________________
20
પર્યુષણ પર્વ મહાભ્ય આ શ્રેણીક રાજાની પાસે વીર પરમાત્માઓ જેમનું તપોબળ વખાણ્યું હતું તે ધનોમુનિ (શાલિનભદ્રાના બનેવી અને ધન્ના કાકંદી) બંને મુનિઓ સર્વાર્ધ સિદ્ધ વિમાને ગયા.
જે કોઈને કોઈપણ પ્રકારે ક્યાંય પણ ત્રિભુવન મળે સુખ-સમાધિ પ્રાપ્ત થાય છે ત્યાં સર્વત્ર (બાહ્ય –અત્યંતર) તપ જ કારણરૂપ છે એમ ચોક્કસ સમજવું.
પાંચમું કર્તવ્ય છે ચૈત્ય પરિપાટી. પર્યુષણ પર્વ નિમિત્તે ચૈત્ય મંદિરની શુદ્ધિ તથા પૂજા વગેરે કરવાથી આત્મશુદ્ધિનો ભાવ જન્મે છે. ઉત્તમ ભાવનાનું બીજ મનમાં રોપાય છે. નિત્ય તો એક દેરાસર જઈએ છીએ પણ પર્વના દિવસોમાં તીર્થસ્થાનોમાં જઈ દર્શન કરી ભક્તિ કરવાનો ભાવ રાખવો. તીર્થસ્થાનો શહેર બહાર નહિ પણ શહેરમાં મહત્તાવાળા દેરાસરો દા.ત., જગવલ્લભ, મોટા મહાવીર, હઠીભાઈની વાડી, નરોડા વગેરે.... દેવદર્શને જવું તેને ચૈત્ય પરિપાટી કહે છે. તેમાં જિનભક્તિનો મહિમા છે. આ મહિનામાં જિનપદની એક્તાનું ધ્યેય છે. આ કાળમાં ભક્તિને સરળ સાધન માન્યું છે. વર્તમાન કાળમાં માનવીનું મનોબળ નબળું છે. ભક્તિમાં બળની નહિ પરંતુ કળની જરૂર છે. પરમાત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપ સાથે પોતાના નિર્બળ ભાવોને લયબદ્ધ કરી જીવન તે ભાવથી રંગી દેવું તે ગૃહસ્થની ભક્તિ છે.
ગૃહસ્થની આરાધના બે ક્રમમાં હોય છે. નિમિત્ત ધર્મ અને નિયમિત ધર્મ. પર્યુષણ પર્વની આરાધના અને તે નિમિત્તે દર્શાવેલા અનુષ્ઠાનો નિમિત્ત ધર્મ છે. ચૈત્યપરિપાટી એ નિમિત્ત ધર્મ છે. સમૂહમાં જિનમંદિરમાં દર્શન કરવાનો ઉત્સાહ અનેરો છે. એના પરિણામે શુભ ભાવના સાકાર થાય છે. જિનગુણ ગાતા જીવને ભાન થાય છે કે મારું આ જીવનનું કર્તવ્ય પણ જિનસ્વરૂપે પ્રગટ થવાનું છે. અર્થાત્ રાગાદિ ભાવોથી મુક્ત થઈ તેના પર વિજય મેળવી જન્મમરણથી મુક્ત થવાનું છે.
