Upmiti Bhav Prapancha Katha Part 03

Author(s): Pravin K Mota
Publisher: Gitarth Ganga

Page 455

ઉપમિતિભવપ્રપંચા કથા ભાગ-૩ | તૃતીય પ્રસ્તાવ પ્રેમબંધનો વિલય થયે છતે, તેની વિરહની કાયરતા વિસ્મરણ કરાઈ. હૃદયમાં વિશ્વાસજલ્પો સ્ફુરાયમાન થયા નહીં. રતિસુખનો સમૂહ દૂર કરાયો. તેના સંબંધી=કનકમંજરીના સંબંધી, નિરુપમ સ્નેહનો અનુબંધ પર્યાલોચન કરાયો નહીં. સર્વથા વૈશ્વાનરથી અંધબુદ્ધિવાળા, હિંસાથી ક્રોડીકૃત હૃદયવાળા મારા વડે=નંદિવર્ધન વડે, તલવારથી વરાકી કનકમંજરી બે ટુકડા કરાઈ. એટલામાં સંરભથી કટીતટથી વસ્ત્ર પડી ગયું. ભૂમિમાં પડેલું ઉત્તરીય વસ્ત્ર વિલુલિત થયું. ક્ષિતિતલમાં હું યથાજાત થયો=નગ્ન થયો. કેશો છૂટા પડી ગયા. સાક્ષાત્ વેતાલ જેવો હું થયો. તેથી તેવા પ્રકારના મને જોઈને અટ્ટહાસથી હસતા દૂરવર્તી પ્રેક્ષક એવા બાળકો વડે કિલકિલ કરાયો, તેથી હું અત્યંત પ્રજ્વલિત થયો. તેમના મારણ માટે વેગથી દોડ્યો. તેથી મારા ભાઈઓ, ભગિનીઓ, સ્વજનો, સામંતો સર્વ પણ એકકાલ નિવારણ માટે લાગ્યા. તેથી કૃતાંત જેવા સમદર્શીપણાથી સમસ્તને પણ નિર્દલન કરતો હું કેટલોક ભૂમિભાગ ગયો. તેથી લોકનું ભરિપણું હોવાને કારણે વનના હાથીની જેમ શ્રમમાં નાંખીને કોઈક રીતે હું ગ્રહણ કરાયો. તલવાર ઉદ્દાલિત કરાઈ. પશ્ચાદ્ બાહુબંધથી બંધાયો. ત્યારપછી અસભ્ય વચનોને બોલતો ઓરડામાં ફેંકાયો. દરવાજા બંધ કર્યાં અને ત્યાં અસભ્યવચનો વડે સળગતો, અશ્રાવ્યભાષા વડે પ્રલાપ કરતો, બે કપાટમાં મસ્તકના આસ્ફોટને આપતો, ભૂખથી ક્ષીણ થયેલો, પિપાસાથી પીડિત થયેલો, ચિત્તના સંતાપથી બળતો, નિદ્રાને નહીં પામતો મહાઘોર નારકની જેમ તે પ્રમાણે બંધાયેલો એક મહિના સુધી રહ્યો. પરિજનથી અવગણના કરાયો.
૪૩૪
नगरज्वालनम्
अन्यदाऽत्यन्तक्षीणतया समागता ममार्धरात्रे क्षणमात्रं निद्रा, ततः प्रसुप्तस्य छिन्नं मे मूषकैर्बन्धनं, जातोऽहं मुत्कलः उद्घाटिते कपाटे, निर्गतो बहिर्देशे, निरूपितं राजकुलं यावन्न कश्चिच्चेतयते । ततो मया चिन्तितं सर्वमेवेदं राजकुलं नगरं च मम वैरिभूतं वर्तते, येनाऽहमेवं परिक्लेशितः पापेन । ततो विजृम्भितो ममान्तर्वर्त्ती वैश्वानरः, सहर्षया हुङ्कारितं हिंसया, दृष्टं मया प्रज्वलिताग्निकुण्डं, चिन्तितं हृदये-अयमत्र वैरिनिर्यातनोपायः यदुत गृहीत्वा शरावं, भृत्वाऽङ्गाराणां ततो राजकुलस्य, नगरस्य च अपरापरेषु इन्धनबहुलेषु स्थानेषु स्तोकस्तोकांस्तान्प्रक्षिपामि, ततः स्वयमेव भस्मीभविष्यतीदं द्वयमपि दुरात्मकमिति । ततः कृतं सर्वं तथैव तन्मया, लग्नं समन्तात्प्रदीपनकं, निर्गतोऽहमपि दंदह्यमानः कथंचिद् भवितव्यताविशेषेण, प्रवृत्तो जनाऽऽक्रन्दरवः, धावन्ति स्म लात लातेति ब्रुवाणाः परबलशङ्कया सुभटाः । ततः क्षीणतया शरीरस्य, परस्परानुविद्धतया शरीरमनसोर्विगलितं धैर्य, समुत्पन्नं मे भयं, पलायितोऽटवीसंमुखं, पतितो महारण्ये, विद्धः कण्टकैः, स्फोटितः कीलकैः, परिभ्रष्टो मार्गात्, प्रस्खलितो विषमोट्ट‌ङ्कात्, निपतितोऽधोमुखो निम्नदेशे, चूर्णितान्यङ्गोपाङ्गानि न शक्नोम्युत्थातुम् ।