Book Title: Vijayanand abhyudayam Mahakavyam athwa Atmaramji charitam
Author(s): Hiralal Hansraj
Publisher: Shrutgyan Prasarak Sabha
View full book text
________________
श्री विजयानंदाभ्युदयम् महाकाव्यम् ।।
तमः स्तोम इवास्तोकं, शोकं कंदति दुर्जनः । यतो मलीमसं धत्ते, हत्वा कांतप्रबंधकम् ।। २६॥ | દુર્જન માણસ અંધકારના સમૂહની પેઠે અત્યંત દિલગીરીનું મૂળ રોપે છે; કારણ કે તે દુર્જન અને અંધકાર અનુક્રમે મનોહર ગ્રંથને અને (પક્ષે–સૂર્યને નાશ) કરીને મલિનતાને ધારણ કરે છે. दुर्मदो दुर्जनो दत्ते, मत्तेभ इव साध्वसम् । નિઃાર રચાર, વ્યસ્તમનાર: છે ર૭ા
મદોન્મત્ત હાથીની પેઠે ગર્વિષ્ટ દુર્જન માણસ ભય આપે છે; કારણકે, તે કંઈ પણ પ્રયોજન વિના કર નાખીને (પક્ષે સુંઢ ફેંકીને) નાશ કરેલ છે, દુનિયાની લક્ષ્મીનો સમૂહ જેણે, (પક્ષેનાશ કરેલ છે પૃથ્વી પર રહેલાં કમલોનો સમૂહ જેણે) એવો છે. (આ શ્લોકના ધ્વન્યર્થો ઘણા છે, તે આ ગ્રંથની સ્વોપજ્ઞ સંસ્કૃત ટીકાથી જાણી લેવા.) परोन्नतेरसोद्वैव, धृतांतःक्षारसंचयः । दष्ट्वा क्षयति यद्वार्धि, रंबरे मेघडंबरम् ॥ २८ ॥
ભરેલ છે અંતઃકરણમાં ક્ષારનો સમૂહ જેણે (એવો માણસ) બીજાની ઉન્નતિને સહન કરી શકતો જ નથી; કારણ કે, સમુદ્ર આકાશમાં મેઘનો આડંબર જોઈને ક્ષય પામે છે. (સમુદ્રમાં પણ ક્ષાર ભરેલો છે, તે પ્રસિદ્ધ છે.) सतां सुमनसां चापि, को विशेषोऽवलोक्यते । सुराणामपि ते हीताः, शिरस्सु गुणगुंफिताः ॥ २९ ॥
૧. “ઝોંટ નાખીને એવો પણ ધ્વન્યર્થ જાણવો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
