________________
રામ
રામ
તેમનું રક્ષણ કરવું ઘટે છે. } વા૦ ૨૦ અરણ્ય પામ્યું. (૧. ખર શબ્દ જુએ.) ખરના મરણ સ૦ ૯-૪, ત્યાંથી નીકળી પછી રામ પંચાસર પામ્યા પછી તે લંકા ગઈ ને ખરદિને વધ અને સરવરે આવી પહોંચ્યા. ગાયનને વનિ આવતે પિતાની થયેલી વિરૂપ દશાનું વૃત્તાંત રાવણને સાંભળી તેમને આશ્ચર્ય થયું તેથી ત્યાં પાસે જ નિવેદન કર્યું. (શૂર્પણખા શબ્દ જુઓ.) રહેનાર ધર્મભૂત ઋષિને તે સંબંધી પૂછતાં આ ઉપરથી રાવણુ મારીચ રાક્ષસ પાસે ગયે ઋષિએ માંડિકણી ઋષિની કથા કહી સંભળાવી. અને તેની પાસે મૃગ રૂપ ધારણ કરાવડાવી, પોતે (માંડિકણ શબ્દ જુઓ.)
સંન્યાસીનો વેષ ધારણ કરી રામ અને લક્ષમણને ત્યાંથી નીકળી રામે, કેઈ ઠેકાણે દસ, કઈ ક્રમે અરણયમાં લલચાવી લાવા, તેણે સીતાનું હરણ ઠેકાણે ચાર, કોઈ ઠેકાણે બે, તે કોઈ ઠેકાણે કર્યું. (પંચવટી તથા ૪. મારીચ શબ્દ જુએ .) અડધે માસ, અથવા કોઈ ઠેકાણે વર્ષ એમ રહેતાં રાવણ સીતાનું હરણ કરી જતા હતા તે વખતે રહેતાં, અને જે જે રાક્ષસે મળ્યા તેમને મારતાં જટાયુએ એને દીઠે. આ પાપી આ દુષ્કર્મ કરે મારતાં પોતાના અરણ્યવાસનાં દસ વર્ષો કાઢયાં છે એ જોઈને જટાયુએ રાવણને ઘણું શિખામણ અને પાછા સુતીક્ષણ ઋષિને આશ્રમે આવી તેની દીધી પણ એણે ન માનતાં તેમની વચ્ચે યુદ્ધ થયું. દક્ષિણે ચાર એજન ઉપર અગત્ય ઋષિને ભાઈ છેવટે રાવણે જટાયુની પાંખ કાપી નાખી સીતાને રહેતું હતું તેને મળ્યા. (અગત્ય ઋષિને ભાઈ લઈને ચાલતા થયા. / વારા અ૦ સ. ૫૦–પર.૦ ક, ક્યારે અને કેવી રીતે તેની ઉત્પત્તિ થઈ તેને સીતાના હરણ થયા પછી રામ લક્ષમણ તેની શોધ ઉલેખ ગ્રંથમાં મળતો નથી. વિચાર કરી જોતાં કરવા નીકળ્યા. તેમણે રસ્તામાં મરમુખ થયેલ પણ મિત્રા-વરુણ, વસિષ્ઠ સિવાય એમને ત્રીજો જટાયુ દીઠે. તેની પાસેથી, રાવણ સીતાને લઈ ભાઈ જ નહોતો તેથી, આ લખાણ કૃતક (કૃત્રિમ) ગયે ને તેને લીધે મારી આ દશા થઈ ઈત્યાદિ જણાય છે. કેઈએ નવું પેસાડી દીધું હશે અથવા વૃત્તાંત સાંભળી લીધું. / વારા અ૦ સ૦ ૬૭૦ તે લેખકના પ્રમાદથી આવ્યું હશે.) ત્યાંથી એક એટલે તેણે પ્રાણ છોડયા. આથી રામને અતિશય યોજન ઉપર અગત્ય ઋષિને આશ્રમ હતો ત્યાં દુઃખ થયું ને તેમણે તેના દહનદિ સંસ્કાર કર્યા જવા રામ નીકળ્યા ને રસ્તામાં ચાલતાં ચાલતાં (જટાયુ શબ્દ જુઓ.)/ વા૦ ર૦ અ૦ સ૦ ૬-૬૭, લક્ષમણને અગસ્થને સર્વ ઇતિહાસ કહી સંભળાવ્યો. સીતાના હરણ થયા પછી રામ પુનઃ અગત્યના આશ્રમ આગળ જતાં જ લમણે રામ આવ્યાના આશ્રમમાં આવ્યા અને ત્યાં તેમણે એની પાસેથી શૈવી સમાચાર કહ્યા. તે ઉપરથી ઋષિ બહાર આવ્યા ને દીક્ષા ગ્રહણ કરી એવું પુરાણમાં લખ્યું છે. કૌચા રામને અંદર લઈ ગયા અને તેમનું તથા સીતાનું રયની પૂર્વમાં મતંગ આશ્રમ તરફ જતાં જતાં ઉત્તમ પ્રકારે આતિથ્ય કર્યું. અસ્ત્રનો પ્રાપ્તિ કરી રસ્તામાં અમુખી મળી તેને શાસન આપ્યું. અ યા પછી તેમણે વિદાય કર્યા એટલે રામ (અમુખી શબ્દ જુએ.) તથા કબંધ રાક્ષસને પંચવટી તરફ ચાલ્યા. માર્ગમાં તેમને જટાયુની મારી તેને ઉદ્ધાર કર્યો. (કબંધ શબ્દ જુઓ.) પછી ભેટ થઈ. | વાહ રા અરણ્યસ. ૧૨-૧૪. મતંગ આશ્રમે રામ ગયા. ત્યાં શબરીએ તેમનું
રામ પંચવટીમાં રહેતા હતા ત્યારે પણખાનાં આતિથ્ય કર્યું. (શબરી શબ્દ જુઓ.) તેનું આતિથ્ય પિતાનાં કમને પરિણામે કાન ને નાક દાયાં ને ગ્રહણ કરીને ત્યાં આવેલા સપ્તસાગર તીર્થમાં વિટંબણુ પામી. (શૂર્પણખા શબ્દ જુઓ.) પછી બીજે દિવસે સ્નાન કર્યા પછી રામ લક્ષમણ સહિત તે ખર નામના રાક્ષસ પાસે ગઈ. ખર તથા પંપા નામના સરવરે આવ્યા. / વા૦ રા૦ અરણ્ય સઘળા સચિવ સાથે તેનું સૈન્ય રામને હાથે મરણ સ૦ ૭૫.
