________________
બહેનને ત્યાં ચોરી થાય છે, લોકો ગુનેગારને જાણે છે, પણ કોઈ નામ દેવા તૈયાર નથી. ત્યારે આ સંત હૃદય અકળાઈ ઊઠે છે અને પોતાના ચાતુર્માસ
જ્યાં ચાલી રહ્યા છે એવા સ્થાનમાં આ નિર્માલ્યતા, આ નબળાઈ ! આશ્ચર્ય પામે છે ! ગુનેગારોને અપીલ ન થાય ત્યાં સુધી વધુમાં વધુ અઢાર ઉપવાસ ઉપર જવાનું નક્કી કરી પોતાની જાતને અગ્નિકસોટીમાં મૂકે છે. સદ્દભાગ્યે એક ઉપવાસે ગુનેગારોના હૃદયમાં રામ જાગ્યા, અને કસોટીમાંથી ઈશ્વરે તેમને ઉગાર્યા! તેમના જીવનમાં શુદ્ધિની નવી ચેતના ચિનગારી પેદા થઈ. સમાજમાં જતાતના પ્રજાપીડનના પ્રસંગો જેવા કે, ચોરી, લૂંટ, ધાડ, વ્યભિચાર, લાંચ વગેરે બને છે અને પ્રજા પ્રતિકાર કર્યા વિનાજ નિર્વીય બની સહન કરી લે છે, તેને માટે એક નવો આયામ આચારધર્મ શુદ્ધિપ્રયોગનો મળ્યો.
જનતાને આમ વ્યાધિમાં પીડાતી જોઈ તેની આગળ એક દૃષ્ટાંતરૂપ રત્નમણિ રજૂ કરે છે. “અમારા ગુરુદેવ કહેતા, ૫૦૦ને છ જણ લૂંટી જાય છે તેનું કારણ
? છ એકડા ૧,૧૧,૧૧,૧ ભેગા થાય તો જબરદસ્ત એકતાની તાકાત આવે, પેલા સાંઠો સાંઠો તૂટી પડે !”
સંતનાં પગલાં શું નથી કરતાં ? પણ હવે એ પગલાં સૌરાષ્ટ્ર ભણી વળી રહ્યાં છે. પોતાના ગુરુદેવ નાનચંદ્રજી મહારાજને મળવાની તેમની પ્રબળ ઇચ્છા હતી. તેમની ૭૫મી જયંતી ઉજવવાનો મંગલ પ્રારંભ તેમના આ પ્રશિષ્યના મંગલ પ્રવચનથી જ થયો.
ગુરુના બે શિષ્યો સંતબાલ અને ચિત્તમુનિ. એક ગુણપૂજામાં માને અને એક વ્યક્તિપૂજામાં માને. બંનેનો સંવાદ અહીં જોવા મળે છે. એટલે ગુરુદેવ નાનચંદ્રજીએ પોતાના જીવનની સમગ્ર જીવનવિકાસ કથા અહીં કહી સંભળાવી. જેમાં વ્યક્તિ ગુણને ખીલવવા કેવો બોધ આપે છે, અને ગુણ ખીલ્યા પછી તેનો આચાર ધર્મ વ્યક્તિએ વ્યક્તિએ જેમ વૃક્ષનો રસ પાંદડે પાંદડે પહોંચે તેમ કેવો પહોંચે છે તે સરસ રીતે સમજાવે છે.
તેનું દૃષ્ટાંત ચુંવાળિયા પગીઓની પરિષદમાં પણ જોવા મળે છે, સંતબાલને પગલે વાહણપગી અને એનો પરિવાર પલટાય છે, તો એ પોતાની સમગ્ર કોમ અને જાતિને આ તરફ વાળે છે. અહીં ગુરુદેવ નાનચંદ્રજીનું પણ સાત પ્રકારનાં વ્યસનોથી મુક્તિ મેળવવાથી કેવી શુદ્ધિ અને મુક્તિ થાય છે, તે સમજાવવું અતિ પ્રેરક બની રહે છે !
પોતાના ૪૯મા જન્મદિનના ઉદ્ગારોમાં મહારાજશ્રી કહે છે : “વ્યક્તિપૂજા આપણને ખાડામાં નાખશે, સૌ ગુણગ્રાહી થઈએ. વિશ્વ વાત્સલ્ય માટે પ્રયત્ન કરીએ !”
