________________
( ૯ ) સંઘાત (એકત્ર થવું), ભેદ (ભાગ પડવા) અને સંઘા ભેદ એ ત્રણ કારણ વડે કરીને સ્કધો ઉત્પન્ન થાય છે. २७नेदादणुः।
ભેદવડે અણુ ઉત્પન્ન થાય છે. श नेदसंघातान्यां चाकुषाः।
ચક્ષુવડે દેખી શકાય એવા બે ભેદ અને સંઘાટવડ કકરીને થાય છે. ધમસ્તિકાયાદિ પદાર્થ છે એમ શી રીતે જણાય?
માટે સનું લક્ષણ કહે છે. शए नत्पादव्ययधौव्ययुक्तं सत् ।
ઉત્પાદ (ઉત્પત્તિ), વ્યય (નાશ) અને દૈવ્ય (સ્થિરતા) વડે ચુક્ત તે સત (છતું-વર્તમાન) જાણવું..
આ સંસારમાં દરેક પદાથી ઉત્પાદ, વ્યય અને સ્થિતિ વડે ચુક્ત છે. આત્મદ્રવ્યમાં મનુષ્યત્વાદિ પર્યાયરૂપે આત્મદ્રવ્યનો વ્યય થાય છે, દેવતાદિ પર્યાયથી તેની ઉત્પત્તિ થાય છે અને આત્મહત્વ સ્વરૂપથી તેની સ્થિતિ છે. પુદગલ દ્રવ્યમાં નીલવર્ણાદિ પર્યાયવડે પરમાણુને નાશ થાય છે, રક્તવર્ણદિવડે તેની ઉત્પત્તિ થાય છે અને પુદ્ગલવ સ્વરૂપે તેની સ્થિતિ છે. ધર્માસ્તિકાય દ્રવ્યમાં ગતિમાન જીવપુદ્ગલના નિમિત્તે કેઈ કે પ્રદેશે ચાસહાયત્વરૂપે ધર્મસ્તિકાયની ઉત્પત્તિ થાય છે; જ્યારે જીવ અને પુદગલે બીજા પ્રદેશ તરફ જાય છે, ત્યારે તે સ્થળ અને તે પદાર્થને અને ચલન સહાયત્વ સ્વરૂપે ધર્માસ્તિકાય નષ્ટ થાય છે અને ધર્માસ્તિકાય
