________________
૧૦૫
– ૯ વ્યવહારમાં ધન-સંપત્તિ જરૂરી, ધર્મમાં ગુણસંપત્તિ જરૂરી - 6 -
105
જે પ્રિયધર્મી હોય તેને પૈસો, પરિવાર, પત્ની, સ્વજનો, સંસારની પ્રવૃત્તિ, પહેરવું, ઓઢવું, દર-દાગીના, બંગલા, બગીચા આ બધું ન ગમે. માત્ર ધર્મ જ ગમે. બાળકને ગમે તેટલી સારી જગ્યાએ લઈ જાવ તોપણ કહે કે મારે ઘરે જવું છે, મને ઘર જ ગમે છે, ઘર સિવાય કાંઈ નથી ગમતું, ક્યાંય નથી ફાવતું. એમ અહીં પણ પ્રિયધર્મની એ જ દશા હોય. તેને ધર્મ જ ગમે. ખાવા બેસે ત્યારે એમ થાય કે ક્યારે ધર્મ કરું, જગતની કોઈપણ માહિતી મેળવતો હોય ત્યારે એમ થાય કે ક્યારે આત્માની માહિતી મેળવું. રૂપિયાની થપ્પી ગણતો હોય ત્યારે પણ એને એમ થાય કે નવકારવાળી ક્યારે ગણું, એને આખો દિવસ આ જ રટણ થતું હોય. આત્માનો ધર્મ જેનાથી પ્રગટ થાય તે બધી સાધના કરવી એને ગમે.
કર્મયોગે એ પ્રવૃત્તિ કાંઈપણ કરતો હોય પણ એનો ઢાળ તો ધર્મની દિશામાં જ હોય.
જે પ્રિયધર્મી હોય તેને આત્મધર્મને પ્રગટ કરનારી, રત્નત્રયી સ્વરૂપ ધર્મને પોષનારી નાની-મોટી તમામ ધર્મક્રિયા બહુ ગમે. પછી તે સ્વાધ્યાય હોય કે જાપ હોય, દર્શન-પૂજા હોય કે પ્રતિક્રમણ-પૌષધ હોય, વ્રત-જપ હોય કે દાન-શીલતપ હોય, દૈનિક આચારો હોય કે પર્વનાં કર્તવ્યો હોય, દેવ-ગુરુની-ભક્તિના વ્યવહારો હોય કે સંઘભક્તિનાં અનુષ્ઠાનો હોય.
શ્રાવક જીવનની આરાધના હોય કે સાધુ જીવનની આરાધના હોય, આ બધું એને બહુ જ ગમે. આ બધું ભલે એ ન પણ કરી શકે, પણ વારંવાર કરવાનું એને મન થાય. આ બધું એ એકના બદલે અનેક વાર કરે તો પણ એને સંતોષ ન થાય, ફરી ફરી, વારંવાર કરવાનું એને મન થાય. જ્યાં સુધી આ બધું કરવાનું ન મળે ત્યાં સુધી ચેન ન પડે અને અનેકવાર કરવા છતાં અસંતોષ રહે અને ફરી ફરી વધુને વધુ કરવાનું મન થાય, એને પ્રિયધર્મી કહેવાય. આ અને આવા મહાન આગમ સાંભળવા માટે આવા પ્રિયધર્મી બનવું પડે. જેને જે ગમે તેને તેમાં મજા આવે : સભાઃ ધર્મક્રિયાઓ તો કષ્ટપ્રદ હોય છે; છતાં એ કેમ ગમે ?
જે પરિણામલક્ષી હોય તેને ધર્મક્રિયા કષ્ટપ્રદ હોવા છતાં બહુ ગમે. જેમ તમે કોઈને પૂછો કે મુસાફરી કરવી ગમે છે? તો કહેશે કે, ના, નથી ગમતી. ગુલામી ગમે છે ? ના, નથી ગમતી. અપમાન ગમે છે ? ના, નથી ગમતું. કોઈની પલસી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org