa se kyA lAbha hai||96|| hai sarvaviratI tathApi tattvArtha kI bhA bhaavnaa| guNathAna jIvasamAsa kI bhI tU sadA bhA bhaavnaa||97|| bhayaMkara bhava-vana virSe bhramatA rahA Azakta ho| basa isalie navakoTi se brahmacarya ko dhAraNa kro||98|| bhAvavAle sAdhu sAdhe caturvidha aaraadhnaa| para bhAva virahita bhaTakate cirakAla taka saMsAra meN||99|| (63)
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiryaMca manuja kudeva hokara dravyaliMgI duHkha lheN| para bhAvaliMgI sukhI hoM Anandamaya apavarga meN||100| azuddhabhAvoM se chiyAlisa doSa dUSita asana kr| tiryaMcagati meM dukha anekoM bAra bhoge vivaza ho||10|| atigRddhatA ara darda se re sacitta bhojana pAna kr| ati duHkha pAye anAdi se isakA bhI jarA vicAra kr||102|| ara kaMda mUla bIja phUla patra Adi sacitta sb| sevana kiye madamatta hokara bhrame bhava meM aajtk||10|| vinaya paMca prakAra pAlo mana vacana ara kAya se| avinayI ko mukti kI prApti kabhI hotI nhiiN||104|| (64)
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ nijazakti ke anusAra pratidina bhaktipUrvaka cAva se / he mahAyaza ! tuma karo vaiyAvRtti dazavidha bhAva se // 105 // are mana vacana kAya se yadi ho gayA kucha doSa to / mAna mAyA tyAga kara guru ke samakSa pragaTa karo / / 106 / / niSThura kaTuka durjana vacana satpuruSa saheM svabhAva se / saba karmanAzana hetu tuma bhI saho nirmamabhAva se // 107 // ara kSamA maMDita muni prakaTa hI pApa saba khaNDita kreN| 7surapati uraga - naranAtha unake caraNa meM vaMdana kareM / / 108 / / yaha jAnakara he kSamAguNamuni ! mana-vacana ara kAya se / sabako kSamA kara bujhA do krodhAdi kSamAsvabhAva se // 109 // ( 65 )
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ asAra hai saMsAra saba yaha jAna uttama bodhi kI / avikAra mana se bhAvanA bhA are dIkSAkAla sama // 110 // aMtaraMga zuddhipUrvaka tU caturvidha dravaliMga dhara / kyoMki bhAva binA dravaliMga kAryakArI hai nahIM // 111 // AhAra bhaya maithuna parIgraha cAra saMjJA dhArakara / bhramA bhavavana meM anAdikAla se ho anya vaza / / 112 / / bhAvazuddhipUrvaka pUjAdi lAbha na cAhakara / nija zakti se dhAraNa karo Atapana Adi yoga ko // 113 // prathama dvitIya tRtIya evaM caturtha paMcama tattva kI / Adyantarahita trivarga hara nija AtmA kI bhAvanA // 114 // ( 66 )
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvoM nirantara binA isake cintavana ara dhyAna ke| jarA-maraNa se rahita sukhamaya mukti kI prApti nhiiN||115|| pariNAma se hI pApa saba ara puNya saba pariNAma se| yaha jainazAsana meM kahA baMdhamokSa bhI pariNAma se||116|| jinavaca parAnmukha jIva yaha mithyAtva aura kaSAya se| hI bAMdhate haiM karama azubha asaMyama se yoga se // 117 // bhAvazuddhIvaMta ara jina-vacana arAdhaka jIva hii| haiM bA~dhate zubhakarma yaha saMkSepa meM bNdhn-kthaa||118|| aSTakarmoM se baMdhA hU~ aba inheM maiM dgdhkr| jJAnAdiguNa kI cetanA nija meM anaMta prakaTa kruuN||119|| (67)
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIla aThadazasahasa uttara guNa kahe caurAsI lkh| bhA bhAvanA ina sabhI kI isase adhika kyA kaheM hm||120|| raudrAta vaza cirakAla se duHkha sahe agaNita aajtk| abataja inheMdhyA dharamasukhamayazukla bhava ke anttk||121|| indriya-sukhAkula dravyaliMgI karmataru nahiM kaattte| para bhAvaliMgI bhavataru ko dhyAna karavata kaattte||122|| jyoM garbhagRha meM dIpa jalatA pavana se nirbAdha ho| tyoM jale nija meM dhyAna dIpaka rAga se nirbAdha ho||123|| zuddhAtma evaM paMcaguru kA dhyAna dhara isa loka meN| ve parama maMgala parama uttama aura ve hI haiM zaraNa // 124 // (68)
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Anandamaya mRtu jarA vyAdhi vedanA se mukta jo| vaha jJAnamayazItala vimalajala piyobhavijana bhaavse||125|| jyoM bIja ke jala jAne para aMkura nahIM utpanna ho| karmabIja ke jala jAne para na bhavAMkura utpanna ho||126|| bhAvaliMgI sukhI hote dravyaliMgI duHkha lheN| guNa-doSa ko pahicAnakara saba bhAva se munipada gheN||127|| bhAva se jo haiM zramaNa jinavara kaheM saMkSepa meN| saba abhyudaya ke sAtha hI ve tIrthakara gaNadhara bneN||128|| jo jJAna-darzana-caraNa se haiM zuddha mAyA rahita haiN| re dhanya haiM ve bhAvaliMgI saMta unako namana hai||129|| (69)
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jo dhIra haiM gambhIra haiM jina bhAvanA se sahita haiM / ve RddhiyoM meM mugdha na hoM amara vidyAdharoM kI / / 130 / / ina RddhiyoM se isataraha nirapekSa hoM jo muni dhavala / kyoM are cAheM ve munI nissAra narasura sukhoM ko // 131 // karale bhalA tabatalaka jabataka vRddhapana Ave nahIM / are deha meM na roga ho bala indriyoM kA nA ghaTe // 132 // chaha kAya kI rakSA karo SaT anAyatana ko tyAgakara / aura mana-vaca - kAya se tU dhyA sadA nija AtamA // 133 // bhavabhramaNa karate Ajataka mana-vacana evaM kAya se / daza prANoM kA bhojana kiyA nija peTa bharane ke liye // 134 // ( 70 )
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ina prANiyoM ke ghAta se yonI caurAsI lAkha meN| basa janmate marate huye, dukha sahe tUne Ajataka // 135 // yadi bhavabhramaNa se Ubakara tU cAhatA kalyANa hai| tomana vacana ara kAya se saba prANiyoM ko abhaya de||136|| akriyAvAdI curAsI battIsa vinayAvAdi haiN| sau aura assI kriyAvAdI sarasaTha are ajJAni haiN||137|| gur3a-dUdha pIkara sarpa jyoM viSarahita hotA hai nhiiN| abhavya tyoM jinadharma suna apanA svabhAva taje nhiiN||138|| mithyAtva se Achannabuddhi abhavya durmati doSa se| jinavarakathita jinadharma kI zraddhA kabhI karatA nhiiN||139|| (71)
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapa ta kutsita aura kutsita sAdhu kI bhakti kreN| kutsita gati ko prApta hoM re mUr3ha kutsitadharmarata / / 140 / / kunaya ara kuzAstra mohita jIva mithyAvAsa meM / ghUmA anAdikAla se he dhIra ! soca vicAra kr||141|| tIna zata triSaSThi pAkhaNDI matoM ko chor3akara / jinamArga meM mana lagA isase adhika munivara kyA kheN||142|| 5 are samakita rahita sAdhu sacala muradA jaaniyeN| apUjya hai jyoM loka meM zava tyoMhi calazava maaniye||143|| tArAgaNoM meM candra jyoM ara mRgoM meM mRgarAja jyoN| zramaNa-zrAvaka dharma meM tyoM eka samakita jaaniye||144|| (72)
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgendra ke zubha sahasaphaNa meM zobhatA mANikya jyoN| are samakita zobhatA tyoM mokSa ke mAraga virSe / / 145 / / candra tArAgaNa sahita hI lase nabha meM jisataraha / vrata tapa tathA darzana sahita jinaliMga zobhe usataraha // 146 / / imi jAnakara guNa-doSa mukti mahala kI sIr3hI prathama / guNa ratana meM sAra samakita ratana ko dhAraNa karo // 147 / / dehamita ara kartA-bhoktA jIva darzana-jJAnamaya / anAdi anidhana amUrtika kahA jinavara deva ne // 148 / / jina bhAvanA se sahita bhavi drshnaavrnn-jnyaanaavrnn| ara mohanI antarAya kA jar3a mUla se mardana kreN||149|| (73)
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ ho ghAtiyoM kA nAza darzana - jJAna- sukha-bala anaMte / ho pragaTa Atama mAhiM lokAloka Alokita kareM / / 150 / / yaha AtmA paramAtmA ziva viSNu brahmA buddha hai| jJAni hai parameSThi hai sarvajJa karma vimukta haiM / / 151 / / ghana-ghAti karma vimukta ara tribhuvanasadana saMdIpa jo / ara doSa aSTAdaza rahita ve deva uttama bodhi deM || 152|| jinavara caraNa meM nameM jo nara parama bhaktibhAva se / vara bhAva se ve ukhAr3e bhavabeli ko jar3amUla se || 153 || jala meM raheM para kamala patte lipta hote haiM nahIM / satpuruSa viSaya - kaSAya meM tyoM lipta hote haiM nahIM || 154 || (74)
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ saba zIla saMyama guNa sahita jo unheM hama munivara kaheM / bahu doSa ke AvAsa jo haiM are zrAvaka sama na ve // 155 // jIte jinhoMne prabala durddhara ara ajeya kaSAya bhaTa / re kSamAdama talavAra se ve dhIra haiM ve vIra haiM / / 156 // viSaya sAgara meM par3e bhavi jJAna-darzana karoM se / jinane utAre pAra jaga meM dhanya haiM bhagavaMta ve // 157 // puSpita viSayamaya puSpoM se ara mohavRkSArUr3ha jo / azeSa mAyA beli ko muni jJAnakaravata kATate // 158 // mohamada gauravarahita karuNAsahita munirAja jo / are pApastaMbha ko cArita khar3aga se kATate / / 159 / / (75)
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ sadguNoM kI maNimAla jinamata gagana meM muni nishaakr| tArAvalI pariveSThita haiM zobhate pUrNendu sama / / 160 // cakradhara balarAma kezava indra jinavara gaNapati / ara RddhiyoM ko pA cuke jinake haiM bhAva vizuddhavara // 16 // jo amara anupama atula ziva ara parama uttama vimala hai| pA cuke aisA mukti sukha jinabhAvanA bhA neka nara // 162 // jo niraMjana haiM nitya haiM trailokya mahimAvaMta haiM / ve siddha darzana-jJAna ara cAritra zuddhi deM hameM // 163 / / isase adhika kyA kaheM hama dharmArthakAma ru mokSa meM / yA anya saba hI kArya meM hai bhAva kI hI mukhyatA // 164 // . (76)
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ isa taraha yaha sarvajJa bhAsita bhAvapAhuDa jAniye / bhAva se jo par3heM avicala thAna ko ve pAyeMge // 165 / / -0 yadi hama isa bhagavAna AtmA ko na samajha sake, isakA anubhava na kara sake to sabakucha samajhakara bhI nAsamajha hI haiM, sabakucha par3hakara bhI apar3ha hI haiM, sabakucha anubhava karake bhI anubhavahIna hI haiM, sabakucha pAkara bhI abhI kucha nahIM pAyA hai - yahI smjhnaa| - gAgara meM sAgara, pRSTha-45 (77)
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSapAhur3a paradravya ko parityAga pAyA jJAnamaya nija AtamA / zata bAra unako ho namana niSkarma jo paramAtamA // 1 // paramapadathita zudha aparimita jJAna-darzanamaya prabhu / ko namana kara he yogijana ! paramAtma kA varNana karU~ // 2 // yogastha yogIjana anavarata are ! jisako jAna kr| anaMta avyAbAdha anupama mokSa kI prApti kareM // 3 // trividha AtamarAma meM bahirAtamApana tyAgakara / antarAtma ke AdhAra se paramAtmA kA dhyAna dhara ||4|| (78) bAdha
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ ye indriyA~ bahirAtmA anubhUti antara AtamA / jo karmamala se rahita haiM ve deva haiM paramAtamA ||5|| hai paramajina parameSThI hai zivaMkara jina zAsvatA / kevala anindriya siddha hai kala - malarahita zuddhAtamA ||6|| jinadeva kA upadeza yaha bahirAtamApana tyAgakara / are ! antara AtamA paramAtmA kA dhyAna dhara ||7| nijarUpa se cyuta bAhya meM sphuritabuddhi jIva yaha / dehAdi meM apanatva kara bahirAtmapana dhAraNa kare // 8 // nija dehasama paradeha ko bhI jIva jAneM mUr3hajana / unheM cetana jAna seveM yadyapi ve acetana ||9|| ( 79 )
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ nijadeha ko nija - AtamA paradeha ko para- AtamA / hI jAnakara ye mUr3ha suta - dArAdi meM mohita raheM // 10 // kujJAna meM rata aura mithyAbhAva se bhAvita zramaNa | mada-moha se Acchanna bhava-bhava deha ko hI cAhate // 11 // jo deha se nirapekSa nirmama nirAraMbhI yogijana / nirdvanda rata nijabhAva meM ve hI zramaNa mukti vareM ||12|| paradravya meM rata baMdhe aura virakta zivaramaNI vareM / jinadeva kA upadeza baMdha- abaMdha kA saMkSepa meM ||13|| niyama se nija dravya meM rata zramaNa samyakavaMta haiM / samyaktva - pariNata zramaNa hI kSaya kareM karamAnanta haiM ||14|| (80)
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ kintu jo paradravya rata ve zramaNa mithyAdRSTi haiM / mithyAtva pariNata ve zramaNa duSTASTa karmoM se baMdhe // 15 // paradravya se ho durgati nijadravya se hotI sugati / yaha jAnakara rati karo nija meM ara karo para se virati // 16 // jo AtamA se bhinna cittAcitta evaM mizra haiM / una sarvadravyoM ko are ! paradravya jinavara ne kahA // 17 // duSTASTa karmoM se rahita jo jJAnavigraha zuddha hai / vaha nitya anupama AtamA svadravya jinavara ne kahA // 18 // para dravya se ho parAGmukha nija dravya ko jo dhyAvate / jinamArga meM saMlagna ve nirvANapada ko prApta hoM // 19 // (81)
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhAtmA ko dhyAvate jo yogi jinavaramata virSe / nirvANapada ko prApta hoM taba kyoM na pAveM svarga ve // 20 // guru bhAra lekara eka dina meM jA~ya jo yojana zataka / jAve na kyoM krozArddha meM isa bhuvanatala meM loka meM // 21 // jo akelA jIta le jaba koTibhaTa saMgrAma meM / taba eka jana ko kyoM na jIte vaha subhaTa saMgrAma meM // 22 // zubhabhAva-tapa se svarga-sukha saba prApta karate loka meN| pAyA so pAyA sahajasukha nijadhyAna se paraloka meM // 23 // jyoM zodhane se zuddha hotA svarNa basa isataraha hI / ho AtamA paramAtamA kAlAdi labdhi prApta kara // 24 // (82)
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyoM dhUpa se chAyA meM rahanA zreSTha hai basa usataraha / avratoM se naraka vrata se svarga pAnA zreSTha hai // 25 / / jo bhavyajana saMsAra-sAgara pAra honA cAhate / ve karma IMdhana-dahana nija zuddhAtmA ko dhyAvate // 26 / / are munijana mAna-mada Adika kaSAyeM chor3akara / loka ke vyavahAra se hoM virata dhyAte AtamA / / 27 / / mithyAtva evaM pApa-puna ajJAna taja mana-vacana se / ara mauna raha yogastha yogI AtamA ko dhyAvate // 28 // dikhAI de jo mujhe vaha rUpa kucha jAne nahIM / maiM karU~ kisase bAta maiM to eka jJAyakabhAva hU~ // 29 // (83)
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvAnavoM ke rodha se saMcita karama khapa jAya saba / jinadeva ke isa kathana ko yogastha yogI jAnate // 30 // jo so rahA vyavahAra meM vaha jAgatA nija kArya meM / jo jAgatA vyavahAra meM vaha so rahA nija kArya meM // 3 // imi jAna jogI chor3a saba vyavahAra sarvaprakAra se / jinavara kathita paramAtamA kA dhyAna dharate sadA hI // 32 // paMca samiti mahAvrata ara tIna gupti dhara yatI / ratnatraya se yukta hokara dhyAna ara adhyayana karo // 33 // ArAdhanA karate huye ko arAdhaka kahate sabhI / ArAdhanA kA phala suno basa eka kevalajJAna hai // 34 // (84)
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvajJa evaM sarvadarzI AtamA sidha zuddha hai / yaha kahA jinavaradeva ne tuma svayaM kevalajJAnamaya // 35 / / ratanatraya jinavara kathita ArAdhanA jo yati kareM / ve dhareM Atama dhyAna hI saMdeha isameM raMca nA // 36 / / jAnanA hI jJAna hai aru dekhanA darzana kahA / puNya-pApa kA parihAra cArita yahI jinavara ne kahA // 37 // tattvaruci samyaktva hai tatgrahaNa samyagjJAna hai / jinadeva ne aisA kahA parihAra hI cAritra hai ||38 / / dRga-zuddha haiM ve zuddha unako niyama se nirvANa ho / dRga-bhraSTa haiM jo puruSa unako nahIM icchita lAbha ho // 39 // (85)
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ upadeza kA yaha sAra janma-jarA-maraNa kA haraNakara / samadRSTi jo mAneM ise ve zramaNa-zrAvaka kahe haiM // 40 // yaha sarvadarzI kA kathana ki jIva aura ajIva kI / bhina-bhinnatA ko jAnanA hI eka samyagjJAna hai // 41 // imi jAna karanA tyAga saba hI puNya evaM pApa kA / cAritra hai yaha nirvikalpaka kathana yaha jinadeva kA // 42 // ratanatraya se yukta ho jo tapa kare saMyama dhare / vaha dhyAna dhara nija AtamA kA paramapada ko prApta ho||43|| ruSa-rAga kA parihAra kara trayayoga se trayakAla meM / trayazalya virahita ratanatraya dhara yogi dhyAve AtmA // 44|| (86)
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo jIva mAyA-mAna-lAlaca-krodha ko taja zuddha ho| nirmala-svabhAva dhare vahI nara paramasukha ko prApta ho // 45 // jo rudra viSaya-kaSAya yuta jina bhAvanA se rahita haiN| jinaliMga se hai parAGkha ve siddhasukha pAveM nahIM // 46 / / jinavara kathita jinaliMga hI hai siddhasukha yadi svapna meN| bhI nA ruce to jAna lo bhava gahana vana meM ve ruleM // 47 / / paramAtmA ke dhyAna se ho nAza lobha kaSAya kA / navakarma kA Asrava ruke yaha kathana jinavaradeva kA // 48 // jo yogi samyakdarzapUrvaka cAritra dRr3ha dhAraNa kare / nija AtamA kA dhyAnadhara vaha mukti kI prApti kare // 49 // (87)
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ - cAritra hI nijadharma hai ara dharma AtmasvabhAva hai / ananya nija pariNAma vaha hI rAga-dveSa vihIna hai // 50 // phaTikamaNisama jIva zudha para anya ke saMyoga se / vaha anya - anya pratIta ho, para mUlata: hai ananya hI // 51 // deva guru kA bhakta ara anurakta sAdhaka varga meM / samyaksahita nija dhyAnarata hI yogi ho isa jagata meM // 52 // ugra tapa tapa ajJa bhava-bhava meM na jitane kSaya kareM / vijJa antarmuhUrata meM karma utane kSaya kareM ||53 || paradravya meM jo sAdhu karate rAga zubha ke yoga se / ve ajJa haiM para vijJa rAga nahIM kareM paradravya meM ||54 || (Ta)
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ nija bhAva se viparIta ara jo AsravoM ke hetu haiM / jo unheM mAneM muktimaga ve sAdhu sacamuca ajJa haiM // 55 // are jo karmajamati ve kareM AtmasvabhAva ko / khaNDita ata: ve ajJajana jinadharma ke dUSaka kahe // 56 / / cArita rahita hai jJAna-darzana hIna tapa saMyukta hai| kriyA bhAva vihIna to muniveSa se kyA sAdhya hai // 57 // jo AtmA ko acetana haiM mAnate ajJAni ve / para jJAnijana to AtamA ko eka cetana mAnate // 58 // nirarthaka tapa jJAna virahita tapa rahita jo jJAna hai / yadi jJAna tapa hoM sAtha to nirvANapada kI prApti ho // 59 / / (89)
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ kyoMki cAroM jJAna se bhI mahAmaNDita tIrthakara / bhI tapa kareM basa isalie tapa karo samyagjJAna yuta // 60 // svAnubhava se bhraSTa evaM zUnya antaraliMga se / bahirliMga jo dhAraNa kareM ve mokSamaga nAzaka kahe // 61 // anukUlatA meM jo sahaja pratikUlatA meM naSTa ho / isaliye pratikUlatA meM karo Atama sAdhanA // 62 / / AhAra nidrA aura Asana jIta dhyAo AtamA / basa yahI hai jinadeva kA mata yahI guru kI AjJA // 63 / / jJAna darzana carita maya jo AtamA jinavara kahA / guru kI kRpA se jAnakara nita dhyAna usakA hI karo // 64 / / (90)
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmA kA jAnanA bhAnA va karanA anubhavana / tathA viSayoM se virakti uttarottara hai kaThina // 65 / / jabataka viSaya meM pravRtti tabataka na AtamajJAna ho / isalie Atama jAnate yogI viSaya virakta hoM // 66 / / nija AtamA ko jAnakara bhI mUr3ha ramate viSaya meM / ho svAnubhava se bhraSTa bhramate caturgati saMsAra meM // 67 / / are viSaya virakta ho nija AtamA ko jAnakara / jo tapoguNa se yukta hoM ve caturgati se mukta hoM // 68 / / yadi moha se para dravya meM rati rahe aNu pramANa meM / viparItatA ke hetu se ve mUr3ha ajJAnI raheM // 69 / / (91)
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddha darzana dRr3ha carita evaM viSaya virakta nara / nirvANa ko pAte sahaja nija AtamA kA dhyAna dhara / / 70 // para dravya meM jo rAga vaha saMsAra kAraNa jAnanA / isaliye yogI kareM nita nija AtamA kI bhAvanA // 7 // nindA-prazaMsA dukkha-sukha ara zatru-baMdhu-mitra meM / anukUla ara pratikUla meM samabhAva hI cAritra hai // 72 / / jinake nahIM vrata-samiti caryA bhraSTa haiM zudhabhAva se / ve kaheM ki isa kAla meM nija dhyAna yoga nahIM bane // 73 / / jo zivavimukha nara bhoga meM rata jJAnadarzana rahita hai| ve kaheM ki isa kAla meM nija dhyAna-yoga nahIM bane // 74|| (92)
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo mUr3ha ajJAnI tathA vrata samiti gupti rahita haiM / ve kaheM ki isa kAla meM nija dhyAna yoga nahIM bane ||75 || bharata - paMcamakAla meM nijabhAva meM thita saMta ke / nita dharmadhyAna rahe na mAne jIva jo ajJAni ve ||76 || ratanatraya se zuddha Atama AtamA kA dhyAna dhara / Aja bhI hoM indra Adika prApta karate mukti phira // 77 // jina liMga dhara kara pApa karate pApa mohitamati jo / ve cyuta hue haiM muktimaga se durgati durmati ho / 78 / / haiM parigrahI adhaH karmarata Asakta jo vastrAdi meM / ara yAcanA jo kareM ve saba muktimaga se bAhya haiM // 79 // ( 93 )
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukta haiM jo jitakaSAyI pApa ke AraMbha se / pariSahajayI nirgratha ve hI muktimAraga meM kahe ||80|| trailoka meM merA na koI maiM akelA AtamA / isa bhAvanA se yogijana pAte sadA sukha zAsvatA // 81 // jo dhyAnarata sucaritra evaM deva guru ke bhakta haiM / saMsAra - deha virakta ve muni muktimAraga meM kahe ||82|| nijadravyarata yaha AtamA hI yogi cAritravaMta hai / re yaha hI bane paramAtamA paramArthanaya kA kathana yaha // 83 // jJAnadarzanamaya avasthita puruSa ke AkAra meM dhyAte sadA jo yogi ve hI pApahara nirdvanda haiM ||84|| / ( 94 )
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinavarakathita upadeza yaha to kahA zramaNoM ke lie| aba suno sukhasiddhikara upadeza zrAvaka ke lie // 85 / / sabase prathama samyaktva nirmala sarva doSoM se rahita / karmakSaya ke liye zrAvaka-zrAvikA dhAraNa kareM // 86 // are samyagdRSTi hai samyaktva kA dhyAtA gRhI / / duSTASTa karmoM ko dahe samyaktva pariNata jIva hI // 87 // mukti gaye yA jAyeMge mAhAtmya hai samyaktva kA / yaha jAna lohe bhavyajana! isase adhika aba kaheM kyaa||88|| ve dhanya haiM sukRtArtha haiM ve zUra nara paNDita vahI / duHsvapna meM samyaktva ko jinane malIna kiyA nahIM // 89 // (95)
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ saba doSa virahita deva ara hiMsArahita jinadharma meM / nirgrantha guru ke vacana meM zraddhAna hI samyaktva hai // 10 // yathAjAtasvarUpa saMyata sarva saMga vimukta jo / para kI apekSA rahita liMga jo mAnate samadRSTi ve // 91 / / jo lAja-bhaya se nameM kutsita liMga kutsita deva ko| aura seveM dharma kutsita jIva mithyAdRSTi ve||92|| are rAgI devatA ara svaparapekSA liMgadhara / va asaMyata kI vaMdanA na kareM samyagdRSTijana // 93 / / jinadeva dezita dharma kI zraddhA kareM sadvRSTijana / viparItatA dhAraNa kareM basa sabhI mithyAdRSTijana // 94 // ( 96 )
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ are mithyAdRSTijana isa sukharahita saMsAra meM / pracura janma-jarA-maraNa ke dukha hajAroM bhogate // 95 / / jAnakara samyaktva ke guNa-doSa mithyAbhAva ke / jo ruce vaha hI karo adhika pralApa se hai lAbha kyA // 9 // chor3A parigraha bAhya mithyAbhAva ko nahiM chor3ate / ve mauna dhyAna dhareM parantu AtamA nahIM jAnate // 97 / / mUlaguNa uccheda bAhA kriyA kareM jo sAdhujana / haiM virAdhaka jinaliMga ke ve mukti-sukha pAte nahIM // 98 // AtmajJAna binA vividha-vidha vividha kriyA-kalApa saba / aura japa-tapa padma-Asana kyA kareMge Atmahita // 99 // (97)
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ yadi par3he bahuzruta aura vividha kriyA-kalApa kare bahuta / para AtmA ke bhAna bina bAlAcaraNa ara bAlazruta // 100 // nijasukha nirata bhavasukha virata paradravya se jo praangmukh| vairAgya tatpara guNavibhUSita dhyAna dhara adhyayana surata // 101 // Adeya kyA hai heya kyA - yaha jAnate jo sAdhugaNa / ve prApta karate thAna uttama jo anantAnandamaya // 102 / / jinako name thuti kare jinakI dhyAna jinakA jaga kre|| ve nameM dhyAveM thuti kareM tU use hI pahicAna le // 103 // arahaMta siddhAcArya pAThaka sAdhu haiM parameSThI paNa / saba AtamA kI avasthAyeM AtmA hI hai zaraNa // 104 / / (98)
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyak sudarzana jJAna tapa samabhAva samyak AcaraNa / saba AtamA kI avasthAyeM AtmA hI hai zaraNa // 105 // jinavara kathita yaha mokSapAhuDa jo puruSa ati prIti se / adhyayana kareM bhAveM suneM ve paramasukha ko prApta hoM // 106 // | anAdikAla se hamane dehAdi parapadArthoM ko apanA mAnA aura nija bhagavAna AtmA ko apanA nahIM mAnA, para na to Ajataka dehAdi parapadArtha apane hue aura na bhagavAna AtmA hI parAyA huA / - gAgara meM sAgara, pRSTha- 25 ( 99 )
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ liMgapAhur3a kara namana zrI arihaMta ko saba siddha ko karake namana / saMkSepa meM maiM kaha rahA hU~, liMgapAhuDa zAstra yaha // 1 // dharma se ho liMga kevala liMga se na dharma ho| samabhAva ko pahicAniye dravaliMga se kyA kArya ho // 2 // parihAsa meM mohitamatI dhAraNa kareM jinaliMga jo / ve ajJajana badanAma karate nitya jinavara liMga ko // 3 // jo nAcate gAte bajAte vAdya jinavara liMgadhara / haiM pApa mohitamatI re ve zramaNa nahiM tiryaMca haiM // 4 // (100)
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo Arta hote jor3ate rakhate rakhAte yatna se / ve pApa mohitamatI haiM ve zramaNa nahiM tiryaMca haiM ||5|| ara kalaha karate juA kheleM mAnamaMDita nitya jo / ve prApta hote narakagati ko sadA hI jina liMgadhara ||6 // jo pApa upahata AtmA abrahma seveM liMgadhara / ve pApa mohitamatI jana saMsAravana meM nita bhrameM ||7|| jinaliMgadhara bhI jJAna darzana-caraNa dhAraNa nA kareM / ve ArtadhyAnI dravyaliMgI naMta saMsArI kahe ||8|| re jo karAveM zAdiyA~ kRSi vaNaja kara hiMsA kareM / ve liMgadhara ye pApa kara jAveM niyama se naraka meM ||9|| (101)
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo cora lAbara lar3AveM ara yaMtra se krIDA kareM / ve liMgadhara ye pApa kara jAveM niyama se naraka meM // 10 // jJAna-darzana-caraNa tapa saMyama niyama pAlana kareM / para duHkhI anubhava kareM to jAveM niyama se naraka meM // 11 // kandarpa Adi meM raheM ati gRddhatA dhAraNa kareM / haiM chalI vyAbhicArI are ! ve zramaNa nahiM tiryaMca haiM // 12 // jo kalaha karate daur3ate haiM iSTa bhojana ke liye / ara paraspara IrSA kareM ve zramaNa jinamArgI nahIM // 13 // binA dIye graheM paranindA kareM jo parokSa meM / ve dhareM yadyapi liMgajina phira bhI are ve cora haiM // 14 // (102)
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ IryA samiti kI jagaha pRthvI khodate daur3eM gireM / re pazUvata usakara caleM ve zramaNa nahiM tiryaMca haiM // 15 // jo baMdhabhaya se rahita pRthvI khodate taru chedte| -- ara harita bhUmI roMdhate ve zramaNa nahIM tiryaMca haiM // 16 // rAga karate nAriyoM se dUsaroM ko doSa deM / sadjJAna-darzana rahita haiM ve zramaNa nahiM tiryaMca hai // 17 // zrAvakoM meM ziSyagaNa meM neha rakhate zramaNa jo / hIna vinayAcAra se ve zramaNa nahIM tiryaMca haiM / / 18 / / isa taraha ve bhraSTa rahate saMyatoM ke saMgha meM / re jAnate bahuzAstra phira bhI bhAva se to naSTa haiM / / 19 / / (103)
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvastha se bhI hIna jo vizvasta mahilAvarga meM / rata jJAna-darzana-caraNa deM ve nahIM patha apavarga haiM / / 20 / / jo puMzcalI ke hAtha se AhAra leM zaMzA kareM / nija piMDa poseM vAlamuni ve bhAva se to naSTa haiM // 21 // sarvajJa bhASita dharmamaya yaha liMgapAhuDa jAnakara / apramatta ho jo pAlate ve paramapada ko prApta hoM // 22 // - -0 du:khoM ke abhAva ke lie, atIndriya Ananda kI prApti ke lie para meM kucha karanA hI nahIM hai, sabakucha apane meM hI karanA hai| -gAgara meM sAgara, pRSTha-35 (104)
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIlapAhur3a vizAla jinake nayana ara raktotpala jinake caraNa / trividha nama una vIra ko maiM zIla guNa varNana karU~ // 1 // zIla evaM jJAna meM kucha bhI virodha nahIM kahA / zIla bina to viSayaviSa se jJAnadhana kA nAza ho // 2 // bar3A duSkara jAnanA ara jAnane kI bhAvanA / evaM virakti viSaya se bhI bar3I duSkara jAnanA // 3 // viSaya bala ho jabatalaka tabatalaka AtamajJAna nA / kevala viSaya kI virakti se karma kA ho nAza nA // 4 // (105)
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzana rahita yadi veSa ho cAritra virahita jJAna ho / saMyama rahita tapa nirarthaka AkAsa-kusuma samAna ho // 5 // darzana sahita ho veza cAritra zuddha samyagjJAna ho / saMyama sahita tapa alpa bhI ho tadapi suphala mahAna ho // 6 // jJAna ho para viSaya meM hoM lIna jo nara jagata meM / re viSayarata ve mUr3ha DoleM cAra gati meM nirantara // 7 // jAnane kI bhAvanA se jAna nija ko virata hoM / re ve tapasvI cAra gati ko chedate saMdeha nA / / 8 / / jisataraha kaMcana zuddha ho khar3iyA-namaka ke lepa se| basa usataraha ho jIva nirmala jJAna jala ke lepa se // 9 // (106)
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ ho jJAnagarbhita viSayasukha meM rameM jo jana yoga se / usa maMdabuddhi kApuruSa ke jJAna kA kucha doSa nA // 10 // jaba jJAna, darzana, caraNa, tapa samyaktva se saMyukta ho| taba AtamA cAritra se prApti kare nirvANa kI // 11 // zIla rakSaNa zuddha darzana caraNa viSayoM se virata / jo AtmA ve niyama se prApti kareM nirvANa kI // 12 // sanmArgadarzI jJAni to hai sujJa yadyapi viSayarata / kintu jo unmArgadarzI jJAna unakA vyartha hai / / 13 / / yadyapi bahuzAstra jAne kumata kuzruta prazaMsaka / re zIlavrata se rahita haiM ve Atma-ArAdhaka nahIM // 14 // (107)
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUpa yovana kAnti ara lAvaNya se sampanna jo / para zIlaguNa se rahita haiM to nirarthaka mAnuSa janama // 15 // vyAkaraNa chandaru nyAya jinazruta Adi se sampannatA / ho kintu inameM jAna lo tuma parama uttama zIla guNa // 16 // zIla guNa maNDita puruSa kI deva bhI sevA kareM / nA koI pUche zIla virahita zAstrapAThI janoM ko // 17 // hoM hIna kula sundara na hoM saba prANiyoM se hIna hoN| hoM vRddha kintu suzIla hoM narabhava unhIM kA saphala hai // 18 // indriyoM kA damana karuNA satya samyak jJAna-tapa / acaurya brahmopAsanA saba zIla ke parivAra haiM // 19 / / (108)
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ ; zIla darzana - jJAna zuddhi zIla viSayoM kA ripU / zIla nirmala tapa aho yaha zIla sIr3hI mokSa kI ||20|| haiM yadyapi saba prANiyoM ke prANa ghAtaka sabhI viSa / kintu ina saba viSoM meM hai mahAdAruNa viSayaviSa ||21|| basa eka bhava kA nAza ho isa viSama viSa ke yoga se / para viSayaviSa se grasitajana cirakAla bhavavana meM bhrameM ||22|| are viSayAsakta jana nara aura tiryag yoni meM / duHkha saheM yadyapi deva hoM para duHkhI hoM durbhAgya se ||23|| are kucha jAtA nahIM tuSa ur3Ane se jisataraha / viSaya sukha ko ur3Ane se zIlaguNa ur3atA nahIM ||24|| (109)
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ gola hoM golArddha hoM suvizAla hoM isa deha ke / saba aMga kintu sabhI meM yaha zIla uttama aMga hai ||25|| bhava-bhava bhrameM arahaTa ghaTIsama viSayalolupa mUDhajana / sAtha meM ve bhI bhrameM jo rahe unake saMga meM // 26 // indriya viSaya ke saMga paDha jo karma bA~dhe svayaM hI / satpuruSa unako khapAve vrata - zIla-saMyamabhAva se ||27|| jyoM ratnamaMDita udadhi zobhe nIra se basa usataraha / vinayAdi hoM para AtmA nirvANa pAtA zIla se ||28|| zvAna gardabha gAya pazu ara nAriyoM ko mokSa nA / puruSArtha cauthA mokSa to basa puruSa ko hI prApta ho ||29|| ( 110 )
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ yadi viSayalolupa jJAniyoM ko mokSa ho to btaao| dazapUrvadhArI sAtyakIsuta narakagati meM kyoM gayA // 30 // yadi zIla bina bhI jJAna nirmala jJAniyoM ne kahA to| dazapUrvadhArI rUdra kA bhI bhAva nirmala kyoM na ho // 31 // yadi viSayavirakta ho to vedanA jo narakagata / vaha bhUlakara jinapada lahe yaha bAta jinavara ne kahI // 32 // are! jisameM atIndriya sukha jJAna kA bhaNDAra hai| vaha mokSa kevala zIla se ho prApta - yaha jinavara kheN||33|| ye jJAna darzana vIrya tapa samyaktva paMcAcAra mila / jima Aga IMdhana jalAve taise jalAveM karma ko // 34 // (111)
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo jitendriya dhIra viSaya virakta tapasI zIlayuta / ve aSTa karmo se rahita ho siddhagati ko prApta hoM // 35 // jisa zramaNa kA yaha janma taru sarvAMga sundara zIlayuta / usa mahAtman zramaNa kA yaza jagata meM hai phailatA // 36 // jJAnadhyAnaru yogadarzana zakti ke anusAra haiM / para ratnatraya kI prApti to samyaktva se hI jAnanA // 37 / / jo zIla se sampanna viSaya virakta evaM dhIra haiN| . ve jinavacana ke sAragrAhI siddha sukha ko prApta ho // 38 // sukha-dukha vivarjita zuddhamana ara karmaraja se rahita jo| vaha kSINakarmA guNamayI prakaTita huI ArAdhanA // 39 // (112)
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya se vairAgya arhatabhakti samyakdarza se / ara zIla se saMyukta hI ho jJAna kI ArAdhanA // 40 // -0pUraNa huA Ananda se zrAvaNa sudI ekaadshii| ko padyamaya anuvAda yaha san do sahasa do iisvii||