Universal Values of Prakrit Texts

Author(s): Prem Suman Jain
Publisher: Bahubali Prakrit Vidyapeeth and Rashtriya Sanskrit Sansthan

Page 273

27. विस्ससंतिए पवयणपाहडस्स जोगदाणं - प्रो. डॉ. श्रेयांश कुमार सिंघई,
अथ खलु विस्ससंती अम्हाणं सव्वेसिं सव्वहा उवादेआ । भारतेण पुण रट्ठेण विस्ससंतिक्खेत्ते सगेणं अज्झातमविज्जामहत्तेणं पढमं ठाणं समुवलद्धं आसी । तस्स कारणं णायदे पुरावत्तिणं अज्झातमतच्चविज्जाविण्णाणं रिसीवराणं साहीणं सुहं लद्धुं वावारो णाम । तेसिं रिसिवराणं तच्चणाणसमवेअं साहिच्चं पवयणसुहणिहि व्य भारतस् अक्खुण्णं अमुल्लं च णाणधणं णेयं ।
अत्थि खलु पवयणपाहुडं एगं महत्तपुण्णं णाणधणं । पाइयभासम्मि एदं कुंदकुंदरिसिवरेण खिट्ठद्दस्स पढमसयगे विरइयं । एसो पुण सुत्तगंथो संपअं अज्झातमविज्जं विण्णादुं अम्हाणं सव्वेसिं उवयारओ अत्थि त्ति वत्तुं सक्किज्जइ । मुत्तिपुरिसत्थमम्हेहिं किं कज्जं करणिज्जं त्ति परूवणं पवयणपाहुडस्स पमुहो विसयो णादव्वो ।
T
दुक्खविमुत्ती संतिला अपरिहज्जा हवदि । जेण पुण दुक्खविमुत्ती होइ सो खलु मुत्तिपुरिसत्थो मुणेदव्वो । अप्पसंतिए च सो पुरिसत्थो अम्हेहिं सव्वेहिं चरिदव्वो । अप्पसंतिं विणा विस्ससंति कहं होइ । अप्पणो सव्वेसिं च दुक्ख परिहारो जह भवे तव विस्ससंतित्थं सम्म पुरिसत्थो होढुं सक्किज्जइ । एतदत्थं पवयणपाहुडं णाम गंथो फुडं उवदिसदि तम्हा तस्स जोगदाणं विस्ससंतिए अत्थि त्ति णादुं सक्किज्जइ ।
पवयणपाहुडं पमुहविभागेणं अहियारतिगेसु विभत्तमत्थि जह णाणपणावणं णेयपण्णावणं राजोलिया । णाणपणावणे णाणस्स मुलं पडिवादिदमत्थि । तत्थ अदिंदियं णाणं सुहस्स पमुहं कारणं वणिदं तेणेव सुहमदिंदियं जायते तदेव सम्मं सुहं । यदा हि अप्पा सम्मं सुहं जणयदि तदेव तम्हि संति संभवेइ । एगस्स एगस्स अप्पणो संतिए विस्ससंति होढुं सक्कइ । परामणोविण्णाणं लोये सादिसयं मण्णंति जणा । अदिंदियणाणमिणं तारिसं हि पवयणपाहुडे पदस्सिदं वट्टदे । उत्तं च
-
अपदेसं सपदेसं मुत्तममुत्तं च पज्जयमजादं ।
पलयं गयं च जाणदि तं णाणमदिंदियं भणियं ॥
अदिंदियणाणं इंदियमणवावारसुण्णत्तादो णियप्पसहावाणुभवे सक्खमं णेयं । एदेणेव अप्पा अप्पम्म होदि तेणेव खलु चरित्तं पाडुब्भवदि । चरित्तमेव धम्मो यो । सो धम्मो खलु पवयणपाहुडे । मोहक्खोहविहीणो अप्पणो समत्तपरिणामो हि विण्णाविदो सूरिवुदेहिं कुंदकुंददेवेहिं । तं जधा -
जयपुर
-
चरितं खलु धम्मो धम्मो जो सो समो त्ति णिदिट्ठो । मोहक्खहविहीण परिणामो अप्पणो ह समो ॥
-231
-
चरितहीणं णाणं मोहक्खोहजणित्तादो संतियरं ण होइ । चरित्तगब्भियं णाणं णाणगब्भियं च चरितं परप्फरं सुहयरं णेयमिदि पवयणपाहुडं फुडं परुवेइ । तत्थ जाईसंप्पदायवग्गादीणं सोसणाइपवुत्तीणं छलविज्जोवजीविधम्मववहारस्स च पभावो णत्थि ।
गाहा १/७