________________
( ૧૫ )
१० व्यञ्जनस्यावग्रहः।
વ્યંજન (દ્રવ્ય) ને તે અવગ્રહ જ થાય છે.
એ રીતે વ્યંજનને અને અને એમ બે પ્રકારને અવગ્રહ જાણવો. હાદિ અનાજ થાય. १ए न चकरनिन्छियान्याम् ।
ચડ્યું અને મનવડે વ્યંજન (દ્રવ્ય) ને અવગ્રહ થતું નથી પણ બાકીની ચાર ઇંદ્રિયવડે જ થાય છે.
એ પ્રકારે મતિજ્ઞાનના બે, ચાર, અઠ્ઠાવીશ, (૨૮ ભેદને બહુ વગેરે છએ ગુણતાં) એકસે અડસઠ અને (૨૮ ને બાર ભેદ સાથે ગુણતાં) ત્રણ ત્રીશ ભેદે કૃતનિશ્રિત મતિજ્ઞાનના થાય છે. २० श्रुतं मतिपूर्व घनेकछादशनेदम् ।
શ્રતજ્ઞાન મતિપૂર્વક હોય છે તે બે પ્રકારે—અંગબાહ્ય અને અંગપ્રવિષ્ટ તેમાં પહેલાના અનેક અને બીજાના બાર ભેદ છે.
સામાયિક, ચઉવિસાવદનક, પ્રતિક્રમણ, કાગ, ૫
ખાણ (આવશ્યક), દશવૈકાલિક, ઉત્તરાધ્યયન, દશા (દશાશ્રુતસધ), કલ્પ ( વૃહતકલ્પ), વ્યવહાર અને નિશીથસૂત્ર ઇત્યાદિ મહષિઓએ બનાવેલા સૂત્ર તે અંગબાહ્ય શ્રત અનેક પ્રકારે જાણવું. અંગપ્રવિષ્ટ કૃત બાર ભેદે છે તે આ પ્રમાણે–૧ આચારાંગ, ૨ સૂત્રકૃતાંગ, ૩ સ્થાનાંગ, ૪ સમવાયાંગ, ૫ વ્યાખ્યા પ્રાપ્તિ (ભગવતી), ૬ જ્ઞાતધમકથા, ૭ ઉપાસક દશાંગ, ૮ અન્તકૃશાંગ, ૯ અનુત્તરપપાતિક દશાંગ, ૧૦ પ્રશ્નવ્યાકરણ, ૧૧ વિપાક અને ૧૨ દ્રષ્ટિવાદસૂત્ર.
હવે મતિજ્ઞાન અને શ્રુતજ્ઞાનમાં શું ફેરફાર છે તે અહીં જણાવે
