________________
૯૧
G
૫ : આરાધનામાં તિથિનું મહત્ત્વ - 5
સભા : શું નુકસાન થાય ?
મિથ્યાત્વ લાગે.
wdicom
સભા : એક રાજાના કહેવાથી કર્યું ?
આમ કહેવું કે માનવું એ યુગપ્રધાન એવા એ મહાપુરુષની મોટી આશાતના છે. તેમણે જે પણ કર્યું તે જૈનશાસનને બહુ મોટા નુકસાનોથી બચાવવા અને બહુ મોટા લાભને જોઈ કર્યું હતું. ભલે આજે એ તમને ન પણ સમજાય. અને તેમણે જે પણ કર્યું તે શાસ્ત્રીય મર્યાદામાં રહીને જ કર્યું છે, મર્યાદા બહાર જઈને નહિ.
91
જ્યારે સંવત્સરી પ્રતિક્રમણ પાંચમનું હતું, ત્યારે ચૌદશે પખ્ખી પ્રતિક્રમણ અને પૂનમે ચોમાસી પ્રતિક્રમણ થતું હતું. અત્યારે ચોમાસીમાં પખ્ખી સમાઈ ગઈ છે. આ પૂનમની યાત્રાનો મહિમા ક્યારથી છે ? લાંબા કાળથી. ત્યારે પૂનમની યાત્રા સવારે થતી. બપોરે, દેવવંદન થતાં અને સાંજે ચોમાસી પ્રતિક્રમણ થતું. સભા : એટલે ત્યારે સિદ્ધગિરિની યાત્રા ચોમાસામાં થતી હતી - એવું આપ કહો છો ?
હા, તમને આના ઉપરથી આ ખ્યાલ આવી ગયો તે સારું થયું. ચોમાસામાં સિદ્ધગિરિજીની યાત્રા ત્યારે પણ થતી હતી અને આજે પણ થાય છે. કોઈ પણ શાસ્ત્રમાં એવો એક પણ ઉલ્લેખ નથી કે ચોમાસામાં સિદ્ધગિરિની યાત્રા ન થાય.
Jain Education International
સભા : એવું સાંભળ્યું છે કે એક એક પગથિયે એક એક છટ્ઠનું પ્રાયશ્ચિત્ત આવે ? આવી વાત એક પણ પ્રાયશ્ચિત્ત ગ્રંથમાં નથી. આ વાત ઉપજાવી કાઢેલી છે, એમ કહ્યા વિના ચાલે તેવું નથી.
સામાચારી પણ શાસ્ત્રથી બંધાયેલી છે :
ફરી મૂળ વાત ઉપર આવો કે તિથિ એ કાળનું અંગ છે. આથી તિથિદિનનું સ્વરૂપ એ સિદ્ધાંત છે, સામાચારી નથી. તિથિદિનનો નિર્ણય એ સિદ્ધાંતનો નિર્ણય છે, એ સામાચારીનો નિર્ણય નથી અને તિથિદિન નિમિત્તે કરાતી આરાધના સામાચારી છે. આ સામાચારી પણ શાસ્ત્રમર્યાદાથી બંધાયેલી છે, શાસ્ત્રમર્યાદાથી નિરપેક્ષ નથી. માટે તિથિદિન નિમિત્તે કરાતી આરાધનારૂપ સામાચારીનું કોઈ પણ પ્રકારનું પરિવર્તન શાસ્ત્ર સાપેક્ષ રહીને જ કરાય,
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
