________________
62
પર્યુષણપર્વ મહાત્મ્ય
એટલે કુમારેને ખ્યાલ આવી ગયો કે આ તો વ્યંતરી છે. એટલે તેણે હાથપગ પકડીને જમીન પર પછાડી અને તેનું નાક કાપી નાખ્યું. વ્યંતરી ત્યાંથી તો તરત નાઠી પણ તેને કુમાર પર ઘણો ક્રોધ આવ્યો અને વિચાર્યું કે જેણે મારું નાક કાપ્યું તેને હું પણ દુઃખ આપું.
આમ મનમાં ધારીને વ્યંતરી કુમારનું રૂપ ધરી નગરમાં જઈ રાજાના દરબારમાં પેઠી. પછી અંતઃપુરમાં જઈ રાણી સાથે કામક્રીડા કરવા માંડી. રાત પતી અને રાજા જાગ્યો. તેણે કુમારને રાણી સાથે વિષયક્રીડા કરતો જોયો. રાજાએ અત્યંત ક્રોધમાં આવીને તેને મારવા માટે ખડગ લીધું. એ જોઈને વ્યંતરી એજ રૂપે ત્યાંથી નાસી ગઈ. રાજાને ખ્યાલ આવ્યો નહિ કે આ વ્યંતરી છે. એટલે રાજાએ મંત્રીધરને તેડાવીને કુમારનું વૃતાંત કહીને તેને મારી નાખવાનો હુકમ કર્યો. મંત્રીધરે રાજાને સમજાવવાનો ઘણો પ્રયત્ન કર્યો પણ રાજા માન્યો નહિ એટલે આજ્ઞા માથે ચડાવી.
કુમાર પણ સવાર થતાં સ્મશાનથી ચાલ્યો આવે છે. તેને વ્યંતરીએ કરેલા કપટની જાણ નથી. રસ્તામાં મંત્રીશ્વર સામો મળે છે અને કહે છે કે “રાજાએ તમારી હત્યા કરવાની આજ્ઞા આપી છે. પણ કેમ તે હું જાણતો નથી.” કુમાર કહે છે કે તો પછી વિલંબ શાને ? વહેલામાં વહેલી તકે તેનો અમલ કરો. મંત્રીશ્વર સમયની કટોકટી સમજી કુમારને દેશાંતર જવા માટે સમજાવે છે. કુમાર મંત્રીશ્વરની આજ્ઞા માનીને કાષ્ટના મયૂર પર આરૂઢ આકાશપંથે નીકળી પડ્યો. કોઈક વનમાં સિદ્ધપુરુષ રહેતા હતા ત્યાં આકાશમાંથી નીચે ઉતર્યો. કુમારે સિદ્ધપુરુષને નમસ્કાર કર્યા અને પૂછ્યું. “તમે જ રસસિદ્ધિ કરો છો ?” સિદ્ધપુરુષે હા પાડીને કહ્યું. તેમની પાસે ગુરુદત્ત રસસિદ્ધિ વિદ્યમાન છે. પણ ગુરુએ આપેલ રસસિદ્ધિ કરવા ઇચ્છું છું તો પણ થતી નથી. ત્યારે કુમારે કહ્યું કે, “હે સિદ્ધપુરુષ તમે તમારી દૃષ્ટિએ રસસિદ્ધિ કરો.” સિદ્ધપુરુષે તેમ કર્યું એટલે તરત જ કુમારના પ્રભાવ થકી રસસિદ્ધિ થઈ. એટલે ખુશ