________________
(૨૭)
જીવનું લક્ષણ जपयोगो लदाणम् । ઉપગ એ જીવનું લક્ષણ છે. ए स विविधोऽष्टचतुर्नेदः।
તે ઉપયોગ બે પ્રકારે છે. તે વળી કમે ૧ સાકા—જ્ઞાન (૫ જ્ઞાન, ૩ અજ્ઞાન) આઠ પ્રકારે છે અને અનાકાર-દશન (ચક્ષુ આદિ ) ચાર પ્રકારે છે.
જીવના ભેદે. १० संसारिणो मुक्ताश्च । સંસારી અને મુક્ત (મેક્ષના) એ બે ભેદ છવો છે.
વળી બીજી રીતે જીવના ભેદ કહે છે११ समनकामनस्काः ।
મનસહિત (સંજ્ઞી) અને મનરહિત (અસણી) એ ભેદ જીવના થાય છે. १५ संसारिणस्त्रसस्थावराः।
ત્રસ અને સ્થાવર એ ભેદ સંસારી જીવે છે. १३ पृथिव्यब्वनस्पतयः स्थावराः।
પૃથ્વીકાય, અકાય, અને વનસ્પતિકાય એ સ્થાવર છે.