Book Title: Tran Prachin Gujarati Krutio
Author(s): Sharlotte Crouse, Subhadraevi
Publisher: Gujarat Vidyasabha

Previous | Next

Page 20
________________ છઠ્ઠા પ્રસ્તુત કવિતા નિશ્નલિખિત છંદ્યામાં વિરચિત છે: (૧) પદ્ય 9-19 (2) (3) ' ૯-૧૩ ૧૪ ૧૫-૧૮ ૧૯ ૨૦-૪૧ ૪૨ ૪૩-૪૪ ૪૯ ૫૦-૫૧ ૫૨-૫૩ ૧૪-૫૭ મ ૫૯-૮૧ ૪૨ ૮૩-૧૨૭ ૧૨૮-૧૬૨ ષટ્પદ આવી રીતે જે ૧૦ ભિન્નભિન્ન છંદોના ઉપયાગ કરવામાં આવ્યા છે તેમાં પ્રમાણિકા છંદ, મેાતીદામ (સંસ્કૃત મૌયિામ, પ્રાકૃત માત્તિઅદામ) છંદ, અને ભુજંગપ્રયાત છંદ આ ત્રણે છંદો ‘વૃત્તો’ અર્થાત્ ‘અક્ષરમેળ છંદો’ છે, જ્યારે બાકીના છ છંદે ‘તિ’ અર્થાત્ ‘માત્રામેળ છંદો’માં અન્તર્ગત છે. તેમાં વળી મડયલ, અડયલ, ત્રિભંગી અને સારસી આ ચાર છંદો ‘સમતિ’, અને આર્યા, પૂર્વછાયુ તથા ષટ્પદી આ ત્રણુ છંદો ‘વિષમ જાતિ’માં આવી જાય છે. અડયલ છંદ' શ્રીહેમચન્દ્રસૂરિના ‘ઇન્વોડનુશાસન'માં વર્ણવેલા ‘ડ્ડિા અંત્’ સાથે મેળ ખાય છે. ત્યાં યમક-યુક્ત વનજ્જ ઇંદ્દ (૬+૪+૪+ર =૧૬ માત્રા)ને અને પવન ઇન્દ્ર (૬+૪+૪+૩=૧૭ માત્રા)ને ‘ઢિાજીંત્’ આ નામ આપવામાં આવે છે. ભલે તેમાંના યમા એ પાદાના કે ચારે પાદાના સરખા હોય છે. ૧. ૫. ૩૭ પૃ. ૧૧ ‘અ’ તથા વૃત્તિ પૃ. ક૭ ‘અ’. ૧૯ (૪) (૫) ($) (60) (<) (૯) (૧૦) (૧૧) (૧૨) (૧૩) (૧૪) (૧૫) (૧૬) (૧૭) (૧૮) 99 29 99 99 "" "" "" "" 19 99 ,, ,, 29 19 23 "" : સંસ્કૃત આ હા પૂર્વછાયુ : રૂપક મડયલ પૂર્વછાયુ રૂપક અડયલ પૂર્વછાયુ રૂપક પ્રમાણિકા પૂર્વછાયુ રૂપક મેાતીદામ પૂર્વછાયુ રૂપક પ્રમાણિકા પૂર્વછાયુ રૂપક ત્રિભંગી પૂર્વછાયુ રૂપક સારસી પૂર્વછાયુ મ રૂપક ભુજંગપ્રયાત

Loading...

Page Navigation
1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114