________________
પર્યુષણપર્વ મહામ્ય
–––––––––––––––––––– ક્રોધે ભરાયો અને ભગવાન પાસે આવ્યો અને આવેશમાં બોલવા લાગ્યો. “તું મને ગૌશાલો કહે છે પણ હું ગૌશાલો નથી. ગૌશાલો તો મરણ પામ્યો છે. મારું નામ તો ઉદાયમુનિ છે.” પ્રભુએ શાંતિથી કહ્યું, “તું ગૌશાલો છે અને શા માટે અસત્ય બોલે છે?” ગૌશાલો ક્રોધમાં આવીને ભગવાને અપશબ્દો બોલવા માંડ્યો. એક શિષ્ય શાંત પાડવાનો પ્રયત્ન કર્યો. તો તેમના પર તેજલેશ્યા મૂકી. તે મુનિ તરત જ તેજોલશ્યાથી દગ્ધ થઈ સમાધિમરણ પામ્યા. બીજા મુનિ બોલવા ગયા તો તેમની પણ એજ દશા થઈ.
ભગવાને સમજાવવા પ્રયત્ન કર્યો, કે “તું શા માટે મારી પાસેથી શીખેલી વિદ્યાનો દુરઉપયોગ કરે છે? ક્રોધે ભરાયેલા ગૌશાલાએ ભગવાન પર તેજોલેશ્યા મૂકી, તે તેજોલેશ્યા પ્રભુની પ્રદક્ષિણા કરી પાછી ફરી અને છેવટે ગૌશાલાના શરીરમાં જ ઉતરી ગઈ. તે શરીરે ભયંકર દાહથી પીડાવા લાગ્યો અને પીડાની બૂમો મારતો પાછો ફર્યો.”
પોતાની જ તેજોલેશ્યાથી પીડાતો ગૌશાલો દાહને સમાવવા મદ્ય પીવા માંડ્યો અને નાચવા માંડ્યો અને ભાન ભૂલી ગયો અને અસંબદ્ધ વચનો બોલવા માંડ્યો. તેના શિષ્યો ચિંતામાં પડી ગયા, પણ તેમને પોતાના ગુરુ પ્રત્યે સદ્ભાવ હતો એટલે વિચાર્યું કે આ તેમના નિવણના ચિહ્નો છે. કંઈક ભાનમાં આવ્યો ત્યારે શિષ્યોને કહેવા માંડ્યો મારો મોક્ષ થવાનો છે. મારા મૃત શરીરને શણગારજો. હજારો માનવોથી મારી અંતિમયાત્રા કાઢજો અને ઘોષણા કરજો કે આ ગૌશાલો આ કાળનો તીર્થકર છે, તે મોક્ષ પામેલ છે.”
આખરે સાતમો દિવસ આવી પહોંચ્યો. જે ગૌશાલકના જીવનનો અંતિમ દિવસ હતો. પ્રભુના દર્શનથી અથવા તો ગમે તે કારણે તેને પશ્ચાતાપ થવા માંડ્યો. પશ્ચાતાપથી સંતાપ થયો કે, અરર ! હું કેવો અધમ અને પાપી છું. મેં તેજલેશ્યા વડે બે શિષ્યોને મરણને શરણ કર્યા. તેટલું જ નહિ, મારા ગુરુ અને અહંત એવા પૂજ્ય પ્રભુને પણ તેજોલેશ્યા વડે અશાતા પહોંચાડી અને શિષ્યોને ભેગા કરી જાહેર કર્યું કે, “હું કંખલીપુત્ર છું અહત નથી, સર્વજ્ઞ નથી, મેં મારા આત્માને છેતર્યો છે તમને સૌને પણ અવળા માર્ગે દોય છે.” આ પશ્ચાતાપથી પીડાઈને તે મરણ પામે છે.
