Universal Values of Prakrit Texts

Author(s): Prem Suman Jain
Publisher: Bahubali Prakrit Vidyapeeth and Rashtriya Sanskrit Sansthan

Page 274

तज्जहा
पवणपाहुडे सुहोव ओगो सुद्धोवओगो च कमेण इ७ दियसुहस्स परमट्ठसुहस्स च कारणं पण्णाविदं सूरिहिं । धम्मेण परिणदप्पा अप्पा जदि सुद्धसंपयोगजुदो । पावदि णिव्वाणसुहं सुहोवजुत्तो व सग्गसुहं ॥
-
गाहा १/११
इंदियसुहस्स परमट्ठसुहस्स च तक्कणिट्ठपरूवणा अत्थ पवयणपाहुडे लहिज्जइ । जेण एरिसो बोहो फुडं जायदे इंदियसुहं विस्ससंतिए हेऊ णत्थि जदो इंदियसुहलाहे विसयभोगाहिलासो जीवेसु बड्ढेइ । सव्वे सव्वाधिया वा विसयभोगपयत्था मम संतु त्ति भावणा हि जीवेसु पवट्टमाणा पवड्ढमाणा च सई विस्ससंतिं पडि बाधयं कारणं होदि । परमट्ठसुहाहिलासेण ण होइ खलु एरिसी भावणा तम्हा परमट्ठसुहाहिलासो तदत्थं च पुरिसत्थो वि विस्ससंतिं पडि हेऊ मुदव्यो ति तच्चं णाणपण्णावणेण पवयणपाहुडस्स णादुं सक्किज्जइ ।
यपणावणेण च आइरियो अत्थं णेयभदाणं पयत्थाणं सम्मं विवेयणं करीअ । विवेयणसेली तत्थ दंसणसत्थीअं महत्तं लहदे। वत्थुणो सम्मं सरूवमहिगंतुं अहियारो एस अच्चतं उवयोगी कप्पदे । सावधाणेण यदि वयं पढेम तद्धि तस्स बोहो जायदे त्ति मम मइ । अत्थ दव्वगुणपज्जयाणं परप्फरमविणाभावसंबंधो णिद्दिट्ठो ।' दव्वविजुत्तं गुणपज्जाया णत्थि त्ति परूविदं । दव्वं खलु उप्पादव्वयधुवत्तसंजुत्तं वण्णिदं ।' जोण्हाणं मते गुणगुणीणं परप्फरं अद्देतच्चं (अद्वैतत्त्वं ) वट्टदे । दव्वे दव्वे अद्देतदा (अद्वैतता) पगडिदा होदि ।
वित्तं
पयत्थपरूवणा वत्थुविण्णाणं व जह सूरिहिं एदम्मि णेयपण्णावणेअहियारे वरणिज्जइ तह तदवबोहणेण सहजे अंधविस्सासाणं परिहारो संभवदि । वत्थुविसयगं अण्णाणमेव वत्थुदो सव्वेसिं दुक्खयरं होदि । तेणेव च जणा परपीडणववहारे पवट्ठते। पवयणपाहुडं पढिऊण वत्थुविसये च तदो सम्मं णाणं लहिदूण णिप्पक्खा बुहजणा ववहरंति जदा तदा तेसिं मणे परपीडणभावणेव ण जणयदि । परपीडणभावेण ण भवे सव्वेसिं च हियचिंतणमेव सिया त्ति भावणा जदि पवयणपाहुडस्स पढणेण मणे पाडुब्भवे तद्धि कह कहं खलु पवयणपाहुडं विस्ससंतिं पडि महत्तपुण्णं णत्थि त्ति ।
पवयणपाहुडस्स णेयतच्चपरुवणया ५ वत्थूणं परप्फरं संबद्धत्तेण सागं सतंत्तमूलं तच्चं अणाइणिहणत्तं च णादूणं वेण्णाणियजणा वि पभाविया हुंति । तदो पुण ते णियमदो जीवणस्स अचेदणवत्थूणं च रहस्सं णादुं समत्था हुंति ति वत्तुं सक्किज्जइ। अवस्समेव वत्थूणं सच्चपरिण्णाणेण बुद्धिसालिणो जणा सगजीवणस्स सच्चमहिगमीय संतिं सुहं व अनुभवंति विस्ससंतिं पडि च पवट्टंते । जीवस्स दुक्खस्स पमुहं कारणं कम्मबन्धो भवदि। स च कहं होदि केण च पयारेण तदो मुत्ति होढुं सक्किज्जइत्ति परूवणमवि एदम्मि अहियारे अत्थि । तमहिगमिय जीवा सम्मं पुरिसत्थं करंति सुहं च लहंति त्ति किच्चा जं वत्तव्यं वट्टदे अत्थ गंथे तेण सहजेणं विस्ससंतिसिक्खणं हवदि त्ति ममाहिमदं णेयं । चरणाणुजोयचूलिया णाम अहियारे मुणिदिक्खप्पसंगो उवट्ठाविदो वट्टदे । तत्थ मुणिजीवणस्स कज्जं कहं करिज्जइत्ति सम्मं णिरूविदं जाअं । सव्वत्थेव अहिंसामइयो ववहारे समणधम्मो व महत्तं लहदि । विस्ससंत्तिए पुण अहिंसाववहारो अपरिहो होदित्ति अहिमदं सव्वेसिं अत्थि णत्ति तत्थ लेसमत्तो वि विवादो तम्हा अम्हेहिं सव्वेहिं तच्चमूलत्तेणं अहिंसापरिपुण्णं जीवणं समहिगंतव्वं ।
-232