Tattvarthahigam Sutram Sarahasyam

Author(s): Jain Shreyaskar Mandal
Publisher: Jain Shreyaskar Mandal

Page 133

(૧૦૦)
५ ानाषैषणादाननिदेपोत्सर्गाः समितयः ।
ઇસમિતિ (જોઇને ચાલવું), ભાષાસમિતિ (હિતકારક બોલવું ) એષણ ( શુદ્ધ આહાર આદિની ગવેષણ) સમિતિ આદાન નિક્ષેપ (પુંજી પ્રમાજીને લેવું મેલવું) સમિતિ અને ઉત્સર્ગ સમિતિ (પારિષ્ટાનિકાસમિતિ), એ પાંચ સમિતિ છે.
६ उत्तमः दमामार्दवार्जवशौचसत्यसंयमतपस्त्यागाकिंचन्यब्रह्मचर्याणि धर्मः।
૧ ક્ષમા, ૨ નમ્રતા ૩ સરળતા. ૪ શૌચ, ૫ સત્ય, ૬ યમ, ૭ તપ, ૮ નિલભતા, ૯ નિષ્પરિગ્રહતા અને ૧૦ બ્રહ્મચર્ય એ દશ પ્રકારે યતિધર્મ ઉત્તમ છે.
યોગનો નિગ્રહ તે સંયમ સત્તર પ્રકારે છે–પૃથ્વીકાય સંયમ, ૨ અકાય સંયમ, ૩ તેઉકાય સંયમ, ૩ વાઉકાય સંયમ, પ વન
સ્પતિકાય સંયમ, ૬ બેઈદ્રિય સંયમ, ૭ તે ઈદ્રિય સંયમ, ૮ ઐરિદ્રિય સંયમ, ૯ પંચૅક્રિય સંયમ, ૧૦ પ્રેક્ષ્ય (જોવું) સંયમ, ૧૧ ઉપેક્ષ્ય સંયમ, ૧૨ અપહૃત્ય (પરઠવવું) સંયમ, ૧૩ પ્રમૂજ્ય (પંજવું) સંયમ, ૧૪ કાય સંયમ, ૧૫ વચન સંયમ, ૧૬ મન સંયમ, અને ૧૭ ઉપકરણ સંયમ. વ્રતની પરિપાલના, જ્ઞાનની અભિવૃદ્ધિ અને કષાયની ઉપશાંતિને અર્થે ગુરૂકુળવાસ તે બ્રહ્મચર્ય અર્થાત ગુરૂની આજ્ઞાને આધિન રહેવું તે બ્રહ્મર્ય. મિથુનત્યાગ, મહાવ્રતની ભાવના અને ઇચ્છિત સ્પર્શ, રસ, રૂપ, ગંધ, શબ્દ તથા વિભૂષાને વિષે અપ્રસન્નતા એ બ્રહ્મચર્યના વિશેષ ગુણે છે.
૧ હિતકારક, પરિમિત, અસંદિગ્ધ, નિર્વઘ અને ચેકસ અર્થવાળું ભાષણ.