________________
પર્યુષણપર્વ મહાભ્ય સાંભળીને ભરતરાજા અતિઉલ્લસિત થયા અને મરીચિને વંદન કરવા ગયા - અને કહ્યું “હું તમારા આ જન્મના પરિવ્રાજકપણાના વેષને વંદન કરતો નથી, પણ તમે ચક્રવર્તી અને વાસુદેવ થશો તથા ભગવાન મહાવીર નામે ભાવિ અંતિમ તીર્થંકર થશો તેથી વંદન કરું છું.” પિતાના મુખેથી સાંભળીને મરીચિ નાચવા લાગ્યો. “અહો ! હું કેવો ભાગ્યવાન કે પ્રથમ વાસુદેવ થઈશ, ચક્રવર્તી થઈશ અને છેલ્લો તીર્થંકર થઈશ. આવા તાન - ગાન - માનના સેવનથી તેણે નીચ ગોત્રનું કર્મ ઉપાર્જન કર્યું.”
વળી એકવાર તે સખત બીમાર પડી ગયો. પણ તે અસંયમી હોવાથી કોઈ તેની સેવાચાકરી કરતું નહિ તેથી દુઃખી થાય છે અને વિચારે છે. હું એક શિષ્ય રાખીશ. કપિલ નામનો રાજપુત્ર તેનો ઉપદેશ સાંભળી પ્રતિબોધ પામે છે. નિયમ પ્રમાણે સાધુઓ પાસે જવાનું કહે છે. કપિલ થોડા નબળા મનનો છે એટલે બીજીવાર પૂછે છે, “તમારા મનમાં ધર્મ નથી?” “જેમ ત્યાં ધર્મ છે તેમ અહીં પણ ધર્મ છે.” એમ કહી કર્મબંધ બાંધે છે. આ પાપની ક્ષમા-આલોચના કર્યા વગર તેણે સમક્તિ બીજને ઉખેડી નાખ્યું અને ચોરાસી લાખ પૂર્વેનું પોતાનું આયુષ્ય પૂર્ણ કરી મૃત્યુ પામ્યો.
ચોથા ભવમાં શુભગતિના બંધના પ્રતાપે દેવયોનિમાં દેવ થઈ સુખભોગ ભોગવ્યા.
પાંચમો ભવ કૌશિક નામે બ્રાહ્મણપુત્ર તરીકે જન્મ લીધો. યુવાન થતાં તે વિષયમાં અતિ આસક્ત બન્યો અને ધનનો પૂજારી બન્યો. પાછલી ઉંમરમાં તાપસ બની જંગલમાં તપ કરવા માંડ્યો. ત્યાંથી મૃત્યુ પામીને કર્મના વિપાકરૂપે ઘણા પ્રકારના નાના ભવોમાં સંસાર ભ્રમણ કર્યું અને ઘણાં દુઃખ સહન કર્યા.
છઠ્ઠા ભવમાં પુષ્પ નામે બ્રાહ્મણ થયો. તે ભવમાં પણ ત્રિદંડીપણે રહી શુભભાવ વડે મૃત્યુ પામ્યો.
સાતમા ભવમાં સૌધર્મ દેવલોકમાં મધ્યમ સ્થિતિવાળો દેવ થયો. આઠમો ભવ માનવભવ છે. નવમો ભવ મધ્યમ સ્થિતિવાળો સ્વર્ગલોકમાં દેવનો છે. દસમો ભવ માનવજન્મે છે. અગિયારમો ભવ સનકુમાર દેવલોકમાં મધ્યમ આયુવાળા દેવનો છે. બારમો ભવ માનવજન્મ પામી તાપસ
